Τι λένε οι Παπικοί για τους Ορθοδόξους και την ένωση - Απόψεις μέσα από τα σχόλιά τους...

 

Διάβασα ένα εξαιρετικό κείμενο (παρατίθεται στο τέλος) που αναλύει την πιθανότητα ένωσης μεταξύ Ορθοδόξων και Παπικών, και αποφάσισα να ρίξω μια ματιά στα σχόλια - που αφορούν το άρθρο -  πιστών της Παπικής Εκκλησίας. Αυτό που συνάντησα ήταν μια σειρά από παθιασμένες απόψεις και προσωπικές εκφράσεις που αντικατοπτρίζουν όχι μόνο τη θεολογική τους στάση, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τους Ορθοδόξους, την ένωση των Εκκλησιών, την πίστη, την εξουσία και την ενότητα της Εκκλησίας.

Παραθέτω κατωτέρω τα - έως τώρα- σχόλια:

12/11/2025, 5:04:42 μ.μ.
Λυπάμαι· ας ξυπνήσουν οι Ορθόδοξοι για να καταλάβουν κάτι τόσο εύκολο να κατανοηθεί όσο το παπικό πρωτείο. Και ας σταματήσουν να ασχολούνται με το filioque γιατί γελοιοποιούνται.

12/11/2025, 5:04:42 μ.μ.
Δεν καταλαβαίνω γιατί δίνουν βήμα στην πρόσκληση αυτού του ετεροδόξου ατόμου, που φαντάζομαι ότι είναι πολύ καλοπροαίρετο (ο Θεός να τον ευλογεί, προσεύχομαι για τη μεταστροφή του), ώστε ο Άγιος Πατέρας να παραιτηθεί από την πρωτοκαθεδρία του και να υποτάξει την αποστολική αλήθεια (όχι) στις συνόδους που η Εκκλησία έχει ήδη τελέσει. Καμία «οικουμενική σύνοδος» με «ορθόδοξους» επισκόπους για να επικυρώσουν, για παράδειγμα, ότι υπάρχει καθαρτήριο (Κύριε, ελέησον), όπως η Σύνοδος της Φλωρεντίας ήδη διακήρυξε ως δόγμα.

11/12/2025, 7:41:00 μ.μ.
Προφανώς η επιδιωκόμενη ενότητα βρίσκεται πολύ μακριά….

11/12/2025, 7:45:45 μ.μ.
Ναι, βέβαια. Να βγάλει λοιπόν μια επιστολή που να χαρακτηρίζει εωσφορικούς και αντίχριστους όλους τους Πάπες των τελευταίων 1000 χρόνων επειδή εσείς δεν αναγνωρίζετε ότι ο Πέτρος ήταν η πέτρα πάνω στην οποία ο Χριστός οικοδόμησε την Εκκλησία Του. Ορθόδοξος από ποια Εκκλησία; Υπάρχουν τόσες και όλες σε διαφωνία, υπερασπίζοντας τον δικό τους «πάπα»... Ο καθολικισμός είναι παγκόσμιος. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες είναι εθνικιστικές. Το σχίσμα προέκυψε επειδή δεν αποδέχθηκαν την τότε χιλιόχρονη πρωτοκαθεδρία της Ρώμης. Τη ζητούσαν για την Κωνσταντινούπολη, δεν ήθελαν να την εξαλείψουν. Για έναν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως στον οποίο έδινε εντολές ο Αυτοκράτορας. Ένα Πατριαρχείο σήμερα χωρίς πιστούς. Και η τρίτη Ρώμη πέρασε τον 20ό αιώνα υπηρετώντας το ΚΚΣΕ ενώ εμείς πολεμούσαμε τον κομμουνισμό. Αυτοί που σήμερα σκοτώνουν ορθόδοξους σλάβους αδελφούς τους ενώ ο Πατριάρχης τους χειροκροτεί. Θα ζητήσουν αυτοί συγγνώμη για τις σφαγές τους κατά την Εικονομαχία; Και όχι. Πιστεύω στο Άγιο Πνεύμα, το Κύριο και ζωοποιό, το οποίο εκπορεύεται από τον Πατέρα και τον Υιό. Που με τον Πατέρα και τον Υιό συμπροσκυνείται και συνδοξάζεται.

11/12/2025, 7:47:09 μ.μ.
Ο Κύριλλος Λούκαρις ήταν φιλοκαλβινιστής που προσπάθησε να φέρει την προτεσταντική μεταρρύθμιση στην εκκλησία. Όσο αφορά την δημιουργία μίας νέας Συνόδου για τα λάθη των Ρωμαιοκαθολικών, υπήρξε ήδη μια Οικουμενική Σύνοδος στη Φλωρεντία που έλυσε τις πειθαρχικές και δογματικές αποκλίσεις και γι’ αυτό με την έγκριση των Ελλήνων εκδόθηκε η Βούλα Laetentur Caeli.

11/12/2025, 7:49:38 μ.μ.
Κατ’ αρχάς δηλώνει ότι «η Κεφαλή όλης της Εκκλησίας (επίγειας και ουράνιας) είναι μόνο ο Ιησούς Χριστός και ότι κάθε Επίσκοπος που ζητά πρωτοκαθεδρία και παγκόσμια εξουσία πάνω από τους άλλους Αρχιποίμενες γίνεται μιμητής του εωσφόρου και ότι «οι καινοτομίες που εισήγαγαν οι προκάτοχοί του στη δεύτερη χιλιετία (Filioque, άζυμος άρτος, καθαρτήριο πυρ κ.λπ.) πρέπει να εξεταστούν ενώπιον Οικουμενικής Συνόδου, της μόνης αρμόδιας να λύσει όσα μας διχάζουν και να διακηρύξει τη Διδασκαλία». Χωρίς να επιθυμώ να συζητήσω εκτενέστερα το πρώτο, θα έπρεπε να πούμε ότι η εφαρμογή αυτής της αρχής καταλήγει σε προτεσταντικό sola fides. Και ως προς το δεύτερο, αν ο Χριστός είναι η παγκόσμια κεφαλή όλων των Εκκλησιών, πώς μπορεί να διεκδικεί μια Οικουμενική Σύνοδος αυτή την εξουσία; Είναι αντινομία να υποστηρίζεται ταυτόχρονα και το ένα και το άλλο.

11/12/2025, 8:58:54 μ.μ.
Οι Ορθόδοξοι έχουν ένα πρόβλημα: το παπικό πρωτείο εξουσίας υπήρχε στους πρώτους αιώνες. Αυτοί το αρνούνται. Από εκεί και πέρα, όλα τα υπόλοιπα….

11/12/2025, 10:49:36 μ.μ.
Είναι ενδιαφέρον αυτό που γράφει αυτός ο Ορθόδοξος γιατί έτσι μαθαίνουμε από πρώτο χέρι τι σκέφτονται. Υπάρχουν πάρα πολλά που μας χωρίζουν και δεν υπάρχει διάθεση να αναλυθούν. Υποθέτω ότι είναι φυσιολογικό ο καθένας να τραβά το νερό προς τον μύλο του, αλλά αυτός ο άνθρωπος το παρακάνει. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσευχόμαστε για την ενότητα. Πολύ περίεργο που ζητά σύνοδο για να λύσει το θέμα. Αλλά το ζήτημα της εξουσίας της συνόδου είναι μια από τις διαφορές, ίσως η σημαντικότερη. Όλοι ζητούν από την Εκκλησία να ζητήσει συγγνώμη, αλλά αυτός ο άνθρωπος δεν αναφέρει τους νεκρούς κατά το σχίσμα που προκάλεσαν εκείνοι.

11/12/2025, 10:50:00 μ.μ.
Το να πει ο Πάπας το Σύμβολο της Πίστεως χωρίς το filioque θα είναι πάντα σοβαρό σφάλμα, δεν μπορεί κανείς να αφαιρεί ή να αγνοεί κάτι για να ευχαριστήσει ή να μην προσβάλει τον άλλον... η αλήθεια είναι μία και δεν υπάρχει άλλη συζήτηση. Αυτό που κάνουν οι Ορθόδοξοι ξεφεύγει από κάθε τάξη, τελεία και παύλα... έτσι θα γίνουν δεκτοί στην αληθινή Εκκλησία του Χριστού... την Καθολική Εκκλησία.

12/12/2025, 7:01:27 π.μ.
Είναι θλιβερό και κρίμα, ακόμη και σε ανθρώπινο επίπεδο, η ποσότητα των ανοησιών που λέτε εσείς από άγνοια και έλλειψη θρησκευτικής καλλιέργειας σε ορισμένες περιπτώσεις, και από αντιχριστιανική τοποθέτηση μεταμφιεσμένη σε θρησκευτικό φανατισμό. Δεν κάνετε καμία χάρη στον Πάπα Λέοντα ΙΔ΄.

Το κείμενο έχει ως εξής:

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΝΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΠΑ ΡΩΜΗΣ κ. ΛΕΟΝΤΑ ΙΔ΄

Αγιώτατε,

Με αισθήματα εκτίμησης προς τον θρόνο της Παλαιάς Ρώμης, ο οποίος επί δέκα περίπου αιώνες υπήρξε πηγή πνευματικής ακτινοβολίας (ενδεικτικά μνημονεύω τους Αγιώτατους Πάπες Κλήμη Α΄, Λέοντα τον Μέγα, Γρηγόριο τον Μέγα, Μαρτίνο Α΄, Λέοντα τον Γ΄), σας απευθύνω την παρούσα επιστολή με πόθο να σας πω με ειλικρίνεια όλα εκείνα τα οποία όφειλαν κανονικά να σας μεταφέρουν κάποιοι Ορθόδοξοι Προκαθήμενοι εάν ήταν πραγματικά Ορθόδοξοι και όχι οπαδοί της αιρέσεως του Οικουμενισμού [1] 

Οι πρόσφατες ενέργειές σας απέναντι στους Ορθοδόξους και κυρίως η κίνησή σας να απαγγείλετε το Σύμβολο της Πίστεως στη Νίκαια χωρίς την προσθήκη του Φιλιόκβε, έχει ερμηνευτεί διττώς από αυτούς ως προς τον σκοπό της. Μία μερίδα θεωρεί ότι πρόκειται για πράξη εντυπωσιασμού με σκοπό το κέρδος (θυσιάζετε κάτι μικρό - απαγγελία χωρίς το Φιλιόκβε - για να κερδίσετε το μέγιστο, δηλαδή αυτό που απασχολούσε διακαώς κάθε Πάπα της δεύτερης χιλιετίας - την αναγνώρισή του ως Κεφαλή της παγκόσμιας Εκκλησίας). Η άλλη πλευρά θεωρεί ότι έχει στο πρόσωπό σας έχει βρεθεί επιτέλους ένας Πάπας ο οποίος είναι διατεθειμένος να αγωνιστεί με ταπείνωση και διάθεση μετανοίας για την επιστροφή της Παλαιάς Ρώμης στην Εκκλησία της πρώτης χιλιετίας.

Φυσικά δεν είμαι καρδιογνώστης για να γνωρίζω τον σκοπό σας και τα βαθύτερα κίνητρά σας.

Γνωρίζω όμως ότι εάν ο σκοπός σας είναι κοινός με τους υπόλοιπους Οικουμενιστές (δηλαδή να επιτευχθεί μία «Ενότητα» με την οποία θα θυσιάζεται η αποκεκαλυμμένη Αλήθεια στο βωμό της πολιτικής) ή αν επιμένετε στον σκοπό των προκατόχων σας της δεύτερης χιλιετίας (δηλαδή να επιτευχθεί μία «Ενότητα» με ορατή Κεφαλή τον Πάπα Ρώμης) τότε παρακαλούμε να αγνοήσετε την παρούσα Επιστολή δηλώνοντας με την σιωπή σας τις προθέσεις σας, όπως εγώ σας δηλώνω ευθαρσώς την πρόθεση χιλιάδων Ορθοδόξων να αγωνιστούμε μέχρι θανάτου (του δικού μας, όχι άλλων) για να αποτρέψουμε μια τέτοια κακή «Ενότητα» [2].

Εάν όμως ο σκοπός σας είναι αγαθός και όντως επιθυμείτε να υπάρχει Ενότητα βασισμένη πάνω στην Αλήθεια, τότε σας προτρέπω θερμότατα να προβείτε σε μία δημόσια δήλωση συμφωνίας με τον Πάπα Γρηγόριο τον Μέγα (+604) ότι Κεφαλή ολόκληρης της Εκκλησίας (επίγειας και ουράνιας) είναι μόνο ο Ιησούς Χριστός και πως όποιος Επίσκοπος ζητεί παγκόσμια πρωτιά και εξουσία έναντι των άλλων Αρχιερέων αποτελεί μιμητή του Εωσφόρου και πρόδρομο του Αντιχρίστου [3]. 

Όπως είναι αντιληπτό μετά από μια τέτοια - τιτανιαιών διαστάσεων και πρόξενο ανεκλάλητης χαράς για μας τους Ορθοδόξους - Δήλωση εκ μέρους σας θα πρέπει όλες οι υπόλοιπες καινοτομίες που εισήγαγαν κατά τη δεύτερη χιλιετία  οι προκάτοχοί σας (Φιλιόκβε, άζυμα, καθαρτήριο πυρ κλπ.) να εξεταστούν ενώπιον μίας Οικουμενικής Συνόδου [4], μόνης αρμοδίας να επιλύσει όλα όσα μας χωρίζουν και να διακηρύξει την εν Αληθεία κατά Θεόν Ένότητα.

Σε αυτήν την περίπτωση να είστε σίγουρος ότι ένα τεράστιο πλήθος Ορθοδόξων θα σταθεί ταπεινά και με ευγνωμοσύνη στο πλευρό σας. 

Επιπροσθέτως θα μας χαροποιούσε και μία δήλωση συγγνώμης για όλα τα θύματα που δημιούργησε η θρησκευτική βία της Εκκλησίας σας εναντίον των προγόνων μας, μνημονεύοντας εξ αυτών κυρίως τον Μέγα Μάρτυρα της Αληθινής Πίστης Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλο Λούκαρι (+1638). 

Η παρούσα ανοικτή επιστολή, δέον να εκληφθεί ως έκκληση πραγματικού ενδιαφέροντος, με την ελπίδα να κατανοήσετε ότι στη περίπτωση που δεχθείτε την ως άνω προτροπή ενός ταπεινού πιστού, αυτό δεν θα αποτελεί σε καμία περίπτωση μία ταπεινωτική υποχώρηση σας, αλλά μία γενναία Επιστροφή στο κοινό θεμέλιο που μάς ενώνει, πράξη για την οποία το όνομά σας θα ανυψωθεί πάνω από όλους τους προκατόχους σας, κατά τα αψευδή λόγια του Κυρίου «ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» [5].

Εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μας όπως η Κεφαλή της Εκκλησίας, ο Μέγας Αρχιερεύς Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, να σας φωτίσει να πράξετε τα δέοντα προς ευφροσύνη πάντων των Χριστιανών.

Μετά της οφειλομένης προς όλους εν Χριστώ αγάπης και μεθ' εξαιρέτου τιμής. 

Νικόλαος Μάννης

δάσκαλος και εκκλησιαστικός συγγραφέας

(nikolaosmannis@gmail.com)

 

[1] Ως Οικουμενισμό ενταύθα εννοείται η εκκλησιολογική αίρεση κατά την οποία η «Ενότητα των Εκκλησιών» είναι ανώτερη από την αποκεκαλυμμένη Αλήθεια.  

[2] «Ἔστιν οὖν σχισθῆναι καλῶς, καὶ ἔστιν ὁμονοῆσαι κακῶς» (Ι. Χρυσοστόμου, Ομιλία 57 στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, PG 59, 314).

[3] Μεγάλου Γρηγορίου, Επιστολάριον, Βιβλίον Ε΄ (Επιστολές 18, 20, 21 και 43), Βιβλίον Ζ΄ (Επιστολή 33), Βιβλίον Η΄ (Επιστολή 30).

[4] Στην οποία όμως οι συμμετέχοντες Πατέρες θα πρέπει να εκφέρουν ελεύθερα την άποψή τους και όχι εκβιαζόμενη από εξωτερικούς παράγοντες, όπως έγινε για παράδειγμα στην Φεράρα/Φλωρεντία.

[5] Λουκ. ιδ΄ 11.

 

ΠΗΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΩΝ: https://infovaticana.com/en/2025/12/11/open-letter-from-an-orthodox-faithful-to-the-pope-of-rome-leo-xiv/

Αναζητώντας τη «Χρυσή Εποχή» (8ο μέρος)

 

Η άγνοια της πραγματικής εκκλησιαστικής ιστορίας οδηγεί στην αδυναμία να ζει κανείς το παρόν χωρίς να καταφεύγει σε μια ουτοπία, που προβάλλεται σε ένα μακρινό και εξιδανικευμένο παρελθόν και η ουτοπία είναι ακριβώς ο τόπος όπου γεννιούνται οι αιρέσεις και οι σχίσματα. Για να είναι λιγότερα, δεν πρέπει να περιμένουμε μέχρι ένας άνθρωπος που πλησιάζει από μακριά να διακρίνει μόνος του τις πληγές μας και να φρίξει γι’ αυτές. Εμείς οι ίδιοι πρέπει με ειλικρίνεια να προειδοποιούμε όσους μας περιβάλλουν: είμαστε άρρωστοι. Μαζί μας η ζωή είναι βαριά και δύσκολη. Εμείς οι ίδιοι μόλις μαθαίνουμε να είμαστε χριστιανοί και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αξίζουμε. Κι όμως, ο Χριστός δεν μας αποδιώχνει· μας ανέχεται και κατά στιγμές μας επιτρέπει να βιώσουμε και να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο θεραπεύει τους ανθρώπους. «Αν η επίγεια Εκκλησία ήταν Εκκλησία αγίων, τότε δεν θα είχε τον σκοπό της υπάρξεώς της. Η Εκκλησία είναι ιατρείο, όχι κοινωνία σωσμένων, αλλά κοινωνία σωζομένων» γι’ αυτό και, σύμφωνα με τον παρήγορο λόγο του οσίου Εφραίμ του Σύρου, «όλη η Εκκλησία είναι Εκκλησία μετανοούντων…είναι Εκκλησία καταπονουμένων»[1]…
Το συμπέρασμα, σε σχέση με το θέμα, είναι απλό: δεν πρέπει κάθε αμαρτία που βλέπουμε μέσα στην Εκκλησία να τη θεωρούμε ως ένδειξη έλλειψης χάριτος της Εκκλησίας ή της εποχής στην οποία ζούμε. Από την αμαρτία δεν χρειάζεται να συμπεράνουμε αμέσως τη σατανική αιχμαλωσία ολόκληρης της Εκκλησίας, όπως συχνά πράττουν οι οπαδοί διάφορων σχισμάτων. Το ζήτημα δεν είναι το πόσο δίκαιοι είμαστε, αλλά η μακροθυμία του Θεού.

 ΕΡΩΤΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ:

Ε: Πάτερ, το τέλος του κόσμου συνήθως συνδέεται με την έλευση του Αντίχριστου. Ποιος όμως είναι ο Αντίχριστος κατά την αντίληψη της Εκκλησίας και τι μπορούμε να περιμένουμε από αυτόν;

Α.: Πρώτον, ο Απόστολος Ιωάννης λέει στις Επιστολές του (όχι στην Αποκάλυψη ) ότι υπάρχουν πολλοί αντίχριστοι. Με αυτή την έννοια, αντίχριστος «με μικρό γράμμα» είναι κάθε άτομο που βρίσκεται σε κατάσταση ενεργού αγώνα κατά της Εκκλησίας.
Δεύτερον, ο Αντίχριστος είναι στην πραγματικότητα ένα κάτοπτρο εικόνας του Χριστού. Γενικά, για τον αρχαίο και μεσαιωνικό πολιτισμό, ένας καθρέφτης είναι ένα πολύ παράξενο αντικείμενο, με κάτι το περίεργο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το πρόθεμα («αντί») στα ελληνικά σημαίνει όχι μόνο «εναντίον», αλλά και «αντί». Ο Αντίχριστος έρχεται στη θέση του Χριστού, δηλαδή αντικαθιστά τον Χριστό και για να συμβεί μια τέτοια αντικατάσταση, πρέπει να «μοιάζει» με τον Χριστό. Υπάρχει μια ομοιότητα σαν καθρέφτης εδώ: βλέπουμε ότι ο Χριστός είχε τρεισήμισι χρόνια επίγειου κηρύγματος, επίγειας διακονίας. Ομοίως, η Αποκάλυψη λέει ότι η επίγεια βασιλεία του Αντίχριστου θα διαρκέσει τρεισήμισι χρόνια. Ο Χριστός έκανε θαύματα - αναμφίβολα, ο Αντίχριστος θα κάνει «θαύματα». Ο Χριστός είχε τους μαθητές του, είχε την Εκκλησία του, φυσικά ο Αντίχριστος θα έχει και κάτι παρόμοιο. Ο Χριστός ήταν παγκοσμίως ανοιχτός. αναμφίβολα, ο Αντίχριστος θα είναι επίσης παγκοσμίως ανοιχτός και θα είναι επίσης έτοιμος να απορροφήσει και να υποτάξει στην εξουσία του, στο «ευαγγέλιό» του, όλες τις πολιτιστικές, εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις, επανερμηνεύοντας την καθεμία με τον δικό του τρόπο φυσικά. Η διαφορά έγκειται στις προθέσεις. Οι προθέσεις θα είναι αντίθετες.

Ε: Έτσι, ο Αντίχριστος θα είναι ένα συγκεκριμένο άτομο, το οποίο θα κατέχει επίσης τεράστια κοσμική δύναμη;

Α: Ναι. Πιστεύω ότι ο Αντίχριστος μπορεί να περιγραφεί χρησιμοποιώντας αρνητική θεολογία. Γνωρίζουμε τι συνέβη στον Χριστό και από αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε τι θα συμβεί στον Αντίχριστο. Εδώ βλέπουμε τους τρεις πειρασμούς του Χριστού, που ερμηνεύονται άριστα από τον Φ.Μ. Ντοστογιέφσκι στον «Μεγάλο Ιεροεξεταστή», τον πειρασμό του ψωμιού, τον πειρασμό της εξουσίας και τον πειρασμό των θαυμάτων. Αυτοί οι τρεις πειρασμοί, που απορρίφθηκαν από τον Χριστό, είναι σαφώς αυτοί που θα δεχτεί ο Αντίχριστος. Θα αναλάβει την εξουσία πάνω στις ανθρώπινες ψυχές μέσω θαυμάτων, την εξουσία πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις μέσω της υιοθέτησης των μοχλών της γήινης διακυβέρνησης και την εξουσία πάνω στα σώματα μέσω του ελέγχου των μηχανισμών διανομής των υλικών αγαθών. Παρεμπιπτόντως, αυτό το τελευταίο, ένα υπερβολικό ενδιαφέρον για τη διανομή, επέτρεψε στον Φ.Μ. Ντοστογιέφσκι να βλέπει σοσιαλιστικά ιδεώδη στα χαρακτηριστικά του Αντίχριστου. 

Ε: Σημαίνουν τα λόγια σας ότι η βασιλεία του Αντίχριστου θα είναι ένα είδος παγκόσμιας υπερεθνικής δομής, κάτι σαν παγκόσμια κυβέρνηση;

Α: Η βασιλεία του Αντίχριστου πρέπει να είναι οικουμενική με την αρχική έννοια της λέξης. Για να μπορέσει το βασίλειο του Αντίχριστου να πετύχει πλήρως τον σκοπό του, θα είναι αναγκαίο να περιθωριοποιήσει τον χριστιανισμό και κατόπιν να εξαλειφθεί. 

Ε: Αναφέρατε θαύματα, αλλά οι περισσότεροι σύγχρονοι ορθολογιστές πιστεύουν γενικά ότι όλα αυτά είναι «παραμύθια των γριών»...

Α: Ειλικρινά, έχω ξεχάσει προ πολλού πώς μοιάζουν οι «σύγχρονοι ορθολογιστές». Συναντώ σύγχρονους αντιχριστιανούς, σύγχρονους ανθρώπους με κοσμικό πνεύμα, αλλά συνήθως δεν υπάρχει σχεδόν κανένα ίχνος ορθολογισμού σε αυτούς. Αυτό είναι εμφανές, για παράδειγμα, από το γεγονός ότι με το ίδιο πάθος με το οποίο αυτοί οι υποτιθέμενοι ορθολογιστές κολλάνε κάθε κόμμα στη Βίβλο, με το ίδιο πάθος, προς διαφορετική κατεύθυνση, αγκαλιάζουν τις πιο παράξενες ιστορίες «θαυμάτων» που συμβαίνουν εκτός Εκκλησίας. Μιλάω για τον αποκρυφισμό και τα συναφή. Επομένως, δυστυχώς, οι άνθρωποι σήμερα στερούνται απλού ορθολογισμού. Είμαι πεπεισμένος ότι η σύγχρονη κοσμοθεωρία στερείται ορθολογισμού.

Ε: Και αυτό τελικά παίζει ρόλο στα χέρια του επερχόμενου Αντίχριστου;

Α: Φυσικά. Η εξουσία πάνω στις ψυχές, δηλαδή η ίδια η θρησκευτική εξουσία, θα είναι μια δύναμη που θα προσπαθήσει να δημιουργήσει ένα υποκατάστατο για τις πραγματικές ιστορικές θρησκείες αντικαθιστώντας τες με κενά σχήματα. Ορισμένες εξωτερικές μορφές ίσως παραμείνουν, αλλά το περιεχόμενο θα είναι τελείως άλλο. Αν κάποιος αναζητήσει έναν κοινό παρονομαστή ανάμεσα σε διαφορετικά φιλοσοφικά συστήματα, στο τέλος θα μείνει με το μηδέν. Πάρτε την αρχαία ελληνική φιλοσοφία· δεν θα βρείτε ούτε μία ιδέα που να τη δέχονταν όλοι οι Έλληνες φιλόσοφοι. Το ίδιο συμβαίνει και με την ινδική παράδοση. Από μακριά μοιάζει ενιαία, όμως στην πραγματικότητα είναι δύο χιλιετίες διαρκών συγκρούσεων, αντιλογιών, σχολαστικότητας, διασπάσεων. Αν έπειτα προσθέσουμε την ευρωπαϊκή φιλοσοφία, τη χριστιανική, την κινεζική και προσπαθήσουμε να βγάλουμε κάτι κοινό, δεν πρόκειται να προκύψει τίποτα αξιόλογο. Το ίδιο ισχύει και με τις θρησκείες· αν θελήσει κανείς να εξαγάγει ένα «πανανθρώπινο» περιεχόμενο, αυτό θα είναι κενό, αδιάφορο και τεχνητό. Μπορεί όμως να φανεί χρήσιμο σε όσους θέλουν, με μια ευπρεπή πρόφαση, να απαλλαγούν από τις θρησκείες γιατί ο άνθρωπος αισθάνεται πως η πίστη φέρνει μαζί της μια απαίτηση, μια πρόσκληση για ανακαίνιση του βίου, για διακονία, και αυτό δεν το επιθυμούν όλοι ούτε όμως μπορούν όλοι να το ομολογήσουν ανοιχτά.
Μόνο μία φορά άκουσα έναν νέο να ομολογεί τίμια γιατί απομακρύνθηκε από την Εκκλησία. Αφού ξεκαθαρίσαμε τις φιλοσοφικές του απορίες, είπε: «Δεν θα βαπτιστώ, γιατί τότε πρέπει να κόψω τις ιστορίες με τις γυναίκες, και δεν το θέλω». (Να σημειώσω πως αργότερα, όταν τελείωσε τις σπουδές του, παντρεύτηκε και τελικά ήρθε στην Εκκλησία.) Συνήθως, όμως, οι άνθρωποι νομίζουν πως αυτό που τους κρατάει μακριά είναι το μυαλό τους, όχι κάτι άλλο.
Γι’ αυτό, παρότι ο Χριστός είπε: «Θα σας αναπαύσω», στο αρχικό Του κήρυγμα, έκανε σχεδόν το αντίθετο· ταρακουνούσε, αναποδογύριζε, αναστάτωνε τον μικροαστικό κόσμο, την ψευδαίσθηση αυτάρκειας των Φαρισαίων. Από αυτή την άποψη, είναι δίκαιο να βλέπει κανείς έναν ανατρεπτικό και η αντίδραση του κόσμου απέναντι στους ανατρεπτικούς είναι πάντοτε η ίδια. Ας μην ξεχνάμε ακόμη πως ο Χριστιανισμός ονομάστηκε «αλάτι» της γης και πως η γη πάσχει, είναι πληγωμένη. Δεν είναι δύσκολο, λοιπόν, να φανταστεί κανείς την αντίδραση ενός τραυματισμένου οργανισμού όταν πάνω στις πληγές του πέφτει αλάτι. Η απόρριψη που δείχνει ο κόσμος απέναντι στο Ευαγγέλιο είναι απολύτως κατανοητή και δεν αποκλείεται να ξαναδοκιμάσει να απαλλαγεί από εμάς, τους χριστιανούς.

Ε: Παρότι το χριστιανικό μήνυμα είναι πράγματι ταυτισμένο με την αγάπη, κάποιοι ξαφνιάζονται όταν συναντούν τις εικόνες της Αποκάλυψης, οι οποίες συχνά διαβάζονται σαν τρομακτικές. Έχει συμβεί μάλιστα μια μετατόπιση στο ίδιο το νόημα της λέξης. «Αποκάλυψη» σημαίνει απλώς «αποκάλυψη, φανέρωση», και δεν περιέχει από μόνη της κανέναν τόνο φρίκης. Κι όμως, στο άκουσμά της οι περισσότεροι φαντάζονται καταστροφές. Το ίδιο και ο όρος «αποκαλυπτικός», που πλέον παραπέμπει σχεδόν αποκλειστικά σε κάτι φοβερό, σαν μια τιμωρητική ρομφαία που θα πέσει στις τελευταίες στιγμές της ιστορίας.

Α: Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για ρομφαία, αλλά εγώ το βλέπω περισσότερο σαν πολιορκητικό κριό που ρίχνει τα τείχη μιας πολιορκημένης πόλης. Οι πύλες του Άδη, όπως ξέρουμε, είναι κλειδωμένες από μέσα, δεν μας φυλακίζει ο Θεός σε κάποιο στρατόπεδο αιώνιας τιμωρίας· εμείς οι ίδιοι κλειδαμπαρωνόμαστε μακριά Του, και το κάνουμε με διάφορους τρόπους. Άλλοτε το αποφασίζουμε συνειδητά, σαν να πηγαίνουμε εμείς οι ίδιοι στην πόρτα και να γυρίζουμε το κλειδί άλλοτε όμως οι πόρτες κλείνουν μόνες τους, από κάποιο ρεύμα αέρα που φυσάει μέσα στην ψυχή και στην κοινωνία. Ένας τέτοιος «ανεμοστρόβιλος» μπορεί να σπρώξει τη θύρα χωρίς να το καταλάβουμε, και ίσως να μη μας ενοχλούσε κιόλας που συνέβη αυτό...
Η κοινωνική ζωή, ιδίως τους τελευταίους αιώνες, διαμορφώνεται με τρόπο που κάνει όλο και δυσκολότερη τη ζωή του ανθρώπου μέσα στην πίστη. Δημιουργούνται μηχανισμοί που μας μπλοκάρουν σχεδόν αυτόματα, και επειδή μένουν αθέατοι, δεν νιώθουμε καν ότι μας στερούν την ελευθερία. Κι αφού δεν καταλαβαίνουμε πως αυτή η στέρηση υπάρχει, δεν γεννιέται μέσα μας ούτε η ανάγκη αντίδρασης. Κάποτε μπορεί να γεννηθεί μια αντίδραση, αλλά συνήθως παίρνει τις πιο παράλογες μορφές, σαν να μην ξέρει ο άνθρωπος ενάντια σε τι πρέπει στ’ αλήθεια να σηκώσει το ανάστημά του. Έτσι, λίγο λίγο συνηθίζουμε στη φυλακή μας και όταν πια συνηθίσουμε ολοκληρωτικά, όταν ο μικρός μας κόσμος κλειστεί τελείως και απομονωθεί, τότε θα ακουστεί απ’ έξω το χτύπημα του κριού. Όχι από μέσα· μέσα δεν θα έχει μείνει παρά στάχτη. Θα είναι μια προσπάθεια διάσωσης που θα έρθει απ’ έξω, για να ανοιχτεί δίοδος αέρα σε έναν κόσμο βυθισμένο και πνιγμένο, θα χρειαστεί να σπάσουν πόρτες, αλλιώς δεν θα φτάσει σε εμάς καθόλου καθαρός αέρας.
Το πιο θλιβερό είναι πως αυτή η σωστική επέμβαση που θα κάνει ο Χριστός στο τέλος της ιστορίας δεν θα είναι ολοκληρωτική. Ο Χριστός μπορεί να συντρίψει εκείνους τους φραγμούς που σηκώθηκαν σχεδόν μηχανικά, από τα ρεύματα της κοινωνίας, όχι από την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, αλλά δεν θα διαρρήξει ποτέ τη θύρα μιας ψυχής που συνειδητά δεν Τον θέλει. Γι΄ αυτό και λένε συχνά πως ο Χριστός είναι «κύριος» δεν μπαίνει ποτέ χωρίς να χτυπήσει και χωρίς να έχει την άδεια του οικοδεσπότη.
Πολλών ανθρώπων η πίστη έχει κλαπεί χωρίς οι ίδιοι να το θελήσουν. Ο απόστολος Παύλος έλεγε: «οι κακές συναναστροφές διαφθείρουν τα καλά ήθη» (Α΄ Κορινθίους 15:33). Αυτούς τους φραγμούς ο Θεός μπορεί να τους γκρεμίσει, όμως αν ο άνθρωπος έχει χτίσει μόνος του τείχη μέσα του, τότε ο Χριστός δεν θα σταθεί εμπόδιο σε εκείνον που επιλέγει να αυτοεξοριστεί.
Έτσι οι άνθρωποι, λίγο από επιλογή και λίγο άθελά τους, θα φτιάξουν μια κοινωνία όπου θα χαθεί η βασική ελευθερία, η ελευθερία να είναι κανείς με τον Θεό και τότε ο Θεός θα εισβάλει για να μας σώσει. Αν όμως φανεί πως κάποιος θέλει συνειδητά να μείνει ορφανός, θα μείνει. Η σωτηρία δεν μπορεί να γίνει καθολική και απόλυτη, γιατί δεν φτάνει να ρίξεις σωσίβια σε έναν που πνίγεται· πρέπει και εκείνος να θελήσει να τα πιάσει. Αν θέλει να χαθεί, όσα κι αν του ρίξεις, δεν θα πιάσουν τόπο.

---

[1] Άγιος Εφραίμ ο Σύρος. Περί Μετανοίας // Έργα: Σε 6 μέρη. 4η έκδοση. 1900. Μέρος 4. Σ. 142.

 

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ

Αναζητώντας τη «Χρυσή Εποχή» (1ο μέρος)

Αναζητώντας τη «Χρυσή Εποχή» (2ο μέρος)

Αναζητώντας τη «Χρυσή Εποχή» (3ο μέρος)

Αναζητώντας τη «Χρυσή Εποχή» (4ο μέρος)

Αναζητώντας τη «Χρυσή Εποχή» (5ο μέρος)

Αναζητώντας τη «Χρυσή Εποχή» (6ο μέρος)

Αναζητώντας τη «Χρυσή Εποχή» (7ο μέρος)