"Αλλ΄ο εξ Αγίων Τόπων φυγάς Μελέτιος Μεταξάκης, ο από Κιτίου, ο από Αθηνών, από Κωνσταντινουπόλεως και είτα Αλεξανδρείας, άστατον και ανήσυχον φιλαρχίας πνεύμα, κακός δαίμων, και από Αλεξανδρεία δε ώκνησε εις προσπάθειαν, ίνα επιβληθεί Πατριάρχης Ιεροσολύμων".
Ο Κερκύρας και Παξών Μεθόδιος Κοντοστάνος (1881-1972)
(Πρακτικά και Αποφάσεις του εν Κων/πόλει Πανορθοδόξου Συνεδρίου 10 Μαϊου - 8 Ιουνίου 1923).
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ - ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟΙ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ
Η κίνηση για την Ένωση των Εκκλησιών πριν από την ημερολογιακή καινοτομία του 1924 είχε βασική της προυπόθεση εκ των ''ημετέρων'' Ορθοδόξων ενωτικών και φιλοενωτικών, μ ε τ α ρ ρ υ θ μ ί σ ε ι ς1, τέτοιες, ώστε να αρχίζει να ομοιάζει η Ορθόδοξη Εκκλησία με τα υπόλοιπα -ανθρωπίνως- πεποιημένα εκκλησιαστικά μορφώματα, που αυτοαποκαλούνταν ''Εκκλησίες''. Μία σημαντικότατη παράμετρος, που διαδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλο στα πρώτα χρόνια της κυοφορημένης, οικουμενικής κίνησης ήταν αναμφίβολα η ξένη και εντόπια Μ α σ ο ν ί α2, της οποίας ''επιφανή'' μέλη ήταν ε κ τ ω ν κ α ι ν ο τ ό μ ω ν η γ ε τ ώ ν της Ο ι κ ο υ μ ε ν ι κ ή ς Κ ί ν η σ η ς! Ο Τύπος της εποχής (ειδικότερα των δύο πρώτων δεκαετιών του 1900) προβάλλει την Μασονία, ως μια ''φιλάνθρωπη, πνευματική κίνηση'', πιστή στους κανόνες του Τεκτονικού Διεθνισμού. Από τα ορθόδοξα περιοδικά που κυκλοφορούν, δεν γίνεται ουδείς λόγος για τον εωσφορικό αυτό μυστικισμό των οργάνων της παγκόσμιας ανομίας.
Κατ΄ουσίαν, μόνο ο ''ΙΕΡΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ'' εκφράζει την έκπληξη -αλλά και την αγωνία του- σε κάποια σημειώματά του, για την ολοκληρωτική -σχεδόν- φίμωση του Τύπου και την αδυναμία κληρικών να δημοσιεύσουν αντιμασονικά, αντιαιρετικά τους κείμενα! Στον αντίποδα εμφανίζεται με πρωτοσέλιδα, ομόφρονα, προκλητικά της άρθρα, η εφημερίδα ''ΑΜΑΛΘΕΙΑ3'' της Σμύρνης, που ήταν εκ των μακροβιοτέρων εφημερίδων των ελληνικών παροικιών της Μ. Ασίας, η οποία συνέχισε (μετά την Μικρασιατική Καταστροφή) να εκδίδεται στην Αθήνα, μέχρι και το οριστικό κλείσιμό της το 1923. Έτσι στο φύλλο 19.304 της Παρασκευής 16 Μαρτίου 1923 εμφανίζεται με πρωτοσέλιδο άρθρο της, υπό τον τίτλο: ''ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΝ''4, όπου παρουσιάζεται η ''έκκληση'' της ''εν Σμύρνη Γαλλικής Στοάς των Ελευθεροτεκτόνων'' προς αρωγή και ενίσχυση των χιλιάδων πεινόντων μεταναστών της Μικρασίας στην Αθήνα!
Η ημερολογιακή καινοτομία της 10ης Μαρτίου 1924, ασφαλώς και δεν ήταν -αποκλειστικά- η μοναδική μ ε τ α ρ ρ ύ θ μ ι σ η που επιχειρήθηκε -κυρίως- από το νεωτεριστικό δίδυμο των ''Λουθηρανών'' καινοτόμων Μεταξάκη-Παπαδοπούλου. Ήδη από την Πατριαρχική Εγκύκλιο του 1920, ως και το ''πανορθόδοξο'' ή και ''διορθόδοξο'' Συνέδριο της Κων/λης του 1923 επιχειρήθηκαν μ ε τ α ρ ρ υ θ μ ί σ ε ι ς: α. στην εκκλησιαστική μουσική, β. στα περί του γάμου όλων των βαθμίδων του Κλήρου, γ. στην αναγνώριση του κύρους των αγγλικανικών χειροτονιών και δ. ακόμη και στην ελάττωση του χρόνου της Θείας Λειτουργίας και άλλων ακολουθιών! Στην εκκλησιαστική μουσική επιχειρήθηκε η εναρμόνισή της και η εισαγωγή της τετραφωνίας στην λατρευτική λειτουργία της Εκκλησίας. Στην Θεσσαλονίκη, ο μαθηματικός και ''εναρμονιστής της εκκλησιαστικής μουσικής'', ως αυτοσυστηνόταν, Σταμάτης Σταματιάδης5 δημιούργησε... μικτό, μουσικό χορό τετραφωνίας, ο οποίος... έψαλλε κάθε Κυριακή του έτους 1923, στον μητροπολιτικό ναό της πόλης!
Δημιουργήθηκε τότε μέγα ζήτημα στον Τύπο6, (κράτησε περίπου τις δύο πρώτες δεκαετίες του 1900), όπου οι εν γένει νεωτεριστές και εκσυγχρονιστές της Εκκλησίας στάθηκαν κατά της... ''πεπαλαιωμένης'' βυζαντινής μουσικής και υπέρ της εισαγωγής της εναρμονισμένης ''ευρωπαικού αρώματος'' μουσικής στις εκκλησίες. Προς τούτο εκδιδόταν και σχετικό, μηνιαίο περιοδικό υπό τον τίτλο ''Η ΕΝΗΡΜΟΝΙΣΜΕΝΗ''! Ωστόσο ο ''Εκκλησιαστικός, Μουσικός Σύλλογος''7 της Κωνσταντινούπολης με πρόεδρο τον Καισαρείας Νικόλαο εξέδωσε επείγον υπόμνημα πατριαρχεύοντος του Μελετίου Μεταξάκη και ζητώντας του να μην δεχθεί την εισαγωγή της τετραφωνίας στην εκκλησιαστική λατρεία των ναών, λέγοντας στο τέλος: ''Καταλήγοντες δε τονίζομεν και πάλιν, ότι λόγοι επιστημονικοί και λόγοι εθνικοί και λόγοι θρησκευτικοί πείθουσιν ημάς, ότι η μουσική ημών δεν πρέπει να περιβληθή τον μανδύαν της τετραφώνου μουσικής, αλλά να καλλιεργηθή εν τοις ιδίοις αυτής ορίοις, άλλως θα εκφυλισθή τελείως προς ζημίαν εθνικήν''. Εν Κωνσταντινουπόλει τη 12 Δεκεμβρίου 1922.
Στο ζήτημα του γάμου των χηρευόντων ιερέων ή διακόνων επιχειρήθηκε η εισαγωγή του δεύτερου γάμου των κληρικών, όπως και η ''εκχώρησις'' του δικαιώματος γάμου στους Επισκόπους, όπως αυτό συζητήθηκε στο ''πανορθόδοξο'' συνέδριο του '23 στην Πόλη. Πολλοί Μητροπολίτες ή και επίσκοποι του πατριαρχικού κλίματος της Κων/λης ζήτησαν να επιτραπεί ο γάμος ακόμη και στους ανώτερους αρχιερείς! Σε σχετικό υπόμνημά του στο συνέδριο, ο Νικαίας Βασίλειος8 κατέληξε: ''{...} Και ταύτα μεν διά τον δεύτερον γάμον των χηρευόντων ιερέων και διακόνων. Αναγκαίως δε, ουχί εκ τοιαύτης αφορμής, αλλά από μακράς σοβαράς πείρας και σαφής διδασκαλίας, ανεπιδέκτου πάσης λογικής και δικαίας διαμφισβητήσεως, επιβάλλεται η πρόνοια και μέχρι του περί τούδε από ικανών εκατονταετηρίδων αγάμου ανωτέρου κλήρου. Εις τούτον υπάγονται πάντες οι αρχιερείς και ουκ ολίγοι εκ των του ενοριακού κλήρου, και οι νεώτεροι λόγιοι κληρικοί, εις ους επαναπαύεται το μέλλον της Εκκλησίας''. Για να καταλήξει: ''Σήμερον ουδείς έχων διαυγείς τους οφθαλμούς της διανοίας δύναται να διισχυρισθή, ότι η παρά το ελεύθερον πνεύμα της Εκκλησίας ημών κρατήσασα αγαμία των ανωτέρων λειτουργών της Εκκλησίας, αναπαύει την κοινήν συνείδησιν πάντων των εισυνειδότων και ειλικρινώς σκεπτομένων χριστιανών.''
Τέλος, όσον αφορά την ελάττωση του χρόνου της Θείας Λειτουργίας και άλλων ακολουθιών ή της αισθητικής... ευταξίας των ναών δια της προσθήκης πολλών καθισμάτων -αναλόγων της αγγλικανικής ή της καθολικής ''εκκλησίας''- ήταν θέματα που τα ζητούσαν Συνοδικοί του Πατριαρχικού Θρόνου, αλλά και κληρικοί εξ Αθηνών! Ένας εξ΄αυτών υπήρξε και ο... ''άγιος'' Χρυσόστομος Σμύρνης, εκ των προχωρημένων ενωτικών νεωτεριστών της εποχής των δύο πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Μάλιστα στην ''ΚΑΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ''9 (εκδοτικό έργο του του Μελετίου) του 1919 αναδημοσιεύεται άρθρο του, υπό τον τίτλο: ''Ο ΜΥΧΙΟΣ ΜΟΥ ΠΟΘΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟΠΟΛΟΥΜΕΝΟΝ ΠΑΡ΄ΕΜΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ''. Το κείμενο βρίθει από νεωτερισμούς, καινοτομίες και εισαγόμενες εκ των ''Εκκλησιών'' μ ε τ α ρ ρ υ θ μ ί σ ε ι ς, τις οποίες θα επρότεινε στον Οικουμενικό Θρόνο προς άμεση υλοποίησή τους! Ανάμεσα σε αυτές ήταν και οι εξής, όπως ακριβώς καταγράφονται στο εν λόγω άρθρο: α. Συντόμευσις των ιερών ακολουθιών. β. Βελτίωσις της εκκλησιαστικής μουσικής και ζωγραφικής (!) γ. Μόρφωσις νέου (Κλήρου) κατά το πνεύμα και τας ανάγκας της εποχής. δ. Επαναφορά του θεσμού του γάμου γενικώς εν τω κλήρω. ε. Σκέψεις προς συννενόησιν (μετά των λοιπών, ''χριστιανικών εκκλησιών'') ή προσέγγισιν ή ένωσιν, ει δυνατόν, μετά τίνων εξ΄αυτών...!
Από την Κων/πολη, ο γνωστός, ''ζηλωτής'' ενωτικός αρχιμανδρίτης του πατριαρχικού κλίματος Ι. Α. Τεκνόπουλος, που ποιούσε ''ιεραποστολή'' ανά την Ευρώπη για την ''Ένωση των Εκκλησιών'' εξέδιδε εκτός από το περιοδικό ''ΕΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ'' και την ''ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΝΟΡΘΩΣΗ''.10 Στο τεύχος της 10ης Μαίου 1912 ακόμη, συνιστούσε με εμφατική γραφή και ιδιαίτερο πόθο την τοποθέτηση πολλών καθισμάτων στους ναούς (ανάλογα με εκείνα των αιρετικών), ώστε -όπως έγραφε: ''{...} Αν ευρωπαίος τις χριστιανός ήθελεν επισκεφθή τους ιερούς ημών ναούς και ήθελεν ακούση την ιεράν ακολουθίαν της Θείας Λειτουργίας, αφεύκτως θα έβρισκε δύο σπουδαίας ελλείψεις, ων η μεν είναι το μέγα και κουραστικόν μήκος των ιερών ημών ακολουθιών, η δε, η έλλειψις εν τοις ιεροίς ημών ναοίς καθισμάτων δια έκαστον των εκκλησιαζομένων''. Για να συνεχίσει ανερυθρίαστα και απροκάλυπτα: ''Η προμήθεια εν όλοις τοις ιεροίς ημών ναοίς επαρκούς αριθμού καθισμάτων ή στασιδίων, ούτε δογματικώς απαγορεύεται, ούτε οικονομικώς είναι τι δυσκατόρθωτον. Εν τούτοις στερούμεθα τούτων μέχρι σήμερον. Εν τούτοις εκατοντάδες και χιλιάδες χριστιανών αποφεύγουσι την θείαν λατρείαν, δεν πατούσι κυριολεκτικώς εις τους ιερούς ναούς, διότι λέγουσι, δεν δυνάμεθα, να ιστάμεθα επί τρεις ώρας επί ποδός, δεν θέλομεν να σπάσωμεν τους πόδας μας''... Τη σημερινή μας ανάρτηση ακολουθεί ένα -διαφωτιστικό της οικουμενικής κίνησης- δημοσίευμα του πατριαρχικού περιοδικού της Αλεξανδρείας ''ΠΑΝΤΑΙΝΟΣ'' της 24ης Ιουλίου 1920 και μια ''έκθεση'' της Γενικής Γραμματείας του Παγκοσμίου Συνεδρίου πίστεως και τάξεως της 15ης Μαρτίου του 1923, όπου αναφέρονται ''αι ενέργειαι τας οποίας καταβάλλουν προς έ ν ω σ ι ν αι διάφοραι χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ α ί Ε κ κ λ η σ ί α ι''... Εύχεσθε!
ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
εις την επιτροπήν την επιτετραμμένην,
ίνα παρασκευάση το Παγκόσμιον Συνέδριον προς εξέτασιν των ζητημάτων,
των αφορώντων την πίστιν και την τάξιν της Εκκλησίας.
(The world Conference on faith and order)
Η Εκκλησία ωφείλει, ίνα η η δυναμική πνευματική δύναμις τ η ς ν έ α ς ε π ο χ ή ς, ως υπήρξεν άλλοτε. Ωφείλει, ίνα λάβη επίδρασιν οικοδομητικήν και αποδώση στασιμότητα εν μέσω των διαλυτικών και αποστατικών δυνάμεων, αίτινες κατατρύχουσι το ανθρώπινον γένος. Η εκκλησία δύναται, ίνα επιτύχη ένθα αι εκκλησίαι ηστόχησαν. Μία και μόνη εκκλησία καθολική δύναται, ίνα αναζυμώση όλον τον όγκον του μέλλοντος πολιτισμού. Εάν πάντες οι λαοί του κόσμου μετά των διαφόρων αυτών συμφερόντων και ανακουφίσεων δύνανται, ίνα μεριμνήσωσι σπουδαίως περί συστάσεως Συνδέσμου Εθνών, η στιγμή βεβαίως επέστη δια τας εκκλησίας, αίτινες ομολογούσιν ευπείθειαν εις τον αυτόν θείον Αρχηγόν, όπως δείξωσιν εις τα έθνη, δίδουσι αι ίδιαι το παράδειγμα το αγαθόν, τίνι τρόπω ωφείλουσιν, ίνα ενεργήσωσι προς επιτυχίαν του αναγκαίου αποτελέσματος.
Η Ελπίς του Παγκοσμίου Συνεδρίου καθωρίσθη, είναι δε το πρώτον προς ενότητα βήμα. Δυνατόν, όπως τινές των εκκλησιών, αίτινες προσεγγίζουσι τα μάλιστα προς αλλήλας, προλάβωσι την πραγμάτωσιν της ελπίδος ταύτης.
(Εκ του περιοδικού του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ''ΠΑΝΤΑΙΝΟΣ'',
τόμος ιβ', αρ. 30, σελ. 583-585, της 24ης Ιουλίου 1920)
ΑΙ ΠΡΟΣ ΕΝΩΣΙΝ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ
Η γενική Γραμματεία του παγκοσμίου Συνεδρίου Πίστεως και Τάξεως απέστειλεν ημίν την κατωτέρω έκθεσιν, εν τη οποία περιληπτικώς αναφέρονται αι ενέργειαι τας οποίας καταβάλλουν προς έ ν ω σ ι ν αι διάφοραι χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ α ί Ε κ κ λ η σ ί α ι.
''Οι απανταχού χριστιανοί αναγνωρίζουν, ότι η μόνη ελπίς του κόσμου είναι η επκράτησις του Ευαγγελίου της ειρήνης και δικαιοσύνης και αγάπης, το οποίον δεν δύναται να θεωρηθή ως επικρατήσαν εφ΄όσον α ι Ε κ κ λ η σ ί α ι δ ε ν ε ν ο ύ ν τ α ι και εν τω κόσμω τούτο. Προς τούτο καταβάλλονται εκασταχού προσπάθειαι δια την κατά μέρος έ ν ω σ ι ν, η δε προσπάθεια του Σ υ ν ε δ ρ ί ο υ Π ί σ τ ε ω ς και Τ ά ξ ε ω ς, η αποβλέπουσα εις την π ρ ο π α ρ α σ κ ε υ ή ν του εδάφους π ρ ο ς έ ν ω σ ι ν τ ω ν Ε κ κ λ η σ ι ώ ν, αποκτά διαρκώς αυξάνον ενδιαφέρον.
Εις τον Καναδάν, οι Ανεξάρτητοι, οι Μεθοδισταί και οι Πρεσβυτεριανοί έφθασαν σχεδόν εις την τελευταίαν βαθμίδα τ η ς ε ν ώ σ ε ω ς, οι δε Μεθοδισταί και οι Αγγλικανοί διώρισαν επιτροπάς προς μελέτην του θέματος τούτου. Εις την Αγγλίαν, μέλη της Εκκλησίας της Αγγλίας και της των Βαπτιστών, Ανεξαρτήτων, Μεθοδιστών, Μοραβιανών και Πρεσβυτεριανών έσχον αξιομνημονεύτους συνελεύσεις τον παρελθόντα χειμώνα. Εις την Κίναν, εσχηματίσθη υπό ξένων και ιθαγενών κυρίως εκ των χριστιανικών ιεραποστολών ''Εθνική Χριστιανική Επιτροπή'', η οποία ελπιζεται ότι θα προπαρασκευάση το έδαφος δια τον σχηματισμόν μιας Εκκλησίας εν Κίνα. Εις την Αίγυπτον, μέλη της Εκκλησίας της Αγγλίας ως και των Ελλήνων Ορθοδόξων, Κοπτών, Συριανών Ορθοδόξων, Αρμενίων και Πρεσβυτεριανών εξακολουθούν τας συνενοήσεις των με πολλάς ελπίδας επιτυχίας.
Η α ν α γ ν ώ ρ ι σ ι ς παρά του Οικουμ. Πατριαρχείου τ ο υ κ ύ ρ ο υ ς τ ω ν Α γ γ λ ι κ α ν ι κ ώ ν χ ε ι ρ ο τ ο ν ι ώ ν είναι σημαντικώτατον βήμα π ρ ο ς τ η ν έ ν ω σ ι ν μ ε τ α ξ ύ τ ω ν Ε κ κ λ η σ ι ώ ν τούτων. Η απόφασις αύτη του Οικουμ. Πατριαρχείου χρήζει βεβαίως της επιδοκιμασίας και των άλλων Πατριαρχείων της αυτονόμου Ανατολ. Ορθοδ. Εκκλησίας δια να καταστή έγκυρος. Το Οικ. Πατριαρχείον και οι Παλαιοκαθολικοί της Ευρώπης προσεγγίζουσιν αλλήλους και αι σχέσεις μεταξύ της Ανατολ. Ορθοδόξου και των Εκκλησιών Αρμενίων και Κοπτών καθίστανται στενώτεραι.
Ο αιδ. Χάλιφαξ συνωμίλησε μετά του Καρδιναλίου Μερσιέ δια τ η ν έ ν ω σ ι ν τ ω ν Ε κ κ λ η σ ι ώ ν Ρώμης και Αγγλίας. Εις τας Ηνωμένας Πολιτείας, η Επισκοπιανή Εκκλησία προέβη εις κανονικά μέτρα, δι΄ων οι Επίσκοποί της θα έχωσι το δικαίωμα να παρέχωσιν εις εντεταλμένους λειτουργούς των Εκκλησιών, Επισκοπιανήν εντολήν. Καίτοι η ομοσπονδία δεν είναι ο υ σ ι α σ τ ι κ ή έ ν ω σ ι ς είναι εν τούτοις εν βήμα προς αυτήν και το Ο μ ο σ π ο ν δ ι α κ ό ν Σ υ μ β ο ύ λ ι ο ν τ ω ν Ε κ κ λ η σ ι ώ ν τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ εν Αμερική καθίσταται επί μάλλον και μάλλον αποτελεσματικόν. Το Ο μ ο σ π ο ν δ ι α κ ό ν Σ υ μ β ο ύ λ ι ο ν των Ε λ ε υ θ έ ρ ω ν Ε κ κ λ η σ ι ώ ν ε ν Α γ γ λ ί α κερδίζει ούτως ειπείν σπουδαίον έδαφος και αι ομοσπονδιακαί κινήσεις ευοδούνται επίσης και εις την Γερμανίαν και την Ελβετίαν.
Οι Μεθοδισταί, Πρεσβυτεριανοί και Βαπτισταί εν τη Βορείω και Νοτίω Αμερική εξακολουθούν εισέτι τας διαπραγματεύσεις των. Δύο από τας μεγαλυτέρας μερίδας των Λουθηρανών εν Αμερική ηνώθησαν υπό το όνομα της Ηνωμένης Λουθηρανικής Εκκλησίας της Αμερικής, η δε Ευαγγελική Εκκλησία της Βορείου Αμερικής και η Ηνωμένη Ευαγγελική Εκκλησία ηνώθησαν ήδη υπό το όνομα της Ευαγγελικής Εκκλησίας ήτις απεφάσισε να καταστρέψη όλα τα στοιχεία της διαιρέσεως, τα οποία τους εχώριζον προ πολλών ετών.
Η παγκόσμιος Σ υ ν έ λ ε υ σ ι ς Π ί σ τ ε ω ς κ α ι Τ ά ξ ε ω ς εδημοσίευσεν έντυπα αναφέροντα τινάς των προσπαθειών τούτων και εξηγούντα τ η ν π α γ κ ό σ μ ι ο ν κ ί ν η σ ι ν προς Χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ή ν έ ν ω σ ι ν, επίσης δε και κατάλογον Αγγλιστί, Γαλλιστί, Γερμανιστί και Ελληνιστί των θεμάτων τα οποία τίθενται υπ΄όψιν των Χριστιανικών μερίδων, ως προκαταρκτικά προς προσέγγισιν ε ι ς έ ν ω σ ι ν...''
(Εκ του περιοδικού ''ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ'', αρ. 2, σελ. 13, της 15ης Ιανουαρίου 1923)
Παραπομπές:
1. Είναι εκπληκτικός, ο ιταμός και δουλοπρεπής -συχνά- τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζαν οι εξ Ορθοδόξων ενωτικοί τους... ξένους ''επενδυτές'' της ανομίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία! Κατά την διάρκεια του ''πανορθοδόξου συνεδρίου στην Πόλη καταγράφεται το ακόλουθο γεγονός: ''Κατά την 5ην συνεδρία της 23ης Μαίου επεσκέφθη το συνέδριον ο Αγγλικανός επίσκοπος τεως Οξφόρδης Gore, συνοδευόμενος και υπό του ιερέως του Μπάξτον. Ο κ.Gore εκάθισεν εκ δεξιών του Πατριάρχου και μεταξύ των αντηλλάγησαν προσφωνήσεις μεταξύ των οποίων διημήφθησαν και τα εξής:
Η Α. Θ. Παναγιώτης: - Εάν η Υμετέρα Σεβασμιώτης ενδιαφέρεται να πληροφορηθή εις ποίον σημείον ευρισκόμεθα θα τη είπω, ότι απεφασίσαμεν να εφαρμόσωμεν τον κανόνα της α. εν Νικαία Συνόδου επιστημονικώς δε θέλομεν να δεχθώμεν το Γρηγοριανόν, το οποίον είναι επίσης λελανθασμένον, αλλά θα συμπληρώσωμεν το Ιουλιανόν κατά τα δεδομένα της αστρονομικής επιστήμης. Μένει η διαφορά ως προς τον εορτασμόν του Πάσχα. Ίνα συμφωνήσωμεν πρέπει και σεις να διορθώσητε καταλλήλως το ημερολόγιον σας.
Ο σεβ. Gore:- Το ζήτημα τούτο αφορά όλους. Υπάρχει επιτροπή επί του ημερολογίου εργαζομένη εν τω Βατικανώ. Μοι είπον, ότι ο Πάπας είναι διατεθειμένος να προβή εις μεταρρυθμίσεις του ημερολογίου. Δεν γνωρίζω εάν η επιτροπή του Βατικανού κατέληξεν εις αποτέλεσμα. Αλλά θα ήτο καλόν να επιτευχθή μια διαρρύθμισις ημερολογιακή τοιάυτη, η οποία να συντελέση ώστε όλοι οι Χριστιανοί να εορτάζωμέν ταυτοχρόνως το άγιον Πάσχα.
Η. Α. Θ. Παναγιότης: - Θα παρακαλέσω την Υμ. Σεβασμιότητα να ανακοινώση εις τον αρχιεπίσκοπον Καντουαρίας, ότι είμεθα διατεθειμένοι να δεχθώμεν το νέον ημερολόγιον το οποίον θα εξευρίσκετο υπό της Δύσεως.
(Πρακτικά και αποφάσεις των εν Κων/πόλει Πανορθοδ. Συνεδρίου 10 Μαϊου-8 Ιουνιου1923-Εκθεσις Πατριαρχ. τυπογρ. Κων/πολις 1923 σελ.84).
2. Επίσης προκαλεί εύλογη απορία το γεγονός, ότι ο Τύπος της Αθήνας (των δύο δεκαετιών του 1900) αναφερόταν συχνά στην Μασονία, σαν να επρόκειτο για μια ''πατριωτική και φιλάνθρωπη κίνηση''. Το αυτό συνέβη και όταν η εφημερίδα ''ΠΑΤΡΙΣ'', (έτος 32, αρ. φύλλου 55, της Δευτέρας 12 Μαρτίου 1923, σελ. 3) ανέφερε την είδηση του ερχομού αμερικανικής επιτροπής σαράντα μασόνων για την χειροτονία του Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου, χωρίν καν να σχολιασθεί αυτό το παράδοξο, ανεπίτρεπτο και οξύμωρο γεγονός!..
3. Ήταν η πρώτη εφημερίδα στη Σμύρνη, που άρχισε να πουλά τα φύλλα της στο δρόμο (1889). Τα επόμενα χρόνια η κυκλοφορία της έφτασε τα 2500 φύλλα και είχε εκατοντάδες συνδρομητές στο εσωτερικό της Μ. Ασίας, στα νησιά του Αιγαίου, στη Μακεδονία και σε άλλες χώρες.
Στο γλωσσικό ζήτημα που απασχολούσε την εποχή, οι συντάκτες της εφημερίδας τάχθηκαν κατά της δημοτικής γλώσσας και την διετία 1907-1908 η πολεμική της εφημερίδας κατά των δημοτικιστών έγινε ιδιαίτερα σφοδρή. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιούνιο του 1899 δημοσιεύτηκε στην ''ΑΜΑΛΘΕΙΑ'' κατάλογος αρχαίων και νεότερων ελληνικών ονομάτων και ζητήθηκε από το δήμο τα ονόματα αυτά να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες ονομασίες συνοικιών και δρόμων, προκειμένου η πόλη να ξαναβρεί τη χαμένη της αίγλη.
4. Στο εισαγωγικό σημείωμα του άρθρου έγραφε: ''Η εν Σμύρνη γαλλική Στοά των ''Ελευθεροτεκτόνων'' ''ΜΕΛΗΣ'', ήτις μετά την καταστρφήν μετέθεσε την έδρα της εν Αθήναις, απηύθυνε προς τους εν Ευρώπη και Αμερική Ελευθεροτέκτονας ζωηράν έκκλησιν, δι΄ης εκθέτει τα γεγονότα της Σμύρνης και ζητεί την αρωγή αυτών υπέρ των θυμάτων.
5. Ο μαθηματικός Σταμάτης Σταματιάδης (Ελισαίος Γιαννίδης 1865-1942), γεννήθηκε στο Νιχώρι της Πόλης. Επί Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ΄ έψαλλαν εναρμονισμένα μέλη κατά την διάρκεια πατριαρχικής και συνοδικής Λειτουργίας στην Παναγία του Πέραν το 1911.
Ο Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης το 1923 επαινεί την προσπάθεια της τετράφωνης χορωδίας της Παναγίας του Πέραν. Οι προσπάθειες επέλασης της εναρμονισμένης βυζαντινής μουσικής σε κεντρικούς ναούς της Πόλης συνεχίστηκαν μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1930.
6. Η ''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ'' της 12ης Νοεμβρίου του 1923 -όπως και οι περισσότερες εφημερίδες- τάσσεται υπέρ της νεωτεριστικής και καινοτόμου αυτής μουσικής κίνησης και σε άρθρο της υπό το τίτλο ''ΒΥΖΑΝΤΙΝΙΣΜΟΣ'' παρατηρεί:
''Αφού κάνομε τον συντηρητικό, αφού λέμε πως ακολουθούμε τα πάτρια, τότες τι χάσκομε σε κάθε ευρωπαικό νεωτερισμό και ξένη καινοτομία; Γιατί, αφού δεν αρέσομε την εναρμόνισι παρακολουθούμε με εκρήξεις ψεύτικου και γελοίου ενθουσιασμού τον ρωσικό χορό; Αντί να χαλούμε τον κόσμο και να φωνάζομε κωμικά, πως η ρωσική μουσική είναι ωραία και κατανυκτική, γιατι δεν έχομε την φιλοδοξία να δώσωμε τα μέσα σ΄εκείνους (τον Σταματιάδη), που είναι εις θέσι κάτι καλό να δημιουργήσουν;''
7. Το υπόμνημα του ''Εκκλησιαστικού, Μουσικού Συλλόγου'' προς τον Μελέτιο Μεταξάκη τυπώθηκε και σε φυλλάδιο.
Εν Κωνσταντινουπόλει, Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφίου 1923.
8. Το ''Υπόμνημα περί του Γάμου των Κληρικών'' τυπώθηκε εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου το 1923. Δεν λείπουν και εδώ οι ''οικουμενικές'' ευχές και ευσεβείς πόθοι περί της ''Ενώσεως των Εκκλησιών'' του Νικαία Βαιλείου, ο οποίος αποφαίνεται: ''{...} Εμός δε πόθος ακατάσχετος από μικρού ήτο να ίδω συννενοημένους ως γνήσιους αδελφούς πάντας ανεξαιρέτως τους ανθρώπους, π ρ α γ μ α τ ο π ο ι η μ έ ν η ς ε π ί τ έ λ ο υ ς τ η ς ε ν ώ σ ε ω ς τ ω ν α γ ί ω ν τ ο υ Θ ε ο ύ ε κ κ λ η σ ι ώ ν''.
9. Βλ. ''ΚΑΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ'', τόμος Α', 1919, σελ. 72-74.
10. Βλ. ''ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΝΟΡΘΩΣΗ'', έτος Α', τεύχος αβ', σελ. 250.
11. Συνεχίζεται.
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος
Δημοσιογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου