- 5. Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
Ας εξετάσουμε το μήνυμα ενός αληθινού πνευματικού ανθρώπου, του άγιου Γρηγορίου του Θεολόγου. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πώς αυτά τα λόγια διατυπώνονται από έναν απλό ιερέα τότε. Τι μας διδάσκει αυτό; Σκέφτομαι τον ρόλο μου σε αυτό το μονοπάτι πίστης. Συνοδεύομαι από τον άγιο Γρηγόριο, και αναγνωρίζω την ανάγκη να μην αφήσουμε την οργή να κυριαρχήσει. Ας προσευχηθούμε όλοι ο Θεός να δώσει μετάνοια κατά τη διάρκεια αυτής της ζωής.
Σκεφτείτε τα πραγματικά δυστυχήματα και τις δίκαιες κρίσεις του Θεού. Πώς αντιμετωπίζουμε τη βάθος αυτής της πραγματικότητας; Το θέτει ο Κύριος με τα λόγια του ιερού Ησαΐα (28:17) θέτοντας την δικαιοσύνη ως μέτρο, γεγονός που ανακοινώνει τον περιορισμό της καλοσύνης Του. Η ανισότητα μέσα στην ίση μεταχείριση είναι μια αλήθεια που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Η οργή του Θεού είναι σαν ποτήρι στο χέρι Του (Ψαλμ. 74:9), και η επιβεβαίωση της τιμωρίας είναι ουσιαστική. Παρόλα αυτά, ο Θεός εκφράζει ευσπλαχνία προς εμάς, εξουδετερώνοντας τη φλόγα του θυμού Του με την ευμένειά του. Αυτή η ευεργετική σχέση είναι προσβάσιμη μόνο σε αυτούς που αποδείχθηκαν υποτακτικοί μέσω του φόβου και δεχθήκανε την μετάνοια ως ένδειξη αγάπης. Αυτή η πνευματική μεταστροφή οδηγεί στη σωτηρία. Ωστόσο, αφήνει τον τελευταίο θυμό για όσους αντιστέκονται στην ίαση μέσω της Χάριτός Του, παραμένοντας σκληροί όπως ο βαρύκαρδος Φαραώ (Ησ. 9:16). Ποια είναι λοιπόν η αιτία των πληγών και των δοκιμασιών; Προκαλούνται από την αταξία και την εσφαλμένη ροή του Σύμπαντος, μίας μη διαχειρίσιμης και άνευ λογικής ροής των πραγμάτων, σαν να μην υπάρχει Κυβερνήτης πάνω από αυτά, ή είναι απλά τυχαία αποτελέσματα, όπως πιστεύουν οι ανόητοι σοφοί που εξαπατώνται από το σκοτεινό πνεύμα;
Ή μήπως η πραγματικότητα συμβαίνει σύμφωνα με τον Λόγο και την Τάξη, όπως δημιουργήθηκε αρχικά; Ο Θεός, που είναι η αρχή της κίνησης, επιτρέπει την μεταβολή και την αλλαγή υπό την καθοδήγηση της Πρόνοιας. Γιατί οι επιβλαβείς άνεμοι, ο μολυσμός στον αέρα, οι ασθένειες, οι σεισμοί, οι αναστατώσεις των θαλασσών; Γιατί συμβαίνουν αυτά; Πώς η πλάση που δημιουργήθηκε για την απόλαυση των ανθρώπων, αυτή η κοινή και ίση για όλους πηγή ευχαριστίας, μετατρέπεται σε τιμωρία, ώστε με τον ίδιο τρόπο που ανταμείφθηκαμε και για το οποίο δεν ευγνωμονήσαμε, τώρα να εννοήσουμε και να αναγνωρίσουμε τη δύναμη του Θεού μέσα από τα δεινά, αφού δεν την αναγνωρίσαμε μέσα από τα ευεργετικά έργα. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη δύναμη του Θεού ακόμα και μέσα από το δυσάρεστο.
Πώς μπορεί ένας αμαρτωλός να μην τιμωρείται ή να μένει ανένοχος, για το μέλλον, ή να τιμωρείται για να μετανοήσει εδώ; Και πώς ένας δίκαιος μπορεί να υποφέρει, και μέσω αυτού να δοκιμάζεται, ή να ευημερεί και με αυτό να προστατεύεται, εάν είναι φτωχός στο νου; Τι σημαίνει η πληγή που μας πλήττει, και γιατί; Είναι μήπως δοκιμασία της αρετής ή τιμωρία για τις αμαρτίες;
Ακόμα κι αν δεν είναι τιμωρία, είναι καλύτερο να το λάβουμε ως τιμωρία για τα αμαρτήματά μας, να ταπεινωθούμε, και να υποταχθούμε στον Θεό, παρά να το λάβουμε ως δοκιμασία για την αρετή μας, και να υπερηφανευθούμε γι΄ αυτό.