(ΕΥΧΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟ ΜΕΓΑ)
Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2020
ΔΙΑΚΡΙΣΙΣ ΠΕΡΙ ''ΔΕΙΛΙΑΣ'' (2)
(Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, ''ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ'', Ε.Π.Ε. 2)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2020
Η πέραν του τάφου ζωή
Πολλά, ἀγαπητοί μου, κάνουν τὸν ἄνθρωπο νὰ φοβᾶται. Ἀλλ᾿ ἐκεῖνο ποὺ τὸν φοβίζει περισσότερο ἀπ᾿ ὅλα εἶνε ὁ θάνατος. Καὶ μόνο ἡ λέξι θάνατος προκαλεῖ τρόμο. Ὁ θάνατος μυστήριο μεγάλο!
Ὅλοι κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον ἔχουν τὴν ἀπορία· Τί γίνεται μετὰ τὸ θάνατο; Ὑπάρχει τίποτα πέρα ἀπὸ τὸν τάφο, ἢ ἡ ζωὴ τελειώνει ἐκεῖ καὶ ὁ ἄνθρωπος σβήνει;…
Τὸ ἐρώτημα εἶνε σπουδαῖο. Ἐὰν πιστέψουμε, ὅτι στὸν τάφο τελειώνει ἡ ζωή, τότε ὁ ἄνθρωπος εἶνε ἐλεύθερος νὰ κάνῃ ὅ,τι θέλει· νὰ ἁμαρτάνῃ, νὰ πορνεύῃ, νὰ μοιχεύῃ, νὰ διαπράττῃ τὰ μεγαλύτερα ἐγκλήματα, ἀρκεῖ μόνο νὰ διαφεύγῃ τὰ μάτια τῆς ἀστυνομίας καὶ τῆς δικαιοσύνης. Ἐὰν ὅμως ὑπάρχῃ πέραν τοῦ τάφου ζωή, τότε ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ ῥυθμίσῃ ἐδῶ τὴ ζωή του σύμφωνα μὲ τὴ φωνὴ τῆς συνειδήσεως καὶ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Στὸ ἐρώτημα τί ὑπάρχει μετὰ θάνατον ἀπάντησι μᾶς δίνει τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο μὲ τὴν ὡραία παραβολὴ τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ Λαζάρου ποὺ ἀκούσατε. Τί μᾶς λέει;
* * *
Ἦταν ἕνας πλούσιος, ποὺ εἶχε ὅλα τ᾿ ἀγαθὰ τοῦ Θεοῦ. Ἀλλ᾿ ὅλα αὐτὰ (σπίτια, χωράφια καὶ ὅ,τι ἄλλο) τὰ χρησιμοποιοῦσε γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ μόνο. Ἦταν ἕνας ἰδιοτελὴς συμφεροντολόγος καὶ σαρκολάτρης. Ἔφτειαχνε τὰ καλύτερα ροῦχα, φοροῦσε ἐνδυμασίες πανάκριβες ποὺ μόνο βασιλιᾶδες φοροῦσαν, ἔτρωγε τὰ καλύτερα φαγητά, ἔπινε τὰ καλύτερα κρασιά, διασκέδαζε καθημερινῶς στὸ μέγαρό του· ὀργανοπαῖκτες – βιολιτζῆδες κάθε βράδυ ἔπαιζαν ἐκεῖ, καὶ γυναῖκες ἁμαρτωλὲς χόρευαν ἀνήθικους χορούς. Ἔτσι περνοῦσε τὴ ζωή του, «εὐφραινόμενος καθ᾿ ἡμέραν λαμπρῶς» (Λουκ. 16,19). Γιὰ ἄλλον δὲν ἔδινε σημασία.
Στὴν πόρτα του καθόταν ὁ Λάζαρος, ἕνας φτωχὸς καὶ ἄρρωστος, ἔρημος κ᾿ ἐγκαταλελειμμένος, ποὺ δὲν εἶχε οὔτε στέγη οὔτε φάρμακα οὔτε ἄλλη ἀνθρώπινη βοήθεια. Ὁ πλούσιος ποτέ δὲν ἄνοιξε τὴν πόρτα του νὰ τὸν φιλοξενήσῃ, κι αὐτὸς προσπαθοῦσε νὰ ζήσῃ μὲ τὰ ψίχουλα ποὺ ἔπεφταν ἀπὸ τὸ τραπέζι τοῦ πλουσίου. Ἦταν γεμᾶτος πληγὲς καὶ σκυλιὰ ἔγλειφαν τὶς πληγές του. Ἔτσι ζοῦσε.
Ἀλλὰ μιὰ μέρα ὁ πλούσιος, ἐκεῖ ποὺ νόμιζε πὼς θὰ ζήσῃ μὲ τὰ βουνά, ἄκουσε νὰ χτυπᾷ κάποιος τὴν πόρτα του. Ποιός ἦταν; Ὁ χάρος! Αὐτὸς εἶνε ὁ ἐπισκέπτης ὁ αἰφνίδιος, ποὺ ἔρχεται σὲ ὥρα ποὺ δὲν τὸν περιμένουμε κι ἁρπάζει μικροὺς – μεγάλους, τὸν πλούσιο καὶ τὸ φτωχό, καὶ τοὺς ὁδηγεῖ στὸν ἄλλο κόσμο. Πέθανε λοιπόν. Καὶ τότε τὸ μὲν σῶμα του ἔγινε τροφὴ σκωλήκων καὶ δυσωδία, ἡ δὲ ψυχή του πῆγε στὸν ᾅδη, ὅπου ἔνιωθε νὰ τὸν ἐλέγχουν οἱ τύψεις τῆς συνειδήσεως· καὶ προτιμότερο, λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, νὰ σὲ δαγκώσῃ σκορπιὸς παρὰ νὰ σὲ δαγκώσῃ ἡ συνείδησι. Τότε ἔμαθε, ὅτι ὑπάρχει καὶ ἄλλος κόσμος.
Ἀπὸ ᾿κεῖ ποὺ ἦταν ὁ πλούσιος διέκρινε μακριὰ ἕναν ἄλλο τόπο, τόπο φωτεινὸ ὡραῖο καὶ εὐχάριστο, τὸν παράδεισο. Καὶ βλέπει στὴν καρδιὰ τοῦ παραδείσου, στὴν ἀγκάλη τοῦ Ἀβραάμ, νὰ εἶνε – ποιός; Ὁ Λάζαρος ὁ φτωχὸς μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους δικαίους. Τότε ἡ ψυχή του ἀναστέναξε καὶ εἶπε· Τί ἔπαθα, πῶς πίστεψα ὅτι δὲν ὑπάρχει ἄλλος κόσμος!… Καὶ παρακάλεσε τὸν Ἀβραὰμ γιὰ δυὸ πράγματα. Τὸ ἕνα, νὰ στείλῃ τὸ Λάζαρο νὰ τὸν δροσίσῃ μὲ μιὰ σταλαγματιὰ νερό. Γιατὶ καίγομαι, λέει, μέσα σ᾿ αὐτὴ τὴν κόλασι. Καὶ τὸ ἄλλο, νὰ πάῃ ὁ Λάζαρος κάτω στὸν κόσμο, νὰ εἰδοποιήσῃ τὰ πέντε ἀδέρφια του, νὰ προσέξουν μὴ καταντήσουν στὸ ἴδιο τέλος. Ἀλλ᾿ ὁ Ἀβραὰμ δὲν ἔκανε δεκτὲς τὶς παρακλήσεις του. Τοῦ λέει· Ἐδῶ μᾶς χωρίζει χάσμα· «μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται» (ἔ.ἀ. 16,26)· δὲν ὑπάρχει γέφυρα νὰ ἑνώσῃ τὴν κόλασι μὲ τὸν παράδεισο· καὶ ἀκόμη, ὅτι δὲν εἶνε ἀνάγκη νὰ πάῃ κανεὶς κάτω στὸν κόσμο, διότι ἔχουν τὴ Γραφή, ποὺ μαρτυρεῖ περὶ τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἄλλου κόσμου.
* * *
Λοιπόν, ἀδέρφια μου, ὑπάρχει ἄλλη ζωή. Αὐτό, ἂν ῥωτήσετε σήμερα, ἡ πλειονότης τῶν λεγομένων Χριστιανῶν δὲν τὸ πιστεύει. Σὲ ποιά χρόνια ζοῦμε!… Στὰ παλιὰ χρόνια δὲν εἶχαν ῥαδιόφωνα καὶ τηλεοράσεις, ζοῦσαν σὲ καλύβες· ἀλλὰ μέσ᾿ στὶς καλύβες κατοικοῦσαν ἄγγελοι, ἅγιοι ἄνθρωποι, Λάζαροι. Τώρα θεὸς ἔγινε τὸ χρῆμα. Τὰ εὐλογημένα ἐκεῖνα χρόνια τὰ φτωχαδάκια εὔχονταν ὁ ἕνας στὸν ἄλλο «καλὸν παράδεισο». Σήμερα ἀκοῦτε κανένα νὰ λέῃ στὸν ἄλλο «καλὸν παράδεισο»; Τώρα δὲν πιστεύουμε. Τὰ παιδιὰ στὰ σχολειὰ τέτοια μόρφωσι παίρνουν. Σ᾿ ἕνα χωριὸ ἦταν μιὰ γριὰ 90 χρονῶν καὶ κινδύνευε νὰ πεθάνῃ. Πῆγε ὁ καλὸς πνευματικὸς πατέρας καὶ τῆς λέει· –Γερόντισσα, ἐξωμολογήθηκες καμμιὰ φορά; –Μπᾶ, λέει, ποτέ. –Κοινώνησες; –Μερικὲς φορές. –Πᾷς ἐκκλησία; –Ὄχι καὶ πολύ. –Γιατί; Τώρα φεύγεις, πᾷς σ᾿ ἄλλο κόσμο. –Μπᾶ, λέει ἡ γριά, αὐτὰ εἶνε παραμύθια. –Ποιός τό ᾿πε, γιαγιά, ὅτι εἶνε παραμύθια; –Νά, ἕνας ἐγγονός μου, πού ᾿νε στὸ πανεπιστήμιο στὴ Θεσσαλονίκη, ἦρθε καὶ μοῦ ᾿πε, πὼς δὲν ὑπάρχει τίποτα μετὰ τὸν τάφο, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶνε μόνο ὕλη, σάρκες καὶ ὀστᾶ…
Ἔτσι ξερριζώνεται ἡ πίστι στὴν ἄλλη ζωή. Ἐν τούτοις τὸ Εὐαγγέλιο βεβαιώνει, ὅτι ἐκεῖνος ὁ κόσμος ὑπάρχει. –Καὶ ποιός τὸν εἶδε; θὰ πῇς. –Μὰ εἶδες ἐσὺ τὴν Ἀμερική; εἶδες τὴν Αὐστραλία; εἶδες τὸν Καναδᾶ; Κάποιος ἄλλος σοῦ εἶπε ὅτι ὑπάρχουν, τὸ πιστεύεις, κι ἂν πῇ κανεὶς τώρα ὅτι δὲν ὑπάρχουν γελᾷς. Ὅπως λοιπὸν εἶσαι βέβαιος ὅτι ὑπάρχει Αὐστραλία, ὅτι ὑπάρχουν ἄστρα, ὅτι ὑπάρχει ὁ τόπος αὐτός, ἔτσι νὰ εἶσαι βέβαιος ὅτι ὑπάρχει καὶ ἡ ἄλλη ζωή, γιὰ τὴν ὁποία πλάστηκε ὁ ἄνθρωπος. Ποιός μᾶς τὸ βεβαιώνει; Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Κι ἂν δὲν πιστέψουμε στὸ Χριστό, ποῦ θὰ πιστέψουμε, στὸν διάβολο;
Ἀφοῦ λοιπὸν εἶνε βέβαιο – ὑπερβέβαιο ὅτι ὑπάρχει ἡ ἄλλη ζωή, τί πρέπει νὰ κάνουμε;
⃝ Πρῶτον νὰ σκεπτώμεθα, ὅτι οἱ ψυχὲς ζοῦν ἐκεῖ κι ὅτι θά ᾿ρθῃ μέρα ποὺ ὁ Κύριος θὰ στήσῃ δικαστήριο νὰ μᾶς δικάσῃ ὅλους ἀνεξαιρέτως· καὶ οἱ μὲν «τὰ φαῦλα πράξαντες» θὰ πορευθοῦν στὴν αἰωνία κόλασι, οἱ δὲ «τὰ ἀγαθὰ ποιήσαντες» εἰς αἰώνιον παράδεισον (Ἰω. 5,29). Αὐτὸ νὰ τὸ πιστεύῃς. Δὲν τὸ πιστεύεις; δὲν εἶσαι Χριστιανός, ὑλιστὴς εἶσαι. Μόνο ὑλισταὶ λένε, Δὲν ὑπάρχει τίποτα, μόνο ὕλη ὑπάρχει. Δὲν εἶνε ὅμως μόνο ὕλη ὁ ἄνθρωπος.
⃝ Δεύτερον νὰ προετοιμαζώμεθα, νὰ εἴμεθα ἕτοιμοι. Δὲν ξέρουμε τὴν ὥρα τοῦ θανάτου. Ὅπως ὁ κλέφτης δὲν εἰδοποιεῖ πότε θὰ ἔρθῃ νὰ κάνῃ διάρρηξι, ἔτσι εἶνε ἄγνωστο πότε θὰ μᾶς ἔρθῃ ὁ θάνατος. Κι ὅπως ὅταν πρόκειται νὰ ταξιδέψῃς προετοιμάζεσαι καὶ φροντίζεις νὰ ἔχῃς τὸ εἰσιτήριό σου στὴν τσέπη, ὥστε ὅταν σοῦ τὸ ζητήσουν νὰ τὸ δείξῃς –διότι χωρὶς εἰσιτήριο δὲν μπορεῖς νὰ πᾷς πουθενά–, ἔτσι κ᾿ ἐδῶ πρέπει νὰ ἔχουμε τὰ εἰσιτήριά μας. Τὰ εἰσιτήριά σας, παρακαλῶ! Καὶ τὰ εἰσιτήριά μας ποιά εἶνε; Ἡ πίστι στὸ Χριστό, τὰ ἔργα τὰ καλά, ἡ ἀγάπη, ἡ φιλανθρωπία, ἡ ἐλεημοσύνη, ὅ,τι καλὸ καὶ ὡραῖο.
Τελειώνω μ᾿ ἕνα ἀνέκδοτο. Κάποτε ἦταν ἕνας βασιλιᾶς πού ᾿χε τὰ ἴδια μυαλὰ μὲ τὸν πλούσιο τῆς σημερινῆς παραβολῆς. Δὲν πίστευε σὲ ἄλλο κόσμο, γλεντοῦσε, διασκέδαζε, ὠργίαζε. Στὰ ἀνάκτορά του εἶχε κ᾿ ἕνα γελωτοποιό. Τί θὰ πῇ γελωτοποιός; Δὲν εἶχαν τότε θέατρα καὶ κινηματογράφους, καὶ πλήρωναν κάποιον, τὸ γελωτοποιό, νὰ τοὺς ψυχαγωγῇ. Αὐτὸς ἔκανε τὸ βασιλιᾶ νὰ γελάῃ μὲ τ᾿ ἀστεῖα ποὺ ἔλεγε· ἀνῆκε κι αὐτὸς στὸ προσωπικὸ τῶν ἀνακτόρων. Μιὰ μέρα ὁ βασιλιᾶς τοῦ εἶπε· –Πάρε αὐτὸ τὸ μπαστούνι, σ᾿ τὸ δίνω ὡς βραβεῖο· κι ἂν βρῇς κανένα πιὸ ἀνόητο, πιὸ βλάκα, πιὸ ἠλίθιο ἀπὸ σένα, νὰ τοῦ τὸ δώσῃς. Τοῦ κακοφάνηκε τοῦ γελωτοποιοῦ, ποὺ ἀντὶ νά ᾿νε εὐχαριστημένος τοῦ εἶπε τέτοια λόγια. Πῆρε τὸ μπαστούνι καὶ τὸ φύλαξε. Ὕστερα ἀπὸ χρόνια ἀρρωσταίνει ὁ βασιλιᾶς· ἔπεσε στὸ κρεβάτι. Κάλεσε γιατρούς, τίποτα· πῆρε φάρμακα, τίποτα. Πλησίαζε νὰ πεθάνῃ. Τότε ἔρχεται καὶ ὁ γελωτοποιὸς νὰ τὸν δῇ γιὰ τελευταία φορά. –Βασιλιᾶ, τί γίνεσαι; –Δὲν εἶμαι καλά. Θὰ φύγω γιὰ ταξίδι μακρινό. –Καὶ πότε θὰ γυρίσῃς; –Ἄ, δὲν γυρίζω πιά. –Κ᾿ ἔκανες καμμιὰ προμήθεια, ἔχεις προετοιμαστῆ; –Ὄχι. –Ἔ, τότε νά, βρῆκα λοιπὸν τὸν πιὸ ἠλίθιο τοῦ κόσμου. Πάρε τὸ μπαστούνι!…
Γι᾿ αὐτό, ἀγαπητοί μου, νὰ κλείσουμε τ᾿ αὐτιά μας στοὺς ἀπίστους, καὶ νὰ πιστεύουμε αὐτὰ ποὺ λέει ἡ Ἐκκλησία μας· «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Ἀμήν» (Σύμβ. πίστ.). Νὰ εἴμεθα ἕτοιμοι ὅποτε ἔρθῃ ὁ θάνατος, γιὰ νὰ πᾶμε στὸν ἄλλο κόσμο, ὅπου εἶνε οἱ ἅγιοι καὶ οἱ ἄγγελοι, ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, ὁ βασιλεὺς τῶν αἰώνων· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(ἱ. ναὸς Ἀπ. Πέτρου & Παύλου Πετρῶν – Ἀμυνταίου 30-10-1983)
Γαλλία: Κρατικές οδηγίες περί κλεισίματος των εκκλησιών
Αγαπητοί πατέρες,
Σας μεταφέρω τις πληροφορίες που έλαβα σήμερα από το Υπουργείο Εσωτερικών, μετά και την χθεσινή ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας, σχετικά με τα νέα μέτρα περιορισμού που αποφασίστηκαν για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος του ιού Covid 19:
Μπορούμε να τελέσουμε τη Θ. Λειτουργία αυτή την Κυριακή, 1 Νοεμβρίου, παρουσία πιστών, τηρώντας αυστηρά τα πρότυπα υγείας.
Από Δευτέρα 2 Νοεμβρίου και για μία αρχική περίοδο τεσσάρων εβδομάδων, οι εορτασμοί τις Κυριακές και τις αργίες μπορούν να πραγματοποιούνται μόνον κεκλεισμένων των θυρών, με μειωμένο αριθμό λειτουργών και ιεροψαλτών.
Δεν επιτρέπεται η παρουσία προσκυνητών.
Κηδείες μπορούν να τελούνται μόνον με είκοσι συμμετέχοντες το πολύ.
Όπως και κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού της άνοιξης, οι ιερές ακολουθίες μπορούν να μεταδίδονται στα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, YouTube κ.λπ.).
Καλώ όλους να τηρείτε αυστηρά αυτές τις οδηγίες.
Προσεύχομαι στον Κύριο να δώσει στον καθένα δύναμη και θάρρος σε αυτή τη δοκιμασία για να ολοκληρώσουμε επιτυχώς την αποστολή που μας ανετέθη.
+ Ο Μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ
Προβληματισμοὶ γύρω ἀπὸ τὰ στατιστικὰ κρουσμάτων καὶ θυμάτων κορωνοϊοῦ.
Γιὰ τὶς στατιστικὲς τῶν κρουσμάτων καὶ θανάτων ἀπὸ κορωνοϊὸ ἂς ἔχουμε ὑπ’ ὄψιν τοὐλάχιστον τὰ ἑξῆς (τὰ ὑπόλοιπα ἂς τὰ συμπληρώσουν οἱ νουνεχέστεροι), προκειμένου νὰ προσεγγίσουμε ἴσως καλύτερα «τὴν ἀλήθεια τῶν ἀριθμῶν» καὶ νὰ μὴ συμβάλλουμε ἐξ ἀγνοίας μας κι ἐμεῖς στὸν προκληθέντα πανικὸ καὶ τὶς πρωτόγνωρες παγκόσμιες ἀλλαγές:
Α΄. Ἡ δημόσια δήλωσι τοῦ κυρίου Σ. Τσιόδρα ὅτι οἱ καταγραφέντες ὡς θύματα κορωνοϊοῦ δὲν πέθαναν ὅλοι ἀπὸ τὸν κορωνοϊό (εἶναι δὲ μᾶλλον προφανὲς ὅτι τὴν ἰδία λογικὴ ἀκολούθησαν καὶ ἄλλες χῶρες). Ὅταν δὲ τὴν ἑπομένη τῆς δηλώσεως τοῦ κ. Τσιόδρα ἔσπευσε ὁ ἴδιος νὰ διευκρινήσῃ ὅτι ἦσαν «κάποιες» αὐτὲς οἱ περιπτώσεις ποὺ πέθαναν ἀπὸ ἄλλη αἰτία, ἀλλὰ κατεγράφησαν ὡς θύματα covid-19, δὲν εὑρέθη κανεὶς νὰ ρωτήσῃ: Πόσες ἦσαν αὐτὲς οἱ «κάποιες» περιπτώσεις; Μήπως εἶναι ἡ πλειοψηφία; Καὶ· μήπως πρέπει νὰ καταγράφωνται χώρια οἱ (ἀποδεδειγμένως) νεκροὶ ἀπὸ covid-19 καὶ οἱ νεκροὶ μὲ covid-19; Βλ. δήλωσι κ. Τσιόδρα ἐδῶ:
https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=WqmU9RbTbSM
Στὴν ἴδια συνάφεια ἔχουμε καὶ τὴν ἀκόλουθη εἴδησι ἀπὸ μεγάλα Μέσα Ἐνημερώσεως: «Οι βρετανικές αρχές ανακοίνωσαν σήμερα (18/7/20) ότι θα σταματήσουν την καθημερινή επικαιροποίηση του απολογισμού των θυμάτων από την Covid-19 στο Ηνωμένο Βασίλειο, αφού η κυβέρνηση ζήτησε να επανεξεταστεί ο τρόπος υπολογισμού τους, καθώς εκφράστηκαν ανησυχίες ότι οι αριθμοί αυτοί μπορεί να είναι υπερβολικά διογκωμένοι [...] ...ακαδημαϊκοί επισήμαναν ότι άνθρωποι που προσβλήθηκαν από τον ιό, θεραπεύτηκαν και μετά πέθαναν από άλλες αιτίες «ακόμη και αν έπαθαν καρδιακή προσβολή ή τους παρέσυρε λεωφορείο τρεις μήνες αργότερα», περιλαμβάνονταν στη λίστα των νεκρών από Covid-19».
Β΄. Δὲν ἔχουν γίνῃ νεκροτομές, καὶ ὡς ἐκ τούτου δὲν εἶναι ἀπολύτως βεβαιωμένο-ἀποδεδειγμένο ὅτι οἱ καταγεγραμμένοι ὡς θάνατοι ἀπὸ κορωνοϊὸ προέρχονται πράγματι ἀπὸ τὸν κορωνοϊό. Βλ. τὸν καθ. Φαρμακολογίας κ. Κούβελα ποὺ δηλώνει ὅτι δὲν ἔχουν γίνῃ νεκροψίες ἐδῶ:
https://www.youtube.com/watch?v=_KCyqrS-N5Q
ΓΙΑΤΙ δὲν γίνονται νεκροτομές;
Ὁ δὲ S. Bhakdi, κορυφαῖος Γερμανὸς μικροβιολόγος-ἐπιδημιολόγος, σὲ μία ἐξαίσια ἐπιστολή του πρὸς τὴν Μέρκελ μὲ βαρυσήμαντα ἐρωτήματα, σημειώνει τὸ ἑξῆς: «γίνεται το λάθος παγκοσμίως να αναφέρονται θάνατοι που σχετίζονται με ιούς μόλις διαπιστωθεί ότι ο ιός υπήρχε τη στιγμή του θανάτου – ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες. Αυτό παραβιάζει μια βασική αρχή της μολυσματολογίας: μόνο όταν είναι βέβαιο ότι ένας παράγοντας έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ασθένεια ή στον θάνατο μπορεί να γίνει διάγνωση».
https://swprs.org/?fbclid=IwAR3FshQT58NeR11oJ94Pp1xkrgQEZGxCk5TTKMKX3y8Bja6WGWMDqymkCQU
Γ΄. Πολλοὶ λέγουν ὅτι σὲ διάφορα νοσοκομεῖα καταγράφονται μὲ ἀνταλλάγματα(!) ὡς θύματα κορωνοϊοῦ κάποιοι ποὺ πέθαναν ἀπὸ ἄλλες αἰτίες. Τοῦτο γιὰ τὴν ὥρα δὲν ἔχει ἀποδειχθῆ μὲν (ποῦ εἶναι οἱ δικηγόροι καὶ οἱ εἰσαγγελεῖς ποὺ θὰ ἀναδείξουν τέτοιες περιπτώσεις;), ἀλλὰ ὁμιλοῦν περὶ αὐτοῦ οὐκ ὀλίγοι σοβαροὶ ἄνθρωποι. Π.χ. βλ. καθηγητὴ Πανεπιστημίου Γεώργιο Παύλου σὲ ὁμιλία του ἐδῶ:
https://www.youtube.com/watch?v=PiBmKGbIwbw&feature=youtu.be&fbclid=IwAR1BqnAGKsd1NCWI2djze8YVXaf8YyxW6p2JwD6DPPfW5XsjNQYDraQnKjE, περίπου στὸ 17ο λεπτό.
Δ΄. Τὸ CDC (κρατικὸς ὀργανισμὸς γιὰ τὴν πρόληψι καὶ ἀντιμετώπισι τῶν ἀσθενειῶν) τῶν Η.Π.Α. ἐδημοσίευσε ὅτι μόνον τὸ 6% τῶν καταγεγραμμένων θυμάτων κορωνοϊοῦ πέθανε πράγματι ἀπὸ τὸν κορωνοϊό, κατεγράφη δηλαδὴ στὸ πιστοποιητικὸ θανάτου ὡς μόνη αἰτία θανάτου (ἦσαν κατὰ τὰ ἄλλα ὑγιεῖς - ἂν καὶ δὲν ἀποκλείεται νὰ εἶχαν ἀδιάγνωστες ἀσθένειες). Οἱ ὑπόλοιποι, τὸ 94%, εἶχαν ἐπιπλέον ἄλλες 2 μὲ 3 σοβαρὲς ἀσθένειες ἢ/καὶ προχωρημένο γῆρας. Αὐτό, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὸ γεγονὸς ὅτι δὲν ἔχουν πραγματοποιηθῇ νεκροτομές, μᾶς ὁδηγεῖ στὸ συμπέρασμα ὅτι ὑπάρχουν πιθανότητες νὰ μὴ ἦταν γιὰ αὐτοὺς αἰτία θανάτου ὁ covid-19 (ἀφοῦ εἶχαν ὑποκείμενα νοσήματα, πιθανῶς ὑπεύθυνα γιὰ τὸν θάνατό τους). Ἐπίσης, ἐπειδὴ διάφοροι ἐπιστήμονες ὑποστηρίζουν, καὶ δὲν τοὺς ἀμφισβητοῦμε, ὅτι ὁ sars-cov-2 ἐπετάχυνε τὸν θάνατο τῶν ἀνθρώπων μὲ ὑποκείμενα νοσήματα ἢ/καὶ γῆρας, ἂς μᾶς ποῦνε ἐὰν καὶ πόσο ἐπιταχύνει περισσότερο τὸν θάνατο π.χ. ἀπὸ τὴν κοινὴ γρίππη (διότι καὶ ἡ κοινὴ γρίππη μπορεῖ νὰ ἐπιταχύνῃ τὸν θάνατο), γιὰ νὰ κατανοήσουμε πόσο πράγματι ἐπικίνδυνος εἶναι αὐτὸς ὁ κορωνοϊός.
Ε΄. Σὲ μελέτη ξένων ἐρευνητῶν, ποὺ μάλιστα ἀσπάζονται τὴν ἄποψι ὅτι πρόκειται γιὰ ἐξαιρετικὰ ἐπικίνδυνη πανδημία καὶ πρέπει νὰ ἀκολουθοῦνται ὅλα τὰ γνωστὰ ἀνελεύθερα μέτρα, στὸ κεφάλαιο «προβληματισμοὶ ἐπὶ τῆς καταγραφῆς», καταγράφεται ἡ ἑξῆς πιθανότητα: «Είναι επίσης πιθανό ότι ορισμένοι θάνατοι που έχουν χαρακτηριστεί ως προκαλούμενοι από το COVID-19 να μην οφείλονται τελικά σε αυτή την αιτία».
ΣΤ΄. Πρέπει, ἐπίσης, νὰ ληφθῇ ὑπ’ ὄψιν καὶ ἡ ἀπὸ πολλοὺς ἐπιστήμονες ἀμφισβητούμενη διαγνωστικὴ ἱκανότητα τῶν διαγνωστικῶν τὲστ (PCR test). Βλ. π.χ. περὶ αὐτοῦ καὶ στὸ ἑξῆς βίντεο ἑνὸς δικηγόρου, ποὺ κάπου ἀναφέρει καὶ τοὺς ἐπιστήμονες ποὺ ἀμφισβητοῦν τὴν ἀξιοπιστία αὐτῶν τῶν τέστ:
https://www.youtube.com/watch?v=Ulds4L-y2A4&feature=emb_logo
Δῆτε, ἐπίσης, στὴν ἰστοσελίδα:
https://swprs.org/ τὸ ἄρθρο «The Trouble With PCR Tests».
...καὶ τὸ ἄρθρο ἐδῶ: https://emperorsclothes.gr/covid-19/6627/
Ἐπίσης, βλ. καὶ στὸ κεφάλαιο «1. Στατιστική» τοῦ κάτωθι link (μὲ τὴν προαναφερθεῖσα ἐπιστολὴ τοῦ S. Bhakdi) τὸ σημαντικὸ ἐρώτημα ἐὰν στὴν καταγραφὴ τῶν κρουσμάτων ἔγινε «διάκριση μεταξύ μολυσμένων ατόμων χωρίς συμπτώματα και πραγματικών ασθενών», καθ’ ὄτι «μόνο οι ασθενείς με συμπτώματα όπως πυρετός ή βήχας πρέπει να περιλαμβάνονται στα στατιστικά στοιχεία ως νέες περιπτώσεις» (σ.σ. καὶ ὄχι ὁ κάθε ἕνας, ποὺ μπορεῖ νὰ ἔχῃ ἐλάχιστο, ἀμελητέο ἰικὸ φορτίο, μόνο καὶ μόνο ἐπειδὴ ἐντοπίστηκε ἀπὸ τὸ - ἀναξιόπιστο; - τέστ).
https://swprs.org/?fbclid=IwAR3FshQT58NeR11oJ94Pp1xkrgQEZGxCk5TTKMKX3y8Bja6WGWMDqymkCQU
Ἀφοῦ δέ, ὁμιλοῦμε γιὰ τὴν ἀλήθεια τῶν ἀριθμῶν εἶναι ἀξιοσημείωτο τὸ γεγονὸς ὅτι τὰ πολλὰ κρούσματα ποὺ παρουσιάστηκαν τὸ φθινόπωρο (2020), ὀφείλονται καὶ στὰ πολὺ περισσότερα, σὲ σχέσι μὲ τὴν ἄνοιξι, διενεργούμενα τέστ. Ἐὰν προσέξουμε τὴν δήλωσι τοῦ ἐπιδημιολόγου στὸ ἀκόλουθο link, ἀμέσως θὰ κατανοήσουμε ὅτι τὰ κρούσματα ἔχουν στὴν πραγματικότητα μειωθῆ ποσοστιαίως.
https://www.youtube.com/watch?v=xmLhYFekZyw
Στὸ ἀκόλουθο ἄρθρο φανερώνεται ἀναμφίβολα ὅτι ἐντοπίζονται περισσότερα κρούσματα ἐπειδὴ ἀκριβῶς πραγματοποιοῦνται περισσότερα τέστ. «Σημειώνεται πάντως, ότι ταυτόχρονα με τη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων, έχει αυξηθεί κατά πολύ και ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση», γράφει ὁ συντάκτης του. Γιατὶ δὲν δημοσιεύονται τὰ ἐντοπισμένα κρούσματα σὲ σχέσι μὲ τὰ τέστ ποὺ διενεργήθησαν, προκειμένου νὰ ὑπολογίζεται ἐὰν ὑφίσταται αὔξησι κρουσμάτων ποσοστιαίως, δηλαδὴ πραγματικὴ αὔξησι κρουσμάτων; Οἱ ἀπόλυτοι ἀριθμοί, ἐὰν εἶναι αὐξημένοι, τρομοκρατοῦν τὸν κόσμο καὶ «δικαιολογοῦν» τὴν ἐφαρμογὴ ὁλοένα καὶ περισσότερο ἀνελευθέρων μέτρων.
Καὶ ἕνα παράδειγμα, ποὺ ἀποδεικνύει περίτρανα ὅτι ποσοστιαῖως δὲν αὐξήθηκαν τὰ κρούσματα:
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2020/10/blog-post_97.html
Ὁ ἐντοπισμὸς δὲ ὁλοένα καὶ περισσοτέρων κρουσμάτων αὐξανομένων τῶν διενεργουμένων τέστ, μᾶς ὁδηγεῖ καὶ στὸ συμπέρασμα (ποὺ καταγράφουμε καὶ παρακάτω) ὅτι εἶναι πολὺ περισσότερα τὰ πραγματικὰ κρούσματα άπὸ τὰ καταγραφέντα, ἄρα πάλι βλέπουμε ὅτι εἶναι λανθασμένα τὰ στατιστικὰ στοιχεῖα κι ἐπομένως δὲν καταγράφουν τὴν πραγματικότητα.Πάντως, τὸ ὅτι εἶναι πολὺ περισσότερα τὰ ἀληθινὰ κρούσματα ἀπὸ τὰ καταγραφέντα εἶναι θετικό. Διότι ἀποδεικνύεται ὅτι εἶναι μικρότερη ἡ θνητότητα τοῦ ἰοῦ, ὅτι εἶναι λιγώτερο ἐπικίνδυνος ἀπ’ ὅσο θεωροῦν πολλοί. Τὸ ἐξηγεῖ ὁ κύριος Ἰωαννίδης: «το κύριο μήνυμα είναι ότι η λοίμωξη φαίνεται να είναι 50 έως 85 φορές συχνότερη στην περιοχή (ποὺ ἔγινε ἡ ἔρευνα) από ό,τι δείχνουν τα καταγεγραμμένα περιστατικά, άρα και η θνητότητα είναι 50-85 φορές μικρότερη από ό,τι νομίζαμε μέχρι σήμερα. Νομίζω ότι είναι τα καλύτερα δυνατά νέα και φαίνεται να συμφωνούν με προ-ανακοινώσεις άλλων μελετών επιπολασμού από Ιταλία, Γερμανία, Ολλανδία, Δανία...»
Ἐπίσης, θὰ ἔπρεπε νὰ γνωρίζουμε ἐὰν πραγματοποιῆται ὁ ἴδιος ἀκριβῶς ἀριθμὸς τέστ καθημερινῶς (ποὺ ὅπως ἀποδεικνύεται ἀπὸ τὰ παραπάνω δὲν συμβαίνει κάτι τέτοιο), ὥστε νὰ ὑπάρχῃ ἡ δυνατότητα νὰ κάνουμε συγκρίσεις καὶ νὰ ἐλέγξουμε ἐὰν ὄντως αὐξάνωνται τὰ κρούσματα, ὅπως παρουσιάζεται καὶ ἐσχάτως (Ὀκτώβριος). Ὑπ’ ὄψιν ὅτι στὶς 21 Ὀκτωβρίου 2020, ποὺ ἀνακοινώθηκε ὁ ἀριθμὸς ρεκὸρ τῶν 865 κρουσμάτων, εἶχαν πραγματοποιηθῇ περὶ τὰ 20.000 τέστ, ποὺ ἀποτελεῖ ἐπίσης ἀριθμὸ ρεκὸρ ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ἐπιδημίας (βλ. προηγούμενα links).
Ἐπιπροσθέτως, θὰ ἔπρεπε νὰ γνωρίζουμε σὲ ποιὰ πρόσωπα πραγματοποιοῦνται τὰ τέστ κάθε ἡμέρα. Ἐπιλέγονται τυχαίως ἢ στοχευμένως; Ἐὰν ζούσαμε σὲ κοινωνία «ἀγγέλων», ἰδανικῶς θὰ ἔπρεπε νὰ ἐπιλέγεται μὲ ὀρθολογικά, ἀντικειμενικὰ κριτήρια ἕνα τυχαῖο δεῖγμα πληθυσμοῦ, καὶ κάθε ἡμέρα νὰ τηροῦνται τὰ ἴδια ἀκριβῶς κριτήρια, προκειμένου νὰ εἶναι συγκρίσιμα τὰ δεδομένα.
Ζ΄. Ὁ ἀνθρώπινος παράγοντας: λάθη καὶ παραλείψεις στὴν καταγραφή, ἐπιστημονικὲς ἐλλείψεις τῶν εἰδικῶν στὴν προσέγγισι καὶ μελέτη τοῦ ἀντικειμένου, πολιτικοοικονομικὰ συμφέροντα κ.ἄ. Συνέπειες δὲ τούτου εἶναι ἀπὸ τὴν μία οἱ διαφορὲς στὰ στατιστικὰ στοιχεῖα καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη οἱ διαφορὲς στὴν ἑρμηνεία τους. Π.χ. ὁ ἐκ τῶν κορυφαίων παγκοσμίως καθηγητὴς τοῦ πανεπιστημίου Stanford τῶν Η.Π.Α. προαναφερθεὶς κ. Ἰωἀννης Ἰωαννίδης (καὶ μαζὶ μὲ αὐτὸν καὶ ἄλλοι), «χρησιμοποιῶντας ὀρθῶς τίς καθιερωμένες στατιστικές μεθόδους, καί χωρίς νά διαπράξῃ τό γνωστόν στατιστικόν σφάλμα τοῦ μεροληπτικοῦ δείγματος (sample selection bias), πού διέπραξαν πρίν ἀπό αὐτόν οἱ ἐπίσημες ἐπιτροπές, ἀπέδειξε ὅτι τό ἀληθινόν ποσοστόν θνητότητος τοῦ κορονοϊοῦ εἶναι ἀπό 50 ἕως 85 φορές μικρότερον ἀπό αὐτό πού παρουσίασαν οἱ ἐπίσημες ἐπιτροπές» (καθηγητής οἰκονομικῶν Χ. Δ.). Βλ.:
Στὸ δὲ ἀκόλουθο link, ἕνα ἄρθρο γιὰ τὴν τελευταία μελέτη τοῦ κ. Ἰωαννίδη, σχετικὸ μὲ τὴν θνητότητα τοῦ κορωνοϊοῦ (0,15% ἐπὶ τοῦ παγκοσμίου πληθυσμοῦ, ἀνεξαρτήτως ἡλικίας), ποὺ ἐδημοσιεύθη μάλιστα ἀπὸ τὸν Παγκόσμιο Ὀργανισμὸ Ὑγείας (Π.Ο.Υ.):
https://www.el.gr/ygeia/ioannidis-ayti-einai-i-thnisimotita-ap/
Στὸ ἑπόμενο link ὁ κ. Τούντας, καθηγητὴς Προληπτικῆς Ἰατρικῆς, ἐκτιμᾷ (ὅπως ἤδη πρὸ καιροῦ εἶχε ἐκτιμήσει ὁ κ. Ἰωαννίδης τοῦ Stanford) ὅτι στὴν Ἐλλάδα «έχουν μολυνθεί από τον κορωνοϊό περισσότερα από 200.000 άτομα», δήλωσι ποὺ ἀποδεικνύει πάλι ὅτι οἱ στατιστικὲς δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ εἶναι ἀκριβεῖς, νὰ ἀποτυπώνουν δηλαδὴ τὴν πραγματικότητα σὲ ὅλες της τὶς διαστάσεις (ὁ κ. καθηγητὴς δὲν θὰ ἐξέφραζε τὴν ἐκτιμησί του αὐτὴ ἐὰν πίστευε ὅτι τὰ στατιστικὰ στοιχεῖα εἶναι ἀληθῆ).
Ἐδῶ νὰ έπισημάνουμε ὅτι ἐὰν τελικῶς ὁμολογήσουν καὶ ἀποδείξουν ἐπισήμως ὅτι ὅντως τὰ κρούσματα εἶναι πολὺ περισσότερα ἀπὸ τὰ καταγραφέντα, αὐτὸ ἴσως σημαίνει ὅτι ὁδηγούμαστε σὲ ἀνοσία τοῦ γενικοῦ πληθυσμοῦ, μὲ ἀποτέλεσμα τὰ ἐμβόλια νὰ μὴ εἶναι καὶ τὸσο ἀπαραίτητα. Ἐν παρενθέσει: γιὰ προβληματισμὸ γύρω ἀπὸ τὰ ἐμβόλια, ἴσως θὰ ἀρκοῦσε κάποιος νὰ ἀκούσῃ τὴν ἀκόλουθη ραδιοφωνικὴ ἐκπομπή (βλ. ἑπόμενο link), στὴν ὁποία ὁ μεγαλογιατρὸς κ. Δ. Γάκης, πρώην διοικητὴς τοῦ ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης, δηλώνει καὶ τὰ ἑξῆς: «Κατὰ ἕνα περίεργο τρόπο, ὅσον ἀφορᾷ αὐτὰ τὰ ἐμβόλια, ἡ διεθνὴς τάσι ἐπικεντρώθηκε περισσότερο στὰ ἐμβόλια τὰ ὁποῖα εἶναι μὲ γενετικὸ ὑλικό. Ἐδῶ λοιπὸν θὰ πρέπει νὰ εἴμαστε λίγο κουμπωμένοι [...] Εἴμαστε κουμπωμένοι ὅσον ἀφορᾷ τὴν εἰσαγωγὴ γενετικοῦ ὑλικοῦ μέσα στὸ ἀνθρώπινο κύτταρο... [...] ξέρουμε ὅτι ὑπάρχουν καὶ ἀντίστροφες δράσεις σὲ ὁρισμενες περιπτώσεις [...] ποὺ μπορεῖ τὸ RNA [...] νὰ μεταφέρῃ πληροφορίες στὸ DNA. Καὶ ποιὸς μᾶς λέει ὅτι δὲν θὰ ἑπηρεάσῃ, π.χ. τὸ τελικὸ ἄκρο τοῦ DNA, ποὺ εἶναι τὸ τελεομερές, καὶ στὸ ὁποῖο, προσφάτως οἱ γνώσεις λένε, ὅτι ἑδράζονται οἱ πληροφορίες τῆς μακροχρονιότητος τῆς ἑπιβίωσης, τῆς διάρκειας τῆς ἐπιβίωσης τοῦ ἀνθρώπου; [...] Καὶ βέβαια δὲν μπορῶ νὰ ξεχάσω καὶ τὸν Bill Gates νὰ καταφέρεται κατ’ ἐπανάληψι στὸ παρελθὸν κατὰ τοὺ ὑπερπληθυσμοῦ τοῦ πλανήτη καὶ τῆς ἄποψής του ὅτι πρέπει νὰ μειωθῇ ὁ πληθυσμὸς τῆς γῆς, κατ’ ἐπανάληψι (συμπληρώνει ὁ δημοσιογράφος κ. Χρυσικός: «Ἐ, τό ’χει πεῖ δημόσια, κύριε Γάκη». Συμπληρώνει καὶ ὁ παιδίατρος Ἀπ. Ζέρβας: «Ἐφρόντισε (ὁ B. Gates) κάποια παιδάκια στὴν Ἰνδία νὰ τὰ κάνῃ παράλυτα μὲ τὸ ἐμβόλιο τῆς πολυομυελίτιδας)».
https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=IFkKS1c3wPU
Ἂς προσέξουμε, ἀκόμη, μήπως, ἀσχολούμενοι μὲ τὰ παρεχόμενα στατιστικὰ γύρω ἀπὸ τὸν κορωνοϊό, λησμονήσουμε τους ἄλλους θανάτους, ὅπως τὶς ἐκτρώσεις καὶ τὶς αὐτοκτονίες, ἀλλὰ καὶ τὶς διάφορες παθήσεις (καρδιαγγειακά, καρκίνους κ.λπ.) πού, ἀσφαλῶς, ἐπιτείνονται (κατὰ τὴν δήλωσι πολλῶν εἰδικῶν) ἀπὸ τὸ ἄγχος ποὺ προεκάλεσε ὅλο αὐτὸ τὸ χάος τῶν μέτρων κατὰ τῆς διαδόσεως τοῦ κορωνοϊοῦ καὶ ἡ τρομοκράτησι τῶν λαῶν. Ἂς μὴ λησμονοῦμε καὶ τοὺς πεινασμένους, ποὺ μάλιστα, σύμφωνα μὲ ἐκτιμήσεις διαφόρων, θὰ αὐξηθοῦν κατὰ 100 ἑκατομμύρια ἐξαιτίας τῆς επιδημίας.
Καί, ἐν κατακλείδι, ἂς μὴ λησμονοῦμε τὴν πονηρία τῶν ανθρώπων, τὰ οἰκονομικὰ καὶ πολιτικὰ συμφέροντα, καὶ τὴν ὀργιώδη προσπάθεια διαφόρων προκειμένου νὰ προετοιμασθῇ τὸ ἔδαφος γιὰ τὴν ἔλευσι τοῦ Ἀνόμου. Ἂς μὴ λησμονοῦμε δὲ ὅτι ἡ ἀποστασία σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν, ἀδιανόητη παλαιότερα, παγκοσμιοποίησι (τείνουμε πλέον νὰ ἀποκτήσουμε κοινὸ παγκόσμιο πολιτισμό) εἶναι μέγα σημεῖο τῶν ἐσχάτων χρόνων τῆς ἀνθρωπότητος.
Εὔχεσθε καὶ καλὲς ὑπομονές!
Α. Ν. Β.
Εκοιμήθη ο Μητροπολίτης Μαυροβουνίου Αμφιλόχιος
Του Αιμίλιου Πολυγένη
Την τελευταία του πνοή άφησε σήμερα, Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2020 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας κ. Αμφιλόχιος σε ηλικία 82 ετών.
Ο Σεβασμιώτατος τον τελευταίο καιρό έδινε μεγάλη μάχη με τον κορωνοϊό, τον οποίο τελικά δεν κατάφερε να νικήσει.
Να αναφερθεί ότι από την πρώτη στιγμή που ο Σεβασμιώτατος νοσηλεύτηκε στο Νοσοκομείο της Ποντγκόριτσα, οι θεράποντες ιατροί έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό.
Τις τελευταίες ημέρες ο Μητροπολίτης Αμφιλόχιος παρότι όλα έδειχναν ότι θα ξεπεράσει τον κίνδυνο, εμφάνισε οξεία πνευμονία που είχε ως αποτέλεσμα τα χάσει την ζωή του.
O κατά κόσμον Ρίστο Ράντοβιτς γεννήθηκε στην Μοράτσα του Μαυροβουνίου στις 7 Ιανουαρίου 1938.
Αποφοίτησε από την Θεολογική Σχολή Βελιγραδίου το 1962. Πρεσβύτερος χειροτονήθηκε το 1968.
Στις 15 Ιουνίου 1973 ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών.
Στις 16 Ιουνίου 1985 χειροτονήθηκε Επίσκοπος Βανάτου.
Τη χειροτονία τέλεσε ο Πατριάρχης Σερβίας Γερμανός, συμπαραστατούμενος από τον Μητροπολίτη π. Κεφαλληνίας Προκόπιο (Εκκλησία της Ελλάδος) και τους Επισκόπους Ζίτσης Στέφανο, Σουμαδίας Σάββα και Δαλματίας Νικόλαο.
Στις 30 Δεκεμβρίου 1990 εξελέγη Μητροπολίτης Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας.
Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2020
Αναβάλλεται η μουσουλμανική «προσευχή» στη Μονή της Χώρας
Αναβάλλεται τελικά η μουσουλμανική φιέστα για το άνοιγμα της Μονής της Χώρας ως τζαμί, που είχε προγραμματιστεί για αύριο 30 Οκτωβρίου. Όπως ανακοίνωσε η Υπηρεσία Θρησκευτικών Υποθέσεων DIYANET, η εκδήλωση δεν θα πραγματοποιηθεί καθώς οι προετοιμασίες δεν έχουν ολοκληρωθεί.
Η απόφαση για αναβολή της εκδήλωσης προκαλεί προβληματισμό, καθώς τουρκικά ΜΜΕ δημοσίευσαν ότι «οι εργασίες ολοκληρώθηκαν και αύριο θα πραγματοποιηθεί στο σημαντικό αυτό μνημείο της Ορθοδοξίας η πρώτη μουσουλμανική προσευχή παρουσία του ίδιου του Τούρκου προέδρου».
Μάλιστα, την προσευχή ανακοίνωσε με ανάρτησή του στο Twitter ο ιμάμης επικεφαλής της DIYANET, Αλί Ερμπάς.
Ο Αλί Ερμπάς, σε ανάρτησή του με τη φωτογραφία της Ιεράς Μονής της Χώρας, που την αποκαλεί «Καριγιέ Τζαμί», αναφέρει ότι αποφασίστηκε να ανοίξει ξανά για λατρεία την Παρασκευή, 30 Οκτωβρίου.
Εύχεται, επίσης, ο Αλλάχ να ευχαριστηθεί με τους ήχους των προσευχών από τους μιναρέδες.
Η Γενί Σαφάκ προαναγγέλλει, μάλιστα, ότι έχουν ήδη στρωθεί τα χαλιά για τη μουσουλμανική προσευχή και είναι ίδια με εκείνα που έχουν στρωθεί στην Αγιά Σοφιά.
Οι εικόνες που δημοσιεύονται προκαλούν θλίψη αλλά και προβληματισμό, καθώς τα υπέροχα ψηφιδωτά και οι αγιογραφίες της Μονής της Χώρας καλύφθηκαν με γυψοσανίδες και λευκά πανιά, ο άμβωνας του Ιμάμη τοποθετήθηκε, ενώ στην είσοδο δημιουργήθηκαν προθήκες όπου θα αφήνουν οι πιστοί τα παπούτσια τους.
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δηλώνει συγκλονισμένη από τις αλλαγές που έγιναν στο εσωτερικό της ιστορικής Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, μετά την μετατροπή της σε τζαμί.
Ο αναπληρωτής επικεφαλής του Συνοδικού Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων, του Πατριαρχείου Μόσχας, Πρωθιερέας Νικολάι Μπαλασόφ, δημοσίευσε δύο φωτογραφίες του ιστορικού αυτού μνημείου στη σελίδα του στο Facebook. Η μία φωτογραφία απεικονίζει τη Μονή πριν από τον Αύγουστο του 2020, όταν ήταν ακόμη μουσείο και η δεύτερη την δείχνει όπως έχει γίνει τώρα μετά τις παρεμβάσεις.
«Αυτό είναι η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, αφού, μετά τις παρεμβάσεις για να χρησιμοποιηθεί ως τζαμί. Αυτή είναι η φρίκη της σύγχρονης βαρβαρότητας. Αυτό είναι μια καταστροφή για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς» ανέφερε.
Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2020
Στις 30 Οκτωβρίου οι Τούρκοι θα προσευχηθούν στη Μονή της Χώρας
Το ισλαμιστικό καθεστώς της Άγκυρας θα πραγματοποιήσει την πρώτη μουσουλμανική προσευχή στην Ιερά Μονή της Χώρας, που πρόσφατα μετέτρεψε από μουσείο σε τζαμί, την Παρασκευή 30 Οκτωβρίου, μετά από 72 χρόνια μη θρησκευτικής χρήσης του ελληνορωμαϊκού (βυζαντινού) μνημείου.
Όπως μεταδίδει το τουρκικό «TRT HABER», την προσευχή ανακοίνωσε με ανάρτησή του στο Twitter ο ιμάμης επικεφαλής του Ιδρύματος Ντιγιανέτ, όπως ονομάζεται η τουρκική μουσουλμανική θρησκευτική Αρχή, Αλί Ερμπάς.
Ο Αλί Ερμπάς, σε ανάρτησή του με τη φωτογραφία της Ιεράς Μονής της Χώρας, που την αποκαλεί «Καριγιέ Τζαμί», αναφέρει ότι αποφασίστηκε να ανοίξει ξανά για λατρεία την Παρασκευή 30 Οκτωβρίου.
Εύχεται επίσης, με θεοκάπηλη ρητορική, ο Θεός (Αλλάχ) να ευχαριστηθεί με τους ήχους των προσευχών από τους μιναρέδες.
«Καλή τύχη στο έθνος μας και σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο», καταλήγει ο επικεφαλής ιμάμης του Ιδρύματος Ντιγιανέτ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην προσευχή θα παραστεί και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η Μονή της Χώρας, οι Τούρκοι την αποκαλούν «Καριγιέ Τζαμί», υπήρξε ελληνορθόδοξο χριστιανικό μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη που μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε τζαμί κατά το 16ο αιώνα.
Το 1958 μετατράπηκε σε μουσείο.
Μετά την απόφαση του τουρκικού Ανώτατου Δικαστηρίου το 2019 και την έκδοση ΦΕΚ στις 21 Αυγούστου 2020, μετατράπηκε ξανά σε τζαμί.
Με ψευδοροφές κι αστάρι ''εξαφανίζουν'' τις τοιχογραφίες της Μονής Χώρας
Οι εικόνες σοκάρουν και παραπέμπουν σε άλλους αιώνες, όταν το τσεκούρι έπεφτε πάνω σε αρχαία αγάλματα και ψηφιδωτά, η φωτιά έκαιγε περίτεχνα ξύλινα τέμπλα και ο ασβέστης κάλυπτε εικόνες και επιγραφές
H Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με την επίσημη καταγραφή, διαθέτει 3.113 τζαμιά!
Σύντομα θα αποκτήσει άλλο ένα: Η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο όταν αναγγέλθηκε από τον Ταγίπ Ερντογάν, αμέσως μετά τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος.
Αν όμως το καθεστώς του Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO προστατεύει – σχετικά – το αριστούργημα του Ιουστινιανού από ακραίες και μόνιμες αρχιτεκτονικές βαρβαρότητες, δε φαίνεται να ισχύει το ίδιο με τη Μονή της Χώρας, που κάτω από το ραντάρ της παγκόσμιας προσοχής μετατρέπεται άτσαλα σε τζαμί, με ταχύς ρυθμούς.
Ψευδοροφές και βιαστικό αστάρωμα, ξυσίματα, σοβατίσματα και ισοπεδωτικό βάψιμο, επιστρατεύτηκαν όλα για να καλύψουν τις φανταστικές τοιχογραφίες και ψηφιδωτά του ναού, να ακυρώσουν το παιχνίδι τους με το φως από τα ανοίγματα και τα παράθυρα των τρούλων και να σβήσουν κάθε σημάδι της ορθόδοξης πίστης που ενέπνευσε την ανέγερση του.
Η εικόνα του πριν και του μετά παγώνει – κι αποδεικνύει την αμέριμνη βεβήλωση της τέχνης από το καθεστώς Ερντογάν.
Ανακαίνιση σε “ρυθμό Ερντογάν”; Σύντομα ο Τούρκος ηγέτης θα παραβρεθεί για τα εγκαίνια του τζαμιού και θα δούμε το τελικό αποτέλεσμα, κρυμμένο σίγουρα πίσω από εκατοντάδες σημαίες και προσκυνητές-χειροκροτητές που θα συνωστίζονται γύρω από τον “πρωταγωνιστή”.
Όσο για τη Μονή της Χώρας, του 16ου αιώνα με την ταραχώδη ιστορία, είναι η δεύτερη φορά που μετατρέπεται σε τζαμί. Μακάρι οι τοιχογραφίες και οι ψηφίδες που δε θα αντικρίζουν ανθρώπων μάτια στο προσεχές μέλλον, να αντέξουν σε άλλη μια μακρά σιωπή μέχρις ότου μια ή ένας πιο πολιτισμένος ηγέτης στη γειτονική χώρα αντιληφθεί την αξία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, “απ’ όπου κι αν προέρχεται”.
Τη φωτογραφία δημοσίευσε ο τούρκος αναλυτής @canokar στο twitter, και συγκέντρωσε πλήθως σχολίων Τούρκων που καταδίκασαν την “πολιτιστική βαρβαρότητα”.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η Αγία Σοφία ''τζαμί - αποθήκη''
Ο Αριστοτέλης για την ανδρεία και την ακολασία
Γράφει ο Θανάσης Μπαντές
Για τον Αριστοτέλη το ζήτημα της ευχαρίστησης (και της λύπης) είναι αλληλένδετο με την ανθρώπινη συμπεριφορά, αφού τελικά όλοι θα πράξουν αυτό που θα τους δώσει ευχαρίστηση. Ακόμη και ο εγκρατής, που έχει τη δύναμη να αρνηθεί πρόσκαιρες ηδονές, θα το κάνει προς υλοποίηση μεταγενέστερων και πιο σημαντικών απολαύσεων αντιλαμβανόμενος ότι η εγκράτεια θα τον ωφελήσει περισσότερο.
Μπορεί κανείς να δείξει εγκράτεια στο φαγητό τρώγοντας αυτά που πρέπει χωρίς υπερβολές, όχι επειδή αρνείται την ηδονή της τροφής, αλλά γιατί με αυτό τον τρόπο επενδύει στην υγεία του. Η καλή υγεία που εξασφαλίζει η σωστή διατροφή θα επιφέρει σωματική ευεξία και τη δυνατότητα να συνεχίζει κανείς να απολαμβάνει το φαγητό για πολύ μεγαλύτερο διάστημα. Από την άλλη, ο ακόλαστος αδυνατώντας να αντισταθεί στις γαστριμαργικές ηδονές υπερβάλλει στο φαγητό υπονομεύοντας την υγεία του και εκτιθέμενος στον κίνδυνο να το στερηθεί υπακούοντας στις οδηγίες του γιατρού του. (Εκτός εάν προτιμήσει τον πρόωρο θάνατο).
Από αυτή την άποψη, τα κίνητρα είναι τα ίδια και για τον ακόλαστο και για τον εγκρατή. Αυτό που διαφέρει είναι η αντίληψη για τον τρόπο ζωής που θα επιφέρει τις μεγαλύτερες και διαρκέστερες ηδονές.
Η προτίμηση του Αριστοτέλη για τις πνευματικές ηδονές θα πρέπει να ερμηνευτεί με τον ίδιο τρόπο. Δεν πρόκειται για άρνηση των σωματικών ηδονών –κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο με τη φύση– αλλά για την ιεράρχηση των απολαύσεων στο σύνολό τους καταδεικνύοντας το αστείρευτο το πνευματικών ηδονών σε αντίθεση με το πεπερασμένο της ευχαρίστησης (και χρονικά και ποσοτικά και ποιοτικά) που μπορεί να προσφέρει το σώμα.
Το κίνητρο της ηδονής είναι κοινό και για τις ενάρετες πράξεις και για τις αντίθετες με την αρετή, αφού και ο ανδρείος και ο θρασύς νιώθουν ευχαρίστηση από τη συμπεριφορά τους. Η ίδια η αίσθηση του κινδύνου ενδέχεται για κάποιους να λειτουργεί ηδονικά: «Μερικοί, πάλι, αντέχουν το φόβο λόγω κάποιων ηδονών σαν το αίσθημα του θυμού· γιατί και ο θυμός προκαλεί κάποια ηδονή, αφού συνδέεται με την ελπίδα της εκδίκησης» (1229b 39-41).
Όμως, ο ανδρείος δεν πρέπει να ορίζεται με τέτοια κριτήρια ευχαρίστησης. Ο θυμός και η εκδίκηση δεν αρμόζουν στο πλαίσιο της αρετής. Μια τέτοια εκδοχή ευχαρίστησης αρμόζει περισσότερο στη ρηχότητα του θράσους: «Αλλά το χαρακτηρισμό του ανδρείου δεν το δικαιούται κανένας από όσους αντέχουν του θάνατο χάριν αυτής της ηδονής ή κάποιας άλλης ή για να αποφύγουν ακόμα πιο μεγάλο πόνο» (1229b 41-44).
Με δυο λόγια, ανδρείος δεν είναι εκείνος που κινείται από τα ευτελή κίνητρα της εκδίκησης ή της χαράς του κινδύνου. Ανδρείος είναι ο άνθρωπος που ξέρει να αντέχει το φόβο του θανάτου προκειμένου να υπερασπίσει τις αξίες που ορίζονται από το πνεύμα της αρετής κι αυτός είναι ο λόγος που η ανδρεία διέπεται απόλυτα από το μέτρο και τη λογική.
Όσο για εκείνον που προτιμά το θάνατο για να αποφύγει χειρότερες συμφορές, η πράξη του αποτελεί περισσότερο τρόπο διαφυγής παρά γενναιότητα. Οι αφόρητοι πόνοι που καθιστούν το θάνατο προτιμότερο δεν καταδεικνύουν το θάρρος του ανθρώπου που επιλέγει να πεθάνει αλλά το αδιέξοδο της ζωής του. Το μέγεθος μιας τέτοιας οδύνης μπορεί να επιφέρει τη λύπη για τα άτομα που την υφίστανται αλλά δε σηματοδοτούν την ανδρεία.
Μια τέτοια επιλογή όμως, δε σημαίνει ότι ο θάνατος πρέπει να εκληφθεί ως κάτι ευχάριστο: «Δεν είναι, βέβαια, ηδύ ο ίδιος ο θάνατος, αφού τότε οι ακόλαστοι, από αδυναμία θέλησης, θα διάλεγαν πολλές φορές να πεθάνουν· και ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι ηδύς ο ίδιος ο θάνατος αλλά μερικά απ’ αυτά που τον προκαλούν, πολλοί από αδυναμία πέφτουν εν γνώσει τους σε αυτά· κανέναν από αυτούς δε θα τον χαρακτηρίζαμε ανδρείο, μολονότι είναι απολύτως έτοιμος να πεθάνει» (1229b 44-50).
Το συμπέρασμα του Αριστοτέλη είναι ότι η ανδρεία πριν από όλα πρέπει να σχετίζεται με το αίσθημα της αιδούς: «Αλλά από όλες τις περιπτώσεις ανδρείων που αναφέραμε, πιο πολύ φαίνονται ανδρείοι όσοι από αιδώ αντέχουν το φόβο, όπως ο Έκτορας που λέει ο Όμηρος ότι άντεξε το φόβο του για τον Αχιλλέα: “αιδώς κυρίεψε τον Έκτορα και πρώτος ο Πολυδάμαντας θα βγει να με ντροπιάσει”, και αυτή είναι η πολιτική ανδρεία» (1230a 22-29).
Ωστόσο, το αναμφισβήτητο ότι η εκδοχή της ανδρείας με γνώμονα την αιδώ υπερέχει όλων των άλλων δε σημαίνει ότι κρίνεται και ως ιδανική: «Αλλά η αληθινή ανδρεία δεν είναι ούτε η πολιτική ούτε καμία από τις υπόλοιπες· μοιάζει, βέβαια, με αυτές, όπως μοιάζει και η ανδρεία των θηρίων που ορμούν εξαγριωμένα εκεί που θα δεχτούν το χτύπημα. Δεν πρέπει κανείς να μπαίνει σε κίνδυνο ούτε από ντροπή ούτε από οργή ούτε επειδή πιστεύει πως δε θα πεθάνει ούτε επειδή έχει δύναμη να προφυλαχτεί. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ούτε καν υπόνοια πραγματικού φόβου δε θα έχει» (1230a 30-35).
Σε τελική ανάλυση, ως ανδρεία ορίζεται η δυνατότητα χαλιναγώγησης του φόβου για το θάνατο. Η ασφάλεια της σωστής στρατιωτικής θέσης και της πολεμικής πείρας που εν τέλει εκμηδενίζουν τον κίνδυνο είναι αδύνατο να θεωρηθούν ανδρεία, αφού δεν υπάρχει ούτε η υπόνοια του θανάτου. Από την άλλη, οι συναισθηματικές εξάρσεις (είτε της ντροπής, είτε της εκδίκησης, είτε της απώλειας, είτε της οργής) που αδρανοποιούν τη λογική αφαιρούν κάθε έννοια συνείδησης με αποτέλεσμα η δράση να είναι αντανακλαστική, όπως και του θηρίου.
Η ανδρεία ορίζεται μόνο μέσα στο πλαίσιο της λογικής που πιστοποιεί τη συνειδητή πράξη. Κι αυτό εξασφαλίζεται από την προϋπόθεση της ελεύθερης βούλησης. Τα άτομα που ενεργούν σε συναισθηματική έξαρση δε λειτουργούν ελεύθερα, αλλά κατευθύνονται με τρόπο αυτόματο από τα συναισθήματά τους. Κατά κάποιο τρόπο είναι σαν να χάνουν τον εαυτό τους. Γι’ αυτό κι ενδέχεται να προβούν σε πράξεις για τις οποίες θα μετανιώσουν. Μια τέτοια συμπεριφορά είναι αδύνατο να εκληφθεί ως ανδρεία.
Ο Αριστοτέλης είναι σαφής: «… κάθε αρετή βασίζεται στην προαίρεση (έλλογη προτίμηση) (πώς το εννοούμε αυτό, το είπαμε προηγουμένως: με κάποιο τελικό σκοπό μάς οδηγεί η αρετή σε όλες τις επιλογές μας, και αυτός ο τελικός σκοπός δεν είναι άλλος από το καλό)· έτσι είναι φανερό ότι και η ανδρεία, ως αρετή που είναι, με κάποιο τελικό σκοπό θα μας κάνει να αντέχουμε το φόβο» (1230a 36-40).
Το τελικό συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: «Άρα, ούτε από άγνοια (τουναντίον, μας κάνει να κρίνουμε σωστά) ούτε από ηδονή, αλλά για το καλό γινόμαστε ανδρείοι, αφού αν δεν είναι για το καλό μα για μια τρέλα, δεν μπαίνει κανείς σε κίνδυνο, πράγμα που θα ήταν αισχρό» (1230a 41-44).
Κι αφού εξετάστηκε επαρκώς το ζήτημα της ανδρείας, σειρά έχει η διερεύνηση της ακολασίας: «… ενώ υπάρχουν πολλές σημασίες της λέξης ακολασία, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτή σχετίζεται σε κάθε περίπτωση με ορισμένες ηδονές και λύπες· και ανάλογα με τον τρόπο της σχέσης, διακρίνονται είδη ακολασίας αλλά και η ίδια η ακολασία από άλλες κακίες» (1230b 9-13).
Με δεδομένο ότι η ακολασία έγκειται στο εσφαλμένο πεδίο της υπερβολής, η αναισθησία βρίσκεται στο άλλο άκρο της έλλειψης: «Απέναντι, λοιπόν, στις ηδονές των ακόλαστων κάποιοι από αναισθησία παραμένουν απαθείς· αυτούς άλλοι τους λένε αναίσθητους, άλλοι αλλιώς. Όμως αυτό το πάθος δεν το βλέπουμε εύκολα ούτε είναι και πολύ συνηθισμένο, αφού όλοι τείνουν πιο πολύ προς το αντίθετο σφάλμα, και στη φύση όλων είναι να νικιούνται από αυτές τις ηδονές και να τις βιώνουν» (1230b 14-21).
Η μεσότητα της αρετής ανάμεσα στα άκρα της ακολασίας και της αναισθησίας εκφράζεται από τη σύνεση του φρόνιμου ανθρώπου: «Αφού, τώρα, ο σώφρων έχει να κάνει με ορισμένες ηδονές, υποχρεωτικά θα έχει να κάνει και με τις αντίστοιχες επιθυμίες. Πρέπει, λοιπόν, να δούμε ποιες είναι αυτές. Διότι ο σώφρων δε χαρακτηρίζεται έτσι για τη στάση απέναντι σε οποιαδήποτε ηδονή και σε οτιδήποτε ηδύ, αλλά –έτσι θεωρείται– απέναντι σε δύο μόνο αντικείμενα της αίσθησης, το αντικείμενο της γεύσης και το αντικείμενο της αφής, στην ουσία όμως μόνο της αφής» (1230b 24-29).
Για τον Αριστοτέλη οι αισθήσεις που ωθούν στην ακολασία είναι η γεύση και η αφή και πρωτίστως η αφή, αφού ακόμη και για τις γαστριμαργικές καταχρήσεις το όργανο που προσφέρει τη μεγαλύτερη ηδονή είναι ο φάρυγγας: «Όσον αφορά […] τις ηδονές της γεύσης, τα άγρια ζώα δεν τα αγγίζουν όλες οι ηδονές, ειδικά εκείνες στις οποίες το αίσθημα εντοπίζεται μόνο στο άκρο της γλώσσας, αλλά όσες προκαλούν αίσθηση στο φάρυγγα. Και το αίσθημα ταιριάζει πιο πολύ στην αφή παρά στη γεύση. Γι’ αυτό και οι λαίμαργοι δεν εύχονται να έχουν γλώσσα μακριά αλλά φάρυγγα γερανού…» (1231a 16-21).
Για να συνοψίσει: «Με ένα λόγο, λοιπόν, με την αφή έχει να κάνει η ακολασία, και αντίστοιχα με τις ηδονές της αφής ο ακόλαστος. Η ασυδοσία στο πιοτό, δηλαδή, και η γαστριμαργία και η λαγνεία και η λαιμαργία και όλα τα παρόμοια σχετίζονται με αισθήματα γεύσης ή αφής, και αντίστοιχα προκύπτουν και τα είδη της ακολασίας» (1231a 23-28).
Οι άλλες αισθήσεις κρίνονται ουδέτερες από άποψη αρετής, αφού δεν επισύρονται χαρακτηρισμοί ηθικής ποιότητας ούτε για λόγους ακοής ούτε για λόγους όσφρησης ή όρασης: «Δε μιλάμε, δηλαδή, για άνθρωπο σώφρονα όταν πρόκειται για την οπτική ηδονή από τα ωραία (αρκεί να μην υπάρχει ερωτική επιθυμία) ή τη λύπη για τα άσχημα· ούτε όταν πρόκειται για την ακουστική ηδονή ή λύπη από την ηχητική αρμονία ή δυσαρμονία· ούτε για την οσφρητική ηδονή ή λύπη από τα ευώδη ή τα δυσώδη. Εξάλλου, ούτε για τον ακόλαστο μιλάμε στις αντίστοιχες περιπτώσεις» (1230b 30-37).
Κανείς δε θεωρείται σώφρων ή ακόλαστος από τα ακούσματα ή τα θεάματα που τον ευχαριστούν, «αρκεί να μην υπάρχει ερωτική επιθυμία». (Αν το θέαμα ή το ακρόαμα έχει να κάνει με την καθαρά σαρκική εκδοχή του έρωτα, τότε ασφαλώς τίθεται στο πλευρό της ακολασίας): «Εάν […] κάποιος θεάται έναν ωραίο ανδριάντα ή ίππο ή άνθρωπο, ή εάν ακούει έναν τραγουδιστή, και δεν επιθυμεί ούτε να φάει ούτε να πιεί ούτε να προβεί σε ερωτικές πράξεις, αλλά μόνο να θεάται το ωραίο και να ακούει το τραγούδι, δεν μπορεί να θεωρηθεί ακόλαστος…» (1230b 37-41).
Σε τελική ανάλυση, η ακολασία δεν μπορεί παρά να σχετίζεται με το ζωώδες. Αυτός είναι και ο λόγος που αφορά τη γεύση και πρωτίστως την αφή: «Η ακολασία συνδέεται μόνο με δύο αντικείμενα των αισθήσεων, με εκείνα που και τα άγρια ζώα συμβαίνει να αισθάνονται απόλαυση ή λύπη, δηλαδή τα αντικείμενα της γεύσης και της αφής. Απέναντι σε ηδονικά αντικείμενα των άλλων αισθήσεων όλα τα ζώα παρομοίως φαίνονται αναίσθητα, π.χ. απέναντι στην ηχητική αρμονία ή το οπτικό κάλλος. Με τη θεωρία των ωραίων και την ακρόαση των αρμονιών δε φαίνεται να νιώθουν τίποτε άξιο λόγου, εκτός αν συμβαίνει κάτι τελείως αφύσικο» (1230b 43-46 και 1231a 1-6).
Το ότι σύγχρονες μελέτες έχουν καταδείξει ότι και κάποια ζώα είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται τις μουσικές αρμονίες κι (ενδεχομένως) να επηρεάζονται από αυτές δεν αναιρεί ότι η μουσικότητα αφορά πρωτίστως τους ανθρώπους. Η ουσία του αριστοτελικού συλλογισμού που θέλει την ακολασία να προσδιορίζεται από το ζωώδες παραμένει αναλλοίωτη. Και βέβαια, η απόλαυση της μουσικής αρμονίας είναι αδύνατο να σχετίζεται με το ζωώδες. Ακόμα και στην περίπτωση που κάποιος ευχαριστιέται με ακροάματα χαμηλού επιπέδου, θα ήταν παράλογο να χαρακτηριστεί ακόλαστος.
Το ίδιο και με την όσφρηση: «… το ίδιο ισχύει και με τα ευώδη και δυσώδη, παρόλο που τα ζώα έχουν οξύτερες από τον άνθρωπο αισθήσεις. Και από τις οσμές τα ζώα απολαμβάνουν όσες τα ευφραίνουν όχι αυτές καθαυτές αλλά κάτι τυχαίο που συνδέεται με αυτές» (1231a 6-10).
Για να διευκρινιστεί αμέσως: «… όταν λέω “όχι αυτές καθαυτές”, εννοώ αυτές που τις απολαμβάνουμε με την ελπίδα για κάτι άλλο ή τη μνήμη, π.χ. τις οσμές των φαγητών και των ποτών τις απολαμβάνουμε λόγω μιας άλλης ηδονής, να φάμε ή να πιούμε· ενώ με το “αυτές καθαυτές” εννοώ οσμές σαν αυτές των λουλουδιών» (1231a 10-14).
Πράγματι, μια καθαυτή οσμή, όπως των λουλουδιών είναι αδύνατο να επισύρει ηθικούς προσδιορισμούς. Οι ηθικοί προσδιορισμοί έχουν να κάνουν με την άσκηση της αρετής που υποδεικνύεται από τη μεσότητα μέσα στο πλαίσιο της λογικής. Το άρωμα των λουλουδιών, καθώς και οι σχετικές προτιμήσεις που μπορεί να έχει κάθε άνθρωπος, δεν εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο.
Ο ακόλαστος χαρακτηρίζεται από την έλλειψη εγκράτειας σε ζητήματα που εν τέλει είναι ικανά να βλάψουν τον εαυτό του. Κι αυτή είναι η δυστυχία του. Αν και γνωρίζει ότι σφάλλει, είναι αδύναμος να επιδείξει την πρέπουσα θέληση, ώστε να καταφέρει να επιβληθεί στα πάθη του. Δεν είναι απίθανο να τα ιδεολογικοποιήσει κιόλας επικαλούμενος το εφήμερο της ζωής και την αξία των απολαύσεων. Αναγκαστικά θα παρουσιάσει τον εγκρατή για αναίσθητο, ανίκανο να αισθανθεί τις χαρές της ζωής. Κάθε τέτοια προσπάθεια προϋποθέτει τη διαστρέβλωση των εννοιών.
Το βέβαιο είναι ότι παρόλο που τοποθετεί τις απολαύσεις σε αξία ζωής ουσιαστικά αποκλείει τον εαυτό του από τις σπουδαιότερες, αφού επιδίδεται διαρκώς στις ηδονές που αφορούν και τα ζώα. Οι απολαύσεις του έρωτα και του φαγητού, ως κυρίαρχες ασχολίες του ακόλαστου, έχουν να κάνουν με το ζωώδες, καθώς απευθύνονται εξίσου και σε αυτά. Οι πνευματικές απολαύσεις που διαχωρίζουν τον άνθρωπο από τα ζώα καθιστώντας τον ανώτερο συνήθως δεν ενδιαφέρουν τον ακόλαστο που καταδικάζεται στην ευτέλεια της ζωώδους χαράς. Κι αυτή είναι η ύψιστη δυστυχία του.
Αριστοτέλης: «Ηθικά Ευδήμια», βιβλίο τρίτο, μετάφραση Βασίλειος Μπετσάκος, εκδόσεις ΖΗΤΡΟΣ, Θεσσαλονίκη 2018.