14.9. Κοίμηση του Προεδρεύοντος Ταλαντίου Ακακίου και εσπευσμένη εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου
Όπως έχει αναφερθεί, ο Σεβ. Ταλαντίου Ακάκιος υπέφερε από διάφορες παθήσεις και η υγεία του ήταν κλονισμένη και επισφαλής. Τούτο είχε ως συνέπεια να επέλθει η Κοίμησή του την 1η Δεκεμβρίου του 1963 54.
Επί τω ακούσματι του θλιβερού αγγέλματος, συνέρρευσε πλήθος πιστών στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου στην Παιανία Αττικής, προκειμένου να αποδώσουν την τιμή και τον σεβασμό τους στον σεπτό Ποιμενάρχη, τον κοπιάσαντα στα αθλητικά σκάμματα της Μοναχικής ζωής παιδιόθεν εν Αγίω Όρει,
αλλά και επί 34 έτη αναλωθέντα στον ιερό Αγώνα του Πατρίου Ημερολογίου, στον οποίον κατέστη εν τέλει Κεφαλή επί τριετίαν, εξασφαλίσας θυσιαστικά την αποστολική διαδοχή, όπως προεγράφη.
Η Εξόδιος Ακολουθία του εψάλη υπαίθρια στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου, λόγω του συρρεύσαντος πλήθους, χοροστατούντων των τεσσάρων Αρχιερέων (Γαρδικίου Αυξεντίου, Μαγνησίας Χρυσοστόμου, Διαυλείας Ακακίου και Σαλαμίνος Γεροντίου), τη συμμετοχή 30 Ιερέων και δύο Διακόνων.
Επικήδειο λόγο εκφώνησε ο Σεβ. Γαρδικίου Αυξέντιος, μέσω του οποίου υπέμνησε τα περί της Μοναχικής ακριβείας και τους υπέρ Πίστεως αγώνες του μεταστάντος Πρωθιεράρχου 55.
Ο μακαριστός Αρχιερεύς χειροτονήθηκε Επίσκοπος τον Δεκέμβριο του 1960 στο Ντήτρόϊτ των Η.Π.Α., όπως παρακολουθήσαμε στο προηγούμενο Κεφάλαιο.
Πρόφθασε να χειροτονήσει περί τους 20 Ιερείς, παρά τους διωγμούς και περιορισμούς, επιστηρίζοντας το δοκιμαζόμενο Ποίμνιο της Εκκλησίας μας. Προ της μακαρίας Κοιμήσεώς του, είπε ότι πλέον έχει τελειώσει η αποστολή του 56.
Η μνήμη του παραμένει ευγνωμόνως ζώσα στην Εκκλησία των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών Ελλάδος. Επί τη αναγγελία της Κοιμήσεώς του, η τετραμελής Ιερά Σύνοδος εξέδωσε αυθημερόν <<Ψήφισμα>> περί της αποφάσεώς της να αναλάβει θέσιν Τοποτηρητού ο έχων τα πρεσβεία της Αρχιερωσύνης Σεβ. Γαρδικίου Αυξέντιος, να παρίσταται (η Σύνοδος) στην Εξόδιο Ακολουθία και να εκφωνηθεί κατάλληλος Επικήδειος,
να αναρτηθεί η φωτογραφία του στα Γραφεία της Ιεράς Συνόδου, να δοθεί εντολή στον Ιερό Κλήρο να μνημονεύει του ονόματος του μεταστάντος με τους λοιπούς τελειωθέντας Αρχιερείς, να εκφράσει τα συλλυπητήριά της στους συγγενείς και την Αδελφότητα της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου και να δημοσιευθεί αυτό στην <<Φωνή της Ορθοδοξίας>> 57.
Μετά την Κοίμηση και την Εξόδιο Ακολουθία του Σεβ. Ταλαντίου Ακακίου, οι τέσσερεις εναπομείναντες Αρχιερείς συνήλθαν προκειμένου να αποφασίσουν περί του πρακτέου.
Όμως, υπήρξε διάσταση απόψεων. Οι τρεις Επίσκοποι, Γαρδικίου, Διαυλείας και Σαλαμίνος, υπεστήριξαν ότι πρέπει να εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος κάποιος μεταξύ αυτών, και μάλιστα άμεσα, διά ψηφοφορίας τους.
Ο Μαγνησίας Χρυσόστομος εξέφρασε την σοβαρή διαφωνία του. Σύμφωνα με ιδιόχειρο Πρακτικό του Γραμματέως Σεβ. Μαγνησίας Χρυσοστόμου 58 της Συνεδριάσεως της 3.12.1963, την 17.00', στα Γραφεία της Ιεράς Συνόδου στην Αθήνα (Κάνιγγος 32),
τοποθετηθείς πρώτος ο Σεβ. Μαγνησίας υποστήριξε ότι η ανάδειξη Αρχιεπισκόπου πρέπει να γίνει διά κοινής ψήφου Κλήρου και Λαού, όπως συμβαίνει σε Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες.
Δηλαδή, κατόπιν προσευχής στον εν Αθήναις Ναό των Αγίων Τριών Παρθένων (στον Βοτανικό), στις 15.00', να λάβει χώρα μυστική ψηφοφορία ενός φακέλλου σφραγισμένου, στον οποίον να αναγράφεται το όνομα ενός μόνο ψηφιζομένου μεταξύ των Αρχιερέων και ο φάκελλος να ρίπτεται εντός της ψηφοδόχου (κάλπης).
Κληρικοί δυνάμενοι να ψηφίσουν να είναι όλοι οι ανά την Ελλάδα ανήκοντες στην εκκλησιαστική μας παράταξη, λαϊκοί δε μόνον οι εκπρόσωποι των ανά την Ελλάδα Διοικητικών Συμβουλίων της ΠΘΕΟΚ, της Ελληνικής Θρησκευτικής Κοινότητος των Γ.Ο.Χ. και οποιασδήποτε άλλης Συλλογικής Οργανώσεως που να ανήκει εις ημάς.
Κάθε Κληρικός και κάθε Οργάνωση θα δικαιούνται μιας ψήφου. Ο τρόπος αυτός εκλογής Αρχιεπισκόπου είναι όχι μόνον σύμφωνος με τους Ιερούς Κανόνες και την Ιερά Παράδοση, αλλά και θα περιβάλλει τον νέο πνευματικό Ηγέτη της Εκκλησίας μας με ισχυρότερη εγκυρότητα,
για την αποστόμωση των ποικίλων επικριτών των Αρχιερέων, αλλά και την άρση της επιφυλακτικότητος όσων αμφισβητούν αδικαιολόγητα το κύρος της χειροτονίας μας και αντιλέγουν περί του αδιαβλήτου της Αρχιερωσύνης μας.
Από τα υποστηριχθέντα γίνεται φανερόν, ότι ο Σεβ. Μαγνησίας μετά τα συμβάντα του Μαϊου του 1962 κατέβαλλε πλέον προσπάθειες για εξισορρόπηση των πραγμάτων, που είχαν τότε διασαλευθεί, και κατά την παρούσα πάρα πολύ κρίσιμη περίσταση
εδίδετο η δυνατότητα και η ευκαιρία να διορθωθούν εν τινι μέτρο, με την εκ των υστέρων έγκριση Κλήρου και Λαού, της εκλογής του Πρώτου και της εν γένει αποδοχής και επιβεβαιώσεως και των λοιπών γενομένων, ώστε να παύσουν πικρίες και αντιλογίες.
Μόνον εντός αυτού του σκεπτικού κατανοείται αυτή η τοποθέτηση, η οποία δεν σκόπευε να εισαγάγει καινά θέσμια στην παγιωθείσα κατάσταση εκλογής Επισκόπου και πολύ περισσότερον Αρχιεπισκόπου.
Ο Σεβ. Γαρδικίου Αυξέντιος συμφώνησε, ότι ο καλύτερος τρόπος είναι ο προταθείς, αλλά δεν είναι δυνατόν να εφαρμοσθεί, διότι κατά τα ειωθότα της Εκκλησίας ο Αρχιεπίσκοπος δεν εκλέγεται με συμμετοχή λαϊκών.
Γι' αυτό και πρέπει σύμφωνα με την σειρά των Προκατόχων μας να προβληθεί ο έχων τα πρεσβεία (δηλαδή ο ίδιος!) ή με διεξαγωγή ψηφοφορίας μεταξύ των Αρχιερέων.
Πρότεινε μάλιστα να απομακρυνθούν από τα γραφεία οι ιθύνοντες της ΠΘΕΟΚ. Αν τελικά θα πρέπει να ψηφίσουν Κλήρος και Λαός, τότε να ψηφίσουν και οι Μονές, και μάλιστα οι Γυναικείες, αφού οι γυναίκες ψηφίζουν και κοσμικούς άρχοντες. Επίσης και οι του Αγίου Όρους.
Τελικά όμως ετάχθη κατά της συμμετοχής Κλήρου και Λαού. Ο Σεβ. Διαυλείας Ακάκιος είπεν ότι η αξίωση των λαϊκών για συμμετοχή σε εκλογή Αρχιεπισκόπου είναι παράλογη.
Πρότεινε δε Αρχιεπίσκοπος να προτιμηθεί ο έχων τα πρεσβεία της αρχιερωσύνης Σεβ. Γαρδικίου, διευκρινίσας ότι ο ίδιος, ήτοι ο Διαυλείας, δεν δέχεται να εκλεγεί.
Από το υποστηριχθέν, αποκαλύφθηκε το γιατί και με ποιό σκεπτικό επιλέχθηκε να χειροτονηθεί μία ημέρα ενωρίτερα, προ του εψηφισμένου Μαγνησίας Χρυσοστόμου, ο απρόσμενα και βεβιασμένα τότε προβληθείς, παρά βεβαίως την θέλησή του, Γαρδικίου Αυξέντιος!...
Ο Σεβ. Σαλαμίνος Γερόντιος επανέλαβε τα αυτά, κακίσας την συμπεριφορά των λαϊκών της ΠΘΕΟΚ, διαφαινόταν η προσπάθειά τους να περιορίσουν την δράση και επιρροή της και ήταν φυσικά
ενήμεροι για την συμπάθειά της έναντι του κατά γενικήν ομολογίαν φίλων και εχθρών επιφανεστέρου και ικανοτέρου κατά πάντα από τους Αρχιερείς Μαγνησίας Χρυσοστόμου.
Ένα τέτοιο όμως ενδεχόμενο αναδείξεώς του στην Πρωθιεραρχία με την αναμενόμενη προφανή υποστήριξή του από Κλήρο και Λαό, όπου και έχαιρε αμερίστου αποδοχής και δημοτικότητος, είναι φανερόν ότι δεν ήταν επιθυμητό από τους λοιπούς τρεις Αρχιερείς.
Επιστρέφοντας στα της Συνεδρίας της Ιεράς Συνόδου της 3.12.1963, ο Σεβ. Μαγνησίας Χρυσόστομος δευτερολόγησε, επαναλαμβάνοντας ότι η γνώμη του είναι αμετάθετη και δεν θα συμμετάσχει σε ψήφιση Αρχιεπισκόπου, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι ακόμη και αν επρόκειτο να ψηφίσουν αυτόν τον ίδιον (που γνώριζε φυσικά ότι δεν ισχύει), δεν θα δεχόταν να αναλάβει την τιμήν.
Επιχειρηματολογώντας τόνισε ότι κατά την περίσταση εκείνη ο νέος Αρχιεπίσκοπος ήταν ανάγκη να περιβάλλεται με όσο το δυνατόν περισσότερη εκτίμηση και συμπάθεια, εφ' όσον μόνον διά του τρόπου τούτου η προσωπικότητά του θα έχαιρε απεριορίστου αγάπης και σεβασμού και οι εντολές του θα εύρισκαν ευρεία απήχηση στην συνείδηση του λαού μας.
Έναντι δε των υπεναντίων θα ενέπνεε την ανάλογη επιβλητικότητα. Εξ άλλου, θεώρησε ότι δεν είναι επαρκής ο αριθμός τεσσάρων Αρχιερέων για ένα τόσο σοβαρό εγχείρημα, ερήμην της γνώμης του ευσεβούς Κλήρου και Λαού, οι οποίοι θα ηδύναντο εκ των υστέρων να αμφισβητήσουν αυτήν.
Όσο για την συμμετοχή Μοναζουσών, τούτο είναι άηθες και δεν ακούσθηκε ποτέ. Οι του Αγίου Όρους, ως περιοχή εξωκλιματική, αφού εκεί δεν μνημονεύεται ο Αρχιεπίσκοπος ημών, δεν δικαιούνται ψήφου, αν όμως τελικά αποφασισθεί η συμμετοχή των Ζηλωτών Πατέρων, δεν θα αντιτασσόταν.
Ως προς τους λαϊκούς της ΠΘΕΟΚ έκανε σύσταση για πατρική ανοχή, διότι συν τοις άλλοις εκείνοι ήταν αιρετοί, ενώ οι Αρχιερείς είναι ισόβιοι. Ο Σεβ. Διαυλείας Ακάκιος είπε ότι ναι μεν κάποιες τοπικές Εκκλησίες,
όπως η της Κύπρου, προβλέπουν συμμετοχή λαϊκών, αλλά τούτο είναι αντικανονικό, προτείνας η εκλογή να διεξαχθεί άψογα από τους Αρχιερείς, οι δε λαϊκοί στις εκλογές των διοικήσεών τους δεν ενήργησαν αδιάβλητα.
Οι Σεβ. Γαρδικίου και Σαλαμίνος συμφώνησαν για την εκλογή υπό μόνων των Αρχιερέων, χωρίς συμμετοχή άλλων για την αποφυγή φατριασμών, οι οποίοι είναι υπαίτιοι πνευματικής και ψυχικής βλάβης.
Ο Σεβ. Μαγνησίας τόνισε τότε προφητικά, ότι θα συμβεί το ακριβώς αντίθετο, καθ' ην στιγμήν μεταξύ των τεσσάρων Επισκόπων, του ενός ως υποψηφίου και άρα μη λαμβανομένου υπ' όψιν και του ετέρου (δηλ. του εαυτού του) απέχοντας της εκλογής,
με δύο ουσιαστικά μόνον ψηφοφόρους Αρχιερείς [και μάλιστα του ενός εξ αυτών ήδη εκδηλώσαντος την ψήφο του(!)], τούτο είναι που θα αποτελέσει αιτία μεγάλης ταραχής στους κόλπους της Εκκλησίας μας [και τότε και στο εξής]!...
Οπότε, ένεκα ασυμφωνίας και παρελθούσης της ώρας, αποφασίσθηκε να λυθεί η Συνεδρίαση και να επαναληφθεί η συζήτηση του θέματος την 7η Δεκεμβρίου 1963 58.
Γίνεται αντιληπτό νομίζουμε, ότι η στιγμή ήταν όντως καθοριστική, διότι εν πολλοίς θα έκρινε αυτό τούτο το μέλλον της Εκκλησίας μας. Ήδη στις χειροτονίες του Μαϊου του 1962 δεν τηρήθηκαν τα αναμενόμενα και υπήρξε ανατροπή, λόγω επιβολής των απόψεων μιας φωνασκούσης μειοψηφίας 59.
Τούτο απετέλεσε απαρχή μεγάλης ανησυχίας για το μέλλον και θα έπρεπε να υπάρξει τρόπος να τεθεί φραγμός στην διάθεση κάποιων για αυθαιρεσίες.
Εκείνη η περίπτωση προξένησε μεν χαρά και ανακούφιση για την χειροτονία νέων Αρχιερέων, αλλά ουσιαστικά επέφερε και αναστάτωση σε μεγάλη μερίδα Κλήρου και Λαού και επήλθε δυσαρέσκεια, ψυχρότητα και έλλειψη εμπιστοσύνης έναντι κάποιου ή κάποιων προσώπων, τα οποία θεωρήθηκαν υπαίτιοι.
Η ισορροπία κράτησε τότε μετά βίας, λόγω και του σεβασμού έναντι του Γέροντος Σεβ. Ταλαντίου Ακακίου. Μετά όμως την Κοίμησή του, χρειαζόταν ιδιαίτερα προσεκτικές και διακριτικές ενέργειες, για την διατήρηση της εκκλησιαστικής συνοχής και ενότητος,
αλλά αυτό που κυρίως έπρεπε να υπολογισθεί διορατικώς ήταν η εξασφάλιση ομαλής και ευλογημένης συνέχειας, η οποία να επούλωνε τα προκληθέντα τραύματα και να έδιδε την δυνατότητα
της όσο το δυνατόν πιο ευρείας και αντιπροσωπευτικής συμμετοχής και συνυπευθυνότητος για το μέλλον, ώστε να απέτρεπε κάθε πιθανή διάθεση για βλαπτικές ενέργειες.
Όμως αυτό το διέβλεπε μόνον ο Μαγνησίας Χρυσόστομος, ενώ οι λοιποί τρεις Αρχιερείς είχαν ήδη λάβει τις αποφάσεις τους και προχώρησαν όπως νόμιζαν καλύτερα, μη υπεισερχόμενοι προφανώς σε τέτοιου είδους σκέψεις και ανησυχίες.
Γι' αυτό και προέβησαν μόνοι τους στην προκαθορισθείσα εκλογή Αρχιεπισκόπου την 7η Δεκεμβρίου 1963, ενώ ο Σεβ. Μαγνησίας Χρυσόστομος απείχε μη συμφωνήσας προς τούτο.
54. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 433/9.12.1963 (έκτακτος έκδοσις), σελ. 2. <<Ο Αρχιεπίσκοπος της Εκκλησίας των Γ.Ο.Χ. της Ελλάδος κυρός Ακάκιος μετέστη προς τον Κύριον>>. Ο Σεβ. Μαγνησίας Χρυσόστομος την ημέρα εκείνη λειτούργησε στην Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου στην Αίγινα, όπου θα είχε δει και πάλι τον Όσιο Γέροντα Ιεώνυμο, όταν ελήφθη το τηλεγράφημα με το δυσάρεστο νέο ώστε να σπεύσει να παραστεί (μαρτυρία αδ. Παναγιώτου Τόγια στον γράφοντα τον Οκτώβριο του 2019 στην Αίγινα).
55. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 433/9.12.1963 (έκτακτος έκδοσις), σελ. 3-7: <<Ο εκφωνηθείς επικήδειος>>. Ο μεταστάς Ιεράρχης, ο οποίος ήταν και ο Πνευματικός Πατέρας του Βιογραφουμένου μας, γεννήθηκε το 1888 στην Δεσφίνα Φωκίδος. Σε ηλικία μόλις 16 ετών, το 1904, μετέβη στο Άγιον Όρος, στην Ιβηρική Σκήτη του Τ. Προδρόμου, όπου επιδόθηκε στην Αγιογραφία. Το 1907 εκάρη Μοναχός. Διάκονος χειροτονήθηκε το 1914 και Ιερομόναχος το 1917. Το Μέγα Σχήμα έλαβε το 1920 και επίσης χειροτονήθηκε Πνευματικός ένεκα της αρετής του. Το 1929 εξήλθε του Αγίου Όρους με Ζηλωτές Πατέρες για να συμμετάσχει στον ιερό Αγώνα του Πατρίου Ημερολογίου, κοπιάσας υπέρμετρα και υποστάς πολλές κακουχίες. Το οφφίκιον του Αρχιμανδρίτου έλαβε το 1936. Το 1939 ίδρυσε την Ιερά Γυναικεία Μονή του Αγίου Νικολάου στην Παιανία Αττικής. Διετέλεσε Πρόεδρος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής των ετών 1955-1960, οπότε και χειροτονήθηκε Επίσκοπος.
56. Βλ. Εκκλησία Γ.Ο.Χ. Ελλάδος, Ημεροδείκτης του Πατρίου Εορτολογίου 2003 (Αφιερωμένος εις τον αοίδιμον Πρωθιεράρχην Επίσκοπον Ταλαντίου κυρόν Ακάκιον), σελ. 14-19. Στον βίο και τους αγώνες του μεταστάντος ανεφέρθη και ο Σεβ. Διαυλείας Ακάκιος, ανεψιός και πνευματικό του τέκνο, μέσω του κειμένου του: <<Ο Γίγας της Ορθοδοξίας>>, (ΦΟ, αρ. φ. 434-435/13.1.1964, σελ. 5-6).
57. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 433/9.12.1963 (έκτακτος έκδοσις), σελ. 2.
58. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη.
59. Ο καίτοι εψηφισμένος, αλλά αδικηθείς και παραγκωνισθείς τότε Αρχιμ. Χρυσόστομος Κιούσης, χαρακτήρισε το γεγονός εκείνο ως καθοριστικό για την αλλαγή της ιστορίας του τιμίου Αγώνος μας' ότι δηλαδή, ευταξία πλέον, ο σεβασμός στους Ιερούς Κανόνες, το γόητρο του Αγίου πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου, που συνέθεταν εικόνα αγιότητος και αίγλης, περιφρονήθηκαν' ώστε έκτοκτε να επικρατήσουν κάθε είδους αρνητικά φαινόμενα, προς υποβιβασμόν και καταπλήγωσιν της Μαρτυρικής Εκκλησίας μας (βλ. <<Τα Απομνημονεύματά μου>>, σελ. 21). Απαισιόδοξες σκέψεις και παράπονα πρέπει να είχε εκφράσει ήδη από τότε, όπως φαίνεται από την προς αυτόν (π. Χρ. Κιούση) απάντηση του Αρχ/που Λεοντίου εκ Σαντιάγο Χιλής της 7/20.7.1962. Ο Σεβ. Λεόντιος προσπάθησε πατρικώς να τον βοηθήσει να επανεύρει την ψυχική ειρήνη του, θυμίζοντας την πνευματική ωριμότητα που απαιτεί το επισκοπικό αξίωμα, και ότι αν εμποδίσθηκε τότε, τον Μάϊο του 1962, να τον χειροτονήσει, όπως σκόπευε, συνέβη λόγω περιστατικών και όχι λόγω ανθρώπων. Όμως, εφ' όσον εργασθεί με τους Επισκόπους υπέρ Χριστού και Εκκλησίας <<ο Κύριος ημών θα σας ανυψώση όταν θα έλθη η ώρα σας>>, τον εβεβαίωνε (Αρχείον Χρυσοστόμου Κιούση).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από τον Β' Τόμο του βιβλίου
<<ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910 - 1973)
ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ Πίστεως>>,
που συνέγραψε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Γαρδικίου κ. Κλήμης
της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.
Έκδοση ''Γενικού Ταμείου Εκκλησίας Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών Ελλάδος>>,
σελ. 308-314, Αθήνα 2020.
