Μετά την παρουσίαση αποσπασματικών κειμένων από τον Α' Τόμο του βιβλίου <<Επίσκοπος Μαγνησίας Χρυσόστομος Νασλίμης (1910-1973) Ακατάβλητος αγωνιστής Πίστεως και Υπομονής>> από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Γαρδικίου κ. Κλήμη, προβαίνουμε στην μερική παρουσίαση και του δευτέρου εκδοθέντος Τόμου, του μνημειώδους αυτού έργου. Και αυτό, γιατι αγγίζει -όχι μόνο τον χώρο του ακαινοτομήτου πληρώματος της Εκκλησίας μας- αλλά και ευρύτερα, ακριβώς γιατι περιγράφει σχολαστικά -κατά το δυνατόν- και την περιρρέουσα εκκλησιαστική κατάσταση της πρώτης εικοσιπενταετίας του δευτέρου μισού του 20ού αιώνα και δη των ετών (1950-1975). Κι εδώ ισχύει ό,τι και κατά την παρουσίαση του πρώτου Τόμου. Αναρτούμε μια σειρά από αποσπασματικά κείμενα μαζί με τις παραπομπές τους, προσπαθώντας να μην αλλοιωθεί η συνάφεια, η συνοχή και φυσικά το νόημα των γραφομένων. Με την ελπίδα, ότι η ολοκληρωμένη και επιτυχής αυτή πνευματική προσπάθεια της έκδοσης και του δευτέρου Τόμου του εν λόγω βιβλίου θα βρει απήχηση έτι περισσότερο στο φιλαναγνωστικό μας κοινό, ευχόμαστε καλή ανάγνωση και εντρύφηση σε μια ιδιαίτερα δύσκολη εποχή, τα γνωστά <<πέτρινα χρόνια>> των διώξεων, του παποκαισαρισμού και της διοικούσης, εκκλησιαστικής αποδόμησης.
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Μετά την έκδοση του Τόμου Α' του παρόντος έργου προ έτους και την ευμενή υποδοχή του στον χώρο μας και ευρύτερα, βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να ολοκληρώσουμε το μνημειώδες έργο μας, με τον παρόντα Τόμο Β'. Εκφράζουμε για την δωρεά αυτή την ευχαριστία μας στον Θεό των όλων, διότι ένα κυριολεκτικό όραμα ζωής εκπληρώνεται. Η βιογράφηση του σχεδόν πλήρως αγνώστου μέχρι τώρα Μακαριστού Αρχιερέως Μαγνησίας Χρυσοστόμου Νασλίμη (+1973) ήταν έργο μακροχρόνιο και δύσκολο. Και δεν θα επιτελείτο, αν δεν συνέτρεχαν αρκετοί παράγοντες, οι οποίοι με την βοήθεια του Θεού μας έδωσαν τα απαραίτητα εναύσματα, το αναγκαίο δυσεύρετο υλικό, την φιλάδελφη βοήθεια, την φιλάνθρωπη κατανόηση και συμπαράσταση και την συγκινητική ενίσχυση και κάλυψη. Εκτός της προσωπικής επισταμένης ερεύνης για εξεύρεση υλικού, μας χαρίσθηκε σχεδόν μέχρι τελευταίας στιγμής σπουδαίο και ανεκτιμήτου αξίας αρχειακό υλικό, βάσει του οποίου ήμασταν σε θέση να σχηματίσουμε την όσο το δυνατόν καλύτερη, πληρέστερη και αντικειμενικότερη γνώση του Βιογραφουμένου μας, αλλά και του όλου πλαισίου της εποχής και ιδίως των πραγμάτων της Εκκλησίας μας, που έζησε και έδρασε. Τα όσα γράψαμε στην Εισαγωγή του Τόμου Α' ως προς την αιτία για την ενασχόλησή μας αυτή και τον τρόπο εργασίας μας στην εκπόνηση του όλου εγχειρήματος, όπως και τα σχετικά με τις προτροπές μας στον αγαπητό αναγνώστη για τον τρόπο μελέτης και αντιμετωπίσεως των γραφομένων, ισχύουν και για τον παρόντα Τόμο Β' και δεν θα επαναλάβουμε κάτι επ' αυτών. Μόνον, κάνουμε ταπεινά έκκληση για προσεκτική και πλήρη μελέτη, στην σειρά εκθέσεως του υλικού, και όχι πρόχειρη, βεβιασμένη και αποσπασματική, η οποία να περιλαμβάνει οπωσδήποτε και τις υποσημειώσεις, και μάλιστα τις εκτενείς. Και τούτο, διότι σε αυτές δεν παρέχεται μόνον η γνωστοποίηση των πηγών, για το αξιόπιστο των γραφομένων, αλλά συνήθως περιέχονται σημαντικά στοιχεία πληροφοριακά, συμπληρωματικά, επεξηγηματικά, όπως και αξιολογικά, τα οποία φωτίζουν πολύπλευρα το κύριο μέρος του κειμένου, η δε αγνόησή τους στερεί τον αναγνώστη από ουσιώδες μέρος του υλικού του όλου έργου.
Από την Εισαγωγή του βιβλίου
Κ. 7. Το πλήγμα της ασθενείας
Μετά την Εορτή του Αγίου Πάσχα και μέσα στην χαρμόσυνη και φωτόλουστη περίοδο του αγίου Πεντηκοσταρίου, η ψυχή του Χριστοποθήτου Αρχιερέως Χρυσοστόμου βίωνε την χαρά της ευφροσύνου Πανηγύρεως.
Το σώμα του όμως ήταν πολύ κουρασμένο και τα δυσάρεστα αποτελέσματα της ασθενείας του είχαν μία ανησυχητική εκδηλωτικότητα και έξαρση. Το περιβάλλον του ανήσυχο διαπίστωνε ότι είχε συσσωρευθεί μεγάλη κόπωση ψυχική και σωματική και συνιστούσε ενδεδειγμένα μέτρα για προστασία και προφύλαξη.
Όμως, η ζημία όπως φαίνεται εντός του εξασθενημένου οργανισμού της ευαίσθητης προσωπικότητός του ήταν ήδη πολύ προχωρημένη. Όπως προαναφέραμε, την Τρίτη της Διακαινησίμου τέλεσε τα Εγκαίνια του Ιερού Ναού Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στα Φάρσαλα και πρόλαβε να τελέσει την εις Πρεσβύτερον χειροτονία του π. Σεραφείμ Παπαϊωάννου.
<<Την εορτήν της Ζωοδόχου Πηγής [Παρασκευήν της Διακαινησίμου] επήγε εις την ομώνυμον Μονήν του Βελεστίνου διά την πανηγυρικήν ιερουργίαν. Εκεί [δε] υπέστη μεγάλην υποτροπήν της υγείας του>> 65.
Εν τούτοις, παρά την δυσκολία και εξάντλησή του, ιερούργησε με κόπο ακόμη και την Κυριακή του Θωμά στον Βόλο. Όμως <<το απόγευμα της ιδίας ημέρας κατέβησαν εις Αθήνας διά εξετάσεις.
Ενοσηλεύθη στο Νοσοκομείον <<Ευαγγελισμός>> αρκετές ημέρες' κατόπιν εφιλοξενήθη στην οικίαν της κ. Βασιλικής Καπαρελιώτου, την οποίαν αποκαλούσε: <<Μάμα>> και μετά ήλθεν εις τον Βόλον εις αναπηρικόν καροτσάκι με ημιπληγίαν όλης της δεξιάς πλευράς του και <<δεμένης>> της ευφραδεστάτης γλώσσης του>> 65.
Οι πολλές μέριμνες, πικρίες, απογοητεύσεις, όπως και στενοχώριες που είχαν ιδίως μαζευθεί κατά τα τελευταία δύο χρόνια, με όλες τις φθοροποιές εντάσεις και απολήξεις τους,
σε συνδυασμό με την ασθένεια του σακχαροδιαβήτου από την οποίαν έπασχε, τον οδήγησαν σε μία θλιβερή και μοιραία κρίση, που προξένησε ημιπληγία και επέφερε παράλυση ολοκλήρου της δεξιάς πλευράς του.
Τούτο είχε ως αποτέλεσμα να πληγεί η ευφραδεστάτη γλώσσα του, όπως και η καρπογόνος συγγραφική δεξιά του χείρα 66. Σίγησε το καλλικέλαδο στόμα, σιώπησε η μελίρρυτη και γλυκύλαλη γλώσσα,
έπαυσε ο οξυγράφος κάλαμος, η δυναμική πένα, η κατά πάντα αξιόλογη και βαθυνούστατη συγγραφική παραγωγή της δεξιάς του χειρός, ενώ η αριστερή μετά βίας μόλις που εσάλευε!...
Από Πρακτικό της Κοινότητος Καβάλας του Απριλίου 1966 πληροφορούμαστε για τα ανωτέρω, ότι ο Σεβ. Μαγνησίας μεταφέρθηκε επειγόντως από τον Βόλο στον Ευαγγελισμό στην Αθήνα για νοσηλεία και ότι η κατάστασή του ενέπνεε σοβαρές ανησυχίες.
Οι εκ Βόλου και όλων των Κοινοτήτων αδελφοί ανέπεμψαν έκκληση συμπαραστάσεως προς σωτηρίαν του. Ο Αιδ. π. Νικόλαος Αλεξανδρίδης από την Μεσορόπη έσπευσε στην Αθήνα για να παρασταθεί εκ του σύνεγγυς 67.
Και το Πρακτικό συνεχίζει, περιγράφοντας έκδηλα τα αγωνιώδη λυπηρά συμβάντα: <<Ο Σεβ/τος κ. Χρυσόστομος Νασλίμης υπεβλήθη εις εγχείρησιν και απεκαταστάθη η κυκλοφορία του αίματος. Η κατάστασίς του παραμένει κρίσιμος 68.
Γίνονται δεήσεις στο θείον Έλεος, από όπου αναμένουμε την ενίσχυση και την δικαίωση. Για να εκτιμήσουμε καλύτερα το δοκιμαστήριον της υπομονής, το οποίο λησμονούμε, αφού <<ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς>> (Ρωμ. η' 18).
Η ασθένεια βάζει σε δοκιμασία την λογική και την πίστη του ανθρώπου. Εν τούτοις, αποτελεί τρόπο υποταγής στο θείο θέλημα για να <<γεννηθεί>> ο άνθρωπος στην αιωνιότητα.
Η αποδοχή του θείου θελήματος γεννά υπομονή και ειρήνη. Τότε διώκεται ο φόβος της ασθενείας, όπως και του θανάτου. Είδαμε ότι στην <<Πνευματική Διαθήκη>> του ο Βιογραφούμενός μας Επίσκοπος
τόνισε σε κάποιο σημείο πως οι πειρασμοί του παρόντος βίου, μολονότι είναι οδυνηροί και ενοχλητικοί, είναι όμως για μας ωφέλιμοι, διότι ταπεινωνόμαστε, καθαριζόμαστε και διδασκόμαστε.
Και διά του τρόπου αυτού, προσθέτουμε εμείς, διδάσκουμε τους άλλους και συμβάλλουμε στην οικοδομή της Εκκλησίας με τρόπο ιδιαίτερο και ίσως πιο αποτελεσματικό, σύμφωνα με την κρίση του Θεού που αλλιώς βλέπει και αξιολογεί τα πράγματα.
Η σοβαρή ασθένεια, η οποία αλλάζει πλήρως τα δεδομένα στην ζωή κάποιου επιφανούς ανθρώπου, όπως του Βιογραφουμένου μας, επιφέρει σίγουρα ψυχική ωφέλεια, προστατεύει από την κενοδοξία, παιδαγωγεί σωτήρια και δικαιώνει:
<<ότι ο Θεός επείρασεν αυτούς (τους δικαίους) και εύρεν αυτούς αξίους εαυτού' ως χρυσόν εν χωνευτηρίω εδοκίμασεν αυτούς και ως ολοκάρπωμα θυσίας προσεδέξατο αυτούς>> (Σοφ. Σολ. γ' 5-6).
Ο Ψαλμωδός βεβαιώνει ότι <<πολλαί οι θλίψεις των δικαίων και εκ πασών αυτών ρύσεται αυτούς ο Κύριος>> (Ψαλμ. λγ' 20). Σώζει είτε επαναφέροντας την υγεία, είτε προσλαμβάνοντας τον δοκιμαζόμενο
στην θεία κατάπαυση της αιωνιότητος, αφού η ασθένεια αποτελεί την σταδιακή προετοιμασία για την μετάβαση από τον επίγειο Ναό στο Ουράνιο Θυσιαστήριο.
Για να επιτευχθεί η αγαθή συνείδηση στον άνθρωπο και η προφύλαξή του από την αμαρτία, δεν απαιτούνται πολλά χρόνια. Απαιτείται κατάλληλη προετοιμασία πίστεως και υπομονής, ώστε να καταστεί άξιος μετοχής στην θεία δόξα.
Είναι γνωστόν, ότι δεν γινόμαστε οικητήρια καθαρά Πνεύματος Αγίου από την παρούσα ζωή χωρίς την γενναία και πρόθυμη υπομονετική αντιμετώπιση των δοκιμασιών,
πόνων και πειρασμών, που θα χαρίσουν πνευματική αύξηση και προκοπή, χαρίσματα πνευματικά, πλούτο ουράνιο και κληρονομία αφθάρτου Βασιλείας, κατά τον Άγιο Μακάριο τον Μέγα 1.
ΚΑ.2. Πρώτος χρόνος της ασθένειας
Στην Εξόδιο Ακολουθία του Μαγνησίας Χρυσοστόμου τον Ιούλιο του 1973, ο τότε Θεσσαλονίκης Χρυσόστομος ανεφέρθη στον Επικήδειο λόγο του, και στην μετά την εγχείριση επιστροφή του στον Βόλο και στην ζωή του μετά ταύτα κατά την δύσκολη κατάσταση της ασθενείας του:
<<Ο ακέραιος Ιεράρχης επέπρωτο περαιτέρω να δοκιμασθή ως χρυσός εν καμίνω διά πολυχρονίου οδυνηράς νόσου παραλύσεως, ίνα και μαρτυρικών στεφάνων υπομονής και καρτερίας αξιωθή. Και υπέμεινεν αγογγύστως...>> 2.
Στον μαρτυρικό σταυρό που σήκωσε ο υπομονετικός Ιεράρχης Κυρηναίους είχε πρόσωπα του στενού περιβάλλοντός του, εκ των πνευματικών του τέκνων στον Βόλο, και κυρίως την Μυροφόρο Δέσποινα Μαυροπαπαδοπούλου, στην οποίαν έχουμε ήδη αναφερθεί εν τοις έμπροσθεν 3.
Η ευσεβής κοσμοκαλόγρια Δέσποινα έμενε ήδη από αρκετών χρόνων στο ισόγειο της οικίας Ζωγράφου στον περίβολο του Ναού της Κοιμήσεως στον Βόλο με την επίσης ευσεβή μητέρα της κα Μαρία.
Τα πρώτα χρόνια, έως ότου ζούσε η ψυχομητέρα του Βιογραφουμένου μας Ασπασία (Ελευθερία Μοναχή), η Δέσποινα ήταν πιστή βοηθός του στην υπηρεσία της οικίας και του Ναού, όπως και των πτωχών ευρύτερα.
Ήταν τόσο φιλάνθρωπη, που περιποιείτο κάποιες ανήμπορες γερόντισσες, οι οποίες είχαν επίσης μεταφερθεί στην ισόγειο οικία, που λειτουργούσε και σαν μικρό άτυπο γηροκομείο, όπως και στην νοσηλεία γενικότερα και άλλων πτωχών της περιοχής.
Η φιλάνθρωπη Δέσποινα είχε γνώσεις παροχής πρώτων βοηθειών και νοσηλευτικής περιθάλψεως και έτσι γνώριζε να περιποιείται ασθενείς, να χρησιμοποιεί αλοιφές και φάρμακα, να κάνει ενέσεις κλπ., και μάλιστα προσέφερε τις υπηρεσίες της δωρεάν όπου την καλούσαν. Επίσης, είχε πάρει πλεκτομηχανή για την κάλυψη των αναγκών όσων φρόντιζε 4.
Αυτή λοιπόν ήταν και ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για την διακονία του ασθενούντος πνευματικού πατρός της Αρχιερέως. <<Ως η πιστή Διακόνισσα Αγία Ολυμπιάδα [μαθήτρια του ιερού Χρυσοστόμου]
έτσι και η Δέσποινα εξυπηρέτησε τον ασθενή Δεσπότην με όλην την αφοσίωσίν της, με ανυπολογίστους κόπους μέχρι του έτους 1973, οπότε ο σεπτός Ιεράρχης εκλήθη εις τας Αιωνίους Μονάς>> 4.
Στην συνεισφορά της ευλογημένης αυτής ψυχής κατά την μακρά περίοδο ασθενείας του σεπτού Ιεράρχου Μαγνησίας Χρυσοστόμου έχει αναφερθεί επίσης:
<<Η αφιερωμένη εκ νεαράς ηλικίας εις την υπηρεσίαν της Εκκλησίας και πνευματικόν τέκνον Δέσποινα καθ' όλην την διάρκειαν της ασθενείας του μεγάλως τον ανεκούφιζε με την συμπαράστασιν, την περιποίησιν και τις ακάματες και ανυπολόγιστες φροντίδες της.
Ανδροπρεπής εις την εξωτερικήν εμφάνισιν και εσωτερικήν διακόσμησιν της ελεήμονος ψυχής της, είχε ανδρείον το φρόνημα και πρόθυμον την θέλησιν να εξυπηρετή τους πάντας, έχοντας ανάγκην βοηθείας, τους γηραιούς και ανήμπορους ασθενείς.
Διέθετε ιδικούς της οικονομικούς πόρους διά την εξυπηρέτησίν τους. Αλλά και πάντοτε ήταν το δεξί χέρι του Αγίου Πατρός να δίδη αφθονοπαρόχως ελημοσύνην και να ανακουφίζη πάσχοντας.
Η ελεήμων και πονόψυχος Δέσποινα, καίτοι μεγάλη εις την ηλικίαν, δεν υπελόγιζε τους κόπους της, και έπασχε περισσότερον βλέπουσα τον ασθενή Άγιον Πατέρα και προσπαθούσε με όλην την δύναμίν της να ολιγοστεύση την ταλαιπωρίαν εκ της ασθενείας.
Θα ήτο δίκαιον και πολύ αρμόδιον να την ονομάσωμεν Ολυμπιάδα και πιστήν μαθήτριαν>> 5.
65. Επιστολή Ιεράς Μονής Υπαπαντής του Χριστού προς τον γράφοντα έτους 2015.
66. Βλ. Ιστορικόν της Ιεράς Μονής Υπαπαντής του Χριστού, ένθ' ανωτ., σελ. 66, και Σύντομη Βιογραφία του Μαγνησίας κυρού Χρυσοστόμου Νασλίμη, ένθ' ανωτ., σελ. 9.
67. Βλ. Ιστορία της Εκκλησίας Πατρίου Ημερολογίου Καβάλας, ένθ' ανωτ., σελ. 184 (Πρακτικόν 686/11.4.1966).
68. Ο τότε Σεβ. Θεσσαλονίκης Χρυσόστομος στν Επικήδειο Λόγο του κατά την Εξόδιο Ακολουθία του Μαγνησίας Χρυσοστόμου ανέφερε χαρακτηριστικά, ότι κατά την περίσταση εκείνη υπεβλήθη ο ασθενής Αρχιερεύς <<εις τολμηράν χειρούργησιν ίνα περισωθή μία τόσον αναγκαία διά την Εκκλησίαν μας ύπαρξις. Αλλ' εις ουδέν ίσχυσεν η προσπάθεια>> (βλ. ΦΟ, αρ. φ. 679/10.8.1973, σελ. 6).
69. Βλ. Ιστορία της Εκκλησίας Πατρίου Ημερολογίου Καβάλας, ένθ' ανωτ., σελ. 185.
1. Βλ. <<Ομιλίαι Πνευματικαί>>, Ι', ε', PG Τ. 34, ΣΤΛ. 544C. Και ο νεώτερος Άγιος Επίσκοπος Ιγνάντιος στην Ρωσία γράφει, ότι οι δοκιμασίες του δικαίου είναι αναβαθμοί προς την τελειότητα της αρετής, που συνίστανται στην πλήρη υποταγή στον Θεό' και σε αυτήν φθάνει κάποιος όταν αποκτήσει στον ύψιστο βαθμό την θεογνωσία και την αυτογνωσία με την επίγνωση της μηδαμινότητός του (βλ. <<Θρήνος ενός Μοναχού...>>. Έργα 10, Προσφορά στον σύγχρονο Μοναχισμό, Β', έκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 2018, σελ. 244).
2. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 679/10.8.1973 (έκτακτος έκδοσις), σελ. 6.
3. Βλ. σελ. 176 παρόντος έργου.
4. Στοιχεία περί αυτής γνωστοποιήθηκαν στον γράφοντα σε επιστολή της Ιεράς Μονής Υπαπαντής του Χριστού προς αυτόν του έτους 2015. Η ευλαβής Δέσποινα είχε εν τέλει μαρτυρικό θάνατο, φονευθείσα σε δυστύχημα από διερχόμενο όχημα, ενώ πήγαινε στην Θ. Λειτουργία στην Ι. Μονή Ζωοδόχου Πηγής στον Ριζόμυλο Βελεστίνου, στην Εορτή της Αγίας Θεοπρομήτορος Άννης, την 9.12.1998 π.η., είθε δε ο Κύριος να αναπαύσει την θεοσεβή ψυχή της!
5. Βλ. Σύντομος Βιογραφία του Μαγνησίας κ. κ. Χρυσοστόμου Νασλίμη, έκδ. Ιεράς Μονής Υπαπαντής του Χριστού Χορτοκοπίου Ελευθερουπόλεως (κείμενο δακτυλογραφημένο), α.χ., σελ. 10.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από τον Β' Τόμο του βιβλίου
<<ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910 - 1973)
ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ Πίστεως>>,
που συνέγραψε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Γαρδικίου κ. Κλήμης
της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.
Έκδοση ''Γενικού Ταμείου Εκκλησίας Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών Ελλάδος>>,
σελ. 480-487, Αθήνα 2020.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΙΣ: † Ἐπισκόπου Γαρδικίου Κλήμεντος - Επίσκοπος Μαγνησίας Χρυσόστομος Νασλίμης ΤΟΜΟΣ Α΄
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου