«Προσθήσω δὲ καὶ πέμπτον, ὅπερ κἂν ὑμεῖς οὐ μόνον μὴ πιστεύητε, ἀλλὰ καὶ συκοφαντεῖτε, ἀδιαλείπτως κατ ̓ ἔτος γίνεται, καὶ ὀφθαλμοφανῶς ἐπιδείκνυται, οὕτω δοξάζοντος ἐν τοῖς ἔθνεσι τοῦ Θεοῦ τὴν ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν· ὁμολογοῦσι δὲ πάντες καὶ οἱ βαπτίσματος μετέχοντες, καὶ οἱ μὴ, τοῦ θείου θεάματος μάρτυρες· ποῖον δὲ τοῦτο; τὸ κατὰ τὸ ἅγιον Σάββατον περὶ δείλην ἀπολάμπον ἐν τῷ ζωοδόχῳ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ τάφῳ θειότατον καὶ ὑπερφυέστατον φῶς, καθ ̓ ἣν ἡμέραν ἡμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι, κατὰ τὸ ἀρχαῖον τοῦ ἑορτάζειν τὸ ἅγιον Πάσχα ἔθος, τὴν τοιαύτην μυστηριώδη τελετὴν ἄνωθεν παρὰ πατέρων τελεῖν παρελάβομεν. Εἰσερχόμενος γὰρ ὁ κατὰ καιρὸν Πατριάρχης, ἢ ὁ ἀντ ̓ αὐτοῦ ἐπιτροπεύων ̓Αρχιερεὺς, εἰς προσευχὴν καὶ προσκύνησιν, ἐσβεσμένων πανταχοῦ παντοίων λαμπάδων καὶ κανδηλῶν, ἔχων μετὰ χεῖρας καὶ κηρίων δεσμὸν (τρόμου καὶ φόβου γέμει τὸ ὁρώμενον.), ὁρᾷ ἐκ τοῦ ἁγιωτάτου ἄνωθεν λίθου, ὡς ἐξιδρούμενον, λεπτότατον πῦρ, καὶ ἐπιπολάζον. κἀντεῖ θεν ἀνάπτει, ἢ καὶ αὐτομάτως ἀνάπτονται ἐντιθέμενοι οἱ κηροί, καὶ ὑπὸ τῶν πιστῶν οὕτω μεταλαμβάνεται τὸ θειότατον καὶ αὐτομάτως ἐκβλύζον ἐκεῖνο φῶς, διὰ χειρὸς τοῦ ἀποκομίσαντος.
Ὅτι δὲ πάσης ἀνώτερον διαβολῆς τὸ θαῦμα τοῦτο, οὐκ ἂν ἀρνήσαιντο οἱ τὰς αὐτομάτως ἀναπτομένας ἐνίας κανδήλας ἔξωθεν κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἐνεπτριζόμενοι· ὃ καὶ μετὰ ἀλαλαγμοῦ ἐνατενίζοντες κατασπάζονται οἱ Χριστιανοὶ, καὶ οἱ λοιποὶ Ἄραβες. καὶ τοῦτο δὲ συμβαῖνον πολλάκις ἐν ταῖς κανδήλαις τῶν ἀπιστούντων, καὶ ἀρνουμένων, ύμῶν τῶν Λατίνων, ἄνευ χειρὸς ἀνθρώπου προφανῶς ἀναδείκνυται. Τοσοῦτον δ ̓ ἐστὶ τὸ τοιοῦτο θαῦμα τῇ ἀσφαλεῖ παραδόσει βεβαιωθέν, ὥστε καὶ ἐν παλαιωτάτῳ βιβλίῳ ἐν τῷ ὄρει Σινᾶ τοιουτοτρόπως ἔχον ἀνέγνων: τῷ ἁγίῳ καὶ μεγάλῳ Σαββάτῳ, καθ ̓ ἣν ἡμέραν αἱ θεῖαι κανδήλα: ἀορά τως ἀνάπτονται· οὐκ ἔδει, ὦ βέλτιστον, διὰ τὸ κατέχειν ἡμᾶς τοὺς ̓Ανατολικοὺς τὴν τοῦ ζωηφόρου καὶ θεοδόχου τά του μυστικωτάτην τελετήν, οὕτω πρόδηλον ἀρνεῖσθαι καὶ κρύπτειν τὴν ἀλήθειαν, ὥστε καὶ τὴν δόξαν τῆς πίστεως περικαλύπτειν. ἐξ ἀρχῆς γὰρ πηγὴ φωτὸς ὁ τοῦ Κυρίου τάφος· πῶς γὰρ ἐν σκοτίᾳ προκύψαντες Ιωάννης καὶ Πέτρὸς εἰς τὸ σπήλαιον, εἶδον τὰ ὀθόνια κείμενα μόνα; ἔχετε τὴν ἑρμηνείαν σαφῆ παρὰ τοῦ Δαμασκόθεν θεολόγου, ἐν οἷς μελῳδεῖ ἤχῳ πλαγίῳ τετάρτῳ περὶ ̓Αναστάσεως, ἐν Καθίσματι Τροπαρίῳ: » καὶ δρομαῖος ὁ Πέτρος ἐπέστη τῷ μνήματι, καὶ τὸ φῶς ἐν τῷ τάφῳ ὁρῶν κατεπλήττετο· ὅθεν καὶ κατεῖδε τὰ ὀθόνια μόνα· οὐδεὶς γὰρ βλέπειν δύναται ἐν νυκτὶ τὰ προκείμενα· καὶ πιστεύσας ἐβόησε· δόξα σοι Χριστὲ ὁ Θεὸς, ὅτι σώζεις ἅπαντας Σωτὴρ ἡμῶν, τοῦ πατρὸς γὰρ ὑπάρχεις ἀπαύγασμα.
Αλλὰ καὶ αὐτοὶ ὑμεῖς ὁμολογεῖτε λέγοντες, ὅτι ἦν ὅτε ἐγίνετο τὸ τοιοῦτο τεράστιον, νῦν δὲ ἀρνεῖσθε τοῦτο ὅτι δι' ἡμῶν ἀναφέρεται· καί τοιγε οὐ δι' ἡμῶν μόνον, ἀλλ ̓ ὡς ἔφημεν, καὶ ἔξωθεν τοῦ ̔Αγίου Τάφου κατὰ ταύτην τὴν ὥραν ἀδύνατον μὴ ἀναφθῆναι κανδηλαν ἔν τινι μέρει τοῦ ναοῦ ἢ καὶ δύο, ἔσθ' ὅτε καὶ τρεῖς ἀοράτως. Οὐκ ἐχρῆν μοι ταῦτα λέγειν, καὶ τοιούτοις σημείοις ἐναμβρύνεσθαι, εἰμὴ σύγε ὦ γαθέ, ἀπιστίαν ἡμῖν ἐνεκάλεις τὴν εἰς τὸν σὸν Πάππαν. ̓Αλλ' ἐγὼ καί τι παρόμοιον εἶδον πολλάκις, καὶ σὺν ἐμοὶ ἄλλοι πολλοὶ ἐν τῇ ἁγίᾳ κορυφῇ τοῦ ἁγίου Σινᾶ ὄρους, πρὸς δυσμὰς ἡλίου αἰθρίας οὔσης ὁρώμενον φῶς, ὅπως δὲ καὶ ὅπου τῆς κορυφῆς δείκνυται οἴδασιν οἱ ἰδόντες·».
ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Θα προσθέσω και ένα πέμπτο θαύμα, που όχι μόνο δεν το πιστεύετε, αλλά και το βλασφημείτε. Συμβαίνει κάθε χρόνο αδιαλείπτως και φανερά δοξάζει την ορθόδοξη Εκκλησία στα έθνη. Ομολογούν το θαύμα αυτό βαπτισμένοι και μη βαπτισμένοι, οι οποίοι είναι μάρτυρες του θείου θεάματος. Ποιο είναι αυτό;
Το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου στον ιερό τάφο του Σωτήρα μας, λάμπει ένα φως θεϊκότατο και υπερφυσικό. Την ημέρα αυτή, εμείς οι Ορθόδοξοι, σύμφωνα με το αρχαίο έθιμο του εορτασμού του Αγίου Πάσχα, παραλάβαμε από τους πατέρες μας την ιερή τελετή. Ο Πατριάρχης ή ο Αρχιερέας που τον αντικαθιστά, μπαίνει στον τάφο για προσευχή και προσκύνηση, έχοντας σβήσει όλα τα φώτα και τα καντήλια. Κρατώντας στα χέρια του κεριά (η θέα προκαλεί φόβο και τρόμο), βλέπει από την αγιότατη πέτρα ψηλά, να αναβλύζει ένα λεπτότατο πυρ, το οποίο απλώνεται. Από αυτό το φως ανάβει ο ίδιος ή ανάβουν αυτόματα τα κεριά που τοποθετούνται. Έτσι, οι πιστοί λαμβάνουν το θείο και αυτόματο εκβλυζόμενο φως, δια χειρός αυτού που το έφερε.
Ότι το θαύμα αυτό δεν είναι ψεύδος, δεν θα το αρνηθούν αυτοί που βλέπουν τα διάφορα καντήλια να ανάβουν αυτόματα έξω από τον τάφο την ώρα εκείνη. Τόσο οι Χριστιανοί όσο και οι Άραβες φωνάζουν και προσκυνούν με δέος αυτό το φαινόμενο. Συχνά συμβαίνει να ανάβουν τα καντήλια ακόμα και σε άπιστους και αρνητές, όπως εσάς τους Λατίνους, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Αυτό το θαύμα είναι τόσο βεβαιωμένο από την ασφαλή παράδοση, ώστε διάβασα για αυτό σε ένα αρχαίο βιβλίο στο Σινά που αναφέρει: «Το Άγιο και Μεγάλο Σάββατο, την ημέρα που οι θεϊκές κανδήλες ανάβουν αόρατα».
Δεν έπρεπε, αξιότιμε, επειδή κατέχουμε εμείς οι Ανατολικοί την μυστηριώδη τελετή στον ιερό τάφο του Ζωοδόχου, να αρνούμαστε και να κρύβουμε τόσο φανερά την αλήθεια, ώστε να καλύπτουμε και τη δόξα της πίστης. Από την αρχή, ο τάφος του Κυρίου είναι πηγή φωτός. Πώς αλλιώς, αφού ο Ιωάννης και ο Πέτρος, που μπήκαν στο σπήλαιο στο σκοτάδι, είδαν μόνο τα σάβανα μόνα; Έχετε και την σαφή ερμηνεία από τον θεολόγο Δαμασκηνό, όπου ψάλλει στον τέταρτο πλάγιο ήχο της Αναστάσεως, στο Τροπάριο Καθίσματος: «καὶ δρομαῖος ὁ Πέτρος ἐπέστη τῷ μνήματι, καὶ τὸ φῶς ἐν τῷ τάφῳ ὁρῶν κατεπλήττετο· ὅθεν καὶ κατεῖδε τὰ ὀθόνια μόνα· οὐδεὶς γὰρ βλέπειν δύναται ἐν νυκτὶ τὰ προκείμενα· καὶ πιστεύσας ἐβόησε· δόξα σοι Χριστὲ ὁ Θεὸς, ὅτι σώζεις ἅπαντας Σωτὴρ ἡμῶν, τοῦ πατρὸς γὰρ ὑπάρχεις ἀπαύγασμα».
Αλλά και εσείς οι ίδιοι το ομολογείτε, λέγοντας ότι υπήρχε εποχή που αυτό το θαύμα συνέβαινε, ενώ τώρα αρνείστε ότι γίνεται μέσω ημών. Και όμως, όχι μόνο μέσω ημών, αλλά όπως είπαμε, και έξω από τον Άγιο Τάφο, την ίδια ώρα, είναι αδύνατον να μην ανάψουν αόρατα ένα ή δύο, ή και μερικές φορές τρία καντήλια σε κάποιο σημείο του ναού. Δεν θα έπρεπε να πω αυτά τα πράγματα, και να στηρίζομαι σε τέτοια σημάδια, αν δεν με κατηγορούσατε εσείς, αγαπητέ, για απιστία προς τον Πάπα σας. Αλλά εγώ και κάτι παρόμοιο έχω δει πολλές φορές, και μαζί μου πολλοί άλλοι στην αγία κορυφή του όρους Σινά, προς δυσμάς του ήλιου, ένα φως να λάμπει σε καθαρό ουρανό. Πώς ακριβώς και πού στην κορυφή φαινόταν, το γνωρίζουν όσοι το είδαν.
Ευγενίου Βουλγάρεως,
Επιστολή προς Πέτρον τον Κλαίρκιον,
σελ. 62-64, Αθήνησιν 1844
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
''ΑΝΤΙΦΩΤΟΜΑΧΙΚΑ'' Ν. ΛΟΓΑΔΗ (Β΄)
''ΑΝΤΙΦΩΤΟΜΑΧΙΚΑ'' Ν. ΛΟΓΑΔΗ (Γ΄)
''ΑΝΤΙΦΩΤΟΜΑΧΙΚΑ'' Ν. ΛΟΓΑΔΗ (Δ΄)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου