Ο Γρηγόριος Ευστρατιάδης (1864-1950) υπήρξε νομικός, εκδότης και βουλευτής. Επί σειρά ετών υπήρξε εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας ''ΣΚΡΙΠ'' της Αθήνας. Το ''ΣΚΡΙΠ'' αμέσως μετά την ημερολογιακή καινοτομία του 1924 τάχθηκε κατά του συνόλου των νεωτερισμών, που εισήγαγαν στο σώμα της Εκκλησίας ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης. Φιλοξενούσε στις σελίδες του το σύνολο σχεδόν των ανακοινώσεων της ''Ελληνικής Εκκλησιαστικής Κοινότητας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών'', δημοσίευε -με εμπεριστατωμένα ρεπορτάζ- όλες τις ειδήσεις για τις διώξεις των χιλιάδων αποτειχισμένων ''Παλαιοημερολογιτών'' και παρουσίαζε άρθρα αντινεωτεριστικά και κατά της κίνησης για την ''Ένωση των Εκκλησιών'', όπως ονομαζόταν τότε η οικουμενική κίνηση. Το βιβλίο του ''Η Πραγματική Αλήθεια περί του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου'' δημοσιεύθηκε υπό την μορφή συνεχιζόμενων άρθρων τον Μάρτιο του 1928 και αποτέλεσε μια εμπεριστατωμένη δημοσιογραφική και θεολογική εργασία για το ημερολογιακό σχίσμα. Το περισσότερο -ίσως- ενδιαφέρον στο βιβλίο αυτό παρουσιάζει το γεγονός, ότι επιχειρήθηκε η προσέγγιση των δρώμενων της ημερολογιακής καινοτομίας και μέσα από το πληροφοριακό φάσμα της δημοσιογραφίας και εύλογα η επικαιρότητα ζωντανεύει ιδεατά στα ''πέτρινα'' αυτά χρόνια του Μεσοπολέμου, προσφέροντας στον αναγνώστη διαδραστικά τον επίκαιρο και ζωντανό παλμό των γεγονότων!
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος
Δημοσιογράφος
ΛΗ' Μέρος
Εκ των όσων μέχρι τούδε εξεθέσαμεν, εν γεγονός μένει ανανείλεκτον και πανθομολογούμενον: Ότι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία έχει καθιερώσει από αμνημονεύτων χρόνων -από είκοσι αιώνων- το εορτολόγιον αυτής, επί τη βάσει του Ιουλιανού Ημερολογίου. Ότι επί τη βάσει αυτού, άπαντες οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί από αιώνων συνεορτάζουν τας αυτάς πάντοτε ημέρας του έτους, νηστεύουν ταυτοχρόνως τας αυτάς κεκανονισμένας νηστείας, ακούουν τας αυτάς λειτουργίας, τα αυτά ευαγγέλια, τας αυτάς υμνωδίας, τους αυτούς ψαλμούς, τας αυτάς αποστολικάς επιστολάς και πράξεις.
Εν άλλοις λόγοις, διά του Ιουλιανού ημερολογίου, επί τη βάσει του οποίου συνετέθη το εορτολόγιον της Εκκλησίας και μετά του οποίου ημερολογίου είναι συνημμένον αυτό τούτο το Πασχάλιον από της Α' Οικουμενικής Συνόδου, συνδέονται αρρήκτως δι' ιερού δεσμού άπασαι αι Ορθόδοξοι Εκκλησίαι και αποτελούσιν ε ν ό τ η τ α αδιαίρετον και αδιάσπαστον εν τη εξωτερική λατρεία. Την επί 20 αιώνας π ρ ά ξ ι ν ταύτην της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, αποτελούσαν ι ε ρ ά ν π α ρ ά δ ο σ ι ν αυτής, αποτελούσαν δυσχιλιετές αυτής κ α θ ε σ τ ώ ς, εκύρωσαν και καθηγίασαν Σύνοδοι Οικουμενικαί και Τοπικαί διατάξεις Πατριαρχικαί, κανόνες και αποφάσεις απαρεγκλίτως τηρηθείσαι επί τόσους αιώνας.
Πάσα άρα οιαδήποτε παρέκκλισις από του εκκλησιαστικού τούτου κ α θ ε σ τ ώ τ ο ς, του στηριζομένου επί του Ιουλιανού ημερολογίου, είναι απάρνησις της ε κ π α ρ α δ ό σ ε ω ς τ ά ξ ε ως της Εκκλησίας. Είναι ανατροπή αυτής ολοκλήρου' διότι είδομεν ήδη, ότι διά της μεταβολής του ημερολογίου ανατρέπονται Κυριακοδρόμια, καταλύονται νηστείαι, διαγράφονται εκκλησιαστικά τροπάρια, δημιουργούνται κενά εις την σειράν του Πασχαλίου κύκλου, μετατοπίζονται εορταί και εν γένει α ι π α ρ α δ ό σ ε ι ς τ η ς Ε κ κ λ η σ ί α ς α θ ε τ ο ύ ν τ α ι και παραβιάζονται.
Αλλά διά την τήρησιν την ακριβή των Ε κ κ λ η σ ι α σ τ ι κ ώ ν π α ρ α δ ό σ ε ω ν έχομεν ρητάς και κατηγορηματικάς διατάξεις από των Αποστολικών ακόμη χρόνων, τας οποίας ουδείς ηδύνατο να παρίδη, και η Εκκλησία της Ελλάδος παριδούσα εντελώς ταύτας απηρνήθη παραβιάσασα τας Εκκλησιαστικάς παραδόσεις. Ιδού δε αι κυριώτεραι ρήτραι και διατάξεις περί των Ε κ κ λ η σ ι α σ τ ι κ ώ ν π α ρ α δ ό σ ε ω ν, διατάξεις αίτινες αποτελούν και πρέπει να αποτελούν Νόμον διά την Εκκλησίαν.
Α') Πρώτος ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ εις την προς Θεσσαλονικείς δευτέραν από Αθηνών γραφείσα επιστολήν του (Κεφ. Β' 15) επιτάσσει την τήρησιν των εκκλησιαστικών παραδόσεων λέγων: ''Άρα ουν, αδελφοί, στήκετε, και κρατείτε τας παραδόσεις, ας εδιδάχθητε, είτε διά λόγου, είτε δι' επιστολής ημών''.
Β') Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ εις τον 91ον κανόνα αυτού (εκ του ΚΖ Κεφαλαίου των περί του Αγίου Πνεύματος προς τον Μακάριον Αμφιλόχιον Γεγραμμένων) λέγει τα εξής: ''...Ει γαρ επιχειρήσαιμεν τ α ά γ ρ α φ α τ ω ν ε θ ώ ν, ως μη μεγάλην έχοντα την δύναμιν, παραιτείσθαι, λάθοιμεν αν εις αυτά τα καίρια ζημιούντες το Ευαγγέλιον, μάλλον δε εις όνομα ψιλόν παριστώντες το κήρυγμα, οίον (ένα του πρώτου και κοινοτάτου πρώτον μνησθώ) τω τύπω του Σταυρού τους εις το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ηλπικότας κατασημαίνεσθαι, τις ο διά γράμματος διδάξας; Το προς Ανατολάς τετράσθαι κατά την προσευχήν, ποίον ημάς εδίδαξεν γράμμα;... Ευλογούμεν δε το ύδωρ του βαπτίσματος και το έλαιον της χρίσεως, και προσέτι αυτόν τον βαπτιζόμενον από ποίων εγγράφων; Ο υ κ α π ό τ η ς σ ι ω π ω μ έ ν η ς κ α ι μ υ σ τ ι κ ή ς π α ρ α δ ό σ ε ω ς;
Αλλά και όσα περί το βάπτισμα, αποτάσσεσθαι το Σατανά και τοις αγγέλοις αυτού, εκ ποίας έστι Γραφής; Ουκ εκ της αδημοσιεύτου ταύτης και απορρήτου διδασκαλίας, ην εν απολυπραγμονήτω και απεριεργάστω σιγή οι Πατέρες ημών εφύλαξαν, καλώς εκείνο δεδιδαγμένοι, των μυστηρίων το σεμνόν σιωπή διασώζεσθαι; (Ράλλη και Ποτλή Σύνταγμα ιερών Κανόνων, Τόμος 4, σελ. 283).
Γ') ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΝΥΣΣΗΣ, αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου, ο και Πατήρ Πατέρων επικληθείς, λέγει: ''...Αρκεί γαρ εις απόδειξιν του ημετέρου λόγου το έ χ ε ι ν π α τ ρ ό θ ε ν τ η ν π α ρ ά δ ο σ ι ν, οίον τινα κλήρον δι' ακολουθίας ε κ τ ω ν Α π ο σ τ ό λ ω ν δ ι ά τ ω ν ε φ ε ξ ή ς α γ ί ω ν π α ρ α π ε μ φ θ έ ν τ α. (Migne 45,653)
Δ') Ο ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ Αρχιεπίσκοπος Κύπρου τονίζει: ''...Είτα δε περί τούτου αύθις επιλήψομαι της ακολουθίας, ότι αναγκαίως η Εκκλησία τούτο επιτελεί π α ρ ά δ ο σ ι ν λ α β ο ύ σ α π α ρ ά Π α τ έ ρ ω ν. Τίς δε δυνήσεται θεσμόν μητρός καταλύειν ή νόμον πατρός; Ως τα παρά τω Σολομώντι ειρημένα: ''Άκουες υιέ λόγους πατρός σου, και μη απώση θεσμούς μητρός σου'' δείξας, ότι εγγράφως τε και αγράφως εδίδασκεν ο Πατήρ, τουτέστιν ο Θεός ο μονογενής και το Άγιον Πνεύμα' η δε μήτηρ ημών Εκκλησία είχε θεσμούς εν αυτή κειμένους απολύτους, μη δυναμένους κατακλυθήναι. (Migne τ. 42,516).
Ε') Ο Άγιος ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ εις τον β' λόγον του αναφωνεί: ''...Ακούσατε λαοί, φυλαί, γλώσσαι, άνδρες, γυναίκες και παίδες, πρεσβύται, νεανίσκοι τε και νήπια, το έθνος των Χριστιανών, το άγιον. Ε ι τ ι ς ε υ α γ γ ε λ ί ζ η τ α ι η μ ά ς π α ρ' ο π α ρ έ λ α β ε ν η Κ α θ ο λ ι κ ή Ε κ κ λ η σ ί α (η Ορθόδοξος Αγία Αποστολική Εκκλησία) παρά των Αγίων Αποστόλων, Πατέρων και Συνόδων και μέχρι του νυν διεφύλαξε, μη ακούσητε αυτού, μηδέ δέξησθε την συμβουλήν του όφεως, ως εδέξατο Εύα και ετρύγησε θάνατον. Καν Άγγελος, καν Βασιλεύς ευαγγελίζηται ημάς π α ρ' ο π α ρ ε λ ά β α τ ε, κ λ ε ί σ α τε τ α ς α κ ο ά ς' ο κ ν ώ γ α ρ τ έ ω ς ε ι π ε ί ν ω ς έ φ η ο θ ε ί ο ς Α π ό σ τ ο λ ο ς Α ν ά θ ε μ α έ σ τ ω ε κ δ ε χ ό μ ε ν ο ς τ η ν δ ι ό ρ θ ω σ ι ν''.
Αλλά, ας ίδωμεν εις το επόμενον, και τους Κανόνας των Οικουμενικών Συνόδων και τα κηρύγματα των Πατριαρχών περί των π α ρ α δ ό σ ε ω ν της Εκκλησίας, ως αγράφου νόμου αυτής, ον ουδείς επιτρέπεται να παραβιάζη.
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος
ΛΗ' Μέρος
Εκ των όσων μέχρι τούδε εξεθέσαμεν, εν γεγονός μένει ανανείλεκτον και πανθομολογούμενον: Ότι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία έχει καθιερώσει από αμνημονεύτων χρόνων -από είκοσι αιώνων- το εορτολόγιον αυτής, επί τη βάσει του Ιουλιανού Ημερολογίου. Ότι επί τη βάσει αυτού, άπαντες οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί από αιώνων συνεορτάζουν τας αυτάς πάντοτε ημέρας του έτους, νηστεύουν ταυτοχρόνως τας αυτάς κεκανονισμένας νηστείας, ακούουν τας αυτάς λειτουργίας, τα αυτά ευαγγέλια, τας αυτάς υμνωδίας, τους αυτούς ψαλμούς, τας αυτάς αποστολικάς επιστολάς και πράξεις.
Εν άλλοις λόγοις, διά του Ιουλιανού ημερολογίου, επί τη βάσει του οποίου συνετέθη το εορτολόγιον της Εκκλησίας και μετά του οποίου ημερολογίου είναι συνημμένον αυτό τούτο το Πασχάλιον από της Α' Οικουμενικής Συνόδου, συνδέονται αρρήκτως δι' ιερού δεσμού άπασαι αι Ορθόδοξοι Εκκλησίαι και αποτελούσιν ε ν ό τ η τ α αδιαίρετον και αδιάσπαστον εν τη εξωτερική λατρεία. Την επί 20 αιώνας π ρ ά ξ ι ν ταύτην της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, αποτελούσαν ι ε ρ ά ν π α ρ ά δ ο σ ι ν αυτής, αποτελούσαν δυσχιλιετές αυτής κ α θ ε σ τ ώ ς, εκύρωσαν και καθηγίασαν Σύνοδοι Οικουμενικαί και Τοπικαί διατάξεις Πατριαρχικαί, κανόνες και αποφάσεις απαρεγκλίτως τηρηθείσαι επί τόσους αιώνας.
Πάσα άρα οιαδήποτε παρέκκλισις από του εκκλησιαστικού τούτου κ α θ ε σ τ ώ τ ο ς, του στηριζομένου επί του Ιουλιανού ημερολογίου, είναι απάρνησις της ε κ π α ρ α δ ό σ ε ω ς τ ά ξ ε ως της Εκκλησίας. Είναι ανατροπή αυτής ολοκλήρου' διότι είδομεν ήδη, ότι διά της μεταβολής του ημερολογίου ανατρέπονται Κυριακοδρόμια, καταλύονται νηστείαι, διαγράφονται εκκλησιαστικά τροπάρια, δημιουργούνται κενά εις την σειράν του Πασχαλίου κύκλου, μετατοπίζονται εορταί και εν γένει α ι π α ρ α δ ό σ ε ι ς τ η ς Ε κ κ λ η σ ί α ς α θ ε τ ο ύ ν τ α ι και παραβιάζονται.
Αλλά διά την τήρησιν την ακριβή των Ε κ κ λ η σ ι α σ τ ι κ ώ ν π α ρ α δ ό σ ε ω ν έχομεν ρητάς και κατηγορηματικάς διατάξεις από των Αποστολικών ακόμη χρόνων, τας οποίας ουδείς ηδύνατο να παρίδη, και η Εκκλησία της Ελλάδος παριδούσα εντελώς ταύτας απηρνήθη παραβιάσασα τας Εκκλησιαστικάς παραδόσεις. Ιδού δε αι κυριώτεραι ρήτραι και διατάξεις περί των Ε κ κ λ η σ ι α σ τ ι κ ώ ν π α ρ α δ ό σ ε ω ν, διατάξεις αίτινες αποτελούν και πρέπει να αποτελούν Νόμον διά την Εκκλησίαν.
Α') Πρώτος ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ εις την προς Θεσσαλονικείς δευτέραν από Αθηνών γραφείσα επιστολήν του (Κεφ. Β' 15) επιτάσσει την τήρησιν των εκκλησιαστικών παραδόσεων λέγων: ''Άρα ουν, αδελφοί, στήκετε, και κρατείτε τας παραδόσεις, ας εδιδάχθητε, είτε διά λόγου, είτε δι' επιστολής ημών''.
Α') Πρώτος ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ εις την προς Θεσσαλονικείς δευτέραν από Αθηνών γραφείσα επιστολήν του (Κεφ. Β' 15) επιτάσσει την τήρησιν των εκκλησιαστικών παραδόσεων λέγων: ''Άρα ουν, αδελφοί, στήκετε, και κρατείτε τας παραδόσεις, ας εδιδάχθητε, είτε διά λόγου, είτε δι' επιστολής ημών''.
Β') Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ εις τον 91ον κανόνα αυτού (εκ του ΚΖ Κεφαλαίου των περί του Αγίου Πνεύματος προς τον Μακάριον Αμφιλόχιον Γεγραμμένων) λέγει τα εξής: ''...Ει γαρ επιχειρήσαιμεν τ α ά γ ρ α φ α τ ω ν ε θ ώ ν, ως μη μεγάλην έχοντα την δύναμιν, παραιτείσθαι, λάθοιμεν αν εις αυτά τα καίρια ζημιούντες το Ευαγγέλιον, μάλλον δε εις όνομα ψιλόν παριστώντες το κήρυγμα, οίον (ένα του πρώτου και κοινοτάτου πρώτον μνησθώ) τω τύπω του Σταυρού τους εις το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ηλπικότας κατασημαίνεσθαι, τις ο διά γράμματος διδάξας; Το προς Ανατολάς τετράσθαι κατά την προσευχήν, ποίον ημάς εδίδαξεν γράμμα;... Ευλογούμεν δε το ύδωρ του βαπτίσματος και το έλαιον της χρίσεως, και προσέτι αυτόν τον βαπτιζόμενον από ποίων εγγράφων; Ο υ κ α π ό τ η ς σ ι ω π ω μ έ ν η ς κ α ι μ υ σ τ ι κ ή ς π α ρ α δ ό σ ε ω ς;
Αλλά και όσα περί το βάπτισμα, αποτάσσεσθαι το Σατανά και τοις αγγέλοις αυτού, εκ ποίας έστι Γραφής; Ουκ εκ της αδημοσιεύτου ταύτης και απορρήτου διδασκαλίας, ην εν απολυπραγμονήτω και απεριεργάστω σιγή οι Πατέρες ημών εφύλαξαν, καλώς εκείνο δεδιδαγμένοι, των μυστηρίων το σεμνόν σιωπή διασώζεσθαι; (Ράλλη και Ποτλή Σύνταγμα ιερών Κανόνων, Τόμος 4, σελ. 283).
Γ') ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΝΥΣΣΗΣ, αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου, ο και Πατήρ Πατέρων επικληθείς, λέγει: ''...Αρκεί γαρ εις απόδειξιν του ημετέρου λόγου το έ χ ε ι ν π α τ ρ ό θ ε ν τ η ν π α ρ ά δ ο σ ι ν, οίον τινα κλήρον δι' ακολουθίας ε κ τ ω ν Α π ο σ τ ό λ ω ν δ ι ά τ ω ν ε φ ε ξ ή ς α γ ί ω ν π α ρ α π ε μ φ θ έ ν τ α. (Migne 45,653)
Δ') Ο ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ Αρχιεπίσκοπος Κύπρου τονίζει: ''...Είτα δε περί τούτου αύθις επιλήψομαι της ακολουθίας, ότι αναγκαίως η Εκκλησία τούτο επιτελεί π α ρ ά δ ο σ ι ν λ α β ο ύ σ α π α ρ ά Π α τ έ ρ ω ν. Τίς δε δυνήσεται θεσμόν μητρός καταλύειν ή νόμον πατρός; Ως τα παρά τω Σολομώντι ειρημένα: ''Άκουες υιέ λόγους πατρός σου, και μη απώση θεσμούς μητρός σου'' δείξας, ότι εγγράφως τε και αγράφως εδίδασκεν ο Πατήρ, τουτέστιν ο Θεός ο μονογενής και το Άγιον Πνεύμα' η δε μήτηρ ημών Εκκλησία είχε θεσμούς εν αυτή κειμένους απολύτους, μη δυναμένους κατακλυθήναι. (Migne τ. 42,516).
Ε') Ο Άγιος ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ εις τον β' λόγον του αναφωνεί: ''...Ακούσατε λαοί, φυλαί, γλώσσαι, άνδρες, γυναίκες και παίδες, πρεσβύται, νεανίσκοι τε και νήπια, το έθνος των Χριστιανών, το άγιον. Ε ι τ ι ς ε υ α γ γ ε λ ί ζ η τ α ι η μ ά ς π α ρ' ο π α ρ έ λ α β ε ν η Κ α θ ο λ ι κ ή Ε κ κ λ η σ ί α (η Ορθόδοξος Αγία Αποστολική Εκκλησία) παρά των Αγίων Αποστόλων, Πατέρων και Συνόδων και μέχρι του νυν διεφύλαξε, μη ακούσητε αυτού, μηδέ δέξησθε την συμβουλήν του όφεως, ως εδέξατο Εύα και ετρύγησε θάνατον. Καν Άγγελος, καν Βασιλεύς ευαγγελίζηται ημάς π α ρ' ο π α ρ ε λ ά β α τ ε, κ λ ε ί σ α τε τ α ς α κ ο ά ς' ο κ ν ώ γ α ρ τ έ ω ς ε ι π ε ί ν ω ς έ φ η ο θ ε ί ο ς Α π ό σ τ ο λ ο ς Α ν ά θ ε μ α έ σ τ ω ε κ δ ε χ ό μ ε ν ο ς τ η ν δ ι ό ρ θ ω σ ι ν''.
Αλλά, ας ίδωμεν εις το επόμενον, και τους Κανόνας των Οικουμενικών Συνόδων και τα κηρύγματα των Πατριαρχών περί των π α ρ α δ ό σ ε ω ν της Εκκλησίας, ως αγράφου νόμου αυτής, ον ουδείς επιτρέπεται να παραβιάζη.
Συνεχίζεται
Εκ του βιβλίου του Γρηγορίου Ευστρατιάδη
''Η Πραγματική Αλήθεια περί του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου'',
που δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα των Αθηνών ''ΣΚΡΙΠ'',
την Πέμπτη 19 Απριλίου 1928,
έτος 32ον, αρ. φύλλου 8.963, σελ. 1η.
Μεταφορά στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Διατηρήθηκε η Γραμματική τάξη της εποχής με την επέμβαση μόνο σε κάποια αναγκαία σημεία στίξης.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ