Περί της επιστολής του π. Παϊσίου: «Σημεία των καιρών» (E΄ Μέρος)

Κύριε Διευθυντά,

Ἐδιάβασα με πολλή προσοχή τις Επιστολὲς τῶν σεβαστῶν  ̓Αγιορειτῶν Πατέρων της Ι. Μ. Κουτλουμουσίου καὶ τοῦ ἀγαπητού μου π. Ιωάννου Φωτοπούλου καὶ ἐπειδὴ διεπίστωσα ὅτι καὶ οἱ δύο ἐπιστολὲς κινοῦνται στὰ αὐτὰ περίπου πλαίσια, περιώρισα την ἀπάντησί μου σὲ ἕνα μόνο κείμενο.

Μία πρώτη παρατήρησι ἀπὸ τὴν ἀνάγνωσι τῶν ἀνωτέρω ἐπιστολῶν εἶναι ὅτι ἀπ' αὐτὲς ἀπουσιάζει ή νηφαλιότητα. Στοιχειώδης δὲ ἔνδειξι νηφαλιότητος είναι τὸ νὰ διαβάζης μὲ προσοχὴ ὅλα ὅσα γράφει κάποιος, νὰ μὴ διαβάζης αυτά που δὲν ἔγραψε καὶ νὰ δίδης βαρύτητα στην ουσία τῶν γραφομένων του ἄλλου καὶ ὄχι στὰ περὶ τὴν οὐσίαν.

 ̓Αντιθέτως, οἱ ἐπικριταί μου διαβάζουν αὐτὰ ποὺ δὲν ἔγραψα, δίδουν βαρύτητα στό ἐάν ὁ π. Παΐσιος διετήρησε μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του τίς ἀπόψεις του περί τῶν ταυτοτήτων, πράγμα ἐπουσιῶδες γιὰ τὸ κέντρο βάρους τῶν κειμένων μου, δίδουν ἔμφασι στο ὅτι καὶ ὁ π. Παΐσιος καὶ ὁ π. Επιφάνιος ἔγραψαν ὅτι δὲν πρέπει να πάρουμε τις ταυτότητες, ἂν ἔχουν τὸ 666 ή δαιμονικά σύμβολα, παραβλέποντες ὅτι ἐπ' αὐτοῦ ταυτίζομαι ἀπολύτως καὶ μάλιστα τὸ διεκήρυξα αὐτό μέσα ἀπὸ τὰ κείμενα μου ὄχι ἅπαξ ἢ δίς, ἀλλὰ πολλάκις, ἀμφισβητοῦν τή μαρτυρία μου για τὶς ἐπὶ τοῦ θέματος ἀπόψεις τοῦ π. Επιφανίου παρά τό ὅτι ἔγραψα πώς στα χειρόγραφά μου υπάρχουν οι προσθήκες τοῦ π. Επιφανίου, ποὺ ἐπιτείνουν τὸ νόημα τῶν γραφομένων μου καὶ ἀποσιωπούν ἐντελῶς τὴν οὐσία τοῦ προβλήματος, ἡ ὁποία καὶ εἶναι τὸ κεντρικό θέμα τῶν κειμένων μου. Δηλαδή, τὸ γιατί δὲν θὰ πάρουμε τις ταυτότητες.

Ας πάρουμε ὅμως τα πράγματα μὲ τὴ σειρά:

1. Οι σεβαστοί Πατέρες τῆς Ι. Μ. Κουτλουμουσίου υποστηρίζουν ὅτι ἔγραψα, πώς «ὁ Γέροντας Παΐσιος τροποποίησε αργότερα τις ἀπόψεις του». Οὐδέποτε έγραψα κάτι τέτοιο. Ο π. Ιωάννης Φωτόπουλος ἐδιάβασε σωστά αυτό ποὺ ἔγραψα καὶ τοὺς διορθώνει γράφοντας ὅτι «Λέγει ό π. Βασίλειος ότι λίγο διάστημα μετά την κυκλοφορία του κειμένου τοῦ π Παϊσίου, ὁ μακαριστὸς ἔπαυσε να ἀσχολεῖται μὲ πάθος μὲ τὰ ἐπίμαχα ζητήματα». Όμως καὶ ὁ π. Ιωάννης, ὅπως καὶ οἱ σεβαστοί Ἀγιορείτες καταβάλλουν προσπάθεια νὰ ἀποδείξουν ότι «μέχρι τέλους της ζωής του ὁ π. Παΐσιος ἔδινε την ὁμολογία του» ἐπὶ τοῦ θέματος αὐτοῦ, ἐνῶ αὐτό δέν τούς χρησιμεύει σε τίποτε, ἐφ' ὅσον δεν ἀποτελεῖ τὸν πολιορκητικό κριό, ποὺ ἐνδείκνυται για την κατάρρηψι τῶν ἐπιχειρημάτων μου. Τὸ θέμα δὲν εἶναι, ἂν ὁ π. Παΐσιος έλεγε μέχρι το τέλος τῆς ζωῆς του ὅτι δὲν πρέπει να πάρουμε τις ταυτότητες, διότι αὐτὸ καὶ τὸ ὑποστήριξα καὶ τὸ ὑποστηρίζω καὶ ταυτίζομαι μὲ αὐτὴν τὴ θέσι. Καί μάλιστα το έγραψα πολλές φορές. Καὶ στὸ «Προλογικό σημείωμα» του βιβλίου μου καὶ στὰ πρόσφατα δημοσιεύματά μου, μὲ ἀποκορύφωμα τον «Επίλογο» τους, όπου διακηρύσσω: «Γι' αὐτὸ “πάλιν καὶ πολλάκις” ἐδήλωσα ὅτι "θὰ πολεμήσω τις νέες ταυτότητες, ἂν αὐτὲς ἔχουν τὸ 666 ἢ ἄλλα δαιμονικά σύμβολα καὶ θὰ συστήσω στους πιστούς, ποὺ θὰ μὲ συμβουλευθοῦν νὰ ἀρνηθοῦν τὴν παραλαβή τους"». Το θέμα είναι, γιατί δὲν θὰ πάρουμε τις ταυτότητες. Επ' αὐτοῦ καὶ μόνον ὑπάρχει διαφοροποίησι. Ἡ ἐπιστολὴ τοῦ π. Παϊσίου υποστηρίζει εμμέσως ὅτι ἡ παραλαβή τῆς ταυτότητος βλάπτει πνευματικά τὸν ἄνθρωπο, τὸν μολύνει, ἐνῶ τὰ δικά μου κείμενα ἐκφράζουν τη θέσι (καὶ τὴν στηρίζουν, νομίζω, με ἐπιχειρήματα θεολογικά) ότι δεν θὰ πάρουμε τὶς ταυτότητες «καὶ θὰ τὶς ἀρνηθούμε όχι γιατί φοβόμαστε ἕναν ἀριθμό, αλλά γιατί δεν ἐπιτρέπουμε σε κανέναν νὰ ἀνακατεύεται στην πίστι μας καὶ νὰ μᾶς ἐπιβάλη ἕναν ἀπεχθῆ ἀριθμό σαν διακριτικό της ταυτότητός μας», ὅπως ἐπίσης «γιατί πρέπει να προασπίσουμε τούς “ἀσθενεῖς τῇ πίστει ἐμφόβους χριστιανούς μας, συγκαταβαίνοντας στὴν ἀδυναμία τους ἀλλὰ καὶ γιατί δὲν εἶναι σωστὸ νὰ ἐπιτρέψουμε στούς πολιτικούς να παίζουν" μὲ τὴν πίστι μας».

Εδώ, λοιπόν, βρίσκεται ἡ ουσία τοῦ θέματος. Στο γιατί δεν θα πάρουμε τις ταυτότητες. Όλες οι ἄλλες παράμετροι είναι επουσιώδεις πτυχές τοῦ κυρίου θέματος. Καὶ γιὰ τὴ λύσι του κυρίως προβλήματος ἀπαιτεῖται θεολογική επιχειρηματολογία καὶ ὄχι ἐπίκλησι όνομάτων ἁγίων Γερόντων καὶ Ἐκκλησιαστικών προσωπικοτήτων. Θεολογικὰ δὲ ἐπιχειρήματα, τὰ ὁποῖα νὰ ἀντικρούουν την ουσία τῶν θέσεών μου δὲν ἐδιάβασα μέχρι σήμερα.

Εφθάσαμε στο σημείο να πετάξουμε στα σκουπίδια ὄχι μόνο τη θεολογία μας ἀλλὰ καὶ τὴ λογική μας, προκειμένου να πείσουμε τον λαό μας ότι κάθε θεόπτης ἅγιος ἔχει ὁπωσδήποτε καὶ τὸ χάρισμα τῆς διδασκαλίας καὶ τῆς ἀκριβούς διατυπώσεως τῆς πίστεως, ἀδιαφορώντας γιὰ τὰ ἂν ὁ ἅγιος Απόστολος Παῦλος μᾶς διδάσκει ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο λέγοντας: «Μὴ πάντες Ἀπόστολοι; Μὴ πάντες προφῆται; Μὴ πάντες διδάσκαλοι; Μὴ πάντες δυνάμεις; Μὴ πάντες χαρίσματα ἔχουσιν ιαμάτων;» (1 Κορ. 12, 29-30). Ο π. Παΐσιος έκρινε ὅτι εἶναι σωστό να συστήση στοὺς πιστοὺς νὰ μὴ πάρουν ταυτότητες, ἂν αὐτὲς ἔχουν τὸ 666. Επ' αὐτοῦ οὐδείς ευρίσκεται διαφωνῶν. Ως προς τα θεολογικά επιχειρήματα, που χρησιμοποίησε ότι Παΐσιος δεν ευθύνεται αὐτὸς ἀλλὰ ἐκεῖνοι ποὺ τοῦ τὸ ὑπέδειξαν και τοῦ ἔδωσαν καὶ τὶς παραπομπές. Ο ἅγιος Πατὴρ ἀπὸ ταπείνωσι δέχθηκε τὰ ἐπιχειρήματά τους, διότι θεώρησε ότι σαν μορφωμένοι γνωρίζουν περισσότερα θεολογικά γράμματα, μὲ ἀποτέλεσμα αὐτοὶ νὰ τὸν ἐκθέσουν ἀπό πλευράς θεολογικών επιχειρημάτων. Αυτό εἶναι ὅλο. Ούτε ἡ ἁγιότης τοῦ π. Παϊσίου κλονίζεται, οὔτε καὶ ἐμεῖς πρέπει να πετάξουμε το μυαλό μας στα σκουπίδια καὶ νὰ μᾶς «σαλέψη», ἐπειδὴ τάχα πρέπει να παραδεχθοῦμε τὰ ἀπαράδεκτα.

Ο π. Ιωάννης Φωτόπουλος θεωρεῖ «βλάσφημο» αὐτὸ ποὺ ἔγραψα, ὅτι δηλαδὴ ὁ π. Παΐσιος πείσθηκε ἀπὸ θεολόγο μοναχό και διερωτᾶται «τί είδους ἅγιος θὰ ἦταν, ἂν παρασυρόταν ἀπὸ τὸν ἕνα καί τὸν ἄλλο γιὰ ἕνα τόσο σοβαρό θέμα καὶ ἔγραψε ἀθεολόγητες καὶ πλανεμένες απόψεις;». Ηδη μέ αὐτὰ ποὺ ἐξήγησα φαίνεται πολύ καθαρά ὅτι αὐτὸ ποὺ ὁ π. Ιωάννης θεωρεί «βλάσφημο», είναι τιμή για τὸν π. Παΐσιο ἐκ μέρους μου, διότι τονίζω την ταπείνωσί του καὶ τὴν ευπιστία του πρὸς τοὺς κατὰ τὴ γνώμη του ειδικούς, τους οποίους ἐμπιστεύθηκε όχι γιὰ νὰ τοῦ ὁρίσουν γραμμή «πλεύσεως», δηλαδή νὰ τοῦ εἰποῦν τὸ «ναι» ἢ τὸ «όχι» στις ταυτότητες (ἐπ' αὐτοῦ ὁ ἴδιος είχε καταλήξει, ἀλλὰ γιὰ νὰ θωρακίσουν το «όχι» του με θεολογικά ἐπιχειρήματα).

Ἐπὶ πλέον δέ, ἐφ' ὅσον υπάρχει τάση ευθιξία γιὰ τὴν ὑπεράσπισι τῶν ἁγίων, πῶς δικαιολογεῖται ή σιωπὴ καὶ ἡ ἔλλειψι αγανακτήσεως, όταν συκοφαντούνται ανακηρυγμένοι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, όπως π.χ. ὁ ἅγιος Νικόδημος ο  ̓Αγιορείτης, ὁ ὁποῖος ἐδέχθη ύβριστική επίθεσι γιά τά θεοφώτιστα συγγράμματά του, γιὰ τὰ ὁποῖα καὶ μόνον ἀνεκηρύχθη ἅγιος; Οὔτε ὁ π. Ιωάννης, ούτε πολλοὶ ἀπ ̓ αὐτοὺς ποὺ κόπτονται σήμερα για τὸν π. Παΐσιο, αγανάκτησαν έναντίον τῶν βλασφημούντων τὸν ἀγιον Νικόδημον. Κατ' αὐτούς, τὸ νὰ υβρίζεται βάναυσα ή διδασκαλία ἑνὸς ἤδη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας μας τιμωμένου ὡς ἁγίου, τοῦ ὁποίου ή ἁγιότης απεδείχθη ἰδιαιτέρως με τὰ θεῖα συγγράμματά του, δεν είναι τίποτε σπουδαῖο. Τὸ νὰ ἐλέγχεται όμως ὡς θεολογικῶς διάτρητο ένα κείμενο οσίου ἀνδρός, ο ὁποῖος δὲν ἔχει ἀναγνωρισθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας ἐπισήμως, καὶ ὁ ὁποῖος δὲν εἶχε ὡς εἰδικότητά του τὴ διατύπωση τῆς ἀκριβείας τῆς πίστεως, είναι πρᾶξι... βλάσφημη καὶ ἀποτρόπαια! Τί νὰ εἰπῇ κανείς;

2. Ο π. Ιωάννης με κάποια δόσι ειρωνείας, γράφει: «Ο π. Βασίλειος γιὰ νὰ ἀναιρέσει πασιφανείς ἀλήθειες σχετικά με την ηλεκτρονική σκλαβιά των ταυτοτήτων καὶ τὸ βδελυρό σύμβολο του Αντιχρίστου (666) επικαλείται τρία άξιοσέβαστα πρόσωπα, τον γέροντα Παΐσιο, τον π. Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο καὶ τὸν σεβασμιώτατο π. Αὐγουστίνο. Είναι φυσικό νά ἐπικαλεῖται τις μαρτυρίες τέτοιων ἁγιασμένων ανθρώπων, γιατί ἀλλιώς πῶς νὰ βαστάξει αὐτὸς καὶ οἱ λίγοι συμφρονοῦντες "τὸ βάρος τῆς ἀποδείξεως" τῶν λεγομένων του, όταν όλοι καὶ ὅλα γύρω του βοοῦν καὶ κράζουν περὶ τοῦ ἀντιθέτου;».

Εν πρώτοις συμφωνῶ ὅτι «όλα γύρω μου βοοῦν καὶ κράζουν». Θεολογικά επιχειρήματα δὲν ἀκούω. Ἔπειτα πρέπει να διευκρινήσω ὅτι δὲν ἔχω ἀναλάβει ρόλο Ἄτλαντα, οὔτε σκοπός μου εἶναι τὸ νὰ ἐπιβληθῶ μὲ τὰ ἐπιχειρήματά μου.  ̓Απλώς, ὑπακούοντας στη συνείδησί μου, κατέθεσα τη μαρτυρία μου. Τίποτε ἄλλο. Συνεπῶς δὲν αἰσθάνομαι κανένα βάρος, ὥστε νὰ τὸ μοιρασθῶ μὲ ἄλλους καί μάλιστα καπηλευόμενος μαρτυρίες ἁγίων προσώπων, όπως ἰσχυρίζεται ἐμμέσως, πλήν σαφῶς, ὁ π. Ἰωάννης. Τρίτον, θά εἶχε κάποιο δίκιο ὁ π. Ιωάννης, ἂν πράγματι στηριζόμουν σὲ ὅλα τὰ πρόσωπα που ἀναφέρει, ἐνῶ συμβαίνει ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο γιὰ τὰ δύο ἀπὸ τὰ τρία αυτά πρόσωπα. Δηλαδή γιὰ τὸν π. Παΐσιο καὶ τόν Σεβασμιώτατον π. Αὐγουστῖνον. Τοῦ μέν π. Παϊσίου ἀναιρῶ τὴν Επιστολή, οπότε ὄχι μόνο δεν στηρίζομαι σ' αὐτὸν ἀλλά ἐπισύρω ἐναντίον μου τήν μήνιν ὅλων τῶν εὐλαβουμένων αὐτὸν μὲ «ζῆλον οὐ κατ ̓ ἐπίγνωσιν», τὸν δὲ ἁγιώτατον Μητροπολίτην Φλωρίνης τὸν ἀναφέρω ως προσχωρήσαντα ἤδη στην συλλογιστική τῆς Επιστολῆς τοῦ π. Παϊσίου. Μένει, λοιπόν, στον π. Ιωάννη νὰ ἀνακαλύψῃ τὰ σημεῖα στηρίξεώς μου στους δύο προαναφερθέντας ἁγίους Πατέρας μας. Ως πρός τήν αναφορά μου στον π. Επιφάνιο καὶ πάλι δὲν ἔχει δίκιο ὁ π. Ιωάννης νὰ μὲ εἰρωνεύεται ότι στηρίχθηκα σ' αὐτὸν μὲ ὑστεροβουλία, διότι ἀλλοίμονο, ἂν ἀπέκρυπτα ὅτι τὰ κείμενά μου τὰ ἤλεγξε πρὸ τῆς δημοσιεύσεώς τους ὁ μακαριστός, ὁ ὁποῖος ἀπὸ τότε ήταν πνευματικός μου λόγῳ τῆς πολύ βεβαρημένης καταστάσεως τῆς ὑγείας τοῦ Γέροντός μας π. Σίμωνος, ἕνεκα τῆς οποίας είχε διακοπή ή επικοινωνία του μὲ τὸ ἐξωτερικό περιβάλλον. Τὸν π. Επιφάνιο τὸν ἀνέφερα ἐπίσης, διότι ἔζησε το θέμα, με προστάτευσε ἀπὸ ἐμπαθή πυρά καὶ ἄφησε τις γραπτές του σημειώσεις πάνω στὰ χειρόγραφά μου σαν συνηγορία καὶ παρηγορία μου. Παρά ταῦτα, δὲν ἀμέλησα να θεμελιώσω τίς ἀπόψεις μου μὲ πλῆθος θεολογικῶν ἐπιχειρημάτων, τα ὁποῖα καὶ παρακαλῶ αὐτά καί μόνα νὰ ἀντιμετωπισθούν ἀπό τούς κατηγόρους μου. Ἄς παραθεωρήσουν τὸ ἱστορικὸ τῆς  ̓Επιστολῆς τοῦ π. Παϊσίου καὶ ἂς σταθούν στη θεολογική κριτική της, ὅπως ἐπίσης καὶ σὲ ὅλα ἐκεῖνα πού ἔγραψα μέχρι σήμερα ἐπὶ τοῦ θέματος καὶ ἐπ' αὐτῶν καὶ μόνο να συζητήσουμε. Καὶ νὰ εἰπῶ καὶ κάτι ἄλλο; Μία σοφή παροιμία λέει: «Στο σπίτι τοῦ κρεμασμένου δεν μιλάνε γιὰ σκοινί»! Τί θὰ εἰπῇ αὐτό; "Οτι ἂν ἔπρεπε κάποιος να κατηγορηθή ὅτι στηρίζεται σὲ ἔγκυρα πρόσωπα, γιὰ νὰ ὑποστηρίξῃ τὶς ἀστήρικτες απόψεις του, αὐτὸς ὁ κάποιος ὁπωσδήποτε δὲν εἶμαι ἐγώ. Διότι καὶ ἀνέπτυξα καὶ κατωχύρωσα τις τοποθετήσεις μου, ὅσο μπορούσα μὲ θεολογική συλλογιστική. Ἄλλοι εἶναι αὐτοί, οἱ ὁποῖοι, μή ἔχοντες νὰ ἀντιτάξουν οποιοδήποτε σοβαρὸ ἐπιχείρημα, «κραδαίνουν» μόνο την Επιστολή του π. Παϊσίου! 

(ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ ''ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ'': Στο επόμενο μέρος - λόγω μεγέθους - συνεχίζεται η απάντηση του π. Βασιλείου)

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ

Περί της επιστολής του π. Παϊσίου: «Σημεία των καιρών»

Περί της επιστολής του π. Παϊσίου: «Σημεία των καιρών» (Β΄ Μέρος)

Περί της επιστολής του π. Παϊσίου: «Σημεία των καιρών» (Γ΄ Μέρος)

 Περί της επιστολής του π. Παϊσίου: «Σημεία των καιρών» (Δ΄ Μέρος)