Ἀγαπητέ μου κ. Μάννη,
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
Ἑορτάσαμε τὴν λαμπροφόρο Ἀνάστασι τοῦ Κυρίου μας. Ἐφέτως, σωτήριο ἔτος 2019, σύμφωνα μὲ τοὺς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἑορτάσαμε τὸ Ἅγιο Πάσχα στὶς 15 τοῦ μηνὸς Ἀπριλίου.
Οἱ Λατῖνοι ἐν γνώσει τους βέβαια μᾶς συκοφαντοῦν ὅτι δὲν φυλάττουμε τοὺς τέσσερις διορισμοὺς τῆς Νικαιας ἐνῶ γνωρίζουν ὅτι αὐτοὶ παραβιάζουν τὴν ἀπόφασι τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ ἄκουσέ με κ. Μάννη.
Θὰ διατυπώσω κατ’ ἀρχὴν ἕνα πρόβλημα καὶ ἐσὺ θὰ μοῦ πῇς, Δάσκαλος εἶσαι, ἂν εἶναι δύσκολο.
Πρόβλημα.
Δίδονται: α) ὅτι ἡ ήλικία τῆς Σελήνης στὶς 31 Δεκεμβρίου ἑνὸς ἔτους εἶναι 20 ἡμέρες. (Δηλαδὴ τὸ φεγγάρι εἶναι 20 ἡμερῶν τὴν 31 Δεκεμβρίου).
β) Ὅτι ἡ Συνοδικὴ περιφορὰ, δηλαδὴ ἀπὸ τὴν μιὰ Νέα Σελήνη (νουμηνία) μέχρι τὴν ἑπόμενη νουμηνία εἶναι 29,5 ἡμέρες καὶ
γ) Ὅτι, Πανσέληνο ἔχουμε ὅταν ἡ Σελήνη γίνῃ 14 ἡμερῶν.
Ζητοῦνται:
α) Πότε θὰ γίνῃ ἡ πρώτη Πανσέληνος μετὰ τὴν 21η Μαρτίου, καὶ
β) Πόση θὰ εἶναι ἡ ἡλικία τῆς Σελήνης τὴν 31η τοῦ ἑπομένου Δεκεμβρίου.
Νὰ δοῦμε καὶ τὴ λύσι.
Λύση:
Ἐρώτημα α).
Ἀφοῦ ἡ Σελήνη στὶς 31 Δεκεμβρίου ἦταν 20 ἡμερῶν, θὰ εἶναι 20 ἡμερῶν καὶ τὴν τελευταία ἡμέρα τοῦ Φεβρουαρίου διότι ὁ Ἰανουάριος καὶ ὁ Φεβρουάριος μαζί εἶναι 59 ἡμέρες, δηλαδὴ δυὸ πλήρεις Συνοδικὲς περιφορές. Γιὰ νὰ γίνῃ Νέα Σελήνη χρειαζόμαστε ἀκόμη ἄλλες (29,5-20=)9,5 ἡμέρες. Ἆρα Νέα σελήνη θὰ ἔχουμε στὶς 10 Μαρτίου. Καὶ γιὰ νὰ γίνῃ Πανσέληνος χρειαζόμαστε ἄλλες 14 ἡμέρες, Ἂρα Πανσέληνο θὰ ἔχουμε στὶς 24 Μαρτίου.
Στὶς 23 Μαρτίου ἦταν ἡ Παρασκευὴ τοῦ Πάσχα· καὶ τὴν νομοθετημένη ἡμέρα καὶ ὥρα γιὰ τὴ σφαγὴ τοῦ ἀμνοῦ, ἐκείνη τὴν ὥρα ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ προσέφερε τὸν ἑαυτόν του εἰς σφαγὴν ἑκούσιον «ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς Αὐτὸν μὴ ἀπώλλυται ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον». Στὶς 24 Μαρτίου ἡ Πανσέληνος τοῦ νομικοῦ Πάσχα, τὸ Μέγα Σάββατο γιὰ τοὺς Χριστιανούς, ἡ ἡμέρα «ἐν ᾖ κατέπαυσε διὰ τῆς κατὰ θάνατον Οἰκονομίας ἀπὸ παντὸς ἔργου ὁ μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ» δι’ οὗ τὰ πάντα ἐγένετο. Καὶ στὶς 25 Μαρτίου ἡ λαμπροφόρος Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου τὴν ἴδια ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ.
Ἐρώτημα β).
Ὁ χρόνος ἔχει 365 ἡμέρες.Ἂν διαιρέσουμε τὸ 365 μὲ τὴ διάρκεια 29,5 τῆς Συνοδικῆς περιφορᾶς βρίσκουμε πηλίκον 12 καὶ ὑπόλοιπο 11. Δηλαδὴ σὲ ἕνα χρόνο ἡ Σελήνη κάνει 12 Συνοδικὲς περιφορὲς καὶ ἀπομένουν ἀκόμη 11 ἡμέρες. Ἀφοῦ ἦταν στὶς 31 Δεκεμβρίου (τοῦ περασμένου ἔτους) ἡ σελήνη 20 ἡμερῶν, ὅταν συμπληρωθοῦν οἱ δώδεκα περιφορὲς θὰ εἶναι καὶ πάλι 20 ἡμερῶν καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ ἔτους θὰ προστεθοῦν καὶ οἱ ὑπόλοιπες 11 ἡμέρες. Ἂρα τὴν 31 Δεκεμβρίου τοῦ τρέχοντος ἔτους ἡ Ἡλικία τῆς Σελήνης θὰ εἶναι 20+11=31 καὶ ἐπειδὴ ἡ Σελήνη ἀναγεννᾶται στὶς 30 ἡμέρες ἡ ἡλικία της τελικὰ στὶς 31 Δεκεμβρίου θὰ εἶναι 1 ἡμέρα.
Φανερὸ εἶναι πὼς μποροῦμε ἐπαναλαμβάνοντας τὴν ἴδια λύσι νὰ βροῦμε καὶ τὶς 19 ἡμερομηνίες μιᾶς περιόδου τοῦ δεκαεννεαετοῦς Κύκλου τοῦ Μέτωνος.
Θὰ μᾶς ῥωτήσουν τώρα. Αὐτὲς οἱ ἡμερομηνίες συμπίπτουν μὲ τὶς ἡμερομηνίες ποὺ προβλέπονται ἀπὸ τοὺς ἀστρονόμους;
Τὸ γνωρίζουμε πολύ καλὰ πὼς δὲν συμπίπτουν. Ὅμως ἄλλο τόσο καλὰ γνωρίζουμε πὼς ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος αὐτὲς τὶς ἡμερομηνίες τοῦ δεκαεννεαετοῦς Κύκλου τοῦ Νομικοῦ Πάσχα θέσπισε.Καὶ αὐτὸ πῶς τὸ ξέρουμε;
Εἶχε προσδιορίσει ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας ἱερομάρτυς Προτέριος τὴν ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα τοῦ ἔτους 455 μ.Χ. εἰς τὴν 24ην Ἀπριλίου. Ὁ Πάπας Ῥώμης διεφώνισε διότι μὲ τοὺς ἰδικούς του ὑπολογισμοὺς τὸ Πάσχα ἔπρεπε νὰ ἑορτασθῇ τὴν 17ην Ἀπριλίου, καὶ ἀπέστειλε ἐπιστολὴ στὸν Βασιλέα Μαρκιανὸ ζητῶντας ἐπανεξέτασι τοῦ ζητήματος. Ὁ Ἅγιος Προτέριος[i] στὴν Ἐπιστολή του πρὸς Πάπα Λέοντα, ἀφοῦ ὑπερασπίζεται μὲ σεμνότητα καὶ ἱεροπρέπεια τοὺς σεπτοὺς Πατέρες καὶ ὑπογραμμίζει τὴν φροντίδα τους γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς νὰ μὴ παρασύρωνται ἀπὸ τὶς μεθόδους προδιορισμοῦ τοῦ Ἰουδαϊκοῦ Πάσχα, λέγει:«Οἱ ἡμέτεροι μακαριώτατοι Πατέρες, ἀφοῦ ὥρισαν μετὰ μείζονος βεβαιότητος τὸν δεκαεννεαετῆ κύκλον, ὡσὰν ἀπαραβίαστον κρηπίδα καὶ θεμέλιο καὶ Κανόνα, τὸν καθιέρωσαν καὶ τὸν ἐγκαθίδρυσαν οὔτε σύμφωνα μὲ τὶς παρατηρήσεις τῶν Ἰουδαίων οὔτε σύμφωνα μὲ τὴν νομιζομένη καὶ προσποιητὴ σύνεσι τῶν ἐθνῶν, ἀλλὰ κατὰ τὴν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· ἐσημείωσαν δὲ μετὰ μείζονος ἐπιμελείας τὰς δεκατεταρταίας τῆς σελήνης εὶς τὰ ἔτη τοῦ ἐπαναλαμβανόμενου δεκαεννεαετοῦς κύκλου».
Αὐτὰ λέγει ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας· ὅτι οἱ Πατέρες τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἐθέσπισαν τὸν δεκαεννεατῆ κύκλον ὡς Κανόνα (regulam) ὄχι μὲ τὴ νομιζομένη καὶ προσποιητὴ σύνεσι τῶν ἐθνῶν ἀλλὰ κατὰ τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἐσημείωσαν μετὰ μείζονος ἐπιμελείας τὶς δεκατεταρταῖες τῆς Σελήνης δηλαδὴ τὶς ἡμερομηνίες τοῦ Νομικοῦ Πάσχα.
Ἄκουσε κ. Μάννη καὶ ἄλλο ἕνα ἀκόμη περιστατικό.
Τὸ Πατριαρχεῖο Ῥώμης εἶχε καὶ παλαιότερα ἐπὶ Πατριαρχίας τοῦ ἁγίου Κυρίλλου διαφωνίσει μὲ τὴν ὀρθότητα τοῦ ὑπολογισμοῦ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Χριστιανικοῦ Πάσχα τοῦ ἔτους 444 ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας.
Μποροῦμε ὅμως καὶ αὐτὴ τὴ διαφωνία νὰ τὴ χαρακτηρίσουμε ὡς οἰκονομία Θεοῦ, γιατὶ ἀναφερόμενος στὴ διαφωνία αὐτὴ ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Κύριλλος[ii] ἔγραψε στὸν Πάπα Ῥώμης μεταξὺ ἄλλων καὶ τὸ ἑξῆς περιστατικό: «Ὁ Παχώμιος μὲ φανερὰ σημεῖα τῆς Ἀποστολικῆς Χάριτος καὶ ἐπιφανὴς θεμελιωτὴς τῶν κοινοβίων τῆς Αἰγύπτου (ἐξ)έδωσεν στὸ μοναστήρι, τὸ ὁποῖο στὴ γλῶσσα τῶν Αἰγυπτίων καλεῖται Πάνουμ, γράμματα τὰ ὁποῖα παρέλεβε (ὑπὸ) ἀγγέλου διδάσκοντος, γιὰ νὰ μὴν πέσουν σὲ πλάνη κατὰ τὸν ὑπολογισμὸ τοῦ Πασχαλίου ἑορτασμοῦ καὶ γιὰ νὰ γνωρίζουν τὴν σελήνη τοῦ πρώτου μηνὸς στὸ κοινὸ ἔτος καὶ στὸ ἐμβόλιμο».
Σχετικὴ πληροφορία βρίσκουμε καὶ στὸν Γεννάδιο[iii] Μασσαλιανό.
Στὴν Patrologia Latina βρίσκεται στὰ ἔργα τοῦ Veneralis Bedae (PL 90, 708) στὴν Λατινικὴ Μετάφρασι Πίνακας μὲ τὶς ἡμερομηνίες τοῦ Νομικοῦ Πάσχα μιᾶς δεκαεννεαετηρίδας οἱ ὁποῖες συμπίπτουν μὲ τὶς ἡμερομηνίες τοῦ Νομικοῦ Πάσχα τοῦ Ἀλεξανδρινοῦ Κύκλου. Στὴν ἑπόμενη σελίδα 709 τῆς Πατρολογίας ὁ Πρεσβύτερος Beda γράφει τὰ ἑξῆς: «Ἀναγιγνώσκομεν εἰς τὰς ἐπιστολὰς τῶν Ἑλλήνων, ὅτι μετὰ τὸ πάθος τῶν Ἀποστόλων ὁ ἅγιος Παχώμιος ἐν Αἰγύπτῳ μετὰ τῶν μοναχῶν αὐτοῦ ἐζήτησε ἀπὸ τὸν Κύριον ἐν προσευχῇ ὥστε νὰ τοῦ ὑποδείξῃ (ὁ Κύριος) ποίῳ τῷ τρόπῳ ὤφειλεν νὰ ἑορτάζῃ (ὁ Παχώμιος) τὸ Πάσχα· ἀπέστειλεν δὲ ὁ Κύριος μέσῳ ἀγγέλου Αὐτοῦ πρὸς τὸν ἐπιστάτην Αὐτοῦ ἅγιον Παχώμιον τὸν δεκαεννεαετῆ κύκλον».[iv]
Ποιὸς μπορεῖ νὰ ἀμφισβητήσῃ τὸν ἅγιο Κύριλλο καὶ ποιὸς μπορεῖ νὰ παραβλέψῃ τὴν ἀξία αὐτῆς τῆς πληφορίας ποὺ μᾶς ἔδωσε;
Πρὶν ἀπὸ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, (ἀφήνουμε τοὺς Τεσσαρεσκαιδεκατῖτες καὶ τοὺς Πρωτοπασχῖτες,) οὔτε καὶ οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἑόρταζαν τὴν ἴδια Κυριακή τὸ Πάσχα. Ὑπῆρχαν δύο δεκαεννεαετεῖς Κύκλοι, τοῦ ἁγίου Ἱππολύτου ποὺ ἐδέχετο ὡς ἰσημερία τὴν 18η Μαρτίου καὶ ὁ Ἀλεξανδρινὸς ποὺ ἐδέχετο ὡς ἰσημερία τὴν 21η Μαρτίου.
Ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος[v] καὶ ὅπως παραδέχεται καὶ ὁ ἴδιος ὁ Πάπας Λέων[vi] ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀνέθεσε τὴ διακονία τοῦ ὑπολογισμοῦ καὶ τῆς ἀναγγελίας στὸ Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας ποὺ εἶχε τὴν συσσωρευμένη πεῖρα καὶ γνῶσι· καὶ μὲ τὸν Ἀλεξανδρινὸ Κύκλο ποὺ εἶναι ἐνσωματωμένος καὶ στὸ Κανόνιο τοῦ Πάσχα, ὑπολογίζουν τώρα καὶ δεκαεπτὰ αἰῶνες οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ τὴν ἡμερομηνία τῆς Μεγάλης Ἑορτῆς μας.
Νὰ καταλάβουν λοιπὸν ἐκεῖνοι ποὺ ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀνέθεσε εἰς τοὺς ἀστρονόμους τὸν ὑπολογισμὸ τῆς ἰσημερίας ὅτι, αὐτὸ εἶναι ψέμμα καὶ ἀποτελεῖ ὕβρι γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ προσβολὴ γιὰ τοὺς θείους Πατέρες τῆς Συνόδου. Γιατὶ Ἰσημερία τοῦ Ἀλεξανδρινοῦ Κύκλου εἶναι ἀπαραβίαστη, ὅπως ἀπαραβίαστος εἶναι κατὰ τὸν ἅγιο Προτέριο ὅλος ὁ δεκαεννεαετὴς Κύκλος.
Ὁ θεῖος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης λέγει ἀκόμη στὸ ἱ.Πηδάλιο: «Ὅθεν διὰ νὰ φυλάττωνται καὶ οἱ τέσσαρες αὐτοὶ διορισμοὶ ἐξίσου εἰς ὅλην τὴν οἰκουμένην, καὶ νὰ ἑορτάζωσιν οἱ Χριστιανοὶ τὸν αὐτὸν χρόνον, καὶ τὴν αὐτὴν ἡμέραν τὸ ἅγιον Πάσχα, καὶ νὰ μὴ χρειάζωνται κάθε χρόνον ἀστρονόμων καὶ συνόδων, συνήρμοσαν οἱ θεόσοφοι Πατέρες τὸ περὶ τοῦ Πάσχα κανόνιον». Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια.
Τὸ ἔτος ποὺ διανύουμε κ. Μάννη (τὸ σωτήριο ἔτος 2019) ἔχει Κύκλο Σελήνης 3. Στὸν παραπάνω Πίνακα ποὺ εἶναι καὶ ἡ βάσις τοῦ Κανονίου φαίνεται πὼς οἱ Πατέρες τῆς Νικαίας διώρισαν τὴν 10η Ἀπριλίου ὡς Ἡμέρα τοῦ Νομικοῦ Πάσχα.
10η Ἀπριλίου ἦταν τὴν Μ.Τρίτη. Οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἑπόμενοι τῶν θείων Κανόνων ἑόρτασαν τὸ Πάσχα τὴν ἑπόμενη Κυριακὴ 15 Ἀπριλίου. Οἱ Λατῖνοι ἑόρτασαν τὸ κατ’ αὐτοὺς Πάσχα δύο ἡμέρες πρὶν ἀπὸ τὸ Νομικὸ Πάσχα. Γι’ αὐτὸ παραβίασαν γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ τοὺς ἱεροὺς Κανόνες.
Μὲ τὴν Ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ μας κ. Μάννη τὰ αὐστηρὰ Τυπικὰ τοῦ Νόμου καταργήθηκαν. Καὶ ὅπως λέγει ὁ Εὐσέβιος «Ἡ χάρις γὰρ, ἡμᾶς τῆς γεγηρακυίας ἐλευθερώσασα συνηθείας, τὸν καινὸν ἄνθρωπον παρέδωκεν ἡμῖν τὸν κατὰ Θεὸν κτισθέντα, καὶ τὸν καινὸν νόμον, καινήν τε περιτομὴν, καινόν τε Πάσχα, καὶ τὸν ἐν κρυπτῷ Ἰουδαῖον· «οὕτω καὶ τῶν παλαιῶν καιρῶν ἐλευθέρους ἡμᾶς ἀφῆκε[vii]». καὶ συμπληρώνει ὁ θεῖος Χρυσόστομος[viii]: «Μὴ τοίνυν, τῶν τελειοτέρων παραγενομένων πραγμάτων, πρὸς τὰ πρότερα ἐπανατρέχωμεν, μηδὲ ἡμέρας καὶ καιροὺς καὶ ἐνιαυτοὺς παρατηρῶμεν, ἀλλὰ πανταχοῦ τῇ ᾿Εκκλησίᾳ μετ' ἀκριβείας ἑπώμεθα, τὴν ἀγάπην καὶ τὴν εἰρήνην προτιμῶντες ἁπάντων».
Τὰ πρότερα λοιπὸν παρῆλθε· τὰ τελειότερα παραγέγονε· καὶ στὴν νέα κτίσι κηρύττεται ἡ μακαρία ἐλπίδα γιὰ τὴν ἀποκατάστασι τοῦ ἀνθρώπου εἰς τὸν οὐρανὸ καὶ ἡ ἐλευθερία τῆς Κτίσεως ἀπὸ τὴν δουλεία τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερία τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ.
«Καινοὺς οὐρανοὺς καὶ καινὴ γῆ» προσδοκοῦμε κ. Μάννη.
Μὴ μᾶς παρασύρει ἡ σοφία τοῦ κόσμου τούτου ἡ καταργουμένη. Νὰ μὴν μᾶς παρασύρῃ ἡ ἀκρίβεια ἡ ἀστρονομική. «Ἐνιαυτὸν δεκτὸν» ἐκήρυξε μόνον ὁ Κύριος καὶ ἐκαινούργησε μὲ τὸ Αἷμά του τὸ ἄναρχο τῆς αἰωνίας Βασιλείας Του.
Καὶ νὰ γνωρίζουν αὐτοὶ ποὺ προσπαθοῦν νὰ μᾶς παραπλανήσουν μὲ τὴν ἀστρονομικὴ ἀκρίβεια ὅτι ὁ Θεὸς ἔθετο χρόνους καὶ καιροὺς «ἐν τῇ ἰδίᾳ αὑτοῦ ἐξουσίᾳ»,ὥστε ἡ ἀκρίβεια ποὺ ὑπόσχονται εἶναισφαλισμένη στὰ ἀπρόσιτα γιὰ τὸν ἄνθρωπο ταμεῖα τῆς θείας βουλῆς.
Νὰ μείνουμε μέχρι τέλους Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί· καὶ ἐκείνη τὴν ἀνέσπερη καὶ ἀδιάδοχη Ἡμέρα νὰ ἀξιωθοῦμε «ἐκτυπώτερον» ὅπως λέγει ὁ Δαμασκηνὸς εἰς τὴν θ΄ ᾠδὴ τοῦ Κανόνος ποὺ ψάλλουμε ὅλο τὸ Πεντηκοστάριο, νὰ μετάσχωμε τῆς ἀπροσίτου δόξης καὶ τοῦ ἀμηχάνου κάλλους τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.
Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας· Ἀμήν.
Ἀ.
[i] «Sed beatissimi Patres nostri cyclum decemnovennalem certius affigentes, quem violari impossibile est velut crepidinem ac fundamentum et regulam, hunc eumdem decemnovennalem computum statuerunt, non juxta Judaeorum nunc indoctas atque ineptas actiones, neque secundum exterorum putativam fictamque prudentiam, sed secundum gratiam Spiritus sancti instituti, in revolutione saepe memorati decemnovennalis circuli decimas quartas paschales lunas diligentius adnotarunt». PL 57, 1084,cap.VII.
[ii] Indicabo vero vobis, quod Pachomius insignis factis apostolicae gratiae, egregiusque fundator Aegypti caenobiorum, edidit ad monasterium, quod lingua AEtgyptiorum vocatur Panum, litteras, quas angelo dictante perceperat, ut non errorem incurrcrent in solemnitatis pascbalis ratione, scirentque lunam primi mensis in anno communi, et embolismo. PG 77, 381, B.
[iii] DE VIRIS INLUSTRIBUS VII.
[iv] «Legimus in epistolis Graecorum, quod post passionem apostolorum santus Bachumius abbas in Aegypto cum monachis suis in oratione a Domino rigavit ut ostenderet ei quomodo Pascha deberet selebrare; et misit Dominus per angelum suum ad praefactum sanctum Bachumium cyclum decennovenalem, hoc modo: Nonae Aprilis norunt quinos, octonae Kalendae assim depromunt etc. A diversis autem calculatoribus diversis modis termini paschales inveniuntur, quorum calculationem non est necesse hic patefacere;».
[v] Cum his igitur atque hujusmodi dissensionibus per universum mundum paschalis regula turbaretur, sanctorum totius orbis synodi consensione decretum est ut, quoniam apud Alexandriam talis esset reperta Ecclesia, quae hujus scientiae perfectione clareret, quota Kalendarum vel Iduum, et quota luna Pascha rite debeat celebrari, per singulos annos Romanae Ecclesiae letteris intimaret : unde apostolica auctoritate universalis Ecclesia per totum orbem diffinitum Paschae diem sine ulla disceptatione cognosceret.
PG 77 σ.385
[vi] «Studuerunt itaque santi Patres occasionem hujus erroris auferre, omnem hanc curam Alexandrino episcopo delegantes (quoniam apud Aegyptios hujus supputationis antiquitas tradita esse vitebatur peritia) per quem, quotannis dies praedictae solemnitatis sedi apostolicae indicaretur cujus scriptis ad longinquiores Ecclesias indicium generale percurreret» PL 54, 1055.
[vii] P.G. 24, 701 C.
