Ο επιμελητής της εκδόσεως απαντώντας στον συντάκτη του περιοδικού ''Παρακαταθήκη'' αναφέρει την πρώτη περίπτωση γράφοντας τα εξής:
«Μάλιστα δὲ ἡ ἐν λόγῳ πατριαρχικὴ ἀπάντησις σχολιάζεται δυσμενώς ἀπὸ τὸν συντάκτην τοῦ περιοδικοῦ ''Παρακαταθήκη'', ὁ ὁποῖος δὲν θεωρεί ἐπιτρεπτὴν τὴν ἐξ εὐγενείας συγκεκαλυμένην ὑπόδειξιν, οὔτε ἐπιτρέπει την ἀναζήτησιν ἐννοίας εἰς δεύτερον ὑπὸ τὸ γράμμα τοῦ κειμένου ἐπίπεδον, ἀλλὰ ὑποστηρίζει ὅτι ὅλα πρέπει νὰ λέγωνται εὐθέως καὶ ἀπροκαλύπτως.
Διὰ νὰ πείσῃ δὲ τοὺς ἀναγνώστης του ὅτι ἔχει δίκαιον ὑποστηρίζει ότι τοιαύτη πρακτικὴ δὲν ἀπαντᾶται πουθενά στα γραπτά τῶν ἁγίων πατέρων, ἰδίως ὅταν ἀπευθύνωνται προς αἱρετικούς. Εν τούτοις οἱ πατέρες έχρησιμοποίουν εὐγενεστάτην γλῶσσαν. Παραδείγματος χάριν ὁ ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας Ἰωάννης, γράφει πρὸς τὸν αἱρετικόν Νεστόριον, «τῷ δεσπότῃ μου θεοφιλεστάτῳ καὶ ὁσιωτάτῳ ἐπισκόπῳ Νεστορίῳ, Ἰωάννης ἐν Κυρίῳ χαίρειν». Καὶ ἀφοῦ τοῦ ἐξηγεῖ ὅτι γράφει ἐξ ἀγάπης, συνεχίζει εἰς πρῶτον πληθυντικόν πρόσωπον: «ἐπειδὴ δὲ αἱ ἁμαρτίαι ἡμῶν πολλὴν ἐξουσίαν ταῖς ἐκκλησιαστικαῖς ταραχαῖς ἐποιήσαντο». Λέγει, λοιπόν, καὶ αὐτὸς, ὅπως ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός Πατριάρχης, «ἡμῶν» ἀντὶ «ὑμῶν», λέγει δηλαδὴ ὅτι οἱ ἁμαρτίες μας (οἱ ἁμαρτίες ὅλων μας, δικές μας και δικές σας, καὶ ὄχι μόνον δικές μας οὔτε μόνον δικές σας) ἔδωσαν, ἐξουσίαν στις ἐκκλησιαστικές ταραχές» (σελ. 10).
Ας δούμε και τι είχε αναφερθεί ακριβώς στο περιοδικό:
(Περιοδικόν ''ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ'' τ. 7, σελ. 14, 1999)
Ας θυμηθούμε πρωτίστως κάποια γεγονότα.
Όπως είναι γνωστό από την εκκλησιαστική ιστορία, ο Αντιοχείας Ιωάννης ήταν φίλος του Νεστορίου:
«Ὁ Νεστόριος ἐγνώριζε ἤδη τίς ἀποφάσεις τῶν συνόδων Ρώμης και ̓Αλεξανδρείας από τον φίλο του αρχιεπίσκοπο Αντιοχείας Ιωάννη (427- 443)»
(Βλ. Φειδά, εκκλ. ιστορία Α΄, σελ. 609)
και είχε ταχθεί υπέρ του (βλ. Εκκλ. Ιστ. Σωκρ. σ. 487).
Όταν συγκαλέσθηκε η Σύνοδος, ο Ιωάννης άργησε να μεταβεί και η Σύνοδος καθήρεσε τον Νεστόριο προ της αφίξεώς του.
Όταν ο Ιωάννης έμαθε τα γεγονότα, θεώρησε αίτιο τον Κύριλλο, και ο Κύριλλος μαζί με τον Ιεροσολύμων Ιουβενάλιο καθήρεσε και τον ίδιο. Ο Ιωάννης επέστρεψε στην Αντιόχεια, και συνεκάλεσε και αυτός Σύνοδο και καθήρεσε τον Κύριλλο.
Τέλος δε συμφιλιώθηκαν αναγνωρίζοντας ο ένας τον άλλον.
«Εὐθὺς οὖν μετὰ τὴν τοῦ Πάσχα έορτήν, ὁ Νεστόριος σὺν πολλῇ δυνάμει ὄχλων παρὴν εἰς τὴν Ἔφεσον, εὑρίσκει τε πολλοὺς τῶν ἐπισκόπων συνεληλυθότας ἐκεῖ. Ὁ δὲ τῆς Ἀλεξανδρείας Κύριλλος μικρόν ὑστερήσας, περὶ τὴν Πεντηκοστὴν ἀπήντησεν. Πέμπτη δὲ μετὰ τὴν Πεντηκοστὴν ἡμέρᾳ, καὶ Ἰουβενάλιος ὁ τῆς Ἱεροσολύμων, ἐπέστη. Ἰωάννου δὲ τοῦ Ἀντιοχείας βραδύναντος, οἱ παρόντες ἀνεκινοῦντο ζήτημα. Καὶ Κύριλλος Αλεξανδρείας, ἀκροβολισμούς τινας ἐποιεῖτο τῶν λόγων, Νεστόριον ταράττειν βουλόμενος, καὶ γὰρ ἐπαχθῶς εἶχε πρὸς αὐτόν. Καὶ δὴ πολλῶν θεολογούντων τὸν Χριστόν, Εγώ, ἔφη Νεστόριος, τὸν γενόμενον διμηνιαῖον καὶ τριμηνιαῖον, οὐκ ἂν Θεὸν ὀνομάσαιμι. Καὶ διὰ τοῦτο καθαρός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος ὑμῶν. Καὶ ἀπὸ τοῦ νῦν, πρὸς ὑμᾶς οὐκ ἐλεύσομαι. Καὶ ταῦτα εἰπών, μετὰ τῶν λοιπῶν ἐπισκόπων ἠθροίζετο, οἱ τῇ αὐτοῦ ἠκολούθουν γνώμη. Διηροῦντο οὖν οἱ παρόντες εἰς δύο τμήματα. Οἱ οὖν περί Κύριλλον, συνέδριον ποιησάμενοι εκάλεσαν τὸν Νεστόριον. Ὁ δὲ οὐχ ὑπήκουσεν, εἰς τὴν παρουσίαν Ἰωάννου του ̓Αντιοχέως ὑπερτιθέμενος. Οἱ δὲ περὶ Κύριλλον, τὰς προσομιλίας Νεστορίου ἂς περὶ τοῦ ζητήματος εἰρήκει, πολλάκις ὑπαναγνόντες, ἐξ αὐτῶν τε κρίναντες εὐτόνως βλασφημήσαντα εἰς τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, καθεῖλον αὐτόν. Τού του γενομένου, οἱ περὶ τὸν Νεστόριον ἕτερον καθ ̓ ἑαυτοὺς συνέδριον ποιησάμενοι, καθαιροῦσι Κύριλλον, καὶ σὺν αὐτῷ Μέμνονα τὸν τῆς Εφέσου ἐπίσκοπον. Οὐκ εἰς μακρὰν δὲ καὶ μετὰ ταῦτα ἐπέστη Ἰωάννης ὁ τῆς ̓Αντιοχείας ἐπίσκοπος. Καὶ γνοὺς τὰ γενόμενα, ἀπήχθετο πρὸς Κύριλλον, ὡς αἴτιον τῆς γενομένης ταραχῆς, τὸ θερμῶς ποιήσαι τὴν Νεστορίου καθαίρεσιν. Κύριλλος δὲ ἅμα καὶ Ἰουβεναλίῳ, ἀμυνόμενος τὸν Ἰωάννην, καθαιρεῖ καὶ αὐτόν».
«Τούτων δὴ τότε οὕτω συμπεφυρμένων, γνοὺς ὁ Νεστόριος εἰς κοινωνίαν προβᾶσαν τὴν φιλονεικίαν, ἐκ μεταμελείας Θεοτόκον τὴν Μαρίαν ἐκάλει, λέγων· Λεγέσθω, φησί, καὶ Θεοτόκος ἡ Μαρία, καὶ παυσάσθω τὰ λυπηρά· ἀλλ ̓ οὐδεὶς αὐτὸν ἐκ μετανοίας ταῦτα λέγοντα προσεδέξατο. Διὸ καὶ ἄχρι νῦν καθηρημένος, εἰς ἐξορίαν πεμφθεὶς εἰς τὴν Ὄασιν κατοικεῖ. Ἡ μὲν οὖν τότε γενομένη σύνοδος, τοιοῦτον ἔσχε τὸ τέλος. Καὶ πέπρακται μὲν ταῦτα ἐν ὑπατείᾳ Βάσσου καὶ ̓Αντιόχου, τῇ εἰκάδι ὀγδόη τοῦ Ιουνίου μηνός. Ιωάννης δὲ καταλαβὼν τὴν ̓Αντιόχειαν, καὶ πολλοὺς συναγαγὼν ἐπισκόπους, καθαιρεῖ Κύριλλον, ἤδη κατειληφότα τὴν ̓Αλεξάνδρειαν. Μικρόν τε ὕστερον λύσαντες τὴν ἔχθραν, συνέβησαν τε εἰς φιλίαν, καὶ ἀλλήλοις τοὺς θρόνους ἀπέδοσαν. Μετὰ δὲ τὴν Νεστορίου καθαίρεσιν, δεινή ἐν Κωνσταντίνου πόλει ταραχὴ κατὰ τὰς ἐκκλησίας ἐγέννετο. Διηρέθη γὰρ ὁ λαὸς διὰ τήν, ὡς φθάσας εἶπον, ψυχρολογίαν αὐτοῦ. Κοινῇ μέντοι ψήφω πάντες οἱ κληρικοὶ αὐτὸν ἀνεθεμάτισαν. Οὕτω γὰρ οἱ Χριστιανοὶ καλεῖν εἰώθαμεν τὴν κατὰ τοῦ βλασφήμου ψῆφον, ὅταν αὐτὴν ὥσπερ ἐν στήλῃ ἀναστήσαντες, φανεράν τοῖς ἅπασι καταστήσωμεν».
ενώ τον χαρακτηρίζει και «λύκον εν τη ποίμνη του Θεού» ( Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Μ. 4, 1096). Δηλαδή, δια μεν το αιρετικόν αυτού κήρυγμα τον λέγει λύκον, δια δέ την εκκλησιαστική θέσιν, που κατέχει, τον αποκαλεί συλλειτουργόν. Αλλού τον ονομάζει «αδελφό», «δέσποτα τιμιώτατε» κ.α. Αυτά ήδη έχουν αναλυθεί επαρκώς και επιστρέφουμε στο κυρίως θέμα μας.
(βλ. Εκκλ. Ιστ. Σωκρ. σ. 487)
(βλ. Εκκλ. Ιστ. Βαφείδου. τομ. Γ΄ σ. 236-237)
Η επιστολή που παρουσιάζει ο επιμελητής της εκδόσεως, φέρεται ότι εστάλη το 430, δηλαδή προ της συγκλήσεως της Συνόδου και προ της καταδίκης του Νεστορίου. Στην επιστολή αυτή ο Αντιοχείας Ιωάννης προσπαθεί να πείσει τον Νεστόριο να μεταχειρίζεται τον όρο «Θεοτόκος».
«Μετὰ μικρὸν ὅμως ἐγνώσθη πάντως καὶ ἐν ΚΠόλει ἡ ἀπόφασις τῆς ἐν Ρώμῃ συνελθούσης τῇ 11 Αὐγούστου Συνόδου (430), ἐλήφθησαν δὲ ὑπὸ τοῦ Νεστορίου καὶ γράμματα τοῦ Ἰωάννου Αντιοχείας...»
(βλ. Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, Ιστορία της Εκκλησίας Αντιοχείας, σελ. 340)
Όσον αφορά τις προσφωνήσεις του Αντιοχείας Ιωάννη προς τον Νεστόριο: «τῷ δεσπότῃ μου θεοφιλεστάτῳ καὶ ὁσιωτάτῳ ἐπισκόπῳ Νεστορίῳ, Ἰωάννης ἐν Κυρίῳ χαίρειν», δεν τίθεται ζήτημα κάποιας ''ευγένειας'' προς τον αιρετικό! Οι Πατέρες προς κατεγνωσμένους και αμετανόητους αιρετικούς ομιλούν με σκληρότατη γλώσσα!
Οι αιρετικοί είναι «οί τής αληθείας εχθροί», λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (PG 48, 792). Και ερωτά, μαχόμενος τον καλόν αγώνα υπέρ πίστεως «Δύνασαι μοι ειπείν, αγνώμον και αναίσχυντε αιρετικέ;» (PG 48, 1079). Συμβουλεύει πάντα Ορθόδοξον περί του αιρετικού «απόστηθι λοιπόν, και στήσον αυτόν κάτω μετά του Διαβόλου, μάλλον δέ καί εκείνου κατώτερον» ( PG 48, 765).
Ο Μ. Βασίλειος χαρακτηρίζει τούς αιρετικούς «αναίσχυντους πλέον τού προδότου Ιούδα» (PG 32, 897). Ο ιερός Φώτιος ομιλεί εναντίον τών «εμμανέστερον κυνών υλακτούντων» κατά της Ορθοδοξίας αιρετικών (PG 401, 940). Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς γράφει ότι οι παπικοί κατέχονται από «πάθος ανίατον κακοδοξίας» (1, 79).
Αλλά καί ο Μ. Αθανάσιος ομιλών περί τού Μαγνεντίου, γράφει «τόν δέ διάβολον Μαγνέντιον» ( Απολογία πρός Κωνστάντιον).
Είναι αρκετά σύνηθες, στην εισαγωγή επιστολών μεταξύ των Προκαθημένων
να υπάρχουν τέτοιου είδους προσφωνήσεις και φυσικά όταν ακόμα βρίσκονται ''εντός της Εκκλησίας'' και ας κήρυτταν αιρετικές θέσεις. Ο Νεστόριος δεν είχε ακόμα κριθεί από την Σύνοδο. Και ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας τον Νεστόριον τον ονομάζει - πρό τελεσιδίκου αυτού κρίσεως - «συλλειτουργόν» (Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Μ. 4, 1068),
Όσον αφορά το: «ἐπειδὴ δὲ αἱ ἁμαρτίαι ἡμῶν πολλὴν ἐξουσίαν ταῖς ἐκκλησιαστικαῖς ταραχαῖς ἐποιήσαντο», είναι αληθές και έχει αναλυθεί επαρκώς από τους Πατέρες της Εκκλησίας. Γνωρίζουμε όντως ότι εξ΄ αιτίας των ανομιών μας (Αναστασίου του Σιναίτου) παραχωρεί ο Θεός διάφορες δυσάρεστες καταστάσεις είτε στην Εκκλησία είτε και σε αυτό ακόμα το Έθνος. Δεν θα μας απασχολήσει όμως αυτό, αλλά το ότι ο επιμελητής της εκδόσεως χρησιμοποιεί το λεχθέν του Αντιοχείας κάνοντας παραλληλισμό προς τα λεχθέντα του Πατριάρχη: «Λέγει, λοιπόν, καὶ αὐτὸς, ὅπως ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός Πατριάρχης, «ἡμῶν» ἀντὶ «ὑμῶν», λέγει δηλαδὴ ὅτι οἱ ἁμαρτίες μας (οἱ ἁμαρτίες ὅλων μας, δικές μας και δικές σας, καὶ ὄχι μόνον δικές μας οὔτε μόνον δικές σας) ἔδωσαν, ἐξουσίαν στις ἐκκλησιαστικές ταραχές».
Σημειώνουμε ότι σχολιάζουμε μόνον το τι αναφέρει ο κ. Θεοδώρου και όχι το τι αναφέρει ο Πατριάρχης. Το τι ανέφερε ο Πατριάρχης θα το δούμε στα επόμενα μέρη, και τα δικά του λεχθέντα είχε σχολιάσει η ''Παρακαταθήκη''.
Αν λάβουμε λοιπόν την ερμηνεία (σ.σ. οι υπογραμμίσεις δικές μας), κατά τον πρώτο πληθυντικό, και με βάση τον παραπάνω παραλληλισμό, τότε θα πρέπει να εννοηθεί ως εξής:
«Ἡ μετάνοια ἡμῶν (σ.σ. η μετάνοια όλων μας, όχι μόνον των δικών μας ή των δικών σας) διὰ τὸ παρελθὸν εἶναι ἀπαραίτητος. Δὲν πρέπει νὰ σπαταλήσωμεν τὸν χρόνον εἰς ἀναζήτησιν εὐθυνῶν (σ.σ. εφόσον όλοι φταίμε). Οἱ κληροδοτήσαντες εἰς ἡμᾶς (σ.σ. σε εμάς όλους) τὴν διάσπασιν προπάτορες ἡμῶν (σ.σ. όλων μας, όχι μόνον οι δικοί μας, ούτε μόνον οι δικοί σας, αλλά οι προπάτορες όλων (Ορθοδόξων και Παπικών), μας κληροδότησαν την διάσπασιν!) ὑπῆρξαν ἀτυχῆ θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως καὶ εὑρίσκονται ἤδη εἰς χείρας τοῦ δικαιοκρίτου Θεοῦ. Αἰτούμεθα ὑπὲρ αὐτῶν τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ὀφείλομεν ἐνώπιον αὐτοῦ, ὅπως ἐπανορθώσωμεν τὰ σφάλματα ἐκείνων».
Άραγε είναι καθησυχαστική η ερμηνεία αυτή; Ποιος τελικά φταίει για την διάσπαση αυτή; Ποιοι υπήρξαν ατυχή θύματα του αρχεκάκου όφεως; Με βάση την παραπάνω ερμηνεία φυσικά και οι δύο! Ποιά είναι τα σφάλματα αυτά που έκαναν και που ακριβώς χρειάζεται η επανόρθωση; Άραγε δεν υπάρχει ιστορικό των γεγονότων; Δεν γνωρίζουμε ήδη από την εκκλησιαστική ιστορία το τι συνέβη;
Άραγε είναι καθησυχαστική η ερμηνεία αυτή; Ποιος τελικά φταίει για την διάσπαση αυτή; Ποιοι υπήρξαν ατυχή θύματα του αρχεκάκου όφεως; Με βάση την παραπάνω ερμηνεία φυσικά και οι δύο! Ποιά είναι τα σφάλματα αυτά που έκαναν και που ακριβώς χρειάζεται η επανόρθωση; Άραγε δεν υπάρχει ιστορικό των γεγονότων; Δεν γνωρίζουμε ήδη από την εκκλησιαστική ιστορία το τι συνέβη;
Επίσης, με την αυτήν ερμηνευτική λογική, αν πει κανείς δηλαδή ότι φταίνε οι αμαρτίες μας, τότε θα πρέπει να δικαιολογήσουμε όλους τους αιρετικούς που πέρασαν στην ιστορία ως μη υπεύθυνους και υπόλογους, και θα πρέπει να κατηγορήσουμε τις αμαρτίες μας και μόνον, και αυτούς να τους αθωώσουμε! Έγιναν αιρετικοί λόγω των αμαρτιών μας ή λόγω της υπερηφάνειάς τους, όπως μας λέγουν οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας;
Οι Ορθόδοξοι Πατέρες που φταίνε; Δεν προσπάθησαν να πλησιάσουν τους Παπικούς, όπως εξάλλου και κάθε αιρετικό που έχει αποκοπεί από την Εκκλησία, και βρέθηκαν οι σύγχρονοι να νομίζουν ότι η προσέγγιση που κάνουν δια να ''επανορθώσουν τα σφάλματα''.... (Οικουμενισμός), είναι η ορθή Πατερική στάση;
Οι Ορθόδοξοι Πατέρες που φταίνε; Δεν προσπάθησαν να πλησιάσουν τους Παπικούς, όπως εξάλλου και κάθε αιρετικό που έχει αποκοπεί από την Εκκλησία, και βρέθηκαν οι σύγχρονοι να νομίζουν ότι η προσέγγιση που κάνουν δια να ''επανορθώσουν τα σφάλματα''.... (Οικουμενισμός), είναι η ορθή Πατερική στάση;
Οι Πατέρες φυσικά και προσέγγιζαν κάθε αιρετικό επιχειρηματολογώντας Ορθόδοξα έναντι αυτών, καλώντας τους να μετανοήσουν, και ζητώντας να επιστρέψουν στην Μία, Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία!
Απορούμε το πως κάποιοι λεγόμενοι αποτειχισμένοι κληρικοί ασπάζονται τέτοιες απόψεις και πείθονται από αυτές τις ερμηνείες!
(Συνεχίζεται)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΤΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΤΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (2)
ΤΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (3)
ΤΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (4)
ΤΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (5)
ΤΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (6)
ΤΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (7)
ΜΕΡΙΚΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΕΩΣ ΕΠΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ (26)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου