Τρίτη 10 Μαρτίου 2020
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου - Ἡ ζωή τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή στό σπίτι.
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου
Θα αγωνιστείς μ’ όλη σου τη δύναμη να διατηρήσεις την προσήλωση του νου και της καρδιάς στον Κύριο. Αμέσως μετά την εκκλησία, τρέξε στο δωμάτιό σου και κάνε αρκετές μετάνοιες, ζητώντας ευλαβικά από τον Θεό να σε βοηθήσει , ώστε να αξιοποιήσεις το χρόνο της παραμονής σου στο σπίτι με τρόπο ωφέλιμο για την ψυχή σου.
Ύστερα κάθησε και ξεκουράσου για λίγο. Αλλά και τότε μην αφήνεις τους λογισμούς σου να ξεστρατίζουν. Διώχνοντας κάθε σκέψη, επαναλάμβανε νοερά την ευχή : “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με! Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με!”. Αφού ξεκουραστείς πρέπει ν’ ασχοληθείς με κάτι, είτε προσευχή είτε εργόχειρο. Τί εργόχειρο θα κάνεις δεν έχει σημασία∙ ξέρεις ήδη τί σου αρέσει. Είναι, βλέπεις, αδύνατο να ασχολείσαι όλη την ώρα με πνευματικά πράγματα∙ χρειάζεται να έχει και κάποιο ευχάριστο εργόχειρο. Μ’ αυτό θα καταπιάνεσαι, όταν η ψυχή σου είναι κουρασμένη, όταν δεν έχεις τη δύναμη να διαβάσεις ή να προσευχηθείς. Αν, βέβαια, οι πνευματικές σου ενασχολήσεις πηγαίνουν καλά, το εργόχειρο δεν είναι απαραίτητο. Εκπληρώνει μόνο την ανάγκη αξιοποιήσεως του χρόνου , που αλλιώς θα σπαταλιόταν σε απραξία. Και η απραξία είναι πάντα ολέθρια, πολύ περισσότερο όμως στον καιρό της νηστείας.
Πώς πρέπει να προσεύχεται κανείς στο σπίτι; Σωστά σκέφθηκες ότι τη Σαρακοστή οφείλουμε να προσθέτουμε κάτι στον συνηθισμένο κανόνα προσευχής. Νομίζω, ωστόσο, πως αντί να διαβάζεις περισσότερες προσευχές από το Προσευχητάρι, είναι καλύτερο ν’ αυξήσεις τη διάρκεια της άμεσης επικοινωνίας σου με τον Κύριο. Κάθε μέρα, πριν αρχίσεις και αφού τελειώσεις τη την ορθρινή και βραδυνή ακολουθία, να απευθύνεσαι με δικά σου λόγια στον Κύριο, την Υπεραγία Θεοτόκο και τον φύλακα άγγελό σου, ευχαριστώντας τους για την προστασία τους και παρακαλώντας τους για την ικανοποίηση των πνευματικών σου αναγκών. Ζήτα τους να σε βοηθήσουν , ώστε, πρώτα απ’ όλα να γνωρίσεις τον εαυτό σου, να αποκτήσεις αυτογνωσία και, όταν την αποκτήσεις, να σου χαρίσουν ζήλο και δύναμη, ώστε να θεραπεύσεις τις πληγές της ψυχής σου. Ζήτα τους, ακόμα, να γεμίσουν την καρδιά σου με το αίσθημα της ταπεινώσεως και της συντριβής. Η ταπείνωση είναι η πιο ευάρεστη στον Θεό θυσία. Έτσι να προσεύχεσαι. Μην επιβάλεις, όμως, στον εαυτό σου έναν προσευχητικό κανόνα μακρύ και βαρύ, έναν κανόνα που θα υπερβαίνει τα μέτρα των ψυχοσωματικών σου δυνάμεων και θα σε καταβάλλει. Καλύτερα είναι να προσεύχεσαι συχνότερα στη διάρκεια της ημέρας και, όταν ασχολείσαι μ’ οποιαδήποτε άλλη εργασία, να έχεις το νου σου στο Θεό.
Μετά την προσευχή , διάβαζε για λίγο με αυτοσυγκέντρωση. Η μελέτη δεν αποσκοπεί στο φόρτωμα του μυαλού σου με διάφορες πληροφορίες και γνώσεις, αλλά στην ψυχική σου ωφέλεια και εποικοδομή. Γι’ αυτό δεν χρειάζεται να διαβάζεις πολλά. Διάβαζε όμως με προσοχή μεγάλη και με καρδιακή συμμετοχή.
“Τί να διαβάζω;”, θα με ρωτήσεις. Μόνο πνευματικά βιβλία ,φυσικά. Η προσεκτική ανάγνωση τέτοιων βιβλίων εμπνέει την ψυχή περισσότερο απ’ ο,τιδήποτε άλλο. Αν πάντως, στη διάρκεια της μελέτης γεννιέται ο πόθος της προσευχής, ν’ αφήνεις το βιβλίο και να προσεύχεσαι .
Θα διαβάζεις, λοιπόν, θα προσεύχεσαι, θα κάνεις μετάνοιες. Και μ’ όλα αυτά, ωστόσο, δεν θα μπορέσεις να κρατήσεις το νου και την καρδιά σου σε κατάσταση συνεχούς και έντονου αγώνα. Είναι αναπόφευκτο να κουράζεσαι. Τότε, όπως σου είπα, θα ασχολείσαι με κάποια πρακτική εργασία.
Σκέφτεσαι, καθώς μου γράφεις, να μειώσεις την ποσότητα του καθημερινού σου φαγητού. Σωστή κι ωφέλιμη η σκέψη σου∙ σωστή, γιατί το σώμα, που με τις παρεκτροπές του σε αναγκάζει να μετανοείς, οφείλει να καταβάλει στη διάρκεια της Σαρακοστής τους μόχθους που του αναλογούν∙ και ωφέλιμη, γιατί με τη νηστεία το σώμα δουλαγωγείται, ο νους καθαρίζεται, η καρδιά μαλακώνει, τα πάθη νεκρώνονται. Μόνο μην το παρακάνεις. Ήδη τρως τόσο λίγο. Πρέπει να έχεις δυνάμεις ,για να στέκεσαι στην εκκλησία και για ν’ αγωνίζεσαι στο σπίτι. Κοίτα να τρως τόσο, όσο χρειάζεται για να μην εξασθενήσεις.
Καλό θα ήταν επίσης , να μείωνες λίγο το χρόνο του ύπνου και της αναπαύσεώς σου. Είναι μία θυσία για σένα, αλλά κάθε λογής θυσία ταιριάζει σ’ αυτή την περίοδο .
Και με τις συζητήσεις τί θα γίνει; Τη Σαρακοστή τουλάχιστον, οι συζητήσεις με τους άλλους ας περιοριστούν σε πνευματικά θέματα. Ακόμα καλύτερες είναι οι κοινές πνευματικές αναγνώσεις, που δίνουν αφορμές για την ανταλλαγή εποικοδομητικών σκέψεων και για την εξαγωγή ωφέλιμων συμπερασμάτων. Κατάλληλοι γι’ αυτό τον σκοπό είναι οι Βίοι των Αγίων. Αρκετά έγραψα. Θα προσθέσω ό,τι άλλο χρειάζεται αργότερα.
«Από το βιβλίο: «ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
γράμματα σε μια ψυχή»
ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΙΙΚΗΣ 2000
Πηγή:talanto
Ενας «θεόσταλτος» «άγιος» στο νησί των καταραμένων
Του Κώστα Παππά – Από την εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια που κυκλοφορεί στα περίπτερα
Η Σπιναλόγκα είναι ένα μικρό νησί κοντά στην Ελούντα στην ανατολική Κρήτη.
Είναι γνωστή ως «το νησί των ζωντανών νεκρών», αφού εκεί απομονώνονταν οι λεπροί από την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα έως το 1957.
Ακόμη και η αναφορά στο όνομά της αποτελούσε ταμπού για πολλά χρόνια, καθώς είχε ταυτιστεί με τον πόνο και τη δυστυχία των χανσενικών που ζούσαν εκεί.
Αυτή η δραματική πτυχή της ιστορίας του νησιού ξεκινά το 1903, όταν ιδρύθηκε το Λεπροκομείο στη Σπιναλόγκα για την απομόνωση όσων έπασχαν από τη νόσο του Χάνσεν από τον υγιή πληθυσμό.
Κατά την αρχαιότητα, το όνομα του νησιού ήταν Καλυδών και μετονομάστηκε σε Σπιναλόγκα την περίοδο την Ενετοκρατίας, το οποίο ετυμολογείται από το spina lunga, που σημαίνει μακρύ αγκάθι.
Λόγω του ότι έως τότε η λέπρα ήταν μια ανίατη ασθένεια και ο κόσμος αγνοούσε πως η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων έχει φυσική ανοσία απέναντι στη νόσο, το στίγμα έφερε και ολόκληρη η οικογένεια του ασθενή, η οποία οδηγούνταν έτσι σε κοινωνική απομόνωση. Κρατική μέριμνα δεν υπήρχε και οι λεπροί ζούσαν αποκλειστικά από την ελεημοσύνη του κόσμου.
Το 1913, με την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, άρχισαν να μεταφέρουν εκεί λεπρούς απ' όλη τη χώρα και σταδιακά η Σπιναλόγκα χαρακτηρίστηκε ως Διεθνές Λεπροκομείο της Ευρώπης.
Στην είσοδο του λεπροκομείου, μάλιστα, είχε τοποθετηθεί μια ανατριχιαστική επιγραφή με το μήνυμα: «Ο εισερχόμενος να αποθέσει κάθε ελπίδα»...
Οι ασθενείς στη Σπιναλόγκα δικαιούνταν ένα μικρό επίδομα μηνιαίως, που συχνά δεν κάλυπτε τη διατροφή τους και τα φάρμακά τους.
Η σημαντική αλλαγή ήρθε τη δεκαετία του 1930, οπότε και μεταφέρθηκε στο νησί όταν νόσησε ο Επαμεινώνδας Ρεμουνδάκης, ένας τριτοετής φοιτητής της Νομικής.
Ο νεαρός Επαμεινώνδας αγωνίστηκε για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των κατοίκων του νησιού.
Με ενέργειές του έφερε ασβέστη για την απολύμανση των σπιτιών και κατάφερε παράλληλα να εγκαταστήσει ηλεκτρογεννήτρια προκειμένου να υπάρχει ρεύμα.
Διοργάνωσε υπηρεσία καθαριότητας των εξωτερικών και των κοινόχρηστων χώρων και χάρη στις προσπάθειές του το νησί απέκτησε θέατρο, κινηματογράφο, καφενεία και κουρείο, ενώ τοποθετήθηκαν και μεγάφωνα στους δρόμους που έπαιζαν κλασική μουσική.
Αρχισαν να ασκούνται επαγγέλματα, να λειτουργεί υποτυπώδες εμπόριο, ενώ λειτούργησε και σχολείο με δάσκαλο έναν λεπρό.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η Σπιναλόγκα ήταν από τα ελάχιστα μέρη της Ελλάδας στα οποία δεν πάτησαν πόδι οι Ιταλοί και οι Γερμανοί.
Στο νησί, λόγω του φόβου της μόλυνσης από τη λέπρα και της αποστροφής που προξενούσε το θέαμα των λεπρών, πήγαιναν ελάχιστοι, για να μεταφέρουν εκεί τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης.
Σε αυτό το κλίμα απομόνωσης και φόβου προς τους λεπρούς βρέθηκε ένας άνθρωπος του Θεού, ο ιερομόναχος π. Χρύσανθος Κουτσουλογιαννάκης, που ανέτρεψε τα πάντα! Ηταν ο ιερέας που άλλαξε τη ζωή των ανθρώπων της Σπιναλόγκας και τους έμαθε τη βιωματική αγάπη.
Μάλιστα, ήταν πράγματι «θεόσταλτος» για τους κατοίκους, αφού τοποθετήθηκε εκεί ως εφημέριος με δική του πρωτοβουλία.
Η «Ορθόδοξη Αλήθεια» επικοινώνησε με τον κ. Δημήτρη Παπαδάκη, πρώην λυκειάρχη και πρόεδρο του Λογοτεχνικού Συνδέσμου Ηρακλείου Κρήτης, ο οποίος γνώρισε τον π. Χρύσανθο και μας μετέφερε το μεγαλείο ψυχής του ιερέα, όπως αποτυπώνεται από τις συνομιλίες που είχε μαζί του αλλά και από τη μαρτυρία ενός πρώην χανσενικού στο Λεπροκομείο της Σπιναλόγκας, η οποία αποδεικνύει πως με την αγάπη του ο παπα-Χρύσανθος μετέτρεψε το «μακρύ αγκάθι» (spina lunga) σε άνθος διακονίας και προσφοράς.
«Πεταμένοι σαν κοπριά σ' έναν κοπρόλακκο βρωμερό»
«Το 1947 ο εφημέριος των λεπρών της Σπιναλόγκας Μελέτιος Βουργούρης έλαβε από τον Επίσκοπο Πέτρας Διονύσιο Μαραγκουδάκη διμηνιαία άδεια, από 20 Ιουλίου ως 20 Σεπτεμβρίου, για να μεταβεί στους Αγίους Τόπους. Μετά τη λήξη της άδειάς του δεν επέστρεψε στη θέση του. Ο Επίσκοπος δεν μπορούσε να βρει ιερέα για την αντικατάστασή του» αναφέρει ο κ. Παπαδάκης.
Ο Θέμος Κορνάρος στο βιβλίο του «Σπιναλόγκα» (1936) γράφει: «Αυτοί, που δουλεύανε σ᾽ όλη τους τη ζωή, χωρίς να χορτάσουν ψωμί, βρίσκονται τώρα στην αρρώστια τους πεταμένοι σαν κοπριά σ᾽ έναν κοπρόλακκο βρωμερό, που λέγεται Σπιναλόγκα». Ο φόβος μετάδοσης της αρρώστιας ήταν μεγάλος, πίστευαν ότι μεταδίδεται ακόμα και με την αναπνοή. Ο δημοσιογράφος Αγγελος Σγουρός παρουσιάζει αυτόν τον φόβο σε άρθρο του τον Αύγουστο του 1929 στην εφημερίδα «Εμπρός». Γράφει χαρακτηριστικά: «Ολοι όσοι άκουσαν ότι θα πάω στη Σπιναλόγκα με χαρακτήρισαν τρελό, πολλοί δε, γυρίζοντας στην Αθήνα, με κοιτάζουν με φρίκη ως φορέα της λέπρας. Η εμφάνιση των λεπρών, με το σώμα να γεμίζει εξανθήματα και έλκη, τα δάκτυλα κόβονταν. Το πρόσωπό τους, με φαγωμένα μάγουλα, με μάτια ζαρωμένα στην κόγχη τους ή γουρλωμένα, με χείλη σκισμένα ή σάπια, με πεσμένα τα φρύδια, τα ματόκλαδα και τα δόντια, προκαλούσε αποτροπιασμό».
«Τότε ο ιερομόναχος της Μονής Φανερωμένης Ιεράπετρας Χρύσανθος Κατσουλογιαννάκης εξέφρασε την επιθυμία του στον Επίσκοπό του Φιλόθεο Μαζοκοπάκη να αναπληρώσει το κενό. Ετσι, το 1947 διορίσθηκε εφημέριος των λεπρών της Σπιναλόγκας» τονίζει ο κ. Παπαδάκης και προσθέτει: «Ο ιερομόναχος Τιμόθεος Περάκης, ο μετέπειτα Ηγούμενος της Μονής Φανερωμένης, μου είπε: "Οι μοναχοί της μονής θαυμάζαμε τον Χρύσανθο για την απόφασή του, απόφαση αυταπάρνησης, να πάει στη Σπιναλόγκα ως αναπληρωτής του ιερομονάχου Μελετίου. Την ημέρα της αναχώρησής του τελέσαμε θεία λειτουργία. Τον κατευοδώσαμε δε με πολλή συγκίνηση και υπερηφάνεια, γιατί ιερομόναχος της μονής μας θα είναι εφημέριος στη Σπιναλόγκα».
«Ηταν μορφή ασκητική, με ξεθωριασμένο ράσο και καλογερικό σκούφο»
Ο κ. Παπαδάκης δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη συγκινητική γνωριμία που είχε με τον παπα-Χρύσανθο, υπογραμμίζοντας: «Είχα την τύχη να γνωρίσω τον ιερομόναχο Χρύσανθο τον Δεκαπενταύγουστο του 1967 στη Μονή Τοπλού, όπου έπειτα από πρόσκληση του αγαπητού και σεβαστού μου Ηγουμένου, αρχιμανδρίτη Φιλόθεου Σπανουδάκη έμεινα μια εβδομάδα. Ηταν βραχύσωμος, μορφή ασκητική, με λευκή γενειάδα. Τα χρόνια βάραιναν τους ώμους του. Το ράσο και ο καλογερικός σκούφος του ήταν ξεθωριασμένα», ενώ ανασύρει από τη μνήμη του εικόνες και περιστατικά:
«Βρισκόμουν ένα πρωί με τον πατέρα Χρύσανθο στην έξω από το Καθολικό μικρή αυλή. Τότε εμφανίστηκε ένας άνθρωπος μεγάλης ηλικίας. Μόλις είδε τον πατέρα Χρύσανθο αναφώνησε γεμάτος έκπληξη και χαρά: "Πάτερ Χρύσανθε..." Και την ίδια στιγμή δυο αγκαλιές ανοίχθηκαν. Στο φτωχικό κελί του π. Χρύσανθου μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω τον ξένο αλλά και να τον προκαλέσω να μου μιλήσει για τις εμπειρίες του από την επαφή του με τον παπά στο νησί: "Ημουνα λεπρός" είπε. "Εζησα στη Σπιναλόγκα πολλά χρόνια. Η αρρώστια μάς είχε παραμορφώσει. Ο φόβος της μόλυνσης έκανε όλους τους υγιείς ανθρώπους να μην τολμούν να μας πλησιάσουν. Ο γιατρός, οι νοσοκόμες, οι άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι και οι γυναίκες, που έπλεναν τα ρούχα μας, άφηναν το νησί λίγο πριν από τη δύση του ηλίου και πήγαιναν με βενζινάκατο στην Πλάκα, που ήταν δυτικά και απέναντι της Σπιναλόγκας. Επρεπε να ζήσουν μερικές ώρες μακριά από το "νησί των ζωντανών νεκρών", όπως αποκαλούσαν τη Σπιναλόγκα τότε δημοσιογράφοι των αθηναϊκών εφημερίδων.
Νιώθαμε όλοι την ανάγκη ενός ιερέα. Εκείνος μόνο θα μπορούσε να μας παρηγορήσει με τον λόγο του Θεού, να μας συμπαρασταθεί πνευματικά. Ομως ιερέας ερχόταν στο νησί μας από την Ελούντα μόνο δύο φορές τον μήνα.
Ερχόταν Σαββατόβραδο, έκανε τον εσπερινό και έφευγε. Ερχόταν πάλι την επόμενη μέρα, τελούσε τη θεία λειτουργία και έφευγε. Ερχόταν και άλλες φορές. Τότε όμως ερχόταν από αναπότρεπτη ανάγκη, για να κηδέψει τους νεκρούς μας!
Κάποια μέρα καθόμαστε μερικοί άντρες στην αυλή του καφενείου μας, που ήταν κοντά στην πύλη.
Τότε πιο πέρα φάνηκε ένας ιερέας. Καταλάβαμε όλοι μας ότι ήρθε στο νησί για να λειτουργήσει. Μόλις μας είδε, ήρθε κοντά μας. Μας καλημέρισε με εγκαρδιότητα.
Ολοι μας όρθιοι και με ελαφρά υπόκλιση τον καλωσορίσαμε. Κανένας μας όμως δεν έτεινε το χέρι του για να τον χαιρετήσει. Ο λεπρός δεν πρέπει να χαιρετά με χειραψία.
Κι αυτό, για να μη μεταδώσει την καταραμένη του αρρώστια. Τότε εκείνος μας χαιρέτησε όλους με χειραψία! Μας είπε απλά ότι θα μείνει κοντά μας, για να μας βοηθάει στην εκπλήρωση των χριστιανικών μας καθηκόντων. Η συγκίνησή μας ήταν μεγάλη"».
«Μεταλάβαμε όλοι και
έπειτα τον είδαμε να
καταλύει ό,τι απέμεινε!
Κλάψαμε σαν παιδιά»
έπειτα τον είδαμε να
καταλύει ό,τι απέμεινε!
Κλάψαμε σαν παιδιά»
Η διήγηση για τη δεύτερη ημέρα στο νησί του π. Χρύσανθου έχει ως εξής: «"Την άλλη μέρα πήγαμε στην Εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα. Παρακολουθήσαμε όλοι, άντρες, γυναίκες και παιδιά, με κατάνυξη τη θεία λειτουργία, που τελούσε με δωρική απλότητα και απροσμέτρητη ευσέβεια. Την Κυριακή αυτή δεν μεταλάβαμε. Δεν είχαμε ενημερωθεί έγκαιρα για την τέλεση της θείας λειτουργίας και δεν είχαμε νηστέψει. Στο τέλος της λειτουργίας πήραμε από το χέρι του αντίδωρο. Και παίρνοντας το αντίδωρο, του φιλούσαμε όλοι το χέρι! Ηταν κάτι που το επιδίωξε ο ίδιος. Καθώς έδινε το αντίδωρο, πλησίαζε το χέρι του στο στόμα μας. Ολων μας τα μάτια βούρκωσαν από συγκίνηση. Πριν έρθει εκείνος, το αντίδωρο το παίρναμε από ένα καλαμόπλεκτο πανέρι που τοποθετούσε ο νεωκόρος στο παγκάρι. Την επόμενη Κυριακή πήγαμε σχεδόν όλοι στην εκκλησία. Η εκκλησία ήταν κατάμεστη, το ίδιο και το προαύλιό της. Τη μέρα αυτή μεταλάβαμε όλοι. Στο τέλος της θείας λειτουργίας είδαμε τον ιερέα μας να καταλύει ό,τι είχε απομείνει στο Αγιο Ποτήριο από τη μετάληψή μας! Ανοίξαμε όλοι τα μάτια μας από έκπληξη. Νομίζαμε ότι ονειρευόμαστε. Χοντρά και καυτά δάκρυα ανάβρυσαν από τα μάτια μας. Ο προηγούμενος ιερέας ό,τι απέμενε από τη μετάληψή μας -ασφαλώς κατά θεία οικονομία- το έχυνε στο χωνευτήρι. Ο ιερομόναχος Χρύσανθος έμενε κοντά μας νύκτα και μέρα. Και έμεινε κοντά μας δέκα χρόνια! Τα χρόνια αυτά εκδήλωσε σε όλους μας την αγάπη. Μας επισκεπτόταν στα σπίτια μας. Μας καθοδηγούσε όλους. Ενίσχυε με τα λίγα χρήματα που είχε τους φτωχούς. Και έκανε τούτο, τηρώντας το: μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου. Ευγνωμονώ, όπως και όλοι οι άρρωστοι της Σπιναλόγκας, τον πατέρα Χρύσανθο για...", δεν κατάφερε να ολοκληρώσει όμως τη φράση του. Ξέσπασε σ᾽ ένα βουβό κλάμα».
«Ο πατήρ Χρύσανθος», συνεχίζει ο κ. Παπαδάκης, «έχοντας το βλέμμα του καρφωμένο στο δάπεδο, ακούγοντας τις περιγραφές του πρώην χανσενικού, είπε με ένα εσωτερικό μεγαλείο: "Πιστεύω ότι δεν είναι τόσο σπουδαίο αυτό που έκαμα. Αυτό θα έκανε κάθε λειτουργός του Υψίστου, κάθε χριστιανός. Βοήθησα, όσο μπορούσα, συνανθρώπους μας να σηκώσουν τον σταυρό στον γολγοθά τους. Επειτα, η αρρώστια δεν μεταδίδεται με τη Θεία Κοινωνία, με το σώμα και το αίμα του Χριστού"».
Εμεινε για να προσέχει τους τάφους!
Με συγκίνηση ο π. Χρύσανθος μίλησε στον κ. Παπαδάκη για την απόφασή του να μείνει στο νησί όταν πια όλοι είχαν φύγει από αυτό: «Το Λεπροκομείο της Σπιναλόγκας έκλεισε. Ηταν Ιούλιος του 1957. Εφυγαν όλοι από το νησί, έμεινα μόνο εγώ εκεί».
Τον ρώτησα γιατί και μου απάντησε: «Επρεπε να περιποιούμαι τους τάφους των χανσενικών. Επρεπε ακόμα, βρισκόμενος μπροστά στους τάφους τους, να ψέλνω τρισάγιο για την ανάπαυση των ψυχών τους. Εγκατέλειψα το νησί το 1959. Η υγεία μου κλονίστηκε. Τότε εγκατέλειψα το νησί. Ο Επίσκοπός μου με τοποθέτησε στη μονή τούτη».
Ο λογοτέχνης Νίκος Στρατάκης επισκέφθηκε τη Σπιναλόγκα τον καιρό που έμενε εκεί μόνος ο πατήρ Χρύσανθος. Σε κείμενό του το 1959 αναφέρεται και στον π. Χρύσανθο, γράφοντας: «Σήμερα το νησί του πόνου είναι έρημο. Τίποτε δεν ταράσσει την ησυχία του... Καθώς περνούσαμε τον πλακόστρωτο δρόμο, ένας λερός και κουρελής με ασκητική και βυζαντινή αποστέωση, μπροστά στην εκκλησία, σέρνει νερό από τη δεξαμενή και ποτίζει δύο καχεκτικά δεντράκια. Είναι τούτος ο καλόγερος το υστερνό απομεινάρι της μοναχικής ζωής του βράχου. Κόλλησε πάνω του σαν στρείδι, όπως κόλλησε η ψυχή του στην ασκητική του σάρκα».
«πιστὸς δὲ ὁ Θεός, ὃς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε...» (Α΄ Κορ. 10,13)
Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Ε.Π.Ε. 26. 86
ΣΠΙΟΥΝΟΙ, ΣΠΕΡΜΟΛΟΓΟΙ, ΩΤΑΚΟΥΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ ΚΑΙ ΤΕΚΤΟΝΕΣ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
 |
Ο Άγγλος αρμοστής των Επτανήσων Θωμάς Μαίτλαντ (1760-1824), πούλησε την Πάργα στους Οθωμανούς έναντι 150.000 λιρών και οι ντόπιοι Έλληνες μετέφεραν όλα τα ιερά και τα όσια των προγόνων τους κυρίως στην Κέρκυρα, τίμιες εικόνες, άγια λείψανα, τέμπλα ναών και ιερά σκεύη προκειμένου να μην τα βεβηλώσει το μένος και η βία των Τούρκων... |
οι οποίοι ήταν υποχρεωμένοι να παρακολουθούν τους πολίτας,
να κατασκοπεύωσι τας κατ’ ιδίαν συγκεντρώσεις ή συζητήσεις,
ιδίως κατά την νύκτα,
πολλάκις οι τοιούτοι παληάνθρωποι ανήρχοντο ακροποδητί εις τας στέγας
των οικιών των αγροτών,
αι οποίαι στερούμεναι σανιδωμάτων, (ταβάνι), κατά τους χρόνους εκείνους,
επέτρεπον να ακούωσι τι έλεγον οι εντός της οικίας ευρισκόμενοι,
και δια τούτου κατώρθωναν να μανθάνωσι
τι οι δυστυχείς αγρόται συνεζήτουν περί της αγγλικής κυβερνήσεως…''
Παναγιώτη Θ. Κουνιάκη:
''Η ΝΗΣΟΣ ΛΕΥΚΑΣ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ''.
Οι Άγγλοι αρμοστές1 -αρχής γενομένης της Βρετανικής αποικιοκρατίας στα Επτάνησα- ήταν οι εντεταλμένοι κυβερνήτες των αποικιοκρατών, προκειμένου με συσσωρευμένες, αστυνομοκρατικές ιδιότητες να επιβάλλουν την τάξη στους κατεχόμενους Έλληνες και κατά το δοκούν να πράττουν οτιδήποτε φρονεί η Αγγλική τους μεγαλαυχία και ο φλεγματικός τους φανφαρονισμός. Από τις 5 έως 17 Νοεμβρίου 1815, υπογράφτηκε μεταξύ Αγγλίας και Ρωσίας στο Παρίσι, η συνθήκη2, η οποία ίδρυε ''ελεύθερο και ανεξάρτητο Ιόνιο Κράτος υπό την προστασίαν Κραταιάς Δυνάμεως'', δηλαδή της Αγγλίας! Σύμφωνα με το άρθρο 4 της αυτής συνθήκης, ο Άγγλος αρμοστής θα φρόντιζε για την δημιουργία Συντάγματος και θα φρόντιζε για την ύπαρξη Βουλής και Γερουσίας, όπου βεβαίως όλες οι αποφάσεις θα εφαρμόζονταν αποκλειστικά και μόνο με την πιστοποίηση και την υπογραφή του Άγγλου αρμοστή.
Ο αρμοστής ενέκρινε ή απέρριπτε τις αποφάσεις της Γερουσίας3 ή της Βουλής, όπως και ο αυτός διόριζε κατά την κρίση του δασκάλους, υπαλλήλους, κληρικούς, ακόμη και τους καθηγητές της Ιονίου Σχολής, καθώς και του Σεμιναρίου (Θεολογική Σχολή)! Ο Κοσμάς Φλαμιάτος, που τόσο πολύ κατηγορήθηκε για ''εμμονή'' και ''συνομωσιολογία'' στα της Αγγλοκρατίας στα Επτάνησα δικαιώνεται απόλυτα, όταν περιγράφει βήμα προς βήμα την δράση των μασονικών εταιρειών, που με μια αγαστή συνεργασία με την αρμοστεία, προωθούσαν ημετέρους με τις ευχές και ευλογίες της Αγγλικής αποικιοκρατίας! Το γράφει με τρόπο απίστευτα καταλυτικό και θαρραλέο: ''Όλοι δε οι μετ' αυτόν (του Αρμοστή) εν τοις γενικοίς πράγμασιν, είτε εν γνώσει, οι δε εν αγνοία φέρουσι πρόσωπα και τύπους των μετ' αυτόν Αρμοστών. Η ενταύθα λεγομένη Σύνοδος εις όλα τα ουσιώδη και ιερά καθήκοντα της θρησκείας, φέρει απαισιώτερον τύπον των Επισκόπων της Επτανήσου. Εις τους φέροντας εκεί όνομα και τύπον Αρχιερέων κατατάττουσιν οι Αρμοσταί ως Γραμματείς και Υπογραμματείς εν των Σατανικών μαθητών του κατά Κερκύραν Σεμιναρίου, εις δε την λεγομένην Σύνοδον της Ελλάδος, Γραμματέα και διευθυντήν κατέταξεν η επιβουλή τον Φερώνυμον Φαρμακίδην εις άμεσον μόρφωμα του Λόρδου Γκιλφόρδ''4.
Ο ιστορικός Κωνσταντίνος Μαχαιράς (1882-1967)5 γράφει για το απολυταρχικό καθεστός που εγκατέστησε στην Επτάνησο η Αγγλική δυναστεία, πάντα βεβαίως με την συνεργασία των ντόπιων βουλευτών, που επειδή ακριβώς δεν γνώριζαν καν τι θα ψήφιζαν, έλεγαν ένα απλό ''come sta'' και ως εκ τούτου απέκτησαν ειρωνικά το προσονύμιο των ''Κομεστάδων''! ''Η Γερουσία ήτο πειθήνιον όργανον εις τας χείρας της Αρμοστείας. Η δε Βουλή δεν απέρρεεν εκ της λαικής θελήσεως, αλλ' εκ της προτιμήσεως του Αρμοστού, όστις σχεδόν διώριζε ταύτην. Και ούτος ακριβώς ήτο ο λόγος, ένεκεν του οποίου οι βουλευταί των πρώτων ιδίως Ιονίων Βουλών, λόγω του ιδιορρύθμου τρόπου της δήθεν εκλογής των, δεν είχον γνώμην ατομικήν, αλλ' εψήφιζον παν το υπό της Κυβερνήσεως προτεινόμενον μέτρον άνευ αντιρρήσεων, αλλ' απλώς δια του ιταλικού ρητού ''come sta'' δηλαδή ''ως έχει'', δι ο και ''Κομεστάδες''6 εκαλούντο χλευαστικώς υπό του λαού''.
Η επιβουλή, όπως χαρακτηρίζει συχνά ο Κοσμάς Φλαμιάτος την Αγγλοκρατία στα Ιόνια Νησιά7, ως είπαμε, ενέκρινε (αυτή) την εκλογή και τον διορισμό Επισκόπων, όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα κατάφερνε μέσω της Διπλωματίας να προωθεί ακόμη και στην Ιερά Σύνοδο τους ''δικούς της ανθρώπους''! Ο Πάνος Θ. Κουνιάκης το 1928, στο βιβλίο του ''Η ΝΗΣΟΣ ΛΕΥΚΑΣ ΑΠΟ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ'', σημειώνει εμβληματικά σχετικά με τον διορισμό του νέου αρμοστή Δούγλα8΄ πως ξεσηκωθέντες Επτανήσιοι με τον Ανδρέα Μουστοξύδη έφτασαν στην Πόλη και διαμαρτυρήθηκαν στον Πατριάρχη για την επέμβαση της Αγγλικής αρμοστείας στα της τοπικής Εκκλησίας. Ο Πατριάρχης με τη σειρά του απέστειλε εγκύκλιο στην Κέρκυρα επιτιμώντας καθένα που εισβάλλει εις τα της Εκκλησίας και συνέπεια αυτού ήταν το προκληθεί θόρυβος και ο Δούγλας να εξορίσει στα Στροφάδια της Ζακύνθου τον ''αντίπαλο'' του Κοσμά Φλαμιάτου, τον Κωνσταντίνο Τυπάλδο, καθώς και άλλους. Συν αυτοίς, η Αγγλική Διπλωματία που κυριαρχούσε στην Υψηλή Πύλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πέτυχε την καθαίρεση του Πατριάρχη Γρηγορίου9 και την αντικατάστασή του με τον Κωνστάντιο με επέμβαση του ίδιου του Σουλτάνου!...
Καταγγέλει διακαώς ο Κοσμάς Φλαμιάτος τους ''σπιούνους''10, τους ''σπερμολόγους'', τους ''ωτακουστές'', που πειθήνια όργανα της Αγγλικής αποικιοκρατίας και των μασονικών στοών, απεργάζονταν την διάλυση της Ορθοδοξίας. Γράφει: ''Πριν έλθη δε ο διάδοχος τούτου (σημ. ημετέρα: του Άγγλου αρμοστή), οι της επιβουλής σπερμολόγοι και ωτακουσταί διαφημίζουσιν εις τον λαόν, ότι ο μέλλων έρχεσθαι Αρμοστής εστίν κατά την Αγγλίαν ολιγαρχικής και Αριστοκρατικής φατρίας, ότι εστί τάχα πνεύματος και κόμματος Ρωσσικού, όστις έρχεται ίνα σωφρονίση και μετριάση τας εκ της πολλής ελευθερίας δήθεν του ιδίου προκατόχου γενομένας ταραχάς και ανωμαλίας εις τον λαόν''. Και συνεχίζει: ''Όλοι δε της Ελλάδος σχεδόν και της άλλης Ανατολής εφημεριδογράφοι, έχουσι το αυτό απαράλλακτον έργον και έτι περισσότερον, οποίον έχουσι και οι της Επτανήσου μισθωτοί σπερμολόγοι και ωτακουσταί''.
Ο ιστορικός Παναγιώτης Θ. Κουνιάκης και πάλι στο βιβλίο του ''H NΗΣΟΣ ΛΕΥΚΑΣ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΚΑΘ’ ΗΜΩΝ'' θα γράψει: ''...Eίχον, (οι Άγγλοι), ιδρύσει ένα σώμα κατασκοπείας, εις το οποίο περιελαμβάνοντο όλοι εκείνοι οι εξωνημένοι και φαύλοι χαρακτήρες, πληρωμένοι αδρότατα εκ του μυστικού αυλικού ταμείου και καλούμενοι αγγλιστή ''Σπιούνοι'', ήτοι καταδόται, οι οποίοι ήταν υποχρεωμένοι να παρακολουθούν τους πολίτας, να κατασκοπεύωσι τας κατ’ ιδίαν συγκεντρώσεις ή συζητήσεις, ιδίως κατά την νύκτα, πολλάκις οι τοιούτοι παληάνθρωποι ανήρχοντο ακροποδητί εις τας στέγας των οικιών των αγροτών, αι οποίαι στερούμεναι σανιδωμάτων, (ταβάνι), κατά τους χρόνους εκείνους, επέτρεπον να ακούωσι τι έλεγον οι εντός της οικίας ευρισκόμενοι, και δια τούτου κατώρθωναν να μανθάνωσι τι οι δυστυχείς αγρόται συνεζήτουν περί της αγγλικής κυβερνήσεως… Αλοίμονον δε εάν εξέφευγεν τινός (αγρότου) παράπονο κατά της κυβερνήσεως… Δέσμιος την επομένην εσύρετο εις την αστυνομίαν με σημείωμα του καταδότου… Εκεί δια πρώτην φοράν εδικάζετο εις πρόστιμον στερεότυπον, ''τρεις και ενδεκάμισυ'', δηλαδή τρεις λίρες και ενδεκάμυσι σελίνια. Και αν έπιπτε εκ δευτέρου εις το αυτό παράπτωμα, (της έκφρασης παραπόνων κατά της κυβερνήσεως), υποβάλλετο εις την απάνθρωπον και βάρβαρον δοκιμασίαν του καβάλο πιάνκο…''.
Εν κατακλείδι, τον υποχθόνιο και αποικιοκρατικό ρόλο της Βρεττανικής Διπλωματίας, που φυσικά δεν περιοριζόταν μόνο στα της Επτανήσου, τον συναντάμε εμφατικά και δηλωτικά αργότερα με την ''Ένωση του 1864''11, όταν τα Επτάνησα δόθηκαν επιτέλους στην Ελλάδα, με αντάλλαγμα όμως... την εγκαθίδρυση του νέου Δανού πρίγκηπα Γουλιέλμου, (μετενομάστηκε σε Γεώργιος Α'), ο οποίος έγινε και αυτός υποχείριο όργανο της Αγγλοκρατίας, αφού η χώρα του είχε την ανάγκη υποστήριξης της Αγγλίας στο ζήτημα των δουκάτων της Έλβας!... Με αυτόν το τρόπο η Αγγλική διπλωματία έδωσε την εξουσία στον νέο ξενόφερτο Βασιλιά (μετά τον Όθωνα) με ανταλλαγή τα Επτάνησα... Έτσι τα νησιά του Ιουνίου, εντάχθηκαν οριστικά πλέον στη σφαίρα επιρροής της Αγγλίας, πανηγυρίζοντας τραγικά την ''Ένωση'' και τη δήθεν εθνική και κοινωνική της ανεξαρτησία, σύμφωνα με τον ιστορικό Γ. Μοσχόπουλο. Ο Κεφαλλονίτης δημοσιογράφος Παναγιώτης Χαραλάμπους Πανάς (1832-1896)12 θα γράψει, πως: ''Η Αγγλία παρεχώρει την Επτάνησον, όπως κατακτήση ηθικώς την Ελλάδα (…) να μεταφέρη τον αρμοστήν της από της Κερκύρας... εις Αθήνας''!
Η φερόμενη ως ''ιδεοληψία'' του Κοσμά Φλαμιάτου για τη διαρκή αναφορά του στην επιβουλή της Αγγλοκρατίας δικαιώθηκε αδιαμφισβήτητα. Έτσι από τις 17 έως τις 29 Μαρτίου του 1864 στο Λονδίνο, ο Χαρίλαος Τρικούπης13, (είχε οριστεί πληρεξούσιος της Ελληνικής Κυβέρνησης στις συνομιλίες για την ''Ένωση'' με τα Επτάνησα), ο κόμης Ρώσσελ, ο πρίγκιπας De La Tour D' Auvergne και ο Βαρών Βρουνώφ υπέγραψαν την Συνθήκη της Ένωσης των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα. Η Ελληνική Εθνοσυνέλευση αποδέχτηκε παμψηφεί τις πράξεις που υπογράφηκαν και ο νέος βασιλιάς Γεώργιος ο Α' προχώρησε στην επικύρωσή τους τον Απρίλιο του ίδιου έτους. Και μην ξεχνάμε, πως: με την εγκαθίδρυση της Αγγλοκρατίας του Γεωργίου του Α', ως νέου εντολοδόχου της Αγγλίας βασιλιά, ο νέος βασιλικός οίκος ήταν αυτός, ο οποίος για τα επόμενα 111 χρόνια, από το 1863 έως την αλλαγή του πολιτεύματος σε Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία με το δημοψήφισμα του 1974, κυβέρνησε τη χώρα! Κι αν ακόμη αναλογισθούμε (ουχί αναφαίρετα, επιπόλαια και καταχρηστικά), πως από το 1863 μέχρι το 1902 (39 μόλις χρόνια μετά), οπότε άρχισαν οι διεργασίες για την αλλαγή του εκκλησιαστικού ημερολογίου και οι οικουμενιστικές, πατριαρχικές, εωσφορικές φιλοδοξίες περί Ένωσης της Αγγλικανικής μετά της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τότε έχουμε μια πλήρως ολοκληρωμένη εικόνα περί της ολοκληρωτικής -φανερής και εν κρυπτώ- επιβολής της Αγγλοκρατίας σε αυτήν την πολύπαθη και αποστατημένη χώρα... Συνεπώς, κατά τα λόγια του Αποστόλου Παύλου ''μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατά μηδένα τρόπον14'' και ''῎Αρα οὖν, ἀδελφοί, στήκετε, καί κρατεῖτε τάς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διά λόγου εἴτε δι' ἐπιστολῆς ἡμῶν''15. Εύχεσθε!
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος
Δημοσιογράφος
Παραπομπές:
1. Βλ. Πάνου Ροντογιάννη ''ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ'', τόμος Β'.
2. Βλ. Εγκυκλοπαίδεια ''ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ''. ''Παγκόσμια ιστορικά γεγονότα'' (τόμοι 2-3). ''Η Ιστορία Ελληνικού Έθνους''.
3. Η Γερουσία ήταν ολοκληρωτικά υποκείμενη στην Αγγλική Αρμοστεία και εντολοδόχο όργανο αυτής. Απαρτιζόταν από τους πλούσιους κόμηδες από την εποχή της Βενετοκρατίας ακόμη, οι οποίοι δεν ήθελαν να χάσουν τα προνόμιά τους, ασφαλώς κυρίως τα οικονομικά.
4. Frederic North (1766-1827). Άγγλος, ύπατος αρμοστής στα Επτάνησα, ιδρυτής της Ιονίου Ακαδημίας και του Σεμιναρίου (Θεολογική Σχολή), για τα οποία κάνει λόγο συχνά ο Κοσμάς Φλαμιάτος, αναφέροντας πως αποτελούσαν υποχθόνια, εκπαιδευτικά μέσα για την εισαγωγή του Προτεσταντισμού στα Ιόνια νησιά.
5. Βλ. Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών ''ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΜΑΧΑΙΡΑΣ'' (1882-1967), Αθήνα 2005.
6. Βλ. Κωνσταντίνου Μαχαιρά ''ΛΕΥΚΑΣ ΚΑΙ ΛΕΥΚΑΔΙΟΙ ΕΠΙ ΑΓΓΛΟΚΡΑΤΙΑΣ''.
7. Βλ. Ελένης Κούκου ''Ιστορία των Επτανήσων από το 1797 μέχρι την Αγγλοκρατία. Πρώτες διπλωματικές ενέργειες του Ιωάννου Α. Καποδίστρια'', εκδόσεις Παπαδήμα, 1999.
8. Δημητρίου Γ. Μεταλληνού ''Βρετανική και ορθόδοξη εκκλησία στο Ιόνιο κράτος: Η εκκλησιαστική πολιτική του βρετανού αρμοστή Sir Howard Douglas (1835-1841)'', Κέρκυρα 2012. (Διδακτορική Διατριβή).
9. Ο νέος Αρμοστής, ο Δούγλας έφτασε στην Κέρκυρα 9-2-1835, για να ακολουθήσει μια εντελώς αντίθετη πολιτική απ’ αυτή του προκατόχου του, εκ της οποίας οι Επτανήσιοι τον αποκαλούσαν «Σκυλόγατο». Διαμαρτυρήθηκαν οι αντιπολιτευόμενοι βουλευτές, με επικεφαλής τον Ανδρέα Μουστοξύδη, για τις αυθαιρεσίες του Δούγλα, φτάνοντας μέχρι και το Λονδίνο, αλλά και μέχρι το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως. Ο Πατριάρχης έστειλε εγκύκλιο στα Επτάνησα με την οποία επιτιμούσε κάθε παραβάτη της Χριστιανικής Εκκλησίας. Προκλήθηκε σάλος στη Κέρκυρα, με τις ενέργειες του Αρμοστή, παραιτήθηκε ο καθηγητής Τυπάλδος και άλλοι καθηγητές, τους οποίους ο Δούγλας εξόρισε στα νησιά Στροφάδια της Ζακύνθου και στα Κύθηρα! Με ενέργειες δε της αγγλικής κυβέρνησης καθαιρέθηκε ο Πατριάρχης Γρηγόριος απ’ τον ίδιο τον σουλτάνο και εξελέγη ο Κωνστάντιος!
10. Βλ. Πάνου Κουνιάκη ''H NΗΣΟΣ ΛΕΥΚΑΣ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΚΑΘ’ ΗΜΩΝ'', (1928), σελίδα 41.
11. Βλ. Online επετειακό φυλλάδιο για την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. (https://www.corfupress.com/cp/2018/05/online-επετειακό-φυλλάδιο-για-την-ένωση-των/)
12. Ο Παναγιώτης Χαραλάμπους Πανάς υπήρξε δημοσιογράφος, εκδότης εφημερίδων, και ποιητής. Γεννήθηκε στο χωριό Σπαρτιά της Κεφαλονιάς το 1832. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια, αλλά και οικογένεια αγωνιστών του 1821.
13. Αν και η διπλωματική σταδιοδρομία του υπήρξε βραχεία, εν τούτοις διακρίθηκε για την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του, το 1863, κατά τις διαπραγματεύσεις με την αγγλική κυβέρνηση, ως πληρεξούσιος της ελληνικής κυβέρνησης, στη σχετική συνθήκη της παραχώρησης των Ιονίων Νήσων από την Αγγλία στο Βασίλειο της Ελλάδας, που ήταν ο κυρίαρχος όρος αποδοχής του στέμματος του Βασιλείου από τον πρίγκιπα και μετέπειτα Βασιλέα Γεώργιο Α'. (Βικιπαίδεια).
14. Προς Θεσσαλονικείς 2,3.
15. Προς Θεσσαλονικείς 2,15.
14. Προς Θεσσαλονικείς 2,3.
15. Προς Θεσσαλονικείς 2,15.
''ΦΩΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΑ
ΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ, ΕΙΣ ΟΡΘΟΦΡΟΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ. ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ''
Εκ του προηγούμενου
Εκ του προηγούμενου
Πριν έλθη δε ο διάδοχος τούτου (σημ. ημετέρα: του Άγγλου αρμοστή), οι της επιβουλής σπερμολόγοι και ωτακουσταί διαφημίζουσιν εις τον λαόν, ότι ο μέλλων έρχεσθαι Αρμοστής εστίν κατά την Αγγλίαν ολιγαρχικής και Αριστοκρατικής φατρίας, ότι εστί τάχα πνεύματος και κόμματος Ρωσσικού, όστις έρχεται ίνα σωφρονίση και μετριάση τας εκ της πολλής ελευθερίας δήθεν του ιδίου προκατόχου γενομένας ταραχάς και ανωμαλίας εις τον λαόν.
Προβαίνει δι' εναντίου όλως και αντιθέτου προσωπείου, το οποίον ο προκάτοχος αυτού έδειξεν προλαβόντως΄ βάλλει εις ενέργειαν τους υπό τούτου τεθέντας νόμους, και φαίνεται όλως σοβαρός, ωμός, βαρύς και φιλάργυρος και έρχεται συν γυναιξί και τέκνοις δι' άλλον σκοπόν. Φέρει, δηλαδή την εκκένωσιν του Ταμείου και την γενικήν πτωχείαν κατά τας δοθείσας αυτώ μυστικάς εντολάς υπό του εν Λονδίνω υπουργείου, και εν τοσούτω συσκιάζονται οι σκοποί ούτοι επί λόγω ότι αναγκάζεται εις αυτά τα έργα, υπό των ιδίων αυτού περιστάσεων.
Ενεργεί την κατά της πίστεως επιβουλήν, και εν ενί λόγω ακολουθεί και φέρει εις ανάπτυξιν το υπό των προκατόχων αυτού νομοθετηθέν και ενεργούμενον σύστημα αφορών εις την ανατροπήν της πίστεως, εις την διάδοσιν της διαφθοράς και εις το ναυάγιον του τρομερού εξανδραποδιτισμού, της κοινής δυστυχίας και της προσκαίρου και αιωνίου απωλείας εκείνου του ελεινού λαού.
Όταν δε εκ νέου κορυφωθή το κακόν υπό του Αρμοστού τούτου και ακολουθήση πάλιν ο γογγυσμός του λαού γενικός έρχεται και τότε εκ Λονδίνου μυστική εντολή και ενεργεί και αυτός την αυτήν σκηνήν. Κινεί, δηλαδή, τους επί τούτω προετοιμασμένους δημαγωγούς και γράφουσι κατ' αυτού πλαστήν καταμήνυσιν, ως η φήμη διαθρυλλεί, και αμέσως προσκαλείται εις το Λονδίνον και βραβεύεται, και αποστέλλεται εις την Επτάνησον αντ' αυτού άλλος όστις ακολουθεί μέχρι κεραίας την ανάπτυξην της υπό πάντων των προκατόχων αυτού συνυφασμένης σειράς των πραγμάτων κατά τα γενικά σχέδια του εν Λονδίνω μυστικοσυμβουλίου.
Αφ' ου δε μετήλθε πολλάκις τούτο το είδος της ραδιουργίας η επιβουλή ως προς τους Αρμοστάς και ανεκαλύφθη και δεν γίνεται εις το εξής πιστευτόν εκίνησεν ήδη τινάς εκ των τοιούτων υποκριτών και επαράτων οργάνων αυτής και ηγόρασεν τυπογραφίας δι' εξόδων της επιβουλής γινόμενοι εφημεριδογράφοι επί λόγω ελευθεροτυπίας.
Δι' αυτού του έργου στηλιτεύουσι τάχα την αρχήν της Αγγλίας και ζητούσιν, υπ' άλλον σκοπόν την ένωσιν της Επτανήσου μετά της λεγομένης ελευθέρας Ελλάδος, και δι' αυτού δελεάζουσι και διασκεδάζουσι διά νέων ελπίδων τον εκείσε πάσχοντα και επιβουλευόμενον λαόν. Ότι τοιαύτα υπάρχουσι όλα πλαστά, έχομεν περί τούτου άλλας ομολογουμένας και πραγματικάς αποδείξεις, πληροφορείται όμως έκαστος περί τούτου, εκ πολλών άλλων των της Επτανήσου, εξ ων αρκούσι και μόνα τα εφεξής.
Πρώτον ότι διά την αυθαιρεσίαν και διά την τυραννίαν των εκεί Αρμοστών, και διά το πλήθος των απανταχού διεσπαρμένων ωτακουστών, επικρατεί τόση γενική υποψία και φόβος μέγας εις τον λαόν, ώστε και αν απλούς και μικρός λόγος ψιθυρισθή κατ' ιδίαν και μυστικώς κατά της αρχής φέρει φρίκην και φόβον, ο δε ψιθυρίσας αμέσως συλλαμβάνεται και φυλακίζεται και τιμωρείται.
Επειδή ετέθη προ πολλού νόμος, διά του οποίου ο Αστυνόμος, συλλαμβάνει αυθαιρέτως και φυλακίζει, όσους θέλει, οποίους θέλει, όταν θέλει, και δι' όσον θέλει, μηδεμιάς ανακρίσεως, ή κρίσεως γενομένης. Έπειτα εστί ποτέ πιθανόν, ίνα γίνωνται γενικαί ομιλίαι, σκέψεις και καταμηνύσεις κατ' αυτών των Αρμοστών, και η αρχή ίνα σιωπά και αδιαφορή;
Δεύτερον δε, όλοι οι δημαγωγοί οι γράφοντες τας τοιαύτας καταμηνύσεις υπάρχουσιν άνθρωποι τοιούτοι, οίτινες ούτε θρησκείαν, ούτε πατριωτισμόν έχουσιν, ούτε ποτέ έδειξαν γενναία και υψηλά φρονήματα, αλλ' ανθρωπάρια όλως διεφθαρμένα, αχαρακτήριστα και ανδράποδα της επιβουλής, τα οποία διψώσιν ίνα εύρωσιν αφορμήν όπως γένωνται ευάρεστοι εις την Αγγλικήν αρχήν, επ' ελπίδι υλικού κέρδους, ούτε γνώσιν ούτε ηθικήν έχοντα.
Τινές δε εκ τούτων όντες άγαμοι, απερχόμενοι εις Λονδίνον, συμβιβάζουσιν εκεί γάμον και επιστρέφουσι μετά συζύγου Αγγλίδος.
Τρίτον εις την Επτάνησον απαγορεύεται διά νόμου, οποιαδήποτε και διά οποιανδήποτε υπόθεσιν αναφορά, έχουσα πολλάς υπογραφάς, περισσοτέρας, ως νομίζω των πέντ ή εξ. Έπειτα εστί ποτέ πιθανόν ίνα επιτραπή καταμήνυσις κατά του Αρμοστού, έχουσα τόσον πλήθος υπογραφών; Εκτός τούτου, γενομένης αναφοράς προς την εν Κερκύρα γενικήν αρχήν, καθυποβάλλεται εις τον κατά τόπον διοικητήν Άγγλον, και αν εγκρίνη αυτήν αξίαν αποδοχής διευθύνει εις Κέρκυραν, ει δε μη αποβάλλει και σχίζει αυτήν, άλλοτε δε εντέλλεται και υπαγορεύει την έκθεσιν ταύτης, ως αυτός θελήση και κρίνη εύλογον τοιαύτη αυθαιρεσία και τυραννία επκρατεί.
Τέταρτον. Εις ουδένα ποτέ Αρμοστήν εφάνη εν έργω και πράγματι η επί το κρείττον αλλοίωσις των πραγμάτων της Επτανήσου, αλλ' όλοι, ο εις μετά τον άλλον μίαν και την αυτήν σειράν ακολουθούσι, εν η φαίνεται η επί το χείρον πρόοδος και ανάπτυξις του από πρώτου Αρμοστού γενομένου συστήματος διά το ναυάγιον εκείνου του αθλίου λαού.
Ιδού εν ελάχιστον και επιπόλαιον εν μέρει δείγμα της διά υποκρίσεως εις Επτάνησον προ πολλού ενεργουμένης Σκηνής υπό της εκ της Αγγλίας επιβουλής, την οποίαν από Αντιβασιλείας παριστάνει απαράλλακτον και το βασίλειον της Ελλάδος. Ο Αμανσπέργος του οποίου τα Νομοσχέδια διατελούσιν αδιαλείπτως εν ενεργεία και προοδεύουσι, αφορώντα εις την αθρόαν της ορθοδόξου πίστεως ανατροπήν, εις τον προσηλυτισμόν της επιβουλής και εις τον γενικόν όλεθρον και αφανισμόν του Ελληνικού γένους, έλαβε τας αυτάς οδηγίας οποίας έλαβε και ο πρώτος της Επτανήσου Αρμοστής.
Όλοι δε οι μετ' αυτόν εν τοις γενικοίς πράγμασιν, είτε εν γνώσει, οι δε εν αγνοία φέρουσι πρόσωπα και τύπους των μετ' αυτόν Αρμοστών. Η ενταύθα λεγομένη Σύνοδος εις όλα τα ουσιώδη και ιερά καθήκοντα της θρησκείας, φέρει απαισιώτερον τύπον των Επισκόπων της Επτανήσου. Εις τους φέροντας εκεί όνομα και τύπον Αρχιερέων κατατάττουσιν οι Αρμοσταί ως Γραμματείς και Υπογραμματείς εν των Σατανικών μαθητών του κατά Κερκύραν Σεμιναρίου, εις δε την λεγομένην Σύνοδον της Ελλάδος, Γραμματέα και διευθυντήν κατέταξεν η επιβουλή τον Φερώνυμον Φαρμακίδην εις άμεσον μόρφωμα του Λόρδου Γκιλφόρδ.
Αι κατά την Βουλήν συζητήσεις θρησκευτικαί και πολιτικαί και η λεγομένη Εκκλησιαστική επιτροπή φέρουσιν απαράλλακτα πρόσωπα και τύπους της εν Επτανήσω λεγομένης Βουλής και Γερουσίας αίτινες ουδέν άλλο ίδιον έχουσιν εις τα διαθρυλλούμενα αυτών πρακτικά, ει μη το ψιλόν όνομα και τας φωνάς του ψιττακού. Εξαιρείται μόνον ότι ενταύθα οι πλείστοι των Βουλευτών κινούνται εν αγνοία.
Ο Πρώην πρωθυπουργός Κωλέτης και όλοι οι συνάδελφοι αυτού φέρουσιν εν αυτοίς διπλά πρόσωπα, των γε της Επτανήσου κατά καιρούς Αρμοστών και των εκεί δι' οδηγίας της επιβουλής ενεργούντων τα σχίσματα Φατριαρχών και Κομματάρχων. Όλοι δε της Ελλάδος σχεδόν και της άλλης Ανατολής εφημεριδογράφοι, έχουσι το αυτό απαράλλακτον έργον και έτι περισσότερον, οποίον έχουσι και οι της Επτανήσου μισθωτοί σπερμολόγοι και ωτακουσταί.
Διά τούτο και το πολυθρύλλητον Σύνταγμα, το διά του Αμανσπέργου κατασκευασθέντα υπό της επιβουλής ζυγόν προς όλα τα καθ' ημάς θεία και ανθρώπινα πράγματα, ου μόνον αφήκεν ανέπαφον αλλά και βαρύτερον έτι κατασκευάζει φέρον εις πρόοδον και ανάπτυξιν το σύστημα της επιβουλής, εις δε τον τύπον των εφημεριδογράφων εχάρισε την ελευθερίαν και το ανεύθυνον.
Αλλ' ίνα επαριθμήση τις τα όσα μυρία άλλα τοιούτου σκοπού έργα ενεργεί διά της υποκρίσεως η επιβουλή, τόσον εις την Επτάνησον και εις το βασίλειον της Ελλάδος όπου έχει την αυτήν σχέσιν και επιρροήν εις τα πράγματα, όσον και όλα τα άλλα ορθόδοξα Κράτη διά βαθυτέρας έτι ραδιουργίας και τέχνης, η ύλη αποβαίνει πολλή και εκτεταμένη ανήκουσα εις βιβλία πολλά και μεγάλα όθεν έρχομαι εις άλλο είδος ραδιουργίας διά του οποίου ευστοχεί εις τα ίδια σχέδια οποίον εστίν.
Β'. Η ψευδώνυμος ελευθερία, δι' ης δελεάζει τους επιβουλευομένους. Επειδή δε αι τυραννίαι, αι καταχρήσεις και τα σκάνδαλα των Πάπων της Π. Ρώμης εγέννησαν την Λουθρο-Καλβινικήν αίρεσιν, ήτις υπό το όνομα της ελευθερίας, έλαβε τόσην έκτασιν εις όλα σχεδόν τα Κράτη της Δύσεως, διά τούτο η επιβουλή το όνομα της ελευθερίας επενόησε και διαθρυλλεί εις τους επιβουλευομένους. Τρία τινά ονόματα περιθρυλλούνται ως επί το πλείστον εις όλην την σήψιν του ιδίου αυτής προσηλυτισμού.
1. το του φωτισμού. 2. το του εξευγενισμού και 3. το της ελευθερίας.
Διά του πρώτου συσκιάζονται και χαρακτηρίζονται όλα εκείνα τα μέσα και έργα, όσα επενόησεν εις διάδοσιν της πλάνης' διά του δευτέρου τα απαίσια έργα της πολυτελείας και όλαι αι αφορμαί και τα σκάνδαλα της διαφθοράς΄ και διά του ονόματος της ελευθερίας, η πλάνη, η κατά της πίστεως και των αρχών συνωμοσία, η διαφθορά, το πνεύμα της ανωμαλίας, της αποστασίας, της αναρχίας και των όσων μεγάλων και γενικών δεινών εκ τούτων προέρχονται.
Ίνα αναλύση τις αυτά και φέρη μάρτυρας ουχί λόγους, αλλ' αυτά τα πράγματα και εκ τούτων αναφανή τοις πάσι δήλον και φανερόν, ου μόνον ότι εν αυτοίς τοις ονόμασιν υποκρύπτονται, όλα τα αντικείμενα και αντίθετα τούτοις δεινά, οποία ο σκοτασμός της πλάνης, ο μολυσμός της διαφθοράς, και η απαραδειγμάτιστος τυραννία και ο εξανδραποδισμός, αλλά και αυτός ο πρόσκαιρος και ο αιώνιος αφανισμός και η απώλεια των επιβουλευομένων και των όσων υπ' αυτά τα απατηλά και δελεαστικά ονόματα ενεργούσι τα σχέδια της επιβουλής, ο λόγος καταντά εις πολλήν και αδιέξοδον έκτασιν, διό και λέγω μόνον ολίγα τινά προς μικράν νύξιν, ως προς το ελευθερίας όνομα.
Συνεχίζεται
Εκ του βιβλίου του Μοναχού Κοσμά Φλαμιάτου:
''ΦΩΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΑ
ΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ, ΕΙΣ ΟΡΘΟΦΡΟΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ. ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ''
Αθήνα 1849, σελ. 78-82.
Μεταφορά στο διαδίκτυο, στο μονοτονικό σύστημα, με την Γραμματική τάξη της εποχής, επιμέλεια, παρουσίαση ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ