Ο εγωιστής αγαπά όσο τον βολεύει• ο ταπεινός αγαπά ως το τέλος - Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης

 

Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης έλεγε πως η αγάπη που δεν έχει μέσα της ταπείνωση δεν είναι αληθινή, γιατί προέρχεται από τον παλαιό άνθρωπο που ζητά να ικανοποιήσει τον εαυτό του και όχι να θυσιαστεί για τον άλλον. Ο εγωιστής δεν αγαπά πραγματικά. Θέλει να τον αγαπούν, να τον κατανοούν, να τον τιμούν, να τον υπηρετούν, όταν όμως το συμφέρον του ή η ευκολία του θιχτεί, η αγάπη του εξαφανίζεται. Είναι μια αγάπη με όρους, με σύνορα, με ιδιοτέλεια. Αντίθετα, η ταπεινή αγάπη δεν ζητά ανταπόδοση. Ο ταπεινός αγαπά επειδή βλέπει στον άλλον την εικόνα του Θεού, δεν αγαπά επειδή ο άλλος είναι καλός ή ευγενικός, αλλά επειδή είναι πλάσμα του Δημιουργού. Αυτή η αγάπη δεν εξαρτάται από τα αισθήματα, ούτε από τις συνθήκες. Είναι σταυρική, σταθερή και ανυπόκριτη. Ο εγωιστής, λέει ο Άγιος, είναι σαν τον ήλιο που λάμπει μόνο όταν έχει καθαρό ουρανό, μόλις έρθουν τα σύννεφα, χάνεται. Ο ταπεινός είναι σαν το κερί μέσα στη νύχτα, καίγεται, αλλά φωτίζει.
Ο Χριστός δεν δίδαξε την αγάπη με λόγια, αλλά με τον Σταυρό. «μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ». Η αγάπη του δεν περιορίστηκε από την αχαριστία, την προδοσία, την εγκατάλειψη, αγάπησε ως το τέλος και εκεί βρίσκεται το μέτρο της αληθινής αγάπης. Ο Άγιος Σιλουανός, ζώντας μέσα στη σιωπή του Αγίου Όρους, ένιωσε πως η αγάπη του Θεού δεν είναι συναίσθημα, αλλά φωτιά που καθαρίζει και μεταμορφώνει την ψυχή. Αυτή η φωτιά δεν χωρά σε καρδιά εγωιστή, γιατί ο εγωισμός είναι πάγος. Όποιος κρατά μέσα του το εγώ, δεν μπορεί να χωρέσει το εσύ. Η θυσιαστική αγάπη σημαίνει να παραμερίσεις το θέλημά σου για να αναπαύσεις τον άλλον, όχι να τον κατακρίνεις, ούτε να απαιτείς δικαίωση. Όπως λέει ο Άγιος, όποιος έμαθε να συγχωρεί, εκείνος αγαπά πραγματικά. Ο εγωιστής ζητά να έχει δίκιο, ο ταπεινός ζητά να έχει ειρήνη.
Δεν μπορεί να υπάρξει αγάπη χωρίς ταπείνωση. Η ταπείνωση είναι το έδαφος όπου φυτρώνει η αληθινή σχέση. Όπου υπάρχει εγωισμός, εκεί ο άνθρωπος βλέπει τον άλλον ως μέσο και όχι ως ιερό πρόσωπο. Ο Άγιος Σιλουανός έλεγε, όποιος δεν έχει το πνεύμα του Θεού νομίζει πως αγαπά, αλλά αγαπά τον εαυτό του μέσα στους άλλους. Η ταπείνωση κάνει τον άνθρωπο ικανό να βλέπει τον άλλον όχι όπως τον βολεύει, αλλά όπως είναι. Να δέχεται τις αδυναμίες του, να καλύπτει τα σφάλματά του, να πονά όταν πονά ο άλλος. Ο ταπεινός δεν προδίδει, δεν κουτσομπολεύει, δεν κρίνει. Προσεύχεται. Η προσευχή είναι η γλώσσα της ταπεινής αγάπης. Όποιος αγαπά αληθινά, προσεύχεται για εκείνον που αγαπά. Ο εγωιστής αντίθετα ζητά από τον άλλον να τον θυμάται, να τον στηρίζει, να τον θαυμάζει. Ο ταπεινός ζητά από τον Θεό να τον ευλογεί, ακόμη κι αν ο ίδιος ξεχαστεί.
Η αγάπη που έχει μέσα της Χριστό δε φθείρεται από τον χρόνο, γιατί δεν στηρίζεται στο συναίσθημα, αλλά στη χάρη. Ο εγωισμός είναι σαν το άνθος που ανθίζει για λίγο και μαραίνεται. Η ταπεινή αγάπη είναι σαν το δέντρο που ριζώνει βαθιά και καρποφορεί μέσα από τις  καταιγίδες. Ο Άγιος Σιλουανός έλεγε πως όπου δεν υπάρχει υπομονή, εκεί δεν υπάρχει αγάπη. Ο εγωιστής θέλει όλα να γίνονται όπως θέλει, γρήγορα και χωρίς κόπο. Όταν έρθει η δοκιμασία, φεύγει. Ο ταπεινός όμως μένει. Δεν εγκαταλείπει τον άλλον στις αδυναμίες του, σιωπά, προσεύχεται, περιμένει. Ο Χριστός μας έδειξε την αγάπη που δεν απογοητεύεται, που συγχωρεί, που περιμένει την επιστροφή. Όποιος έχει τέτοια αγάπη δεν χρειάζεται να τη διακηρύξει, λάμπει χωρίς να το θέλει. Ο εγωιστής διακηρύσσει την αγάπη του, αλλά μόνο για να φανεί. Ο ταπεινός δεν μιλά, αλλά η ζωή του γίνεται μαρτυρία. Σε κάθε σχέση, είτε φιλική είτε οικογενειακή, υπάρχει σταυρός. Όταν δύο άνθρωποι πλησιάζουν, ενώνονται όχι μόνο στις χαρές αλλά και στους αγώνες. Ο εγωιστής δεν αντέχει τον σταυρό, μόλις εμφανιστεί, ψάχνει διέξοδο. Ο ταπεινός τον σηκώνει με ευγνωμοσύνη γιατί ξέρει ότι μέσα από αυτόν καθαρίζεται η αγάπη.
Ο Άγιος Σιλουανός έλεγε, «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι». Αυτή η φράση, όσο αυστηρή και αν ακούγεται, κρύβει τη βαθύτερη αλήθεια της ταπεινής αγάπης. Ότι ο άνθρωπος που παραδέχεται την αδυναμία του, που δεν νομίζει πως ξέρει, που δεν πιστεύει πως αξίζει τα πάντα, είναι εκείνος που μπορεί να αγαπήσει αληθινά. Ο εγωιστής ζητά να τον αγαπούν χωρίς να κουραστεί να αγαπά. Ο ταπεινός δίνει χωρίς να περιμένει να λάβει. Ο πρώτος φοβάται να πληγωθεί, ο δεύτερος δεν φοβάται να πληγωθεί, γιατί ξέρει ότι ο Χριστός πληγώθηκε πρώτος.
Ο Άγιος Σιλουανός έλεγε πως όσο ο άνθρωπος δεν συγχωρεί, δεν γνωρίζει το Θεό. Ο εγωιστής κρατά πικρία. Η πικρία είναι το δηλητήριο του εγώ. Ο ταπεινός βλέπει πίσω από το σφάλμα του άλλου την πληγή της ψυχής του και προσεύχεται να τη γιατρέψει ο Κύριος. Η συγχώρηση δεν είναι αδυναμία είναι δύναμη θεϊκή. Ο κόσμος λέει «Αν σε πληγώσουν, φύγε». Ο Χριστός λέει «Αν σε πληγώσουν, συγχώρησε». Όχι για να σε εκμεταλλευτούν, αλλά για να μην αφήσεις το κακό να ριζώσει μέσα σου. Ο εγωιστής συγχωρεί για να δείξει ανωτερότητα. Ο ταπεινός συγχωρεί γιατί βλέπει την ίδια του την αμαρτία στον άλλον. Αυτή είναι η ουσία της ορθόδοξης ζωής, να βλέπεις κάθε άνθρωπο σαν εικόνα του Θεού, όχι σαν εχθρό ή εμπόδιο. Δεν έχει ανάγκη να αποδείξει τίποτα, δεν μετρά ποιος έδωσε περισσότερο, δεν φοβάται τη μοναξιά, γιατί μέσα του κατοικεί η παρουσία του Χριστού. Ο εγωιστής αγαπά όσο τον συμφέρει, ο ταπεινός αγαπά ακόμη και όταν πληγώνεται. Αυτή η αγάπη που φαίνεται τρελή για τα μέτρα του κόσμου, είναι η μόνη που σώζει, γιατί εκεί που σταματάει η ανθρώπινη δύναμη, αρχίζει η θεϊκή χάρη.
Η αγάπη του ταπεινού είναι ήσυχη, σταθερή, αληθινή, δεν χρειάζεται μεγάλα λόγια. Αρκεί ένα βλέμμα, μια προσευχή, μια σιωπή, γεμάτη κατανόηση. Ο εγωιστής φωνάζει για να ακουστεί, ο ταπεινός σωπαίνει για να αγαπήσει. Ο εγωιστής αγαπά όσο τον βολεύει, ο ταπεινός αγαπά ως το τέλος. Ο πρώτος μετρά τι θα πάρει, ο δεύτερος ευχαριστεί για ό,τι μπορεί να δώσει. Ο ένας χτίζει πάνω στην άμμο των συναισθημάτων, ο άλλος πάνω στον βράχο της ταπείνωσης.
Η διδασκαλία του Αγίου Σιλουανού είναι βαθιά και απλή. Όποιος ταπεινωθεί θα γνωρίσει την αγάπη του Χριστού και τότε θα αγαπήσει όχι μόνο τους καλούς και δίκαιους, αλλά και εκείνους που τον πληγώνουν. Γιατί θα δει μέσα τους τον ίδιο το Θεό που δεν παύει να αγαπά τον κόσμο, ακόμη και όταν ο κόσμος τον σταυρώνει. Η αληθινή αγάπη δεν ζητά να την καταλάβουν, ούτε να την επιστρέψουν. Αρκεί να υπάρχει. Είναι ο σταυρός που γίνεται φως, η σιωπή που γίνεται προσευχή, η πληγή που γίνεται χάρη. Αυτή είναι η αγάπη του ταπεινού και αυτή μένει εις τους αιώνας. 

ΠΗΓΗ

 

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

''ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''