ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ - ΕΠΙΤΑΓΗ ΑΓΩΝΟΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΩΣ (Β΄ ΜΕΡΟΣ)

Ή προέκταση της ίδιας προοπτικής μας εισάγει στον στίβο των πνευματικών ασκήσεων. Ή Ορθοδοξία είναι αγώνας, αλλά είναι και άσκηση. Είναι έντονη προσπάθεια, για να γίνει βίωμα.

Δεν παραλαμβάνουμε ένα νεκρό θησαυρό, για να τον αποθέσουμε στα σκονισμένα ράφια του μουσείου. Παίρνουμε την φλόγα από τις αγιασμένες καρδιές των Πατέρων μας, για να την μεταλαμπαδεύσουμε στις δικές μας καρδιές.

Πάρτε ένα άγιο Ποτήριο. Και βάλτε το στο μουσείο. Και τοποθετήστε μπροστά του μια πινακίδα, πού να λέει, πώς αυτό το άγιο Ποτήριο προέρχεται από τον τέταρτο ή τον πέμπτο αιώνα. Το σέβεστε και το έκτιμάτε. Όταν όμως αυτό το ίδιο άγιο Ποτήριο έχει μέσα Σώμα και Αίμα Χριστού, είναι το ίδιο πράγμα; Στην πρώτη περίπτωση είναι στοιχείο μουσειακό. Ενώ στην δεύτερη είναι πηγή ζωής και δυνάμεως.

Ή Ορθοδοξία είναι ζωή. Είναι ήθος. Είναι βίωμα. Είναι αυτό, πού έζησε ή Εκκλησία. Όχι κείμενα και εκκλησιαστική τέχνη. Τα κείμενα των Πατέρων δεν τα παίρνουμε απλώς για να τα μελετήσουμε και για να θαυμάσουμε την θεολογική τους σοφία. Δεν τα αντιμετωπίζουμε σαν τα ιστορικά κατάλοιπα των αρχαίων προγόνων μας και των στοχαστών τον πολιτισμένου κόσμου. Αυτά περιέχουν την εμπειρία τής Εκκλησίας. Το απόσταγμα της ζωής των άγιων Αποστόλων και των Μαρτύρων. Τον καρπό τής ασκήσεώς τους. Το άρωμα της ζωής τους.

Είναι λοιπόν δυνατό να μιλάμε για την Ορθοδοξία και να μην κάνουμε άσκηση και προσπάθεια να την ζήσουμε;

Άν δεν ζούμε στο κλίμα και στην ατμόσφαιρα της ασκήσεως και της προσπάθειας, δεν γευόμαστε την ζωή του Αγίου Πνεύματος. Δεν γνωρίζουμε την Ορθοδοξία. Και δεν μπορούμε να την προβάλουμε.

Και σήμερα είμαστε δράστες και θύματα μιας βεβήλωσης. Μιλάμε για την Ορθοδοξία. Την προβάλλουμε σαν κληρονομιά ανεκτίμητη και σαν δύναμη ενωτική στον χώρο των Βαλκανίων. Άλλα δεν την βιώνουμε. Δεν την γευόμαστε. Και δεν αποτελούμε εμείς δείγματα αυτής της ανθοφορίας.

Ξέρετε κάτι; Τη βραδιά τής Λαμπροφόρου Αναστάσεως παίρνουμε όλοι μας το φως. Το άγιο Φως. Κρατάμε στο χέρι μια λαμπάδα και πλησιάζουμε τον λειτουργό, για να πάρουμε την φλόγα. Κι ο ένας τη μεταδίδει στον άλλο. Και κάνουμε το Φως δικό μας. Κτήμα της υποστάσεώς μας.

Τι θα λέγατε, αν κρατούσαμε στο χέρι σβησμένες λαμπάδες; Μέσα στην Εκκλησία γινόμαστε εμείς λαμπάδες. Αλλά αν είμαστε σβησμένες λαμπάδες, δεν ωφελούμε σε τίποτα. Δεν γευόμαστε, δεν ζούμε, δεν ακτινοβολούμε. Αν αυτό το φως δεν το κάνουμε δικό μας, αν εμείς στον σύγχρονο κόσμο δεν είμαστε λαμπάδες καιόμενες τής Ορθοδοξίας, δεν κάνουμε τίποτα. Δεν σαλπίζουμε μήνυμα. Δεν δείχνουμε δρόμο πορείας.

Σήμερα υπάρχει άφθονος λόγος για την Ορθοδοξία. Αλλά λείπει το ήθος. Υπάρχει και μια πτυχή, που προβληματίζει ακόμα περισσότερο. Ο λαός, πού κρατάει στο χέρι την λαμπάδα της Ορθοδοξίας, δανείζεται το φθαρμένο ήθος του κόσμου. Την νοοτροπία και τα σχήματα της σύγχρονης, φθαρμένης και παγιδευμένης εποχής. Και μέσα σ’ αυτό το μίγμα, σ’ αυτή την πρόσμιξη τού κρυστάλλινου νερού και των θολών ρευμάτων του αιώνα μας, αλλοτριώνεται ο θησαυρός και γίνεται απρόσφορος.

Άν κάτι μπορούσαμε να κάνουμε, είναι να λιτανεύσουμε όχι απλώς εικόνες του Ναού μας, αλλά τις ζωντανές εικόνες των υπάρξεών μας στον κόσμο, που ζητάει το φως και την Αλήθεια. Τις λαμπάδες τις αναμμένες. Τις καρδιές μας τις φλεγόμενες. Και να δώσουμε μήνυμα. Και να δείξουμε δρόμο και πρόσβαση προς τον Παράδεισο της Ορθοδοξίας, προς την πηγή του ζώντος ύδατος.

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ - ΕΠΙΤΑΓΗ ΑΓΩΝΟΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΩΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ - ΕΠΙΤΑΓΗ ΑΓΩΝΟΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΩΣ

Ή σημερινή ημέρα έχει ένα ιδιαίτερα μεγαλείο. Και, ταυτόχρονα, διατηρεί ένα σημαντικό νόημα.
Θα ήτανε πολύ επιφανειακό, αν σήμερα πανηγυρίζαμε απλώς με τελετές και με εκφράσεις ρητορικές την Ορθοδοξία. Αν μόνο παίρναμε μερικές εικόνες και κάναμε λιτανεία γύρω από τις ’Εκκλησίες μας και ανάμεσα στα σπίτια μας. Θα στερούσαμε τον εαυτό μας από μια πνευματική γεύση, αν δεν επιχειρούσαμε να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία τής εορτής, για μια επανατοποθέτηση στο σώμα της 'Εκκλησίας και στην ροή της Ιστορίας.
Ή Ορθοδοξία δεν είναι μουσειακό στοιχείο. Δεν είναι μονάχα υλικό τού συγγραφικού καλάμου ή της σμίλης ή του χρωστήρα. Τούς ανεκτίμητους αυτούς θησαυρούς μας τούς παρέδωσαν οι Πατέρες μας. Και τούς κρατάμε με Ιδιαίτερη ευλάβεια και με δέος. ‘Ωστόσο, το χρέος μας δεν είναι μονάχα ή προσπάθεια φύλαξης των ανεκτίμητων θησαυρών και ή προβολή τους στην σημερινή ιστορική συγκυρία. Ορθοδοξία είναι αυτό, πού ζούμε. Το ρεύμα ζωής, πού το παραλάβαμε και το κάναμε δικό μας. Ή πίστη των Αποστόλων και των Μαρτύρων και των Αγίων, πού έφτασε σε μας σαν γνήσιο βίωμα και αφομοιώθηκε μέσα μας και μετουσιώθηκε σε προσωπική, δική μας ιστορία.
Ή προοπτική αυτή μας δίνει το φάσμα της Ορθόδοξης παραδόσεως σαν χρονικό αγώνος και σαν σκάμα ασκήσεως.
Ή Ορθοδοξία, αδελφοί μου, είναι ένας ασταμάτητος αγώνας. Ή δυναμική προσπάθεια της Εκκλησίας να μείνει στην καθαρότητα και στην γνησιότητα της πίστης και του βιώματος, όπως παραδόθηκαν από τούς Αποστόλους στην αρχέγονη εκκλησιαστική κοινότητα κι όπως διαβιβάστηκαν με ιερή ευλάβεια και με προσοχή στις διάδοχες γενιές. Επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω μια εικόνα. Υποθέστε, ότι ανακαλύπτουμε μια πηγή με ολοκάθαρο νερό. Δροσερό, κρυστάλλινο. Το νερό αυτό κυλάει. Τρέχει σε κάποιο αυλάκι. Και στην διαδρομή περνάει από περιοχές με ποικίλη σύνθεση και με ύποπτη καθαρότητα. Και το πιο πιθανό είναι να μολυνθεί. Να χάσει την διαύγεια του. Να γίνει αγνώριστο. Αν σ’ αυτούς, που το χαίρονται, υπάρχει το ενδιαφέρον να μείνει ανόθευτο και αμόλυντο, τότε πρέπει να καθαρίσουν τις διαβάσεις και να λάβουν όλα τα μέτρα, για να κυλάει δίχως να επηρεάζεται από τα στοιχεία τού περιβάλλοντος.
Το ίδιο συμβαίνει με την πηγή και με την πορεία της Ορθοδοξίας. Κυλάει στο ποτάμι της Ιστορίας. Και σε κάθε στιγμή διατρέχει τον κίνδυνο να μολυνθεί, οι πηγές είναι ολοκάθαρες. Είναι το Ιερό Ευαγγέλιο, οι άγιοι Απόστολοι, οι Μάρτυρες, οι Όσιοι. Είναι ή εμπειρία της πρώτης Εκκλησίας φυλαγμένη στις καρδιές των αγίων. Αυτά παραδόθηκαν. Αυτά φυλάγονται. Αυτά προβάλλονται στην αλλοπρόσαλλη εποχή μας. Αλλά αυτό το νερό της αληθείας περνάει μέσα στα κανάλια της Ιστορίας. Κι αυτό το κύλισμα είναι μια περιπέτεια. Είκοσι αιώνες ιστορία, είκοσι αιώνες περιπέτεια, είκοσι αιώνες εναλλαγή προσώπων και Ιδεολογικών μορφωμάτων και συγκρούσεων και εκρήξεων παθών. Και μείς, οδοιπόροι στο μονοπάτι της ιστορίας, είμαστε ένα κομμάτι αυτής της ίδιας της ιστορίας και αίτιοι ή θύματα της μόλυνσης της αμώμητης Ορθοδοξίας μας.
Άραγε ποιόν αγώνα κάνουμε, για να κρατήσουμε ανόθευτο το νερό της κρυστάλλινης πηγής; Πόσο μοχθούμε, για να μείνει ακέραιος ό θησαυρός; Δίνουμε τη μάχη για να μην εισχωρήσουν τα στοιχεία, πού διαβρώνουν την αλήθεια; Προσπαθούμε να αντλούμε πάντοτε «ύδωρ μετ’ ευφροσύνης;»,
Ή σημερινή γιορτή ειδικώτερα αναφέρεται στην Αναστήλωση των Ιερών Εικόνων. Είναι γνωστό σ’ όλους, ότι αυτός ο αγώνας, αυτή η μάχη κράτησε περισσότερο από έναν αιώνα. Πάνω από εκατό χρόνια. Για να κρατηθεί ή πίστη και ή γνήσια έκφραση τής Εκκλησίας. Και στοίχισε πόνο, οδύνη, αίμα. Έγιναν αμέτρητες θυσίες. Κοσμήθηκαν με το αιμάτινο στεφάνι τού μαρτυρίου ήρωες της πίστεως.
Οι Πατέρες, πού μας παράδωσαν αυτή την γιορτή, δεν μας παρέδωσαν απλώς κείμενα. Δεν δημιούργησαν φιλολογία. Δεν έπλασαν ποίηση, Έδωσαν μάχες. Και μας παρέδωσαν αγωνιστικότητα. Πάλαιψαν για να κρατήσουν αυτή τη δύναμη της Ορθοδοξίας. Και μας κληροδότησαν αυτή την πάλη τους,
Όταν λοιπόν μιλάμε για Ορθοδοξία, μιλάμε για αυτόν τον αγώνα, που έκαναν οι άγιοι στην διαδρομή των αιώνων με μια ευαισθησία, μ' έναν πόνο, με μια αγάπη, για να μείνει ο θησαυρός αγνός.
Όταν διαβάζουμε την εκκλησιαστική ιστορία, μας εντυπωσιάζουν οι αγώνες. Αλλά μας εντυπωσιάζει και το αίμα κι ο πόνος και τα δάκρυα και η οδύνη των αγίων.
Κι αυτόν τον αγώνα έχουμε χρέος να τον συνεχίσουμε στην εποχή μας. Να φυλάξουμε την διαύγεια της παράδοσής μας. Να κρατήσουμε ανόθευτο τον θησαυρό. Και να προσφέρουμε καθαρό το ζωντανό νερό στις υπάρξεις, που διψούν την αλήθεια.

(Συνεχίζεται)