Μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο:
Παραδώστε τον εαυτό σας στο θέλημα του Θεού κι από το χέρι Του να δέχεστε τα πάντα κάθε μέρα, χωρίς να κοιτάτε το μακρινό αύριο.
Μα εμείς είμαστε ιερείς, εάν το σκάνδαλο προέρχεται από εμάς, πώς θα απαντήσουμε ενώπιον του Θεού για τις ψυχές που τραυματίστηκαν από τη δική μας απερισκεψία; Πώς θα απαντήσουμε για κείνους που εξέπεσαν από την Εκκλησία εξαιτίας μας;
Σεις, αγαπητέ πάτερ Α., πήρατε το μαχαίρι στα χέρια σας. Όμως απαντήστε ο ίδιος στον εαυτό σας: είστε τάχα πεπειραμένος χειρουργός ή θα σφάξετε πολλούς; Και θα δώσετε λόγο γι’ αυτούς, διότι αυτοί πήγαιναν προς τον Θεό και στον δρόμο τους πέτυχαν εσάς με το μαχαίρι. Ο Κύριος ήρθε να σώσει τους αμαρτωλούς κι αλίμονο, αν ο ιερέας μπει στον δρόμο Του.
Ναι, ο Σωτήρας ήρθε να σώσει τους αμαρτωλούς και, όταν επλεόνασε η αμαρτία, άρχισε να υπερπερισσεύει η χάρις. Πόσοι άνθρωποι τώρα, που πια θα φαινόταν ότι έχουν τελματώσει μέσα στην άβυσσο της πιο αποκρουστικής αμαρτίας, δέχονται το σωτήριο σπρώξιμο από τον Κύριο προς αναγέννηση της ψυχής (αυτό σας το λέω από την καθημερινή μου εμπειρία ως πνευματικού). Το σπρώξιμο το δεχτήκατε, αλλά περαιτέρω πρέπει να υπάρχει η συνειδητοποίηση του θαύματος της θείας αγάπης, που μεταμορφώνει τη ζωή. Όχι υπερήφανη ματαιοδοξία για το ληφθέν δώρο, αλλά συνειδητοποίηση της δικής μας άκρας αμαρτωλότητας, της δικής μας πλήρους αδυναμίας να βγάλουμε από πάνω μας την κρούστα της λέπρας, που έχει πλήξει όλη την ύπαρξή μας, και μαζί με αυτή τη συνειδητοποίηση, άπειρη ευγνωμοσύνη στον Θεό και ελπίδα στη δύναμή Του και το έλεός Του για το μέλλον.
Γι’ αυτό «ζήσε όχι όπως θέλεις, αλλά όπως ορίζει ο Θεός». Ό,τι έχουμε είναι για το καλό μας και ό,τι δεν έχουμε επίσης είναι προς σωτηρία, διότι ο ίδιος ο Κύριος μας παίρνει από το χέρι και μας οδηγεί στη ζωή.
Η ζωντανή πίστη θα έρθει με τις θλίψεις, όταν ο νους θα είναι αδύναμος μπροστά στις επιθέσεις της ζωής. Γι’ αυτό και είναι αναγκαίες. Μετάνοια δεν έχετε, λόγω του ότι δεν προσέχετε τον εαυτό σας. Αν τον βλέπατε καθαρά, θα κλαίγατε. Είναι ωφελιμότερο για σας να στηριχτείτε στην προσευχή, ώστε να αφομοιώσετε όσα διαβάσατε. Πρέπει να έχουμε νου, που να ορά τον Θεό, αλλά ο νους μας από μόνος του είναι απατεώνας και, με τη βοήθεια του εχθρού, ακόμη και πανούργος.
Θα μας ταπεινώνουν όχι μόνο οι άνθρωποι, αλλά και όλες οι περιστάσεις της ζωής. Όλα αυτά θα τα δεχτούμε χωρίς ταραχή, γνωρίζοντας ότι άλλος δρόμος προς τον Θεό δεν υπάρχει.
Η αταξία και η αβεβαιότητα θα μας καταδιώκουν και θα μας γονατίζουν για πολύ ακόμη. Διότι από τη θεία πρόνοια μας έλαχε να αρχίσουμε να αναστηλώνουμε όσα γκρεμίστηκαν εκ θεμελίων. Γκρεμίστηκαν όχι μόνο οι πέτρες, αλλά κυρίως οι ψυχές. Ο κόσμος ασθενεί από απιστία, αθεΐα, πλάνη και η ασθένεια αυτή δεν θεραπεύεται αμέσως.
Στον κλήρο έχουν μπει πολλοί άνθρωποι εκτός Εκκλησίας, ακόμη και άπιστοι, και κάνουν το έργο τους. Όμως μαζί μας είναι ο Θεός κι εμείς πρέπει να κάνουμε το έργο του Θεού.
Να προχωρούμε με κόπους βίας και πολλής υπομονής. Μην ορμάτε πίσω από ύψη απρόσιτα ακόμη για μας, αρχίστε από τη βία επί του εαυτού σας, με τον καθημερινό κανόνα προσευχής και το μισάωρο κάθισμα μπροστά στις εικόνες, μέσα στο ευλογημένο μισοσκόταδο του καντηλιού. Προς το παρόν δεν έχουμε όρεξη για προσευχή και αυτή δεν έρχεται μέσα στη φασαρία. Χρειάζεται, λοιπόν, να αφιερώσουμε χρόνο, ώστε όλη τη ματαιότητα της ημέρας να την αφήσουμε έξω.
Σωζόμαστε, αγαπητή μου, όχι με τους δικούς μας αγώνες, τις αρετές, ούτε ακόμη με τα καλά μας έργα, αλλά με τον αγώνα του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, ο Οποίος μας άφησε ως κληρονομιά τον σωτήριο Σταυρό Του. Οι δικοί μας μικροί σταυροί είναι ομοίωση του δικού Του μεγάλου.
Κουτσαίνουμε πνευματικά και στα δυο πόδια: δεν μπορώ να ζήσω κατά Θεόν και συχνά ούτε θέλω. Αυτό δίνει ευρυχωρία στο σφράγισμα, που φοβούνται όλοι τόσο πολύ. Όμως αυτό το σφράγισμα δεν είναι εξωτερικό˙ ο νους, η καρδιά, η ψυχή σφραγίζονται από την αμαρτία, έτσι ώστε τίποτα θείο δεν μπαίνει πια μέσα στην ψυχή. Ενώ τα διαβατήρια κι οι κάρτες είναι όλα του Καίσαρος. Κατά τον λόγο του Κυρίου δώστε τα του Θεού στον Θεό και τα του Καίσαρος στον Καίσαρα.
Τη σφραγίδα θα μπορέσουν να τη βάλουν μόνο σε αυτόν, που αμετανόητα ζούσε μέσα στην αμαρτία και που έχει αποκοπεί με τη ζωή του από τον Κύριο. Πριν τη σφραγίδα του Αντιχρίστου θα έχει σφραγιστεί ο νους με την αμαρτία.
Οι άνθρωποι σώζονται και θα σώζονται ώς τις τελευταίες μέρες του κόσμου – ζουν, εργάζονται, κάποιοι κατά τον νόμο του Θεού, άλλοι κατά τα στοιχεία του κόσμου τούτου. Δεν πρέπει να κάθεσαι στο παράθυρο, χωρίς να κάνεις τίποτα, περιμένοντας κάτι. Θα κατακριθείς μαζί με τους απίστους για απραξία και για το ότι δεν πολλαπλασίασες το δώρο, που σου εμπιστεύθηκε ο Θεός. Για τις νέες ταυτότητες σου έχω ήδη γράψει και δεν θα επαναλαμβάνομαι. Το σφράγισμα ακολουθεί μόνο την προσωπική απάρνηση του Θεού από τον άνθρωπο και όχι την εξαπάτηση. Η εξαπάτηση δεν έχει νόημα. Ο Κύριος χρειάζεται την αγαπώσα Αυτόν καρδία μας.
Αυτό από το οποίο ετοιμάζεστε να τρέξετε μακριά, θα σας βρει παντού. Και στα βάθη των δασών και στην πρωτεύουσα: το νέο σύστημα απογραφής μπαίνει σε εφαρμογή. Εμείς όλοι θα έπρεπε να τρέχουμε να ξεφύγουμε όχι από τους υπολογιστές (την τεχνολογία), αλλά από τις προσωπικές μας αμαρτίες. Μα όχι, εμείς τις φροντίζουμε, τις τρέφουμε μέχρις αηδίας και ζούμε απολαμβάνοντάς τις.
Η Γραφή προειδοποιεί τους ανθρώπους ότι θα έρθουν καιροί δύσκολοι, επειδή οι άνθρωποι θα είναι περισσότερο υπερήφανοι, αλαζόνες και φιλάργυροι, παρά φιλόθεοι. Αλλά για κίνδυνο από την τεχνολογία πουθενά δεν έχει γίνει λόγος. Το ότι θα τρέχουν από τη δύση στην ανατολή κι απ’ την ανατολή στη δύση, επίσης είναι γνωστό κι όλα αυτά θα γίνονται υπό την καθοδήγηση του εχθρού. Ο Θεός όμως είναι παντού και τα τέκνα Του θα τα βοηθήσει παντού.
Τι να πω για τον έλεγχο και την απόλυτη παρακολούθηση, με τα οποία τόσο τρομοκρατούνται οι απλοί άνθρωποι; Πότε και σε ποιο κράτος δεν υπήρχαν μυστικές υπηρεσίες; Όλα υπήρχαν… κι όλα υπάρχουν… και θα υπάρχουν… όμως τίποτα δεν εμποδίζει τον πιστό άνθρωπο να σωθεί. Καθένας προχωρά στη ζωή από τη σταυρική οδό, ξεπερνώντας τα όλα με την πίστη. Ο πιστός τα δέχεται όλα από το χέρι του Θεού, με τη βεβαιότητα ότι όλα τον προάγουν προς τη σωτηρία.
Τώρα όλοι μας φοβόμαστε περισσότερο τη σφραγίδα του Αντιχρίστου, που θα έρθει εν καιρώ, σε καιρό που δεν ξέρουμε αν θα μας βρει ζωντανούς. Και η σφραγίδα της προσωπικής μας αμαρτίας, από λίγων μόνο το μυαλό περνά σαν σκέψη. Όμως αυτή ακριβώς είναι που παραδίνει τον άνθρωπο στην εξουσία των αντίχριστων στοιχείων και έργων και αποτελεί πραγματική προεικόνιση εκείνης της σφραγίδας – αυτή είναι που πρέπει ουσιαστικά να φοβόμαστε! Τίποτα θεϊκό δεν περνά μέσα από αυτή την τρομερή σφραγίδα της αμαρτίας, με την οποία σφραγίζουμε καθημερινά τον νου και την καρδιά μας.
Ναι, θα γίνει η ένδοξη και φοβερή Παρουσία του Κυρίου, που θα θανατώσει τον εχθρό με το πνεύμα του στόματός Του. Όλα θα γίνουν, αλλά πότε; Τους καιρούς και τους χρόνους τους έθεσε στη δική Του εξουσία ο Κύριος Θεός Πατέρας και κανένα χέρι, οσοδήποτε ισχυρό, δεν μπορεί να σταματήσει ή να αλλάξει την πρόνοια του Θεού. Εμείς ούτε να πλησιάσουμε αυτό τον χρόνο μπορούμε, ούτε να τον αποτρέψουμε. Όμως πρέπει να ζήσουμε στο τώρα, πρέπει τώρα να ζήσουμε εν Θεώ.
Κάποιοι καλούν τους ανθρώπους στα δάση, στην έρημο, σε κρυφά δωμάτια… Να μην πάρουν τον αριθμό, να μην μπουν στο νέο σύστημα κρατικής απογραφής, να φύγουν από τον κόσμο, να φύγουν από την Εκκλησία. Αλλά πώς θα σωθούν; Πώς θα ζήσουν, πώς θα μεγαλώσουν παιδιά εν Θεώ; Δεν δίνει κανείς απάντηση γι’ αυτά.
Ακόμη και ο απόστολος και ευαγγελιστής Ιωάννης λέει ότι στον καιρό του είχαν εμφανιστεί πολλοί Αντίχριστοι. Τι να πούμε, λοιπόν, για τη δική μας εποχή; Μόνο που σήμερα λιγοστεύουν οι χριστιανοί και πληθαίνουν πολύ, πάρα πολύ, οι αντίχριστοι. Είναι πολλοί: άπιστοι, ταραχοποιοί, σκανδαλοποιοί, σχισματικοί και συκοφάντες˙ όμως ακόμη δεν είναι αυτός ο μοναδικός Αντίχριστος, ο οποίος κατά παραχώρηση Θεού θα λάβει εξουσία επί του κόσμου και των κατοίκων του για τριάμισι χρόνια. Πρέπει όλοι μας να θυμόμαστε ότι ζούμε ακόμη σε καιρό σωτηρίας, σε καιρό χάριτος, όπου ο Σωτήρας του κόσμου Χριστός είναι έτοιμος να δεχτεί και να σώσει οποιονδήποτε αμαρτωλό, που ύψωσε αναστεναγμό προς τον Θεό για τη σωτηρία του.
Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται οι απαντητικές επιστολές του γέροντα Ιωάννη σε πνευματικά του παιδιά πάνω σε διάφορα θέματα της καθημερινής ζωής.
Η θεματολογία τους επικεντρώνεται σε θέματα πίστης, οικογενειακής ζωής, προσευχής και μετάνοιας, αλλά και σε θέματα επιλογών ζωής, το σφράγισμα του αντιχρίστου, τις σύγχρονες μυστικές υπηρεσίες, την υπακοή ή όχι στους νόμους του κράτους κ.λπ.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:
Ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης Κρεστιάνκιν της Μονής των Σπηλαίων του Πσκώφ γεννήθηκε το 1910 στην πόλη Ορυόλ της Ρωσίας. Εισήλθε από νωρίς στις τάξεις του κλήρου, αλλά το 1950 συνελήφθη από τις σοβιετικές αρχές και καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια εγκλεισμού σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Στο τέλος της επίγειας διαδρομής του συνήθιζε να αναφέρει ότι εκείνα τα χρόνια ήταν τα πιο ευτυχισμένα της ζωής του!
Ο γέροντας Ιωάννης κοιμήθηκε εν Κυρίω το 2006, πλήρης ημερών (96 χρονών) και έχοντας σχεδόν χάσει το φως του. Υπήρξε ο πνευματικός καθοδηγός χιλιάδων ανθρώπων.
Έζησε όλη τη ζωή του στην Ιερά Μονή των Σπηλαίων του Πσκωφ, ένα από τα δύο μοναστήρια που έμειναν ανοιχτά καθόλη τη διάρκεια του σοβιετικού καθεστώτος.
Mετάφραση:
Αγγελική Πελωριάδου
