Η σύνδεση αμαρτίας και ασθένειας, όπως ήταν αναμενόμενο, πέρασε και στο θρησκευτικό του νόμο του Ισραήλ, με σκοπό να ριζώσει στη συνείδηση του λαού. Ιδιαίτερα η ασθένεια προβαλλόταν από το νόμο ως μία από τις πιο σοβαρές κατάρες που θα έπληττε το λαό για την απιστία και την ανυπακοή του στις εντολές του Θεού. Αντίθετα, η φύλαξη των εντολών θα επέφερε πολλές ευλογίες ανάμεσα στις οποίες υγεία, μακροημέρευση και γονιμότητα. Στις πρώτες νομοθετικές ρυθμίσεις για τη ζωή της ισραηλιτικής κοινότητας στη γη Χαναάν, ο Θεός υπόσχεται μέσα στο νόμο ότι όταν ο λαός θα τηρεί τους όρους της Διαθήκης, δηλαδή θα τον αναγνωρίζει ως Κύριο και Θεό του και θα πράττει όλα όσα είναι ευάρεστα ενώπιον Του, τότε και Αυτός θα τον προικίζει με μία σειρά από ευλογίες. Ευλογίες που θα συνίστανται στην αποσόβηση του κινδύνου της ασθένειας και στη δωρεά της υγείας, της γονιμότητας, της μακροημέρευσης (Εξ 23:24-26).
Στο βιβλίο του Λευιτικού επίσης περιλαμβάνονται ευλογίες και κατάρες από την τήρηση και τη μη τήρηση του νόμου αντίστοιχα. Ανάμεσα στις τιμωρίες συγκαταλέγονται διάφορες ασθένειες και ανάμεσα στις ευλογίες συγκαταλέγεται πάλι η γονιμότητα και αύξηση του έθνους. Αν οι Ισραηλίτες τηρούσαν τους νόμους της Διαθήκης, θα απολάμβαναν ευημερία και πολυτεκνία (Λευ 26:9). Αν έδειχναν απείθεια και αποστροφή στις θείες εντολές και δεν τηρούσαν τα προστάγματα του Θεού, τότε θα υπέφεραν από συγκεκριμένες και κατονομαζόμενες πληγές και ασθένειες (Λευ 26:16).
Ένα παράδοξο φαινόμενο σημειώνεται στο βιβλίο του Ιερεμία. Από τη μια μεριά, ο προφήτης προσευχόταν συνεχώς για την ίαση του λαού του και από την άλλη εξαπέλυε κατάρες εναντίον αυτών που συνωμοτούσαν να τον σκοτώσουν. Βαριές ήταν οι κατάρες του, σαν αυτές που περιέχονται στο Δευτερονόμιο. Τους καταριόταν με όλα τα δεινά που ήταν γνωστά στον κόσμο της ανατολής, πείνα, θανατηφόρα ασθένεια και θάνατο στον πόλεμο (Ιερ 18:21). Στην κατακλείδα του λόγου του (Ιερ 18:23) λέγοντας «ασθένεια» εννοεί τη γενική καταστροφή τους. Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί ο προφήτης επιθυμεί την τιμωρία των εχθρών του. Συμβάλλει με αυτό στη γενικότερη θεραπεία του λαού του ή απλά ζητάει προσωπική εκδίκηση για την πληγωμένη περηφάνια του; Προφανώς το πρώτο. Αυτοί που εχθρεύονταν τον προφήτη, απέρριπταν ουσιαστικά τον Θεό και αν έβλεπαν τις προφητείες του να μην εκπληρώνονται, θα αποδεικνυόταν και το έργο του προφήτη ψευδές και ο Γιαχβέ της Διαθήκης ανύπαρκτος. Η τιμωρία λοιπόν της δικής τους αδικίας και αμαρτίας ήταν σημάδι ότι ο Κύριος ζει και ότι αυτά που λέει είναι αληθινά. Επίσης, ο ιερός Χρυσόστομος περαιτέρω εξηγεί ότι όλοι αυτοί που έκαναν σχέδια συνωμοσίας για να βρουν επιλήψιμα στοιχεία στα λόγια του προφήτη ή για να τον θανατώσουν, έπρεπε να απολεσθούν, ώστε να μην βλάψουν και να μην παρασύρουν με τις ψεύτικες κατηγορίες τους τον υπόλοιπο λαό στη συνέχιση της αμαρτωλής ζωής του (Βλ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εξήγησις εις τον Ιερεμίαν Προφήτην, PG 64, 923).
Η πίστη ότι η ασθένεια είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας δεν εκφράστηκε μόνο στο θρησκευτικό νόμο του ισραηλιτικού λαού, αλλά και στον ποιητικό του λόγο και ιδιαιτέρως στους ψαλμούς. Οι ψαλμοί γράφτηκαν από διάφορους ανθρώπους σε διάφορες χρονικές περιόδους της ιστορίας του Ισραήλ, με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις λατρευτικές ανάγκες των πιστών σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Σ’ αυτούς αποτυπώθηκαν ποικίλα συναισθήματα και εμπειρίες του λαού, όπως ο ύμνος, η δοξολογία, η ευχαριστία, η δέηση, η δοκιμασία, ο θρήνος, η μετάνοια, η εμπιστοσύνη στο Θεό. Η ασθένεια, ως μία κατάσταση δοκιμασίας του ανθρώπου, δεν έμεινε εκτός της προσευχητικής διαδικασίας του αρχαίου Ισραήλ. Γι’ αυτό και στο βιβλίο των Ψαλμών υπάρχουν ψαλμοί που συντέθηκαν από ανθρώπους ασθενείς, οι οποίοι αποτύπωσαν στην προσευχή το βίωμά τους: τα συναισθήματα, τη μετάνοια και την ελπίδα τους ότι ο Θεός θα αποκαταστήσει την υγεία τους.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου