Η μοναξιά δεν είναι τιμωρία. Είναι κάλεσμα
για βαθύτερη αγάπη. Ο Θεός απομακρύνει προσωρινά τους ανθρώπους για να τον γνωρίσεις
χωρίς θόρυβο.
Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος έλεγε «Αγάπησε
τη σιωπή περισσότερο από την αναπνοή σου, γιατί σε αυτήν θα βρεις ζωή». Η μοναξιά,
λοιπόν, δεν είναι τιμωρία, όπως νομίζουν πολλοί, αλλά τόπος συνάντησης με το Θεό.
Δεν είναι έλλειψη ανθρώπων, αλλά παρουσία της Θείας Φωνής που μιλά μέσα στην καρδιά,
όταν παύουν όλοι οι άλλοι ήχοι. Πολλοί άνθρωποι βλέπουν τη μοναξιά ως σημάδι εγκατάλειψης,
όμως για τον πνευματικό άνθρωπο είναι ευκαιρία καθαρισμού. Ο Θεός, όταν θέλει να
μας διδάξει, δεν μας φέρνει πάντα ανάμεσα σε πλήθη, αλλά μας αποσύρει στην έρημο
της καρδιάς, για να μπορέσουμε να τον ακούσουμε καθαρά. Ο Άγιος Ισαάκ μας αποκαλύπτει
πως όποιος φοβάται τη μοναξιά, φοβάται να δει τον εαυτό του. Εκεί, στην ησυχία,
αναδύονται όλα όσα κρύβαμε πίσω από τη φασαρία του κόσμου. Εκεί βλέπουμε την αδυναμία
μας, την ψευδαίσθηση της αυτάρκειας, την ανάγκη μας για Θεό. Ο κόσμος φοβάται τη
σιωπή, γιατί μέσα της αποκαλύπτεται το κενό της ψυχής. Ο άνθρωπος που τρέχει αδιάκοπα,
αλλάζει παρέες, μιλάει συνεχώς, ψάχνει να κρύψει κάτι βαθύτερο, την εσωτερική του
φτώχεια.
Ο Άγιος Ισαάκ λέει πως «Η ψυχή που δεν έμαθε να σιωπά, δεν μπορεί να γνωρίσει
τον Κύριο». Ο Θεός μιλά με σιωπή. Δεν φωνάζει, δεν επιβάλλεται. Ο λόγος του είναι απαλός σαν αύρα, όπως
διδάσκει η Αγία Γραφή. Για να τον ακούσουμε πρέπει να ησυχάσουμε και η μοναξιά είναι
η μεγάλη παιδαγωγός αυτής της εσωτερικής
ησυχίας. Ο άνθρωπος που ζει μόνος δεν είναι απαραίτητος απομονωμένος. Μπορεί να
είναι πιο κοινωνός της ζωής από εκείνον που περιβάλλεται από πλήθη γιατί η μοναξιά
που είναι καρπός πίστης δεν είναι απόρριψη, αλλά προσφορά. Είναι η ώρα που ο Θεός
σε καλεί να τον αγαπήσεις, όχι μέσα απ' τους άλλους, αλλά απευθείας, προσωπικά.
Ο Άγιος Ισαάκ γράφει πως όποιος γεύτηκε την γλυκύτητα της ερήμου, θα αποστραφεί
τον κόσμο. Δεν εννοεί φυσικά να μισήσουμε τον άνθρωπο, αλλά να αποκοπούμε από τη
ματαιότητα και τη φλυαρία που σκορπίζει το νου. Η έρημος, εξωτερική ή εσωτερική,
είναι ο τόπος όπου η ψυχή καθαρίζεται από τα πάθη γιατί δεν έχει που να κρυφτεί. Όταν ο Θεός αποσύρει τους ανθρώπους
από τη ζωή μας, δεν το κάνει για να μας πληγώσει, αλλά για να μας θεραπεύσει. Μας
αφαιρεί τα στηρίγματα για να μάθουμε να στηριζόμαστε μόνο σε Αυτόν. Ο εγωισμός πεθαίνει
στη μοναξιά, γιατί δεν έχει πια κοινό να τον τρέφει. Εκεί η ψυχή μαθαίνει να βλέπει
χωρίς καθρέφτες, να αγαπά χωρίς ανταπόδοση, να ζητά τον Θεό χωρίς προϋποθέσεις.
Η μοναξιά είναι η κάμινος όπου καίγεται η ψεύτικη αυτοπεποίθηση και αναγεννάται
η ταπεινή πίστη. Είναι ο τόπος όπου ο άνθρωπος αρχίζει να προσεύχεται όχι με λόγια,
αλλά με δάκρυα.
Ο Άγιος Ισαάκ διδάσκει ότι εκείνος που
γνώρισε την γλυκύτητα της εσωτερικής σιωπής, θα αγαπήσει όλους τους ανθρώπους. Είναι
παράδοξο, αλλά αληθινό. Ο άνθρωπος που αγαπά τον Θεό μέσα στη μοναξιά, αγαπά μετά
πιο βαθιά και τον πλησίον του. Όταν είμαστε διαρκώς μέσα σε πλήθη, η αγάπη μας γίνεται
επιφανειακή. Αγκαλιάζουμε πολλούς, αλλά γνωρίζουμε λίγους. Η
καρδιά μας διασπάται σε χίλια μικρά ενδιαφέροντα, χωρίς να προλαβαίνει να δεθεί
με κανέναν. Αντίθετα, όταν ο Θεός μας διδάξει να αγαπάμε μέσα στη σιωπή, τότε μαθαίνουμε
να αγαπάμε με διάκριση, με βάθος, χωρίς ιδιοτέλεια. Η μοναξιά, λοιπόν, είναι σχολείο
αγάπης. Εκεί η ψυχή μαθαίνει πως η αγάπη δεν είναι ανάγκη να έχεις κάποιον κοντά,
αλλά να τον κουβαλάς μέσα σου.
Ο Άγιος Ισαάκ λέει πως η αγάπη του Θεού
είναι σαν φως που δεν χρειάζεται μάτια για να φανεί. Απλώς φωτίζει τα πάντα από
μέσα. Όταν ο άνθρωπος μένει μόνος, τότε μαθαίνει να προσεύχεται αληθινά. Όχι μηχανικά,
αλλά με όλη την καρδιά. Η μοναξιά μας διδάσκει να απευθυνόμαστε στον Θεό όχι από
συνήθεια, αλλά από ανάγκη. Εκεί ο λόγος της προσευχής γίνεται αναπνοή και η σιωπή
γίνεται διάλογος.
|Ο Άγιος Ισαάκ λέει πως όποιος δεν γευτεί
και την ησυχία δεν γνωρίζει τι θα πει να προσεύχεσαι. Στην ησυχία της μοναξιάς,
η ψυχή καταλαβαίνει ότι ο Θεός είναι πιο κοντά από ό,τι φανταζόταν. Δεν είναι κάπου
ψηλά, μακριά, αλλά μέσα της ήσυχα, υπομονετικά, γεμάτος αγάπη. Η μοναξιά λοιπόν
δεν είναι στέρηση, αλλά πρόσκληση. Είναι σαν να σου λέει ο Θεός, έλα λίγο μόνος
σου να μιλήσουμε. Και όσοι απαντούν σε αυτό το κάλεσμα επιστρέφουν στον κόσμο διαφορετικοί,
όχι άδειοι, αλλά γεμάτοι φως. Η μοναξιά τρομάζει γιατί αποκαλύπτει την αλήθεια.
Ο Άγιος Ισαάκ εξηγεί πως στην αρχή της ερημίας η ψυχή βιώνει θλίψη, όπως το παιδί
που μαθαίνει να περπατά χωρίς βοήθεια. Όμως μετά έρχεται μια ειρήνη άγνωστη στους
πολλούς. Μια ειρήνη που δεν εξαρτάται από τίποτα εξωτερικό. Όποιος πέρασε μέσα από
τη μοναξιά με πίστη, βγαίνει πιο δυνατός και πιο πράος. Δεν έχει ανάγκη από επιβεβαιώσεις,
ούτε από θαυμαστές. Ο Θεός γίνεται ο σύντροφός
του, ο φίλος του, ο συνοδοιπόρος του. Και αυτή η κοινωνία δεν συγκρίνεται με καμία
ανθρώπινη φιλία, γιατί είναι απόλυτα πιστή και αιώνια. Όταν ο άνθρωπος μάθει να
χαίρεται μόνος με τον Θεό, τότε και οι ανθρώπινες σχέσεις του μεταμορφώνονται. Δεν
ζητά από τους άλλους να τον γεμίσουν, αλλά να συμπορευτούν. Δεν αγαπά από ανάγκη,
αλλά από πληρότητα. Τα! Η μεταμόρφωση της καρδιάς.
Ο Άγιος Ισαάκ γράφει ότι «Η καρδιά που
έμαθε να αγαπά μέσα στη σιωπή θα σπλαχνιστεί ολόκληρη τη κτήση». Αυτή είναι η τελειότητα
της αγάπης. Να βλέπεις σε κάθε πλάσμα το αποτύπωμα του Θεού. Η μοναξιά δεν σκληραίνει
τον άνθρωπο, αν την δεχθεί με πίστη, τον μαλακώνει, γιατί μέσα της μαθαίνει να εκτιμά
την κάθε παρουσία, την κάθε λέξη, την κάθε ματιά. Μαθαίνει ότι τίποτα δεν είναι
δεδομένο και ότι η αληθινή συντροφιά δεν είναι απλώς να είσαι μαζί, αλλά να συντονίζεις
την καρδιά σου με την καρδιά του άλλου. Ο άνθρωπος που πέρασε από τη μοναξιά του
Θεού, γίνεται φως για τους άλλους, χωρίς να το προσπαθεί. Δεν έχει ανάγκη να επιβληθεί.
Η ειρήνη του μιλά από μόνη της. Είναι εκείνος που μπορεί να σταθεί δίπλα σου σιωπηλά
και να σου μεταδώσει ελπίδα. Γιατί ξέρει τι σημαίνει να είσαι μόνος και να μην είσαι
μόνος.
Αν ο Θεός επιτρέπει να βρεθείς σε μοναξιά, είναι γιατί θέλει να σου χαρίσει κάτι
που δεν μπορεί να σου δώσει μέσα στον θόρυβο, την αληθινή γνώση του εαυτού του.
Ο Άγιος Ισαάκ λέει πως ο Θεός είναι σιωπή και όποιος Τον πλησιάζει, μαθαίνει να
σιωπά. Στη σιωπή αυτή γεννιέται η εμπιστοσύνη. Ο άνθρωπος παύει να προσπαθεί να
καταλάβει τα πάντα και αρχίζει απλώς να πιστεύει. Η μοναξιά γίνεται τότε τόπος ειρήνης,
όπου η καρδιά μαθαίνει να αναπαύεται στη βούληση του Θεού χωρίς φόβο, από τη μοναξιά
στην κοινωνία της αγάπης, η αληθινή κοινωνία γεννιέται από την καρδιά που έμαθε
πρώτα να αγαπά στη μοναξιά.
Όποιος δεν βρήκε το Θεό μόνος, δύσκολα
Τον αναγνωρίζει στους άλλους. Ο Άγιος Ισαάκ λέει πως μόνο εκείνος που έμαθε τη σιωπή
μπορεί να μιλήσει λόγια ζωής. Έτσι και ο άνθρωπος που πέρασε μέσα από τη θεϊκή μοναξιά,
όταν ξαναβρεθεί ανάμεσα στους ανθρώπους, δεν κουβαλά πια την παλιά ανησυχία, αλλά
την ειρήνη του Θεού. Δεν ψάχνει φίλους για να καλύψει το κενό του, γίνεται ο ίδιος
φίλος για εκείνους που έχουν ανάγκη. Η μοναξιά δεν είναι τιμωρία, είναι πρόσκληση.
Είναι το χέρι του Θεού που μας τραβά απαλά μακριά από τον θόρυβο, για να μας διδάξει
να αγαπάμε αληθινά.
Όποιος αντέξει να μείνει μόνος θα ανακαλύψει
ότι δεν είναι μόνος ποτέ. Γιατί μέσα στη σιωπή κατοικεί εκείνος που είναι το παν.
Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος μας καλεί να μη φοβόμαστε τη μοναξιά, αλλά να τη δεχθούμε
ως ευλογία. Γιατί εκεί, στο βάθος της ησυχίας, ανθίζει η πιο βαθιά μορφή αγάπης.
Εκείνη που δεν έχει ανάγκη από λόγια, από παρουσία, από αναγνώριση, εκείνη που ενώνει
την ψυχή με τον Θεό. Και τότε η μοναξιά παύει να είναι σκιά, γίνεται φως, παύει
να είναι βάρος, γίνεται ανάπαυση, παύει να είναι φυλακή, γίνεται προσευχή. Γιατί
όποιος γνώρισε τον Θεό στη μοναξιά δεν θα νιώσει ποτέ ξανά μόνος.
ΠΗΓΗ