Πέμπτη 6 Ιουλίου 2023

Ο ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ (1)


Το πανομοιότυπον της υπογραφής του Θ. Φαρμακίδου


«Διά νά δώσουμε πέρας εἰς τό προοίμιον αὐτό, θά εἴπωμεν μέ δύο λέξεις ὅτι: Το σημερινό Ἔθνος δέν ἐπῆγεν δυστυχῶς τόσον ἐμπρός, ὅσον λέγουν αὐτοί. (οἱ Εὐρωπαϊστές). Τό Ἔθνος τό Ἑλληνικόν, τό δοῦλον τουλάχιστον, εἶναι ἀκόμη πολύ πίσω καί τό ἐλεύθερον δέν δύναται να τρέξη ἀρκετά εμπρός, χωρίς τό ὅλον να διασπαραχθῆ, ὡς διασπαράσσεται, φεῦ! ἤδη. Ὁ τρέχων πρέπει να περιμένη καί τόν ἑπόμενον, ἐάν θέλη ἀσφαλῶς νά τρέχη. Ὁ ἐλεύθερος πρέπει να βοηθῆ τόν δεσμώτην ἢ πρέπει νά τόν ἀνακουφίζη. Ὅσον παρέρχεται ὁ χρόνος, τόσον τό ἐλεύθερον Ἔθνος καθίσταται, οἴμοι! ἀνικανώτερον, όπως δώση χείρα βοηθείας εἰς τό δοῦλον Εθνος.

Ἄγγλος ἢ Γερμανός ἢ Γάλλος δύναται νά εἶναι κοσμοπολίτης ἢ ἀναρχικός ἢ ἄθεος ἢ ὅτι δήποτε. Ἒκαμε τό πατριωτικόν χρέος του, έκτισε μεγάλη πατρίδα. Τώρα εἶναι ἐλεύθερος να ἐπαγγέλεται χάριν πολυτελείας τήν ἀπιστίαν καί τήν ἀπαισιοδοξίαν.

Αλλά Γραικύλος τῆς σήμερον, ὅστις θέλει να κάμη δημοσία τόν ἄθεον ἢ τον κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει με νάνον ἀνορθούμενον ἐπ' ἄκρων ὀνύχων καί τανυόμενον νά φθάση εἰς ὕψος καί φανῆ καί αὐτός γίγας. Τό Έλληνικόν Ἔθνος, τό δοῦλον, ἀλλ' οὐδέν ἧττον καί τό ἐλεύθερον, έχει καί θά ἔχη διά παντός ἀνάγκην τῆς θρησκείας του.

Τό ἐπ' εμοί, ἐνόσω ζῶ καί ἀναπνέω καί σωφρονῶ, δέν θά παύσω πάντοτε, ἰδίως δέ κατά τάς πανεκλάμπρους ταύτας ἡμέρας νά ὑμνῶ μετά λατρείας τόν Χριστόν μου, να περιγράφω μετ' ἔρωτος τήν φύσιν καί νά ζωγραφῶ μετά στοργῆς τά γνήσια Ελληνικά ήθη. «Εάν ἐπιλάθωμαί σοι, Ἱερουσαλήμ, ἐπιλησθείη ἡ δεξιά μου, κολληθείη ἡ γλῶσσα μου τῷ λάρυγγι μου, ἐάν μή σοῦ μνησθῶ».

(Αλ. Παπαδιαμάντης, «Λαμπριάτικος Ψάλτης»)


Πριν ασχοληθούμε με την πολυκύμαντη ζωή του Θεόκλητου Φαρμακίδη και το πολυσχιδές έργο του και πριν ακόμα αναφερθούμε στους ανθρώπους και στα γεγονότα, που διαμόρφωσαν τις φιλοσοφικές, φιλολογικές και θρησκευτικές του αντιλήψεις και προοπτικές, νομίζουμε ότι πρέπει να περιγράψουμε σε συντομία το γενικό πνεύμα της εποχής του.

Σημαντικό ρόλο στους προσανατολισμούς του, έπαιξε ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός.

Ας δούμε όμως το πως οι ίδιοι οι διαφωτιστές περιγράφουν την ''αλλαγή'' αυτή, αυτό το ''πέρασμα'' από την ''παλαιά'' αντίληψη και ''πλάνη'' του ανθρώπου στην ''νέα'' και ''ανατρεπτική'' πρόοδο.....


1. Ο ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ ΚΑΙ Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ


Ο Διαφωτισμός, που κατά τον 18ο αιώνα επικράτησε σχεδόν δυναμικά σ' ολόκληρη την Ευρώπη, επηρέασε σοβαρά την πολιτική σκέψη, την επιστημονική μεθοδολογία, τον φιλοσοφικό στοχασμό και τις αντιλήψεις για την ίδια τη ζωή[1].

Ο Διαφωτισμός ήταν ένα φιλοσοφικό κίνημα πλούσιο και πολυδιάστατο. Κυρίως άνθισε στη Γαλλία (με τους Εγκυκλοπαιδιστές Μοντεσκιέ, Μετρί, κ.ά.), στη Γερμανία (με τους Λάϊμπνιτς, Λέσσιγκ, Βόλφ κ.ά) και κατά δεύτερο λόγο στην Αγγλία (με τον Τζων Λοκ κ.ά.). Οι ρίζες του ανάγονται στον Βάκωνα (1561 - 1626) ο οποίος εξήρε το ρόλο της Επιστήμης. Είχε όμως αρχίσει από την Αναγέννηση και ενισχύθηκε στην εποχή της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης από τον Λούθηρο[2] και τα επιστημονικά επιτεύγματα του Κοπέρνικου, Κέπλερ και του Νεύτωνα.[3]

Ο Διαφωτισμός υπήρξε ιδιαίτερα επαναστατικός στην ανατροπή της παλιάς αντίληψης και της πλάνης του ανθρώπου.

Ο πυρήνας του είναι η προσπάθεια, όπως με την πρόοδο της επιστημονικής έρευνας, το ανθρώπινο πνεύμα απαλλαγεί από τις ανθρώπινες προλήψεις και φθάσει στην ορθή αντίληψη για τη ζωή.

Η αναταραχή που προκάλεσε ο Διαφωτισμός, βασιζόταν στη θεωρία της φυσικής ισότητας όλων των ανθρώπων και στη θεωρία της λαϊκής κυριαρχίας. Μια θεωρία, που αρνιόταν το δικαίωμα του «άρχειν» στις παραδοσιακές απολυταρχικές μοναρχίες και κυρίως στην αναστολή των δυναστικών επιβουλών των μεγάλων εις βάρος των μικρών κρατών[4].

Η ακήρυκτη θεωρητική σύγκρουση, μεταξύ της παλιάς Ελληνικής φιλοσοφίας και της νέας φιλοσοφίας των Διαφωτιστών, η οποία εκτυλίχθηκε στη σκιά των μεγάλων και δυνατών ζυμώσεων της εποχής, καθιστά σαφέστερες τις πολυσήμαντες διαστάσεις των πνευματικών συγκρούσεων, για τα ιστορικά πεπρωμένα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας[5].

Μέσα από τις δύο αυτές διαφορετικές κοσμοθεωρίες, τη Θεοκρατική (Παράδοση) και την Ανθρωποκεντρική (Διαφωτισμός) διαμορφώθηκαν πολιτικά και Εκκλησιαστικά θέματα στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος.

Η Φιλοσοφία του Διαφωτισμού συμπορευόταν απόλυτα με τις ιδέες του Φαρμακίδη για την ανεξαρτησία της Ελλάδας.

Πολλά σοβαρά και συγκλονιστικά γεγονότα συνετέλεσαν στη διαμόρφωση του Φιλοσοφικού επαναστατικού αυτού κινήματος, δηλαδή του Διαφωτισμού.

Πρώτα, πρώτα η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, που έγινε στην Αμερική το 1776. Μ' αυτή κηρύχθηκε και αναγνωρίστηκε η φυσική ενότητα όλων των ανθρώπων. Η δουλεία και τα ανθρωποπάζαρα σταμάτησαν και η κοινωνική δικαιοσύνη έγινε το κυρίαρχο κήρυγμα του Νέου Κόσμου.

Στη Γαλλία η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου το 1789 υπονόμευσε τη χρήση βίας, την ανισότητα και την κοινωνική αδικία. Η Γαλλική Επανάσταση αποτέλεσε μεγάλο σταθμό στην ιστορία. Ανακούφισε τις λαϊκές τάξεις και συνάμα έγινε παράδειγμα για μίμηση από τους καταδυναστευμένους λαούς.

Στην Αγγλία έγινε η μεγάλη βιομηχανική επανάσταση. Αποδέσμευσε τον άνθρωπο από την εργατική εκμετάλλευση. Άνοιξε νέους ελπιδοφόρους ορίζοντες για τη βελτίωση των συνθηκών ανθρώπινης ζωής. Μεταβλήθηκε η αγροτική απασχόληση με τις τοπικές αγορές, σε μια βιομηχανική κοινωνία με παγκόσμιες σχέσεις. Σ' αυτή συνετέλεσαν αναμφισβήτητα οι ανακαλύψεις και οι εφευρέσεις του 18ου αιώνα.

Ακολούθησαν οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι, ο Ρομαντισμός, η αφύπνιση των λαών[6].

Όλα αυτά αποτελούσαν έντονα σημάδια, που φανέρωναν ουσιαστικά το τέλος του Μεσαίωνα και την ανατολή μιας εποχής με ριζοσπαστικές αλλαγές στη ζωή του ανθρώπου.

Ο Διαφωτισμός της Ευρώπης πολύ γρήγορα βρήκε πρόσφορο έδαφος, στην υπόδουλη Ελλάδα.

Ο Αδαμάντιος Κοραής στο Παρίσι, ο Θεόκλητος Φαρμακίδης στη Βιέννη, ο Αθανάσιος Ψαλίδας, δυναμικός εκπρόσωπος του νεοελληνικού Διαφωτισμού, πρωτοπόρος της γλωσσικής αλλαγής, και έπειτα διδάκτωρ της Ιονίου Ακαδημίας, ο Δημ. Καταρτζής, ο Γρηγ. Κωνσταντάς κ.ά. στην υπόδουλη Ελλάδα, αποτελούσαν ένα κύκλωμα, που μεταλαμπάδευε τον Διαφωτισμό στην Πατρίδα μας[7].

Ο Αθαν. Ψαλίδας (1764-1829) κράτησε συνεχή επαφή με τον Κοραή και ακολούθησε πιστά το δρόμο, που χάραξε εκείνος. Δυναμικός στο λόγο και στην γραφίδα, φανατικός μετακενωτής του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού στην Ελλάδα γράφει:

«Πρῶτον νά μήν κρίνη μέ τάς προλήψεις τῶν ἄλλων, ἀλλά με το φῶς τοῦ νοός του.

Δεύτερον να στοχάζεται ἂν καί αὗται αἱ ἰδέαι, συμφωνοῦν μέ αὐτά τά πράγματα, και Τρίτον, ἂν εἶναι καί ἀπό μέρους τοῦ νοός του αἱ ἰδέαι τῶν λεγομένων. Νά μή δεχόμαστε κανένα ἐπιχείρημα ἐκ τῶν προτέρων, ἀλλά ὅλα ἐκ τῶν ὑστέρων. (...) επειδή ἡμεῖς καί ὅ,τι ἐννοοῦμεν καί ὅ,τι προσλαμβάνομεν, ἐξ αὐτῆς τῆς πείρας γιγνώσκομεν..» (Γ. Καρράς σελ. 42)

Όλοι οι Διαφωτιστές, συνιστούν τη μελέτη των θετικών επιστημών. Ο Αθ. Ψαλίδας συνιστά την μελέτη της Μηχανικής, της Οπτικής, της Φυσικής και της Χημείας.

Ο Φαρμακίδης το ίδιο. Για την Γεωγραφία έγραφε στον «Λόγιο Ἑρμῆ».

«Από τήν Γεωγραφίαν ὁδηγοῦνται οἱ Ἱστορικοί, οἱ Ρήτορες, οἱ Ποιητές και Στρατηγοί καί ἥρωες. Ἡ πρόοδός της εἶναι συνδεδεμένη μέ τῶν λοιπῶν ἐπιστημῶν, τεχνῶν καί τῆς Φιλολογίας τάς προόδους. Ακόμα καί αὐτός ὁ γεωργός, δέν πρέπει νά εἶναι ἀλλότριος τῆς Χημείας, τῆς Βοτανικῆς καί τῆς Ζωολογίας...»[8].

Παλαιότερα ο κοινός νούς, είχε την τάση να προσφεύγει στη Θρησκεία, για να βρει λύσεις.

Στη σύγχρονη κοινωνία το ρόλο αυτόν, αναλαμβάνουν οι Επιστήμες. Κάθε μία απ' αυτές μελετά ορθολογικά τη συγκρότηση και την έκφραση της συλλογικής ζωής των ανθρώπων.

Οι Φυσικές Επιστήμες μετέβαλαν τον τρόπο σκέψεως του ανθρώπου. Η μελέτη της πραγματικότητας, αρχίζει να βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα, σε λογικές αναλύσεις και όχι σε Θεολογικές και Μεταφυσικές αντιλήψεις.

Η Ιδέα, όμως, έπρεπε να μετουσιωθεί σε πράξη. Η θεωρία να γίνει θετική ενέργεια. Τα Φιλοσοφικά διδάγματα να υλοποιηθούν σε μια τρέχουσα πραγματικότητα, που θα στόχευε στην αφύπνιση του Έθνους.

 

 



[1] Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια.

[2] Θα δούμε στα ακόλουθα, πόσο ο Θ. Φαρμακίδης επηρέαστηκε από τις ανακαινιστικές ιδέες του Λουθήρου.

[3] Γιάννης Καρράς. «Οι Φυσικές και Θετικές Επιστήμες κατά τον Ελληνικό 18ο αιώνα». Εκδόσεις Gotemberg 1977. σελ. 53

[4] . Γιάννης Καρράς ό.π. σελ. 57

[5] Πρακτικά Συνεδρίου Κοινότητας Τσαριτσάνης. «Ο Κων. Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οικονόμων». Έκδοση 1966, σελ. 53.

[6] Βλ. Γιάννης Καρράς ό.π. σελ. 53

[7] Κων. Δημαράς. «Ο Κοραής και η εποχή του». Εκδ. ΑΕΤΟΣ, Αθῆναι 1953.σελ. 14

[8] Βλ. Γιάννης Καρράς ό.π. σελ. 42, 46

 

(Συνεχίζεται)






ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ






























































Εισβολή καθεστωτικών δυνάμεων στην Αγία Λαύρα Σπηλαίων Κιέβου σφράγισαν κτίρια, επιτέθηκαν σε πιστούς, επεισόδια, διωγμοί.



Εισβολή καθεστωτικών δυνάμεων στην Αγία Λαύρα Σπηλαίων Κιέβου σφράγισαν κτίρια και επεισόδια. Άσκησαν βία σε πιστούς τους έσυραν στο έδαφος έγιναν προσαγωγές. Στις 06.07.2023 στη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, αξιωματούχοι του Διατηρητέου σφραγίζουν τα κτίρια του μοναστηριού με τη βοήθεια αξιωματικών των υπηρεσιών επιβολής του νόμου. Κατέλαβαν και σφράγισαν τρία κτίρια της Λαύρας Κιέβου-Πετσέρσκ. .Οι θρησκευτικές ελευθερίες και η ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης κι άσκησης λατρείας σαρώθηκαν …

Oι Λύκοι του Ζελένσκι την έπεσαν σε γυναίκες Ορθόδοξες και τις φυλακίζουν….

Oι υπερεθνικιστές που επίσης έχουν μαζευθεί έξω από το συγκρότημα φωνάζουν στους πιστούς:

«θέλετε να προσευχηθείτε στα ρωσικά;πηγαίνετε στη Ρωσία! » Σήμερα οι αρχές σφράγισαν τα κτίρια του μοναστηριού και περιόρισαν την πρόσβαση σε θείες λειτουργίες για τους Ορθόδοξους Ουκρανούς «για τεχνικούς λόγους». Δεκάδες πιστοί δεν μπορούσαν να προσευχηθούν σε εκκλησίες του μοναστηριού.

Στη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, αξιωματούχοι του Εθνικού Αποθεματικού «Λαύρα Κιέβου-Πετσέρσκ» σφραγίζουν τα κτίρια του μοναστηριού με τη βοήθεια αξιωματικών των υπηρεσιών επιβολής του νόμου. Το Τμήμα Ενημέρωσης και Παιδείας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας ενημερώνει σχετικά.

Σήμερα το πρωί έσπασαν οι κλειδαριές και σφραγίστηκε το κτίριο 70, όπου βρισκόταν η κατοικία του Προκαθήμενου της UOC της Διωκόμενης Ορθόδοξης Εκκλησίας υπό σεβ. Ονούφριου.

Η αστυνομία απέκλεισε τη διέλευση από την περιοχή σε πολλά σημεία και έσυρε βίαια πιστές γυναίκες μακριά από το κτίριο 69, σφραγίζοντας τις πόρτες. Το κτίριο 71 σφραγίστηκε επίσης από τις 9:30 π.μ.

Οι πιστοί που είχαν προσέλθει για θεία λειτουργία δεν επετράπη να εισέλθουν στην επικράτεια της μονής, κατά παράβαση των νόμων της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τον πρωθιερέα Μύκυτα Τσέκμαν, και δικηγόρο της μονής, σε ορισμένους εξ αυτών ασκήθηκε σωματική βία.

Αργότερα, υπήρξε ειδοποίηση ότι το έδαφος της Κάτω Λαύρας ήταν κλειστό μέχρι τις 11 το πρωί για τεχνικούς λόγους.

Υπενθυμίζουμε ότι οι δικηγόροι της Λαύρας τονίζουν ότι η έξωση μοναχών και η αβάσιμη σφράγιση και περιορισμός της πρόσβασης στους χώρους φέρουν σημάδια διάπραξης ποινικού αδικήματος. Ο δικηγόρος της μονής κάλεσε τις αρχές επιβολής του νόμου να μην συμβάλουν στις παράνομες ενέργειες του Διατηρητέου-Αποθεματικού και να μην γίνουν συνεργοί στο έγκλημα..

Oι ιερείς πήγαν στα κάγκελα περίφραξης για να κοινωνήσουν τους πιστούς. Διωγμοί Ορθοδόξων στην ΕυρώπηΤοπικός διωγμός σήμερα. Γενικός αύριο;

Το νομικό τμήμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας σχολίασε τις ενέργειες του Αποθεματικού στη Λαύρα Κιέβου-Πετσέρσκ στις 6 Ιουλίου.
Το Τμήμα Πληροφόρησης και Εκπαίδευσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας δημοσιεύει το σχόλιο του Νομικού Τμήματος σχετικά με τον περιορισμό της πρόσβασης της μονής στα τρία κτίρια της Λαύρας Κιέβου-Πετσέρσκ.
Στις 6 Ιουλίου 2023, γύρω στις 7:00 π.μ., εκπρόσωποι του Εθνικού Αποθεματικού “Kyiv-Pechersk Lavra” έφτασαν στην επικράτεια της Ιεράς Κοιμήσεως Λαύρας Kyiv-Pechersk (ανδρικό μοναστήρι) της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, δήλωσαν ότι ήταν μέλη της επιτροπής σφράγισης των κτιρίων της Λαύρας.
Πριν από την άφιξη των εργατών, μια σειρά από κτίρια της μονής περικυκλώθηκαν από αστυνομικούς και προσωπικό των ειδικών δυνάμεων, που απέκλεισαν τη διέλευση όσων πιστών βρίσκονταν στο έδαφος της μονής. Σε άλλα άτομα που βρίσκονταν έξω από το μοναστήρι και προσπάθησαν να εισέλθουν στο έδαφος της Λαύρας και των ναών, η αστυνομία περιόρισε την πρόσβαση και δεν ξεκίνησε, επικαλούμενη τις εντολές.
✅Επί του παρόντος, υπάρχει μια αποτελεσματική Συμφωνία Νο. 2 της 19ης Ιουλίου 2013 για την ελεύθερη χρήση θρησκευτικών κτιρίων και άλλων κρατικών περιουσιακών στοιχείων από θρησκευτική οργάνωση, η οποία έχει συναφθεί μεταξύ του Εθνικού Ιστορικού και Πολιτιστικού Αποθέματος Κιέβου-Πετσέρσκ και της Ιεράς Κοιμήσεως Κιέβου -Λαύρα Pechersk (Αρρενικό μοναστήρι) της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Η σύμβαση αυτή δεν έπαψε να ισχύει. Αυτή τη στιγμή, το Οικονομικό Δικαστήριο της πόλης του Κιέβου εξετάζει την υπόθεση της αξίωσης της μονής κατά του αποθεματικού για ακύρωση μονομερούς άρνησης εκτέλεσης της σύμβασης και την υπόθεση της αξίωσης του αποθεματικού κατά της μονής για άρση εμποδίων στη χρήση του η ιδιοκτησία. Οι υποθέσεις αυτές εκκρεμούν στο δικαστήριο και δεν έχει ληφθεί απόφαση επί της ουσίας της διαφοράς.
✅Αποτέλεσμα παράνομων και αυθαίρετων ενεργειών, χωρίς αντίστοιχη δικαστική απόφαση, οι εκπρόσωποι της εφεδρείας έσπασαν τις κλειδαριές και προκάλεσαν ζημιές στις πόρτες στο 70ο κτίριο, που είναι η κατοικία του Προκαθήμενου της Εκκλησίας, και στο 69ο κτίριο , στο οποίο μπήκαν οι υπάλληλοι της εφεδρείας, αντικατέστησαν τις κλειδαριές και σφράγισαν τα περιβλήματα δεδομένων Επίσης, με την καταστροφή της πόρτας σφραγίστηκε το 71ο κτίριο.
✅Επιπλέον, οι πιστοί περιορίστηκαν στην πρόσβασή τους σε χώρους λατρείας, περιορίζοντας έτσι το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα να ασκούν ελεύθερα οποιαδήποτε θρησκεία. Υπάρχουν γεγονότα ξυλοδαρμού ανθρώπων που προσπάθησαν να αποτρέψουν την κατάληψη του ιερού. Ανταποκρινόμενοι σε πολυάριθμες κλήσεις πιστών στην τηλεφωνική γραμμή 102, έλαβαν πληροφορίες ότι αστυνομικοί βρίσκονταν στο σημείο, οπότε δεν υπήρξε ανταπόκριση σε αναφορές για εγκλήματα που διαπράχθηκαν. Κλήθηκε μια ερευνητική ομάδα εργασίας, η οποία επίσης δεν έφτασε σε εφημερία για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σε ό,τι αφορά τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των πολιτών και τη διάπραξη ορισμένων εγκλημάτων, θα υποβληθούν καταγγελίες εγκληματικότητας στις αρχές επιβολής του νόμου.
✅Ενόψει των ανωτέρω, στις 06.07.2023 το Αποθεματικό αυθαίρετα, χωρίς αντίστοιχη δικαστική απόφαση, περιόρισε την πρόσβαση της μονής στα τρία κτίρια της Λαύρας Κιέβου-Πετσέρσκ.


dimpenews.com

Περί του αποσπάσματος εκ της Πατριαρχικής προσφωνήσεως: «Οἱ κληροδοτήσαντες εἰς ἡμᾶς τὴν διάσπασιν προπάτορες ἡμῶν ὑπῆρξαν ἀτυχῆ θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως καὶ εὑρίσκονται ἤδη εἰς χείρας τοῦ δικαιοκρίτου Θεοῦ....» (ΣΤ΄ Μέρος)


Παρουσιάζουμε το Α΄ μέρος του κειμένου της Ιεράς Κοινότητος προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και θα ακολουθήσει το Β΄ και Γ΄ μέρος (τελευταίο).



ΙΕΡΑ ΚΟΙΝΟΤΗΣ

ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΑΘΩ

ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Φ.2/7/639

ΚΑΡΥΑΙ ΤΗ 11η/24η Μαΐου 1999

Πρὸς

Τὴν Αὐτοῦ Θειοτάτην Παναγιότητα

Τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην Κύριον κ. Βαρθολομαῖον

Εἰς Φανάριον


Παναγιώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα,


Ἐν πρώτοις ὑποβάλλομεν προσκυνητῶς καὶ βαθυσεβάστως τάς υἱικὰς ἡμῶν προσρήσεις ἐπὶ τῇ Ἁγία καὶ Λαμπροφόρῳ Ἀναστάσει τοῦ Μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, προσέτι δὲ ἀπονέμομεν την προσήκουσαν καὶ ὀφειλομένην τιμήν τῇ Ὑμετέρα Σεπτῇ Θειοτάτῃ Παναγιότητι.

Χαίρομεν ἐν Κυρίῳ τὴν ἀναστάσιμον χαράν μετὰ πάσης της Αγιωτάτης Ορθοδόξου Ἐκκλησίας, παρότι συγκιρνᾶται μετὰ πολλῆς θλίψεως διὰ τὰ ἀδίκως ἐπιφερόμενα κατὰ τῆς ὁμοδόξου Σερβίας δεινά παρά τῶν Δυτικῶν δυνάμεων καὶ διὰ τὴν ταλαιπωρίαν τῶν προσφύγων τοῦ Κοσσυφοπεδίου. Προσευχόμεθα ὅπως ὁ Ἀναστὰς Κύριος Ἰησοῦς, ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης καὶ πατήρ πάσης παρακλήσεως, δώσῃ εἰρήνην εἰς τοὺς χειμαζομένους λαούς.

Προαγόμεθα πρὸς τούτοις ἐν τοῖς ἐφεξῆς νὰ ἐκφράσωμεν μετὰ τῆς δεούσης εὐλαβείας καὶ τὴν ἀνησυχίαν ἡμῶν δι ̓ ὡρισμένα θέματα, ἀφορῶντα τὴν ἁγίαν καὶ ἀμώμητον Ορθόδοξον Πίστιν καὶ ἑπομένως ἁπτόμενα αυτῆς ταύτης τῆς σωτηρίας ἡμῶν καὶ πάντων τῶν Ἁγιορειτῶν πατέρων. Ἔχοντες βαθεῖαν συναίσθησιν τῆς εὐθύνης ἡμῶν ἔναντι τῶν λογικῶν προβάτων τοῦ Κυρίου, τὰ ὁποῖα προσβλέπουν εἰς τὴν Ἀθωνική Πολιτείαν, λυπούμεθα βαθύτατα διὰ τὰ κάτωθι:


Α'

Διὰ τὴν προσφώνησιν Ὑμῶν πρὸς τὴν Ρωμαιοκαθολικὴν Αντιπροσωπείαν κατὰ τὴν θρονικὴν ἑορτὴν τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, την 30ην Νοεμβρίου 1998.

Δὲν εἶναι βεβαίως ἡ πρώτη φορά που παρόμοιοι λόγοι εκφράζονται εἰς τὰς ἀντιστοίχους θρονικὰς ἑορτάς τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Ρώμης, καὶ θέλομεν νὰ γνωρίζητε ὅτι πάντοτε έλυπούμεθα, ὅπως π.χ. μὲ τὰς δηλώσεις τοῦ Σεβ. Περγάμου τὸν Ἰούνιον τοῦ 1998 εἰς τὴν Ρώμην περὶ τῶν δύο πνευμόνων, μὲ τοὺς ὁποίους ἀναπνέει δῆθεν ἡ Καθολική τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία.

Ὅμως εἰς τὴν ὑπ' ὄψιν προσφώνησίν Σας πρὸς τὴν παπικήν Αντιπροσωπείαν τὸν παρελθόντα Νοέμβριον ἐξεφράσθησαν ἀπροσδόκητοι διὰ τὸ Ὀρθόδοξον πλήρωμα ἀπόψεις. Ελυπήθημεν ὑπερβολικῶς καὶ ἐταράχθη ἡ συνείδησίς μας. Καὶ ἡ ἀνησυχία γίνεται ἐντονωτέρα ἀπό τάς καθημερινὰς ἐρωτήσεις τῶν πνευματικῶν μας τέκνων καὶ τῶν εὐσεβῶν ἐν γένει Χριστιανῶν τῶν ἐπισκεπτομένων ἡμᾶς, ἐὰν δηλονότι οἱ λόγοι τῆς προσφωνήσεως ἐκφράζουν το φρόνημα τῆς  ̔Αγίας μας Ἐκκλησίας. Λαμβάνει ὅμως τραγικὰς διαστάσεις, ὅταν βλέπωμεν τοὺς εὐσεβεστέρους τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν νὰ ἀποσκιρτοῦν εἰς σχισματικὰς παρατάξεις καὶ νὰ αἱμάσσῃ μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν τὸ ἅγιον σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Γνωρίζετε καὶ Ὑμεῖς, Παναγιώτατε, ὅτι δὲν ὑπάρχει διὰ τὸν ποιμένα ὀδυνηρώτερόν τι ἀπὸ τὸν σκορπισμὸν τοῦτον τῶν προβάτων τοῦ Χριστοῦ.

Τί νὰ ἀπαντήσωμεν ὅμως; Πῶς νὰ δικαιολογήσωμεν τὰ ἀδικαιολόγητα; Πῶς νὰ πείσωμεν ἑαυτοὺς καὶ τὰ τέκνα μας, ὅτι οἱ λόγοι τῆς προσφωνήσεώς Σας ἔχονται τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καὶ Παραδόσεως, ὅταν προφανῶς δι' αὐτῶν ἀνατρέπεται ἡ Παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας καὶ προσβάλλεται ἡ Ὀρθόδοξος αυτοσυνειδησία;

Πῶς νὰ θεωρήσωμεν συνάδουσαν πρὸς τὴν Ὀρθόδοξον παράδοσιν τὴν ἔκφρασιν: «Ὀφείλομεν ἀπὸ τοῦδε... νὰ ἀναθεωρήσωμεν τὴν τακτικὴν ἡμῶν, νὰ ἐκκαθάρωμεν τὴν παλαιὰν ζύμην, να γίνωμεν νέον φύραμα...», καὶ ὅτι: «Ἡ μετάνοια ἡμῶν διὰ τὸ παρελθὸν εἶναι ἀπαραίτητος»;

Ὀφείλομεν ἄραγε, Παναγιώτατε, νὰ ἀναθεωρήσωμεν τὴν Παράδοσιν τῶν ἁγίων μας ἀπὸ Φωτίου, Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καὶ Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ μέχρι καὶ Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου καὶ Ἀθανασίου τοῦ Παρίου, τῶν ὁποίων οἱ ἀγῶνες κατά τῶν ἑτεροδιδασκαλιῶν τῆς Ρώμης καὶ ἡ ἀνυποχώρητος ἐμμονή των εἰς τὰ ἅγια δόγματα καὶ εἰς τὸ ἦθος τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ὅ,τι παρελάβομεν ἀπὸ αὐτούς; Ἠμποροῦμεν νὰ ἀγνοήσωμεν ὅτι, κατὰ τὸν ἅγιον Γρηγόριον τον Παλαμᾶν: «ἡ καθ ̓ ἡμᾶς ὁμολογία πανταχόθεν ἔχει τὸ ἀσφαλὲς καὶ στέφανος ἡμῖν ἐστι καυχήσεως καὶ ἀκαταίσχυντος ἐλπίς»; (Περί τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, Ε.Π.Ε. τ. 1ος, σελ. 180).

Εἶναι ἄραγε ἡ ἁγία Παράδοσίς μας «παλαιά ζύμη» καὶ πρέπει τώρα νὰ ἀναθεωρήσωμεν αὐτὸ τὸ φρόνημα καὶ νὰ υἱοθετήσωμεν τὸ «νέο φύραμα» μιᾶς νόθου ἑνώσεως μὲ τὴν Ρώμην, καθόσον αὐτὴ παραμένει ἀκόμη ἑτεροδοξοῦσα; Δὲν εἶναι καὶ σήμερον ἐπίκαιρος ὁ χαρακτηρισμός τοῦ αὐτοῦ ἁγίου Γρηγορίου διὰ τὰ αἱρετικά δόγματα τῆς Δύσεως: «Τοιαῦτα τὰ βαθέα τοῦ Σατανᾶ, τὰ τοῦ πονηροῦ μυστήρια», (ἔνθ' άνωτ., σελ. 74) καὶ ὁ λόγος του πρὸς τοὺς Δυτικούς: «οὐδέποτ ̓ ἂν ὑμᾶς κοινωνοὺς δεξαίμεθα μέχρις ἂν καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα λέγητε»; (ἔνθ' άνωτ.).

Πῶς ἀκόμη νὰ δικαιολογήσωμεν εἰς τὴν συνείδησίν μας τον λόγον τῆς προσφωνήσεως: «Οι κληροδοτήσαντες εἰς ἡμᾶς τὴν διὰσπασιν προπάτορες ἡμῶν ὑπῆρξαν ἀτυχῆ θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως καὶ εὑρίσκονται ἤδη εἰς χεῖρας τοῦ δικαιοκρίτου Θεοῦ»;

Κατὰ τοὺς ἁγίους Πατέρας, οἱ Πάπαι τῆς Ρώμης καὶ οἱ ἐκπρόσωποί των εἶναι πράγματι οἱ αἴτιοι τοῦ σχίσματος τῆς Δύσεως ἀπὸ τὴν Καθολικήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Γνωρίζετε, Παναγιώτατε, ὅτι ὁ ἅγιος Μᾶρκος λέγει αὐτολεξεί: «Τὴν μὲν οὖν αἰτίαν τοῦ σχίσματος ἐκεῖνοι δεδώκασι, τὴν προσθήκην ἐξενεγκόντες ἀναφανδόν... ἡμεῖς δὲ αὐτῶν ἐσχίσθημεν πρότεροι, μᾶλλον δὲ ἐσχίσαμεν αὐτοὺς καὶ διεκόψαμεν τοῦ κοινοῦ τῆς Ἐκκλησίας σώματος... ὡς ἄτοπα καὶ δυσσεβῆ φρονοῦντας καὶ παραλόγως τὴν προσθήκην ποιήσαντας. Οὐκοῦν ὡς αἱρετικοὺς αὐτοὺς ἀπεστράφημεν, καὶ διὰ τοῦτο αὐτῶν ἐχωρίσθημεν» (Εγκύκλιος τοῖς ἁπανταχοῦ τῆς γῆς καὶ τῶν νήσων εὑρισκομένοις Ὀρθοδόξοις Χριστιανοῖς). Καὶ ὁ ἅγιος Νεκτάριος εἰς τὸν αἰῶνα μας ἔγραψε: «Ἐντεῦθεν ἄρχεται ὁ χωρισμὸς τῶν Ἐκκλησιῶν, ὅστις συνετελέσθη ἐπὶ Φωτίου μάλα καλῶς, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία διέτρεχε τὸν κίνδυνον νὰ ἀποβῇ ἐκ Μιᾶς, Καθολικῆς καὶ Αποστολικῆς Ἐκκλησίας, Ἐκκλησία ρωμαϊκή ἢ μᾶλλον παπική, κηρύττουσα οὐχὶ πλέον τὰ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, ἀλλὰ τὰ τῶν Παπῶν δόγματα» (Μελέτη ἱστορικὴ περὶ τῶν αἰτίων τοῦ σχίσματος).

Καὶ αὐτοὶ μέν, ὡς αἴτιοι τοῦ σχίσματος, εύρίσκονται εἰς χεῖρας τοῦ δικαιοκρίτου Θεοῦ. Οἱ ἅγιοι Πατέρες ὅμως, οἱ ὁποῖοι δικαίως ἀπέκοψαν τὴν αἱρετικὴν Ρώμην ἀπὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ὡς ἀνίατον μέλος καὶ συνέρραψαν τὸν ἄρραφον χιτῶνα τοῦ Χριστοῦ, δύνανται νὰ εἶναι «ἀτυχῆ θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως»; Ποῖος Ὀρθόδοξος δὲν θλίβεται καὶ μόνον ἀκούων τοιοῦτον λόγον;

Πῶς ἐπίσης θὰ ἀποδεχθῶμεν τὸν λόγον τῆς προσφωνήσεως: «Ἐφ' ὅσον δηλονότι μία Ἐκκλησία ἀναγνωρίζει ὅτι ἄλλη τις Εκκλησία εἶναι ταμειοῦχος τῆς θείας χάριτος καὶ χορηγὸς τῆς σωτηρίας, ἀποκλείεται ... ἡ προσπάθεια ἀποσπάσεως πιστῶν ἀπὸ τῆς μιᾶς καὶ προσαρτήσεως αὐτῶν εἰς τὴν ἑτέραν»;

Ἐπαύσαμεν ἄραγε νὰ πιστεύωμεν ὅτι μόνον ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τὴν Μίαν Ἁγίαν Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν;

Επιστρέφομεν πάλιν εἰς τὴν ἀντορθόδοξον ἐκκλησιολογίαν τοῦ κειμένου τοῦ Balamand, τὸ ὁποῖον, κατὰ τὴν Ὑμετέραν δήλωσιν πρὸς αὐστριακούς δημοσιογράφους, δὲν ἐδέχθη καμμία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία πλὴν τῆς Ρουμανίας καὶ τὸ ὁποῖον, ὡς γνωρίζετε, συνοδικῶς κατεδίκασεν ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἀπέρριψαν δὲ ὡς ἀντορθόδοξον ἡ καθ' ἡμᾶς Ἱερὰ Κοινότης καὶ πολλοὶ ἐπίσκοποι καὶ θεολόγοι;

Ἀλλὰ καὶ ἂν ἀκόμη νοηθῇ ὅτι ὁ λόγος αὐτὸς στρέφεται κατὰ τοῦ προσηλυτισμοῦ τῆς Ρώμης μέσῳ τῆς Οὐνίας, ἡ ἀνωτέρω διατύπωσις στερεῖ ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τὸ δικαίωμα νὰ θεωρῇ ἑαυτὴν ὡς τὴν μόνην ἀληθῆ Ἐκκλησίαν.

Καταδικάζομεν ἄραγε την Ουνίαν μόνον ἐπειδὴ μὲ τὴν δρᾶσιν της ὑπονομεύει τὴν θεωρίαν τῶν “ἀδελφῶν ἐκκλησιῶν” καὶ τὴν ἐκ ταύτης πηγάζουσαν ἀναγνώρισιν τῆς Ρώμης ὡς πλήρους Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, καὶ ὄχι ἐπειδὴ εἶναι ὁ ἀπὸ αἰώνων ὕπουλος ἐχθρὸς τῶν Ὀρθοδόξων καὶ εἶναι ἀδύνατον, βάσει τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιολογίας, νὰ γίνῃ δεκτὴ καὶ ἡ ἰδία ἡ ὕπαρξις τῶν οὐνιτικῶν ὁμάδων;

Πῶς νὰ δεχθῶμεν ὡς σύμφωνον πρὸς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησιολογίαν τὸν λόγον: «Διότι ἑκάστη τοπική Εκκλησία δὲν εἶναι ἀνταγωνίστρια τῶν ἄλλων τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, ἀλλὰ ἓν σῶμα μετ' αὐτῶν...», ὅταν εἶναι ἐντελῶς ἀδύνατον ἡ ἑτεροδοξοῦσα Ρώμη νὰ θεωρηθῇ ὡς μία τῶν ἁγιωτάτων Ὀρθοδόξων Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ νὰ ἀποτελῇ ἓν σῶμα μετ ̓ αὐτῶν;

Πῶς τέλος νὰ μὴ πονέσωμεν βαθύτατα ἀπὸ τὸν ἐπίλογον τῆς προσφωνήσεως: «Εἴθε ὁ Κύριος νὰ ἀξιώσῃ ἡμᾶς νὰ ἴδωμεν καὶ τὴν ἀνάστασιν τῆς ἑνότητος τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας Αὐτοῦ», ὅταν δι' αὐτοῦ δίδεται ἡ ἐντύπωσις ὅτι ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τοῦ σχίσματος μὲ τὴν Ρώμην ἔπαυσε νὰ ὑπάρχῃ ἡ Μία Αγία Καθολικὴ καὶ Αποστολικὴ Ἐκκλησία, καὶ εὐχόμεθα διὰ τὴν «ἀνάστασίν» της; Ἄραγε δὲν ἐγεννήθημεν, δὲν ἐβαπτίσθημεν καὶ δὲν ἀνετράφημεν εἰς τοὺς κόλπους τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ ἀναμένομεν τὴν ἀνάστασίν της; Ματαία ἄρα ἡ πίστις ἡμῶν καὶ εἰς κενόν τρέχομεν;

Θέλομεν νὰ πιστεύωμεν ὅτι οἱ προσφωνητικοί Σας λόγοι δὲν προέρχονται ἀπὸ τὴν ἰδικήν Σας γραφίδα καὶ δὲν Σᾶς ἐκφράζουν κατ' οὐσίαν. Παρηγοροῦμεν τοὺς ἑαυτούς μας μὲ τὴν ἰδέαν ὅτι ὑπέρμαχος τις τῶν τοιούτων οἰκουμενιστικῶν ἀντιλήψεων κάλαμος συνέταξε τὸν λόγον Σας καὶ Ὑμεῖς ἐν τῇ δικαιολογημένη πολυσχιδεῖ Σας δραστηριότητι δὲν ἐπροσέξατε τὴν σημασίαν του διὰ τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν καὶ τὴν συνείδησιν τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ τῆς Ἐκκλησίας.

Παρὰ ταῦτα ὅμως κατ' αὐτὰς πραγματοποιεῖται καὶ ἡ ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα περιοδεία Σας. Οἱ εὐλαβέστεροι τῶν κληρικῶν καὶ ὁ εὐσεβὴς λαὸς εἶναι ἤδη γνώσται τοῦ περιεχομένου τῆς προσφωνήσεώς Σας, ἡ ὁποία ἐδημοσιεύθη εἰς πρωτοσέλιδον ἄρθρον τῆς ἐφημερίδος «Εκκλησιαστικὴ Ἀλήθεια» (16.12.1998) καὶ δὲν εἶναι εὔκολον να συμβιβάσουν τὴν Ὀρθόδοξον συνείδησίν των μὲ τοὺς προσφωνητικούς Σας λόγους.

Θεωροῦμεν ἀπαραίτητον, Παναγιώτατε, νὰ δώσητε τὰς ἀπαραιτήτους διευκρινήσεις. Νὰ ἀρθῇ ἡ ἐντύπωσις ὅτι οἱ λόγοι, ποὺ μᾶλλον χωρὶς τῆς δεούσης προσοχῆς ἐξεφωνήσατε, ἐκφράζουν το φρόνημά Σας. Νὰ παρηγορήσητε τὰς σκανδαλισμένας συνειδήσεις καὶ νὰ χαροποιήσητε τὸν εὐσεβῆ λαόν, ὁ ὁποῖος θεωρεῖ ὡς τὴν μεγίστην τῶν δωρεῶν τοῦ Ἀγίου Θεοῦ εἰς αὐτόν, να κατέχῃ τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν ὡς ἐγγύησιν ἀσφαλούς σωτηρίας. Πίστιν, τὴν ὁποίαν ἡ Ἐκκλησία ἐφύλαξε μὲ πολλὰς θυσίας τῶν Ἁγίων Πατέρων ἀπὸ πᾶσαν αἱρετικὴν λύμην, ὥστε νὰ ἀποτελῇ τὴν ὁδὸν τῆς ἀληθοῦς θεογνωσίας (Ιω. 17, 3). Πίστιν, τὴν ὁποίαν αἰσθάνεται ὅτι κινδυνεύει νὰ ἀπολέσῃ ἀπὸ ἀστόχους θεολογικὰς κατευθύνσεις, ὡς αὐτὴ ποὺ ἐκφράζεται διὰ τῶν ἀνωτέρω λόγων τῆς προσφωνήσεως πρὸς τὴν παπικήν ἀντιπροσωπείαν.

Εὐελπιστοῦμεν, Παναγιώτατε, εἰς κατὰ τὸ δυνατὸν ταχυτέραν ἔλευσιν παρηγόρου πνοῆς ἀπὸ τῶν ὀρέων τῆς Μητρὸς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἐπὶ τάς, οὕτως εἰπεῖν, κοιλάδας τοῦ κλαυθμῶνος γενομένας καρδίας ἡμῶν διὰ τὰ ὡς ἄνω λεχθέντα καὶ γραφέντα καὶ τὸν ἐξ αὐτῶν κίνδυνον διὰ τὴν ἑνότητα τῆς ἁγιωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησίας.


(Συνεχίζεται)

 


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ