Γιατί δεν υπάρχει σεβασμός προς τους σημερινούς Αρχιερείς;

 ΣΧΟΛΙΟ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΒΙΝΤΕΟ (ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ):

https://www.youtube.com/watch?v=e0Pkp2Ciwy0

https://www.youtube.com/watch?v=z6cnyMsGxa8

Νικολάου Μάννη

Αναντίρρητα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται, εκ μέρους των ορθοδόξων πιστών, μια έλλειψη σεβασμού, όχι προς την Αρχιερωσύνη, αλλά προς τα πρόσωπα των Αρχιερέων. Η Αρχιερωσύνη πηγάζει από τον Χριστό και οι Αρχιερείς, ως ετερόφωτα (και όχι αυτόφωτα) σώματα, μετέχουν της μίας και μοναδικής Αρχιερωσύνης του Μεγάλου Αρχιερέως Ιησού Χριστού. Επομένως δεν πρέπει να ταυτίζεται το πρόσωπο ενός Αρχιερέως με την Αρχιερωσύνη απροϋπόθετα.

Παρατηρείται λοιπόν, όπως είπαμε, έλλειψη σεβασμού προς τους Αρχιερείς. Ποιες είναι άραγε οι αιτίες μιας τέτοιας συμπεριφοράς, η οποία δυστυχώς γιγαντώνεται συνεχώς και πώς μπορεί να διορθωθεί;

ΑΙΤΙΕΣ

 α. Αιρέσεις και Καινοτομίες (Φαύλα Δόγματα)

Οι ορθόδοξοι πιστοί (οι λιγοστοί πλέον αυτοί ευσεβείς που έχουν απομείνει και έχουν σχέση με την εκκλησιαστική ζωή) έχουν μια ευαισθησία στα θέματα της Πίστεως. Επιθυμούν το θρήσκευμά τους να είναι όμοιο με των Πατέρων τους και κάθε αλλαγή, τους κάνει δύσπιστους απέναντι σε αυτούς που την κάνουν. Αρκεί να θυμηθούμε την Ημερολογιακή Καινοτομία του 1924 που προκάλεσε πραγματική επανάσταση και σχίσμα. Οι Αρχιερείς που την επέβαλαν και την υπεράσπισαν, χαρακτηρίστηκαν "φράγκοι", "μασώνοι", "αντίχριστοι" και "προδότες" και μάλιστα όχι πάντα άδικα, όπως απέδειξε η Ιστορία. 

Τις τελευταίες δεκαετίες με την εξάπλωση της αιρέσεως του Οικουμενισμού, οι ενέργειες πολλών Αρχιερέων προκάλεσαν την μήνι και τον αποτροπιασμό των πιστών, πολλοί εκ των οποίων τους εγκατέλειψαν και διέκοψαν εκκλησιαστική κοινωνία μαζί τους.

β. Έλλειψη Αρετής (Φαύλος Βίος)

Το Πανάγιο Πνεύμα, διά του Αποστόλου Παύλου (πρβλ. Α΄ Τιμ. γ΄ 2-3 και Τίτ. α΄ 7-9), διδάσκει πως ο Αρχιερέας πρέπει να είναι ανεπίληπτος και ανέγκλητος (δηλαδή αδιάβλητος και άμεμπτος), νηφάλιος, σώφρονας, κόσμιος, φιλόξενος, διδακτικός (δηλαδή ικανός να διδάσκει),  αφιλάργυρος, φιλάγαθος, άμαχος (=φιλήσυχος), δίκαιος, όσιος, εγκρατής, όχι πάροινος (=μέθυσος, έκλυτος), ούτε πλήκτης (=φίλερις), ούτε αισχροκερδής, ούτε αυθάδης, ούτε οργίλος.

Περιττεύει νομίζω κάθε σχόλιο για το ποιόν της πλειοψηφίας των σημερινών Αρχιερέων, για το οποίο άλλωστε μας προειδοποίησαν οι Πατέρες στα περί των εσχάτων έργα τους.

γ. Τρόπος Εκλογής και Χειροτονίας

Ακόμη μια αιτία για την έλλειψη σεβασμού προς τους Αρχιερείς αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο εκλέγονται και χειροτονούνται. Ο περιφρονητικός αποκλεισμός του πιστού λαού (όχι του όχλου, αλλά των πιστών ανθρώπων που έχουν την ικανότητα να κρίνουν το ποιόν εκείνων που πρόκειται να τους ποιμάνουν) από τη συμμετοχή στην εκλογή των Αρχιερέων (με παρερμηνεία μάλιστα των σχετικών Ιερών Κανόνων), οδηγεί σε έλλειψη σεβασμού από αυτόν προς αυτούς, εφόσον εγκαταλείπονται οι δύο θεοπαράδοτοι τρόποι εκλογής ενός Αρχιερέως, ο οποίος πρέπει να είναι είτε θεόκλητος, είτε δημόκλητος, κατά τον Άγιο Νικόδημο.

Σήμερα βεβαίως οι περισσότεροι Αρχιερείς είναι αυτόκλητοι ή, κυρίως, "κλικόκλητοι" (εφόσον συγκεκριμένες "κλίκες" επιλέγουν ποιοι θα χειροτονηθούν)...

Επίσης σημαντική αιτία για την έλλειψη σεβασμού προς τους Αρχιερείς αποτελεί και η έλλειψη σεβασμού των ίδιων των Αρχιερέων  προς τους Ιερούς Κανόνες στο θέμα των χειροτονιών! Έτσι έχουμε χειροτονίες παράνομες, είτε λόγω κωλυμάτων, είτε λόγω ακατάλληλης ηλικίας (πάρα πολλοί των σημερινών Αρχιερέων έχουν χειροτονηθεί Διάκονοι, Ιερείς και Αρχιερείς παρ᾿ ηλικίαν· πώς λοιπόν να προκαλέσει εύκολα σεβασμό ένας νεανίσκος που κατέχει αξίωμα ανώτερο του πρεσβυτέρου!!!). Και εδώ μιλάμε φυσικά για τον κανόνα και όχι για τυχόν ιδιαίτερες εξαιρέσεις!  

δ. Δεσποτισμός - Αντιχριστιανική συμπεριφορά - Εκφοβισμός

Πολλοί Αρχιερείς παρερμηνεύοντας τα όσα εγκωμιαστικά γράφουν οι Πατέρες για την Αρχιερωσύνη (που αποτελεί το υψηλότερο αξίωμα επί της γης) και μεταθέτοντάς τα από την Αρχιερωσύνη του Χριστού στο δικό τους πρόσωπο,  φέρονται με τρόπο τυραννικό και απαιτούν τυφλή υπακοή και σεβασμό· θυμώνουν δε και οργίζονται όταν δεν τα βλέπουν (θεωρώντας την απουσία των ως προσβολή τάχα της Αρχιερωσύνης), συνάμα δε ειρωνεύονται, δημοσίως και ιδιαιτέρως, τους υποτιθέμενους "ασεβείς". 

Ας δούμε όμως τί γράφει ένας πραγματικός Αρχιερέας (ο Άγιος Νεκτάριος) προς ένα μοναχό: "Ἡ ταπεινοφροσύνη σου διακρίνει κάποια ἀνισότητα μεταξύ μας, λόγῳ τοῦ ἀξιώματος τῆς ἀρχιερωσύνης. Τὸ ἀξίωμα εἶναι ἀληθινὰ μεγάλο, «ἀλλὰ καθ’ ἑαυτὸ καὶ πρὸς ἑαυτῷ». Τὸ ἀξίωμα ἀληθινὰ τιμᾷ αὐτὸν ποὺ τὸ κατέχει, γιὰ τὴν ὑποκειμενική του ἀξία, ἀλλ’ αὐτὸ καθόλου δὲν μεταβάλλει τὶς σχέσεις του μὲ τοὺς ἀδελφούς, τοὺς ἀδελφοὺς τοῦ Κυρίου, οἱ ὁποῖες παραμένουν πάντα οἱ ἴδιες, γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ὑπάρχει καμμιὰ διαφορὰ καὶ ἀνισότητα μεταξύ μας. Ἐκτὸς ἀπὸ αὐτό, τὸ ἀξίωμα τοῦ ἀρχιερέα εἶναι ὑπόδειγμα ταπεινοφροσύνης. Ὁ ἀρχιερέας εἶναι πρῶτος μεταξὺ τῶν ταπεινοφρόνων καὶ ἄρα τελευταῖος ὅλων. Ποῦ εἶναι ἡ ὑπεροχή; Τὸ ἀξίωμα δίνει τιμὴ σ’ αὐτὸν ποὺ τὸ ἔχει, χωρὶς νὰ γίνεται αἰτία διάκρισής του ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς τοῦ Κυρίου. Μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν διακρίνονται, ἀσχέτως ἀπ’ τὰ ἀξιώματα ποὺ κατέχουν, οἱ μιμητὲς τοῦ Χριστοῦ, γιατὶ αὐτοὶ φέρουν τὸ ἀρχέτυπο τῆς εἰκόνας καὶ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ τοὺς στολίζει καὶ τοὺς ἐξυψώνει σὲ ἐξέχουσα θέση τιμῆς καὶ δόξας. Μόνο αὐτὴ ἡ θέση φέρει διάκριση καὶ ἀνισότητα μεταξὺ τῶν ἰσότιμων τῆς χάρης. Ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος προόδευσε στὴν ἀρετή, ὑπερέχει ἀπ’ τὸν ἄλλο, ποὺ δὲν προόδευσε. Ὅπως πάλι ὑστερεῖ πολὺ ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἔχει καμμιὰ ἀρετή. Ὁ ἀμελὴς καὶ ἀδιάφορος, κι ἂν ἀκόμη εἶναι ἀρχιερέας, ὑπολείπεται πολὺ ἀπ’ τὸν ἐπιμελῆ καὶ ἄγρυπνο ἀγωνιστή, κι ἂς εἶναι ἐλάχιστος καὶ ταπεινὸς μοναχός" (https://krufo-sxoleio.blogspot.com/2018/07/blog-post_13.html).

Ναι, ένας τέτοιος ταπεινός Αρχιερέας, σαν τον Άγιο Νεκτάριο, πρέπει να τιμάται υπερβαλλόντως από τους υπηκόους του!

Αντιθέτως, βλέπουμε την καταφανή έλλειψη σεβασμού σε εκείνους τους Αρχιερείς που είτε τρομοκρατούν τους υπηκόους τους με φοβέρες για άλιωτα πτώματα πιστών (που όμως άδικα κατηγόρησαν τον Αρχιερέα τους), είτε τους απειλούν με επιτίμια αν διαφωνήσουν μαζί τους. Τέτοιους Αρχιερείς οι δικοί τους πιστοί τους σέβονται και τους υπακούουν μόνο από φόβο, μη έχοντας καμία αγάπη μέσα τους για αυτούς...  

ε. Μισθοδοσία - Συμφέροντα - Αποστασιοποίηση από τα προβλήματα του ποιμνίου

Ακόμη μια αιτία ελλείψεως σεβασμού προς τους Αρχιερείς είναι πως αυτοί είναι πλέον, εδώ και δεκαετίες, μισθωτοί υπάλληλοι της Πολιτείας, με την οποία και συντάσσονται σε όσα αντιχριστιανικά και αντιλαϊκά μέτρα λαμβάνει.

Αλλά ακόμη και οι Αρχιερείς που δεν είναι μισθωτοί, χάνουν τον σεβασμό του ποιμνίου τους όταν ομοίως συντάσσονται με την Πολιτεία και σχετίζονται με πολιτικά πρόσωπα, τα οποία λόγω ψηφοθηρίας τους προσεγγίζουν.

Πολύ σημαντική αιτία είναι και η αποστασιοποίηση των Αρχιερέων από τα προβλήματα του ποιμνίου, κυρίως τα πνευματικά. Ειδικά το μείζον και φλέγον πρόβλημα της ελλείψεως κατά Χριστόν Εκπαιδεύσεως των τέκνων των πιστών, για το οποίο δεν έχει ληφθεί καμία ουσιαστική μέριμνα για αυτήν (σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα εμποδίστηκε κάθε δράση!), αφήνοντας έτσι τις ψυχές των παιδιών έρμαιες στο, ξεκάθαρα αντιχριστιανικής κατευθύνσεως, δημόσιο σχολείο, έχει προκαλέσει πολλά δίκαια παράπονα των πιστών. 

Και όμως ο Ζ΄ Κανόνας της Πανορθοδόξου Συνόδου του 1593 ορίζει: "Ὥρισεν ἡ ἁγία Σύνοδος ἕκαστον ἐπίσκοπον ἐν τῇ ἑαυτοῦ παροικίᾳ φροντίδα καὶ δαπάνη τὴν δυναμένην ποιεῖν, ὥστε τὰ θεῖα καὶ ἱερὰ γράμματα δύνασθαι διδάσκεσθαι· βοηθεῖν δὲ κατὰ δύναμιν τοῖς ἐθέλουσι διδάσκειν καὶ τοῖς μαθεῖν προαιρουμένοις, ἐὰν τῶν ἐπιτηδείων χρείαν ἔχωσιν". Και φυσικά η Σύνοδος δεν εννοεί απλά τα Κατηχητικά (που διαρκούν μια ώρα την Κυριακή, και τα διδάγματά τους αναιρούνται από τις 35 ώρες αντιχριστιανικής διδασκαλίας από Δευτέρα έως Παρασκευή!), αλλά μια εν Χριστώ Εκπαίδευση,  για την οποία άλλωστε αγωνίστηκε και ο συντάκτης του παραπάνω Κανόνος, Άγιος Μελέτιος Πηγάς, που μερίμνησε προσωπικά για την ίδρυση Σχολείων σε περιοχές που απειλήθηκε η Ορθοδοξία.

στ.  Αίρεση Επισκοποκεντρισμού

Η νεοφανής αυτή αίρεση (γέννημα και αυτή του Κ΄ αιώνος) συνίσταται αφενός μεν στην μετάθεση των ορίων της Εκκλησίας από την Αλήθεια της Πίστεως στα πρόσωπα που διοικούν την Εκκλησία, δηλαδή τους Αρχιερείς (βλ. θεωρίες π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου), αφετέρου δε στην μετάθεση του Επισκόπου, αντί του Χριστού, ως κέντρου της Θείας Ευχαριστίας (βλ. θεωρίες Περγάμου Ιωάννου Ζηζιούλα).

Αποτέλεσμα αυτής της αιρέσεως (που γεννήθηκε μέσα στην Εκκλησία του νέου ημερολογίου με σκοπό να ακυρώσει την αποτείχιση και ένσταση των Παλαιοημερολογιτών)  είναι να θεωρούνται ως άκυρα τα Μυστήρια των Ιερέων χωρίς την ευλογία ή την μνημόνευση Αρχιερέως! Δυστυχώς όμως η κακοδοξία αυτή  εκφράζεται και από Παλαιοημερολογίτες Αρχιερείς, οι οποίοι έχουν σκοπό να ενισχύσουν το κύρος τους, αλλά δυστυχώς καταφέρνουν το αντίθετο· να χάσουν τον σεβασμό που τους πρέπει.

Διότι βεβαίως και η Εκκλησιαστική Ιστορία διαψεύδει την κακοδοξία αυτήν, εφόσον σε πολλές περιπτώσεις (ειδικά σε περιόδους αιρέσεων) υπήρχε ποίμνιο ανεπίσκοπο. Αλλά ας μη πάμε μακριά. Οι Παλαιοημερολογίτες Ιερείς, κατά τις περιόδους 1924-1935 και 1955-1960 που δεν είχαν Επίσκοπο, τελούσαν Μυστήρια ή όχι;

Επισκοποκεντρικά φληναφήματα σε δημοσίευμα του Παροναξίας Ιεροθέου το 1933.

ζ. Σκανδαλισμός του ποιμνίου

Μία από τις πολλές αιτίες ελλείψεως σεβασμού προς τους Αρχιερείς δημιουργήθηκε εσχάτως με την εμφάνιση του κορωνοϊού. Η εικόνα αρκετών μασκοφορεμένων Αρχιερέων (κάποιων μάλιστα και εν ώρα Θείας Λατρείας) και η αποφυγή του ασπασμού της χειρός των κατασκανδάλισε πολλούς πιστούς· ειδικά το τελευταίο. Το οποίο και συνιστά ασέβεια των ίδιων των Αρχιερέων αυτών προς την Αρχιερωσύνη, εφόσον ο πιστός αυτήν ακριβώς την Αρχιερωσύνη ασπάζεται και όχι το φθαρτό χέρι του Αρχιερέως! Γιατί μετά αναρωτιούνται για την έλλειψη σεβασμού προς τα πρόσωπά τους;

και 

η. Έλλειψη μορφώσεως και αληθινής παιδείας

Τέλος, μια σημαντική ακόμη αιτία για την έλλειψη σεβασμού είναι και η έλλειψη μορφώσεως και αληθινής παιδείας των Αρχιερέων. Διότι μπορεί μεν πολλοί από τους Αρχιερείς να έχουν τελειώσει κάποια Ανώτερη Σχολή (κάποιοι άλλοι, όχι), η αληθινή όμως μόρφωση έχει σχέση με την εις βάθος μελέτη του Ευαγγελίου και των Πατέρων, σε τέτοιο σημείο ώστε να μπορεί να την βιώνει, αλλά και να την διδάσκει ανόθευτα!

Μερικοί Αρχιερείς για να ανακτήσουν τον χαμένο σεβασμό, προβάλουν το επιχείρημα πως οι Απόστολοι ήταν αγράμματοι. Αυτό είναι ψευδές. Διότι οι Άγιοι Απόστολοι ήταν αγράμματοι ΠΡΙΝ γνωρίσουν τον Κύριο! Μετά τη μαθητεία τους στον Κύριο και μετά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος παρέμειναν "αγράμματοι"; Εδώ κάποιος πάει σε μια Σχολή για λίγα χρόνια και τον αποκαλούμε μορφωμένο και οι Άγιοι Απόστολοι που επί τριετία καθημερινώς μαθήτευσαν στην ΠΗΓΗ της Σοφίας, τον Κύριό μας παρέμειναν αγράμματοι;

Και το επόμενο επιχείρημά τους είναι η αγραμματοσύνη του Αγίου Σπυρίδωνος...

Σε αυτό απαντάει ανεπανάληπτα ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος:

"Λοιπόν ένα δώσε μου! Να καθαρίσεις από δαιμόνια;

Να απαλλάξεις από λέπρα, να αναστήσεις νεκρό από τον τάφο;

Να λάβει ο παράλυτος το δυνάμωμα των μελών του;

Βάλε στον άρρωστο το χέρι σου και να φύγει η ασθένεια.

Έτσι θα με πείσεις να καταφρονήσω την μάθηση" 

(Τα εις εαυτόν και εις επισκόπους).

Για αυτό ο Άγιος Σπυρίδωνας ο μέγας Θαυματουργός, που είχε την ταπείνωση να μην αφήσει γραπτά κείμενα, στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο που παρέστη, δεν ρητόρευσε (σαν τον μορφωμένο Μέγα Αθανάσιο), αλλά θαυματούργησε!

Ο δε Άγιος Νεκτάριος επιμένει τόσο πολύ στο θέμα της υψηλής θεολογικής μορφώσεως των Αρχιερέων, ακριβώς για τον λόγο ότι αν δεν την έχουν (και δεν έχουν παράλληλα ταπείνωση, η οποία γλυκαίνει και έλκει τους πιστούς) θα στερηθούν του σεβασμού του ποιμνίου των, εφόσον θα εκφραστούν αμφιβολίες και αποδοκιμασίες για τα λεγόμενά τους. 

Πρέπει όμως να τονισθεί και το αντίθετο. Ότι εάν ένας Αρχιερέας έχει την υψηλότερη γνώση του κόσμου (πιστοποιημένη με πτυχία, μεταπτυχιακά και διδακτορικά) αλλά δεν έχει ταπείνωση, τότε και ο ίδιος δεν θα έχει τον σεβασμό του Ποιμνίου, αλλά ούτε και την εύνοια του Θεού. Προτιμότερος λοιπόν ο μορφωμένος, αρκεί να είναι ταπεινός.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ

Για να αντιστραφεί η λυπηρή αυτή κατάσταση, υπάρχει μόνο ένας τρόπος· να απαλειφθούν οι αιτίες που την προκαλούν. Πρέπει λοιπόν:

α. Οι εκπεσόντες σε αιρέσεις και καινοτομίες Αρχιερείς να επιστρέψουν στην Ορθή Πίστη, από την οποία εξέκλιναν, και να σεβασθούν επιτέλους την Ορθοδοξία των Πατέρων. Να αποβάλουν την νοοτροπία του τσιφλικά! Η Εκκλησία δεν είναι τσιφλίκι δικό τους, αλλά του Χριστού, στον Οποίο πρέπει και οι Αρχιερείς να κάνουν υπακοή, σεβόμενοι τα Ορθόδοξα Δόγματα και την Ιερά Παράδοση.

β. Οι φαύλως τον βίο ζώντες Αρχιερείς να ανανήψουν και να μετανοήσουν. Η μετάνοια δεν αφορά μόνο τους Λαϊκούς, αλλά όλους τους Χριστιανούς. Σαράντα χρόνια μέσα στην Εκκλησία έχω δει δεκάδες Λαϊκούς να απέχουν της Θείας Κοινωνίας κάνοντας τον Κανόνα τους, αλλά ούτε έναν Κληρικό να κάνει αργία! Ζούμε άραγε σε εποχή Αγίων Κληρικών; 

Ο εκπεσών σε αμαρτίες Αρχιερέας που θα μετανοήσει και θα παραιτηθεί της Αρχιερωσύνης θα λογισθεί μέγας εν ουρανοίς και θα απολαμβάνει του σεβασμού αιωνίως!

γ. Να διορθωθούν τα κακώς κείμενα στην Εκκλησία σε ότι αφορά την εκλογή και την χειροτονία των Αρχιερέων (αλλά και εν γένει των Κληρικών). Να χειροτονούνται οι πραγματικά άξιοι, με βάση τους Ιερούς Κανόνες, και να λαμβάνεται υπόψιν και η έναντι αυτών διάθεση του ποιμνίου, κατά την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων.

δ. Να συνειδητοποιήσουν οι τυραννικώς φερόμενοι Αρχιερείς πως ο Κύριος τους αποκαλεί "εργάτες" (και όχι "βασιλιάδες") του δικού Του Αμπελώνος (δηλαδή της Εκκλησίας). Και αυτοί που φέρονται ως "βασιλιάδες", θέλοντας να δολοφονήσουν τον Κύριο της Εκκλησίας, θα τιμωρηθούν από Αυτόν, ο Οποίος "κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς" (Ματθ. κα΄ 41).

Ας συνειδητοποιήσουν δε πως ο σεβασμός κερδίζεται με την ταπείνωση και όχι με εκφοβισμό και επιτίμια. Ο Άγιος Αντώνιος Αμπασίτζε διδάσκει: "Το αρχιερατικό αξίωμα μου δόθηκε για να συγχωρώ, όχι για να τιμωρώ".

ε. Οι, συνδεδεμένοι στο άρμα της Πολιτείας, Αρχιερείς, είτε μισθοδοτούμενοι από αυτήν είναι, είτε ερωτοτροπούντες με ψηφοθήρες πολιτικούς αντιχρίστων Κομμάτων, για να ανακτήσουν τον σεβασμό των Πιστών, πρέπει να υψώσουν, ως νέοι Χρυσόστομοι και Αμβρόσιοι, την ράβδο τους, όχι απέναντι στους απλούς και αδύναμους ανθρώπους του λαού, αλλά απέναντι στους άδικους δυνατούς του κόσμου αυτού! Μόνο έτσι θα γίνουν πραγματικά άξιοι σεβασμού.

Να εγκύψουν δε και στα προβλήματα του ποιμνίου, χωρίς παράπονα· διότι η Αρχιερωσύνη είναι Σταυρός! 

στ. Οι παρασυρθέντες στην αίρεση του Επισκοποκεντρισμού Αρχιερείς να την αποπτύσσουν άμεσα (προτού κατακριθούν υπό  Ορθοδόξου Συνόδου ως αιρετικοί) επανερχόμενοι στην Χριστοκεντρική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. 

ζ. Να πάψουν δε να σκανδαλίζουν με την συμπεριφορά τους το ποίμνιο, διότι μόνο παύοντας την αιτία του σκανδάλου παύει και η έλλειψη του σεβασμού προς αυτούς! Αυτά είναι αλληλένδετα.

η. Να αγωνισθούν για την μόρφωσή τους, μελετώντας με ταπεινό φρόνημα τους Πατέρες και όπου δυσκολεύονται ας ζητούν τη συνδρομή άλλων προσώπων (είτε Κληρικών, είτε Λαϊκών) για το διδακτικό (ομιλητικό και συγγραφικό) έργο τους· η ταπείνωση δεν είναι ντροπή, είναι μεγίστη αρετή! 

Τέλος, πρέπει οι ίδιοι οι πιστοί να προσέχουν πως εκφράζονται απέναντι στους Αρχιερείς και να μη ξεχνούν πως είναι και εκείνοι πρόσωπα, εικόνες Θεού - και για αυτούς σταυρώθηκε ο Κύριος - και να μην εκφράζονται ασεβώς, αλλά με ηρεμία και σεβασμό να καταθέτουν τα επιχειρήματά τους, έχοντες μεν δικαίωμα να τους επιτηρούν σε συγκεκριμένα θέματα, αλλά όχι να τους υβρίζουν και να ασχημονούν εναντίον τους. Άλλωστε μερίδιο ευθύνης έχουν και οι ίδιοι για την κατάσταση αυτή, αφού "κατά τον λαό και οι ποιμένες". Ας μετανοήσει λοιπόν και ο λαός, αν θέλει να έχει αξιοσέβαστους Αρχιερείς να τον ποιμαίνουν. 

Και αν οι Αρχιερείς παρεκτρέπονται η Εκκλησία έχει δώσει το δικαίωμα στους υφισταμένους των να διακόπτουν (υπό προϋποθέσεις) την κοινωνία μαζί τους, χωρίς να θεωρούνται ασεβείς απέναντι στην Αρχιερωσύνη. Αυτό είναι αρκετό. Τα υπόλοιπα είναι στην κρίση των αρμοδίων οργάνων (αρχικώς της Συνόδου και τελικώς του Θεού).

Εύχομαι η ανάρτηση αυτή να προβληματίσει και να οδηγήσει σε μετάνοια όλους μας, μικρούς και μεγάλους. Σύμφωνοι; Οι ταπεινοί, πιστεύω, θα συμφωνήσουν.

ΠΗΓΗ

Τα υποκείμενα νοσήματα της Εκκλησίας

                       

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ ''ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ'': π. Βασίλειε, υπάρχουν και άλλα χειρότερα ''νοσήματα'' σαν αυτά στον κάτωθι σύνδεσμο¨:

 https://aktines.blogspot.com/2021/10/blog-post_5.html?fbclid=IwAR1Ntnl0XHqjzgJUmOBADWtsfP1WuMB5ZkKrrJqi3XY1WxIdo0gUE8CYUhs , 

αλλά δεν ομιλείτε.....

 Του π. Βασιλείου Χαβάτζα*

Η περιπέτεια της πανδημίας ανέδειξε μεταξύ πολλών προβληματικών καταστάσεων σε διάφορους χώρους, αρρωστημένες καταστάσεις και στο εκκλησιαστικό σώμα οι οποίες το ταλαιπωρούν και αμαυρώνουν την εικόνα του. 

Ίσως κάποιοι απορήσουν για την ανάδειξη αυτής της πλευράς από έναν κληρικό. «Δεν βλέπεις την προκατάληψη έναντι της εκκλησίας και τον ακραίο αντικληρικαλισμό που κυριαρχεί στον δημόσιο λόγο;». Τα βλέπω αυτά. Ακόμα εντονότερα τα συναντάει κανείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αλλά πιστεύω ότι εμείς, οι μετέχοντες στα της Εκκλησίας, οφείλουμε αντί της αμυντικής ή και επιθετικής στάσης, να αναζητήσουμε τα δικά μας πραγματικά προβλήματα και με αυτά να αναμετρηθούμε.

Του π. Βασιλείου Χαβάτζα*

Στην αντιμετώπιση των εκτάκτων καταστάσεων που δημιούργησε η πανδημία, το πρόβλημα δεν ήταν σε επίπεδο «ηγεσίας». Ήταν όμως υπαρκτό και μεγάλο. Η «θεσμική» εκκλησία υπήρξε, με ελάχιστες εξαιρέσεις, θετική. Στη «βάση» όμως υπήρξε πρόβλημα. Ένας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός χριστιανών, με την συμμετοχή ή και καθοδήγηση ιερέων και μοναχών, έδειξαν μια απίστευτη μιζέρια: άρνηση του προβλήματος, αντίδραση στα μέτρα, συνωμοσιολογία, άρνηση του εμβολίου κλπ. Δεν ήταν σε καμμιά περίπτωση η πλειονότητα των κληρικών πίσω από αυτά. Ήταν όμως αρκετοί για να δημιουργήσουν προβλήματα, μεγάλα προβλήματα. Που έχουν να κάνουν και με ανθρώπινες ζωές.

Σημασία δεν έχει να σταθούμε στα προφανή. Το ζητούμενο είναι να δούμε τι κρύβεται πίσω από αυτά, ποια είναι τα υποκείμενα νοσήματά μας. Ποιες χρόνιες, λανθάνουσες καταστάσεις, οι οποίες δεν είναι καθόλου σύμφωνες με την εκκλησιαστική διδασκαλία, οδηγούν σε τέτοιες νοοτροπίες. Μερικές από αυτές θέλουμε να επισημάνουμε:

1. Όταν οι πιστοί διαπαιδαγωγούνται με το κλισέ «ό,τι μας πει ο πνευματικός μας», είναι ενδεχόμενο να αναζητούν μια τέτοια καθοδήγηση και σε ένα ζήτημα το οποίο καμία σχέση δεν έχει με την πνευματική ζωή, όπως για παράδειγμα ο εμβολιασμός. Το λειτούργημα του πνευματικού υπάρχει βέβαια μέσα στην εκκλησία. Ανάλογα με την πορεία ζωής του κάθε ανθρώπου, ο πνευματικός δίνει και εξατομικευμένες συμβουλές για τα πνευματικά ζητήματα. Ασκώντας εκκλησιαστικό λειτούργημα που του έχει ανατεθεί και φυσικά, ασκώντας το όχι αυτόνομα, αλλά στα πλαίσια της εκκλησιαστικής κοινότητας. Το λάθος εν προκειμένω ήταν ότι υπήρξαν πνευματικοί που ανταποκρίθηκαν στο αίτημα μιας τέτοιας καθοδήγησης, για ένα θέμα που δεν είχε κανένα πνευματικό περιεχόμενο. Το τραγικό ήταν ότι έχοντας πλήρη άγνοια, οδήγησαν καλόπιστους ανθρώπους σε επικίνδυνες ή και μοιραίες επιλογές. Το κωμικοτραγικό ήταν ότι θεώρησαν ότι μπορούν να ασκούν το εκκλησιαστικό αυτό λειτούργημα όχι μόνο σε διάσταση, αλλά και σε απόλυτη αντίθεση με την εκκλησία: προέτρεπε η Ιερά Σύνοδος τους πιστούς να εμβολιαστούν (όχι ως ιατρική συμβουλή, αλλά -λαμβανομένων υπόψη των επιστημονικών απόψεων- ως στάση υπευθυνότητας απέναντι στην κοινωνία) και εμφανιζόταν «πνευματικός» να λέει ότι θα αποκόψει από την Θεία Κοινωνία αυτούς που θα εμβολιαστούν. Προφανώς χωρίς επίγνωση για το τι σημαίνει Θεία Κοινωνία.
2. Όταν οι χριστιανοί έχουν εμποτισθεί με την λανθασμένη εικόνα του Αγίου ως φωτεινού παντογνώστη, ο οποίος γνωρίζει τα πάντα, φανερά και κρυφά, παρόντα και μέλλοντα, είναι επόμενο να μην ικανοποιούνται με τη λογική και αντικειμενική παρουσίαση των γεγονότων. Στη συζήτηση ενός θέματος μαθαίνουν να μην αναζητούν την αλήθεια, αλλά τη γνώμη (πραγματική ή φανταστική) κάποιου αγίου ή απλώς κάποιου φημισμένου γέροντα. Παραβλέποντας ότι ο άγιος τιμάται για την πορεία του αγιασμού του και όχι για τις απόψεις του, οι οποίες μπορεί να ήταν και λανθασμένες. Η Καινή Διαθήκη μιλάει ανοιχτά για την λανθασμένη αντίληψη που κατ’ αρχήν είχε ο Απόστολος Πέτρος για τον τρόπο αποδοχής των εθνικών στην εκκλησία. Και η εκκλησιαστική ιστορία μάς υπενθυμίζει περιπτώσεις αγίων, των οποίων κάποιες θεολογικές αντιλήψεις απορρίφθηκαν από την εκκλησία. Πόσο μάλλον οι γεωπολιτικές τους εκτιμήσεις, οι απόψεις τους για ιατρικά θέματα κλπ. Πώς προέκυψε στα τελευταία χρόνια η αντίληψη ότι η αγιότητα του βίου μεταβάλλει τον άνθρωπο σε υπερφυσικό όν, το οποίο γνωρίζει τα πάντα, είναι θέμα έρευνας και μελέτης.
3. Σχετική είναι και η αντίληψη ότι οι μοναχοί και μάλιστα οι αγιορείτες μοναχοί κατέχουν την απόλυτη αλήθεια. Ο μοναχισμός έχει βέβαια ξεχωριστή θέση μέσα στην εκκλησία. Και οι μοναχοί, με την απόφαση της ολοκληρωτικής αφιέρωσης στον Θεό και την πείρα που αποκτούν σταδιακά με τον επίμονο πνευματικό αγώνα, γίνονται για εμάς τους υπολοίπους παραδείγματα για την πνευματική ζωή. Αυτό όμως δεν σημαίνει κάτι για τις απόψεις τους, τις προβλέψεις τους, τις τοποθετήσεις τους για θέματα που προφανώς δεν γνωρίζουν. Ούτε άλλωστε οι θεολογικές τους τοποθετήσεις αποκτούν αυτόματα κάποιο κύρος αυθεντίας: από τα μοναστήρια βγήκαν άγιοι και μεγάλοι θεολόγοι της εκκλησίας, από τα μοναστήρια βγήκαν και μεγάλοι αιρετικοί. Μοναχός μπορεί να γίνει όποιος επιλέξει αυτή την πορεία, χωρίς αυτό να εγγυάται τίποτα για την ορθότητα των απόψεών του ή την διαύγεια της κρίσης του. Συναντάει κανείς σε μοναστήρια ανθρώπους βαθιάς καλλιέργειας και νοητικής επάρκειας. Συναντάει όμως και αγαθούς μοναχούς με μια αφελή αντίληψη. Οι δεύτεροι μπορεί με την ταπείνωσή τους να αγιάσουν νωρίτερα από τους πρώτους. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι θα τους συμβουλευθούμε για το εμβόλιο. Και ούτε η ιδιότητα του «αγιορείτη» μοναχού αποτελεί τεκμήριο αληθείας (πόσο μάλλον όταν συνοδεύει απλώς την υπογραφή κάποιου, χωρίς να έχει καν σχέση με τον τόπο διαμονής του).
4. Όταν οι πιστοί διαπαιδαγωγούνται με μια μαγική αντίληψη για τα εκκλησιαστικά πράγματα, όταν συνέχεια τρέφονται με ιστορίες για υποτιθέμενα υπερφυσικά γεγονότα και δημιουργούν την αντίληψη ότι η πίστη δεν έχει σχέση με υπεύθυνη επιλογή και στάση ζωής, αλλά με αναμονή εντυπωσιακών καταστάσεων, τότε πώς να μην πέσουν στην παγίδα της άποψης ότι μέσα στο ναό δεν μεταδίδεται ο κορονοϊός; Βεβαίως και πιστεύουμε οι χριστιανοί στην δυνατότητα της έκτακτης θαυματουργικής παρέμβασης του Θεού (όποτε Εκείνος βούλεται, όχι όποτε θέλουμε εμείς). Αλλά δεν μπορούμε να ξεχνάμε την βασική αλήθεια ότι ο κόσμος στον οποίο τώρα ζούμε, είναι κόσμος φθοράς, ότι οι φυσικοί νόμοι λειτουργούν και ότι η αφθαρσία ανήκει στα προσδοκώμενα: και τα κτίσματα των ναών σε αυτό τον φθαρτό κόσμο ανήκουν. Η ιερότητά τους (το γεγονός δηλαδή ότι είναι αφιερωμένα στην λατρεία του Θεού), δεν τα εξαιρεί από την λειτουργία των νόμων της φύσης.
5. Η περιπέτεια της πανδημίας ανέδειξε και το φαινόμενο ενός αριθμού χριστιανών οι οποίοι είναι με τα πάντα καχύποπτοι. Κάθε άνθρωπος μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο καχύποπτος. Εδώ όμως πρόκειται για συλλογικό φαινόμενο: κάποιοι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να είναι αρνητικοί με όλους και με όλα. Δεν μπορεί οι πολιτικοί να μην είναι διεφθαρμένοι, αποκλείεται στα μέσα ενημέρωσης να ακουστεί κάποια αλήθεια, όλοι είναι δέσμιοι συμφερόντων, όλοι έχουν δόλιους σκοπούς, πίσω από όλα κρύβονται οι μασόνοι κλπ. Κι αυτή η ακραία κακοπιστία, αυτή η μαζική κατάκριση των πάντων, εκλαμβάνεται ως χριστιανική αρετή. Από ανθρώπους οι οποίοι κατά τα άλλα μπορεί να διαβάζουν ή να γράφουν πολλά περί κατακρίσεως. Δεν ακούσαμε για παράδειγμα να αναδεικνύεται σε αυτή την κρίση και να επαινείται η ηθική διάσταση των επιλογών που έγιναν: οι κυβερνήσεις θυσίασαν τις οικονομίες τους και τα συμφέροντα μεγάλων εταιριών για να σώσουν κυρίως αυτούς που αν οι αποφάσεις λαμβάνονταν με στεγνά οικονομικά κριτήρια  θα κινδύνευαν να θεωρηθούν μη αναγκαίοι, άχρηστοι ή και επιζήμιοι, τους ηλικιωμένους. Γιατί να μην προβληθεί μία φορά και κάτι θετικό;
6. Συναφής και η «αγωνιστικότητα» με την οποία έχουν εμποτισθεί κάποιοι χριστιανοί. Αγωνιστικότητα εναντίον του κράτους, των αθέων κλπ. Είναι βέβαια αυτό ένα εύκολο υποκατάστατο της αληθινής αγωνιστικότητας, η οποία πρέπει να διακρίνει την ζωή των χριστιανών: του αγώνα ενάντια στον εγωισμό, στα πάθη, τον αγώνα για τον αγιασμό. Προσφέρει την ψευδαίσθηση του χριστιανού μαχητή, αλλά δεν οδηγεί τελικά πουθενά. Ή μάλλον οδηγεί σε μια αχρείαστη μεγαλύτερη περιθωριοποίηση της εκκλησίας. Αλλά αυτό φαίνεται ότι είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό κάποιων ανθρώπων: δεν μας ενδιαφέρει η κοινωνία, δεν μας νοιάζει αν ο άλλος χαροπαλεύει στην εντατική, αν όλοι αυτοπεριορίζονται, αν έχασαν τις δουλειές τους, αν έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους, αν έκλεισαν τα σχολεία. Μας ενδιαφέρει μόνο να φαντασιωνόμαστε διωγμούς, επειδή χρειάστηκε να υπάρξουν περιορισμοί και στις εκκλησίες.

Ειπώθηκε ότι η πανδημία ίσως αποτελέσει ευκαιρία για διόρθωση προβληματικών καταστάσεων σε πολλούς τομείς. Θα άξιζε και στο εκκλησιαστικό σώμα να μην σταθούμε μόνο στα συμπτώματα, αλλά να αναζητήσουμε τις βαθύτερες αιτίες και να τις θεραπεύσουμε.

 

*Ο π. Βασίλειος Χαβάτζας είναι Εφημέριος του Αγίου Ευθυμίου Κυψέλης και Διευθυντής Γενικού Φιλοπτώχου Αρχιεπισκοπής Αθηνών

ΠΗΓΗ