Του Ιωάννου Π. Μπουγά, Θεολόγου
Τον τελευταίο καιρό ενέσκηψε στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος και νέα ενδημική αλλοτριωτική νόσος, η κατασκευή και ευλόγηση της πίτας του Αγίου Αποστόλου Θαδδαίου κοινώς «θαδδαιόπιτα». Μάλιστα διάφορα ειδησεογραφικά πρακτορεία εκκλησιαστικών ειδήσεων αναφέρουν ότι σε ιερό Ναό της Αρχιεπισκοπής Αθηνών χιλιάδες πιστοί παρά τη βροχή προσήλθαν για την εορτή του Αγίου Ιούδα του Θαδδαίου, όπου ευλογήθηκαν και οι σχετικές πίτες και «σταυρώθηκαν» μάλιστα με ξεχωριστό Σταυρό!!!
Παρόμοιο φαινόμενο, το οποίο έχει καταντήσει μαγική συνήθεια από τον προηγούμενο αιώνα, συμβαίνει με την προσκόμιση της πίτας του Αγίου Φανουρίου προς εξεύρεση διαφόρων απωλεσθέντων αντικειμένων και ικανοποιήσεως επιθυμιών.
Από τούδε και στο εξής πλέον οι πιστοί (διάβαζε οπαδοί) του Αγίου Φανουρίου θα έχουν να αντιμετωπίσουν τους πιστούς του Αγίου Ιούδα του Θαδδαίου. Στους πιστούς και των δυο «παρατάξεων» αν τολμήσει κάποιος να πει ότι δεν υπάρχουν στην Εκκλησία τέτοιου είδους δεισιδαιμονίες, αλλά μόνο πίστη στον Χριστό και στην Εκκλησία Του, στην καλύτερη των περιπτώσεων θα τον κοιτάξουν με ανοιχτό στόμα και στην χειρότερη θα τον θεωρήσουν αιρετικό, ενδεχομένως και να του επιτεθούν με λόγους και με έργα.
Αυτοί είναι οι κατ’ όνομα πιστοί, οι ψεύτικοι, οι οποίοι διακατέχονται, όπως οι μετέχοντες σε μαγικές πράξεις, από υψηλό φρόνημα θρησκευτικής αυταρεσκείας, η οποία δημιουργεί την ψυχοπαθολογική κατάσταση της θρησκευτικής αυτάρκειας και στο τέλος καταλήγει σε πνευματικό κενό που εύκολα δημιουργεί διάφορα προβλήματα ψυχολογικά, κοινωνικά, οικονομικά, οικογενειακά. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς δεν επιθυμούν την λογική λύση του προβλήματός τους, αλλά λόγω της θρησκευτικής έπαρσης τους καταλήγουν εκ νέου στην εύκολη μαγική λύση της προσφοράς προς τον Άγιο Ιούδα ή Φανούριο βέβαιοι για την ανταμοιβή, αρνούμενοι να πολεμήσουν το εγώ τους εντός της ευχαριστιακής συνάξεως.
Τι επιδιώκουν όμως με την προσκόμιση της φανουρόπιτας ή θαδδαιόπιτας; Όπως οι ίδιοι συνήθως δηλώνουν μία συναλλαγή ανάμεσα σε αυτούς και στον Άγιο.
Ο π. Ιωήλ Γιαννακόπουλος, ο γνωστός φωτισμένος και πολυγραφώτατος κληρικός του 20ου αιώνος, ερμηνεύοντας την φράση του Χριστού: «ουδείς βάλλει οίνον νέον εις ασκούς παλαιούς ει δε μη ρήξει ο οίνος τους ασκούς και ο οίνος απόλλυται και οι ασκοί, άλλα οίνον νέον εις ασκούς καινούς» (Μάρκ. 2. 22) γράφει μεταξύ άλλων: «…υπάρχουν σήμερον άνθρωποι, οι οποίοι ομοιάζουν με παλιά και παληά ρούχα και ασκιά, τα οποία δεν παίρνουν μπαλώματα βελτίωσιν, διότι δεν ευρήκαν την εσωτερικήν των χαράν. Θα σας αναφέρω τρία μόνον παραδείγματα ένα από την θρησκευτικήν, το άλλο από την κοινωνικήν και το τρίτον από την εκκλησιαστικήν ζωήν… Παληά είναι ο Άγιος Φανούριος και η πήτα του. Ο Άγιος ούτος είναι νεομάρτυς της Ρόδου αγνώστου εποχής, αγνώστων γονέων κατά τον Συναξαριστήν. Ουδεμίαν ειδικήν χάριν έχει κατά τον βίον του. Η γυναικεία στραβή αντίληψις στραβώνει και εδώ τα πράγματα. Εκ του ονόματος του Φανούριος εξαρτά η στραβή αντίληψις ειδικήν χάριν του να φανερώνει πράγματα χαμένα, μνηστήρας, γαμβρούς νύμφας, αδελφούς κλπ. Η μητέρα του-λέγουν αι μυθοπλάστριαι της πήτας του Αγίου Φανουρίου γυναίκες, τα παληά αυτά ασκιά και ρούχα-είναι εις την κόλασιν! Γίνεται πήτα χάριν αυτής και γίνεται συναλλαγή. Φανέρωσε Άγιε Φανούριε τον γαμβρόν εις την ανύπανδρη κοπέλλα και αυτή θα σου κάμη πήτα για να βγή η μητέρα σου από την κόλασιν! Πόσον ανόητα, ανιστόρητα, ανορθόδοξα είναι τα πράγματα αυτά και επομένως ασκιά παληά είναι εκείναι αι οποίαι τα πιστεύουν!».(Αρχιμ. Ιωήλ Γιαννακοπούλου, Η ζωή του Χριστού τόμ. 2ος, Καλαμάτα 1965, σελ. 182-183).
Δεν ζει ο π. Ιωήλ σήμερα για να διαπιστώσει ότι στην εν Αθήναις ευλόγηση των θαδδαιοπιτών και αλλαχού των φανουροπιτών, δεν διαστρεβλώνει η γυναικεία αντίληψις τα πράγματα, αλλά η διαστρέβλωση και αλλοτρίωση του εκκλησιαστικού γεγονότος προκαλείται από τους ίδιους τους κληρικούς της Εκκλησίας και μάλιστα με την ανοχή, αν όχι και με την συγκατάθεση του οικείου Επισκόπου.
Η μαγγανεία-νόσος των θαδδαιοπιτών που ξεκίνησε από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών θα εξαπλωθεί σποραδικώς σε άλλες Μητροπόλεις αρκεί να υπάρξουν οπαδοί. Ήδη την ημέρα της μνήμης του κάποιοι σύλλογοι προσφέρουν αρτοκλασίες, που γίνονται δεκτές από τους ιερείς αγνοώντας ότι σε αλλοτριωτικές καταστάσεις στην Εκκλησία συνετέλεσαν τα μέγιστα μέλη συλλόγων, σωματείων, κρατικών ομάδων και γενικώς οι έχοντες κάποια μορφή πολιτικής και πολιτειακής εξουσίας μέχρι τον Πρόεδρο του τελευταίου Συλλόγου υπό την επωνυμία «Σύλλογος φίλων του Αγίου….».
Τα περί προσευχής του Αγίου Ιούδα του Θαδδαίου δεν χρήζουν άλλου σχολιασμού ει μη μόνον ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αναφέρει σε κανένα ευχολόγιο της αυτή την προσευχή, άρα οτιδήποτε άλλο είναι εκ του πονηρού και οτιδήποτε είναι εκ του πονηρού αποσκοπεί ή στην οικονομική εξαπάτηση ή στην ψυχαναγκαστική εξάρτηση ή είναι ηλιθιότητα και ιδεοληψία.
Γιατί όμως οι άνθρωποι καταφεύγουν με φανατικό τρόπο σε τέτοιου είδους πράξεις, οι οποίες φανερώνουν έναν ιδιότυπο Μεσαίωνα, έναν πολιτισμό της ελλείψεως ουσιαστικών σχέσεων. Την απάντηση αλλά και την θεραπεία αυτής της αλλοτρίωσης δίνει από το 1965 ο π. Ιωήλ Γιαννακόπουλος: «Αυτά γίνονται διότι λείπει η εσωτερική ζωή που είναι Ο Χριστός. Ο Χριστός παρουσιάζεται με Νυμφίου χαράν…Ο Χριστός είναι χαρά! Τι είναι χαρά; Κατι καινούργιο που κάνει τους ανθρώπους καινούργιους! Οι τύποι χωρίς την χαράν του Χριστού είναι γεράματα, οι μετάνοιες και οι νηστείες χωρίς την χαράν είναι σκοτωμός… Πόσον άμοιροι είναι διδασκαλίας και χαράς του Χριστού οι πιστεύοντες τα φανερώματα του Αγίου Φανουρίου με την πήταν του! και ιδού διατί. Που ο Χριστός εδίδαξεν ότι αν ένας οριστικώς καταδικασθή εις την κολασιν θα σωθή με πήτες και ελεημοσύνη; Που αναφέρεται ότι η μητέρα του Αγίου Φανουρίου εκολάσθη; ….με τα μυθεύματα αυτά το ψυχικόν σχίσιμον και χάος γίνεται χαωδέστερον και η χριστιανική διδασκαλία διαφθείρεται… Ας αφήσωμεν την πήτα του Αγίου Φανουρίου και ας συνπληρώσωμεν τους χριστιανικούς τύπους με χαράν χριστιανικήν. Ας αποκτήσωμεν την χαράν του Χριστού. Αμήν». (ένθ. ανωτ. σελ.183-185).
Την ευθύνη βεβαιως για όλες αυτές τις αλλοτριωτικές καταστάσεις και εκδηλώσεις φέρουν όσοι κληρικοί και λαϊκοί καλλιεργούν για ίδιον όφελος αυτές τις μαγγανείες, τονίζοντας ότι δεν πειράζει καλό είναι να φέρνετε τις πίτες στην Εκκλησία, δηλαδή είναι σαν να λένε ότι καλή είναι η μαγεία αρκεί να είναι λευκή!!!
Δυστυχώς ο δρόμος είναι μακρύς και ευτυχώς που υπάρχουν φωτισμένοι κληρικοί και συνειδητοποιημένοι πιστοί που προβληματίζονται και προβληματίζουν τοποθετώντας ως κέντρο της ζωής τους τον Χριστό και την Εκκλησία Του και δεν συμμετέχουν σε ανελεύθερες μεσαιωνικές ψυχοπαθολογικές πράξεις κατασκευής και προσκομίσεως πιτών.
Στην «αντιπαλότητα» ανάμεσα σε φανουρόπιτες και θαδδαιόπιτες ο πιστός της Εκκλησίας απαντά με την συμμετοχή του στην Θεία Ευχαριστία μακριά από αυτές τις ανελεύθερες και θρησκόληπτες μαγικές πράξεις.
