Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022

Στο Άγιον Όρος ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας

dendias oros 1

Με μικρή καθυστέρηση λόγω της επεισοδιακής προσγείωσης του ελικοπτέρου που τον μετέφερε, το οποίο και εξαιτίας της ομίχλης αναγκάστηκε να αλλάξει ελικοδρόμιο, ξεκίνησε η διήμερη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στο Άγιον Όρος.

Η παρουσία μου ανάμεσά σας μου δίνει τη δυνατότητα να ενστερνιστώ τα θέματα που σας απασχολούν, σ΄αυτήν την εξαίσια χερσόνησο που λέγεται Άγιον Όρος, είπε ο κ. Δένδιας, κατά την αντιφώνησή του στο Ναό του Πρωτάτου, όπου του επιφυλάχθηκε θερμή υποδοχή από τα μέλη της Ιεράς Κοινότητας και τον προσφώνησε ο πρωτοεπιστάτης γέρων Χριστοφόρος Ιβηρίτης.

Συνοδευόμενος από τον Πολιτικό Διοικητή του Αγίου Όρους, Αθανάσιο Μαρτίνος, τον αναπληρωτή Διοικητή, Αρίστο Κασμίρογλου και σύσσωμη την Ιερά Κοινότητα ο κ. Δένδιας παρέστη στη Δοξολογία που τελέστηκε στον Ναό του Πρωτάτου, ενώ στη συνέχεια θα πάρει μέρος στην έκτακτη συνεδρία της Ιεράς Κοινότητας.

Το απόγευμα θα επισκεφτεί την Ιερά Μονή Παντοκράτορος και την Ξενοφώντος, όπου και θα διανυκτερεύσει, ενώ αύριο ο υπουργός Εξωτερικών θα επισκεφτεί διαδοχικά της Μονές Διονυσίου και Δοχειαρίου.

Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη επίσκεψη υπουργού Εξωτερικών τα τελευταία 11 χρόνια στο Άγιον Όρος, η εποπτεία του οποίου ανήκει στο ΥΠΕΞ.

dendias oros 2

dendias oros 3

dendias oros 3

ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (Μέρος 11ο)

 Ἁγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς

11. Η ανάπτυξη της καρδιάς

Αισθητικό συναίσθημα. Η σχέση του Χριστιανισμού με την αισθητική.
Η σύνδεση ομορφιάς και ηθικής.

Ας στραφούμε τώρα στο ζήτημα της ανάπτυξης της καρδιάς στον άνθρωπο.

Όπως ήδη αναφέρθηκε, από την καρδιά κατανοούμε την ικανότητά μας να νιώθουμε ευχάριστα και δυσάρεστα. Αυτές οι αισθήσεις είναι διαφόρων ειδών, από τις κατώτερες, οργανικές (για παράδειγμα, γλυκύτητα, πικρότητα, τραχύτητα κ.λπ.), μέχρι τα υψηλότερα (για παράδειγμα, αισθητικά αισθήματα, ηθικά, θρησκευτικά κ.λπ.), και αυτά τα ανώτερα αισθήματα ονομάζονται επίσης συναισθήματα. Η εκπαίδευση της ανθρώπινης καρδιάς συνίσταται ακριβώς στην ανάπτυξη αυτών των συναισθημάτων σε αυτήν. Ας σταθούμε σε ένα από αυτά τα συναισθήματα -το αισθητικό συναίσθημα.

Αισθητικό συναίσθημα ονομάζεται η αίσθηση του ωραίου -η ικανότητα ενός ανθρώπου να βλέπει και να κατανοεί, να ενθουσιάζεται και να θαυμάζει κάθε ομορφιά, οτιδήποτε ωραίο, όπου και σε όποια μορφή παρουσιάζεται. Ένας τέτοιος θαυμασμός για την ομορφιά μπορεί είτε να φτάσει σε μια θυελλώδη, φλογερή έκσταση (για παράδειγμα, η ποιητική ωδή «Εσέ, Θεέ, δοξάζουμε»[1] στην εκκλησιαστική υμνωδία), είτε να μετατραπεί σε ένα ήσυχο, ήρεμο, βαθύ συναίσθημα (για παράδειγμα, μια ελεγεία ή το ποιητικό ειδύλλιο «Φως ιλαρόν» στην Ακολουθία). Έτσι, το αισθητικό συναίσθημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιδέα του ωραίου, με την ιδέα της ομορφιάς, αλλά το ερώτημα που τίθεται είναι: τι είναι ομορφιά;

Αυτή η ερώτηση μπορεί να απαντηθεί με διάφορους τρόπους. Η καλύτερη απάντηση πρέπει να αναγνωριστεί ότι είναι η εξής: η ομορφιά είναι μια πλήρης αντιστοιχία μεταξύ του περιεχομένου και της μορφής μιας δεδομένης ιδέας. Όσο πιο υπέροχο είναι το περιεχόμενο αυτής της ιδέας και όσο πιο καθαρή, πιο εμφανής και πιο τέλεια είναι η μορφή με την οποία μεταδίδεται αυτή η ιδέα, τόσο περισσότερη ομορφιά θα υπάρχει εδώ, τόσο πιο όμορφο θα είναι αυτό το φαινόμενο. Και, φυσικά, ο Χριστιανισμός βλέπει την ύψιστη ομορφιά στον Θεό, στον οποίο βρίσκεται η πληρότητα κάθε ομορφιάς και τελειότητας.

Το αισθητικό συναίσθημα είναι εγγενές σε κάθε άτομο έως ένα βαθμό, αλλά απέχει πολύ από το να αναπτύσσεται πάντα σωστά και πλήρως. Η σωστή ανάπτυξη και κατεύθυνσή του επιτυγχάνεται μέσω της ανακάλυψης της ικανότητας ενός ανθρώπου να αξιολογεί σωστά αυτό ή εκείνο το φαινόμενο ή ένα έργο τέχνης. Ένας αισθητικά μορφωμένος άνθρωπος θα μπορεί να βρει χαρακτηριστικά τελειότητας και ομορφιάς σε μια καλή εικόνα, μια μουσική σύνθεση ή ένα λογοτεχνικό έργο. Ο ίδιος θα καταλάβει και θα εκτιμήσει και θα μπορέσει να εξηγήσει σε άλλον, τι ακριβώς είναι όμορφο σε αυτό το έργο τέχνης, ποιο είναι το περιεχόμενό του και με ποια μορφή μεταδίδεται εδώ.

Ο Χριστιανισμός ξέρει να εκτιμά και να αγαπά την ομορφιά. Και βλέπουμε την ομορφιά στον Χριστιανισμό παντού: και στην οικοδόμηση των ναών και στην Λατρεία και στην εκκλησιαστική μουσική και στην εικονογραφία. Ταυτόχρονα, είναι αξιοσημείωτο ότι η ομορφιά στη φύση αγαπήθηκε και εκτιμήθηκε από τους πιο αυστηρούς ασκητές μας, που εγκατέλειψαν εντελώς τον κόσμο. Έτσι ήταν στην αρχαιότητα (Μέγας Βασίλειος και άλλοι άγιοι Πατέρες), έτσι ήταν και στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Όλα τα καλύτερα ρωσικά Μοναστήρια ιδρύθηκαν σε περιοχές που διακρίνονται για την ομορφιά τους, η οποία προσέλκυσε τους ιερούς ιδρυτές και ασκητές αυτών των Μοναστηριών σε εκείνα τα μέρη και ευχαρίστησε όλους τους προσκυνητές και τους επισκέπτες χωρίς εξαίρεση[2].

Έτσι εκδηλώνεται το λαμπρό πνεύμα του Χριστιανισμού στη σχέση του με κάθε τι πραγματικά όμορφο. Στο ίδιο το Ευαγγέλιο, βλέπουμε πώς ο Σωτήρας Χριστός αντιμετωπίζει με αγάπη και προσοχή το κρίνο του αγρού, τα πουλιά του ουρανού, τη συκιά και το αμπέλι. Και ακόμη και στην προχριστιανική αρχαιότητα, ο άγιος προφητάναξ Δαβίδ, αναλογιζόμενος την ομορφιά και το μεγαλείο της δημιουργίας του Θεού, αναφώνησε: «Εσύ δημιούργησες όλη τη σοφία, δόξα σε Σένα, Κύριε, που δημιούργησες τα πάντα»[3].  Και σε άλλους Ψαλμούς, αναφερόμενος στη φύση, σαν σε κάτι το ζωντανό και συνειδητό, είπε: «Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον[4]… αἰνεῖτε αὐτὸν ἥλιος καὶ σελήνη, αἰνεῖτε αὐτὸν πάντα τὰ ἄστρα καὶ τὸ φῶς[5]».

Αλλά, φυσικά, ο Χριστιανισμός μπορεί να αναγνωρίσει ως αληθινά όμορφο μόνο αυτό που όχι μόνο ικανοποιεί τις αισθήσεις μας με την ομορφιά και τη χάρη της μορφής του, αλλά είναι επίσης ηθικά πολύτιμο και καλής ποιότητας. Η αληθινή ομορφιά πάντα εξυψώνει, εξευγενίζει, φωτίζει την ανθρώπινη ψυχή και θέτει μπροστά της τα ιδανικά της αλήθειας και της καλοσύνης. Και ο Χριστιανός ποτέ δεν θα αναγνωρίζει την ομορφιά μίας εικόνας ή ενός έργου τέχνης, το οποίο -ακόμη και άριστα εκτελεσμένο κι αν είναι- δεν καθαρίζει και δεν φωτίζει την ψυχή του ανθρώπου, αλλά την χυδαιοποιεί και την μολύνει

(Συνεχίζεται)


[1] Πρόκειται για τον γνωστό αρχαίο ύμνο «Те Deum laudamus» που αποδίδεται στον Άγιο Αμβρόσιο Μεδιολάνων. Μπορείτε να τον ακούσετε εδώ σε παραδοσιακή ρωσική ερμηνεία από το περίφημο μοναστήρι του Βαλαάμ: https://www.youtube.com/watch?v=c2aCG3QqTY4

[2] Ας θυμηθεί κανείς και τα δικά μας Μοναστήρια στο Άγιον Όρος, στα Μετέωρα και σε άλλες περιοχές που διακρίνονται για την φυσική ομορφιά τους.

[3] Εδώ ο Άγιος Φιλάρετος αντιγράφει τους δύο τελευταίους στίχους από τον -βασισμένο στους Ψαλμούς του Δαβίδ- θρησκευτικό ύμνο «Благослови, душе моя» (Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον) του μεγάλου Ρώσου μουσικού Σεργίου Ραχμάνινοφ (+1943).

[4] Ψαλ. ρν΄ 6.

[5] Ψαλ. ρμη΄ 3.



ΠΗΓΗ


ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ



Μητροπολίτης Φιλάρετος Νέας Υόρκης , Περί Πατριωτισμού και Πολέμου - Metropolitan Philaret of New York of Blessed Memory, On Patriotism and War

 

 

Metropolitan Philaret of New York of Blessed Memory, On Patriotism and War

Christian patriotism is, of course, alien to those extremes and errors into which "super-patriots" fall. A Christian patriot, while loving his nation, does not close his eyes to its inadequacies, but soberly looks at its properties and characteristics. He will never agree with those "patriots" who are inclined to elevate and justify everything native (even national vices and inadequacies). Such "patriots" do not realize that this is not patriotism at all, but puffed up national pride - that very sin against which C



hristianity struggles so strongly. No, a true patriot does not close his eyes to the sins and ills of his people; he sees them, grieves over them, struggles with them and repents before God and other peoples for himself and his nation. In addition, Christian patriotism is completely alien to hatred of other peoples. If I love my own people, then surely I must also love the Chinese, the Turks or any other people. Not to love them would be non-Christian. No, God grant them well-being and every success, for we are all people, children of one God.

War in itself is absolutely evil, an extremely sad phenomenon and deeply contrary to the very essence of Christianity. Words cannot express how joyous it would be if people ceased to war with one another and peace reigned on earth. Sad reality speaks quite otherwise, however. Only some dreamers far removed from reality and some narrowly one-sided sectarians can pretend that war can be omitted from real life.

It is quite correct to point out that war is a violation of the commandment, "Thou shalt not kill" (Ex. 20:15). No one will argue against that. Still, we see from the Holy Scriptures that in that very same Old Testament time when this commandment was given, the Israelite people fought on command from God, and defeated its enemies with God's help. Consequently, the meaning of the commandment, "Thou shalt not kill," does not refer unconditionally to every act of removing a person's life. This commandment forbids killing for revenge, in anger, by personal decision or act of will. When our Saviour explained the deep meaning of this commandment, He pointed out that it forbids not only actual killing, but also unchristian, vain anger.

In a conversation with Mohammedans, about war, St. Cyril, the Enlightener of the Slavs, said, "We meekly endure personal offenses; but as a society, we defend each other, laying down our lives for our neighbors, so that you having taken them captive, do not force them to deny their faith or perform acts against God." Finally, what Russian does not know the example of St. Sergius of Radonezh, who blessed Prince Dimitry Donskoy to go to war, prayed for the success of the Russian army, and commemorated those soldiers who died on the field of battle?

One can, of course, sin and sin greatly while participating in war. This happens when one participates in war with a feeling of personal hatred, vengeance, or vainglory and with proud personal aims. On the contrary, the less he thinks about himself, and the more he is ready to lay down his life for others, the closer the Christian soldier approaches the martyr's crown.

Μετάφραση google

Μητροπολίτης Φιλάρετος Νέας Υόρκης της Ευλογημένης Μνήμης, Περί Πατριωτισμού και Πολέμου

Ο χριστιανικός πατριωτισμός είναι, φυσικά, ξένος σε εκείνα τα άκρα και τα λάθη στα οποία πέφτουν οι "υπερπατριώτες". Χριστιανός πατριώτης, ενώ αγαπά το έθνος του, δεν κλείνει τα μάτια στις ανεπάρκειες του, αλλά κοιτάει νηφάλια τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του. Ποτέ δεν θα συμφωνήσει με εκείνους τους "πατριώτες" που τείνουν να εξυψώνουν και να δικαιολογούν κάθε τι ιθαγενή (ακόμα και εθνικά βίτσια και ανεπάρκειες). Τέτοιοι "πατριώτες" δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτό δεν είναι καθόλου πατριωτισμός, αλλά φουσκώνει εθνική υπερηφάνεια - αυτή η ίδια η αμαρτία εναντίον της οποίας αγωνίζεται τόσο έντονα ο Χριστιανισμός. Όχι, ο αληθινός πατριώτης δεν κλείνει τα μάτια του στις αμαρτίες και τις κακές του λαού του· τις βλέπει, θρηνεί γι' αυτές, αγωνίζεται μαζί τους και μετανοεί ενώπιον του Θεού και άλλων λαών για τον εαυτό του και το έθνος του. Επιπλέον, ο χριστιανικός πατριωτισμός είναι εντελώς ξένος από το μίσος των άλλων λαών. Αν αγαπώ τους δικούς μου ανθρώπους, τότε σίγουρα πρέπει να αγαπώ και τους Κινέζους, τους Τούρκους ή οποιονδήποτε άλλο λαό. Το να μην τους αγαπάς θα ήταν μη χριστιανικό. Όχι, ο Θεός να τους δώσει ευημερία και κάθε επιτυχία, γιατί είμαστε όλοι άνθρωποι, παιδιά ενός Θεού.

Ο πόλεμος από μόνος του είναι απολύτως κακός, ένα εξαιρετικά θλιβερό φαινόμενο και βαθιά αντίθετο με την ίδια την ουσία του Χριστιανισμού. Οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν πόσο χαρά θα ήταν αν οι άνθρωποι σταματούσαν να πολεμούν μεταξύ τους και βασίλευε η ειρήνη στη γη. Η θλιβερή πραγματικότητα μιλάει εντελώς διαφορετικά, ωστόσο. Μόνο κάποιοι ονειροπόλοι μακριά από την πραγματικότητα και κάποιοι στενά μονόπλευροι σεχταριανοί μπορούν να προσποιηθούν ότι ο πόλεμος μπορεί να παραλειφθεί από την πραγματική ζωή.

Είναι απολύτως σωστό να επισημαίνουμε ότι ο πόλεμος είναι παραβίαση της εντολής, «Ου φονεύσεις» (Πρώην 20:15). Κανείς δεν θα διαφωνήσει εναντίον αυτού. Ακόμα, βλέπουμε από τις Αγίες Γραφές ότι την ίδια ακριβώς εποχή της Παλαιάς Διαθήκης όταν δόθηκε αυτή η εντολή, ο Ισραηλίτης πολέμησε κατόπιν εντολής του Θεού και νίκησε τους εχθρούς του με τη βοήθεια του Θεού. Κατά συνέπεια, το νόημα της εντολής, «Ου φονεύσεις», δεν αναφέρεται άνευ όρων σε κάθε πράξη αφαίρεσης της ζωής ενός ανθρώπου. Αυτή η εντολή απαγορεύει να σκοτώνεις για εκδίκηση, θυμό, με προσωπική απόφαση ή πράξη θέλησης. Όταν ο Σωτήρας μας εξήγησε το βαθύ νόημα αυτής της εντολής, επεσήμανε ότι απαγορεύει όχι μόνο την πραγματική δολοφονία, αλλά και τον αντιχριστιανικό, μάταιο θυμό.

Σε μια συνομιλία με τους Μωαμεθανούς, για τον πόλεμο, ο Άγιος Κύριλλος, ο Διαφωτιστής των Σλάβων, είπε: «Εμείς υπομένουμε τα προσωπικά αδικήματα· αλλά ως κοινωνία, υπερασπιζόμαστε ο ένας τον άλλον, δίνοντας τη ζωή μας για τους γείτονές μας, ώστε να τους έχετε αιχμαλωτίσει, μην τους αναγκάζεις να αρνηθούν την πίστη τους ή εκτελεί πράξεις εναντίον του Θεού." Τέλος, αυτό που Ρώσος δεν γνωρίζει το παράδειγμα του Αγίου Σέργιου του Ραντόνεζ, ο οποίος ευλόγησε τον πρίγκιπα Dimitry Donskoy να πάει στον πόλεμο, προσευχήθηκε για την επιτυχία του ρωσικού στρατού και μνημόνευσε εκείνους τους στρατιώτες που πέθαναν στο fie Ταυτότητα μάχης;

Μπορεί κανείς, φυσικά, να αμαρτήσει και να αμαρτήσει σε μεγάλο βαθμό ενώ συμμετέχει στον πόλεμο. Αυτό συμβαίνει όταν κάποιος συμμετέχει στον πόλεμο με αίσθημα προσωπικού μίσους, εκδίκηση ή ματαιοδοξία και με υπερήφανους προσωπικούς στόχους. Αντιθέτως, όσο λιγότερο σκέφτεται τον εαυτό του, και όσο περισσότερο είναι έτοιμος να δώσει τη ζωή του για τους άλλους, τόσο πιο κοντά πλησιάζει ο χριστιανός στρατιώτης το στέμμα του μαρτυρίου.


ΠΗΓΗ


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ


«βασιλεῖς Ἀράβων καὶ Σαβᾶ δῶρα προσάξουσι.» (Ψαλ. 71,10)

«Καὶ βασίλισσα Σαβὰ ἤκουσε τὸ ὄνομα Σαλωμὼν καὶ τὸ ὄνομα Κυρίου καὶ ἦλθε πειράσαι αὐτὸν ἐν αἰνίγμασι·

καὶ ἦλθεν εἰς Ἱερουσαλὴμ ἐν δυνάμει βαρείᾳ σφόδρα, καὶ κάμηλοι αἴρουσαι ἡδύσματα καὶ χρυσὸν πολὺν σφόδρα καὶ λίθον τίμιον, καὶ εἰσῆλθε πρὸς Σαλωμὼν καὶ ἐλάλησεν αὐτῷ πάντα ὅσα ἦν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς.

καὶ ἀπήγγειλεν αὐτῇ Σαλωμὼν πάντας τοὺς λόγους αὐτῆς· οὐκ ἦν λόγος παρεωραμένος παρὰ τοῦ βασιλέως, ὃν οὐκ ἀπήγγειλεν αὐτῇ.

καὶ εἶδε βασίλισσα Σαβὰ πᾶσαν τὴν φρόνησιν Σαλωμὼν καὶ τὸν οἶκον, ὃν ᾠκοδόμησε,

 καὶ τὰ βρώματα Σαλωμὼν καὶ τὴν καθέδραν παίδων αὐτοῦ καὶ τὴν στάσιν λειτουργῶν αὐτοῦ καὶ τὸν ἱματισμὸν αὐτοῦ καὶ τοὺς οἰνοχόους αὐτοῦ, καὶ τὴν ὁλοκαύτωσιν αὐτοῦ, ἣν ἀνέφερεν ἐν οἴκῳ Κυρίου, καὶ ἐξ ἑαυτῆς ἐγένετο.

καὶ εἶπε πρὸς τὸν βασιλέα Σαλωμών· ἀληθινὸς ὁ λόγος, ὃν ἤκουσα ἐν τῇ γῇ μου περὶ τοῦ λόγου σου καὶ περὶ τῆς φρονήσεώς σου,

καὶ οὐκ ἐπίστευσα τοῖς λαλοῦσί μοι, ἕως ὅτου παρεγενόμην καὶ ἑωράκασιν οἱ ὀφθαλμοί μου, καὶ ἰδοὺ οὐκ εἰσὶ τὸ ἥμισυ καθὼς ἀπήγγειλάν μοι· προστέθεικας ἀγαθὰ πρὸς αὐτὰ ἐπὶ πᾶσαν τὴν ἀκοήν, ἣν ἤκουσα ἐν τῇ γῇ μου·

μακάριαι αἱ γυναῖκές σου, μακάριοι οἱ παῖδές σου οὗτοι οἱ παρεστηκότες ἐνώπιόν σου διόλου, οἱ ἀκούοντες πᾶσαν τὴν φρόνησίν σου·»

(Γ Βασ. 10,2 - 8)

(Θ.Η.Ε. ΤΟΜ.10)


(Ευσέβιου, Ευαγ. Απόδειξις, Τομ. 5)




«βασίλισσα νότου ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει μετὰ τῶν ἀνδρῶν τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινεῖ αὐτούς, ὅτι ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σολομῶντος, καὶ ἰδοὺ πλεῖον Σολομῶντος ὧδε».
(Λουκ. 11,31)
 
(Ευσεβίου, Ερμην. εις τους Ψαλμούς ΟΑ΄)

(Γεώργιου μοναχού, PG.110)


(Κεδρηνός, Σύνοψις ιστοριών, PG. 121)





ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ










Η ΠΑΝΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΡΟΣΜΟΝΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ