Παρασκευή 31 Μαρτίου 2023

Ὁμιλία γιὰ τὴν ἀληθινὴ Ἐξομολόγηση

 

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα τὸ ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς Δ΄ Νηστειῶν, 13/26-3-2023, στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίων ΙΒ’ Ἀποστόλων στὴν Λάρισα:

(Ἡ ὁμιλία διακόπτεται δυστυχῶς περίπου στὸ μέσον της, διότι ἡ ἐγγραφή της σταμάτησε ἐξ αἰτίας προφανῶς τεχνικοῦ προβλήματος)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΔΙΩΓΜΟΥΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ (Β΄ ΜΕΡΟΣ)


Η ιουδαϊκή θρησκεία στο ρωμαϊκό κράτος

Η πρακτική της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας να σέβεται τις προγονικές θρησκείες και τελετές των λαών που κατέκτησε, ισχύει και στην περίπτωση του ιουδαϊκού λαού, με τη μοναδική μονοθεϊστική θρησκεία. Θα μπορούσε, μάλιστα, να θεωρηθεί, ότι η πρακτική αυτή στη συγκεκριμένη περίπτωση διευρύνθηκε, αφού, εκτός από τη θρησκευτική ιδιαιτερότητα σεβάστηκε και τους κανόνες για την καθημερινή ζωή των Ιουδαίων, που απέρρεαν από αυτήν. Σημειώνεται, ότι η στάση αυτή του ρωμαϊκού κράτους δεν αποτελούσε κατ’ εξαίρεση συμπεριφορά, διότι στη συνείδησή του επρόκειτο για έναν λαό, που κι αυτός είχε το δικαίωμα, όπως άλλωστε  όλοι οι λαοί της αυτοκρατορίας, να λατρεύει τον «εθνικό» του θεό, σύμφωνα με τα έθιμά του. Το γεγονός, λοιπόν, ότι η ιουδαϊκή θρησκεία ήταν η αρχαία και πατρογονική θρησκεία ενός λαού,την κατοχύρωνε και νομιμοποιούσε τη θέση της στη ρωμαϊκή αντίληψη των θρησκευτικών θεμάτων, εξασφαλίζοντάς της το προνόμιο της religio licita, επιτρεπόμενης, δηλαδή, θρησκείας.
Εκείνο, που ήταν υποχρεωμένοι από τη μεριά τους να κάνουν οι ιουδαίοι, ήταν να προσφέρουν θυσίες προς τιμήν του αυτοκράτορα και υπέρ της Ρώμης. Και το έκαναν, καθημερινά, με θυσία στον Ναό των Ιεροσολύμων και σχετικές προσευχές στις κατά τόπους συναγωγές.
Με δεδομένη και πάγια αυτήν τη συμπεριφορά της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, έναντι όλων των θρησκειών του τότε γνωστού κόσμου, εύλογα γεννιέται η απορία, γιατί η δεκτική και «ανεκτική» αυτή αυτοκρατορία και η κοινωνία της κράτησαν τόσο αρνητική στάση, όπως θα φανεί στη συνέχεια, απέναντι στους πιστούς της νέας για την εποχή θρησκείας, του χριστιανισμού. Γιατί δεν συνέβη το αναμενόμενο, όπως και με όλες τις άλλες θρησκείες;
Τί εμπόδισε στο να συμπεριληφθεί και ο Θεός των Χριστιανών στο ρωμαϊκό πάνθεο; Τί οδήγησε το ανεκτικό αυτό κράτος, στο να καταδιώξει τους ίδιους του τους υπηκόους και, κυρίως, πώς ένα κράτος, με τόσο ανεπτυγμένο το νομικό του σύστημα, στοιχειοθέτησε κάτι τόσο έξω από την αίσθηση του νόμου για ένα μέρος των πολιτών του; Γιατί κατέληξε ένα πανίσχυρο κράτος να καταδιώκει ομάδες ανίσχυρων και απροστάτευτων πολιτών του;
Οι απαντήσεις θα προκύψουν μέσα από την επισταμένη μελέτη των σχετικών παραμέτρων και δεδομένων. Μία, όμως, επισήμανση κρίνεται εξαρχής απαραίτητη: όταν γίνεται εδώ λόγος για θρησκευτική ανοχή, είναι προφανές ότι αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτό σύμφωνα με τη σύγχρονη αντίληψη της ανεξιθρησκίας και της ελευθερίας της συνείδησης, οι οποίες διαμορφώθηκαν ως έχουν, ύστερα από πρακτικές και εμπειρίες πολλών λαών, κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ε΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

 

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Ε΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

«Αὐτεξουσίως ἐξεδύθην, τῇ πρώτῃ μου παραβάσει, τῶν ἀρετῶν τήν εὐπρέπειαν· ἠμφιασάμην δέ ταύτην αὖθις, τῇ πρός με συγκαταβάσει, Λόγε Θεοῦ· οὐ παρεῖδες γάρ με τόν ἐν δεινοῖς παθήμασι καταστιχθέντα, καί λῃστρικῶς ὁδοπατηθέντα, ἀλλά τῇ παναλκεῖ σου δυναστείᾳ περιποιησάμενός με, ἀντιλήψεως ἠξίωσας, Πολυέλεε» (Στιχηρόν ἰδιόμελον ἑσπ., ἦχος πλ. δ΄).

(Μέ τή θέλησή μου ξεντύθηκα τήν ὀμορφιά τῶν ἀρετῶν, λόγω τῆς πρώτης  μου παράβασης, ἐνῶ τή φόρεσα καί πάλι, λόγω τῆς συγκατάβασης πρός ἐμένα, Λόγε Θεοῦ. Γιατί δέν μέ περιφρόνησες, ἐμένα πού γέμισα ἀπό τά στίγματα τῶν φοβερῶν παθῶν μου καί ρίχτηκα κάτω ἀπό τούς ληστές· ἀντίθετα μέ τήν παντοδύναμη ἐξουσία σου μέ φρόντισες καί μέ κατέστησες ἄξιο τῆς βοήθειάς Σου, Πολυέλεε».

Τό στιχηρό ἰδιόμελο, ἐπαναλαμβανόμενο δύο φορές λόγω τῆς σπουδαιότητάς του, συνιστᾶ μία σύντομη σύνοψη ὁλόκληρης τῆς πνευματικῆς ἱστορίας τῆς ἀνθρωπότητας. Μᾶς μεταφέρει στήν ἐποχή τῶν πρωτοπλάστων, οἱ ὁποῖοι χρησιμοποιώντας κακῶς τήν ἐλευθερία πού τούς ἐμπιστεύτηκε ὁ Δημιουργός («αὐτεξουσίως»), ἔδειξαν ἀνυπακοή πρός τόν λόγο Του, εἰσάγοντας ἑπομένως στή ζωή τους τήν ἁμαρτία (καί δι’ αὐτῆς τόν θάνατο, πνευματικό καί σωματικό). Ἀποτέλεσμα; Ἀπέβαλαν τό χαρισματικό ἔνδυμά τους, τή χάρη τῶν ἀρετῶν, καί ντύθηκαν τόν γεμάτο στίγματα χιτώνα τῶν παθῶν τους – σάν νά βρέθηκαν ποδοπατημένοι καί ριγμένοι στό χῶμα ἀπό ληστρική ἐναντίον τους ἐπιδρομή. Ἀλλ’ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Πατέρα δέν τούς ἄφησε στήν κατάντια αὐτή· ἔστειλε τόν Υἱό καί Λόγο Του, τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ὁ Ὁποῖος γενόμενος ἄνθρωπος προσέλαβε μέ τήν παντοδυναμία Του τόν τραυματισμένο καί ἡμιθανή ἄνθρωπο μέσα στόν ἑαυτό Του, τόν ἔκανε δικό Του κομμάτι - ἔγινε ἔνδυμα τοῦ ἀνθρώπου Αὐτός ὁ Ἴδιος: «ὅσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε Χριστόν ἐνεδύσασθε» - τόν περιποιήθηκε καί τόν φρόντισε ὡς ἰατρός, τόν ἔσωσε. Ὁ ὑμνογράφος εἶναι σαφής: ὅλη ἡ ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας ἐμφαίνεται μέσα ἀπό τήν παραβολή τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου.  Ὁ περιπεσών εἰς τούς ληστάς, ὁ ὁποῖος τραυματίστηκε θανάσιμα, εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἁμάρτησε καί ἁμαρτάνει, ἐνῶ Καλός Σαμαρείτης πού τόν σώζει εἶναι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός.


ΠΗΓΗ