Παρασκευή 7 Ιουλίου 2023

Πατριαρχικό Τρισάγιο στον τάφο του Πατριάρχου Αθηναγόρα

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μετέβη στην Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή και τέλεσε Τρισάγιο στον Τάφο του αοιδίμου προκατόχου του Πατριάρχου Αθηναγόρου, με την ευκαιρία της 51ης επετείου από την κοίμηση αυτού.




ΠΗΓΗ: https://orthodoxia.info/news/vartholomaios-oloi-mas-echoyme-kathiko/

Περί του αποσπάσματος εκ της Πατριαρχικής προσφωνήσεως: «Οἱ κληροδοτήσαντες εἰς ἡμᾶς τὴν διάσπασιν προπάτορες ἡμῶν ὑπῆρξαν ἀτυχῆ θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως καὶ εὑρίσκονται ἤδη εἰς χείρας τοῦ δικαιοκρίτου Θεοῦ....» (Ζ΄ Μέρος)

 

Β ́

Λυπούμεθα καὶ ἀγωνιοῦμεν διὰ τὰς πανθρησκειακὰς συμπροσευχάς, τῶν ὁποίων εἶναι προφανὴς ὁ συγκρητιστικός χαρακτήρ.

Ἀρχῆς γενομένης ἀπὸ τὴν συμπροσευχὴν τῆς Ἀσσίζης (1986), δὲν ἔπαυσαν νὰ ἐπαναλαμβάνωνται κατ' ἔτος αἱ πανθρησκειακαὶ αὗται ἐκδηλώσεις, διὰ νὰ λάβουν ὀδυνηρὰς διὰ τοὺς Ὀρθοδόξους διαστάσεις εἰς τὴν ἐν Ρουμανία 12ην πανθρησκειακὴν συμπροσευχὴν τῆς 30ῆς Αὐγούστου 1998.

Διατὶ ἀράγε πρέπει νὰ συμπαρασυρώμεθα οἱ Ὀρθόδοξοι εἰς τοιαύτας συμπροσευχὰς ἀπὸ τοὺς ἰθύνοντας αὐτὰς ρωμαιοκαθολικούς παράγοντας, τῶν ὁποίων οἱ στόχοι ἐξυπηρετοῦν τὰς παπικὰς ἀξιώσεις διὰ πνευματικὴν ἀρχηγίαν εἰς τὴν Εὐρώπην, τουλάχιστον;

Ἐπιπλέον μία τοιαύτη πρακτική συμπροσευχῶν ἀντίκειται σαφῶς εἰς τοὺς Ἱεροὺς Κανόνας τῆς Ἐκκλησίας. Δὲν ἔχετε, βεβαίως, συμμετάσχει Ὑμεῖς προσωπικῶς εἰς τοιαύτας συμπροσευχάς, ἀλλά συμμετέσχον Ὀρθόδοξοι ἱεράρχαι καὶ μάλιστα Προκαθήμενοι Εκκλησιῶν. Εἰς τὴν Ρουμανίαν ὁ παπικὸς καρδινάλιος καὶ ὁ Πατριάρχης εὐλόγησαν ταυτοχρόνως μικτὸν ἐκκλησίασμα ἐκ Ρωμαιοκαθολικῶν, Οὐνιτῶν καὶ Ὀρθοδόξων.

Ἡ συμπροσευχὴ τῆς Ρουμανίας ἀνοίγει τὴν κερκόπορταν, διὰ τῆς ὁποίας θὰ κινδυνεύσῃ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μίαν πνευματικὴν ἅλωσιν. Ὁ Μακ. Προκαθήμενος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρουμανίας ἀδυνατεῖ, ὡς φαίνεται, νὰ ἀντισταθῇ εἰς τὴν πολιτικὴν τῶν ἡγετῶν τῆς Χώρας του, ἡ ὁποία προβλέπει ἀνοίγματα πρὸς τὴν Δύσιν καὶ εἰς τὰ πλαίσια αὐτὰ προσφάτως ἐπραγματοποιήθη ἐπίσημος ἐπίσκεψις τοῦ Πάπα εἰς Ὀρθόδοξον Χώραν, διὰ πρώτην φοράν εἰς τὴν ἱστορίαν. Αμνηστεύονται ἆρά γε τὰ ἐπί αἰῶνας ἐγκλήματα τῶν Οὐνιτῶν εἰς βάρος τῶν Ὀρθοδόξων καὶ ἀποδεχόμεθα εἰς τὴν πρᾶξιν τὴν ὕπαρξιν καὶ δραστηριότητα τῶν οὐνιτικῶν ὁμάδων;

Ἐφ ̓ ὅσον, ἄλλωστε, οὐδεμία προοπτική διαφαίνεται εἰς τοὺς ἑτεροδόξους Χριστιανοὺς νὰ ἐγκαταλείψουν τὰ αἱρετικά δόγματα καὶ τὰς ἀντιευαγγελικὰς διδασκαλίας, εἰς τὶ θὰ ἐξυπηρετήσουν αἱ συμπροσευχαί, παρὰ εἰς τὴν ἄμβλυνσιν τοῦ Ὀρθοδόξου αἰσθητηρίου καὶ συγκρητιστικὴν σύγκλισιν;

Πῶς, τέλος, θὰ δικαιολογήσωμεν τὰς συμπροσευχάς μετὰ ἑτεροθρήσκων; Αναγνωρίζουν ἀράγε οἱ ἐκεῖ συμπροσευχόμενοι Ορθόδοξοι ἐκπρόσωποι ὅτι καὶ ὑπὸ τῶν λοιπῶν ἑτεροδόξων καὶ ἑτεροθρήσκων ὀρθῶς δοξολογεῖται καὶ λατρεύεται ὁ Θεός; Δὲν εἶναι ἡ τοιαύτη τοποθέτησις ἀντίθετος πρὸς τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον καὶ ἑπομένως βλασφημία κατὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;

Εὐλαβῶς εἰσηγούμεθα ὅπως μερίμνῃ Υμῶν διὰ πανορθοδόξου ἀποφάσεως ἀπαγορευθοῦν αἱ συμπροσευχαὶ μετὰ ἑτεροδόξων καὶ μάλιστα ἑτεροθρήσκων, αἱ ὁποῖαι ἀντίκεινται εἰς τὰς ἐπιταγὰς τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ εἰς τοὺς Ἱερούς Κανόνας καὶ προετοιμάζουν τὸ ἔδαφος διὰ τὴν πανθρησκείαν τῆς λεγόμενης “Νέας Ἐποχῆς” ἐπὶ καταφρονήσει τῆς μοναδικότητος τῆς διὰ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ σωτηρίας.


Γ ́

Βαθυτάτην λύπην μᾶς προεξένησε καὶ ἡ ἔκδοσις τοῦ περιοδικοῦ GOD & RELIGION, τοῦ ὁποίου τὸ περιεχόμενον ἐξυπηρετεῖ τὸν διαθρησκειακὸν συγκρητισμόν. Παρὰ τὴν διαβεβαίωσιν τῶν συντακτῶν τοῦ περιοδικοῦ ὅτι δὲν σκοπεύουν εἰς τὸν συγκρητισμόν, ἐν τούτοις ὑπὸ τὸ πρόσχημα τῆς θρησκειολογικῆς προσεγγίσεως συγχρόνων θεμάτων προβάλλονται ἀπόψεις ποὺ παραθεωροῦν τὴν μοναδικότητα τῆς ἐν Χριστῷ καὶ τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Οὐχὶ δὲ μόνον τοῦτο, ἀλλὰ δυστυχῶς προβάλλονται καὶ παραστάσεις ὑβριστικαὶ διὰ τὸ Πανάγιον πρόσωπον τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ὑπὸ τὴν προοπτικὴν αὐτήν, ἡ ὑποστήριξις τῆς τοιαύτης ἐκδόσεως δι' ἐπαινετικῶν ἐπιστολῶν ὑπὸ ὡρισμένων ἐκκλησιαστικῶν προσώπων ἀποτελεῖ μέγιστον κίνδυνον παραπλανήσεως τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν, ὅτι πρόκειται διὰ Ὀρθοδόξου φρονήματος περιοδικόν.

Εἰδικώτερον μᾶς ἐλύπησεν ἡ παραχώρησις Ὑμετέρας εὐλογίας διὰ τὴν ἔκδοσιν του, καθὼς καὶ ἡ δημοσίευσις εἰδικῆς συνεντεύξεως, τὰ ὁποῖα ἐχρησιμοποιήθησαν ὡς ἰσχυραὶ ἀποδείξεις ὅτι συμφωνεῖτε μὲ τὴν γραμμὴν τῶν συντακτῶν τοῦ περιοδικοῦ.

Θέλομεν νὰ γνωρίζητε, Παναγιώτατε, ὅτι διὰ τὸ Σεπτόν Σας πρόσωπον καὶ διὰ τὸν θεσμόν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου τρέφομεν τὴν εὐλάβειαν, τὴν ὁποίαν ὁρίζουν ἡ παράδοσις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ ἡ ἱστορία τοῦ μαρτυρικοῦ Γένους μας. Διὰ τοῦτο θλιβόμεθα ὑπερμέτρως βλέποντες εἰς τὸ περιοδικὸν τοῦτο παρὰ ταῖς Ὑμετέραις φωτογραφίαις καὶ διαφημήσεις μετὰ φωτογραφιῶν ἡμιγύμνων γυναικῶν καὶ ἄλλων σκηνῶν ἀπαδουσῶν πρὸς τὴν ἱερότητα τοῦ Ὑμετέρου λειτουργήματος.

Θεωροῦμεν ὅτι οἱ συντάσσοντες τὸ περιοδικὸν προσποιούμενοι ἀντικειμενικότητα ἀποβλέπουν εἰς τὴν μείωσιν τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως διὰ τῆς συγκατατάξεως αὐτῆς μετὰ τῶν ἄλλων ψευδῶν θρησκειῶν, ὡς τοῦτο ἐμφαίνεται ἀπὸ τὴν σχετικὴν ἀρθρογραφίαν. Μηνύματα, ὡς π.χ. «Θρησκεία: θυσία στὸ ἱερὸ τῶν θεῶν» μὲ παράθεσιν τῶν συμβόλων τῶν θρησκειῶν παρὰ τὸν Χριστιανικὸν Σταυρόν, «Ὁ Θεὸς εἶναι παντοῦ» -ἐννοεῖται, εἰς ὅλας τὰς θρησκείας-, «δεν νομίζω, ΠΙΣΤΕΥΩ» -προδήλως, εἰς τὰ διαφημιζόμενα βιβλία περὶ Ἰσλάμ, Ἰουδαϊσμοῦ, Βουδδισμοῦ κ.λ.π., βεβαιοῦν τοῦ λόγου τὸ ἀληθές.

Ἡ «ἀντικειμενική» ἐπίσης παρουσίασις σοβαρῶν ἠθικῶν καὶ κοινωνικῶν προβλημάτων μειώνει τὴν αὐθεντικότητα τῆς γνησίας Ορθοδόξου Χριστιανικῆς ἠθικῆς. Ἡ προβαλλομένη φράσις π.χ. «ἡ καθιέρωση τοῦ μέτρου -ἐννοεῖ τὴν εὐθανασίαν- θά ἀποτελοῦσε ὀρθολογικὴ πράξη φιλανθρωπίας», συνιστᾷ ὑποσυνείδητον τουλάχιστον μήνυμα ὑπὲρ τῆς εὐθανασίας.

Καθ' ἡμᾶς, ἀκόμη καί τινες τῶν ὁμιλούντων δῆθεν ἀπὸ Ὀρθοδόξου ἀπόψεως δὲν ἐκφράζουν κατὰ τὸ πλεῖστον τὰς ἀληθεῖς Ὀρθοδόξους θέσεις.

Διὰ τὴν τοιαύτην υπονόμευσιν τῆς ἁγίας Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας ὄχι μόνον λυπούμεθα, ἀλλὰ καὶ πληρούμεθα ἱερᾶς ἀγανακτήσεως.


***

Παναγιώτατε,

Μὲ πόνον συντάσσομεν τὰς γραμμὰς αὐττάς. Βλέπομεν νὰ κυριαρχῇ εἰς τὸν κόσμον μία γενικευμένη ἀκηδία, τῆς ὁποίας ἀποτελέσματα εἶναι τὰ ἀνωτέρω ἀνησυχητικὰ φαινόμενα. Ἡ περὶ τὴν ἀληθῆ Πίστιν εὐαισθησία τῶν Ὀρθοδόξων ὁσημέραι ἀμβλύνεται, ἀκολουθοῦσα τὴν ἔκπτωσιν ἀπὸ τὴν εὐαγγελικὴν ἠθικὴν καὶ τὴν αὔξησιν τῆς ἀνθρωπίνης φιλαυτίας καὶ ἀλαζονίας. Ποία θὰ εἶναι ἡ κατάληξις;

Οἱ Ὀρθόδοξοι λαοί, κατὰ τὰς παρούσας δυσμενεῖς δι' ἡμᾶς συνθήκας, ἔχομεν ἀνάγκην πνευματικῆς ἐγρηγόρσεως, διὰ νὰ ἀντιλαμβανώμεθα «τὶ τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον» (Ρωμ. 12, 2).

Δὲν εἶναι ἴσως ἄσχετος πρὸς ταῦτα καὶ ἡ δεινή καταδρομὴ τῶν συγχρόνων βαρβάρων κατὰ τοῦ ὁμοδόξου Σερβικοῦ λαοῦ. Πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν ἡμῶν ἐκτυλίσσεται Ε ́ Σταυροφορία διὰ νέαν ἅλωσιν τῶν Ὀρθοδόξων λαῶν. Μήπως πρόκειται περί σημείου πρὸς ἀφύπνισιν ἡμῶν καὶ κατανόησιν ὅτι ὁ Κύριος ζητεῖ νὰ διατηρήσωμεν ἑαυτοὺς καθαροὺς ἀπὸ τῆς λύμης τοῦ συγκρητισμοῦ; Δὲν ἔχομεν ἆράγε βεβαιότερον τὸν ἀποστολικὸν λόγον: «τὶς γὰρ μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ; τὶς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος; ... διὸ ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος» (Β ́ Κορινθ. 6, 14-17), ὥστε ἡ ἁγιωτάτη Ὀρθόδοξος Πίστις νὰ ἵσταται ἀκαινοτόμητος εἰς μαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσι καὶ κήρυγμα σωτηρίας πρὸς πάντας;

Διατυποῦμεν υἱικῶς τὰς ἀνησυχίας μας ταύτας πιστεύοντες ὅτι δὲν θὰ παρίδητε τὴν φωνὴν τῆς δεήσεως ἡμῶν, ἀλλὰ θὰ τείνητε εὐήκοον οὖς εἰς αὐτὴν καὶ θὰ ἀναπαύσητε τὰς καρδίας ἡμῶν καὶ σύνολον τὴν Ἐκκλησίαν, τὴν ὁποίαν ἡ ἐν τῇ Ἱερᾷ Ἀποκαλύψει εἰκὼν παριστᾷ προσφυῶς μὲ γυναῖκα πετομένην εἰς τὴν ἔρημον καὶ διωκομένην ὑπὸ τοῦ Δράκοντος ζητοῦντος ἵνα καταπνίξῃ αὐτὴν καὶ ἐκπολεμήσῃ τοὺς λοιποὺς τοῦ σπέρματος αὐτῆς τοὺς τηροῦντας τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ καὶ ἔχοντας τὴν μαρτυρίαν Ἰησοῦ (Αποκ. 12, 13-17).

Ἐπὶ δὲ τούτοις κατασπαζόμενοι τὴν ἁγίαν Δεξιὰν τῆς Ὑμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος καὶ ἐπικαλούμενοι τὰς Πατριαρχικὰς καὶ πατρικὰς Ὑμῶν εὐχάς, διατελοῦμεν μετὰ βαθυτάτου καὶ προσήκοντος σεβασμοῦ


Ἄπαντες οἱ ἐν τῇ κοινῇ Συνάξει Αντιπρόσωποι καὶ Προϊστάμενοι τῶν εἴκοσιν Ἱερῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω


(Στο επόμενο μέρος θα δημοσιευτεί η Πατριαρχική απάντησις)



ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ






Ο ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ (2)

 

Σημείωσις ''Εν τούτω Νίκα'': Συνεχίζουμε την μελέτη μας αναφέροντας το τι ακριβώς έγραφαν οι ίδιοι οι Διαφωτιστές.



Στην τέχνη κυριαρχούν οι ορθές αναλογίες, η αρμονία των σχέσεων και η προοπτική, που αναλύεται με μαθηματικούς υπολογισμούς.

Στην Οικονομία κυριαρχεί ο υπολογισμός, ο σχεδιασμός κινήσεων, η τήρηση λογιστικών βιβλίων, ο ανταγωνισμός άλλων αγορών. Εμφανίζεται το πιστωτικό κεφάλαιο και το τραπεζικό σύστημα.

Αντίστοιχη είναι και η μεταβολή του ανθρώπου στην κοινωνική του υπόσταση. Σ' αυτά τα χρόνια βλέπουμε να παρουσιάζεται η μόδα, που όταν είναι συνειδητή εκφράζει την ύπαρξη διαφορετικών κοινωνικών τάξεων, αλλά και την επιθυμία των κατωτέρων τάξεων να φθάσουν στις ανώτερες. Άλλαξαν ακόμα και οι τρόποι, η διαγωγή, η συμπεριφορά. Νέος κόσμος. Νέα ήθη.

Όλα τούτα συνδυασμένα με την ορθοφροσύνη, την έρευνα, το ανακαινιστικό και φιλοπρόοδο πνεύμα, θα στηρίξουν τη μεγάλη αλλαγή στην κοινωνία. Το ρεύμα τούτο ακατάσχετο σπάει το φράγμα των συνόρων και ξεχύνεται ως τα Βαλκάνια, ως την Ελλάδα. Οι Φαρμακίδης, Ψαλίδας, κ.ά. ευοίωνα παίρνουν το μήνυμα του Διαφωτισμού.

Στα μεγάλα εμπορικά κέντρα (Βιέννη, Βουκουρέστι, Λιβόρνο, Άμστερνταμ, Αμπελάκια, Πήλιο, Σύρο κ.λ.π) με ειδικά προνόμια, που δίνονταν στους Έλληνες, το εμπόριο πέρασε στα χέρια τους.

Τα Ελληνικά σκάφη μετά τον αποκλεισμό των γαλλικών λιμανιών από τους Άγγλους, όργωναν κυριολεκτικά τη Μεσόγειο. Στα Ελληνικά λιμάνια του Βόλου, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας και της Σύρου, Έλληνες πράκτορες διακινούσαν εμπορεύματα μυθώδους αξίας.

Ο Βικέλας έλεγε πως: «Ο κύριος μοχλός ὁ ἀναγείρας τὸ Ἔθνος, ὑπῆρξεν τό ἐμπόριον». Και ο Κοραής έγραφε: «Η ναυτιλία συνετέλεσε τα μέγιστα εἰς τήν αΰξησιν τῶν μέσων τῆς Ἐκπαιδεύσεως».

Οι άνθρωποι αυτοί, χρηματοδότησαν την έκδοση διαλεχτών βιβλίων, μεταφρασμένων ή στα Ελληνικά και τα δώρισαν στις βιβλιοθήκες των Ελληνικών σχολείων.

Το Σχολείο της Χίου είχε 12.000 τόμους, 8.000 των Μηλεών, 6.000 των Αθηνών. Πολλά έφθασαν στην Τσαριτσάνη, στ' Αμπελάκια, στα Μοναστήρια κ.ά. «Τα πιο πολλά, που έφθασαν στα Μοναστήρια, πουλήθηκαν ή καταστράφηκαν. Η αγραμματοσύνη των καλογέρων αποτελούσε κανόνα στα Μοναστήρια. Πολλοί καλόγεροι ένιωθαν περήφανοι για την αμάθειά τους, γιατί έτσι έλεγαν, θύμιζαν τους αγράμματους μαθητές του Χριστού» αλλά και ότι:. “Μισοῦσαν τούς ἐλλόγιμους άνδρες. (Βλ. Φαίδων Κουκουλές”. Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός. Τόμ. 6ος)

Οι ακαταμάχητοι αυτοί οικονομικοί παράγοντες υλοποίησαν τη Φιλοσοφική Ιδέα του Διαφωτισμού. Τελειοποίησαν σχολεία και ανέγειραν νέα. Το 1820 λειτουργούσαν στη δουλωμένη Ελλάδα 400 περίπου σχολεία και κυκλοφορούσαν πάνω από 100 έντυπα. Πειράματα και νέες μέθοδοι, που έβλεπαν το φως στην Ευρώπη, περνούσαν στην Ελληνική Παιδεία. Το παιδί έγινε το κέντρο της φροντίδας. «Οι κουρασμένες εποχές προάγουν τον γεροντισμό. Οι νέες εποχές πιστεύουν στο παιδί και δουλεύουν γι' αυτό»[1] 

Η παιδεία ξεφεύγει από τα χέρια της Εκκλησίας και περνά στα χέρια των προοδευτικών.

Οι Σβάρτς, Αρσάκηδες, Ροδοκανάκηδες, Ζωσιμάδες, Ζάππαι και άλλοι σηκώνουν το βάρος της αφύπνισης του Έθνους, με όχημα την Παιδεία.[2]

Χρήσιμος, αλλά και αποτελεσματικότατος μοχλός για τη διακίνηση των Ιδεών του Διαφωτισμού και τη μετουσίωσή τους σε πράξη υπήρξε αναμφισβήτητα ο Θεόκλητος Φαρμακίδης. Τροφός του από της νεανικής του ηλικίας ήταν ο Διαφωτισμός.

Αλλά δεν χρειάζεται εμείς να μακρηγορούμε. Απερίφραστα μας το λέει ο Θεόκλητος Φαρμακίδης. Γράφει λοιπόν στον Λ.Ε. «Πόσον ἀναγκαῖον εἶναι εἰς τόν ἄνθρωπον, να ἐξετάζη ἀκριβῶς ὅλα τά πράγματα και να σκέπτεται ἐπάνω εἰς αὐτά»[3].

Βρισκόμαστε σε μια εποχή μεγάλων αλλαγών. Η Παρατήρηση, η Πείρα και ο Λόγος, πρέπει να συντρέχουν στην προσπάθεια εξήγησης κάθε φυσικού φαινομένου. Οι άνθρωποι είναι επιφυλακτικοί στα λεγόμενα. Έπαψαν να δέχονται παθητικά, ό,τι τους λανσάρουν. Απαιτούν ομολογίες, αποδείξεις, μαρτυρίες. «Θέλομεν νά εύρωμεν καί τόν λόγον καί τήν αἰτίαν τοῦ καθενός»[4].

Στο πρώτο τεύχος της επανέκδοσης του «Λόγιου Ερμή» (1816), βλέπουμε τη λαμπρή του συνηγορία, υπέρ της ελεύθερης σκέψης και υπέρ των Ιδεών του Διαφωτισμού.

«Χάρις εἰς τόν πεφωτισμένον τῶν Νεωτέρων αἰῶνα, ἀφ ̓ οὗ οἱ Βάκωνες, οἱ Λώκιοι, οἱ Κάντ, ἐδίδαξαν τόν τρόπον τοῦ Φιλοσοφεῖν, οἱ πεπαιδευμένοι έκτοτε συλλογίζονται λογικῶς καί δέν παραλογίζονται διαλεκτικῶς. Αφ' οὗ οἱ Καρτέσιοι, Νεύτωνες καί Λεϊβνίτιοι (...) ἄλλοι μέν ἐφήρμοσαν τήν Μαθηματικήν εἰς τάς σπουδάς των, ἄλλοι δέ ἐσπούδασαν τήν φύσιν ἐρωτῶντες αὐτήν διά τῆς πείρας καί τῆς παρατηρήσεως. Αφ' οὗ οἱ Λαβουαζιέ, Δελαπλάς κ.ά. ἥνωσαν τήν Χημείαν μέ τήν Φυσικήν, ἡ Φιλοσοφία δέν ἒχει πλέον ἀπόρρητα μυστήρια, δέν εἶναι πλέον ὁ μαντικός τοῦ  ̓Απόλλωνος Τρίπους. Τούτων τά ίχνη θέλομεν ἀκολουθήσει ὅσον τό δυνατόν(...)».[5]

Ο Κοραής συνέπλεε και υπεραμυνόταν τις αρχές του Διαφωτισμού. Ο Θ. Φαρμακίδης μέσα στο κλίμα του Διαφωτισμού μεγάλωσε και διαμόρφωσε την προσωπικότητά του, ταυτιζόταν απόλυτα με τις αντιλήψεις του «Σοφού Γέροντα».

Με όπλο τον «Λόγιο Ερμή» και αργότερα τις άλλες εφημερίδες, έδωσε σκληρούς αγώνες για τη μεταλαμπάδευση του Διαφωτισμού στην Ελλάδα και κυρίως για την μετουσίωσή του σε πράξη και εφαρμογή.

Ο Φαρμακίδης για την ακλόνητη προσήλωσή του προς τις αρχές του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, δέχτηκε σκληρή κριτική από συγχρόνους του, αλλά και από μεταγενεστέρους του.[6]

Ο Σκιαθίτης Κοσμοκαλόγερος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, που γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1851 ήταν μόλις εννέα χρόνων όταν πέθανε ο Φαρμακίδης. Πρόσφατη ήταν γι' αυτόν η ιστορία του Μεγάλου μας Κληρικού. Δε δίστασε με την άκρα παραδοσιακή του προσήλωση και το βαθύτερο Ορθόδοξο Χριστιανικό του κριτήριο, να κατακεραυνώσει όλους εκείνους, που συνειδητά ή περιστασιακά, προσέβλεπαν στα λαμπυρίζοντα φώτα της Ευρώπης.

Άσκησε δριμύτατη κριτική κατά του Θεσσαλού Κληρικού, για τις δήθεν προτεσταντικές του ιδέες, αλλά και την πρωτοπορία του για την απόσχιση της Ελλαδικής Εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Πίστευε βαθιά, πως η Ορθόδοξη βιοθεωρία και ζωή, είναι ένα αείζωο, απείραχτο και ακατάβλητο φρούριο πάνω και πέρα από χώρο και χρόνο.

Έντονα πολέμησε τη διολίσθηση του νεοελληνικού ήθους, στις σκοτεινές ατραπούς της Δυτικής Ρασιοναλιστικής και υλιστικής Φιλοσοφίας του λεβαντινισμού και του βιαστικού και αβασάνιστου εξευρωπαϊσμού, όπως έλεγε.

Φυσικό λοιπόν ήταν να καταφερθεί και κατά του Φαρμακίδη, που με τον Κοράη, τον Ψαλίδα και άλλους διαφωτιστές, άνοιξαν διάπλατες τις πόρτες να περάσει το Ευρωπαϊκό Πνεύμα στην Ελλάδα. Στο θέμα όμως αυτό, αδίκησε κατάφορα τον Φαρμακίδη, ο οποίος ούτε από την Ορθοδοξία ούτε από την παράδοση εξέκλινε. Πάντοτε είχε γνώμονα απαρασάλευτον το Εθνος και την Ορθοδοξία.

Ήδη όμως ήταν πολύ αργά, για ν' ανακοπεί το ρεύμα τούτο, που ακατάσχετα απλώθηκε σ' όλη την Ευρώπη.

Ο Φαρμακίδης όμως, μπορεί να ήταν θαυμαστής του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, που τον εκμεταλλεύτηκε προς όφελος του αγώνα και της πατρίδας. Ήταν όμως και παθιασμένος πατριδολάτρης, με ηθικές καταβολές, που ακουμπούσαν βαθιά στη φωτεινή και άφθαρτη ορθόδοξη πίστη του. Πουθενά δε φαίνεται πως πρόδωσε την ορθόδοξη πίστη του.

 



[1] Βλ. Κ. Δημαράς «Ὁ Κοραής καί ἡ εποχή του» σελ. 15 14. Βλ. Γιάννης Καρράς. ό.π. σελ. 15.

[2]  Βλ. Γιάννης Καρράς. ό.π. σελ. 15.

[3] Βλ. Γ. Καρράς ό.π. σελ. 50

[4]  Βλ. Γ. Καρράς ό.π. σελ. 41 16. Λόγιος Ερμής 1817.

[5] Γούδας Αναστάσιος. «Βίοι παράλληλοι. Θεόκλητος Φαρμακίδης». Τόμος Α΄ Κλήρος. Αθήναι 1869, σελ. 207-246

[6] Γράφει ο Παπαδιαμάντης και βροντοφωνάζει στον «Λαμπριάτικο ψάλτη»: «Διά νά δώσουμε πέρας εἰς τό προοίμιον αὐτό, θά εἴπωμεν μέ δύο λέξεις ὅτι: Το σημερινό Ἔθνος δέν ἐπῆγεν δυστυχῶς τόσον ἐμπρός, ὅσον λέγουν αὐτοί. (οἱ Εὐρωπαϊστές). Τό Ἔθνος τό Ἑλληνικόν, τό δοῦλον τουλάχιστον, εἶναι ἀκόμη πολύ πίσω καί τό ἐλεύθερον δέν δύναται να τρέξη ἀρκετά εμπρός, χωρίς τό ὅλον να διασπαραχθῆ, ὡς διασπαράσσεται, φεῦ! ἤδη. Ὁ τρέχων πρέπει να περιμένη καί τόν ἑπόμενον, ἐάν θέλη ἀσφαλῶς νά τρέχη. Ὁ ἐλεύθερος πρέπει να βοηθῆ τόν δεσμώτην ἢ πρέπει νά τόν ἀνακουφίζη. Ὅσον παρέρχεται ὁ χρόνος, τόσον τό ἐλεύθερον Ἔθνος καθίσταται, οἴμοι! ἀνικανώτερον, όπως δώση χείρα βοηθείας εἰς τό δοῦλον Εθνος. 

Ἄγγλος ἢ Γερμανός ἢ Γάλλος δύναται νά εἶναι κοσμοπολίτης ἢ ἀναρχικός ἢ ἄθεος ἢ ὅτι δήποτε. Ἒκαμε τό πατριωτικόν χρέος του, έκτισε μεγάλη πατρίδα. Τώρα εἶναι ἐλεύθερος να ἐπαγγέλεται χάριν πολυτελείας τήν ἀπιστίαν καί τήν ἀπαισιοδοξίαν.

Αλλά Γραικύλος τῆς σήμερον, ὅστις θέλει να κάμη δημοσία τόν ἄθεον ἢ τον κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει με νάνον ἀνορθούμενον ἐπ' ἄκρων ὀνύχων καί τανυόμενον νά φθάση εἰς ὕψος καί φανῆ καί αὐτός γίγας. Τό Έλληνικόν Ἔθνος, τό δοῦλον, ἀλλ' οὐδέν ἧττον καί τό ἐλεύθερον, έχει καί θά ἔχη διά παντός ἀνάγκην τῆς θρησκείας του.

Τό ἐπ' εμοί, ἐνόσω ζῶ καί ἀναπνέω καί σωφρονῶ, δέν θά παύσω πάντοτε, ἰδίως δέ κατά τάς πανεκλάμπρους ταύτας ἡμέρας νά ὑμνῶ μετά λατρείας τόν Χριστόν μου, να περιγράφω μετ' ἔρωτος τήν φύσιν καί νά ζωγραφῶ μετά στοργῆς τά γνήσια Ελληνικά ήθη. «Εάν ἐπιλάθωμαί σοι, Ἱερουσαλήμ, ἐπιλησθείη ἡ δεξιά μου, κολληθείη ἡ γλῶσσα μου τῷ λάρυγγι μου, ἐάν μή σοῦ μνησθῶ».

 (Συνεχίζεται)






ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ






































ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ: ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΝΝΗ ''Ο ΛΕΩΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ - Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΒΙΤΣ (1904-1971) ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ'' ΑΘΗΝΑ 2021


Η πρώτη μας επαφή με το βιβλίο "Ο λέων της Ορθοδοξίας - Ο Αρχιεπίσκοπος Λεόντιος Φιλίπποβιτς (1904 - 1971) και η προσφορά του στην αληθινή Ορθοδοξία" που κυκλοφόρησε πριν δύο χρόνια (2021), αποτέλεσε μια συναρπαστική εμπειρία. Αναρωτηθήκαμε πώς επιτράπηκε - ιδιαίτερα από τους ιθύνοντες της Εκκλησίας των Γ.Ο.Χ - ένα τέτοιο πνευματικό ανάστημα να παραμείνει άγνωστο για πολλά έτη και να μην έχουν εκδοθεί βιβλία που να διαδώσουν αυτήν την σεβαστή μορφή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ιδίως όταν αφορά την ιστορία τους.

Ο Αρχιεπίσκοπος Λεόντιος έφερε τα προσόντα και τις αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας Επίσκοπος, ακολουθώντας τα λόγια του αποστόλου Παύλου:

«δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον εἶναι.... νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικόν» (Α΄ Τιμ. γ΄ 3).

Τέτοια πνευματικά αναστήματα είναι σπάνια, ειδικά στις ημέρες μας...

Τιμώντας την ιδιότητά του ως Επίσκοπος, είχε την εποπτεία και επίβλεψη του πλήθους της Εκκλησίας, δείχνοντας μέσα από τις επιστολές του (βλ. https://entoytwnika1.blogspot.com/2022/11/1961-1969.html) το ενδιαφέρον, την αγωνία, τον πόνο και άλλα συναισθήματα που αφορούσαν την Εκκλησία και το ποίμνιο.

Γνώριζε ότι το υψηλότερο δώρο της Ιερωσύνης είναι η ιερή διακονία και υπηρεσία, προσφέροντας τον εαυτό του ως θυσία στον Κύριο και την Εκκλησία Του!

Οι αρετές του, όπως η αγάπη προς τον Κύριο, ο ζήλος για τα ιερά και όσια, ο φόβος του Θεού, η αυταπάρνηση και η σταθερή και ζωντανή πίστη, φαίνονται ξεκάθαρα στις σελίδες αυτής της εξαίρετης έκδοσης.

Ήταν ''ζηλωτής κατ΄ επίγνωσιν'', με όλες τις αρετές που τον διακοσμούν, όπως η πραότητα, η ανεξικακία και η ευγένεια του χαρακτήρα!

Πέραν των πνευματικών αυτών προσόντων, φαίνεται ότι διέθετε επίσης και τα ονομαζόμενα "φυσικά" και "επίκτητα", ικανότητες δηλαδή όπως: αντίληψη, ετοιμότητα πνεύματος και την διοικητική σοφία όπως διοική καλώς την εαυτού ποίμνη!

Είχε εξαιρετική φιλολογική και θεολογική παιδεία, καθώς και γνώσεις στον εκκλησιαστικό και εγκυκλοπαιδικό τομέα. Τα προσόντα που τον διέκριναν αναδεικνύονται καθαρά κατά την ανάγνωση της ζωής και της δράσης του σε αυτό το βιβλίο.

Η έκδοση αποτελείται από 50 κεφάλαια και 7 παραρτήματα.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής του, η παρουσία του - στην σήμερα διωκόμενη - Λαύρα των σπηλαίων του Κιέβου, οι μετακινήσεις του για τις θεολογικές του σπουδές, οι μετακινήσεις του για την ενίσχυση των πιστών όπως στην Γεωργία, η φυλάκισή του και η εξορία του, η γνωριμία του, το ενδιαφέρον, και οι πρώτες επαφές με τους Παλαιοημερολογίτες, ο εξαιρετικός τρόπος προσέγγισης των ετεροδόξων, το ταξίδι του στην Αθήνα και γενικά στην Ελλάδα και οι επιθέσεις - συκοφαντίες εναντίον του, το ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η αγάπη του προς τους λαϊκούς τους οποίους στήριζε συνεχώς μέσα από τις επιστολές του, μη απορρίπτοντας αυτούς, γνωρίζοντας την αξία τους μέσα στην Εκκλησία, αλλά και μη προβάλλοντας ο ίδιος τον Επισκοποκεντρισμό, και την Δεσποτοκρατεία (όπως δυστυχώς πράττουν οι περισσότεροι Επίσκοποι σήμερα,) γνωρίζοντας ότι την ''υπακοή'' δεν την ζητάς αλλά την κερδίζεις εμπνέοντας τον σεβασμό, η συμπεριφορά του έναντι της πικρίας που έλαβε από ανθρώπους, η κοίμησή του, αποτελούν μόνο μερικά από τα σημαντικά γεγονότα της ζωής του που καταγράφονται στις σελίδες αυτού του βιβλίου με εξαιρετική λεπτομέρεια.

Για άλλη μία φορά, δίνουμε συγχαρητήρια στον εκδότη, ευχαριστώντας αυτόν για το πολύτιμο δώρο που έκανε γνωστοποιώντας σε όλους τον άξιο αυτόν ιεράρχη. Έναν αληθινό Επίσκοπο με όλην την σημασία της λέξεως! Είθε ο κόπος και η ταλαιπωρία του να ανταμειφθούν από τον Θεό, και ευχόμαστε οι σύγχρονοι Επίσκοποι να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Αρχιεπισκόπου Λεοντίου έχοντας αυτόν ως πρότυπο. 

Αυτός που ασκεί την εξουσία, όποιος κι αν είναι και σε όποιο βαθμό της ιερωσύνης και αν είναι, ασκεί την εξουσία Χριστολογικά, Χριστοκεντρικά, αφού αυτό είναι το υπόδειγμα, και φυσικά Σταυροαναστάσιμα. Πρέπει να ζει κατά πάντα τη ζωή του Χριστού, γιατί η εξουσία προέρχεται από Εκείνον και πρέπει να είναι ενωμένος ο φορέας αυτός με τον Χριστό. 

Ο βίος του πνευματικού αυτού ανδρός δεικνύει ότι όντως ήταν ενωμένος με τον Κύριο!

Συνολικά, ο Αρχιεπίσκοπος Λεόντιος Φιλίπποβιτς ήταν, και παραμένει, μια εξαιρετική μορφή της Ορθοδοξίας που παρουσιάζεται με βάθος και ακρίβεια σε αυτό το βιβλίο. Η προσφορά του στην Εκκλησία και η δέσμευσή του προς τον Θεό αναδεικνύονται με λάμψη, αφήνοντας ένα διαχρονικό και εμβληματικό ίχνος στην Ορθοδοξία.

Είθε ο Κύριος να μας αξιώσει των ουρανίων αγαθών δια των πρεσβειών του.

 

 

Ι.Ν. Παπαρρήγας

Το κείμενο εγρἀφη στις 19/6/23 

την ημέρα της  μνήμης του.

 


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

 


Εν όψει της φετινής μνήμης του Αρχιεπισκόπου Λεοντίου (19/6-2/7/2023)

 Εν όψει της φετινής μνήμης του Αγίου Αρχιεπισκόπου Λεοντίου Φιλίπποβιτς, η οποία τελείται την ερχόμενη Κυριακή (Δ΄ Ματθαίου) αναρτώνται τα εξής: 

1. Μία άγνωστη και ανέκδοτη φωτογραφία του στην Ακρόπολη Αθηνών τον Μάιο του 1962, εκ του Αρχείου του μακαριτού Επαμεινώνδα Πριμάλη, στον οποίο ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Λεόντιος την απέστειλε μαζί με ιδιόχειρη αφιέρωση: 

2. Απόσπασμα ομιλίας στο τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνό του από τον Επίσκοπο Γ.Ο.Χ. Σαλαμίνος Γερόντιο Μαριόλη (+1994), που δημοσιεύθηκε από τον ίδιο στο βιβλίο του "Αρχιερατική Εικοσαετηρίδα 1962-1982", σελ. 242:

3. Νέες πληροφορίες (άγνωστες στο ελληνικό κοινό) από βιβλίο αφιερωμένο στον Νεομάρτυρα Ιωσήφ Μουνιόθ-Κορτές (+1997), πνευματικό τέκνο του Αρχιεπισκόπου Λεοντίου (πηγή: https://azbyka.ru/otechnik/ikona/monrealskaja-mirotochivaja-ikona-i-brat-iosif/1): 

"Η βάση του ορθόδοξου πνευματικού έργου τέθηκε στην ψυχή του αδελφού Ιωσήφ από τον πνευματικό οδηγό του, Αρχιεπίσκοπο Χιλής Λεόντιο...

Ο βαθμός της ευεργετικής επιρροής του Αρχιεπισκόπου Λεοντίου στον αδελφό Ιωσήφ μπορεί να κριθεί από το επόμενο επεισόδιο. Κάποτε, ενώ ανάγκαζε τους αδελφούς του σε υπακοή, ο Ιωσήφ μίλησε για την αυστηρότητα που του εφάρμοζε ο Βλαντίκα Λεόντιος. Πράγματι: Ο Επίσκοπος Λεόντιος καθοδηγούσε αυστηρά τον Ιωσήφ, κάνοντάς τον πραγματικό μοναχό· τον δίδαξε να κάνει την αδιάλειπτη προσευχή του Ιησού και την εξαγόρευση των λογισμών. Αυτά τα δύο συστατικά της πνευματικής εργασίας βοήθησαν τον αδελφό Ιωσήφ στη δύσκολη διακονία του.

...Ο Ιωσήφ κατείχε πολλά λείψανα αγίων. Έλαβε την ευλογία για την φύλαξη των λειψάνων από τον γέροντά του, τον Επίσκοπο Λεόντιο. Από αυτόν έλαβε ως δώρο τα πρώτα λείψανα. Όταν επισημάνθηκε στον Ιωσήφ ότι οι λαϊκοί δεν πρέπει να κρατούν λείψανα σε ιδιωτικά σπίτια, απάντησε ότι στην εποχή μας θα μπορούσαν να υπάρχουν εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα. Μόνο και μόνο επειδή σε περίπτωση δίωξης, τα λείψανα σε ιδιωτικές κατοικίες μπορεί να είναι πιο ασφαλή από ό,τι στους ναούς. Ο Βλαντίκα Λεόντιος το γνώριζε αυτό από τη δική του εμπειρία, έχοντας βιώσει διώξεις για την πίστη του στη Ρωσία. Ευλόγησε λοιπόν τους ευσεβείς λαϊκούς να φυλάνε τα λείψανα των αγίων. Επιπλέον, ο Ιωσήφ πίστευε ότι στους καιρούς της αποστασίας μας, τα ιερά λείψανα που έχουν οι πιστοί είναι μεγάλη παρηγοριά, ενθάρρυνση και προστασία. Γι’ αυτό με μεγάλη χαρά μοιραζόταν πάντα με άλλους ανθρώπους τα λείψανα των αγίων που είχε. 

Αναμφίβολα, το κύριο νόημα της ζωής του Ιωσήφ ήταν να διακονήσει την Μυροβλύζουσα Εικόνα της Παναγίας Πορταϊτίσσης. Το δάχτυλο του Θεού εξ αρχής έδειχνε αυτή την διακονία: στον Ιωσήφ δόθηκε το όνομα του Δίκαιου Ιωσήφ του Μνήστορος, του φύλακα της Παναγίας. Ο Αρχιεπίσκοπος Λεόντιος της Χιλής, δεχόμενος τον Ιωσήφ στην Ορθοδοξία, προέβλεψε ότι με το όνομά του ο Ιωσήφ θα γινόταν ο φύλακας της Μητέρας του Θεού και του Θείου Βρέφους Χριστού. Εκείνη τη στιγμή, ο νεαρός άνδρας δεν κατάλαβε το νόημα αυτών των λέξεων, αλλά όταν έγινε ο φύλακας της θαυματουργής Εικόνας της Θεοτόκου, αποκαλύφθηκε το νόημα αυτής της προφητείας".



ΠΗΓΗ: http://krufo-sxoleio.blogspot.com/2023/06/196-272023.html