ΠΡΟΕΟΡΤΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ - Ἕνα σχόλιο

Μεγαλειώδης ἡ θεολογία τῆς βυζαντινῆς εἰκόνας τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ - ὅλα τονίζουν τό βάθος τῶν γεγονότων, ὅλα μηνύουν τό ποιός εἶναι ὁ τεχθείς, ποιά ἡ θέση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ποιά ἡ θέση τοῦ ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ μνήστορος, ποιά ἡ στάση τῶν ἀγγέλων καί τῶν ἀνθρώπων: ἁπλῶν ποιμένων τῆς Βηθλεέμ καί τῶν ἀναζητητῶν τῆς ἀλήθειας μάγων-ἀστρονόμων τῆς μακρινῆς Περσίας, ποιά ἡ μετοχή στό ὑπερφυές γεγονός τῆς ἴδιας τῆς φύσεως. Κι η Παναγία γιά παράδειγμα στέκει εἴτε ἀνακλιμένη εἴτε προσκυνούσα κι ἀπορεῖ γιά τό μυστήριο μέσα στό θάμβος τῆς ἄπειρης συγκατάβασης τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ πού ἔγινε δι’ αὐτῆς ἄνθρωπος, χωρίς νά ἐγγίζει τόν ἐπί λάρνακας κείμενον Υἱόν Της. Ὅλα μᾶς καθοδηγοῦν γιά νά κάνουμε πράξη αὐτό πού ἐξαγγέλλει ὁ ὕμνος τῶν καταβασιῶν: «Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε· Χριστός ἐξ Οὐρανῶν, ἀπαντήσατε· Χριστός ἐπί γῆς ὑψώθητε…».

Ἀλλά μεγαλειώδης καί ἡ ὑμνολογία (διά καλάμου ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ ὑμνογράφου) τῆς Ἑορτῆς, πού ἤδη προεορτίως μᾶς παίρνει ἀπό τό χέρι γιά νά μᾶς δείξει τίς μυστικές διαστάσεις τῆς Γέννησης τοῦ Θεοῦ ὡς ἀνθρώπου, μέ ἄλλον τρόπο ὅμως μερικές φορές ἀπό ὅ,τι ὁ χρωστήρας τοῦ ἁγιογράφου. Τί ἐννοοῦμε; Λίγο πλάι ἀπό τό θεῖο βρέφος ἡ Παναγία στήν εἰκόνα· μέσα στήν ἀγκαλιά της τό θεῖο βρέφος στούς ὕμνους, δεχόμενο τούς κατασπασμούς τῆς μητρικῆς στοργῆς. Διαβάζουμε γιά παράδειγμα στόν οἶκο τοῦ κοντακίου τῆς σημερινῆς ἡμέρας, 21^ης Δεκεμβρίου: «Τόν τοῦ Θεοῦ Υἱόν ἡ Παρθένος ἐν ἀγκάλαις κρατοῦσα, καί μητρικοῖς ἀσπασμοῖς καταφιλοῦσα ἐφθέγγετο... Ὅθεν καί ἀγάλλομαι κρατοῦσα ἐν κόλποις τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ» (Κρατώντας ἡ Παρθένος μέσα στήν ἀγκαλιά της τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ καί καταφιλώντας Τον μέ μητρικούς ἀσπασμούς ἔλεγε… Γι’ αὐτό καί χαίρομαι κρατώντας στήν ἀγκαλιά τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ).

Ὁ χρωστήρας τοῦ ζωγράφου δέν ἀναιρεῖ βεβαίως τόν κάλαμο τοῦ ὑμνογράφου, ὅπως καί τό ἀντίστροφο. Ὁ ἕνας συμπληρώνει τόν ἄλλον. Πόσο ὅμως μεγαλεῖο και ἀλήθεια κρύβει καί ἡ «ἀνθρώπινη» προσέγγιση τοῦ ἁγίου Ἰωσήφ (τοῦ συναισθηματικοῦ καί παρακλητικοῦ, κατά τόν ἀγαπημένο ἅγιο Πορφύριο) - ἡ Μάνα Παναγία μέ τόν Χριστό στήν ἀγκαλιά της, καθώς Τόν «πνίγει» μέσα στά φιλιά της! Ὁ Κύριος τῆς δόξας δέχτηκε ὄχι μόνο τήν πνευματική ἀγάπη τοῦ ἁγιώτερου πλάσματός Του, τῆς πάναγνης κόρης τῆς Ναζαρέτ, μέ τήν ἀπόλυτη ὑπακοή της στό θέλημά Του, ἀλλά καί τήν ἀνθρώπινη ἀγάπη τῆς μάνας ἀπέναντι στό βλαστάρι της! Τό ἀνθρώπινο τοῦ Κυρίου «τρέφεται» πέρα ἀπό τό γάλα τῆς Μάνας καί ἀπό τή στοργική ἀγκαλιά της καί τούς κατασπασμούς της. Καί μᾶς συγκινεῖ ἰδίως τό δεύτερο, ὄχι γιά λόγους συναισθηματικούς πρωτίστως, ἀλλά γιά λόγους πνευματικούς. Διότι κατά τήν ὑπόσχεση τοῦ Κυρίου ὁ πιστός καλεῖται νά στέκεται ἀπέναντι στόν Δημιουργό Του κι ἀπέναντι στήν ἄπειρη ἀγάπη Του ὅπως καί ἡ Παναγία, καλύτερα: νά γίνεται καί ὁ ἴδιος μία Παναγία ἄν θέλει νά εἶναι χριστιανός – τόν Χριστό Τόν ἔχουμε στήν ἀγκαλιά μας καί μποροῦμε νά Τόν κατασπαζόμαστε κάθε ὥρα καί στιγμή!  Διότι τί ἄλλο μπορεῖ νά φανερώνουν τά λόγια Του «ὁ τρώγων μου τήν σάρκα καί πίνων μου τό αἷμα ἐν ἐμοί μένει κἀγώ ἐν αὐτῷ», «ὁ τηρῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ» ἤ τό ἀκόμη πιό ἄμεσο στόν παραπάνω προβληματισμό λόγιό Του «Τίς ἐστίν μήτηρ μου καί ἀδελφός μου καί ἀδελφή μου; Πᾶς ὁ ἀκούων τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί τηρῶν αὐτόν ἐκεῖνος μήτηρ μου καί ἀδελφός μου καί ἀδελφή μού ἐστιν»; Ὅτι ἡ ἐπέκταση τῆς πνευματικῆς προσέγγισης καί στό πρόσωπο τοῦ κάθε ἐν Χριστῶ ἀδελφοῦ καί τοῦ κάθε συνανθρώπου ὡς εἰκόνας τοῦ Χριστοῦ καί «ἐν ἐτέρᾳ μορφῆ» ἄλλης παρουσίας Του – νά ἔχουμε τόν ἀδελφό πνευματικά στήν ἀγκαλιά μας καταφιλώντας τον – (ὅτι ἡ ἐπέκταση λοιπόν αὐτή) μᾶς ἀνάγει στά ὕψη τῆς ἀληθινῆς ἐφαρμογῆς τῆς ἐντολῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, συνεπῶς καί τῆς ὀρθῆς βίωσης τῶν Χριστουγέννων, εἶναι περιττό καί νά ἀναφέρουμε.  

ΠΗΓΗ