«Περὶ τῶν ἐπισκοπῆς ὀρεγομένων» (Ε΄)

Περὶ εἰρήνης

Τι ἐστιν εἰρήνη ;

- Εἰρήνη ἐστὶ θεία ἐνέργεια πρὸς ἐπικράτησιν τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τῆς γῆς, Ἐπειδὴ δὲ δεῖται δεκτικότητος πρὸς ἀποδοχὴν αὐτῆς, ἡ δὲ δεκτικότης προαιρέσεως, ἡ εἰρήνη θεωρητέα ἀρετή. Οθεν ὁ δεχόμενος τὴν εἰρήνην καὶ φυλάττων αὐτὴν ἐστὶν ἐνάρετος· ἡ εἰρήνη ἐστὶν ἰδίως χριστιανικὴ ἀρετή.

Ἡ εἰρήνη ὡς ἀρετὴ τοῦ ἐπισκόπου καὶ πνευματικοῦ ποιμένος ἐστὶν ἡ πρωτίστη τῶν ποιμαντορικῶν ἀρετῶν· διότι ἐκλήθη ἵνα δαψιλεύῃ τὴν εἰρήνην ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ συνεχῶς ταύτην αὐτῇ εὐπεύχηται. Ὡς ἀπαρχὴν τῶν ἀγαθῶν, ὧν ηὐδόκη σεν ὁ Θεὸς νὰ δαψιλεύσῃ τῇ γῇ ἐχαρίσατο τὴν εἰρήνην· ὁ ἀγγελικὸς ὕμνος μαρτυρεῖ τοῦτο. Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς τὴν ἑαυτοῦ εἰρήνην ἔδωκε τοῖς Ἀποστόλοις, ὡς θεῖον δώρημα διὰ τὴν ἀγάπην, ἣν εἶχε πρὸς αὐτήν «εἰρήνην ἀφίημι ὑμῖν, εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν.» (Ἰω. ιε'. 27). Ὁ ἀρχιερεὺς ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς εἰρήνης ὀφείλει πρωτίστως νὰ κέκτηται τὸ θεῖον τοῦτο δῶρον, τὴν πρωτίστην χριστιανικὴν ἀρετήν· διότι αὕτη πρώτη συνδέει τὸν μαθητὴν πρὸς τὸν διδάσκαλον· ὅταν ἡ εἰρήνη τοῦ διδασκάλου αὐτοῦ δὲν εὗρε θέσιν ἐν τῇ καρδίᾳ τοῦ μαθητοῦ αὕτη καταλείπει αὐτὸν καὶ ἐπιστρέφει πρὸς τὸν διδάσκαλον· ὁ δὲ μαθητὴς διαμένει ἐστερημένος τῆς θείας χάριτος καὶ πάσχει ὅ,τι ὁ Ἰούδας. Ο πνευματικὸς ποιμὴν δέον νὰ ἢ προσωποποίησις τῆς εἰρήνης, τῆς θείας ταύτης δωρεᾶς, ὅπως συντελῇ εἰς τὴν ἀποκατάστασιν τῆς βασιλείας αὐτῆς· ἐν ὅλῳ τῷ βίῳ αὐτοῦ ὀφείλει νὰ ἀγωνίζηται ὑπὲρ τῆς εἰρήνης· τοῦτο τὸ πρώτιστον αὐτοῦ τῶν ἔργων.

Ἡ εἰρήνη ἐξυψοῖ τὸν πνευματικὸν ποιμένα εἰς περιωπὴν δόξης, περιβάλλει αὐτὸν μὲ διπλοίδα τιμῆς, λαμπρύνει αὐτοῦ τὸ ἀξίωμα καὶ καθιστῷ ἀγλαὸν καὶ περίβλεπτον πρὸς πάντας. Οι λόγοι αὐτοῦ εἰσιν ἐντολαὶ ἱεραί, τὸ δὲ κῦρος αὐτῶν ἀπόλυτον κατὰ δὲ τὸν Ἰάκωβον τὸν ἀδελφόθεον· «καρπὸς δικαιοσύνης ἐν εἰρήνῃ σπείρεται.» (Γ ́. 18).

Εὐτυχὴς καὶ τρισευδαίμων ἡ ἐκκλησία καὶ ἡ παροικία, ἡ τοιούτου λαχοῦσα ποιμένος. Ὁ Θεὸς ἐπέβλεψεν ἐπ ̓ αὐτήν. Ἐν αὐτῇ βασιλεύει ἡ ἀγάπη, ἡ χαρά, ἡ εἰρήνη, ἡ μακροθυμία, ἡ χρηστότης, ἡ ἀγαθωσύνη, ἡ πραότης καὶ ἡ ἐγκράτεια. Τὸ παράδειγμα τοῦ ποιμένος ἀπέβη εἰκὼν τοῦ ποιμνίου, ὁ δὲ μετὰ τοῦ Σωτῆρος αὐτοῦ σύνδεσμος, σύνδεσμος τοῦ ποιμνίου μετὰ τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς εἰρήνης.

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα τοῦ εἰρηνεύοντος ἀρχιερέως· εἰσὶν ἡ θερμὴ πίστις, ἡ ἀκράδαντος ἐλπίς, καὶ ἡ τελεία ἀγάπη πρὸς τὸν Θεόν, καὶ ἡ ἀδελφικὴ καὶ ἄδολος, ἡ εἰλικρινὴς καὶ ἁγνὴ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Ἡ πραότης, ἡ ἀνεξικακία, ἡ ἀγαθότης καὶ ἡ εὐγένεια τῆς ψυχῆς τοῦ νοὸς καὶ τῆς καρδίας.

Ο εἰρηνικὸς πνευματικὸς ποιμὴν εἶναι ὁ φαεινὸς φωστήρ ὁ φωτίζων τὸ νοητὸν στερέωμα τῆς ἐκκλησίας. Μακάριος ἀληθῶς ὁ ποιμὴν οὗτος, ὅτι θέλει ἀξιωθῇ νὰ κληθῇ υἱὸς Θεοῦ· διότι αὐτὸς ὁ Σωτὴρ ἐμακάρισε τοὺς εἰρηνοποιοὺς εἰπών· «μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ θεοῦ κληθήσονται». (Ματθ. ε ́. 9.)

Ο θεολόγος Γρηγόριος λέγει· «Εἰρήνη . . . τὸ γλυκὺ πράγμα καὶ ὄνομα ... τὸ παρὰ πάντων μὲν ἐπαινούμενον ἀγαθόν, ὑπ' ὀλίγων δὲ φυλασσόμενον.»

Ὁ δὲ Σωτὴρ λέγει «Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς, ὡς ἄρνας ἐν μέσῳ λύκων,μὴ βαστάζετε βαλάντιον,μὴ πήραν, μηδὲ ὑποδήματα καὶ μηδένα κατὰ τὴν ὁδὸν ἀσπάζησθε. Εἰς ἣν δ ̓ ἂν οἰκίαν εἰσέρ χησθε, πρῶτον λέγετε, Εἰρήνη τῷ οἴκῳ τούτῳ, καὶ ἐὰν μὲν ᾗ ἐκεῖ ὁ υἱὸς εἰρήνης, ἐπαναπαύσεται ἐπ ̓ αὐτὸν ἡ εἰρήνη ὑμῶν· εἰ δὲμήγε, ἐφ' ὑμᾶς ἀνακάμψει (Λουκ. ι'. 3 - 6).

 Περὶ ζήλου καὶ ἐριθείας

 ̓Αντίθετοι πρὸς τὴν τῆς εἰρήνης ἀρετὴν κακίαι εἰσὶν ὁ ζῆλος καὶ ἡ ἐρίθεια, αἵτινες γεννῶσι μάχας καὶ ἀκαταστασίας. Αἱ κακίαι αὗταί εἰσιν αἱ πολεμιώταται τῆς εἰρήνης ἀντίπαλοι· ἡ παρουσία αὐτῶν φέρει τὴν καταστροφήν, ἡ δὲ ἐνέργεια τὴν ἀνατροπὴν τοῦ ἔργου τῆς εἰρήνης· ἐργάζονται ὑπὲρ τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς βασιλείας τοῦ πονηροῦ ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ τῆς καταλύσεως τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ὑπὲρ ἧς ἐργάζεται ἡ Εἰρήνη.

Οὐαὶ τῇ παροικίᾳ καὶ τῇ ἐκκλησίᾳ, ἐν ᾗ ἐτάχθη ὁ ποιμὴν ὁ ταῖς κακίαις ταύταις ὑπαχθείς! ἥ τε ἐκκλησία καὶ ἡ παροικία ἅπασα διατρέχουσι τὸν ἔσχατον κίνδυνον τῆς ἀπωλείας καὶ καταστροφῆς· ἐν αὐταῖς αἱ ἔριδες, αἱ μάχαι, αἱ ἀκαταστασίαι καὶ πᾶν φαῦλον πρᾶγμα, κατὰ τὸν  Ἀπόστολον Ἰάκωβον, θέλουσι τελείως ἐγκαθιδρυθῆ. Τὸ πολίτευμα τοῦ ποιμένος ἔσται ὑπόδειγμα τῇ ποίμνη, τὰ δὲ πάθη αὐτοῦ μεταδοθήσονται ὡς μόλυσμα αὐτῇ.

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα τοῦ τοιούτου ποιμένος εἰσίν, ἡ μοχθηρία, ὁ φθόνος, τὸ μίσος, ὁ θυμός, ἡ λύπη, ἡ ταραχή, ἡ ἀγανάκτησις, ἡ δυστροπία, ἡ ἀπιστία, ἡ αὐστηρότης καὶ τὰ παρόμοια.

Ὁ ὑπὸ τοιούτων κατεχόμενος μόνον κατὰ θείαν παραχώρησιν δύναται νὰ ἀνυψωθῇ εἰς τὸ εἰρηνικὸν τοῦ πνευματικοῦ ποιμένος ἀξίωμα.

(Συνεχίζεται)

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ

«Περὶ τῶν ἐπισκοπῆς ὀρεγομένων» 

 «Περὶ τῶν ἐπισκοπῆς ὀρεγομένων» (Β΄)

«Περὶ τῶν ἐπισκοπῆς ὀρεγομένων» (Γ΄)

«Περὶ τῶν ἐπισκοπῆς ὀρεγομένων» (Δ΄)