Μετά την παρουσίαση αποσπασματικών κειμένων από τον Α' Τόμο του βιβλίου <<Επίσκοπος Μαγνησίας Χρυσόστομος Νασλίμης (1910-1973) Ακατάβλητος αγωνιστής Πίστεως και Υπομονής>> από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Γαρδικίου κ. Κλήμη, προβαίνουμε στην μερική παρουσίαση και του δευτέρου εκδοθέντος Τόμου, του μνημειώδους αυτού έργου. Και αυτό, γιατι αγγίζει -όχι μόνο τον χώρο του ακαινοτομήτου πληρώματος της Εκκλησίας μας- αλλά και ευρύτερα, ακριβώς γιατι περιγράφει σχολαστικά -κατά το δυνατόν- και την περιρρέουσα εκκλησιαστική κατάσταση της πρώτης εικοσιπενταετίας του δευτέρου μισού του 20ού αιώνα και δη των ετών (1950-1975). Κι εδώ ισχύει ό,τι και κατά την παρουσίαση του πρώτου Τόμου. Αναρτούμε μια σειρά από αποσπασματικά κείμενα μαζί με τις παραπομπές τους, προσπαθώντας να μην αλλοιωθεί η συνάφεια, η συνοχή και φυσικά το νόημα των γραφομένων. Με την ελπίδα, ότι η ολοκληρωμένη και επιτυχής αυτή πνευματική προσπάθεια της έκδοσης και του δευτέρου Τόμου του εν λόγω βιβλίου θα βρει απήχηση έτι περισσότερο στο φιλαναγνωστικό μας κοινό, ευχόμαστε καλή ανάγνωση και εντρύφηση σε μια ιδιαίτερα δύσκολη εποχή, τα γνωστά <<πέτρινα χρόνια>> των διώξεων, του παποκαισαρισμού και της διοικούσης, εκκλησιαστικής αποδόμησης.
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Μετά την έκδοση του Τόμου Α' του παρόντος έργου προ έτους και την ευμενή υποδοχή του στον χώρο μας και ευρύτερα, βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να ολοκληρώσουμε το μνημειώδες έργο μας, με τον παρόντα Τόμο Β'. Εκφράζουμε για την δωρεά αυτή την ευχαριστία μας στον Θεό των όλων, διότι ένα κυριολεκτικό όραμα ζωής εκπληρώνεται. Η βιογράφηση του σχεδόν πλήρως αγνώστου μέχρι τώρα Μακαριστού Αρχιερέως Μαγνησίας Χρυσοστόμου Νασλίμη (+1973) ήταν έργο μακροχρόνιο και δύσκολο. Και δεν θα επιτελείτο, αν δεν συνέτρεχαν αρκετοί παράγοντες, οι οποίοι με την βοήθεια του Θεού μας έδωσαν τα απαραίτητα εναύσματα, το αναγκαίο δυσεύρετο υλικό, την φιλάδελφη βοήθεια, την φιλάνθρωπη κατανόηση και συμπαράσταση και την συγκινητική ενίσχυση και κάλυψη. Εκτός της προσωπικής επισταμένης ερεύνης για εξεύρεση υλικού, μας χαρίσθηκε σχεδόν μέχρι τελευταίας στιγμής σπουδαίο και ανεκτιμήτου αξίας αρχειακό υλικό, βάσει του οποίου ήμασταν σε θέση να σχηματίσουμε την όσο το δυνατόν καλύτερη, πληρέστερη και αντικειμενικότερη γνώση του Βιογραφουμένου μας, αλλά και του όλου πλαισίου της εποχής και ιδίως των πραγμάτων της Εκκλησίας μας, που έζησε και έδρασε. Τα όσα γράψαμε στην Εισαγωγή του Τόμου Α' ως προς την αιτία για την ενασχόλησή μας αυτή και τον τρόπο εργασίας μας στην εκπόνηση του όλου εγχειρήματος, όπως και τα σχετικά με τις προτροπές μας στον αγαπητό αναγνώστη για τον τρόπο μελέτης και αντιμετωπίσεως των γραφομένων, ισχύουν και για τον παρόντα Τόμο Β' και δεν θα επαναλάβουμε κάτι επ' αυτών. Μόνον, κάνουμε ταπεινά έκκληση για προσεκτική και πλήρη μελέτη, στην σειρά εκθέσεως του υλικού, και όχι πρόχειρη, βεβιασμένη και αποσπασματική, η οποία να περιλαμβάνει οπωσδήποτε και τις υποσημειώσεις, και μάλιστα τις εκτενείς. Και τούτο, διότι σε αυτές δεν παρέχεται μόνον η γνωστοποίηση των πηγών, για το αξιόπιστο των γραφομένων, αλλά συνήθως περιέχονται σημαντικά στοιχεία πληροφοριακά, συμπληρωματικά, επεξηγηματικά, όπως και αξιολογικά, τα οποία φωτίζουν πολύπλευρα το κύριο μέρος του κειμένου, η δε αγνόησή τους στερεί τον αναγνώστη από ουσιώδες μέρος του υλικού του όλου έργου.
Από την Εισαγωγή του βιβλίου
ΙΕ. 6. Επικοινωνία με τον Μεγάλο Εξόριστο
Ο Βιογραφούμενός μας π. Χρυσόστομος Νασλίμης, ως χαρακτηριζόμενος από υψηλό αίσθημα ευθύνης και από γνήσιο εκκλησιαστικό φρόνημα, έσπευδε να επικοινωνεί γραπτώς με τον Μέγα Ομολογητή της Ορθοδοξίας Άγιο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο, διατελούντα τότε εξόριστο στην δυσπρόσιτη Ιερά Μονή Υψηλού Μυτιλήνης.
Και τούτο, διότι εκζητούσε πατρικές ευχές, ενημέρωνε περί όσων συνέβαιναν και έθετε ερωτήματα. Δύο χαρακτηριστικές επιστολές του Αγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου έχουμε υπ' όψιν μας από εκείνη την περίοδο προς τον τότε Αρχιμ. π. Χρυσόστομο Νασλίμη. Στην πρώτη με ημερομηνία 2/15.6.1951, εκ της Ιεράς Μονής Υψηλού,γράφει ο Υψηλός Δεσμώτης της Ορθοδοξίας προς τον ακούραστο Αγωνιστή π. Χρυσόστομο:
<<Αγαπητέ μου Αρχιμανδρίτα κ. Χρυσόστομε΄
Την από ημερομηνίαν 20 Μαίου αδελφικήν επιστολήν της υμετέρας περισπουδάστου πανοσιολογιότητος έλαβον χθες το εσπέρας. Το περιεχόμενον αυτής ανέγνων μετά προσοχής και μεγάλου αδελφικού ενδιαφέροντος. Είδον με λύπην και συγκίνησιν και τας ιδικάς Σας δοκιμασίας και περιπετείας ας, συνεπεία του καθ' ημών κινηθέντος αγρίου και αμειλίκτου διωγμού μεθ' υπομονής υπέστητε και υμείς διά την αγάπην του Χριστού.
Ο διωγμός ούτος είναι πρωτοφανής εις τα χρονικά της ιστορίας της Αυτοκεφάλου Ελληνικής Εκκλησίας, αλλά και η υπομονή και η εγκαρτέρησις των Χριστιανών μας είνε και αύτη πρωτοφανής εις την ιστορίαν της Ελληνικής Εκκλησίας. Και τούτους μεν διώκτας εκκλησιαστικούς τε και πολιτικούς, η ιστορία θα καυτηριάση με δριμύτερα καυστήρια, τους δε διωκομένους και υπομένοντας τα πάντα διά την Ορθοδοξίαν, θα στέψη με τον επίζηλον στέφανον του Ομολογητού εν ώρα Κρίσεως.
Ας δοξάζωμεν τον Θεόν, τον ευδοκήσαντα να επιφυλάξη ημάς τον τιμητικόν κλήρον να αγρυπνώμεν και φυλακάς να φυλάσσωμεν περί τους προμαχώνας της Ορθοδοξίας, καυτηριάζοντες και στηλιτεύοντες τας καταχθονίους επιβουλάς των πολεμίων και λυμεώνων του υγιούς και ακραιφνούς πνεύματος αυτής...
<<Όσον αφορά την εξοικονόμησιν της δι' αγνών και ευσεβών γυναικών Μεταλήψεως των Τιμίων Δώρων εις μελλοθανάτους ασθενείς, ους δεν δυνασθε προσωπικώς να επισκεφθήτε και κοινωνήσητε, ταύτην εγκρίνομεν και ημείς, προτιμώντες εκ δύο κακών το μη χείρον.
Επί τη ελπίδι, ότι ο Κύριος, διά την δόξαν του Οποίου αγωνιζόμεθα, εν τω απείρω ελέει της μακροθυμίας και της αμέτρου συγκαταβάσεως προς ημάς θα ευδοκήση να κολοβώση τας ημέρας των θλίψεων και δοκιμασιών, επιβραβεύων μεν του ιερού Αγώνος τον θρίαμβον, ημών δε την απελευθέρωσιν, διατελώ μετ' αγάπης και ευχών>> 25.
Είναι αξιοπαρατήρητο το υψηλό και απτόητο φρόνημα του Αγίου Πατρός, ο οποίος δεν κάμπτεται προ των δεινών της εξορίας, αλλά σπεύδει να παρηγορήσει και εγκαρδιώσει τους διωκομένους ευσυνειδήτους και γενναίους Κληρικούς του, όπως και το ανυποχώρητο Ποίμνιό του΄
και επίσης το μέτρο της ποιμαντικής οικονομίας και διακρίσεώς του, το οποίο λόγω του διωγμού υπερβαίνει το στενό γράμμα του νόμου προς επιτέλεσιν του σωστικού έργου υπέρ αθανάτων ψυχών. Στην δεύτερη επιστολή με ημερομηνία 24.7.1951, διαβάζουμε:
<<Αγαπητέμοι Χρυσόστομε, την από 23 Ιουνίου επιστολήν της υμετέρας φίλης πανοσιολογιότητος εδεξάμην χθες και μετά πολλής χαράς ανέγνων. Σας συγχαίρω διά την ανύστακτον ημών επαγρύπνησιν και περιφρούρησιν των ιερών Παραδόσεων και των Πατρώων της Ορθοδοξίας θεσμών, ως και διά την σθεναράν άμυναν υμών κατά των αγρίων διωκτών, οίτινες προς κέντρα λακτίζουν, κηρύξαντες εν διωγμώ την Ορθοδοξίαν.
Επίσης, είσθε άξιος συγχαρητηρίων, διότι, παρ' όλον τον περιορισμόν Σας και τον άγριον διωγμόν, δεν αμελείτε και τα ιερατικά Σας καθήκοντα προς ικανοποίησιν των θρησκευτικών αναγκών του ποιμνίου Σας. Εις την υγείαν μου είναι θαυμάσια, χάρις τω ενδυναμούντι με Χριστώ, ου το άπειρον έλεος και η ειρήνη συν τη εμή ευχή και ευλογία είη μεθ' υμών και των Χριστιανών Σας. Διαβιβάζω τας ευχάς μου εις όλους τους Ορθοδόξους Χριστιανούς.
Της Υμετέρας φίλης και περισπουδάστου πανοσιολογιότητος διάπυρος ευχέτης. + ο Φλωρίνης Χρυσόστομος>> 25.
Τα δύο αυτά σύντομα ιστορικά κείμενα - μαρτυρίες, εντυπωσιακά για τον παλμό, την ευγένεια, το ενδιαφέρον, την αποφασιστικότητα, την ειλικρίνεια και το άρωμα που αποπνέουν, αποδεικνύουν την αξιοσύνη του αποδέκτου, του οποίου τις προς τον ιερό Δεσμώτη επιστολές δεν έχουμε δυστυχώς υπ' όψιν μας.
ΙΕ. 7. Αναφορά σε παράλληλες εποχές διωγμού των Ορθοδόξων
Αρχάς του 1952, εν μέσω του φοβερού διωγμού, εκοιμήθη η θετή μητέρα του Βιογραφούμενού μας Ελευθερία Μοναχή, κατά κόσμον κυρία Ασπασία, στον Βόλο 26. Μεταξύ δε των πνευματικών τέκνων του συμπεριλαμβάνονταν και Μοναχές, όπως και η εκ Τήνου διωχθείσα μετά της Συνοδίας της χάριν της προσηλώσεως στην Εορτολογική Παράδοση της Εκκλησίας Ευπραξία (Φιλιππίδου) Μοναχή.
Αυτή διαμένουσα με άλλες αδελφές στον Πειραιά, δεχόταν την επίσκεψη και ενίσχυση του π. Χρυσοστόμου, ακόμη και στα δύσκολα χρόνια του διωγμού. Η ομολογήτρια και αγωνίστρια αυτή Μοναχή εκοιμήθη το έτος 1961 27. Παρά δε τις δυσκολίες και τους κινδύνους του διωγμού, ο π. Χρυσόστομος έβρισκε χρόνο να συγγράφει προς κοινόν όφελος και μάλιστα να αποκαλύπτει τις διωκτικές διαθέσεις και τις υπάρχουσες διαχρονικά ομοιότητες των εκτρεπομένων στην πίστη, μέσα από το χρυσορυχείο της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και Παραδόσεως.
Έτσι, διά του άρθρου του ''Χρόνοι Παράλληλοι'' 28 βεβαιώνει ότι <<η Εκκλησιαστική Ιστορία μαρτυρεί, ότι οι καιροί κατά διαστήματα αντιγράφουσιν αλλήλους>>. Αυτό αποδεικνύεται στις εσωτερικές και εκκλησιαστικές ταραχές εξ αιτίας της εμφανίσεως των κατά καιρούς αιρέσεων, οπότε παρουσιάζεται καταπληκτική ομοιότητα τόσον ως προς την αγριότητα και απανθρωπία των αιρετικών με σκοπό την επιβολή των κακοδοξιών τους, όσο και ως προς την καρτερικότητα των πασχόντων και των υπέρ Αληθείας και Δικαιοσύνης διωκομένων Ορθοδόξων.
Οι αιρετικοί έφθαναν σε τέτοιο σημείο κακουργίας, όταν μάλιστα είχαν σύμμαχο και την κοσμική εξουσία, ώστε να διαπράττουν ακόμη και φόνους ή να καλούν κάποτε σε σύμπραξη ακόμη και αυτούς τους ειδωλολάτρες!
Γίνεται δε μνεία Αναφοράς, την οποία απηύθυνε προς τους Βασιλείς Θεοδόσιον τον Β' και Ουαλεντινιανόν τον Γ' κατά του αιρετικού Θεοτοκομάχου Νεστορίου Κωνσταντινουπόλεως, μία ομάδα Ζηλωτών Μοναχών με επί κεφαλής τους <<Αββάν Θαλάσσιον, αναγνώστην και μονάζοντα>> και <<Βασίλειον, διάκονον και αρχιμανδρίτην>>, και η οποία διασώθηκε στην Πατερική Γραμματεία 29.
Στην Αναφορά τους οι υπογράψαντες Πατέρες ομολογούν εμμονή απαρασάλευτη στην πατροπαράδοτη διδασκαλία της Εκκλησίας, αποδοκιμάζοντες κάθε εκτροπή στην πίστη, και διεκτραγωδούν τα δεινά που υπέστησαν από τον αιρετικό Νεστόριο όσοι δεν θέλησαν να γίνουν κοινωνοί των έργων και των φρονημάτων του. Ιερείς εξεβλήθησαν και επαύθησαν, μέχρι και λαϊκοί εσύρθησαν σε δικαστήρια και κακοποιήθησαν, όσοι ήλεγξαν τον αιρετικό πατριάρχη κτυπήθηκαν, διαπομπεύθηκαν και εξορίσθηκαν, αλλά και φόνοι έμελλαν να γίνουν αν δεν βοηθούσε ο Θεός, να αποσοβηθούν.
Άλλους πάλι συνέλαβαν και παντοιοτρόπως βασάνισαν και εκάκωσαν. Και μάλιστα, ταύτα πράττονται με την βοήθεια της κρατικής εξουσίας, <<και συνεπώς η βασιλική εξουσία ανεχομένη και ενίοτε συμπράττουσα δεν είναι ολιγώτερον εκείνου (του Νεστορίου) ενώπιον του Θεού υπεύθυνος>>.
Κατακλείει δε συμπερασματικώς ο συγγραφέας μας (π. Χρ. Ν.): ''Ταύτα αναγιγνώσκοντες εις την Εκκλησιαστικήν Ιστορίαν, και πλείστα άλλα όμοια και θλιβερώτερα τούτων, ας παρηγορώμεν και ημείς σήμερον διανύοντες την περίοδον των νεοτέρων διωγμών ένεκεν αληθείας και δικαιοσύνης, άμα δε ευσεβείας και Ορθοδοξίας. Ανέκαθεν ίδιον των κακοδόξων γνώρισμα υπήρξε η βία και το ξίφος της κοσμικής εξουσίας.
Εις αυτούς η πειθώ της διδασκαλίας δεν υπάρχει΄ ο σεβασμός της αυτεξουσιότητος του ανθρώπου δεν τηρείται, η ελευθερία της ανθρωπίνης θελήσεως του λόγου, της σκέψεως και της πράξεως δεσμεύεται΄ και μόνον αι απειλαί και αι βιοπραγίαι προς εμπέδωσιν της κακοδοξίας των πολυειδώς και πολυτρόπως εφαρμόζονται. Μακάριοι όθεν οι έως τέλους εμμένοντες εν οις έμαθον, εδιδάχθησαν και επιστώθησαν, διότι η αξιομισθία των έργων της πίστεως και της ηθικής αυτών θ' αποβή ανάλογος προς τας δυσκολίας των περιστάσεων, καθ' ας ταύτα ησκήθησαν και εξεδηλώθησαν>> 28.
Έτερο άρθρο του <<Περί του Αγίου Βασιλέως Ιωάννου Δουκός του Βατάτζην>> 30 αποκαθιστά την ιστορική αλήθεια για τον ένδοξο τούτο Βασιλέα του Βυζαντίου του ΙΓ' αι., αλλά και Άγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, έναντι ανοικείων τινών που εγράφησαν κατ' αυτού από εσφαλμένες πηγές.
Ο συγγραφέας μας (π. Χρ. Ν. ) αναφέρεται σε δύο περιστατικά κατά την διάρκεια της Βασιλείας του, ένα στην Ανατολή και ένα στην Δύση, κατά τα οποία διεξήχθησαν συζητήσεις με τους Παπικούς για το θέμα της Ενώσεως και της αποδόσεως - επιστροφής της Κωνσταντινουπόλεως στους Ανατολικούς, η οποία είχε καταληφθεί το 1204 από τους Λατίνους κατά την πρώτη Άλωση της Βασιλίδος των Πόλεων από τους Σταυροφόρους.
Οι συζητήσεις απέβλεπαν σε κατά Θεόν ένωση με αποβολή των Λατινικών εκτροπών και για τον λόγο τούτο απέτυχαν, προσκρούοντες στην ισχυρογνωμοσύνη των Παπικών. Άρα ο Άγιος Βασιλεύς Ιωάννης Δούκας Βατάτζης, ο τιμηθείς μάλιστα και με θεοσημείες και αφθαρσία Λειψάνου για την μεγάλη του αρετή, δεν ήταν παπολάτρης ή ασυνείδητος., τυχοδιώκτης ή φιλόδοξος, αλλά μεγάλως εδόξασε το Ελληνικό Έθνος και την Ορθόδοξη Εκκλησία.
25. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη. Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τον Μέγα Βασίλειο η εξορία αγίου Ποιμένος σε χρόνια διωγμού θεωρείται <<ερημία της Εκκλησίας>>, πρόξενη μεγάλης λύπης στους πολλούς, αλλά και μακαρισμού για τους πάσχοντας μετά μακροθυμίας και γενναιότητος (βλ. Επιστολή ΡΠΒ': <<Προς τον Πρεσβύτερον Παυλίνον>>).
26. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 121/28.1.1952, σελ. 7. 27. Βλ. Περιοδ. <<Τα Πάτρια>>, έτος Δ', αρ. τ. 13/Ιανουάριος - Μάρτιος 1979, σελ. 76 - 80.
28. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 134/ 28.7.1952, σελ. 2 - 3.
29. Βλ. PG τ. 91, στλ. 1471 - 1480.
30. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 170/14.12.1953, σελ. 3. Να τονίσουμε ότι ο π. Χρ. Ν. ως σοβαρός και εμβριθύς ερευνητής και υποστηρικτής της παραδεδομένης και ακριβούς πίστεως, καμμία αναφορά δεν κάνει ούτε στο παρόν κείμενο ούτε κάπου αλλού στο έργο του σε θρυλικές διηγήσεις δήθεν προφητικών μεγαλοϊδεατισμών, οι οποίες στηρίζονται σε απόκρυφες πηγές, μη παραδεκτές από την Εκκλησία. Άλλωστε, είδαμε στην κριτική του Μακράκη να ψέγει πρωτίστως τις <<προφητολογικές>> πλάνες του (βλ. σελ. 198 - 201 Τόμου Α' παρόντος έργου).
 |
Ο τάφος του Αγίου Χρυσοστόμου του νέου Ομολογητή στην Ι. Μ. Κοίμησης Θεοτόκου Θρακομακεδόνων Αττικής. |
Από την Εισαγωγή του βιβλίου
ΙΣΤ. 1. Η προσπάθεια για εξεύρεση εκκλησιαστικής καλύψεως
Αμέσως μετά την κοίμηση του σεπτού Πρωθιεράρχου Αγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου, η διοίκηση της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών περιήλθε σε <<συλλογική ηγεσία κληρικών>>, η οποία προέκυψε από τις αρχαιρεσίες που διεξήχθησαν στα Γραφεία στην Αθήνα από το Α΄ Πανελλήνιο Ιερατικό Συνέδριο της Εκκλησίας μας την 16/29.9.1955.
Σε αυτό παρέστησαν 66 Ιερείς από διάφορα μέρη της χώρας και διά μυστικής ψηφοφορίας εξελέγη επταμελής διοικούσα επιτροπή, με σκοπό την ρύθμιση όλων των εκκλησιαστικών ζητημάτων του ιερού Αγώνος, σε συνεργασία μάλιστα με το Συμβούλιο της ΠΘΕΟΚ, <<μέχρις επισήμου αναδείξεως του αναμενομένου Ιεράρχου>> 1. Η συλλογική αυτή Εκκλησιαστική Ηγεσία θεωρήθηκε ανώτατο όργανο και τονίσθηκε η οφειλόμενη υπακοή προς αυτήν σύμφωνα με το συμφέρον της Εκκλησίας.
Η σύνθεση αυτή προέβλεπε ως Πρόεδρο τον Αρχιμ. Ακάκιο Παππά τον Γέροντα και Μέλη κατά σειράν εκλογής τους Αρχ/τες Παντελεήμων Τσαλούπη, Χρυσόστομο Νασλίμη, Παρθένιο Σκουρλή, Μερκούριο Καλοσκάμη και Αυξέντιο Πάστρα, και τον Αιδ. π. Κωνσταντίνο Παπαντωνίου ως Γραμματέα 1. Επίσης, εξελέγησαν και πέντε έτερα Μέλη, απαρτίζοντα μαζί με τα προηγούμενα την μεγάλη δωδεκαμελή Επιτροπή, για να επαναλαμβάνεται γενικωτέρων ζητημάτων.
Τα λοιπά Μέλη ήταν οι Αρχ/τες Λογγίνος Χατζηστεφάνου, Γερμανός Αθανασίου, Ματθαίος Λαγγής, Καλλιόπιος Γιαννακουλόπουλος και ο Ιερομ. Γρηγόριος Παπαβλάχος 2. Στο υπ' αριθ. 132 της 18.9.1955 έγγραφο της Γραμματέως της Επιτροπής π. Κων. Παπαντωνίου προς τον Αρχιμ. Χρυσόστομο Νασλίμη, ανακοινώνεται προς αυτόν η εκλογή του στην επταμελή Επιτροπή και του τίθεται το ερώτημα αν την αποδέχεται, με υποχρέωση παρουσίας του στα Γραφεία στην Αθήνα΄ σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να συγκαταλεχθεί σαν Μέλος της Δωδεκαμελούς Επιτροπής, η οποία θα συνέρχεται μία φορά τον μήνα και μόνον εκτάκτως συχνότερα 3.
Ο δε Βιογραφούμενός μας (π. Χρ. Ν.) απήντησε διά χειρογράφου επιστολής της 25.9.1955, όπου δηλώνει ότι η συμμετοχή του σε Εκκλησιαστικές Επιτροπές καθίσταται δύσκολη λόγω των εφημεριακών καθηκόντων του στην Μαγνησία΄ ευχαριστεί όσους τον ψήφισαν και βεβαιώνει ότι θα συνεχίσει να προσφέρει τις <<ασθενείς δυνάμεις>> του υπέρ του ιερού Αγώνος΄ θα διατηρεί αλληλογραφία και μόνον όταν παρίσταται απόλυτη ανάγκη, θα σπεύδει στην Αθήνα για ανταλλαγή απόψεων και λήψη αποφάσεων΄ επίσης, ενημερώνει ότι μεταβαίνει στο Άγιον Όρος για υποθέσεις του, όπου θα συναντηθεί με τον π. Αντώνιο Μουστάκα, τον οποίον θα προτρέψει να κατέλθει στην Αθήνα 4.
Ο π. Κων. Παπαντωνίου διά της υπ' αριθ. 146/2.10.1955 επιστολής του προς τον π. Χρυσόστομο πληροφορεί, ότι η απάντησή του ελήφθη και ανεγνώσθη εις επήκοον της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, η οποία εξέφρασε την ευαρέσκειά της. Την θέση του στην επταμελή Επιτροπή καταλαμβάνει ο Αρχιμ. Λογγίνος Χατζηστεφάνου και αυτός παραμένει Μέλος της Μεγάλης Επιτροπής 5. Ως προς την κατάσταση του ιερού Αγώνος, αναφέρεται ότι ο Κορυτσάς Ευλόγιος παρέδωσε για προώθηση εργασία του στον Μοναχό Βίκτωρα Ματθαίου, γνωστό εκδότη του Μεγάλου Συναξαριστού, και αναμένεται η Ομολογία του ώστε να αποτελέσει τον αντικαταστάτη του αειμνήστου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου. Και συνεχίζει με τα εξής ενθαρρυντικά:
<<Το ευτυχές, αγαπητέ αδελφέ, είνε ότι ο κλήρος και ο λαός ευρίσκεται εν αγάπη και ομονοία. Η απώλεια του Αγίου Προέδρου εγένετο [αιτία] να συσπειρωθούν άπαντες εις εν σώμα και μία ψυχή, διότι ο εχθρός καραδοκεί διά να κτυπήση αλύπητα. Ημείς όμως αναμένομεν. Ο Σταυρός του Κυρίου ευρίσκεται εις τας χείρας ημών, ώστε δι' Αυτού να αμυνθώμεν εναντίον του ασυσωπήτου εχθρού της Ορθοδοξίας. Του Σπυρίδωνος [Βλάχου] και των οργάνων αυτού>> 5.
ΙΣΤ. 2. Προσπάθεια προσεταιρισμού του Κορυτσάς Ευλογίου
Η επικοινωνία με τον Κορυτσάς Ευλόγιο είχε αρχίσει ζώντος ακόμη του Αγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου, όπως άλλωστε προαναφέρθηκε, στην προσπάθεια να πεισθεί να αναλάβει την διαποίμανση της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων.
Η αναφερόμενη εργασία του που παρέδωσε στον Βίκτωρα για έκδοση, ήταν το ογκώδες βιβλίο <<Κώδιξ Ορθοδοξίας>> με συγκέντρωση ομολογιακών κειμένων από την εκκλησιαστική ιστορία. Επιστολή προς τον Κορυτσάς Ευλόγιο απέστειλε η Διοίκηση της ΠΘΕΟΚ την 16/29.8.1955, τρεις δηλαδή εβδομάδες πριν από την εκδημία του πρώην Φλωρίνης, όπου εκφράζεται ευχαριστία για εμπεριστατωμένα δημοσιεύματά του υπέρ του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου΄
επίσης, του υποβάλλεται παράκληση να προβεί σε εκτύπωση βιβλίου υπέρ αυτού και εν τέλει να λάβει την γενναία απόφαση να υψώσει την σημαία των ιερών Παραδόσεων, πράγμα που θα ενθουσιάσει τους αγωνιζομένους επί των επάλξεων τούτων και θα αποθαρρύνει τους χλιαρούς στην πίστη και τους αντιδίκους 6. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε, η υπομονή για προσέλκυση του Κορυτσάς Ευλογίου διήρκησε μέχρι και το Φθινόπωρο του 1956, οπότε κατόπιν επήλθε απογοήτευση από την αναβλητικότητά του.
Ο Βιογραφούμενός μας (π. Χρ. Ν.) σε επιστολή του την 23.3.1956, απευθυνόμενος στον Γραμματέα της Εκκλησιαστικής Επιτροπής π. Κων. Παπαντωνίου, γράφει σχετικά: <<Την υπόθεσιν του Κορυτσάς φρονώ ότι δεν πρέπει να παραμελήσωμεν και πάση θυσία να φροντίσωμεν να εκδοθή το συντομώτερον το βιβλίον του>> 7. Ο δε π. Κωνσταντίνος απήντησε με την υπ. αριθ. 433/31.3.1956 επιστολή του, όπου βεβαιώνει ότι <<η μετά του Αγίου Κορυτσάς επαφή συνεχίζεται, παρ' όλον ότι οι επί της εξόδου του ελπίδες ημών μετριάζονται.
Πάντες δεν παύομεν οχλούντες τούτον και διευκολύνοντες το σωτήριον τούτο διάβημα΄ και επ' αυτού βεβαίως αναμένομεν>> 8. Και πάλι μετ' ολίγον ο π. Χρυσόστομος γράφει από τον Βόλο επιστολή την 6.4.1956 με προτροπή για διευκόλυνση της όσο το δυνατόν ταχυτέρας εξόδου του Κορυτσάς 9, αλλά η υπ' αριθ. 446/9.4.1956 απάντηση είναι ακόμη πιο απογοητευτική: <<αι ελπίδες ημών καθ' εκάστην σβέννυνται>> 10.
Γράφεται, ότι προ δύο ημερών τον επισκέφθηκε Επιτροπή Κληρικών της Εκκλησίας μας και του πρότεινε να περιοδεύσει τα Πατριαρχεία της Ανατολής, προφανώς για το Ημερολογιακό θέμα, με έξοδα των Γνησίων Ορθοδόξων. Η πληροφορία αυτή είναι σημαντική, αποδεικνύουσα την ζωηρά ελπίδα για ευρύτερη επίλυση του ζητήματος.
Όμως, γίνεται η παρατήρηση ότι ο Κορυτσάς δεν επιδεικνύει την ανάλογη σοβαρότητα, μετά μάλιστα την εκλογή ως Προκαθημένου των Νεοημερολογιτών του από Λαρίσης Δωρωθέου Κοτταρά, θεωρουμένου ως πιο μετριοπαθούς και συνετού από τον αποβιώσαντα διώκτη Σπυρίδωνα Βλάχο.
Γι' αυτό και συμπεραίνεται εμπιστευτικώς: <<Το καθ' ημάς ο Άγιος Κορυτσάς ή παίζει ή φοβείται ή δι' ημών ασκεί πίεσιν επί της Κρατούσης Εκκλησίας>> 10. Σε νεώτερη δε επιστολή της Εκκλησιαστικής Επιτροπής υπ' αριθ. 826/22.7.1956 προς τον π. Χρυσόστομο Νασλίμη γράφει χαρακτηριστικά: <<Ο Άγιος Κορυτσάς διπλωματικώτατα ελίσσεται, ώστε ούτε να εξέρχεται, ούτε να απέρχεται>> 11.
1. Βλ. Πρακτικόν 2/16-29.9.1955 της Εκκλησιαστικής Επιτροπής (Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου)΄ επίσης, ΦΟ, αρ. φ. 218/3.10.1955, σελ. 1, 6-7΄ στο αυτό φύλλο γίνεται αναφορά και στην Πανήγυρη του Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Βόλο, προεξάρχοντος του <<δραστηρίου>> και <<εξαιρέτου>> Αρχιμ. Χρυσοστόμου Νασλίμη, υπό την καθοδήγηση του οποίου το Παράρτημα είναι <<πλήρες δράσεως>> (σελ. 8), με αναφορά και σε φιλανθρωπική αγορά στον Ναό χάρις στις προσπάθειες του Προέδρου κ. Δ. Παυλή και της <<εκλεκτής Μυροφόρου>> Δέσποινας Μαυροπαπαδοπούλου. Τα πρόσωπα αυτά θα αναφερθούν και παρακάτω.
2. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 218/3.10.19.55, σελ. 7.
3. Αρχεία Γραφείων Ιεράς Συνόδου και Χρυσοστόμου Νασλίμη.
4. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη.
5. Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου περί της αντικαταστάσεως βλ. ΦΟ, αρ. φ. 218/3.10.1955, σελ. 7.
6. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη. Η προσέγγιση του Κορυτσάς Ευλογίου ήταν εύλογη, διότι αυτός την εποχή εκείνη (1954-1955) δημοσίευσε κείμενα υπέρ του Πατρίου Ημερολογίου και κατά των Καινοτόμων και δη κατά του πρωίμου Οικουμενισμού, με αξιοπρόσεκτη δυναμικότητα και παρρησία. Βλ. ενδεικτικά: Μητροπολίτου Κορυτσάς Ευλογίου Κουρίλα Λαυριώτου, <<Το Ημερολόγιον είναι διορθωμένον παρά των Αγίων Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου>>, στο Περιοδ. <<Αγιορειτική Βιβλιοθήκη>> (ΑΒ), αρ. 215-216/Ιούλιος-Αύγουστος 1954, σελ. 205-209΄ του Αυτού, <<Η χίμαιρα του Έβανστον - Η παγιδευθείσα Ορθοδοξία και η χαλκευθείσα Ψευδένωσις των Εκκλησιών>>, ΑΒ, αρ. 217-218/Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1954, σελ. 265-271, ως και έτερα σε εν συνεχεία τεύχη του εν λόγω Περιοδικού και κατά το επόμενο έτος 1955.
7. Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου.
8. Αυτόθι.
9. Αυτόθι.
10. Αυτόθι. Να σημειωθεί ότι η επικρατούσα άποψη στον Κλήρο του Πατρίου, χωρίς όμως πλήρη συμφωνία, ήταν ότι ο Κορυτσάς αν αποκηρύξει την Σχισματική Εκκλησία του Νέου Ημερολογίου και ταχθεί με τους Γνησίους Ορθοδόξους, γίνεται δεκτός να αναλάβει την ηγεσία του ιερού Αγώνος,(Βλ. Πρακτικά Εκκλησιαστικής Επιτροπής 6/5.10.1955, 31/3.3.1956, 34/28.3.1956, και έκφραση διαφωνίας σε Συνεδρίαση της 23.11.1955 - Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
Αποσπασματικές αναρτήσεις από τον Β' Τόμο του βιβλίου
<<ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910 - 1973)
ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ Πίστεως>>,
που συνέγραψε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Γαρδικίου κ. Κλήμης
της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.
Έκδοση ''Γενικού Ταμείου Εκκλησίας Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών Ελλάδος>>,
σελ. 74-79, Αθήνα 2020.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου