Μ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ: «Ἔρχεται καιρός, ἵνα οἱ ἄνθρωποι μανῶσι.....».
ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Έρχεται καιρός
κατά τον οποίον οι άνθρωποι θα τρελαθούν....
Είναι οι ψυχικές
διαταραχές νοσήματα , που αντιμετωπίζονται και θεραπεύονται ιατρικά (με φάρμακα
, ψυχοφάρμακα κ.λ.π.) ή άλλες ψυχολογικές μεθόδους (Ψυχοθεραπεία ή ψυχανάλυση);
Είναι αντανακλάσεις της προσωπικής ιστορίας των βιωμάτων ή των τραυματικών εμπειριών
του πάσχοντος; Είναι αποκυήματα των κοινωνικο – πολιτιστικών συνθηκών του
περιβάλλοντος, στο οποίο εκτυλίσσεται η ζωή του ανθρώπου; Είναι αντιδράσεις
ευαίσθητων ατόμων προς τις σαθρές απάνθρωπες δομές της κοινωνίας; Είναι ένας
άλλος τρόπος, γιατί κι αυτή η θεωρία υπάρχει, κατανοήσεως της αδυσώπητης
πραγματικότητος στην οποία ζεί ο άνθρωπος , ρεαλιστικός και φιλοσοφημένος; Το
βέβαιο έιναι ότι οριστική και τελική απάντηση δεν έχει δοθεί τουλάχιστον από
την πλευρά της Επιστήμης. Ο Καθηγητής της Ψυχιατρικής Στεφανής στο
βιβλίο του «Θέματα Ψυχιατρικής» γράφει :
«Πολλών ψυχικών παθήσεων
αγνοούμε την αιτιολογία. Και για όσες βάσιμα πιθανολογούμε την ύπαρξη
βιολογικών παραγόντων, κατά κανόνα δεν πρόκειται για ένα ειδικό , αλλά για
πλέγμα αλληλοεξαρτημένων παραγόντων, με κυριότερους την γενετική προικοδότηση
την προσωπικότητα , τις ειδικές εμπειρίες ζωής, το κοινωνικό – πολιτισμικό
περιβάλλον του ατόμου». (Κ. Στεφανή «Θέματα Ψυχιατρικής» Αθήνα 1991 σελ. 9)
Ανησυχητικό είναι το
γεγονός, ότι πολλές ύποπτες ομάδες, παραθρησκευτικές οργανώσεις και διάφοροι
άλλοι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται την αγωνία ή το ενδιαφέρον των ανθρώπων για τα
θέματα αυτά, προκειμένου να αδράξουν οπαδούς ή πελατεία με ακριβό τίμημα, που
αντί να βρουν λύση στα προβλήματά τους, καταβαραθρώνονται περισσότερο μέσα σ’
αυτά ή σε άλλα χειρότερα.
Οι αιτίες των ψυχικών
διαταραχών είναι κυρίως τρεις. Υπάρχουν οργανικά αίτια και τότε χρειαζόμαστε
ιατρική βοήθεια. Υπάρχουν ψυχικές διαταραχές, που οφείλονται στην αμαρτία, στα
πάθη και τον εγωισμό. Και τότε χρειάζεται ο άνθρωπος μετάνοια, συγχώρηση και
άσκηση. Υπάρχει και η περίπτωση του δαιμονισμού. Και τότε χρειάζεται, εφ’ όσον
μπορεί ο άνθρωπος να το κατανοήσει, να δει τι του έφταιξε και να οδηγηθεί σε
μετάνοια, αλλά και τα μέσα της Εκκλησίας μας τα αγιαστικά και χαριτόβρυτα.
Πολλές φορές έχουμε δαιμονισμένους και προσπαθούν να τους βγάλουν το δαιμόνιο
με μηχανήματα. Όπως και μερικοί ιερείς νομίζουν, ότι οι ψυχασθενείς είναι
δαιμονισμένοι και προσπαθούν να τους θεραπεύσουν μόνο με τα μέσα τα εκκλησιαστικά,
ενώ χρειάζεται να τους στείλουν και κάπου αλλού.
Όταν γνωρίζουμε ότι η
ουσία των ψυχολογικών προβλημάτων βρίσκεται στην αμαρτία, στον εγωισμό, στην
αυτονόμηση του ανθρώπου, δεν μπορούμε να συμβαδίσουμε ή να αποδεχθούμε
ψυχοθεραπευτικές μεθόδους , που τονώνουν στην πράξη τον εγωισμό. Ή όταν
γνωρίζουμε , ότι για την θεραπεία της ψυχής χρειάζεται ταπείνωση και άσκηση ,
δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με ψυχοθεραπευτικές μεθόδους, που τονίζουν και
συνιστούν μεθόδους , που εκτρέφουν την φιλαυτία, «κάνε αυτό που σ’ ευχαριστεί».
Διότι γνωρίζουμε, ότι τα αποτελέσματα θα είναι οδυνηρά.
Μην ξεχνούμε όμως, ότι
μεγάλο πλήθος πασχόντων δεν έχει σχέση με την Εκκλησία. Μέχρις ότου την
αποκτήσουν, χρειάζεται κάποιος οπωσδήποτε να τους βοηθήσει. Αλλά και άνθρωποι,
που έχουν σχέση με την Εκκλησία, πάσχουν από βαρύτατες ψυχικές διαταραχές, όπως
οι ψυχώσεις, όπου η βοήθεια του Ψυχιάτρου είναι αναγκαία. Για να ασκήσει ο
Πνευματικός την ποιμαντική του φροντίδα, θα πρέπει να έχει απέναντί του
άνθρωπο, που μπορεί να συνεργασθεί , να μπορεί να πει τι του συμβαίνει , να
έχει ειρμό στον λόγο και στην σκέψη, να μπορεί να ακούσει και να εφαρμόσει αυτά
που θα του υποδείξει ο Πνευματικός. Διαφορετικά θα πρέπει, νομίζω, να υποδείξει
στον άνθρωπο να πάει σε κατάλληλο γιατρό , ώστε να έρθει σε σημείο και σε θέση
και σε κατάσταση, που θα μπορεί να επιχειρήσει να τον οδηγήσει στην κατά
Χριστόν μετάνοια , στον αγιασμό, στην κάθαρση, στην νέα ζωή που αποτελεί την
οδό για την πλήρη θεραπεία του ανθρώπου.
Μπορεί, λοιπόν , να
υπάρξει συνεργασία ανάμεσα στον Ποιμένα και τον Ψυχίατρο, όταν ο καθένας
γνωρίζει καλά αυτό που έχει να προσφέρει. Καθώς επίσης και τα όρια των
δυνατοτήτων του, μέχρι που δηλαδή μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο. Ενδιαφέρουσα
είναι και αξίζει να την αναφέρουμε στο σημείο αυτό μια φράση, που έγραψε ο
αντιτιθέμενος προς την Θρησκεία Σίγκμουντ Φρόϋντ σε επιστολή του προς ένα
γνωστό του κληρικό. «Είστε ευτυχής, που οδηγείτε τους ανθρώπους στον Θεό. Η
ευσέβεια καταπνίγει τις νευρώσεις» (Περιοδ. Ακτίνες , Δεκέμβριος 1997).
Κλείνουμε το 1ο θέμα των κατηγοριών σημειώνοντας με τις κυριότερες
κατηγορίες ψυχικών διαταραχών:
α. Ψυχώσεις:
Σχιζοφρένεια, Παράνοια, Μανία.
β. Κατάθλιψη
γ. Αγχώδεις διαταραχές
δ. Παραλλαγές αγχωδών διαταραχών
ΠΗΓΕΣ 1ου ΘΕΜΑΤΟΣ:
1. Αγ. Γρηγορίου Νύσσης, ''Περί Κατασκευής του ανθρώπου''.
2. Θ.Η.Ε. Θρησκευτική και ηθική εγκυκλοπαίδεια.
3. Αρχιμανδρίτη Μεθοδίου, ''Αμαρτία και ψυχικές διαταραχές.
4. Επιμορφωτικό Σεμινάριο για τα ψυχικά νοσήματα της Ιεράς Μητροπόλεως
Μόρφου Β’ Ακαδημαϊκού Έτους
