Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2020
ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΣΑΛΟΤΗΤΑ.... (5ο ΜΕΡΟΣ)
Η θέληση των διά Χριστόν σαλών για τη σωτηρία, μέσα από την άσκησή τους, υπήρξε, σε μια συγκεκριμένη χαρισματική χρονική στιγμή της ζωής τους, ευλογημένο θυρανοίξιο της ψυχής για την είσοδο του Αγίου Πνεύματος και στη θεουργία της θείας μετάπλασής τους στη θέωση,κατόπιν, βέβαια, νομίμου αθλήσεως, όπως τονίζει ο απόστολος Παύλος προς τον μαθητή του Τιμόθεο: «ἐάν καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται, ἐάν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ» (Β΄ Τιμ. 2, 5) . Ο Θεός, ως παντογνώστης, γνωρίζει τα πνευματικά μέτρα του καθενός, διακρίνει και διαλέγει συγκεκριμένους ανθρώπους που έχουν τη δυνατότητανα να καταφέρνουν να βιώνουν την κλήση μέχρι τέλους. Στην περίπτωση των σαλών πρόκειται για επικίνδυνη κλήση και σοβαρή εντολή. Χαρακτηριστικά, όταν ανακοίνωσε ο Συμεών στον συνασκητή του Ιωάννη, την πρόθεσή του να αναλάβει αυτήν τη δύσκολη αποστολή, φάνηκε σαφώς να ζητά τη χάρη του Χριστού, τη συγκατάθεση του Θεού για να αρχίσει το έργο του: «Πίστευσον, ἐγώ οὐ μένω, ἀλλ ’ ἐν τῇ δυνάμει τοῦ Χριστοῦ ὑπάγω, ἐμπαίζων τῷ κόσμῳ» (Λεοντίου Νεαπόλεως, Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ διὰ Χριστόν σαλὸς , PG 93, 1704 Β.) Έμεινε έκπληκτος ο Ιωάννης από την επιλογή του Συμεών να βαδίσει τέτοιο επίπονο δρόμο, λέγοντας του ότι είναι αδύνατο να τον ακολουθήσει σ’ αυτή την αποστολή: «Οὔπω γάρ ἐγώ εἰς τοῦτο τὸ μέτρον ἔφθασα, ἴνα δυνηθῶ ἐμπαίξαι τῷ κόσμῳ». Δεν κατόρθωσε ακόμη να λάβει την θεία χάρη για να ανταποκριθεί σ’ αυτή την κλήση. Έχει και ο Ιωάννης μια ασκητική εμπειρία που εκδηλώνεται στα λόγια του, αφού στη συνέχεια, προσπάθησε με διάφορα επιχειρήματα να τον αποτρέψει ώστε να μην ακολουθήσει αυτόν το μαρτυρικό δρόμο. Γνώριζε ο Ιωάννης πολύ καλά ότι η επιλογή αυτού του σκληρού δρόμου είναι θέμα πνευματικής προκοπής και ήξερε σαφώς ὅτι ο ίδιος δεν έφθασε ακόμη σε τέτοιο πνευματικό μέτρο. Εξήγησε στον Συμεών ὅτι χρειάζεται μεγάλη διάκριση, ενδέχεται ο κόσμος (οι πειρασμοί) να σκορπίσει όσα συνέλεξε στην ησυχία και στην έρημο από αρετές, και να χάσει με τον ύπνο όσα προσέφερε η αγρυπνία, και η συναναστροφή με τις γυναίκες να του στερήσει όσα απέκτησε με την εγκράτεια και τη σωφροσύνη. Γενικά υπάρχει σφοδρός κίνδυνος μήπως επηρεασθεί και ζημιωθεί η ψυχή του από το εξωτερικό περιβάλλον. Αλλά η απάντηση του Συμεών ήταν κατηγορηματική και οριστική: «οὐ ἀπ ’ ἐμαυτοῦ βούλομαι τοῦτο πρᾶξαι, ἀλλά τοῦ Θεοῦ κελεύοντός μοι. Καὶ ἐν τοῦτῳ γνώσῃ, ὅτι εὐηρέστησεν τῷ Θεῷ τὸ ἔργον μου…» (Λεοντίου Νεαπόλεως, Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ διὰ Χριστόν σαλὸς , PG 93, 1704-5.). Έβλεπε ο Θεός τους σκληρούς αγώνες του Συμεών και σε πια πνευματική κατάσταση έφτασε, γι’ αυτό τον διάλεξε νόμιμα να λάβει την αποστολή Του: «ὁ ἐκλεξάμενος ὑμᾶς Θεός»
Φαίνεται καθαρά ότι η κλήση είναι εκ Θεού και όχι κατά το ανθρώπινο θέλημα. Ο Συμεών έχει την πεποίθηση ὅτι δεν είναι δικό του θέλημα, αλλά τον κάλεσε ο Θεός να «ἐμπαίξει τὸν κόσμο». Επίσης, η ανταπόκρισή του έρχεται μετά από πλήρη επίγνωση των κινδύνων που συνεπάγεται αυτός ο επίπονος τρόπος ζωής. Όλα αυτά δείχνουν ὅτι η επιλογή της σαλότητας δεν είναι τυχαία, ανθρωποκεντρική, αλλά κλήση Θεού.
Ίδια είναι η περίπτωση του Ανδρέα, ο οποίος λαμβάνει πληροφορία από τον Ίδιο τον Χριστό: «Τρέχε οὖν τὸν καλὸν ἀγῶνα γυμνός καὶ γενοῦ σαλός δι ’ ἐμέ, καὶ πολλῶν ἀγαθῶν δεσπότης καθίσεις ἐν τῇ ἡμέρα τῆς βασιλείας μου» (Νικηφόρου πρεσβ. Κωνστ/πόλεως, Βίος ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ διὰ Χριστὸν σαλοῦ, PG 111, 637 Α.). Ο άνθρωπος προσφέρεται στο Θεό, ο οποίος τον διαλέγει εκχέοντας τη Χάρη πάνω του για να εκπληρώσει την αποστολή Του. Με άλλα λόγια, η σαλότητα ή ο εμπαιγμός του κόσμου είναι μία δυναμική απάντηση στην κλήση του Θεού, είναι η υπακοή στην θεία εντολή, η ανταπόδοση στην ευλογία του Θεού, είναι η αναγνώριση και η αποδοχή της χάρης του Αγίου πνεύματος. Αυτό σημαίνει ότι για να γίνει κάποιος δια Χριστόν σαλός, είναι πλήρης Χάριτος, και έχει φτάσει στο θείο φωτισμό, ακόμα και πριν την κλήση, γιατί έχει την δυνατότητα να ακούσει και να υπακούσει στην κλήση του Θεού, δηλαδή, έχει φτάσει στη θέωση. Όπως το μαρτυρεί ένα τροπάριο της ακολουθίας του: «Τὴν καρδίαν σου πυξίον κεκαθαρμένον, ἠ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, χάρις εὐραμένη, πάτερ κατεγράψατο, τελείαν ἀπάθειαν, πίστιν καὶ ἀγάπην ἀνόθευτον» (Τροπάριο από την ακολουθία του αγίου, Ιούλιος κα΄).
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ
Τῷ αὐτῷ Μηνὶ Β΄. Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης τῆς Παρθένου
ΠΑΤΗΣΤΕ ΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
(ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ)