Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Ε.Π.Ε. 8.65
Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου 2020
Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου 2020
Νέο «όχι» στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα
Την κατηγορηματική του άρνηση στο ενδεχόμενο επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα εκφράζει για μία ακόμα φορά το Βρετανικό Μουσείο.
«Το Βρετανικό Μουσείο δεν έχει καμία πρόθεση να αφαιρέσει από τις προθήκες αντικείμενα για τα οποία υπάρχει διαμάχη. Αντίθετα θα προσπαθήσει να τα βάλει σε καλύτερο πλαίσιο ή να τα ερμηνεύσει εκ νέου με τρόπο που θα επιτρέψει στο κοινό να ενημερωθεί για την ολότητά τους» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Βρετανικού Μουσείου, μετά την επιστολή που έλαβαν από το υπουργείο Πολιτισμού της Βρετανίας, ότι θα χάσουν την κρατική χρηματοδότηση αν αφαιρέσουν αρχαιότητες από τις συλλογές τους. Στη σχετική προειδοποίηση ο υπουργός Πολιτισμού Όλιβερ Ντόουτεν γράφει χαρακτηριστικά ότι «ως οργανισμοί που λαμβάνετε κρατική χρηματοδότηση δεν θα πρέπει να προχωρείτε σε ενέργειες που προκαλούνται από ακτιβιστές».
Ανάμεσα στους παραλήπτες ήταν το Βρετανικό Μουσείο, η Tate Gallery, τα πολεμικά μουσεία, το μουσείο Φυσικής Ιστορίας και η Βρετανική Βιβλιοθήκη.
Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2020
«Περὶ Εὐχαριστίας»
Ὁ μιμητὴς τοῦ Ἰώβ, ὁ θεῖος Χρυσόστομος, ἐσυνήθιζε πάντοτε νὰ λέγη τὸ ἀξιομνημόνευτον αὐτὸ ἀπόφθεγμα, σὲ κάθε περίσταση: «Δόξα τῷ Θεῶ πάντων ἕνεκεν. Δὲν θὰ παύσω νὰ τὸ ἐπαναλαμβάνω πάντοτε, γιὰ ὅλα ὅσα μου συμβαίνουν». Τὸ ἴδιο ἐσυνήθιζε νὰ λέγη καὶ ὁ μέγας τῆς Θεσσαλονίκης Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς σὲ κάθε ὑπόθεση, μιμούμενος τὸν θεῖον Χρυσόστομον, ὁ ὁποῖος μὲ τὴν εὔλαλον γλώσσα του προσθέτει: «Ἂς εὐχαριστοῦμε λοιπὸν γιὰ ὅλα, γιὰ ὅ,τι καὶ ἂν συμβῆ, αὐτὸ εἶναι εὐχαριστία. Διότι τὸ νὰ τὸ κάνης αὐτό, ὅταν ὅλα πηγαίνουν ὁμαλά, δὲν εἶναι σπουδαῖον, ἐπειδὴ σὲ αὐτὸ ὠθεῖ ἡ ἴδια ἡ φύσις τῶν πραγμάτων. Ἐὰν ὅμως εὐχαριστοῦμε, ἐνῶ εὐρισκόμεθα στὸ βάθος τῶν κακῶν, αὐτὸ εἶναι θαυμαστόν. Πράγματι, ὅταν ἐμεῖς εὐχαριστοῦμε γιὰ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἄλλοι βλασφημοῦν καὶ ἀποθαρρύνονται, κοίτα πόση ἡ φιλοσοφία! Πρῶτον, εὔφρανες τὸν Θεόν. Δεύτερον, ἐντροπίασες τὸν διάβολο. Τρίτον, αὐτὸ ποὺ συνέβη τὸ ἀπέδειξες μηδαμινό. Δηλαδὴ συγχρόνως καὶ ἐσὺ εὐχαριστεῖς, καὶ ὁ Θεὸς ἀπομακρύνει τὴν λύπη, καὶ ὁ διάβολος ὑποχωρεῖ».
. Τίποτε ἁγιώτερον δὲν ὑπάρχει ἀπὸ τὴν γλώσσα, ποὺ μέσα στὰ κακὰ εὐχαριστεῖ τὸν Θεόν. Ὄντως δὲν ὑστερεῖ σὲ τίποτε ἀπὸ τὴν γλώσσα τοῦ μάρτυρος. Στεφανώνεται καὶ αὐτὴ ὁμοίως μὲ ἐκεῖνον. Διότι καὶ αὐτὴ ἕναν δήμιον ἔχει ἐνώπιόν της, ὁ ὁποῖος τὴν ἀναγκάζει νὰ ἀρνηθῆ τὸν Θεὸν διὰ τῆς βλασφημίας. Τὸν διάβολον ἔχει, ὁ ὁποῖος μὲ δημίους λογισμοὺς τὴν σχίζει σὲ λωρίδες, καὶ τὴν σκοτίζει μὲ τὴν λύπη. Ἂν λοιπὸν κάποιος ὑπομείνη τὰ βάσανα καὶ εὐχαριστήση, ἔλαβε στέφανον μαρτυρίου.
. Λέγει καὶ ὁ μέγας Βασίλειος: εἶναι αἰσχρόν, ὅταν μὲν τὰ πράγματα ἔρχονται εὐνοϊκὰ νὰ εὐλογοῦμε τὸν Θεόν, στὰ δὲ στενόχωρα καὶ ἐπίπονα νὰ σιωποῦμε. Ἀλλὰ τότε πρέπει καὶ περισσότερο νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε, γνωρίζοντας ὅτι «ὃν ἀγαπᾶ Κύριος παιδεύει, μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται…».
. Τί λέγω; Ὄχι μόνο πρέπει κανεὶς νὰ εὐχαριστῆ τὸν Θεὸ γιὰ τὶς θλίψεις καὶ τοὺς πειρασμοὺς τῆς παρούσης ζωῆς, ἀλλὰ πρέπει νὰ τὸν εὐχαριστῆ ἀκόμη καὶ γιὰ τὴν μέλλουσαν κόλασιν. Ἐπειδὴ καὶ ἡ κόλασις εἶναι συμφέρον καὶ ὠφέλιμο γιὰ τοὺς κολαζομένους. Γιατί; Ἐπειδὴ ἡ κόλασις εἶναι ἐμπόδιον τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ κακοῦ, γι’ αὐτὸ ὀνομάζεται καὶ κόλασις, ἐπειδὴ κολάζει, καὶ ἐμποδίζει τὸ κακόν. Ἂν δὲν ὑπῆρχε κόλασις, ἡ ἁμαρτία καὶ τὸ κακό, θὰ ἐπεκτείνετο σὲ ἄπειρον διάστημα καὶ ποτὲ δὲν θὰ ἐλάμβανε τέλος. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ σοφώτατος Μάρκος ὁ Ἐφέσου εἶπε τοῦτον τὸν παράδοξον μὲν στὴν ἀκοήν, ὅμως ἀληθινὸν λόγον καὶ βέβαιον, ὅτι δηλαδὴ συμφέρει στοὺς κολαζομένους νὰ κολάζωνται. Ὅθεν καὶ ὁ ὅσιος Θεόκτιστος ὁ Στουδίτης, σὲ ἕνα τροπάριο εἰς τὸν Κύριον ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστὸν λέγει ἐπὶ λέξει: «Καὶ ἐν τῇ κολάσει εὐχαριστῶ», διότι ἡ κόλασις δὲν εἶναι κακὸν καθ’ ἑαυτόν, ἢ μᾶλλον εἶναι καὶ καλόν. Ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ἐμποδίζει καὶ συστέλλει τὴν ἁμαρτίαν καὶ δὲν τὴν ἀφήνει νὰ ἐνεργῆ ἐπ’ ἄπειρον, ὅπως εἴπαμε, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι ἡ κόλασις εἶναι ποινὴ καὶ παίδευσις τοῦ κακοῦ, καὶ μὲ αὐτὴν ἐκπληρώνεται ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ. Ὅθεν, ἂν καὶ ἡ κόλασις δὲν εἶναι προηγούμενον θέλημα τοῦ Θεοῦ, εἶναι ὅμως ἑπόμενον θέλημά του, σύμφωνα μὲ τοὺς ἱεροὺς θεολόγους. Μόνη δὲ ἡ ἁμαρτία εἶναι αὐτὴ καθ’ ἑαυτὴν κακό, καὶ οὔτε κατὰ προηγούμενον θέλημα τοῦ Θεοῦ γίνεται, οὔτε κατὰ ἑπόμενον, ἀλλὰ κατὰ μοχθηρὰν γνώμην τοῦ ἀνθρώπου.
. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ θεῖος Χρυσόστομος παραγγέλλει στοὺς χριστιανοὺς τὰ ἀκόλουθα: «Αὐτὸ νὰ εἶναι τὸ ἔργο σας, νὰ εὐχαριστῆτε στὶς προσευχὲς καὶ γιὰ τὶς φανερὲς καὶ γιὰ τὶς ἀφανεῖς εὐεργεσίες, καὶ γιὰ ὅσες ἦταν σύμφωνες μὲ τὸ θέλημά σας καὶ γιὰ ὅσες ὄχι. Καὶ γιὰ τὴν βασιλεία τῶν οὐρανῶν καὶ γιὰ τὴν γέεννα τοῦ πυρός, καὶ στὴν θλίψη καὶ στὴν ἄνεση. Ἔτσι συνηθίζουν νὰ προσεύχωνται οἱ Ἅγιοι, καὶ γιὰ τὶς κοινὲς εὐεργεσίες νὰ εὐχαριστοῦν. Γνωρίζω ἐγὼ κάποιον ἅγιον ἄνδρα ὁ ὁποῖος προσεύχεται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο. Δὲν ἔλεγε τίποτε πρὶν ἀπὸ αὐτὰ τὰ λόγια, ἀλλὰ ὅτι: εὐχαριστοῦμε Κύριε γιὰ ὅλες τὶς εὐεργεσίες ποὺ ἔδειξες σὲ μᾶς τοὺς ἀναξίους ἀπὸ τὴν πρώτην ἡμέρα μέχρι σήμερα. Γι’ αὐτὲς ποὺ γνωρίζουμε καὶ γι’ αὐτὲς ποὺ δὲν γνωρίζουμε, γιὰ τὶς φανερές, γιὰ τὶς ἀφανεῖς, γιὰ ὅσες ἔγιναν μὲ ἔργο, γιὰ ὅσες μὲ λόγο, γιὰ ὅσες ἔγιναν μὲ τὴν θέλησή μας καὶ γιὰ ὅσες ὄχι, γιὰ ὅλες ὅσες ἔχουν γίνει σ’ ἐμᾶς τοὺς ἀναξίους. Γιὰ τὶς θλίψεις, γιὰ τὶς ἀνέσεις, γιὰ τὴν γέενα τοῦ πυρός, γιὰ τὴν κόλαση, γιὰ τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν» (Ὁμιλία Ι´ εἰς τὴν πρὸς Κολασσαεῖς).
. Ὁ δὲ ἅγιος Ἰσαὰκ εἶπεν ὅτι ὅποιος εὐχαριστεῖ, παρακινεῖ τὸν εὐεργέτην του νὰ τοῦ δίδη περισσότερες εὐεργεσίες: «ἡ εὐχαριστία τοῦ λαμβάνοντος ἐρεθίζει τὸν δίδοντα νὰ δώση δωρήματα μεγαλύτερα ἀπὸ τὰ προηγούμενα». Καὶ πάλιν ὁ ἴδιος ὁ θεῖος Ἰσαὰκ λέγει: «ὅποιος δὲν εὐχαριστεῖ γιὰ τὰ μικρότερα, καὶ στὰ μεγαλύτερα εἶναι ψεύστης καὶ ἄδικος». Καὶ ἐπίσης: «αὐτὸ ποὺ ὁδηγεῖ τὰ χαρίσματα τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπον εἶναι ἡ καρδία ἡ κινουμένη πρὸς εὐχαριστίαν ἀδιάλειπτον».
. Γίνε λοιπόν, ἄνθρωπε, εὐχάριστος στὸν Θεὸν γιὰ τὸ κάθε τί, «εὐλόγει αὐτὸν ἐν παντὶ καιρῷ, ἡ αἴνεσις αὐτοῦ ἂς εἶναι διὰ παντὸς ἐν τῷ στόματί σου». Ἐὰν ὑγιαίνης, δῶρον τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ὑγεία. Ἐὰν ἀσθενῆς, ἡ ἀσθένεια τοῦ σώματος εἶναι σωτηρία τῆς ψυχῆς. Ἐὰν πλουτῆς καὶ εὐτυχῆς, νὰ εὐχαριστῆς ὅπως ὁ Δαυΐδ «τὸν ἐμπιμπλῶντα ἐν ἀγαθοῖς τὴν ἐπιθυμίαν σου λέγοντας καὶ σύ: «εὐλόγει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον καὶ μὴ ἐπιλανθάνου πάσας τὰς ἀνταποδόσεις αὐτοῦ» (Ψαλμ. Ρβ´ 1, 5). Μὴ λείπη λοιπὸν ποτὲ ἀπὸ τὸ στόμα σας ἡ δοξολογία τοῦ Θεοῦ. Ἐν παντὶ εὐχαριστεῖτε τὸν Θεόν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
[Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Ἁγ. Νικοδήμου «Ἑρμηνεία εἰς τὰς ΙΔ´ ἐπιστολὰς τοῦ Ἀπ. Παύλου (Κολ. δ´ 15)»]
Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Πατερικὸν Κυριακοδρόμιον»,
Εἰσαγωγὴ -Ἐπιμέλεια Ἱ. Κελλίον Ἁγ. Νικολάου Μπουραζέρη,
Ἅγιον Ὄρος, σελ. 417 καὶ ἑξῆς. Ἐπιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Δημουλᾶς
Μὲ μικρὲς συμπληρώσεις «ΧΡΙΣΤ. ΒΙΒΛΙΟΓΡ.»
Νέο προκλητικό βίντεο της Τουρκίας για τη «Γαλάζια Πατρίδα»
Στο προκλητικό αυτό βίντεο, περιλαμβάνεται ένα… πλούσιο μείγμα τουρκικής προπαγάνδας: σουλτάνοι, πειρατές, όπλα και εθνικά εμβατήρια.
Στην αρχή, δύο μικρά παιδιά διαβάζουν στο σαλόνι, η πόρτα χτυπάει και στο κατώφλι εμφανίζονται Τούρκοι αξιωματούχοι με μία σημαία. Ο πατέρας των παιδιών έχει πέσει στο πεδίο της μάχης.
Το νεαρό αγόρι, περήφανο για τον νεκρό πατέρα του, κρεμάει την τουρκική σημαία στο μπαλκόνι του σπιτιού τους. Από πίσω, ακούγεται η φωνή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να απαγγέλλει το εμβατήριο της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Ακολουθούν στιγμιότυπα από τον σύγχρονο τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό και ξαφνικά… μεταφερόμαστε στο παρελθόν σε μια μάχη των Τούρκων με τους πειρατές στη Μεσόγειο. Όλως τυχαίως, βέβαια, το πλοίο των πειρατών έχει τον χριστιανικό σταυρό στα πανιά του…
«Πονηροὶ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι» (Β. Τιμ. 3, 13)
ΜIA ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ
«Πονηροὶ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν
ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι»
(Β. Τιμ. 3, 13)
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὺγουστίνου Καντιώτου
* * *
Μιὰ δὲ ἀπὸ τὶς ἐπιστολὲς αὐτὲς εἶνε καὶ ἡ δευτέρα ἐπιστολὴ ποὺ ἔστειλε ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸν ἀγαπημένο μαθητή του Τιμόθεο. Τὸν Τιμόθεο ὁ ἀπόστολος Παῦλος τὸν εἶχε ἀφήσει στὴν Ἔφεσο, μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ μεγάλες πόλεις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Τὸν ἄφησε γιὰ νὰ συνεχίση ἐκεῖ τὸ ἔργο ποὺ εἶχε ἀρχίσει ὁ ἴδιος. Ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Παύλου ὁ Τιμόθεος χειροτονήθηκε ἐπίσκοπος. Καὶ σὰν ἐπίσκοπος ποὺ ἦταν μέσα σὲ μιὰ μεγάλη εἰδωλολατρικὴ πόλι, ὅπως ἤτανε ἡ Ἔφεσος, συναντοῦσε πολλὲς δυσκολίες γιὰ τὴν ἐκπλήρωσι τῆς ἀποστολῆς του. Ὁ Παῦλος μὲ τὴν ἐπιστολή του θέλει νὰ τὸν ἐνισχύση στὸν ἀγῶνα ποὺ εἶχε.
Ἀνάμεσα στὰ ἄλλα ποὺ τοῦ γράφει εἶνε καὶ μιὰ προφητεία. Γιατὶ ὁ Παῦλος φωτιζόταν ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο καὶ ἔβλεπε πολὺ μακριά. Ἔβλεπε τί θὰ συμβῆ σὸ μέλλον, καὶ αὐτὰ ποὺ ἔβλεπε ἔκρινε καλὸ ὅτι πρέπει νὰ τὰ κάμη γνωστὰ στὸ μαθητή του, γιὰ νὰ εἶνε προετοιμασμένος γιὰ ὅ,τι θὰ συμβῆ. Λέει λοιπὸν ὄτι θὰ ἔρθουν πολὺ ἄσχημες μέρες στὸν κόσμο. Ὅσοι θέλουν νὰ ζήσουν ὅπως θέλει ὁ Χριστὸς θὰ καταδιωχθοῦν καὶ θὰ μαρτυρήσουν. Ἄνθρωποι δὲ κακοὶ καὶ διεστραμμένοι, λέει, θὰ προκόψουν.
Θὰ προκόψουν; Ναὶ θὰ προκόψουν˙ ἀλλὰ ποιά θὰ εἶνε ἡ προκοπὴ αὐτὴ ποὺ θὰ κάμουν; Ὑπάρχει δύο λογιῶν προκοπή˙ προκοπὴ καλή, ὅταν κανεὶς ἀπὸ τὸ χειρότερο πηγαίνη στὸ καλύτερο, ἀλλʼ ὑπάρχει καὶ προκοπὴ κακή, ὅταν ἀπὸ τὸ ἕνα κακὸ πηγάινης κανεὶς σʼ ἄλλο κακὸ ἀκόμη χειρότερο. Καὶ γιὰ νὰ προκόψη μὲν κανεὶς στὸ καλὸ εἶνε δύσκολο˙ ὑπάρχουν πολλὰ ἐμπόδια ποὺ ἐμποδίζουν τὸν ἄνθρωπο νὰ προοδεύη στὴν ἀρετή. Ἀλλὰ στὸ κακὸ προχωρεῖ κανεὶς μὲ μεγάλη εὐκολία. Γιατὶ ὁ δ΄ρομος τοῦ κακοῦ εἶνε κατήφορος. Καὶ ὅταν πάρη κανεὶς τὸν κατήφορο, εἶνε δύσκολο πιὰ νὰ σταματήση. Εἶνε σὰν νὰ πάρης μιὰ μπάλλα καὶ νὰ τὴ ρίξης ἀπὸ τὴν κορυφὴ ἑνὸς βουνοῦ ποὺ εἶνε κοντὰ στὴ θάλασσα˙ ἡ μπάλλα θʼ ἀρχίση νὰ κατρακυλάη μέχρι ποὺ θὰ πέση στὴ θάλασσα. Ἔτσι εἶνε καὶ ὁ κακὸς ἄνθρωπος. Εἶνε στὰ χέρια τοῦ Διαβόλου σὰν μιὰ μπάλλα ποὺ τὴ ρίχνει ὅπου θέλει, καὶ δὲν ἡσυχάζει ὁ καταραμένος μέχρι νὰ δῆ τὸν ἄνθρωπο νὰ πέφτη στὰ βαθειὰ καὶ μαῦρα νερὰ τῆς κολάσεως.
Θὰ προκόψουν λοιπὸν οἱ ἄνθρωποι, λέει ἡ προφητεία, ὁλοένα καὶ στὸ χειρότερο. Τὸ δὲ φοβερὸ δυστύχημα εἶνε ὅτι, ἐνῶ οἱ ἄνθρωποι θὰ πηγαίνουν στὸ χειρότερο καὶ θὰ κάνουν ὅλο καὶ μεγαλύτερα ἁμαρτήματα καὶ ἐγκλήματα, ὄχι μόνο δὲν θὰ ἔχουν αἴσθησι τῆς ἠθικῆς καὶ πνευματικῆς συμφορᾶς τους, ἀλλὰ καὶ θὰ νομίζουν πῶς θὰ προοδεύουν. Ἡ ἁμαρτία θὰ κλείση τὰ μάτια τους καὶ δὲν θὰ βλέπουν ποὺ πηγαίνουν. Σὰν τὸ γαϊδουράκι, ποὺ τοῦ σκεπάζουν τὰ μάτια του μʼ ἕνα τυφλοπάνι καὶ τὸ δένουν στὸ μαγγανοπήγαδο καὶ τὸ κάνουν νὰ τρέχη γύρω ἀπὸ τὸ μάγγανο, καὶ τὸ δυστυχισμένο ζῶο νομίζει πῶς τρέχει ἴσια καὶ προχωρεῖ στὸν δρόμο, ἐνῶ βρίσκεται στὸν ἴδιο κύκλο. Καὶ οἱ ἄνθρωποι τῆς κακίας εἶνε τυφλοὶ καὶ δεμένοι στὸ μαγγανοπήγαδο τῆς ἁμαρτίας καὶ σʼ αὐτὸ δουλεύουν, καὶ νομίζουν πὼς προχωροῦν καὶ προοδεύουν, ἀλλὰ οὔτε ἕνα βῆμα δὲν κάνουν ἔξω ἀπὸ τὸν κύκλο τους.
Θὰ προκόψουν στὸ χειρότερο, λέει ἡ προφητεία τοῦ Παύλου. Καὶ θὰ παρασύρουν καὶ ἄλλους στὸν κατήφορο τῆς πλάνης καὶ τῆς διαφθορᾶς. Τυφλοὶ αὐτοὶ κι ἀπʼ τὰ δυὸ μάτια, ἀναλαμβάνουν νὰ γίνουν ὁδηγοὶ τῶν ἄλλων στὸ δρόμο τῆς ζωῆς. Καὶ ὅπως εἶπε ὁ Χριστός, τυφλὸς ἐὰν ὁδηγῆ τυφλό, «ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται». Δηλαδή: Ἐὰν ἕνας τυφλὸς ὁδηγῆ ἄλλον τυφλό, κιʼ οἱ δυὸ θὰ πέσουν στὸ λάκκο. Ἀλλʼ ἐδῶ εἶνε ἡ βλακεία τῶν ἀνθρώπων˙ ἐνῶ ποτὲ δὲν δέχονται ἕνας τυφλὸς νὰ γίνη ὁδηγός τους, δέχονται ὅμως νὰ γίνουν πνευματικοί τους ὁδηγοὶ στὸ δρόμο τῆς ζωῆς ἄνθρωποι κακοὶ καὶ διεστραμμένοι, ψεῦτες καὶ ἀπατεῶνες, ἰδιοτελεῖς καὶ συμφεροντολόγοι. Εἶνε δὲ καὶ αὐτοὶ ποὺ παρασύρονται ἀπὸ τέτοιους ἀνθρώπους ἔνοχοι καὶ ἄξιοι τιμωρίας γιὰ τὴν τυφλὴ ἐμπιστοσύνη ποὺ δείχνουν στοὺς κακούς, στοὺς ψεῦτες καὶ ἀπατεῶνες. Ὤ, μὲ πόση εὐκολία ᾶρασύρονται οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς μας στὴν πλάνη καὶ στὴ διαφθορά!
Θὰ προκόψουν στὸ χειρότερο οἱ ἄνθρωποι, λέει ἡ προφητεία. Θέλετε παραδείγματα; Ἀκοῦστε: Σʼἕνα χωριὸ ὑπάρχει ἕνας ἱερεὺς πιστὸς καὶ ζηλωτής, ποὺ διδάσκει τὸ λαὸ καὶ δίνει παράδειγμα καλό. Καὶ θὰ ἔπρεπε στὸν ιερέα αὐτὸ νὰ ἔχουν ἐμπιστοσύνη ὅλοι οἱ ἐνορῖτες του, νὰ τὸν ἀκοῦνε καὶ νὰ τὸν ἀκολουθοῦν. Τὸ κάνουν ὅλοι; Ὄχι. Ἔρχεται στὸ χωριὸ ἕνας ξένος, ποὺ κανεὶς δὲν ξέρει ἀπὸ ποῦ κρατάει ἡ σκούφια του. Καὶ ὁ ξένος αὐτὸς ἀρχίζει νὰ λέη πράγματα ἀντίθετα πρὸς ἐκεῖνα ποὺ πιστεύει ἡ Ἐκκλησία καὶ ἐξηγεῖ ὁ καλὸς ἱερεύς. Ὅλοι θὰ ἔπρεπε σʼ αὐτὰ ποὺ λέει ὁ ξένος νὰ κλείσουν τʼ αὐτιά τους καὶ νὰ τὸν διώξουν ἀπʼ τὸ χωριό. Καὶ ὅμως βρίσκονται ἄνθρωποι, ποὺ ἀνοίγουν τʼ αὐτιά τους καὶ ἀκοῦνε τὸν αἱρετικὸ αὐτὸ καὶ γίνονται καὶ αὐτοὶ σὰν κιʼ αὐτὸν καὶ χειρότεροι ἀπʼ αὐτόν. Ὁ ἕνας παρασύρει τὸν ἄλλο, καὶ ὁ ἄλλος ἕναν τρίτο, καὶ ὁ τρίτος τέταρτο. Καὶ βλέποντας πόσο εὔκολα παρασύρονται ἀπορεῖ κανεὶς πῶς συμβαίνει αὐτὸ τὸ πρᾶγμα, ἕνας ξένος νὰ παρασύρη ἀνθρώπους, ποὺ ἀπὸ τὰ μικρά τους χρόνια ἔχουν διδαχθῆ τὴν ὀρθὴ διδασκαλία καὶ ἔχουν μπροστά τους λαμπρὰ παραδείγματα πίστεως καὶ ἀρετῆς. Ἀλλὰ νὰ κιʼ ἄλλο παράδειγμα μέσα στὴν κοινωνία τοῦ χωριοῦ ἤ τῆς πόλεως. Ὑπάρχουν κορίτσια καὶ γυναῖκες ποὺ σέβονται τὴ θρησκεία, προσέχουν τὴ διαγωγή τους, ντύνονται σεμνὰ καὶ δὲν σκανδαλίζουν οὔτε μὲ λόγια οὔτε μὲ πράξεις τοὺς ἄλλους. Ἀλλὰ στὸ χωριὸ ἔρχεται γιὰ νὰ περάση τὸ καλοκαίρι της μιὰ ξένη γυναῖκα, ποὺ ἡ διαγωγή της εἶνε ἀπρεπὴς καὶ ντύνεται – ἤ καλύτερα ξεντύνεται – καὶ φορεῖ μίνι φούστα, καὶ φαίνεται ἡ γύμνια της. Μιὰ τέτοια γυναῖκα καμμιὰ στὸ χωριὸ δὲν ἔπρεπε νὰ τὴν προσέξη. Καὶ ὅμως σʼ αὐτὴ τὴ γυναῖκα πηγαίνουν οἱ νέες νὰ πάρουν μαθήματα ξετσιπωσιᾶς. Μιὰ τέτοια γυναῖκα μοντέρνα μπορεῖ νὰ παρασύρη ὅλες τὶς γυναῖκες τοῦ χωριοῦ.
* * *
Παῦλε ἀπόστολε! Προφήτεψες ὅτι θὰ ἔρθουν ἄσχημες μέρες καὶ τὸ κακὸ θὰ προχωρήση πολὺ καὶ θὰ παρασύρη πολλοὺς στὸν κατήφορο τῆς ἀπιστίας καὶ τῆς διαφθορᾶς. Σύ, ποὺ δὲν κατώρθωσε καμμιὰ δύναμις νὰ σὲ παρασύρη καὶ νὰ σὲ χωρίση ἀπʼ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, πρέσβευε, σὲ παρακαλοῦμε, στὸν ἀγαπημένο σου Κύριο γιὰ νὰ μὴ μᾶς παρασύρη τὸ κακό, ποὺ ἀπὸ τὸν κόσμο ὀνομάζεται ἐξέλιξις καὶ πρόοδος, ἐνῶ εἶνε καταστροφὴ καὶ ἀπώλεια. Ναί, Κύριε, ἄς μείνουμε πιστοὶ καὶ ἀφωσιωμένοι ὀπαδοί σου μέχρι τέλους, ὁσοδήποτε κιʼ ἄν μᾶς στοιχίση.
Ἀπὸ τὸ βιβλίο »ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ» τοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστῖνου Ν. Καντιώτου, Μητροπολίτου Φλωρίνης, σελ. 205-209 στον Ὰπόστολο τῆς ἑορτῆς τῆς ἁγίας Θέκλας
Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2020
ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΣΕΙΕΤΑΙ
Νέα σεισμική δόνηση μεγέθους 4,1 Ρίχτερ σημειώθηκε το μεσημέρι της Κυριακής, στις 15.22, στον θαλάσσιο χώρο ανοιχτά της Χαλκιδικής, κοντά στο Άγιο Όρος, σύμφωνα με τις μετρήσεις του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Θυμίζουμε ότι Ισχυρή σεισμική δόνηση 5,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σημειώθηκε στις 01:50 τα ξημερώματα της Κυριακής στη θαλάσσια περιοχή σε απόσταση 22 χιλιόμετρων νοτιοδυτικά του Άθωνα, μετά το σεισμό εντάσεως 4,2 Ρίχτερ στις 22:39 χθες το βράδυ, με επίκεντρο την ίδια περιοχή.
Δεύτερος σεισμός 5,2 Ρίχτερ στο Άγιον Όρος (BINTEO)
Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2020
Ὁ Παπαδιαμάντης καὶ οἱ γραικύλοι – ἡ ἄρνηση τῆς ταυτότητας
Δημητρακόπουλος Φώτιος (Καθηγ. Βυζαντινῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν)
«τούτ’ ἡ χώρα ποὺ ἀνεμίζει τοὺς ἀμέτρητους γραικύλους»,
Νίκος Καρούζος
Ὁ τελευταῖος γραικυλισμὸς ὡς νόσημα τῆς ἑλληνικῆς διανόησης ἀπορρέει ἀπὸ ἕνα παλαιὸ σύμπτωμα μειονεξίας ἀπέναντι στὴ Δύση, συνοδευόμενο μὲ αἴσθημα προκατάληψης κατὰ τοῦ Βυζαντίου, ἕνεκα παντελοῦς ἀγνοίας τῆς ἑλληνορθόδοξης θέασης τοῦ κόσμου. Τὸ νόσημα παρουσιάζει συγκεκριμένα παθολογικὰ φαινόμενα, ποὺ τὰ ἀποτυπώνει ὁλοκάθαρα ὁ Παπαδιαμάντης στὸ ἀτελὲς μυθιστόρημά του «Τὸ λάβαρον», καὶ προσβάλλει κυρίως τοὺς νεοέλληνες λογίους, διανοουμένους καὶ πολιτικούς. Ὡς ἰδεολογικὸ σύνδρομο ἐμφανίζεται γενικῶς ὡς κρίση ταυτότητας, ὡς ἀπόρριψη τῶν ἡμετέρων καὶ θαυμασμὸς τῶν ἀλλοτρίων, ἤγουν ὡς πλέγμα ἐθνικοῦ αἰσθήματος κατωτερότητας. Ὁ γραικυλισμὸς ἐμφανίζεται καὶ ὡς ὀξεῖα μορφὴ τῆς χρονίου νόσου τοῦ μιμητισμοῦ καὶ τῆς ξενομανίας, ἀκυρώνει τὸν πατριωτισμό, παραλύει τὸ ἐθνικὸ φρόνημα, καταργεῖ κάθε ἐθνικὴ θεωρία, συχνὰ ὁδηγεῖ τὰ θύματά του νὰ μεταβληθοῦν σὲ ἄτυπους ἐξωμότες. Ἐν ἄλλοις λόγοις βρίσκεται στὸν ἀντίποδα τοῦ σωβινισμοῦ.
Στὸ παπαδιαμαντικὸ κείμενο, πέρα ἀπὸ τὴν ἀπερίφραστη, γνωστὴ ρήση ποὺ περιέχεται στὸ προοίμιο τοῦ διηγήματος «Λαμπριάτικος ψάλτης» γιὰ τοὺς «γραικύλους τῆς σήμερον», εἶναι διάσπαρτες οἱ ἀντιδυτικές του ἀπόψεις, ὅπως θὰ δοῦμε, ὅμως, μόνον στὸ Κεφάλαιον Η΄ τοῦ «Λαβάρου» ἔχουμε μία ὁλοκληρωμένη περιγραφὴ ἑνὸς γραικύλου.
Δὲν εἴχανε κλείσει ἕξι χρόνια ἀπὸ τότε ποὺ ὁ Παπαδιαμάντης πρωτοδημοσίευσε διήγημα, τὸ ἑορταστικὸ χριστουγεννιάτικο «Τὸ Χριστόψωμο» στὴν ἐφημ. «Ἐφημερίς», 26 Δεκ. 1887, ἴσαμε τὴ δημοσίευση τοῦ «Λαμπριάτικου ψάλτη» στὴν ἐφημ. «Ἀκρόπολις», 27-31 Μαρτίου 1893. Εἰκοσιεφτὰ διηγήματα σὲ πεντέμισυ χρόνια, τὰ περισσότερα στὶς δύο παραπάνω ἐφημερίδες καὶ στὸ περιοδικὸ «Ἑστία», στὸ μεγαλύτερο μέρος τους μὲ ὑπόθεση συνδεδεμένη μὲ τὸ δωδεκαήμερο τῶν Χριστουγέννων ἢ τὸ Πάσχα, καὶ δημοσιευμένο τὶς μέρες τῶν γιορτῶν. Τὸ ἑορταστικὸ- θρησκευτικὸ-περιεχόμενο τῶν διηγημάτων ὡς ἐξωτερικὸ αἴτιο, κι ἡ ζήλια ὡς ἀφανὴς λόγος ἐπίκρισης, εἶχαν κάνει κάποιους κριτικοὺς νὰ δηλώσουν τὴ δυσφορία τους ἔναντι τοῦ Παπαδιαμάντη. Σ’ αὐτοὺς ἀπαντᾶ στὸν πρόλογό του ὁ κυρ-Ἀλέξανδρος, ἤπια, ἀλλὰ καὶ εἰρωνικά, καὶ μὲ ἀρκετὸ θυμὸ πρὸς τὸ τέλος. Μνημονεύει τὴ συγγραφική του πρόθεση, τὶς πηγὲς τῆς ἔμπνευσής του, τὸ ἀναγνωστικὸ ἐνδιαφέρον ποὺ παρουσιάζουν τὰ διηγήματά του, τὴν ἔλλειψη ἐπιζητημένης καὶ βεβιασμένης ὑπόθεσης ἢ πλοκῆς, τὴν ἄντληση τῆς θεματικῆς ἀπὸ τὴν πραγματικότητα χωρὶς κάτι τὸ ἀπίθανο, καί, τέλος, πὼς ἐργάζεται ὁ ἴδιος ὡς δημιουργός.
Ὁ Παπαδιαμάντης συνεχίζει ὑπογραμμίζοντας τὰ σημεῖα ποὺ ἐνοχλοῦν τοὺς ἐπικριτές του: ἡ θρησκευτικὴ ὑπόθεση τῶν ἔργων του, ἡ ἄποψή του περὶ συνεχείας τοῦ ἑλληνισμοῦ διὰ μέσου τοῦ ἑλληνικοῦ μεσαίωνα, ἡ ἀδιαφορία του γιὰ τὸν κακῶς νοούμενο ἐκπολιτισμὸ καὶ τὴν πρόοδο. Ἀλλὰ ἐκεῖ ποὺ ἐπιτίθεται λαῦρος ὁ Παπαδιαμάντης εἶναι στὰ συμπτώματα τοῦ γραικυλισμοῦ, ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὸν μιμητισμὸ καὶ τὴν ξενομανία.
Συχνὰ παρατηροῦμε στὸ παπαδιαμαντικὸ κείμενο ὅτι ὁ συγγραφέας ἔχει τὴν ἱκανότητα νὰ εἰσέρχεται στὴ νοοτροπία τοῦ ἄλλου ἢ τῶν ἄλλων καὶ νὰ ὁμιλεῖ μὲ τοὺς δικούς τους ὅρους. Αὐτὸ προσδίδει τὴ χαρακτηριστικὴ καὶ μὴ καταπιεστικὴ ἀντιρρητικὴ ἄνεση στὸ κείμενο καὶ ἐπιτρέπει στὸν Παπαδιαμάντη νὰ ἀποδεικνύει ἐνίοτε στοὺς ἄλλους ἀκόμη καὶ πῶς θὰ μποροῦσαν νὰ εἶναι «συνεπεῖς πρὸς ἑαυτούς».
Τί μιμοῦνται μετὰ μανίας οἱ γραικύλοι τῆς ἐποχῆς του; Τὴν ἀθεΐα καὶ τὸν κοσμοπολιτισμό. «Μὴ θρησκευτικὰ πρὸς Θεοῦ! Τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος δὲν εἶναι Βυζαντινοί, ἐννοήσατε; Οἱ σημερινοὶ Ἕλληνες εἶναι κατ’εὐθεῖαν διάδοχοι τῶν ἀρχαίων. Ἔπειτα ἐπολιτίσθησαν, ἐπροώδευσαν καὶ αὐτοὶ συμβαδίζουν μὲ ἄλλα ἔθνη». Ἡ εἰρωνικὴ αὐτὴ δήλωση τοῦ Παπαδιαμάντη στρέφεται γενικῶς κατὰ τοῦ πνεύματος τῶν καιρῶν, τὴν παραγνώριση καὶ περιφρόνηση τοῦ Βυζαντίου καὶ τῆς ὀρθόδοξης ἀντίληψης, πνεῦμα ἀκόμα κυρίαρχο παρὰ τὸ ὅτι εἶχε πρὸ ἐτῶν ἐκδοθεῖ ἡ «Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους» τοῦ Παπαρηγόπουλου. Ἀλλὰ τὸ 1866 εἶχε ἐκδοθεῖ «Ἡ Πάπισσα Ἰωάννα» τοῦ Ροΐδη καὶ τὸ 1877 «Ἰουλιανὸς ὁ παραβάτης» τοῦ Κλέωνος Ραγκαβῆ καὶ ἐνῷ ἔχει ὑποστηριχθεῖ ὅτι τὸν δεύτερο ὑπονοεῖ ὁ Παπαδιαμάντης, φρονῶ ὅτι κατὰ συμφυρμὸ καὶ τοὺς δύο ἔχει κατὰ νοῦν στὸ προοίμιο τοῦ διηγήματος «Λαμπριάτικος ψάλτης», ὅταν ἀναφέρει τὰ σχετικὰ πρὸς τὸν Ἰουλιανό, γράφοντας: «ὅταν συγγραφεὺς ἄλλος, καὶ ἄλλης περιωπῆς, δημοσιεύσας πρὸ ἐτῶν ἱστορικο – φανταστικὸν δράμα, ὅπου προέτασσε χυδαῖα ἀληθῶς προλεγόμενα, δὶ’ ὧν ὕβριζε βαναύσως τὴν θρησκείαν τῶν πατέρων του». Μόνον, ἐξάλλου, ὁ Ροΐδης, διακριτικὰ καὶ ἀσχολίαστα, εἰρωνεύτηκε καὶ τὸ αἴσθημα «εὐγνωμοσύνης πρὸς τὴν λυτρώσασαν ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ ξένου ζυγοῦ Ἐκκλησίαν, δι’ ἧς ἠλπίζομεν τάχιον ἢ βράδιον καὶ τὴν πραγματοποίησιν τῆς μεγάλης ἰδέας, τὴν ἀπελευθέρωσιν δηλαδὴ τῆς Ἠπείρου καὶ Θεσσαλίας».
Ὁ Παπαδιαμάντης, στὸ προοίμιό του, ἀπαντᾶ: «Δία νὰ δώσωμεν πέρας εἰς τὸ προοίμιον αὐτό, θὰ εἴπωμεν μὲ δύο λέξεις ὅτι: Τὸ σημερινὸν ἔθνος δὲν ἐπῆγε, δυστυχῶς, τόσον ἐμπρός, ὅσον λέγουν αὐτοί. Τὸ ἔθνος τὸ ἑλληνικόν, τὸ δοῦλον τουλάχιστον, εἶναι ἀκόμη πολὺ ὀπίσω, καὶ τὸ ἐλεύθερον δὲν δύναται νὰ τρέξη ἀρκετὰ ἐμπρός, χωρὶς τὸ ὅλον νὰ διασπαραχθῆ ὡς διασπαράσσεται, φεῦ! ἤδη. Ὁ τρέχων πρέ- πει νὰ περιμένη καὶ τὸν ἑπόμενον, ἐὰν θέλη νὰ τρέχη, ὁ ἐλεύθερος πρέπει νὰ βοηθῆ τὸν δεσμώτην ἢ νὰ τὸν ἀνακουφίζη. Ὅσον παρέρχεται ὁ χρόνος, τόσον τὸ ἐλεύθερον ἔθνος καθίσταται, οἶμοι! Ἀνικανώτερον, ὅπως δώση χεῖρα βοηθείας εἰς τὸ δοῦλον ἔθνος. Ἄγγλος ἢ Γερμανὸς ἢ Γάλλος δύναται νὰ εἶναι κοσμοπολίτης ἢ ἀναρχικὸς ἢ ἄθεος ἢ ὁτιδήποτε. Ἔκαμε τὸ πατριωτικὸν χρέος του, ἔκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα εἶναι ἐλεύθερος νὰ ἐπαγγέλεται χάριν πολυτελείας τὴν ἀπιστίαν καὶ τὴν ἀπαισιοδοξίαν. Ἀλλὰ Γραικύλος τῆς σήμερον ὅστις θέλη νὰ κάμη δημοσία τὸν ἄθεον ἢ τὸν κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει μὲ νάνον ἀνορθούμενον ἐπ’ ἄκρων ὀνύχων καὶ τανυόμενον νὰ φθάση εἰς τὸ ὕψος καὶ φανῆ καὶ αὐτὸς γίγας. Τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος, τὸ δοῦλον, ἀλλ’ οὐδὲν ἧττον καὶ τὸ ἐλεύθερον ἔχη καὶ θὰ ἔχη διὰ παντὸς ἀνάγκην τῆς θρησκείας του».
Συμπεράσματα: ἡ ἀθεΐα, ἡ ἀπόρριψη τῶν θρησκευτικῶν, συνεπιφέρει τὴν ἀπόρριψη τοῦ Βυζαντίου καὶ ἀνάγει τὴν διαδοχὴ τῶν σημερινῶν Ἑλλήνων κατ’ εὐθεῖαν στοὺς ἀρχαίους. Δὲν εἶναι τυχαία καθόλου ἡ χρήση τῶν ὅρων, ἂν καὶ δὲν ἔχη καθόλου προσεχθεῖ, στὸν Παπαδιαμάντη: «τὸ Ἑλληνικὸν Ἔθνος», οἱ «Βυζαντινοί», οἱ «ἀρχαῖοι», ἡ προσπάθεια καθορισμοῦ δηλαδὴ ἐθνικῆς ταυτότητας, κάτι τὸ ὁποῖο δὲν ἴσχυε καὶ δὲν ἐνδιέφερε τοὺς μεσαιωνικοὺς καὶ ἀρχαίους μας προγόνους. Κι ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὁ κοσμοπολιτισμός, ὅτι δὲν ζοῦμε πιὰ στὶς μικρές μας πατρίδες ἀλλὰ στὸν κόσμο ὁλάκερο. Στὴν «Ἀπάντησιν εἰς τὸν Ζ. τῆς «Ἐφημερίδος» τὸ 1891 φαίνεται σαφῶς τί ἐννοεῖ λέγοντας «κοσμοπολίτης» ὁ Παπαδιαμάντης: «ἐννόει ἁπλῶς, καθὼς ἐγὼ τὸ ἡρμήνευσα, ὅτι φεύγω ἐνίοτε ἀπὸ τὸν τόπο τῆς γεννήσεώς μου καὶ δὲν προσκολλῶμαι ἀποκλειστικῶς εἰς τὰς ἀναμνήσεις τῆς παιδικῆς ἡλικίας μου. Ἔγραψεν Ἀμερικανός, ἀντὶ νὰ γράψη κοσμοπολίτης». Ἑπομένως, κοσμοπολιτισμὸς γιὰ τὸν Ἕλληνα σημαίνει καὶ ἀδιαφορία περὶ τὰ πάτρια, δὲν εἶναι μόνον ἐγκατάλειψη τῆς ἐμμονῆς στὴν ἐντοπιότητα, εἶναι ἄρνηση ἐπιτέλεσης τοῦ πατριωτικοῦ χρέους νὰ κτίσει μεγάλη πατρίδα. Ἀντιθέτως, γιὰ τοὺς Εὐρωπαίους, Ἄγγλους, Γερμανούς, Γάλλους, ἡ ἀθεΐα, ὁ ἀναρχισμός, ὁ κοσμοπολιτισμὸς εἶναι πολυτέλεια τὴν ὁποία ἔχουν τὴν ἐλευθερία νὰ ἐπαγγέλονται, ἐνῷ τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος θὰ ἔχει διὰ παντὸς ἀνάγκη τῆς θρησκείας του.
Πρὸς ἄρσιν πάσης παρεξηγήσεως πρέπει νὰ λεχθεῖ ἐδῶ ὅτι ὁ Παπαδιαμάντης δὲν ἦταν κανενὸς εἴδους ἐμμανὴς σωβινιστής, ἀποκλειστικός, ξενοφοβικός. Ἄλλωστε, ὁ ἴδιος γράφει στὸ προοίμιο τοῦ «Λαμπριάτικου ψάλτη» ὅτι «ἐν πρώτοις, καλὸν θὰ ἦτο νὰ διακρίνωμεν ὅ,τι πράγματι εἶναι ξενισμὸς ἀπὸ ὅ,τι δύναται νὰ εἶναι, ἐκ τῆς φύσεως τῶν πραγμάτων, κοινὸν εἰς πάντα τὰ ἔθνη». Οὔτε, ἂς ποῦμε στὰ λογοτεχνικά του χρέη, ἔπαυσε νὰ διαβάζει καὶ νὰ παραπέμπει στὸν Βύρωνα, τὸν Μίλτωνα, τὸν Σέξπηρ, τὸν Θερβάντες, οὔτε φυσικὰ ἀγνοοῦσε τὴν εὐρωπαϊκὴ λογοτεχνία ἢ εἰδησεογραφία, αὐτὸς ὁ ἐργαζόμενος ὡς μεταφραστὴς εὐρωπαϊκῶν ἐφημερίδων, περιοδικῶν καὶ ἄλλων ἐντύπων. Καὶ αὐτὴ ἡ ἔλλειψη προγραφῶν στὸν Παπαδιαμάντη δὲν ἀφορᾶ μόνον στὴν εἰκόνα τῶν Εὐρωπαίων, ἀλλὰ καὶ στὴν εἰκόνα τῶν Τούρκων, ἂς θυμηθοῦμε τὸν «Ξεπεσμένο δερβίση» καὶ τὸ ἄρθρο του «Αἱ Ἀθῆναι ὡς ἀνατολικὴ πόλις». Μ’ ἄλλα λόγια, τὸ καλὸ δὲν ἀνθεῖ μόνο στὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ κακὸ στὰ ξένα, οὔτε ὅμως καὶ ἀντίστροφα, δὲν εἶναι ὄμορφο καὶ καλὸ ὅ,τι ἔρχεται ἀπὸ τὴν προηγμένη Δύση, καὶ ἄσχημο καὶ κακὸ ὅ,τι ἔχουμε στὴν Ἑλλάδα! Σὲ καμμιὰ ἀπὸ τὶς δύο θέσεις δὲν βρίσκεται ὁ Παπαδιαμάντης, ἐνῷ στὴν πρώτη βρίσκονται οἱ πατριδοκάπηλοι σωβινιστὲς καὶ στὴ δεύτερη οἱ συμπλεγματικοὶ γραικύλοι.
Ὡς γνήσιος ὀρθόδοξος ὁ Παπαδιαμάντης δὲν ἐξεγείρεται ἀπὸ τὴν παρατήρηση ὅτι ὑπάρχει ἁμαρτία, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν δόλο καὶ τὴν ὑποκρισία. Ἂς ποῦμε, ἡ Χριστίνα ἡ δασκάλα στὸ «Χωρὶς στεφάνι» εἶναι μία ἁμαρτωλὴ ἀστεφάνωτη, ἀλλὰ σώζεται ἀπὸ τὴν ἀγάπη ποὺ ἔδειχνε, παρὰ τὸν δακτυλοδεικτούμενο βίο της δίπλα σ’ ἕναν ἄθλιο πολιτικάντη ποὺ ἔχει μάθει νὰ ἐκμεταλλεύεται τοὺς πάντες. Βλέπει λοιπὸν καὶ τὰ δικά μας ἐλαττώματα καὶ τὴν ἁμαρτία στὴ δική μας κοινωνία, ὅμως γνωρίζει ὅτι τὸ πολιτικὸ πρόβλημά μας εἶναι ὅτι εἴμαστε ἀνάμεσα στὸν λατινικὸ δόλο καὶ στὴν τουρκικὴ βία, ποὺ μᾶς καταδυναστεύουν· ἔτσι γράφει στὸ ἄρθρο τοῦ «ὁ Μπάυρων» λίγα χρόνια ἀργότερα, τὸ 1896, δανειζόμενος ἕνα στίχο τοῦ βρετανοῦ ποιητῆ: «Ἡ τουρκικὴ βία καὶ ὁ λατινικὸς δόλος!» Αἱ λέξεις αὗται δὲν εἶναι ἱστορικὸν σύμβολον, παραστατικὸν τοῦ πολυπαθοῦς Ἑλληνισμοῦ; Πόσον ἐνδομύχως ἠσθάνετο καὶ κατενόει ὁ μέγας Βρετανὸς τὴν θέσιν τῆς Ἑλλάδος, τὴν τότε καὶ τὴν διαρκῆ καὶ τὴν παντοτινήν! Καὶ πόσον ἀπέχομεν ἡμεῖς νὰ τὴν ἐνοήσωμεν καὶ νὰ τὴν αἰσθανθῶμεν!» Αὐτὴ ἡ θέση του, ἡ σαφῶς, ἀλλὰ καὶ ἐπιλεκτικὰ ἀντιδυτική, μένει ὣς τὸ τέλος, ὅπως γιὰ παράδειγμα γράφει τὸ 1907, στὸ σπουδαῖο ἄρθρο του «Γλῶσσα καὶ Κοινωνία»: «Δὲν ἔπαυσαν τ’ ἄχυρα καὶ τὰ σκύβαλα τοῦ πολιτισμοῦ νὰ μᾶς ἔρχονται διαρκῶς μὲ τὴν πνοὴν τῶν ἀνέμων. Ὅλοι οἱ ἀργέσται καὶ οἱ ζέφυροι καὶ οἱ ἰάπυγες μᾶς φέρνουν τ’ ἀπορρίμματα, τὰ καθάρματα τῶν δογμάτων καὶ τῶν θεωριῶν, τῶν μεθόδων καὶ τῶν τρόπων, τῶν ἠθῶν καὶ τῶν ἕξεων ἀπὸ τὴν Ἑσπερίαν». Οὔτε, στὸ ἴδιο ἄρθρο, ἔχει ξεχάσει τὸν Ροΐδη: «Δὲν ἠξεύρω γιατί, πρὸ χρόνων, ὅταν ἐσκεπτόμην ἂν ἔπρεπε νὰ γράψω τὴν παροῦσαν μελέτην, ἐσχεδίαζα νὰ τὴν ἐπιγράψω «Τὰ ξόανα». Διατὶ ἄρα; Μήπως ἐσκόπουν ν’ ἀπαντήσω εἰς «Τὰ εἴδωλα» τοῦ μακαρίτου Ροΐδου;». Καὶ σ’ ἕνα ἄλλο, θρησκευτικό, αὐτὴ τὴ φορὰ ἄρθρο γιὰ τὸ Μεγάλο Σάββατο, στὰ ἴδια χρόνια, τὸ 1892, περιλαβαίνει τὸν Ροΐδη καὶ τὴν Πάπισσα, ἀλλὰ καὶ τὸν νεαρὸ λογογράφο, ἀνώνυμα, ποὺ εἶναι ὁ Ξενοπουλος. Πολλὰ θὰ εἶχε κανεὶς νὰ ἀποδελτιώσει ἀπὸ τὰ ἄρθρα τοῦ Παπαδιαμάντη. Θὰ ἀρκεσθῶ νὰ παραθέσω ὅμως ἀπὸ ἕνα ἄρθρο τοῦ 1900, «Ἡ διορθωσιομανία καὶ τὰ θύματά της», τὰ ἀκόλουθα: «Τὸ μεταλλεῖον τῆς ποιήσεως τῆς ἀνατολικῆς εἶναι ἄλλο, καὶ οἱ τρόποι, αἱ μεταφοραὶ καὶ εἰκόνες τῆς γλώσσης τῶν Ἱερῶν Γραφῶν δὲν θὰ γίνωσι ποτὲ νεωτερικαὶ οὔτε δυτικαί».
Ἀλλὰ τί γίνεται μὲ τὸν νεαρὸ Παπαδιαμάντη τῶν μυθιστορημάτων; Στὴ «Μετανάστιν» τὸ μόνο ποὺ δείχνει μία ἐπιφύλαξη πρὸς τὸ δυτικὸ πνεῦμα εἶναι στὴν ἀρχή, μία φράση τοῦ γέρου ναυτικοῦ στὸν γιὸ τοῦ Ζέννα: «νομίζεις ὅτι αἱ νέαι ὅσαι ἀνετράφησαν εἰς τὴν Εὐρώπην, λαμβάνουν ὑπὸ σπουδαίαν σκέψιν τὴν γνώμην τῶν γονέων τῶν προκειμένου περὶ γάμου; Εἶσαι πολὺ μακράν».
Ὅπως ὅλοι ξέρουμε, ἡ ἀντιδυτικὴ στάση τοῦ Παπαδιαμάντη γίνεται ὁλοφάνερη στὰ δύο του ἑπόμενα ἔργα, στοὺς «Ἐμπόρους τῶν ἐθνῶν» καὶ στὴ «Γυφτοπούλα». Οἱ δύο σελίδες ποὺ δείχνουν τὸν ἑνετικὸ κυνισμό, πολιτικό, οἰκονομικό, θρησκευτικό, εἶναι χαρακτηριστικές: «ὁ λέων τοῦ Ἁγίου Μάρκου βουλιμιᾶ. – Ἀκονᾶ τοὺς ὀδόντας του – Χρυσόν, χρυσόν! Ἡ Βενετία μόνη εὗρε τὴν φιλοσοφικὴν λίθον. – Τὰ ἔντομα πετῶσι διὰ τὰ στρουθία, τὰ στρουθία διὰ τὸν ἱέρακα. – Καὶ τὰ ἔθνη διὰ τὴν Βενετίαν. – Ἀλλὰ τὰ ἔθνη δὲν πετῶσι. – Διότι ἡ Βενετία ἔκοψε τὰ φτερά των. – Ἡ Βενετία πωλεῖ τὸν Χριστὸν καὶ ἀγοράζει τὸν Μωάμεθ. – Θὰ κάμη καλὰ νὰ τοὺς πωλήση καὶ τοὺς δύο. – Ἀρκεῖ νὰ εὕρη συμφέρουσαν τιμήν». Καὶ ἀκόμη, ἀπὸ τὴν καταδίκη της Βενετίας, στὴν καταδίκη της πολιτικῆς καὶ τῶν πολιτικῶν:
«Τί ἐζήτει ἡ Βενετία πέμπουσα τοὺς στόλους τούτους εἰς τὸ Αἰγαῖον; Ὅ,τι ζητεῖ ὁ σφαγεὺς παρὰ τοῦ θύματος, τὰς σάρκας αὐτοῦ, ἵνα κορέση τὴν πεῖναν του. Διατὶ αἱ ἰδιωτικαὶ αὖται καὶ κεκυρωμέναι μὲ τὰ σήματα τοῦ Ἁγίου Μάρκου ἐπιχειρήσεις; Διατὶ οἱ τοσοῦτοι ἐργολάβοι τῶν κατακτήσεων, τῶν ὡς διὰ δημοπρασίας ἐκτελουμένων; Ἡ Βενετία προσηγόρευεν ἑαυτὴν Πολιτείαν, καὶ εἶχεν υἱοὺς τυράννους. Τοῖς ἔδιδε τὸ χρῖσμα της καὶ τοὺς ἔπεμπεν ἵνα κατακυριεύσωσιν τῆς γῆς. Ἡ γενεαλογία τῆς πολιτικῆς εἶναι συνεχὴς καὶ γνησία κατὰ τοὺς προγόνους. Ἡ ἀργία ἐγέννησε τὴν πενίαν. Ἡ πενία ἔτεκε τὴν πεῖναν. Ἡ πεῖνα παρήγαγε τὴν ὄρεξιν. Ἡ ὄρεξις ἐγέννησε τὴν αὐθαιρεσίαν. Ἡ αὐθαιρεσία ἐγέννησε τὴν ληστείαν. Ἡ ληστεία ἐγέννησε τὴν πολιτική. Ἰδοὺ ἡ αὐθεντικὴ καταγωγὴ τοῦ τέρατος τούτου. Τότε καὶ τώρα, πάντοτε ἡ αὐτή. Τότε διὰ τῆς βίας, τώρα διὰ τοῦ δόλου… καὶ διὰ τῆς βίας. Πάντες ἀμετάβλητοι οἱ σχοινοβᾶται οὗτοι, οἱ Ἀγίγγανοι, οἱ γελωτοποιοὶ οὗτοι πίθηκοι (καλῶ δὲ οὕτως τοὺς λεγομένους πολιτικούς). Μαῦροι χαλκεῖς κατασκευάζοντες δεσμὰ διὰ τοὺς λαοὺς ἐν τῇ βαθυζόφῳ σκοτίᾳ τοῦ αἰωνίου ἐργαστηρίου των…».
Στὴ «Γυφτοπούλα» ὑπάρχει ὁλόκληρο κεφάλαιο, τὸ Α΄ τοῦ Δευτέρου Μέρους, μὲ τίτλο «Ἱστορικὴ Παρέκβασις». Ἐκεῖ, συνοπτικὰ μνημονεύω, ἀναφέρεται ὁ Πλήθων ὡς «ὁ μετὰ τὸν Παραβάτην [Ἰουλιανὸν] δεύτερος Παραβάτης», ἡ ἐποχὴ τοῦ Παπαδιαμάντη ὡς «ἀπροσδιόριστος ἐποχὴ» ὅπου ἡ μόνη θρησκεία εἶναι «ἡ ἔλλειψις πάσης θρησκείας», ἡ ἱστορικὴ κριτική, εἰς ἣν οὐδεμίαν ἔχομεν [=ὁ Παπαδιαμάντης] ἐμπιστοσύνην». «Μόνον μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς βασιλευούσης ἔπεσον οἱ πλεῖστοι τῶν λογίων τὸ ἔσχατον τοῦτον οἰκτρὸν πτῶμα [=ἢ ἐγίνονταν ἀρχαιολάτραι ὡς ὁ Πλήθων ἢ ἐνεκολποῦντο τὰ δόγματα τῆς Ρώμης]», καταδικάζεται τὸ «αἶσχος τοῦ αὐτομόλου καὶ δραπέτου» Βησσαρίωνος, ὑμνεῖται ὁ Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς καὶ δίδεται παραπομπὴ στὸ «σύγγραμα τοῦ Ἀθανασίου τοῦ Παρίου τὸ ἐπιγραφόμενον «Ὁ Ἀντίπαπας»». Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ ὅτι κανεὶς δὲν ἔλαβε τὸν κόπο νὰ παραβάλει τὸ σύγγραμμα αὐτὸ μὲ τὸ κείμενο τοῦ Παπαδιαμάντη. Ὅπως καὶ κανείς, πλὴν τοῦ γράφοντος, δὲν προσπάθησε νὰ ἐντοπίσει τὶς ἱστορικὲς πηγὲς τῶν μυθιστορημάτων τοῦ Παπαδιαμάντη. Στὸ βιβλίο ὅπου κατέγραψα τὸ Ἀρχεῖο Ἀποστόλου Γ. Παπαδιαμάντη ἀφιέρωσα κάποιες σελίδες, στὶς ὁποῖες ἀπέδειξα ὅτι πηγὴ γιὰ τοὺς «Ἐμπόρους» ὑπῆρξε ἡ Ἱστορία τοῦ Παπαρρηγόπουλου καὶ γιὰ τὴ «Γυφτοπούλα» ἡ «Νεοελληνικὴ Φιλολογία» τοῦ Σάθα, καὶ προσέθεσα ὅτι σὲ ἄγνωστο ὡς τότε θρησκευτικὸ ἄρθρο τοῦ Παπαδιαμάντη, τὸ 1876 κιόλας, μνημονεύεται ὁ Νικόλαος Πολίτης καὶ ὁ Παπαρηγόπουλος. Ἂν θυμηθοῦμε καὶ τὴν ἀνακοίνωση τῆς Καίτης Πολυμέρου-Καμηλάκη ὅτι στὸ ἀρχεῖο Πολίτη σώζονται δύο ἀνέκδοτα γράμματα τοῦ Παπαδιαμάντη στὸν Πολίτη, συμπεραίνουμε, πρᾶγμα ὅλως ἐνδιαφέρον, ὅτι ὁ Παπαδιαμάντης γνώριζε τὸ ἔργο τους καὶ συμμεριζόταν τὶς ἑλληνοκεντρικές τους θέσεις. Δὲν θὰ πρέπει, ἐπίσης, νὰ ἀποσιωπήσουμε κάτι ποὺ ἔχει κι αὐτὸ μείνει ἀσχολίαστο, στὸ ἴδιο κεφάλαιο: «Ὁ Γεώργιος Γεμιστός, πρὸς τοῖς ἄλλοις αὐτοῦ ἐ λ α τ τ ώ μ α σ ι , εἶχε καὶ ἕν ἐλάττωμα ἄγνωστον καὶ ἀνήκουστον κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον. Ἦτο εἷς ἐκ τῶν ὀλιγίστων, οἵτινες εἶχον συνείδησιν τοῦ ἐθνισμοῦ, καὶ ἡ καρδία του ἐφλέγετο ὑπὸ φιλοπατρίας». Τὸ νὰ γράφει ὁ Παπαδιαμάντης γιὰ «συνείδηση τοῦ ἐθνισμοῦ» ἐκεῖνα τὰ χρόνια ὡς «ἄγνωστον καὶ ἀνήκουστον» καὶ νὰ χρησιμοποιεῖ γιὰ τὸν ὅρο αὐτό, ἀμφίσημα, τὴ λέξη «ἐλάττωμα» εἶναι κάτι ποὺ ἐξεικονίζει τὴν ὀξυδέρκεια καὶ λεπτότητα τῶν παρατηρήσεών του καὶ σὲ ἱστορικὰ ζητήματα.
Ἐντάσσοντας τὴν ἀπέχθεια τοῦ Παπαδιαμάντη κατὰ τῶν γραικύλων στὸ εὐρύτερο ἀντιδυτικὸ αἴσθημά του, θὰ παραθέσουμε ὁρισμένα χωρία ἀπὸ τὸ ἔργο του, πρὸς ἐπίρρωσιν τῶν λεγομένων:
«Ἀλλὰ τί θὰ ἐχρειάζετο ἡ Θεολογικὴ Σχολή, ἂν ἔμελλε ν’ ἀσχολῆται ἀποκλειστικῶς εἰς «τετριμμένα» θέματα, καὶ νὰ ἐμπνέεται ἀπολύτως ἀπὸ τὰ συναξάρια; Τόσοι σοφοὶ ἄνδρες, φωστῆρες ἐκ τῆς Ἑσπερίας ἀνατείλαντες, μὲ τόσον παχεῖς μισθούς, καὶ νὰ μὴ μεταγγίσουν ὀλίγον ἀθεϊστικὸν πνεῦμα εἰς τὴν Ἑλλάδα!».
» Ὁ ἰατρὸς ἦτο καλὸς νέος, πλησιάζων εἰς τὸ τεσσαρακοστόν, ὑψηλός, λιγνός, πρόθυμος, ὄχι πολὺ σκληρὸς οὔτε πλεονέκτης. Ἦτο ἀπόφοιτός του ἐν Ἀθήναις πανεπιστημίου, καὶ δὲν τὸν εἶχε κολλήσει μανία, ἂν καὶ εἶχε τὰ μέσα, νὰ μεταβῆ εἰς τὴν Ἑσπερίαν, ὅπως ἀγοράση σοφίαν. […]
» τῶν τριῶν νεαρῶν ἡρώων τῶν προμάχων τῆς πίστεως καὶ τῶν ἐθνικῶν παραδόσεών των […]
» εἰσάγων εἰς τοὺς ἱεροὺς ναοὺς κοινὰ καὶ ξενότροπα, νόθα καὶ ἀπαγορευμένα […]
» Ἀλλὰ τότε δὲν ὑπῆρχεν ἰδέα φυλετισμοῦ μεταξὺ τῶν ὀρθοδόξων λαῶν, ὑπῆρχε μόνον κοινὸς σύνδεσμος μεταξὺ ὁμοπαθῶν καὶ ὁμοδούλων, ἐνῷ τώρα; […]
» ἡ νοθεία ἡ ἐπιγενομένη εἰς τὸν θρησκευτικὸν βίον ὑπὸ καλλιτεχνικὴν μάλιστα ἔποψιν. Ὁ ἀπὸ τοῦ Βορρᾶ κατελθὼν χείμαρρος ἔφερεν ἐκτὸς τῶν ρουβλίων καὶ τῶν πολιτικῶν σκοπῶν, ἔθιμα τινὰ καὶ ἰδέας ἀπαδούσας εἰς γνησίας βυζαντινᾶς παραδόσεις […] Οὕτως εἶναι ἐλπίς, ἐνόσῳ τὰ εὐαγῆ ταῦτα ἱδρύματα ὑπάρχουν (καὶ θὰ ὑπάρχωσιν ἐνόσῳ ὁ ἔξω Ἑλληνισμὸς δὲν συνδιαφθαρῆ φεῦ! θρησκευτικῶς τέλεον μετὰ τῆς ἐλευθέρας γωνίας), εἶναι ἐλπὶς νὰ ἀντισταθῆ ἐκεῖ ὁ Ἑλληνισμὸς εἰς τὴν ἐπιδρομὴν τῶν ξένων. Διότι ἐκ τῆς ἐλευθέρας Ἑλλάδος οὐδεμίαν ἐλπίδα συνδρομῆς βλέπομεν. Ἡ σημερινὴ δυνατὸν νὰ ὑπηρετῆ τὴν Ἑλλάδα ὡς κράτος, δὲν τὴν ὑπηρετεῖ ὅμως ὡς Ἔθνος, τοῦτο νομίζομεν ἡμεῖς.
Αὐτὸ τὸ μειονέκτημα ἡμῶν, ἂν εἶναι μειονέκτημα, ἓν ἀποδεικνύει, ὅτι ἡμεῖς ἐξωκειώθημεν ἄρα μὲ τὰ πάτρια, καὶ τὰ πονοῦμεν, ἐνῷ αὐτοὶ δὲν τὰ ἐγνώρισαν καὶ δὲν τὰ στέργουσι. Διότι ἂν ἀνετρέφοντο μ’ αὐτά, θὰ ἦσαν εὐχαριστημένοι, καὶ δὲν θὰ ἐζήτουν τὴν μεταβολήν.
» Καὶ ὅμως εὑρίσκονται ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρὸν ἐκ τῶν ἡμετέρων τινές, τόσον ἐκφυλισμένοι, ὥστε νὰ θαυμάζωσι τὰ τῆς Παπικῆς Ἐκκλησίας!.
» Τώρα ἀναγκάζεταί τις νὰ ἀναγνωρίση ὅτι οἱ Οὐνῖται ἐκεῖνοι, καίτοι δογματικῶς ἐκπεσόντες, καλῶς ἔπραττον τηροῦντες τὰ πάτρια ὡς πρὸς τοὺς τύπους τουλάχιστον, καὶ μὴ ἐκφυλιζόμενοι, μὴ ἀπορροφώμενοι ἀπὸ τὴν Λατινικὴν Ἐκκλησίαν.
Αἱ εὐλαβεῖς κυρίαι ἀκρατῶς εὐρωπαΐζουσι, ἐγκαταλειποῦσαι ἀπὸ δεκάδων ἐτῶν ἤδη τοὺς ὀχληροὺς γυναικονίτας, διεχύθησαν ἐφ’ ἑκάτερα τοῦ ναοῦ […].
» Νὰ παύση π.χ. ἡ συστηματικὴ περιφρόνησις τῆς θρησκείας ἐκ μέρους πολιτικῶν ἀνδρῶν, ἐπιστημόνων, λογίων, δημοσιογράφων καὶ ἄλλων. Ἡ λεγομένη ἀνωτέρα τάξις νὰ συμμορφωθῆ μὲ τὰ ἔθιμα τῆς χώρας, ἂν θέλη νὰ ἐγκλιματισθῆ ἐδῶ. Νὰ γίνη προστάτις τῶν πατρίων, καὶ ὄχι διώκτρα. Νὰ ἀσπασθῆ καὶ νὰ ἐγκολπωθῆ τὰς ἐθνικᾶς παραδόσεις.
» Νὰ μὴ περιφρονῆ ἀναφανδὸν ὅ,τι παλαιόν, ὅ,τι ἐγχώριον, ὅ,τι ἑλληνικόν. Νὰ καταπολεμηθῆ ὁ ξενισμός, ὁ πιθηκισμός, ὁ φραγκισμός. Νὰ μὴ νοθεύονται τὰ θρησκευτικὰ καὶ τὰ οἰκογενειακὰ ἔθιμα. Νὰ καλλιεργηθῆ ἡ σεμνοπρεπὴς βυζαντινὴ παράδοσις εἰς τὴν λατρείαν, εἰς τὴν διακόσμησιν τῶν ναῶν, τὴν μουσικὴν καὶ τὴν ζωγραφικήν.
» Νὰ μὴ μιμώμεθα πότε τοὺς Παπικοὺς καὶ πότε τοὺς Προτεστάντας. Νὰ μὴ χάσκωμεν πρὸς τὰ ξένα. Νὰ στέργωμεν καὶ νὰ τιμῶμεν τὰ πάτρια.
» Εἶναι τῆς ἐσχάτης ἐθνικῆς ἀφιλοτιμίας νὰ ἔχωμεν κειμήλια, καὶ νὰ μὴ φροντίζωμεν νὰ τὰ διατηρήσωμεν. Ἂς σταθμήσωσι καλῶς τὴν εὐθύνην των οἱ ἔχοντες τὴν μεγίστην εὐθύνην.
» Νὰ ἐμφυσηθῆ ζωὴ χωρὶς νὰ ὑπάρχη, νὰ δοθῆ ἔμπνευσις ἐκεῖ ὅπου λείπει ἡ ψυχή!… Καὶ ποῦ εἶναι οἱ δόκιμοι ποιηταί μας;… Καὶ ἐὰν τοιοῦτοι ὑπάρχουν, αὐτοὶ ἐνδιαφέρονται περισσότερον διὰ τὸν Νὶτς καὶ τὸν Ἴψεν παρὰ διὰ τὰ κατ’ αὐτοὺς σκουριασμένα ντόπια πράγματα.
» Μόνον παρ’ Ἀσιανοῖς […] ταῦτα εἶναι τὸ ἕν ἄκρον. Τὸ ἄλλο ἄκρον ἀπαντᾶ εἰς τὰ ἤθη τῶν Ἑσπερίων […] ὁποῖον φ ρ α γ κ ι κ ὸ ν ἄρωμα […] Ὁ ἑλληνικὸς πολιτισμός, ὅπως καὶ ὁ Ὀ ρ θ ό δ ο ξ ο ς Χριστιανισμὸς καὶ αὐτὸ τὸ προϊὸν καὶ ὁ ὀρθὸς λόγος, θέλουσι τὴν ἐν μέτρῳ προσπέλασιν καὶ παρρησίαν τῶν δύο φύλων […].
» Ἄμυνα περὶ πάτρης θὰ ἦτο ἡ εὐσυνείδητος λειτουργία τῶν θεσμῶν, ἡ ἐθνικὴ ἀγωγή, ἡ χρηστὴ διοίκησις, ἡ καταπολέμησις τοῦ ξένου ὑλισμοῦ καὶ τοῦ πιθηκισμοῦ, τοῦ διαφθείραντος τὸ φρόνημα καὶ ἐκφυλίσαντος σήμερον τὸ ἔθνος, καὶ ἡ πρόληψις τῆς χρεωκοπίας».
Ἐν τούτῳ νίκα
Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΖ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2322
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2322
Ὕψωσις τοῦ
τιμίου Σταυροῦ
14 Σεπτεμβρίου 2020
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
14 Σεπτεμβρίου 2020
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
«Ἐν τούτῳ νικα»
«Ἐν τούτῳ νίκα»! Αὐτὴ τὴ φράσι, ἀγαπητοί μου, εἶδε
στὸν οὐρανὸ μέρα – μεσημέρι ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ὁ πρῶτος Χριστιανὸς
βασιλεύς, γραμμένη μὲ ἀστέρια ἐπάνω ἀπὸ τὸν φωτεινὸ σταυρό, ποὺ ἔλαμπε σὰν τὸν
ἥλιο, μεγάλος ἔκπαγλος θαυμαστός. Λίγο – πολὺ ἡ ἱστορία τοῦ γεγονότος αὐτοῦ εἶνε
γνωστή, ἀλλ᾽ ἐπειδὴ συνδέεται μὲ τὴ σημερινὴ ἑορτὴ ἀξίζει νὰ τὴν
ὑπενθυμίσουμε.Ἐξεστράτευε κατὰ τοῦ Μαξεντίου, φοβεροῦ ἐχθροῦ τῶν Χριστιανῶν ποὺ βασίλευε τότε στὴ ῾Ρώμη. Τὸ δικό του στράτευμα μπροστὰ στὸν πολυάριθμο στρατὸ τοῦ ἀντιπάλου του ἦταν μικρό.
Πρὸς στιγμὴν δειλιάζει. Γιατὶ καὶ οἱ
μεγαλύτεροι ἄνδρες ἔχουν τὶς δύσκολες στιγμές τους. Ἀλλὰ ὁ Θεός, μὲ μία
νυκτερινὴ πρῶτα ἐμφάνισί του καθ᾽ ὕπνον κ᾽ ἔπειτα στὴν ἀκμὴ τῆς ἡμέρας μὲ τὸ
λαμπρὸ ἐκεῖνο οὐράνιο ὅραμα τοῦ τιμίου σταυροῦ καὶ τὴν ἐπιγραφὴ «Ἐν τούτῳ
νίκα» τὸν ἐνισχύει καὶ τὸν κραταιώνει. Ὁ Κωνσταντῖνος παίρνει θάρρος.
Κατασκευάζει τὸ πρῶτο χριστιανικὸ λάβαρο μὲ τὸ σταυρὸ ὅπως τὸν εἶδε, γιὰ νὰ
προηγῆται τοῦ στρατεύματός του. Μεταβάλλει ἔτσι τὸ στρατό του ἀπὸ
εἰδωλολατρικὸ σὲ χριστιανικό, καὶ προχωρεῖ πρὸς τὴ ῾Ρώμη. Πέφτει σὰν κεραυνὸς
ἐναντίον τοῦ Μαξεντίου καὶ τὸν νικᾷ σὲ μάχη ποὺ ἔγινε κοντὰ στὴ Μουλβία γέφυρα
τοῦ Τιβέρεως. Ἐν συνεχείᾳ, μὲ τὸν τίμιο σταυρὸ πάντα νὰ προπορεύεται,
βαδίζει· κι ἀπὸ νίκη σὲ νίκη κι ἀπὸ θρίαμβο σὲ θρίαμβο φτάνει νὰ γίνῃ
μονοκράτωρ σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύσι. Τέλος μεταφέρει τὴν πρωτεύουσά του, τὴν
Κωνσταντινούπολι, στὴν Ἀνατολή, ἐκεῖ ποὺ ἦταν τὸ ἀρχαῖο
Βυζάντιο.
Γεμᾶτος εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Κύριο καὶ μὲ πόθο γιὰ τὸν τίμιο σταυρό, ἀναθέτει στὴ μητέρα του, τὴν ἁγία Ἑλένη, νὰ ἡγηθῇ εἰδικῆς ἀποστολῆς στοὺς Ἁγίους Τόπους. Ἐκεῖ ἡ βασιλομήτωρ μὲ συνεργεῖο ἐργατῶν κάνει μεγάλη ἀνασκαφή, καὶ τέλος ἀνευρίσκει τὸν θησαυρὸ τοῦ κόσμου, τὸν σταυρὸ τοῦ Κυρίου. Ἀρχικὰ βρέθηκαν τρεῖς σταυροὶ μαζὶ μὲ τοὺς ἥλους, τὰ καρφιά, τῆς σταυρώσεως. Γιὰ νὰ διαπιστωθῇ ποιοί ἀπὸ τοὺς σταυροὺς ἀνήκουν στοὺς λῃστὰς καὶ ποιός εἶνε τοῦ Κυρίου, τοὺς πλησίασαν διαδοχικὰ στὸ φέρετρο μιᾶς νεκρῆς χήρας ποὺ ἐπρόκειτο νὰ ταφῇ· κι ὅταν ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ἄγγιξε τὸ σκήνωμά της, αὐτὴ ἀναστήθηκε! Μὲ θαῦμα λοιπὸν πιστοποιήθηκε ὅτι αὐτὸς εἶνε ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου, καὶ τότε τὸν ἀσπάστηκαν καὶ τὸν προσκύνησαν ἡ ἁγία Ἑλένη καὶ ὅσοι τὴν συνώδευαν.
Ἐπειδὴ ὅμως τὸ πλῆθος τῶν πιστῶν ἤθελαν ὅλοι νὰ τιμήσουν τὸ πανσεβάσμιο Ξύλο κι αὐτὸ ἦταν δύσκολο, ὁ πατριάρχης Ἰεροσολύμων Μακάριος ἀνέβηκε στὸν ἄμβωνα, ὕψωσε μὲ τὰ δυό του χέρια τὸν σταυρὸ ὥστε νὰ τὸν δοῦν ὅλοι –ὅπως εἶχε ὑψώσει τὸν χάλκινο ὄφι στὴν ἔρημο ὁ Μωυσῆς (βλ. Ἀριθμ. 21,4-9)–· καὶ μόλις τὸ πλῆθος ἀντίκρυσε τὸ σωτήριο ὅπλο, φώναξαν ὅλοι ἀπ᾽ τὴν ψυχή τους «Κύριε, ἐλέησον»!
Τὴν ἀνάμνησι αὐτοῦ τοῦ χαρμοσύνου γεγονότος ἑορτάζουμε σήμερα.
Γεμᾶτος εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Κύριο καὶ μὲ πόθο γιὰ τὸν τίμιο σταυρό, ἀναθέτει στὴ μητέρα του, τὴν ἁγία Ἑλένη, νὰ ἡγηθῇ εἰδικῆς ἀποστολῆς στοὺς Ἁγίους Τόπους. Ἐκεῖ ἡ βασιλομήτωρ μὲ συνεργεῖο ἐργατῶν κάνει μεγάλη ἀνασκαφή, καὶ τέλος ἀνευρίσκει τὸν θησαυρὸ τοῦ κόσμου, τὸν σταυρὸ τοῦ Κυρίου. Ἀρχικὰ βρέθηκαν τρεῖς σταυροὶ μαζὶ μὲ τοὺς ἥλους, τὰ καρφιά, τῆς σταυρώσεως. Γιὰ νὰ διαπιστωθῇ ποιοί ἀπὸ τοὺς σταυροὺς ἀνήκουν στοὺς λῃστὰς καὶ ποιός εἶνε τοῦ Κυρίου, τοὺς πλησίασαν διαδοχικὰ στὸ φέρετρο μιᾶς νεκρῆς χήρας ποὺ ἐπρόκειτο νὰ ταφῇ· κι ὅταν ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ἄγγιξε τὸ σκήνωμά της, αὐτὴ ἀναστήθηκε! Μὲ θαῦμα λοιπὸν πιστοποιήθηκε ὅτι αὐτὸς εἶνε ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου, καὶ τότε τὸν ἀσπάστηκαν καὶ τὸν προσκύνησαν ἡ ἁγία Ἑλένη καὶ ὅσοι τὴν συνώδευαν.
Ἐπειδὴ ὅμως τὸ πλῆθος τῶν πιστῶν ἤθελαν ὅλοι νὰ τιμήσουν τὸ πανσεβάσμιο Ξύλο κι αὐτὸ ἦταν δύσκολο, ὁ πατριάρχης Ἰεροσολύμων Μακάριος ἀνέβηκε στὸν ἄμβωνα, ὕψωσε μὲ τὰ δυό του χέρια τὸν σταυρὸ ὥστε νὰ τὸν δοῦν ὅλοι –ὅπως εἶχε ὑψώσει τὸν χάλκινο ὄφι στὴν ἔρημο ὁ Μωυσῆς (βλ. Ἀριθμ. 21,4-9)–· καὶ μόλις τὸ πλῆθος ἀντίκρυσε τὸ σωτήριο ὅπλο, φώναξαν ὅλοι ἀπ᾽ τὴν ψυχή τους «Κύριε, ἐλέησον»!
Τὴν ἀνάμνησι αὐτοῦ τοῦ χαρμοσύνου γεγονότος ἑορτάζουμε σήμερα.
* * *
Ἀλλὰ ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου, ἀδελφοί μου,
εἶνε «χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» τῶν αἰώνων (Ἑβρ. 13,8). Τί
θέλω νὰ πῶ· ὅπως τότε ὁ τίμιος σταυρὸς ἔδειξε στὸν πιστὸ βασιλέα τὸ δρόμο τῆς
νίκης καὶ τοῦ θριάμβου, ἔτσι καὶ σήμερα καὶ πάντα δείχνει στὸν κάθε πιστὸ δοῦλο
του τὸν τρόπο τῆς νίκης.
«Ἐν τούτῳ νίκα», Χριστιανέ, ὄχι πλέον κάποιον Μαξέντιο ἢ Λικίνιο, ἀλλὰ τοὺς τρεῖς μεγάλους ἐχθροὺς τῆς ψυχῆς σου· τὸν κόσμο, τὴ σάρκα καὶ τὸν διάβολο. Αὐτοὺς πρέπει νὰ πατήσῃς! Ἂς δοῦμε λοιπὸν πῶς μὲ τὴ βοήθεια τοῦ σταυροῦ μποροῦν νὰ νικηθοῦν.
⃝ Ὁ κόσμος, νά ὁ πρῶτος ἐχθρός. Ἀλλὰ ποιός εἶνε ὁ κόσμος; Ἐκεῖ ποὺ ἡ ἁγία Γραφὴ ἀναφέρει ὡς ἐχθρό μας τὸν κόσμον, δὲν ἐννοεῖ τὸν κόσμο ποὺ δημιούργησε ὁ Θεός (τὴ γῆ, τὴ θάλασσα, τὸν οὐρανό, τὰ ἀστέρια, ὅλα τὰ ὡραῖα δημιουργήματά του)· κόσμος μὲ τὴν κακὴ ἔννοια εἶνε οἱ ἀσεβεῖς, οἱ ἄπιστοι, οἱ ἀμετανόητοι ἁμαρτωλοὶ ἄνθρωποι· οἱ ὀπαδοὶ τῆς μόδας, τοῦ ὀρθολογισμοῦ, τοῦ ὑλισμοῦ, τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ, τοῦ φασισμοῦ.
Αὐτοὶ εἶνε σκληροὶ ἐχθροὶ τοῦ Χριστιανοῦ. ῾Ρίχνουν κοτρῶνες κι ἀγκωνάρια στὸ δρόμο του, γιὰ νὰ μὴ μπορέσῃ νὰ προχωρήσῃ καὶ νὰ φτάσῃ στὸ σκοπό του. Τί κάνουν δηλαδή· σχολιάζουν, περιφρονοῦν, εἰρωνεύονται, ἐμπαίζουν, χλευάζουν, βλαστημοῦν, συκοφαντοῦν, παραγκωνίζουν, καταδιώκουν ἐκείνους ποὺ ἀρνοῦνται ν᾽ ἀκολουθήσουν τὴ ζωὴ τοῦ κόσμου καὶ θέλουν νὰ ζήσουν τὴ ζωὴ τοῦ σταυροῦ.
Καὶ ὑπάρχουν, ξέρετε, χριστιανοὶ ποὺ τίποτε ἄλλο δὲν φοβοῦνται τόσο ὅσο τὸν κόσμο καὶ τὰ σχόλιά του. «Τί θὰ πῇ ὁ κόσμος…», αὐτὸς εἶνε ὁ φόβος, τὸ φόβητρο, τῶν δειλῶν ψυχῶν. Ὅπως τὰ μικρὰ παιδιὰ φοβοῦνται ὅταν ἀκούσουν γιὰ μπαμπούλα, ἔτσι κι αὐτοὶ οἱ χριστιανοὶ σὰν τὰ μικρὰ παιδιὰ τρέμουν τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο. Ντρέπονται νὰ κάνουν τὸ σταυρό τους σὲ ἑστιατόριο ἢ περνώντας ἔξω ἀπὸ ἐκκλησία, νὰ πιάσουν ἕνα θρησκευτικὸ βιβλίο, νὰ ἐκκλησιαστοῦν, νὰ ντυθοῦν καὶ νὰ ἐμφανιστοῦν σεμνά, μήπως τοὺς ποῦν καθυστερημένους, ὀπισθοδρομικούς, ντεμοντέ.
Γι᾽ αὐτό, ὅποιος θέλει νὰ ἔχῃ σχέσεις καὶ φιλίες μὲ τὸν κόσμο τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς πλάνης, ὅποιος θέλει νὰ γίνῃ «φίλος τοῦ κόσμου», γίνεται «ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ» (Ἰακ. 4,4).
Μεγάλος ἐχθρὸς λοιπὸν ὁ κόσμος. Ἀλλὰ δὲν εἶνε ὁ μόνος· ὑπάρχει κι ἄλλος. Ποιός;
⃝ Ἡ σάρκα. Τί εἶνε ἡ «σάρκα; Εἶνε ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός μας, ὁ διεφθαρμένος ἑαυτός μας. Σάρκα εἶνε οἱ ἀκάθαρτες σαρκικὲς ἐπιθυμίες, τὸ κτῆνος ποὺ ὑπάρχει μέσα στὸν καθένα μας. Σάρκα εἶνε ἡ παλαιὰ καρδία, ἡ ἀκάθαρτη, μοιχαλίδα, πονηρή, καλοθρεμμένη (Ματθ. 5,8,28· 9,4· 13,15[=Ἠσ. 6,10]), ἡ βεβαρημένη «ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ καὶ μερίμναις βιωτικαῖς» (Λουκ. 21,34), ἡ «γεγυμνασμένη πλεονεξίας» (Β΄ Πέτρ. 2,14), αὐτὴ ποὺ ζητάει ὄχι τὸν οὐρανὸ ἀλλὰ τὸν ᾅδη. Φοβερὸς ἐχθρός!
Τί ψυχικὰ ἐρείπια καὶ καταστροφὲς ἔχει δημιουργήσει! Θυμηθῆτε. Ποιός μετέβαλε σὲ δοῦλο τὸν ἀδάμαστο Σαμψών; Ἡ σάρκα (βλ. Κριτ. κεφ. 14ο-16ο). Ποιός ἔρριξε σὲ λάκκο ἀτιμίας τὸν ἔνδοξο βασιλέα καὶ προφήτη Δαυΐδ; Ἡ σάρκα (βλ. Β΄ Βασ.. κεφ. 11ο-12ο). Ποιός ἔκανε τὸν σοφὸ Σολομῶντα πορνοβοσκό; Ἡ σάρκα (βλ. Γ΄ Βασ.. κεφ. 11ο). Σελίδες τῆς παγκοσμίου ἱστορίας περιγράφουν τὰ ἐρείπια σαρκικῶν πειρασμῶν, ποὺ ἔρριξαν ἀπὸ τοὺς θρόνους ἐνδόξους βασιλεῖς.
Ἡ σάρκα εἶνε τὸ δόλωμα τῆς πορνείας καὶ μοιχείας. Εἶνε ἡφαίστειο, φωτιὰ καὶ λάβα! ποιός κρατήρας ἡφαιστείου ἔφερε στὸν κόσμο τόσα θύματα ὅσα αὐτή; Ἡ σάρκα στάζει δηλητήριο καὶ φαρμακώνει ἁγνὲς ψυχές. Αὐτὴ διαφθείρει παρθένους νέους καὶ νέες. Αὐτὴ ξελογιάζει γέροντες, διαλύει οἰκογένειες, καταστρέφει εὐτυχίες γάμων. Αὐτὴ μετέβαλε τὶς κοινωνίες μας σὲ Σόδομα καὶ Γόμορρα.
Φοβερὸς ἐχθρὸς καὶ ἡ σάρκα, Ἀλλ᾽ ἀκόμα δὲν εἶπα τὸν φοβερώτερο. Ποιός εἶν᾽ αὐτός;
⃝ Ὁ διάβολος. Γελᾶνε οἱ ἄνθρωποι ἀκούγοντας τὴ λέξι διάβολος, γιατὶ ἀπιστοῦν. Γελάει τὸ δεσποινάριο ποὺ ἔμαθε λίγες ξένες λέξεις, ἴσα – ἴσα νὰ διαβάζῃ μυθιστορήματα κι ἀνοησίες τῶν περιοδικῶν. Γελᾶνε γιατὶ ἀγνοοῦν. Ἂν ἤξεραν, ἂν ἄφηναν νὰ τοὺς φωτίσῃ ὁ Θεός, θὰ ἔβλεπαν ὅτι δὲν ὑπάρχει φοβερώτερη ὀντότητα ἀπὸ αὐτόν. Εἶνε «ὁ ἄγγελος τῆς ἀβύσσου», «ὁ δράκων ὁ πυρρός (=κόκκινος) ὁ μέγας», «ὁ ὄφις ὁ μέγας ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούμενος Διάβολος καὶ ὁ Σατανᾶς, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην» (Ἀπ. 9,11· 12,3,9· 20,2). Εἶνε «ὁ κοσμοκράτωρ τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (Ἐφ. 6,12).
Καὶ τί δὲν κάνει! Αὐτὸς εἶνε ποὺ ἀπὸ τὰ παρασκήνια κινεῖ ὅλη τὴ μηχανὴ τῆς ἁμαρτίας, ῥίχνει λάδι στὴ φωτιὰ τοῦ κακοῦ. Αὐτὸς χώνει τὴν οὐρά του παντοῦ καὶ δημιουργεῖ ῥήγματα στὸ μέτωπο ἀμύνης τῆς ψυχῆς. Ἐμεῖς κοιμόμαστε, ἀλλ᾽ αὐτὸς ἀγρυπνεῖ, δὲν ἡσυχάζει. «Ὁ ἀντίδικος ἡμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ» (Α΄ Πέτρ. 5,8). Σὰν τὸ πεινασμένο λιοντάρι, ποὺ οὐρλιάζει ψάχνοντας γιὰ τροφή, ἔτσι περπατάει ὁ διάβολος ζητώντας νὰ καταβροχθίσῃ ψυχὲς γιὰ τὸν ᾅδη.
«Ἐν τούτῳ νίκα», Χριστιανέ, ὄχι πλέον κάποιον Μαξέντιο ἢ Λικίνιο, ἀλλὰ τοὺς τρεῖς μεγάλους ἐχθροὺς τῆς ψυχῆς σου· τὸν κόσμο, τὴ σάρκα καὶ τὸν διάβολο. Αὐτοὺς πρέπει νὰ πατήσῃς! Ἂς δοῦμε λοιπὸν πῶς μὲ τὴ βοήθεια τοῦ σταυροῦ μποροῦν νὰ νικηθοῦν.
⃝ Ὁ κόσμος, νά ὁ πρῶτος ἐχθρός. Ἀλλὰ ποιός εἶνε ὁ κόσμος; Ἐκεῖ ποὺ ἡ ἁγία Γραφὴ ἀναφέρει ὡς ἐχθρό μας τὸν κόσμον, δὲν ἐννοεῖ τὸν κόσμο ποὺ δημιούργησε ὁ Θεός (τὴ γῆ, τὴ θάλασσα, τὸν οὐρανό, τὰ ἀστέρια, ὅλα τὰ ὡραῖα δημιουργήματά του)· κόσμος μὲ τὴν κακὴ ἔννοια εἶνε οἱ ἀσεβεῖς, οἱ ἄπιστοι, οἱ ἀμετανόητοι ἁμαρτωλοὶ ἄνθρωποι· οἱ ὀπαδοὶ τῆς μόδας, τοῦ ὀρθολογισμοῦ, τοῦ ὑλισμοῦ, τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ, τοῦ φασισμοῦ.
Αὐτοὶ εἶνε σκληροὶ ἐχθροὶ τοῦ Χριστιανοῦ. ῾Ρίχνουν κοτρῶνες κι ἀγκωνάρια στὸ δρόμο του, γιὰ νὰ μὴ μπορέσῃ νὰ προχωρήσῃ καὶ νὰ φτάσῃ στὸ σκοπό του. Τί κάνουν δηλαδή· σχολιάζουν, περιφρονοῦν, εἰρωνεύονται, ἐμπαίζουν, χλευάζουν, βλαστημοῦν, συκοφαντοῦν, παραγκωνίζουν, καταδιώκουν ἐκείνους ποὺ ἀρνοῦνται ν᾽ ἀκολουθήσουν τὴ ζωὴ τοῦ κόσμου καὶ θέλουν νὰ ζήσουν τὴ ζωὴ τοῦ σταυροῦ.
Καὶ ὑπάρχουν, ξέρετε, χριστιανοὶ ποὺ τίποτε ἄλλο δὲν φοβοῦνται τόσο ὅσο τὸν κόσμο καὶ τὰ σχόλιά του. «Τί θὰ πῇ ὁ κόσμος…», αὐτὸς εἶνε ὁ φόβος, τὸ φόβητρο, τῶν δειλῶν ψυχῶν. Ὅπως τὰ μικρὰ παιδιὰ φοβοῦνται ὅταν ἀκούσουν γιὰ μπαμπούλα, ἔτσι κι αὐτοὶ οἱ χριστιανοὶ σὰν τὰ μικρὰ παιδιὰ τρέμουν τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο. Ντρέπονται νὰ κάνουν τὸ σταυρό τους σὲ ἑστιατόριο ἢ περνώντας ἔξω ἀπὸ ἐκκλησία, νὰ πιάσουν ἕνα θρησκευτικὸ βιβλίο, νὰ ἐκκλησιαστοῦν, νὰ ντυθοῦν καὶ νὰ ἐμφανιστοῦν σεμνά, μήπως τοὺς ποῦν καθυστερημένους, ὀπισθοδρομικούς, ντεμοντέ.
Γι᾽ αὐτό, ὅποιος θέλει νὰ ἔχῃ σχέσεις καὶ φιλίες μὲ τὸν κόσμο τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς πλάνης, ὅποιος θέλει νὰ γίνῃ «φίλος τοῦ κόσμου», γίνεται «ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ» (Ἰακ. 4,4).
Μεγάλος ἐχθρὸς λοιπὸν ὁ κόσμος. Ἀλλὰ δὲν εἶνε ὁ μόνος· ὑπάρχει κι ἄλλος. Ποιός;
⃝ Ἡ σάρκα. Τί εἶνε ἡ «σάρκα; Εἶνε ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός μας, ὁ διεφθαρμένος ἑαυτός μας. Σάρκα εἶνε οἱ ἀκάθαρτες σαρκικὲς ἐπιθυμίες, τὸ κτῆνος ποὺ ὑπάρχει μέσα στὸν καθένα μας. Σάρκα εἶνε ἡ παλαιὰ καρδία, ἡ ἀκάθαρτη, μοιχαλίδα, πονηρή, καλοθρεμμένη (Ματθ. 5,8,28· 9,4· 13,15[=Ἠσ. 6,10]), ἡ βεβαρημένη «ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ καὶ μερίμναις βιωτικαῖς» (Λουκ. 21,34), ἡ «γεγυμνασμένη πλεονεξίας» (Β΄ Πέτρ. 2,14), αὐτὴ ποὺ ζητάει ὄχι τὸν οὐρανὸ ἀλλὰ τὸν ᾅδη. Φοβερὸς ἐχθρός!
Τί ψυχικὰ ἐρείπια καὶ καταστροφὲς ἔχει δημιουργήσει! Θυμηθῆτε. Ποιός μετέβαλε σὲ δοῦλο τὸν ἀδάμαστο Σαμψών; Ἡ σάρκα (βλ. Κριτ. κεφ. 14ο-16ο). Ποιός ἔρριξε σὲ λάκκο ἀτιμίας τὸν ἔνδοξο βασιλέα καὶ προφήτη Δαυΐδ; Ἡ σάρκα (βλ. Β΄ Βασ.. κεφ. 11ο-12ο). Ποιός ἔκανε τὸν σοφὸ Σολομῶντα πορνοβοσκό; Ἡ σάρκα (βλ. Γ΄ Βασ.. κεφ. 11ο). Σελίδες τῆς παγκοσμίου ἱστορίας περιγράφουν τὰ ἐρείπια σαρκικῶν πειρασμῶν, ποὺ ἔρριξαν ἀπὸ τοὺς θρόνους ἐνδόξους βασιλεῖς.
Ἡ σάρκα εἶνε τὸ δόλωμα τῆς πορνείας καὶ μοιχείας. Εἶνε ἡφαίστειο, φωτιὰ καὶ λάβα! ποιός κρατήρας ἡφαιστείου ἔφερε στὸν κόσμο τόσα θύματα ὅσα αὐτή; Ἡ σάρκα στάζει δηλητήριο καὶ φαρμακώνει ἁγνὲς ψυχές. Αὐτὴ διαφθείρει παρθένους νέους καὶ νέες. Αὐτὴ ξελογιάζει γέροντες, διαλύει οἰκογένειες, καταστρέφει εὐτυχίες γάμων. Αὐτὴ μετέβαλε τὶς κοινωνίες μας σὲ Σόδομα καὶ Γόμορρα.
Φοβερὸς ἐχθρὸς καὶ ἡ σάρκα, Ἀλλ᾽ ἀκόμα δὲν εἶπα τὸν φοβερώτερο. Ποιός εἶν᾽ αὐτός;
⃝ Ὁ διάβολος. Γελᾶνε οἱ ἄνθρωποι ἀκούγοντας τὴ λέξι διάβολος, γιατὶ ἀπιστοῦν. Γελάει τὸ δεσποινάριο ποὺ ἔμαθε λίγες ξένες λέξεις, ἴσα – ἴσα νὰ διαβάζῃ μυθιστορήματα κι ἀνοησίες τῶν περιοδικῶν. Γελᾶνε γιατὶ ἀγνοοῦν. Ἂν ἤξεραν, ἂν ἄφηναν νὰ τοὺς φωτίσῃ ὁ Θεός, θὰ ἔβλεπαν ὅτι δὲν ὑπάρχει φοβερώτερη ὀντότητα ἀπὸ αὐτόν. Εἶνε «ὁ ἄγγελος τῆς ἀβύσσου», «ὁ δράκων ὁ πυρρός (=κόκκινος) ὁ μέγας», «ὁ ὄφις ὁ μέγας ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούμενος Διάβολος καὶ ὁ Σατανᾶς, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην» (Ἀπ. 9,11· 12,3,9· 20,2). Εἶνε «ὁ κοσμοκράτωρ τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου» (Ἐφ. 6,12).
Καὶ τί δὲν κάνει! Αὐτὸς εἶνε ποὺ ἀπὸ τὰ παρασκήνια κινεῖ ὅλη τὴ μηχανὴ τῆς ἁμαρτίας, ῥίχνει λάδι στὴ φωτιὰ τοῦ κακοῦ. Αὐτὸς χώνει τὴν οὐρά του παντοῦ καὶ δημιουργεῖ ῥήγματα στὸ μέτωπο ἀμύνης τῆς ψυχῆς. Ἐμεῖς κοιμόμαστε, ἀλλ᾽ αὐτὸς ἀγρυπνεῖ, δὲν ἡσυχάζει. «Ὁ ἀντίδικος ἡμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ» (Α΄ Πέτρ. 5,8). Σὰν τὸ πεινασμένο λιοντάρι, ποὺ οὐρλιάζει ψάχνοντας γιὰ τροφή, ἔτσι περπατάει ὁ διάβολος ζητώντας νὰ καταβροχθίσῃ ψυχὲς γιὰ τὸν ᾅδη.
* * *
Πῶς θὰ νικήσουμε τοὺς τρεῖς
ἐχθρούς;
Διὰ τοῦ σταυροῦ! Ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου
νικᾷ τὴ σάρκα· «ὑπωπιάζει καὶ δουλαγωγεῖ τὸ σῶμα» (Α΄ Κορ. 9,27) μὲ νηστεία, ἐγκράτεια, νῆψι· τὴν παραδίδει σὲ κόπο, γονυκλισίες, ἱδρῶτα.
νικᾷ τὸν κόσμο· ὅποιος σταυρώνεται ἀποβλέπει μόνο στὸ θέλημα τοῦ Χριστοῦ καὶ μένει ἀδιάφορος, νεκρὸς γιὰ τὸν κόσμο.
νικᾷ τὸν διάβολο· τὸ ὅπλο τοῦ σταυροῦ τὸν τρέπει σὲ φυγή· «φρίττει γὰρ καὶ τρέμει, μὴ φέρων καθορᾶν αὐτοῦ τὴν δύναμιν» (αἶν. πλ. δ΄).
Νικητὴς ὁ Χριστός, χορηγεῖ καὶ στοὺς μαθητὰς καὶ ἀκολούθους του «τὴν ἐξουσίαν» νὰ πατοῦν νικηταὶ «ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ» (Λουκ. 10,19).
Στὶς προσευχές, στὴ ζωή, στοὺς ἀγῶνες ἂς ἔχουμε πάντα μπροστά μας τὸν τίμιο σταυρό.
Διὰ τοῦ σταυροῦ! Ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου
νικᾷ τὴ σάρκα· «ὑπωπιάζει καὶ δουλαγωγεῖ τὸ σῶμα» (Α΄ Κορ. 9,27) μὲ νηστεία, ἐγκράτεια, νῆψι· τὴν παραδίδει σὲ κόπο, γονυκλισίες, ἱδρῶτα.
νικᾷ τὸν κόσμο· ὅποιος σταυρώνεται ἀποβλέπει μόνο στὸ θέλημα τοῦ Χριστοῦ καὶ μένει ἀδιάφορος, νεκρὸς γιὰ τὸν κόσμο.
νικᾷ τὸν διάβολο· τὸ ὅπλο τοῦ σταυροῦ τὸν τρέπει σὲ φυγή· «φρίττει γὰρ καὶ τρέμει, μὴ φέρων καθορᾶν αὐτοῦ τὴν δύναμιν» (αἶν. πλ. δ΄).
Νικητὴς ὁ Χριστός, χορηγεῖ καὶ στοὺς μαθητὰς καὶ ἀκολούθους του «τὴν ἐξουσίαν» νὰ πατοῦν νικηταὶ «ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ» (Λουκ. 10,19).
Στὶς προσευχές, στὴ ζωή, στοὺς ἀγῶνες ἂς ἔχουμε πάντα μπροστά μας τὸν τίμιο σταυρό.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπὸ τὸ χειρόγραφο ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε σὲ
ἄγνωστο ἱ. ναὸ τῆς ἱ. μητροπόλεως Αἰτωλίας & Ἀκαρνανίας πιθανῶς τὸ Σάββατο
14-9-1940. Ἀνάγνωσις, μεταφορὰ σὲ ἁπλῆ γλῶσσα, στοιχειοθεσία καὶ ἀναπλήρωσις
4-7-2020.
2.500 χρόνια από την μάχη στις ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ: Οι εκδηλώσεις στο Κάστρο Λαμίας και στον αρχαιολογικό χώρο Θερμοπυλών
Οι εκδηλώσεις στο Κάστρο Λαμίας
και στον αρχαιολογικό χώρο Θερμοπυλών
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας, με αφορμή τον εορτασμό του επετειακού έτους Θερμοπύλες – Σαλαμίνα 2020, για τη συμπλήρωση 2.500 ετών από τη διεξαγωγή των αντίστοιχων μαχών, παρουσιάζει τις ακόλουθες επετειακές εκδηλώσεις, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στο Κάστρο της Λαμίας και στον αρχαιολογικό χώρο των Θερμοπυλών (Κέντρο Ιστορικής Ενημέρωσης Δήμου Λαμιέων και εγκαταστάσεις του ΥΠΠΟΑ πλησίον του Κολωνού). Αναλυτικότερα, οι εκδηλώσεις αφορούν:
Έκθεση φωτογραφίας με τίτλο:
«Ο Μαρινάτος στις Θερμοπύλες»
Η έκθεση φιλοξενείται στο Κέντρο Ιστορικής Ενημέρωσης του Δήμου Λαμιέων. Έχει ως θέμα το χρονικό της ανασκαφής που διενεργήθηκε από τον καθηγητή Σπυρίδωνα Μαρινάτο στις Θερμοπύλες το καλοκαίρι του 1939 και περιλαμβάνει ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό από το προσωπικό αρχείο της Καθηγήτριας Ναννούς Μαρινάτου, κόρης του πρωτοπόρου Έλληνα Αρχαιολόγου.
Έναρξη έκθεσης: 25 Σεπτεμβρίου 2020 - Ώρες λειτουργίας: 09:00 – 17:00.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εκδήλωση για τα 2.500 χρόνια από την Μάχη των Θερμοπυλών - Λεωνίδεια 2020
Η επική ιστορία δύο Σπαρτιατών που έκαναν τον Ξέρξη να τρέμει...
Ρωσία - Συνελήφθη ο ηγέτης θρησκευτικής αίρεσης που ισχυρίζονταν ότι είναι ο επανερχόμενος Χριστός
Ηγέτης αίρεσης συνελήφθη στη Ρωσία. Κατηγορείται ότι ασκούσε σωματική και ψυχολογική βία και ότι αποσπούσε χρήματα από τους οπαδούς του
Ο ηγέτης μιας διάσημης θρησκευτικής αίρεσης συνελήφθη σε απομακρυσμένη τοποθεσία της Σιβηρίας από τις ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας, ανακοίνωσε η αστυνομία. Ο Sergei Torop, που είναι είναι γνωστός στους πιστούς του ως Vissarion, ίδρυσε την “Church of the Last Testament” στην περιοχή Κρασνογιάρσκ της Σιβηρίας το 1991. Συνελήφθη μαζί με δύο ακόμη ηγετικά μέλη της οργάνωσης.
Κατηγορούνται πως απέσπασαν χρήματα δια της βίας και προκάλεσαν σωματικές και ψυχολογικές βλάβες στους πιστούς τους.
Οι Sergei Torop, Vadim Redkin και Vladimir Vedernikov είναι ύποπτοι για «ίδρυση θρησκευτικής οργάνωσης της οποίας οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν βία απέναντι σε άλλα άτομα και πρόκληση σοβαρής σωματικής βλάβης σε δύο ή περισσότερα άτομα», δήλωσε εκπρόσωπος της ρωσικής Επιτροπής Ερευνών.
«Χρησιμοποιούσαν τα χρήματα [των ακολούθων τους] και επίσης ασκούσαν ψυχολογική βία εναντίον τους», ανέφερε σε κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Sergei Torop, ένας 59χρονος πρώην τροχονόμος, φέρεται να προσέλκυσε χιλιάδες πιστούς από τότε που ίδρυσε την θρησκευτική ομάδα λίγο μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Κάποιοι λέγεται πως πιστεύουν ότι είναι η μετενσάρκωση του Χριστού.
Συνελήφθη από δυνάμεις ασφαλείας στο πλαίσιο ειδικής επιχείρησης την Τρίτη, και βίντεο στη ρωσική τηλεόραση έδειξε άντρες με παραλλαγή να οδηγούν δυο άντρες σε ένα ελικόπτερο.
Ντόπιος κάτοικος έγραψε στο Facebook πως τέσσερα ελικόπτερα και δεκάδες ένστολοι άντρες έφτασαν στην περιοχή πριν ξεκινήσουν να ψάχνουν κοντινά σπίτια και κτίρια.
Πιστοί της “Church of the Last Testament” έφτιαξαν έναν οικισμό, γνωστό ως «Πόλη του Φωτός», στην περιοχή Kuraga της Σιβηρίας το 1995.
Εκατοντάδες μέλη της αίρεσης διαμένουν σε άλλους οικισμούς της περιοχής.
Το 2000, το ρωσικό υπουργείο Δικαιοσύνης είπε πως η αίρεση είχε συγκεντρώσει 10.000 πιστούς σε όλο τον κόσμο.
Η συγκεκριμένη αίρεση απαγορεύει το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ ή την ανταλλαγή χρημάτων, καλώντας τους πιστούς να ζουν με βασικά αγαθά. Επίσης δεν επιτρέπεται η κατανάλωση κρέατος, καφέ, τσαγιού, ζάχαρης και προϊόντων σίτου, μετέδωσε το ρωσικό BBC.
Η φιλοσοφία της αίρεσης ενσωματώνει στοιχεία της ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με άλλα περί μετενσάρκωσης, καθώς επίσης δοξασίες για επερχόμενη αποκάλυψη, σύμφωνα με το περιοδικό New Yorker.
Με πληροφορίες από BBC άπό lifo.gr
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2020
ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΓΝΗΣΙΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΑΚΑΡΕΛΛΕΙΟ (ΗΤΟΙ ΡΩΜΑΝΙΔΕΙΟ) ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ [6ο μέρος]
(ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΕΔΩ)
Μετά την αρπαγή της Κρίσης του Θεού για το ποιοι είναι μέλη της Εκκλησίας και ποιοι όχι, καθώς και για το ποιοι είναι Άγιοι και ποιοι δεν είναι, ο κ. Σακαρέλλος, αρπάζει και την Κρίση της καθόλου Εκκλησίας και αποφαίνεται, σαν να είναι Οικουμενική Σύνοδος, για το ποιες Τοπικές Εκκλησίες έγιναν Σχισματικές και Αιρετικές και αποκόπηκαν από την Εκκλησία του Χριστού.
Αυτές, κατά την σακαρέλλειο διάγνωση, είναι όλες ανεξαιρέτως, πλην της "Εκκλησίας των Παλαιοημερολογιτών"! Όλες οι Τοπικές Εκκλησίες κατέστησαν σχισματοαιρετικές και εξέπεσαν από την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία!
Πώς συνέβη αυτό;
***
Αρχικά θεωρεί ότι η Τοπική Εκκλησία της Ελλάδος εξέπεσε από την Εκκλησία του Χριστού, αδυνατεί όμως να καθορίσει τον ακριβή χρόνο και την αιτία, εκφράζοντας ότι αυτό συνέβη:α) Το 1924!
Γράφει: "Το 1924, μετά την αλλαγή του Ημερολογίου. Oι πιστοί χωρίστηκαν σε δυό μερίδες. H μια μερίδα δεν είχε «κοινωνία» με την άλλη. Ποιά όμως τότε ήταν η Εκκλησία; Οι πιστοί που δεν άλλαξαν στη λατρεία τους το Παληό Ημερολόγιο και αποτειχίστηκαν από όσους επισκόπους ακολούθησαν το Νέο, δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι συνέχισαν να είναι μέλη της Εκκλησίας, όπως ήταν και πριν από τη 10η Μαρτίου 1924. ...όσοι επίσκοποι δέχθηκαν το Νέο ή Φράγκικο Ημερολόγιο στις 10 Μαρτίου 1924 πρέπει να θεωρούνται «ψευδεπίσκοποι» και έκπτωτοι από την Ορθόδοξοι πίστη" (Π, 110-111). Και αλλού: "...ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, που έσχισε την Εκκλησία το 1924 με την αλλαγή του ημερολογίου, μόλις πέντε χρόνια προηγουμένως είχε διακηρύξει, ότι καμιά Εκκλησία δεν μπορεί να δεχθεί το Νέο ημερολόγιο χωρίς να καταστεί σχισματική! Αυτό σημαίνει, ότι παραδέχεται, ότι κατέστη σχισματική η Εκκλησία του Νέου Ημερολογίου!" (Π, 186).
β) Ή το 1930...
Παρακάτω όμως υποστηρίζει ότι η έκπτωση αυτή έγινε το 1930 όταν "η Σύνοδος της κρατικής Εκκλησίας αποδέχτηκε την κακόδοξη Έκθεση του καθηγητή Χρήστου Ανδρούτσου! Έτσι, κατέστη η ίδια αιρετική!"(Π, 127).
γ) Ή το 1935!
Σε άλλο σημείο πάλι ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η Εκκλησία της Ελλάδος αποκόπηκε το 1935: "Υπέρ της γνώμης αυτής συνηγορούν αρκετοί λόγοι. Ο σπουδαιότερος είναι ότι, όταν οι τρεις επίσκοποι το 1935 προσχώρησαν στο Παληό ημερολόγιο, σε Εγκύκλιό τους κήρυξαν την Εκκλησία του Νέου ημερολογίου, σχισματική" (Π, 112).
Οι παραπάνω όμως "αποφάνσεις", για την Εκκλησία της Ελλάδος, δεν μπορούν να σταθούν, διότι αυτή δεν εξέπεσε:
α) Το 1924.
Πρώτον, διότι ο ισχυρισμός του κ. Σακαρέλλου πως "μετά την αλλαγή του Ημερολογίου... η μια μερίδα δεν είχε «κοινωνία» με την άλλη" δεν ευσταθεί. Αμέσως μετά την αλλαγή του ημερολογίου δεν υπήρξε καμία διακοπή κοινωνίας και καμία αποτείχιση, παρά μόνο διαμαρτυρία και απαίτηση των πιστών να λειτουργούνται με το παλαιό ημερολόγιο από τους ιερείς των ενοριών. Σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες της εποχής οι πιστοί που επέμεναν στο παλαιό ημερολόγιο ζητούσαν από τους ιερείς των ενοριών, που ακολουθούσαν πλέον το νέο ημερολόγιο να επιτελούν τις εορτές με το παλαιό.
Χαρακτηριστικότατη είναι και η περίπτωση του Αγίου Νικολάου του Πλανά, ο οποίος λειτουργούσε και με το παλαιό ημερολόγιο. Επομένως δεν υπήρξε κάποιο σχίσμα τότε.
Δεύτερον, διότι αν οι Επίσκοποι που αποδέχθηκαν το νέο ημερολόγιο έγιναν "ψευδεπίσκοποι", όπως ισχυρίζεται ο συγγραφέας, τότε και οι τρεις Αρχιερείς που επέστρεψαν στο παλαιό ημερολόγιο το 1935 είναι "ψευδεπίσκοποι" και οι χειροτονίες Αρχιερέων και ιερέων που έκαναν ήταν άκυρες και επομένως ούτε οι Παλαιοημερολογίτες έχουν Ιερωσύνη. Σε αυτό το επιχείρημα προσπάθησαν να απαντήσουν οι Ματθαιϊκοί, λέγοντας ότι αφενός μεν οι δύο Αρχιερείς (Δημητριάδος Γερμανός και πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος) ήταν χειροτονημένοι προ του 1924 και άρα ...αυτοαποκαταστάθηκαν με την "Ομολογία" και την επιστροφή τους (το οποίο όμως έρχεται σε αντίθεση με την πράξη της Εκκλησίας, σύμφωνα με την οποία μόνο Σύνοδος Αρχιερέων αφαιρεί την Ιερωσύνη και μόνο αυτή την αποκαθιστά), αφετέρου δε ο Ζακύνθου Χρυσόστομος αποκαταστάθηκε τάχα "διά χειροθεσίας", από τους άλλους δύο Αρχιερείς (το οποίο όμως αποτελεί έναν μεγάλο και ατεκμηρίωτο - δεν προσκομίζουν καμία απολύτως απόδειξη! - μύθο - ειδικεύονται σε αυτούς οι Ματθαιϊκοί - πλασμένο για να αντιμετωπίσει τον διπλό εξευτελισμό τους, αφενός μεν λόγω της παταγώδους κατάρρευσης της αιρετικής θεωρίας τους περί αυτόματης απώλειας της Ιερωσύνης, αφετέρου δε λόγω του γεγονότος πως ο "Άγιος Πατέρας" τους Ματθαίος χειροτονήθηκε από Νεοημερολογίτη Επίσκοπο).
Τρίτον, διότι η παραπομπή στο συγκεκριμένο κείμενο του Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου το 1919, για υποστήριξη της ως άνω θέσεως είναι παντελώς άστοχη, αφού το κείμενο αυτό δεν ερμηνεύεται όπως θέλει ο κ. Σακαρέλλος. Γράφοντας ο Παπαδόπουλος πως "η Εκκλησία της Ελλάδος, ως και αι λοιπαί ορθόδοξοι Αυτοκέφαλοι Εκκλησίαι, αν και ανεξάρτητοι εσωτερικώς, είναι όμως συνδεδεμένοι προς αλλήλας και ηνωμέναι διά της αρχής της πνευματικής ενότητος της Εκκλησίας, αποτελούσαι μίαν και μόνην την Ορθόδοξον Εκκλησίαν και συνεπώς ουδεμία τούτων δύναται να χωρισθή των λοιπών και αποδεχθή νέον Ημερολόγιον χωρίς να καταστή σχισματική απέναντι των άλλων", δεν εκφράζει την θέση ότι αν μία Εκκλησία αποδεχθεί νέο Ημερολόγιο γίνεται αυτομάτως σχισματική, όπως παρερμηνεύει ο κ. Σακαρέλλος, αλλά εκφράζει φόβο ότι θα καταστεί σχισματική από τις άλλες Εκκλησίες, δηλαδή ότι θα δώσει αφορμή στις άλλες Εκκλησίες να την κηρύξουν σχισματική, πράγμα το οποίο δεν έγινε μιας και οι άλλες Εκκλησίες επέδειξαν (κακώς) στάση ανοχής και οικονομίας έναντι των νεοημερολογιτικών Εκκλησιών. Αλλά και αν ακόμη υποτεθεί ότι ο Παπαδόπουλος ήταν τόσο ανόητος ώστε από την μία να θεωρεί αυτομάτως σχισματική όποια Εκκλησία δεχθεί νέο ημερολόγιο, ενώ από την άλλη να αλλάζει ο ίδιος το ημερολόγιο της Εκκλησίας του, ποια είναι η αξία των λόγων του, ώστε να τον επικαλείται ο κ. Σακαρέλλος; Εμείς οι Ορθόδοξοι για να υποστηρίξουμε μία θέση επικαλούμαστε απόψεις Αγίων Πατέρων όχι πλανεμένων!
β) Ούτε το 1930. Πολύ απλά διότι η δήθεν κακόδοξη Έκθεση του μακαριστού Ανδρούτσου δεν δίδασκε την φανταστική αίρεση των "δύο αγιοτήτων"! Σημειωτέον δε πως αυτήν την "αίρεση" την ανακάλυψε η γνωστή αφορισμένη αγιομάχος Μαγδαληνή μοναχή - στο βιβλίο της "Σύγχρονοι αιρετικοί" (1974) - την οποία εγκωμιάζει ως δήθεν ορθόδοξη, ο κ. Σακαρέλλος! Γράφει ο ίδιος για αυτήν πως "την αφόρισαν, όπως είδαμε, για την ορθόδοξη πίστη της Εκκλησίας, ότι ο Χριστός έχει «μία αγιότητα». Αφορίζοντας όμως την Μαγδαληνή οι επίσκοποι της κρατικής Εκκλησίας, αφόρισαν τους αγίους Πατέρες, όπως τον άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη, τον άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας, τον Μέγα Αθανάσιο, τον Μέγα Βασίλειο, τον Ιωάννη Χρυσόστομο, τον Μάξιμο Ομολογητή και τόσους άλλους! Βέβαια, ως πρόσχημα, για τον αφορισμό αυτό χρησιμοποιήθηκαν οι ορισμένοι χαρακτηρισμοί, τους οποίους η εν λόγω Ηγουμένη περιέλαβε ατυχώς στα βιβλία της εναντίον του αγίου Νεκταρίου Αιγίνης, για ορισμένες απόψεις του, που υπάρχουν στα συγγράμματά του"- βλ. Π, 128).
α) Το 1924.
Πρώτον, διότι ο ισχυρισμός του κ. Σακαρέλλου πως "μετά την αλλαγή του Ημερολογίου... η μια μερίδα δεν είχε «κοινωνία» με την άλλη" δεν ευσταθεί. Αμέσως μετά την αλλαγή του ημερολογίου δεν υπήρξε καμία διακοπή κοινωνίας και καμία αποτείχιση, παρά μόνο διαμαρτυρία και απαίτηση των πιστών να λειτουργούνται με το παλαιό ημερολόγιο από τους ιερείς των ενοριών. Σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες της εποχής οι πιστοί που επέμεναν στο παλαιό ημερολόγιο ζητούσαν από τους ιερείς των ενοριών, που ακολουθούσαν πλέον το νέο ημερολόγιο να επιτελούν τις εορτές με το παλαιό.
Χαρακτηριστικότατη είναι και η περίπτωση του Αγίου Νικολάου του Πλανά, ο οποίος λειτουργούσε και με το παλαιό ημερολόγιο. Επομένως δεν υπήρξε κάποιο σχίσμα τότε.
Δεύτερον, διότι αν οι Επίσκοποι που αποδέχθηκαν το νέο ημερολόγιο έγιναν "ψευδεπίσκοποι", όπως ισχυρίζεται ο συγγραφέας, τότε και οι τρεις Αρχιερείς που επέστρεψαν στο παλαιό ημερολόγιο το 1935 είναι "ψευδεπίσκοποι" και οι χειροτονίες Αρχιερέων και ιερέων που έκαναν ήταν άκυρες και επομένως ούτε οι Παλαιοημερολογίτες έχουν Ιερωσύνη. Σε αυτό το επιχείρημα προσπάθησαν να απαντήσουν οι Ματθαιϊκοί, λέγοντας ότι αφενός μεν οι δύο Αρχιερείς (Δημητριάδος Γερμανός και πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος) ήταν χειροτονημένοι προ του 1924 και άρα ...αυτοαποκαταστάθηκαν με την "Ομολογία" και την επιστροφή τους (το οποίο όμως έρχεται σε αντίθεση με την πράξη της Εκκλησίας, σύμφωνα με την οποία μόνο Σύνοδος Αρχιερέων αφαιρεί την Ιερωσύνη και μόνο αυτή την αποκαθιστά), αφετέρου δε ο Ζακύνθου Χρυσόστομος αποκαταστάθηκε τάχα "διά χειροθεσίας", από τους άλλους δύο Αρχιερείς (το οποίο όμως αποτελεί έναν μεγάλο και ατεκμηρίωτο - δεν προσκομίζουν καμία απολύτως απόδειξη! - μύθο - ειδικεύονται σε αυτούς οι Ματθαιϊκοί - πλασμένο για να αντιμετωπίσει τον διπλό εξευτελισμό τους, αφενός μεν λόγω της παταγώδους κατάρρευσης της αιρετικής θεωρίας τους περί αυτόματης απώλειας της Ιερωσύνης, αφετέρου δε λόγω του γεγονότος πως ο "Άγιος Πατέρας" τους Ματθαίος χειροτονήθηκε από Νεοημερολογίτη Επίσκοπο).
Τρίτον, διότι η παραπομπή στο συγκεκριμένο κείμενο του Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου το 1919, για υποστήριξη της ως άνω θέσεως είναι παντελώς άστοχη, αφού το κείμενο αυτό δεν ερμηνεύεται όπως θέλει ο κ. Σακαρέλλος. Γράφοντας ο Παπαδόπουλος πως "η Εκκλησία της Ελλάδος, ως και αι λοιπαί ορθόδοξοι Αυτοκέφαλοι Εκκλησίαι, αν και ανεξάρτητοι εσωτερικώς, είναι όμως συνδεδεμένοι προς αλλήλας και ηνωμέναι διά της αρχής της πνευματικής ενότητος της Εκκλησίας, αποτελούσαι μίαν και μόνην την Ορθόδοξον Εκκλησίαν και συνεπώς ουδεμία τούτων δύναται να χωρισθή των λοιπών και αποδεχθή νέον Ημερολόγιον χωρίς να καταστή σχισματική απέναντι των άλλων", δεν εκφράζει την θέση ότι αν μία Εκκλησία αποδεχθεί νέο Ημερολόγιο γίνεται αυτομάτως σχισματική, όπως παρερμηνεύει ο κ. Σακαρέλλος, αλλά εκφράζει φόβο ότι θα καταστεί σχισματική από τις άλλες Εκκλησίες, δηλαδή ότι θα δώσει αφορμή στις άλλες Εκκλησίες να την κηρύξουν σχισματική, πράγμα το οποίο δεν έγινε μιας και οι άλλες Εκκλησίες επέδειξαν (κακώς) στάση ανοχής και οικονομίας έναντι των νεοημερολογιτικών Εκκλησιών. Αλλά και αν ακόμη υποτεθεί ότι ο Παπαδόπουλος ήταν τόσο ανόητος ώστε από την μία να θεωρεί αυτομάτως σχισματική όποια Εκκλησία δεχθεί νέο ημερολόγιο, ενώ από την άλλη να αλλάζει ο ίδιος το ημερολόγιο της Εκκλησίας του, ποια είναι η αξία των λόγων του, ώστε να τον επικαλείται ο κ. Σακαρέλλος; Εμείς οι Ορθόδοξοι για να υποστηρίξουμε μία θέση επικαλούμαστε απόψεις Αγίων Πατέρων όχι πλανεμένων!
β) Ούτε το 1930. Πολύ απλά διότι η δήθεν κακόδοξη Έκθεση του μακαριστού Ανδρούτσου δεν δίδασκε την φανταστική αίρεση των "δύο αγιοτήτων"! Σημειωτέον δε πως αυτήν την "αίρεση" την ανακάλυψε η γνωστή αφορισμένη αγιομάχος Μαγδαληνή μοναχή - στο βιβλίο της "Σύγχρονοι αιρετικοί" (1974) - την οποία εγκωμιάζει ως δήθεν ορθόδοξη, ο κ. Σακαρέλλος! Γράφει ο ίδιος για αυτήν πως "την αφόρισαν, όπως είδαμε, για την ορθόδοξη πίστη της Εκκλησίας, ότι ο Χριστός έχει «μία αγιότητα». Αφορίζοντας όμως την Μαγδαληνή οι επίσκοποι της κρατικής Εκκλησίας, αφόρισαν τους αγίους Πατέρες, όπως τον άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη, τον άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας, τον Μέγα Αθανάσιο, τον Μέγα Βασίλειο, τον Ιωάννη Χρυσόστομο, τον Μάξιμο Ομολογητή και τόσους άλλους! Βέβαια, ως πρόσχημα, για τον αφορισμό αυτό χρησιμοποιήθηκαν οι ορισμένοι χαρακτηρισμοί, τους οποίους η εν λόγω Ηγουμένη περιέλαβε ατυχώς στα βιβλία της εναντίον του αγίου Νεκταρίου Αιγίνης, για ορισμένες απόψεις του, που υπάρχουν στα συγγράμματά του"- βλ. Π, 128).
Όμως η Μαγδαληνή δεν περιέλαβε απλά δήθεν "ατυχώς" "ορισμένους χαρακτηρισμούς" στα βιβλία της κατά του Αγίου Νεκταρίου, αλλά αφιέρωσε πολλά βιβλία της αποκλειστικά και μόνο στην κατασυκοφάντηση και εξύβριση του μεγάλου Αγίου, ώστε να λάβει αυτός, και μετά θάνατον, τον στέφανο της αδίκου συκοφαντίας. Και για αυτό αφορίστηκε και από τους Νεοημερολογίτες (το 1976), αλλά και από τους Παλαιοημερολογίτες (το 1979).
Οι δε πολεμικές θέσεις του κ. Σακαρέλλου κατά του Χρήστου Ανδρούτσου, αλλά και εναντίον του μακαριστού Παναγιώτου Τρεμπέλα, αναιρέθηκαν από τους διαπρεπείς Καθηγητές της Θεολογίας αείμνηστους Ανδρέα Θεοδώρου και Κωνσταντίνο Μουρατίδη (ειδικά το βιβλίο του δευτέρου ήταν σε τέτοιο βαθμό ισοπεδωτικό των συκοφαντιών αυτών, που ο κ. Σακαρέλλος δεν τόλμησε ουδέποτε να απαντήσει).
γ) Ούτε το 1935.
Και απαντά στον κ. Σακαρέλλο ο ίδιος ο συντάκτης της αποκηρύξεως του 1935:
γ) Ούτε το 1935.
Και απαντά στον κ. Σακαρέλλο ο ίδιος ο συντάκτης της αποκηρύξεως του 1935:
"Τὸ δικαίωμα τοῦ κηρύττειν τὰ ἄτομα καὶ τὰς Ἐκκλησίας Σχισματικὰς δὲν παρέσχον οἱ θεῖοι καὶ θεοφόροι Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, οὔτε εἰς τὰ ἄτομα, οὔτε εἰς τὰς ἐπὶ μέρους Ἐκκλησίας, ἀλλὰ εἰς Οἰκουμενικὴν Σύνοδον, ἐκπροσωποῦσαν τὴν καθόλου Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, καὶ ἧς αἱ ἀποφάσεις λαμβάνονται κατ᾿ ἔμπνευσιν τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Διὰ τὸν λόγον τοῦτον ἡμεῖς σεβόμενοι τούς Κανόνας καὶ τὰς Διατάξεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἠρνήθημεν νὰ κηρύξωμεν τὴν Ἑλληνικὴν Ἐκκλησίαν Σχισματικήν, καὶ περιωρίσθημεν μόνον νὰ διακόψωμεν τὴν ἐκκλησιαστικὴν ἐπικοινωνίαν μετὰ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων Ἀρχιερέων, ἵνα μὴ κοινωνοὶ γενώμεθα τῆς εὐθύνης διὰ τὴν ἡμερολογιακὴν καινοτομίαν. Καὶ τοῦτο ἐπράξαμεν συμφώνως πρὸς τὸν 15ον Κανόνα τῆς ΑΒας Οἰκουμενικῆς Συνόδου, παρέχοντα τὸ δικαίωμα μόνον τῆς διακοπῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐπικοινωνίας κατὰ τῶν ἀθετούντων τὰς παραδόσεις καὶ πρὸ συνοδικῆς διαγνώμης, δι᾿ ἧς καὶ μόνον κηρύσσονται τὰ ἄτομα καὶ αἱ Ἐκκλησίαι Σχισματικαὶ καὶ ἄκυρα τὰ Μυστήρια αὐτῶν" (Επιστολή Αγίου πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου προς την Κοινότητα των Γ.Ο.Χ., 17/10/1937, https://krufo-sxoleio.blogspot.com/2020/09/blog-post_20.html).
"Ἂν δὲ ἡμεῖς ἀπερχόμενοι εἰς ἐξορίαν ὠνομάσαμεν τὸν ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καὶ τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος σχισματικήν, τὴν λέξιν σχίσμα μετεχειρίσθημεν οὐχὶ ὑπὸ τὴν ἔννοιαν ὑφ’ ἣν μεταχειρίζεται ταύτην ἡ Ἐκκλησία ἵνα σημάνῃ τὴν ἀπόσχισιν ἐκ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ τὴν συνεπείᾳ ταύτης ἀποξένωσιν τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν μυστηρίων, ἀλλ’ ὑπὸ τὴν ἔννοιαν ὅτι ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν διὰ τῆς ἑορτολογικὴς καινοτομίας ἀπέσχισε ἑαυτὸν καὶ τὴν ἀκολουθοῦσαν αὐτῷ Ἱεραρχίαν τῶν λοιπῶν ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν εἰς τὸν ἑορτασμὸν τῶν ἑορτῶν καὶ τὴν τήρησιν τῶν νηστειῶν. Ἡ ἀπόσχισις αὔτη τοῦ Μακαριωτάτου καὶ τῆς ἀκολουθούσης Αυτῷ Ἱεραρχίας παρέχει εἰς ἡμᾶς τὸ δικαίωμα νὰ διατυπώσωμεν τὴν προσωπικὴν καὶ ὅλως ἀτομικὴν ἡμῶν γνώμην, ὅτι ὁ Μακαριώτατος καὶ οἱ ἀκολουθούντες αυτῷ ἀρχιερεῖς ὡς διασπάσαντες ἐν ἐπιγνώσει τὴν ἑνότητα τῆς καθόλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὸν ταυτόχρονον ἑορτασμὸν τῶν ἑορτῶν καὶ τὴν ταυτόχρονον τήρησιν τῶν νηστειῶν, κατέστησαν δυνάμει μόνον οὐχὶ δὲ καὶ ενεργεία ἔκπτωτοι τῆς θείας Χάριτος, ὡς διατελοῦντες ὑπὸ τὰς ἀρὰς καὶ τὰ ἀναθέματα ἅτινα ἐξετόξευσαν οἱ θείοι πατέρες τῶν 7 Οἰκ. Συνόδων ἑναντίον τῶν ἀθετούντων τὰς παραδόσεις καὶ τῶν μετακινούντων τὰ αἰώνια ὅρια ἅτινα ἔθηκαν οἱ πατέρες ἡμῶν. Ἀλλ᾿ ὁ Μακαριώτατος καὶ οἱ ὁμόφρονες αυτῷ ἀρχιερεῖς τότε μόνον θὰ καταστῶσιν καὶ ἐνεργείᾳ ἔκπτωτοι τῆς θείας χάριτος καὶ ἀλλότριοι τοῦ ὀρθοδόξου πνεύματος τῶν μυστηρίων, ὅταν οὕτοι κηρυχθῶσι τοιοῦτοι καὶ ἐνεργείᾳ σχισματικοὶ ὑπὸ πανορθοδόξου Συνόδου, μόνης δικαιουμένης πρὸς τοῦτο κατὰ τὰ θέσμια τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας" (Επιστολή Αγίου πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου προς τον Κυκλάδων Γερμανό, 9/11/1937, http://krufo-sxoleio.blogspot.com/2019/09/blog-post.html).
"Ἂν δὲ ἡμεῖς ἀπερχόμενοι εἰς ἐξορίαν ὠνομάσαμεν τὸν ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καὶ τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος σχισματικήν, τὴν λέξιν σχίσμα μετεχειρίσθημεν οὐχὶ ὑπὸ τὴν ἔννοιαν ὑφ’ ἣν μεταχειρίζεται ταύτην ἡ Ἐκκλησία ἵνα σημάνῃ τὴν ἀπόσχισιν ἐκ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ τὴν συνεπείᾳ ταύτης ἀποξένωσιν τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν μυστηρίων, ἀλλ’ ὑπὸ τὴν ἔννοιαν ὅτι ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν διὰ τῆς ἑορτολογικὴς καινοτομίας ἀπέσχισε ἑαυτὸν καὶ τὴν ἀκολουθοῦσαν αὐτῷ Ἱεραρχίαν τῶν λοιπῶν ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν εἰς τὸν ἑορτασμὸν τῶν ἑορτῶν καὶ τὴν τήρησιν τῶν νηστειῶν. Ἡ ἀπόσχισις αὔτη τοῦ Μακαριωτάτου καὶ τῆς ἀκολουθούσης Αυτῷ Ἱεραρχίας παρέχει εἰς ἡμᾶς τὸ δικαίωμα νὰ διατυπώσωμεν τὴν προσωπικὴν καὶ ὅλως ἀτομικὴν ἡμῶν γνώμην, ὅτι ὁ Μακαριώτατος καὶ οἱ ἀκολουθούντες αυτῷ ἀρχιερεῖς ὡς διασπάσαντες ἐν ἐπιγνώσει τὴν ἑνότητα τῆς καθόλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὸν ταυτόχρονον ἑορτασμὸν τῶν ἑορτῶν καὶ τὴν ταυτόχρονον τήρησιν τῶν νηστειῶν, κατέστησαν δυνάμει μόνον οὐχὶ δὲ καὶ ενεργεία ἔκπτωτοι τῆς θείας Χάριτος, ὡς διατελοῦντες ὑπὸ τὰς ἀρὰς καὶ τὰ ἀναθέματα ἅτινα ἐξετόξευσαν οἱ θείοι πατέρες τῶν 7 Οἰκ. Συνόδων ἑναντίον τῶν ἀθετούντων τὰς παραδόσεις καὶ τῶν μετακινούντων τὰ αἰώνια ὅρια ἅτινα ἔθηκαν οἱ πατέρες ἡμῶν. Ἀλλ᾿ ὁ Μακαριώτατος καὶ οἱ ὁμόφρονες αυτῷ ἀρχιερεῖς τότε μόνον θὰ καταστῶσιν καὶ ἐνεργείᾳ ἔκπτωτοι τῆς θείας χάριτος καὶ ἀλλότριοι τοῦ ὀρθοδόξου πνεύματος τῶν μυστηρίων, ὅταν οὕτοι κηρυχθῶσι τοιοῦτοι καὶ ἐνεργείᾳ σχισματικοὶ ὑπὸ πανορθοδόξου Συνόδου, μόνης δικαιουμένης πρὸς τοῦτο κατὰ τὰ θέσμια τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας" (Επιστολή Αγίου πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου προς τον Κυκλάδων Γερμανό, 9/11/1937, http://krufo-sxoleio.blogspot.com/2019/09/blog-post.html).
***
Επίσης ως εκτός της Εκκλησίας του Χριστού, θεωρεί και το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, λόγω της "Ενώσεως των Εκκλησιών" που υποτίθεται ότι έγινε το 1965, όπως υποστηρίζει ο κ. Σακαρέλλος στο σχετικό βιβλίο του με τίτλο "Έγινε από το 1965 η Ένωση των Εκκλησιών!".Εκεί υποστηρίζει πως η "Ένωση" έγινε επειδή:
α) ο Αθηναγόρας μνημόνευε τον Πάπα· εκθέτει δε τον εξής συλλογισμό:
"Ο Αθηναγόρας δεν ήταν ένα απλό άτομο. Δεν ήταν ένα απλό μέλος της Εκκλησίας. Ήταν Πατριάρχης της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Κι’ όταν ο Προκαθήμενος μιάς Εκκλησίας, όπως είναι το ιστορικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, ενώνεται με τον αιρετικό πάπα, καθίστανται αιρετικοί όχι μόνο οι «περί Αυτόν Ιερώτατοι Μητροπολίται», όπως γράφει, που τον μνημονεύουν και συλλειτουργούν μαζί του, αλλά και όλοι οι Ορθόδοξοι, όπως
· όλοι οι υπ’ αυτόν κληρικοί, που συλλειτουργούν μαζί του ή τον μνημονεύουν.
· όλο το ποίμνιό του, που εξυπηρετείται μυστηριακά από κληρικούς του, που τον μνημονεύουν.
· όλοι οι άλλοι Πατριάρχες και Αρχιεπίσκοποι, που έχει «κοινωνία» μαζί τους.
· όλοι οι άλλοι κληρικοί των λοιπών Πατριαρχείων και Εκκλησιών, οι οποίοι συλλειτουργούν ή μνημονεύουν τους Πατριάρχες ή Αρχιεπισκόπους τους, που «κοινωνούν» με τον Αθηναγόρα!
· ολόκληρα τα ποίμνια των Πατριαρχείων και Εκκλησιών αυτών, των οποίων οι Προκαθήμενοι Πατριάρχες τους και Αρχιεπίσκοποι «κοινωνούν» με τον Αθηναγόρα!
Δηλαδή, εάν ένας Πατριάρχης μιας οιασδήποτε Ορθόδοξης Εκκλησίας μνημονεύει τον πάπα, αυτό και μόνο το γεγονός καθιστά παπικές όλες τις τοπικές Εκκλησίες, με τις οποίες έχει «κοινωνία»!" (Ε, 7-8).
Πριν αναιρεθεί αυτός ο α-νόητος συλλογισμός δεν είναι δυνατόν να παραληφθεί η σημείωση ενός συγκεκριμένου παραλογισμού, για τον οποίο τίθεται το εξής ρητορικό ερώτημα:
Πώς ο Αθηναγόρας είναι ένα όχι "απλό μέλος της Εκκλησίας", αλλά και "Πατριάρχης της Ορθοδόξου Εκκλησίας", όταν, όπως είδαμε κατά την σακαρέλλειο εκκλησιολογία, όποιος δεν έχει "φωτισμό" και "θέωση", "εκπίπτει από μέλος της Εκκλησίας", "οποιαδήποτε θέση κι’ αν κατέχει στο σώμα της, περιπέσει σε κακοδοξία, ή «κοινωνεί» με έναν από αυτούς, που έπεσαν στην αίρεση, δεν εξακολουθεί να είναι μέλος της";
Η παραπάνω α-νοησία όμως, ότι τάχα "καθίστανται αιρετικοί" όχι μόνο ο Αθηναγόρας, αλλά και οι Μητροπολίτες του, και οι κληρικοί του και το ποίμνιό του, και οι άλλοι Πατριάρχες και Αρχιεπίσκοποι, και οι κληρικοί τους και τα ποίμνιά τους, αναιρείται όχι μόνο από την απλή λογική, αλλά και από παρόμοια γεγονότα εκ της εκκλησιαστικής ιστορίας. Για παράδειγμα, όταν εξέπεσε ο Νεστόριος, τότε έπρεπε να θεωρηθούν "αιρετικοί" και όλοι οι Επίσκοποι της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και οι άλλοι Πατριάρχες και Επίσκοποι των άλλων Εκκλησιών επειδή κοινωνούσαν ακόμη μαζί του. Τότε, κατά την σακαρέλλειο παρα-λογική, η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος, που καταδίκασε τον Νεστόριο, συνεκλήθη υπό "αιρετικών"! Το ίδιο έπρεπε να συμβαίνει κάθε φορά που ένας Πατριάρχης έπεφτε σε αίρεση (δηλαδή αρκετά συχνά!) ή αναγνώριζε τον Πάπα (επίσης αρκετές φορές) και αυτομάτως όλοι οι (έχοντες γνώση ή όχι της πτώσεώς του) κοινωνούντες μαζί του, και οι κοινωνούντες με τους κοινωνούντες κ.ο.κ. να μετατρεπόντουσαν σε "αιρετικούς"...
Ουδέποτε όμως η πτώση ενός Πατριάρχη θεωρήθηκε ως πτώση ολόκληρης της Τοπικής Εκκλησίας, αλλά μόνο ως προσωπική έκπτωση, για την οποία η Εκκλησία συνήθως, αργά ή γρήγορα, αναλάμβανε δράση και τακτοποιούσε το ζήτημα (καθαίρεση και αφορισμός του παραβάτη κλπ.). Η δε Αποτείχιση των Ορθοδόξων από τον πεπτωκότα είχε ακριβώς αυτόν τον σκοπό.
β) έγινε η "Άρση των Αναθεμάτων", της οποίας το πρωτότυπο κείμενο δήθεν περιλαμβάνει τον όρο "ακοινωνησία" και όχι "ανάθεμα".
Γράφει ο κ. Σακαρέλλος: "Το πρωτότυπο γαλλικό κείμενο της συμφωνίας 1965, αναφέρει ότι ο πάπας Παύλος Στ΄ και ο Πατριάρχης Αθηναγόρας αίρουν την «ακοινωνησία», μεταξύ των δύο Εκκλησιών. ...Συγκεκριμένα, στο γαλλικό πρωτότυπο υπάρχει η λέξη excommunication. Η λέξη αυτή αδιαμφισβήτητα σημαίνει «ακοινωνησία», αφορισμό. Η «επίσημη ελληνική μετάφραση» την μεταφράζει με τη λέξη «ανάθεμα». Αυτό είναι σκόπιμο λάθος. Οι Γάλλοι την ελληνική λέξη ανάθεμα την αποδίδουν με τη λέξη «anatheme». Αν, λοιπόν, το γαλλικό πρωτότυπο ήθελε να ειπεί ότι αίρονται τα αναθέματα, θα χρησιμοποιούσε τη γαλλική λέξη «anatheme» και όχι τη λέξη «excommunication»! Στα γαλλικά η λέξη excommunication σημαίνει «ακοινωνησία» 33 (υποσημείωση 33: Το ότι η γαλλική λέξη excommunication σημαίνει ακοινωνησία αποδεικνύεται και από το ίδιο το γαλλικό κείμενο της συμφωνίας, που χρησιμοποιήθηκε δύο φορές η έκφραση la communion ecclésiastique και σημαίνει «εκκλησιαστική κοινωνία», όπως ορθά το αποδίδει η «επίσημη ελληνική μετάφραση», και όχι «εκκλησιαστικό ανάθεμα»!). Διαστέλλεται σαφώς από τη λέξη anatheme, που σημαίνει «ανάθεμα». Οι λέξεις «ακοινωνησία», και «ανάθεμα» είναι όροι με θεολογικό περιεχόμενο. Ο όρος «ακοινωνησία» σημαίνει χωρισμό (αφορισμό) από τα λοιπά μέλη της Εκκλησίας. Ο όρος «ανάθεμα» σημαίνει χωρισμό από το Χριστό, παράδοση στο σατανά και στέρηση σωτηρίας. Επομένως, οι όροι «ακοινωνησία» (αφορισμός) και «ανάθεμα» δεν ταυτίζονται. Εφόσον, λοιπόν, στη παράγραφο 4 της συμφωνίας χρησιμοποιείται η λέξη excommunication, αυτό σημαίνει ότι με τη συμφωνία αυτή έχει αρθεί η «ακοινωνησία», το «σχίσμα» μεταξύ των δύο Εκκλησιών!".
Εδώ η διαστρέβλωση φθάνει σε άλλο επίπεδο, σε αυτό δηλαδή στο οποίο αρέσκονται οι νομικοί να φθάνουν, παραποιώντας την αλήθεια. Ο κ. Σακαρέλλος ισχυρίζεται ότι η λέξη του γαλλικού πρωτοτύπου "excommunication" σημαίνει τάχα "ακοινωνησία". Δικαιολογεί δε την άποψή του, όχι ανατρέχοντας σε κάποιο Λεξικό, αλλά με τον εξής συλλογισμό: επειδή το "communion", γράφει, σημαίνει "κοινωνία", άρα το "excommunication" σημαίνει "ακοινωνησία"! Και επομένως, συνεχίζει τον παρα-λογισμό, αφού έγινε "άρση ακοινωνησίας" τότε έχουμε "εκκλησιαστική κοινωνία" και "Ένωση των Εκκλησιών"!!!
Η αναίρεση της άποψης αυτής γίνεται επίσης διττώς. Εν πρώτοις, και κυρίως, ανατρέχοντας σε έγκυρα γαλλο-ελληνικά λεξικά στα οποία ξεκάθαρα αποδεικνύεται ότι η λέξη "excommunication" της γαλλικής γλώσσας αποδίδεται ως "ανάθεμα" και "αφορισμός", και όχι ως "ακοινωνησία"! Ιδού οι αποδείξεις:
Δεύτερη απόδειξη, ότι δεν υφίσταται "άρση ακοινωνησίας" και "Ένωση των Εκκλησιών", είναι το γεγονός ότι, επισήμως, φανερώς και γενικευμένα, δεν υπάρχει ως γνωστόν το λεγόμενο "Κοινό Ποτήριο".
Το να καταδικάζονται λοιπόν εκατομμύρια απλών Ορθοδόξων, κληρικοί και λαϊκοί, ως δήθεν "παπικοί", δεν ξέρω αν αποτελεί μόνο παραλογισμό κάποιου προσώπου ή εσκεμμένη και συνειδητή πράξη αμαύρωσης της εκκλησιολογίας των Γνησίων Ορθοδόξων, ώστε να καταστεί εντελώς αναξιόπιστη η Εκκλησία μας και να μην αποτελέσει καταφύγιο των, προδομένων από τους ποιμένες τους, πιστών των επισήμων Εκκλησιών. Ας αναλογιστούμε: ποιους εξυπηρετεί η εσωστρεφής, αδιάφορη, αυτοδικαιωτική, συντηρητική και ακραία εκκλησιολογική αυτή στάση και ποιους θα ζημίωνε η εξωστρεφής, διαφωτιστική, φιλάδελφη, αντιρρητική και ορθή εκκλησιολογική στάση; Με την πρώτη, θα συνεχίζουμε να εμφανιζόμαστε ως τα μέλη ενός είδους σέχτας τα οποία με την ακαμψία και την αυτοδικαίωσή τους απωθούν κάθε ταπεινό και λογικό άνθρωπο. Αντιθέτως με την δεύτερη θα αποδείξουμε ότι αποτελούμε όντως αληθινά και γνήσια μέλη της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ότι η ένσταση και η μαρτυρία μας έχουν θεολογικές βάσεις και πατερική τεκμηρίωση και θα μπορέσουμε, με την Χάρη του Κυρίου μας, να προβληματίσουμε κάθε υγιή και σωστό πιστό, ο οποίος θα προσέλθει στην Εκκλησία μας, αποδυναμώνοντας τοιουτοτρόπως τον σαπισμένο χώρο των επισήμων Εκκλησιών.
***
Την Εκκλησία της Ρωσίας, ο κ. Σακαρέλλος, θεωρεί ότι εξέπεσε από την Ορθοδοξία και έγινε ..."φράγκικη" ήδη από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου (βλ. το αντιρωσικό παραλήρημά του στο Π, 24-31). Και την Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς θεωρεί ως αιρετική, από το 1984 και μετά, όπως είδαμε στο προηγούμενο μέρος.
Για τον ισχυρισμό αυτό μόνο ο ίδιος μπορεί να απαντήσει πώς γίνεται από αυτήν την "φράγκικη", κατά την άποψή του, Εκκλησία, να βγήκαν τόσοι και τόσοι μεγάλοι Άγιοι (Σεραφείμ του Σαρόφ, Ιγνάτιος Μπριαντσανίνοφ, Θεοφάνης Έγκλειστος, Ιωάννης Κροστάνδης κ.α.), καθώς και χιλιάδες Νεομάρτυρες επί Μπολσεβικισμού, αλλά και να προήλθε μια Γνήσια Ορθόδοξη Εκκλησία (η της Ρωσικής Διασποράς με μεγάλους Αγίους, με άφθαρτα λείψανα) από την οποία μάλιστα έχουμε την Αποστολική Διαδοχή;
***
Πάντως θεωρεί όλες τις Τοπικές Εκκλησίες ως αιρετικές λόγω της συμμετοχής τους στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών:
"Όταν οι ποιμένες της Ορθόδοξης Εκκλησίας γίνονται μέλη του λεγομένου «Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών», της πανσπερμίας αυτής των αιρετικών «εκκλησιών», τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει, ότι οι ανάξιοι ποιμένες της που την κατέστησαν μέλος του, είτε Πατριάρχες είναι είτε Αρχιεπίσκοποι είτε επίσκοποι, είτε άλλοι κληρικοί και θεολόγοι, εξέπεσαν από την Ορθόδοξη πίστη κι’ έγιναν αιρετικοί! Και όσοι, τους ακολουθούν και «κοινωνούν» μαζί τους, απέναντι Θεού, είναι το ίδιο πράγμα. Είναι και αυτοί εξίσου αιρετικοί και κακόδοξοι!" (Π, 43).
Την θέση αυτή όμως δεν την αποδέχεται ούτε ο ίδιος ο συγγραφέας της, όχι μόνο διότι γνωρίζει πως το "Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών" δεν αποτελεί (τουλάχιστον ακόμη) "Παν-Εκκλησία" (ασχέτως αν προς τα εκεί βαδίζει και στοχεύει), αλλά και διότι αν αποδεχόταν αυτή την θέση έπρεπε πρώτα από όλους να καταδικάσει ως αιρετικό τον μέντορά του, π. Ιωάννη Ρωμανίδη, ο οποίος, ως γνωστόν, συμμετείχε επί σειρά ετών στους διαλόγους του "Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών" και ο οποίος θεωρούσε ψόγο το να τον θεωρούν "αντι-οικουμενιστή"! Ιδού τί αποκαλύπτει ο ίδιος ο Ρωμανίδης σε έκθεσή του που δημοσιεύει μάλιστα ο κ. Σακαρέλλος:
"Μάλιστα, επληροφορήθημεν σε κατ’ ιδίαν συζήτησιν, έγιναν ενέργειαι το 1981 κατ’ εντολήν του Γεν. Γραμματέως, βάσει του διοριστηρίου της Εκκλησίας της Ελλάδος του 1976 δια τον διορισμόν του υποφαινομένου εις το «Πίστις και Τάξις». Αλλά, απερρίφθη διότι κατηγορήθηκα ως αντι-οικουμενιστής και οι ημέτεροι εις τα πράγματα δεν έκαμαν ό,τι έπρεπε δια να εξουδετερωθή η κατηγορία" (Π, 47).
Είναι λοιπόν απορίας άξιον το γεγονός να θεωρεί ο κ. Σακαρέλλος τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη (δηλαδή όχι απλά ένα μέλος της "σχισματοαιρετικής" Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και τον επί έτη συμμετέχοντα σε "Διαλόγους" και τον πρωτεργάτη της κατάπτυστης Δηλώσεως του Σαμπεζύ!) ως "μακαριστό" και "κορυφαίο Θεολόγο" (Π, 169), του οποίου την διδασκαλία ασπάζεται! Την παράνοια αυτή συνεχίζουν οι (εν γνώσει ή εν αγνοία) οπαδοί του Σακαρελλισμού, οι οποίοι ενώ και αυτοί θεωρούν ως μέγα τον Ρωμανίδη ("πού μᾶς ἄνοιξε τά μάτια, γιά νά δοῦμε τήν θεολογία τοῦ φωτός", όπως γράφουν!), πολεμούν, ως τάχα πλανεμένους, τους αυθεντικούς εκφραστές της αληθινής Ορθοδόξου Εκκλησιολογίας στην Ελλάδα (μακαριστό Μητροπολίτη Κυπριανό Κουτσούμπα, Αριστοτέλη Δελήμπαση, π. Μάξιμο Αγιοβασιλειάτη, π. Θεοδώρητο Μαύρο κ.α.), δηλαδή τους Γνησίους Ορθοδόξους, τους οποίους ο ίδιος ο Ρωμανίδης θεωρεί αιρετικούς!!!
Ιδού τα όσα απαράδεκτα γράφει ο τελευταίος στην εισαγωγή του έργου του "ORTHODOX-HETERODOX DIALOGUES and THE WORLD COUNCIL OF CHURCHES":
"Πέμπτη φάλαγγα Αυγουστινιανών που παρουσιάζονται ως Παραδοσιακοί Ορθόδοξοι Παλαιοημερολογίτες.
Οι δεκαπέντε κανονικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, που αριθμούν περίπου 300 εκατομμύρια Ορθόδοξους Χριστιανούς, έστειλαν τους εκπροσώπους τους στη Θεσσαλονίκη για να συναντηθούν μεταξύ 29 Απριλίου και 2 Μαΐου για να αντιμετωπίσουν μια νέα αίρεση του Παλαιού Ημερολογίου. Αυτό το νέο φαινόμενο των Αντι-Οικουμενιστών Αυγουστινιανών κατευθύνεται στην Ελλάδα από τον λεγόμενο Ορθόδοξο Μητροπολίτη Φυλής Κυπριανό και στις Η.Π.Α. από τον αποκαλούμενο Ορθόδοξο Αρχιεπίσκοπο Έτνας Καλιφόρνιας Χρυσόστομο. Έχει γίνει αντιληπτό ότι προσπαθούν να καθιερώσουν την Αυγουστινιακή αίρεσή τους εμφανιζόμενοι ως εχθροί του Οικουμενισμού σε χώρες όπως η Ρωσία, η Βουλγαρία, η Σερβία, η Γεωργία κ.λπ. Αυτός ο Φυλής Κυπριανός ήταν αρχικά νεοημερολογίτης ιερέας της επίσημης Εκκλησίας της Ελλάδος. Πριν από μερικά χρόνια, έγινε μέλος της Εκκλησίας του Παλαιού Ημερολογίου. Υπάρχει η υποψία ότι πίσω από αυτό το κίνημα βρίσκονται εκείνοι που προσπαθούν να διεισδύσουν στις Ορθόδοξες χώρες με αιρέσεις του Αυγουστίνου υπό το πρόσχημα της Παραδοσιακής Παλαιοημερολογιτικής Αντι-Οικουμενιστικής Ορθοδοξίας. Εμφανιζόμενοι ως πολύ υπερ-συντηρητικοί παραδοσιακοί Ορθόδοξοι, ο Κυπριανός της Φυλής και ο Χρυσόστομος της Έτνας ήταν αρκετά απασχολημένοι προσπαθώντας να προωθήσουν και να υπερασπιστούν τις αιρέσεις του Αυγουστίνου μεταξύ των Ορθόδοξων, όπως μπορεί κανείς να δει εύκολα στις εκδόσεις τους. Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι τόσο οι Λατίνοι όσο και οι Προτεστάντες θεωρούν τον Αυγουστίνο ως τον ιδρυτή πατέρα τόσο των λατινικών όσο και των προτεσταντικών θεολογιών. Επομένως, αυτό που λέγεται σε αυτήν την εισαγωγή για τη θεραπεία της ασθένειας της θρησκείας ισχύει εξίσου τόσο για τον Κυπριανό της Φυλής όσο και για τον Χρυσόστομο της Έτνας και για την προσπάθειά τους να διεισδύσουν στις παραδοσιακές Ορθόδοξες χώρες με την ασθένεια της θρησκείας" (μετάφραση ημέτερη).
Εδώ αρχικά βλέπουμε την γνωστή δαιμονική και αγιομαχική εμμονή του Ρωμανίδη κατά του Αγίου Αυγουστίνου (σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί πως σφάλλουν όσοι εκ των ημετέρων - ευτυχώς ελάχιστοι - έχουν παρασυρθεί και θεωρούν τον Άγιο Αυγουστίνο ως εκφραστή αντιθέτου εκκλησιολογίας από εκείνης του Αγίου Κυπριανού Καρχηδόνος - ο Ιερομάρτυς Ιλαρίων Τρόιτσκυ κυρίως έχει αποδείξει ότι είναι εκφραστής της ίδιας Ορθοδόξου Εκκλησιολογίας).
Κατηγορεί τους Ιεράρχες της Συνόδου των Ενισταμένων, μακαριστούς πλέον, Κυπριανό και Χρυσόστομο, οι οποίοι με το τιτάνιο έργο τους την δεκαετία του 1990 διαφώτισαν, περί του Οικουμενισμού, ολόκληρη την Οικουμένη, όταν οι μεν Νεοημερολογίτες και Οικουμενιστές, τύπου Ρωμανίδη, είχαν πέσει σε μεγάλες πτώσεις (π.χ. Καμπέρα, Σαμπεζύ), ενώ οι δε υπόλοιποι Γ.Ο.Χ. αναλώνονταν σε διαμάχες και σχίσματα (1995, 1998) με πρωταγωνιστικό πρόσωπο και έναν από τους κυρίους υπευθύνους του κακού, όπως θα δούμε σε επόμενο μέρος, τον κ. Σακαρέλλο!
Ο Ρωμανίδης επίσης αναφέρεται και στην περίφημη "Διορθόδοξη Διάσκεψη της Θεσσαλονίκης" της 29ης Απριλίου-2ας Μαΐου 1998, η οποία συνεκλήθη από τους (σφόδρα θορυβούμενους για το αντι-οικουμενιστικό έργο των Ενισταμένων Γνησίων Ορθοδόξων) οικουμενιστές των επισήμων Εκκλησιών, υπό την προεδρία του γνωστού οικουμενιστή Εφέσου Χρυσοστόμου (με την άδεια βεβαίως του κ. Βαρθολομαίου) και η οποία καταδίκασε τους αληθινούς Ορθοδόξους (βλέπε το πλήρες κείμενο στο οικουμενιστικό περιοδικό "Καθ᾿ οδόν", τεύχος 14, Ιούνιος 1998):
Αυτός ήταν ο "μέγας Ρωμανίδης", του οποίου τις κακοδοξίες εισήγαγε στο χώρο μας ο κ. Σακαρέλλος.
Θα συνεχιστεί το ίδιο θέμα στο επόμενο μέρος με αναλυτική αναφορά στο "φινλανδικό επιχείρημα" και στο "ανάθεμα του 1998".
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ