Καταντᾶ τῆς μόδας πλέον, νὰ ἀπεικονίζονται σὲ εἰκόνες νεοκαταταχθέντες ἅγιοι μὲ τὰ φυσικά τους χαρακτηριστικά, σὰν νὰ πρόκειται γιὰ μείξη φωτογραφίας καὶ βυζαντινῆς ἁγιογραφίας. Στὴν πραγματικότητα, τὸ φόντο εἶναι ψευτοβυζαντινό, καὶ τὸ πρόσωπο εἶναι σὰν φωτογραφία. Εἶναι βολικὸ καὶ γιὰ τὸν ἁγιογράφο καλλιτέχνη, καὶ τάχα μου γιὰ «νὰ ἔρθει ὁ κόσμος στὶς ἐκκλησίες» (νὰ μοιράζουμε καὶ ψητὰ ἀρνιά, καὶ γύρο, γιὰ νὰ ἔρχεται ἀκόμη πιὸ πολύς). Ἔχω ὑπόψη μου τρεῖς τουλάχιστον εἰκόνες πρόσφατων ἁγίων, καὶ τὸ κακὸ φαίνεται ἀσταμάτητο.
Ὅμως, ἡ εἰκόνα σκοπὸ δὲν ἔχει νὰ δείξει τὰ φυσικὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ προσώπου τοῦ ἁγίου/τῆς ἁγίας. Ἡ εἰκόνα συμβολίζει καὶ δὲν περιγράφει νατουραλιστικά. Δὲν τὴν ἐνδιαφέρει ἡ (κατὰ τὰ ἄλλα φυσιολογικὴ) περιέργειά μας, ἀλλὰ ἡ σωτηρία μας. Δὲν τὴν ἐνδιαφέρει αὐτὴ ἡ φύση, τὴν ἐνδιαφέρει ἡ ὑπέρβασή της. Γι’ αὐτὸ κι ἀπεικονίζει καὶ σκελετωμένους ἀσκητές, καὶ ἄσχημες ἁγίες, καὶ ἔχει ἄλλες ἀναλογίες. Ἄλλα εἶναι τὰ κριτήριά της, κι ὄχι νὰ εἶναι συμβατὴ μὲ τὶς πρόσφατες τεχνικὲς ἐφευρέσεις. Νατουραλισμὸ (κάποιου εἴδους) εἶχαν καὶ στὸ Βυζάντιο, ἀλλὰ ὄχι ὅσον ἀφορᾶ τὶς εἰκόνες. Αὐτὲς τὶς σοφίες, ὅτι ἡ βυζαντινὴ εἰκόνα εἶχε γίνει σταδιακὰ μέσω τῶν αἰωνων οὐμανιστική, ἂς τὶς κρατήσουν γιὰ ὅσους πιστεύουν ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς εἶναι Οὐμανισμός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου