Σάββατο 27 Απριλίου 2024

Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἤ Ἐκκλησία τοῦ Κράτους;

Μητσοτάκης Ιερωνυμος 

Στοιχεῖα "Σεργιανισμοῦ" καί ἀκρίτου ἐκκοσμικεύσεως στήν στάση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἔναντι τῆς εὐκαιριακῆς καί ἰδιοτελοῦς προσεγγίσεως ἐκ μέρους τῆς ἀμετανοήτου Κυβερνήσεως

Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἤ Ἐκκλησία τοῦ Κράτους;

ὑπό Δημ. Κ. Ἀναγνώστου, Θεολόγου

Ὁ μακαριστός πρωτοπρεσβύτερος πατήρ Βασίλειος Βολουδάκης μέ ἔμφαση ὑπεστήριζε ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό περιέχον καί ὄχι τό περιεχόμενον. Ἡ Ἐκκλησία δέν ἀποτελεῖ φορέα, ἕναν μεταξύ τῶν ἄλλων κοινωνικῶν φορέων, τοῦ Κράτους. Καθώς ἐπίσης, δέν ἀποτελεῖ ἀποστολή της καί μάλιστα κύρια τό φιλανθρωπικό κοινωνικό ἔργο, ἀλλά ἡ ἐν Χριστῶ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων ὡς πιστῶν μελῶν Της.

Ἀτυχῶς, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν, μάλιστα πρό τῆς εἰσόδου τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος, ὑπέκυψε στόν πειρασμό καί ἐμμέσως πλήν σαφῶς ἀποδέχθηκε τήν προφανέστατα σκόπιμη προσέγγιση, τήν ὁποία ἐπεχείρησε ὁ εἰσηγητής καί ἔνθερμος ὑποστηρικτής τοῦ διαβοήτου ψηφισθέντος Σοδομονόμου Πρωθυπουργός τῆς Ἑλλάδος κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, πρός τήν πλευρά τῆς Ἐκκλησίας.

Σέ πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του ὁ τελευταῖος, μέ τό γνωστό πλέον ὕφος του, εἰρωνικό καί "ἀπό καθέδρας", εἶχε ἀναφέρει ὅτι δέν ὑπάρχει "χριστιανόμετρο", σχολιάζοντας μέ αὐτόν τόν τρόπο τίς διαμαρτυρίες τῶν πιστῶν γιά τήν παρουσία τῶν ἀμετανόητων ὑποστηρικτῶν τοῦ ἀντιθέου νόμου, περί τοῦ "γάμου" καί τῆς "τεκνοθεσίας" τῶν ὁμοφυλοφίλων, ὡς ἐπισήμων προσώπων, ὑπό τήν Βουλευτική τους ἰδιότητα, στούς Ναούς, πρός ἄγραν ψήφων.

Πρός μεγάλη ἀπογοήτευση τῶν πιστῶν ὁ κ. Ἱερώνυμος ὑποδεχόμενος τόν κ. Μητσοτάκη σέ ἐπίσκεψή του σέ Ἵδρυμα τῆς Ἐκκλησίας, παρουσίᾳ καί τοῦ Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Συμεών, καταδέχθηκε νά συναινέσει μετά προθυμίας στήν ἀγωνιώδη προσπάθεια τοῦ Πρωθυπουργοῦ νά ἀνατραπεῖ, ἐν ὄψει τῶν προσεχῶν Εὐρωεκλογῶν, τό ἀρνητικό κλίμα τουλάχιστον μεταξύ τῶν πιστῶν ἔναντι τῆς Κυβερνήσεως γιά τήν προώθηση καί ὑπερψήφιση τοῦ ἀντιθέου Νόμου περί τῶν ὁμοφυλοφίλων (ἀναγνωρίσεως δυνατότητος τελέσεως γάμου καί υἱοθετήσεως παιδιῶν), ἄνευ ὅμως διορθώσεως τῶν γενομένων.

Στό ἀνωτέρω πλαίσιο ἐλέχθησαν καί δημοσιοποιήθηκαν λόγοι ἀμφοτέρων πού ἐνῶ εἶναι ἀνέξοδοι, ἀναμενόμενοι λόγῳ σκοπιμότητος καί ὑποκριτικοί, ὅπως ἐπανειλημμένως ἔχει ἀποδειχθεῖ, ἐκ μέρους τοῦ Πρωθυπουργοῦ, χωρίς νά  παύουν νά εἶναι καί ἀπαράδεκτοι, ὅμως γιά τόν Ἀρχιεπίσκοπο, ὡς ἐκπρόσωπο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀποτελοῦν μελανή σελίδα στήν ἱστορία τῆς ἀσκήσεως τῶν καθηκόντων του καί τῆς παρούσης ἱστορικῆς συγκυρίας τῶν ἰταμῶν προκλήσεων ἐκ μέρους τῶν κυβερνώντων, πρός τήν κατεύθυνση τῆς ἀποχριστιανοποιήσεως τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας καί ἀπαξιώσεως τῆς Πίστεως καί τῶν ἀρχῶν τῆς συντριπτικῆς πλειονοψηφίας τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.

Εἰδικότερον, οἱ τοποθετήσεις τοῦ Πρωθυπουργοῦ, οἱ ὁποῖες κινοῦνται στά ὅρια τῆς προκλητικῆς διαστρεβλώσεως τῆς Πίστεως καί τῆς τάξεως τῆς Ἐκκλησίας διατυπωμένες σέ ἕνα λαϊκιστικό καί ἐπικοινωνιακό, δηλαδή παραπλανητικό, πλαίσιο, ἀναφέρονται σέ: "σεβασμό τοῦ ἑνός πρός τόν ἄλλον" ἀσχέτως τῶν διαφωνιῶν καί τῶν ἀντιχριστιανικῶν κυβερνητικῶν κοινοβουλευτικῶν ἐπιλογῶν, "ἀνάχωμα ἀπέναντι σέ αὐτούς πού πρόστυχα καπηλεύονται τήν χριστιανική πίστη" καί διαμαρτύρονται σέ ἀντίθετες πρός τίς θέσεις τῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσεις καί νόμους, ἀπαράδεκτο "χριστιανόμετρο" πού μετράει τήν "ἔνταση τῆς πίστης" τοῦ καθενός καί θέτει ζήτημα γιά τήν προκλητική ἐπιδεικτική παρουσία στούς Ναούς τῶν ὑπερψηφισάντων τόν Σοδομονόμο, "ἀγάπη πρός ὅλους" καί "ἀποδοχή ὅλων" στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας.

Καί ἐνῶ ἐξαιτίας πολιτικῶν εὐθυνῶν, ἐπιλογῶν καί σκανδάλων ἡ Κυβέρνηση βρίσκεται σέ δυσχερή θέση, δεδομένης καί τῆς ἐξαθλιωτικῆς τῶν λαϊκῶν στρωμάτων οἰκονομικῆς κρίσεως καί δυσπραγίας, ἦλθαν ἐνωρίτερον πάσης προσδοκίας οἱ δηλώσεις τοῦ Ἀρχιεπισκόπου νά ἀνταποκριθοῦν στίς ἐκλογικές ἐπιδιώξεις τοῦ κυβερνῶντος κόμματος προκειμένου νά ἀντιμετωπίσει τή δυσαρέσκεια τῶν πολιτῶν καί πολλῶν ἐκ τῶν ψηφοφόρων του καί τήν συνεπακόλουθα ἀναμενομένη διαρροή ψήφων πρός τούς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ κομματικούς σχηματισμούς.

Δηλώσεις ἐκ μέρους τοῦ Ἀρχιεπισκόπου οἱ ὁποῖες ἐξέπληξαν ἀκόμη καί τά δημοσιογραφικά φερέφωνα τῶν κυβερνώντων, ὥστε νά μεταδίδουν μέ ἀνακούφιση ὅτι ἐπῆλθε "ἀνακωχή" μεταξύ Πολιτείας καί Ἐκκλησίας καί πώς θά "πᾶμε σέ ἕνα ἥρεμο Πάσχα"! Βλέπετε εἶναι αὐτές οἱ ἅγιες ἡμέρες πού συγκεντρώνουν στούς Ναούς τούς περισσοτέρους πολίτες, θρησκεύοντες καί μή, καί κατά τοῦτο οἱ πλέον πρόσφορες γιά τήν παρουσία καί ἐπίδειξη τῆς δῆθεν θρησκευτικότητος τῶν πολιτικῶν καί πολιτευτῶν, ἐν ὄψει μάλιστα τῶν ἐπικειμένων Εὐρωεκλογῶν τοῦ προσεχοῦς Ἰουνίου.

Ἔχει δέ ἰδιαίτερη σημασία τό γεγονός ὅτι, βάσει τῶν δημοσιογραφικῶν σχολίων καί σχετικῶν ἀποκαλύψεων, ἡ μέν Πρωθυπουργική προσπάθεια ἐπαναπροσεγγίσεως τῆς Ἐκκλησίας ἐκδηλώθηκε στό τελευταίως διοργανωθέν Διεθνές Συνέδριο γιά τούς Ὠκεανούς, τό ὁποῖο διεξήχθη στό ἵδρυμα "Σταῦρος Νιάρχος", μέ ἐπίσημο προσκεκλημένο τόν Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο ἐκ μέρους τοῦ κ. Πρωθυπουργοῦ, κατά τήν ὁποία ὁ τελευταῖος ἐκδήλωσε πρός τόν ἐκεῖ ἐπίσης παρευρισκόμενο Ἀρχιεπίσκοπο κ. Ἱερώνυμο τήν ἐπιθυμία καί πρόθεσή του νά προβάλλει τό κοινωνικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας! Λέγεται δέ, ὅτι ἡ ἐν λόγῳ προσπάθεια εἶχε τήν ἄμεση ἀνταπόκριση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, ὁ ὁποῖος περιορίστηκε νά ζητήσει μόνον τόν σεβασμό τῶν κυβερνώντων. "Ἄς ψηφίζετε ὅ,τι θέλετε, ἀρκεῖ νά μᾶς σέβεστε καί νά τό δείχνετε", λέγεται, ἀλλά καί ἀτυχῶς ἐπιβεβαιώνεται ἐκ τῶν ἐπακολουθησάντων, ὅτι ἦταν ἡ ἐκφρασθεῖσα θέση καί ἡ παράκληση τοῦ κ. Ἱερωνύμου.

Τό ἀπογοητευτικότερο ὅμως εἶναι τό γεγονός ὅτι ὁ κ. Ἱερώνυμος δέν περιορίστηκε στίς συνήθως παρασκηνιακές συνομιλίες, συνεννοήσεις καί συναλλαγές του μέ τόν κ. Πρωθυπουργό, ἀλλά ἔκρινε ἤ κρίθηκε σκόπιμο καί ἐπιβεβλημένο νά ἐκδηλώσει, πρός ἔκπληξη τῶν πιστῶν, τήν νέα στάση του (κατά τή γνώμη πολλῶν, μᾶλλον τήν ἐξ ἀρχῆς βαθυτέρα ἐπιθυμία καί ἐπιδίωξή του) νά ἐκτονωθεῖ ἐσπευσμένα ἡ σημειωθεῖσα κρίση στίς σχέσεις τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν Πολιτεία, λόγῳ τοῦ ψηφισθέντος ἀντιχριστιανικοῦ νομοθετήματος.

Ἔτσι, κινούμενος καί ὁ Ἀρχιεπίσκοπος σέ ἕνα πλαίσιο ἐκκοσμικεύσεως καί ἐπικινδύνου "στρογγυλέματος" τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ λόγου, ἀναφέρθηκε σέ: "Ἀγάπη μόνο καί συγχώρεση" καί ὄχι σέ "χριστιανόμετρο", σέ "ἅγιες ἡμέρες (τοῦ Πάσχα) πού δέν ἐπιτρέπουν μικροπρέπειες", καί ὅτι "δέν θά μᾶς πεῖ ὁ Βελόπουλος τί θά κάνουμε ἤ ὁ ὁποιοσδήποτε πολιτικός"! Φαίνεται ὅτι ἐκ τῶν πολιτικῶν ἐξαιρεῖται λόγῳ ἀξιώματος ὁ κ. Πρωθυπουργός, ὁ ὁποῖος ἔμεινε ὡς φαίνεται πλήρως ἱκανοποιημένος ἀπό τήν ὑποστήριξη τοῦ κ. Ἱερωνύμου, ἰδιαιτέρως ἔναντι τῶν ἐκ δεξιῶν τοῦ κυβερνῶντος κομμάτων, ὅπως τοῦ σύμφωνα μέ τίς δημοσκοπήσεις ἐνισχυμένου κόμματος "Ἑλληνική Λύση" ἤ τοῦ χαρακτηριζομένου ὑπό ὑπουργῶν τῆς Κυβερνήσεως ὡς δῆθεν σκοταδιστικοῦ κόμματος "ΝΙΚΗ", τά ὁποῖα κατηγοροῦνται ὅτι ἐργαλειοποιοῦν τήν Πίστη καί τή σχέση τους μέ τήν Ἐκκλησία. Ἐνῶ, ὡς φαίνεται, μόνον οἱ κυβερνῶντες διεκδικοῦν τήν εἰλικρίνεια καί τό ἀνιδιοτελές τῶν προθέσεων καί ἐνεργειῶν των!

Δέν εἴμαστε ἀφελεῖς νά παραθεωροῦμε τίς δύσκολες ἰσορροπίες πού ἀπαιτοῦνται στή συνεργασία τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν Πολιτεία. Ὅπως δέν ἐπιτρέπεται νά παραθεωρήσουμε ὅτι καί ἡ Ἐκκλησία, ὅπως ἄλλωστε ἀνέφερε ὀρθῶς ἐν προκειμένῳ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, δέν μπορεῖ νά ἀλλάζει τίς θέσεις πού ὑπαγορεύει ἡ Πίστη καί ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ. Καί μπορεῖ ἡ δημοσιογραφική ἀσχετοσύνη ἤ θρασύτητα, ἄν ὄχι σκοπιμότητα, νά αὐθαιρετεῖ ὑποστηρίζοντας ὅτι "δέν μπορεῖ νά ὑπάρχει "πόρτα" στήν Ἐκκλησία" (ὅπως χαρακτηριστικῶς ἀνέφερε ὁ κ. Εὐαγγελᾶτος στόν τηλεοπτικό σταθμό "Σκάϊ"), ὅμως οἱ πιστοί γνωρίζουν αὐτό πού ἐπί αἰῶνες ἐπαναλαμβάνει στή λατρευτική ζωή της ἡ Ἐκκλησία διά τῶν ἱερουργῶν της λέγουσα: "τάς θύρας, τάς θύρας ἐν σοφίᾳ πρόσχωμεν"

Διότι, ναί μέν ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ τόν ἐρχόμενον πρός Αὐτήν δέν θά τόν ἐκβάλει ἔξω, ἀρκεῖ ὅμως αὐτός νά προσέρχεται ἀποδεχόμενος πλήρως τήν Πίστη καί διδασκαλία Της καί ὡς ἁμαρτωλός νά ἀποδέχεται ἐν μετανοία τήν προβλεπομένη διόρθωση γιά τήν θεραπεία καί σωτηρία του. Καί ναί μέν οἱ πολιτικοί ἡγέτες καί ἡγετίσκοι ἐνδέχεται νά εἶναι τυφλοί ὁδηγοί τυφλῶν, ὧν ἡ τύχη ἀναμενομένη κατά τό Γραφικόν "τυφλός δέ τυφλόν ἐάν ὁδηγῆ ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται" (Ματθ. ιε΄, 14), εἶναι ὅμως ἀποκαρδιωτικό καί οἱ Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας οἱ θεωρούμενοι ὡς "βλέποντες" νά ἀποδεικνύονται ἐπίσης τυφλοί, ὁμιλοῦντες ὅπως ἐκεῖνοι, ἐπιμένοντες δέ καί ἀπαιτοῦντες νά τούς ἀκολουθοῦν καί ὑπακούουν οἱ πιστοί στήν ἀδιέξοδη πορεία των.   



ΠΗΓΗ: https://aktines.blogspot.com/2024/04/blog-post_637.html?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2UUPfLKocOHfGYP2ETmSQ32K3zaDB43WCRDzCpyGm3Di7oCMIvfHNSpik_aem_AR_ge5QNVAUuhn35F1rpXqeTNQYSbuGQ5s_1sL07GqYcd1tAkGQrhJQ2M_AFDb7gVDPPsy0CWhMEmyVC13nVplGQ

Τετάρτη 24 Απριλίου 2024

Κωνσταντίνου Οικονόμου εξ΄ Οικονόμων: ''Σιωνίτης Προσκυνητής'' (αποσπάσματα με απόδοση στην νεοελληνική ζ΄ μέρος)

«Ὦ νὺξ ἐκείνη πανίερος καὶ πανέορτος καὶ μυστηριώδης, καθ' ἂν ἡ μυριοπληθὴς χορεία τῶν προσκυνητῶν, ὅλη ἔνθους, ὅλη τὰς ψυχὰς μετέωρος, καὶ πλήρης πίστεως καὶ εὐλαβείας, ἑορτάζει τὴν τοῦ σύμπαντος σωτηρίαν, ἱσταμένη κατέναντι τοῦ θεοδέγμονος Τάφου, καὶ καθορῶσα ἐξ αὐτοῦ ἀνατέλλον τὸ τοῦ μεγάλου φωτὸς ἀντίτυπον καὶ πρόδρομον φῶς! Ὦ χαρᾶς ἐκείνης, μεθ ̓ ἧς ἀγαλλομένῳ ποδὶ καὶ νοὶ προσέρχεται λαμπαδηφόρος ἐκ τοῦ σύνεγγυς ἀπαντῆσαι ὡς νυμφίῳ τῷ νικητῇ τοῦ θανάτου, θεωροῦσα τοῦτον ταῖς τῆς πίστεως ὄμμασι προϊόν τα ἐξ αὐτοῦ ἐκείνου τοῦ θείου Μνήματος, ἐξ οὗ καὶ σωματικῶς ἐξανέστη· καὶ ψάλλει δὲ θεοπρεπῶς μεγαλοφωνοῦσα μετὰ τοῦ θείου Δαμασκηνοῦ καὶ τῆς  ̓Εκκλησίας· «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτὸς, οὐρανός τε, καὶ γῆ, καὶ τὰ καταχθόνια», καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ ἄσματος, τοσοῦτον ἡ τῶν προσκυνητῶν (καὶ πᾶσα δὲ τῶν πιστῶν) ἡ πληθύς, τοσοῦτον ἀπέχει τοῦ πλάνον (φεῦ, ὡς ὑμεῖς) και ὅλον ὑλικὸν καὶ ἀνίερον ὑπολαβεῖν ὅ κατέχει μετὰ χεῖρας ἅγιον φῶς, ὥστε καὶ πᾶσαν τὴν κτίσιν, κατ ̓ ἐκείνην μάλιστα τὴν ὥραν, βλέπει πεφωτισμένην ἐκ τοῦ μυστικοῦ καὶ ἀϊδίου φωτὸς τῆς χάριτος τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ. Ταῦτα λέγομεν πρὸς ὑμᾶς, ὦ σοφώτατοι ἀνδρῶν, ἡμεῖς οἱ ἄτοφοι καὶ ἁπλοϊκοί· καὶ μένομεν · ἐν τούτοις ἀῤῥαγεῖς καὶ ἀκλόνητοι, ἐπευχόμενοι καὶ ὑμῖν φωτές ἀνοιχθῆναι πύλας. Αλλ' εὐφημεῖτε καὶ ὑμεῖς εὐσεβοῦντες! Μηδὲ δαπανᾶτε ματαίως καὶ κόπους καὶ χάρτην καὶ μέλαν καὶ ἔλαιον, ὅπως ἀποδείξητε χειρόκμητον τὸ τοῦ θεοδόχου Μνήματος φῶς. Οὐδὲν ἡμῖν διαφέρει· καὶ οὕτω γὰρ οὐχ ἧττον θεῖον παρ' ἡμῖν ἐστι, καὶ θαυμαστὸν, καὶ πανάγιον ἀντίτυπον ἐκείνου τοῦ φωτός, ὅπερ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἐν τῷ Τάφῳ ὁρῶν κατεπλήττετο».


ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ


Ω, νύχτα ιερή και πανηγυρική και μυστηριώδης, κατά την οποία η αμέτρητη χορεία των προσκυνητών γεμάτη ενθουσιασμό με ψυχές αναμένοντες και γεμάτες πίστη και ευλάβεια, γιορτάζει τη σωτηρία του σύμπαντος, και στέκεται απέναντι στον θεοδέγμονα Τάφο, βλέποντας να ανατέλλει από αυτόν, το αντίτυπο και πρόδρομο φως του μεγάλου φωτός! Ω, χαράς εκείνης, η οποία έρχεται λαμπαδηφόρος με χαρά και νου ασυγκράτητο, να συναντήσει ως νυμφίο τον νικητή του θανάτου, θεωρώντας τον με τα μάτια της πίστης να εξέρχεται από εκείνο το θείο μνήμα, απ΄ όπου και σωματικά αναστήθηκε. Και ψάλλει με δυνατή φωνή θεοπρεπώς, μαζί με τον θείο Δαμασκηνό και την Εκκλησία: «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτὸς, οὐρανός τε, καὶ γῆ, καὶ τὰ καταχθόνια», και τα υπόλοιπα του άσματος, και τόσο πολύ το πλήθος των προσκυνητών (και όλων των πιστών), είναι μακράν από το να θεωρήσει πλάνη (ω, όπως εσείς) και εντελώς υλικό και ιερόσυλο αυτό που κρατά στα χέρια του, δηλαδή το άγιο φως, ώστε και όλη τη δημιουργία, ειδικά εκείνη την ώρα, βλέπει φωτισμένη από το μυστικό και αιώνιο φως της χάριτος του αναστημένου Χριστού. Αυτά λέμε προς εσάς, ω σοφώτατοι άνδρες, εμείς οι αδαείς και απλοί. Και μένουμε σε αυτά ακλόνητοι και αμετακίνητοι, ευχόμενοι και σε εσάς να ανοιχθούν οι πύλες του φωτός. Αλλά ευφημείτε και εσείς με ευσέβεια! Μην σπαταλάτε άδικα κόπο, χαρτί, μελάνι και λάδι, για να αποδείξετε χειροποίητο το φως του θεοδόχου μνήματος. Δεν μας κάνει καμία διαφορά. Και έτσι, για εμάς, είναι εξίσου θεϊκό, θαυμαστό και πανάγιο αντίτυπο εκείνου του φωτός, που ο Απόστολος Πέτρος όταν το είδε στον τάφο, έμεινε έκπληκτος.


(συνεχίζεται)



ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τετάρτη 17 Απριλίου 2024

Ευγενίου Βουλγάρεως απόσπασμα περί του Αγίου Φωτός



«Προσθήσω δὲ καὶ πέμπτον, ὅπερ κἂν ὑμεῖς οὐ μόνον μὴ πιστεύητε, ἀλλὰ καὶ συκοφαντεῖτε, ἀδιαλείπτως κατ ̓ ἔτος γίνεται, καὶ ὀφθαλμοφανῶς ἐπιδείκνυται, οὕτω δοξάζοντος ἐν τοῖς ἔθνεσι τοῦ Θεοῦ τὴν ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν· ὁμολογοῦσι δὲ πάντες καὶ οἱ βαπτίσματος μετέχοντες, καὶ οἱ μὴ, τοῦ θείου θεάματος μάρτυρες· ποῖον δὲ τοῦτο; τὸ κατὰ τὸ ἅγιον Σάββατον περὶ δείλην ἀπολάμπον ἐν τῷ ζωοδόχῳ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ τάφῳ θειότατον καὶ ὑπερφυέστατον φῶς, καθ ̓ ἣν ἡμέραν ἡμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι, κατὰ τὸ ἀρχαῖον τοῦ ἑορτάζειν τὸ ἅγιον Πάσχα ἔθος, τὴν τοιαύτην μυστηριώδη τελετὴν ἄνωθεν παρὰ πατέρων τελεῖν παρελάβομεν. Εἰσερχόμενος γὰρ ὁ κατὰ καιρὸν Πατριάρχης, ἢ ὁ ἀντ ̓ αὐτοῦ ἐπιτροπεύων ̓Αρχιερεὺς, εἰς προσευχὴν καὶ προσκύνησιν, ἐσβεσμένων πανταχοῦ παντοίων λαμπάδων καὶ κανδηλῶν, ἔχων μετὰ χεῖρας καὶ κηρίων δεσμὸν (τρόμου καὶ φόβου γέμει τὸ ὁρώμενον.), ὁρᾷ ἐκ τοῦ ἁγιωτάτου ἄνωθεν λίθου, ὡς ἐξιδρούμενον, λεπτότατον πῦρ, καὶ ἐπιπολάζον. κἀντεῖ θεν ἀνάπτει, ἢ καὶ αὐτομάτως ἀνάπτονται ἐντιθέμενοι οἱ κηροί, καὶ ὑπὸ τῶν πιστῶν οὕτω μεταλαμβάνεται τὸ θειότατον καὶ αὐτομάτως ἐκβλύζον ἐκεῖνο φῶς, διὰ χειρὸς τοῦ ἀποκομίσαντος.
Ὅτι δὲ πάσης ἀνώτερον διαβολῆς τὸ θαῦμα τοῦτο, οὐκ ἂν ἀρνήσαιντο οἱ τὰς αὐτομάτως ἀναπτομένας ἐνίας κανδήλας ἔξωθεν κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἐνεπτριζόμενοι· ὃ καὶ μετὰ ἀλαλαγμοῦ ἐνατενίζοντες κατασπάζονται οἱ Χριστιανοὶ, καὶ οἱ λοιποὶ Ἄραβες. καὶ τοῦτο δὲ συμβαῖνον πολλάκις ἐν ταῖς κανδήλαις τῶν ἀπιστούντων, καὶ ἀρνουμένων, ύμῶν τῶν Λατίνων, ἄνευ χειρὸς ἀνθρώπου προφανῶς ἀναδείκνυται. Τοσοῦτον δ ̓ ἐστὶ τὸ τοιοῦτο θαῦμα τῇ ἀσφαλεῖ παραδόσει βεβαιωθέν, ὥστε καὶ ἐν παλαιωτάτῳ βιβλίῳ ἐν τῷ ὄρει Σινᾶ τοιουτοτρόπως ἔχον ἀνέγνων: τῷ ἁγίῳ καὶ μεγάλῳ Σαββάτῳ, καθ ̓ ἣν ἡμέραν αἱ θεῖαι κανδήλα: ἀορά τως ἀνάπτονται· οὐκ ἔδει, ὦ βέλτιστον, διὰ τὸ κατέχειν ἡμᾶς τοὺς ̓Ανατολικοὺς τὴν τοῦ ζωηφόρου καὶ θεοδόχου τά του μυστικωτάτην τελετήν, οὕτω πρόδηλον ἀρνεῖσθαι καὶ κρύπτειν τὴν ἀλήθειαν, ὥστε καὶ τὴν δόξαν τῆς πίστεως περικαλύπτειν. ἐξ ἀρχῆς γὰρ πηγὴ φωτὸς ὁ τοῦ Κυρίου τάφος· πῶς γὰρ ἐν σκοτίᾳ προκύψαντες Ιωάννης καὶ Πέτρὸς εἰς τὸ σπήλαιον, εἶδον τὰ ὀθόνια κείμενα μόνα; ἔχετε τὴν ἑρμηνείαν σαφῆ παρὰ τοῦ Δαμασκόθεν θεολόγου, ἐν οἷς μελῳδεῖ ἤχῳ πλαγίῳ τετάρτῳ περὶ ̓Αναστάσεως, ἐν Καθίσματι Τροπαρίῳ: » καὶ δρομαῖος ὁ Πέτρος ἐπέστη τῷ μνήματι, καὶ τὸ φῶς ἐν τῷ τάφῳ ὁρῶν κατεπλήττετο· ὅθεν καὶ κατεῖδε τὰ ὀθόνια μόνα· οὐδεὶς γὰρ βλέπειν δύναται ἐν νυκτὶ τὰ προκείμενα· καὶ πιστεύσας ἐβόησε· δόξα σοι Χριστὲ ὁ Θεὸς, ὅτι σώζεις ἅπαντας Σωτὴρ ἡμῶν, τοῦ πατρὸς γὰρ ὑπάρχεις ἀπαύγασμα.
Αλλὰ καὶ αὐτοὶ ὑμεῖς ὁμολογεῖτε λέγοντες, ὅτι ἦν ὅτε ἐγίνετο τὸ τοιοῦτο τεράστιον, νῦν δὲ ἀρνεῖσθε τοῦτο ὅτι δι' ἡμῶν ἀναφέρεται· καί τοιγε οὐ δι' ἡμῶν μόνον, ἀλλ ̓ ὡς ἔφημεν, καὶ ἔξωθεν τοῦ ̔Αγίου Τάφου κατὰ ταύτην τὴν ὥραν ἀδύνατον μὴ ἀναφθῆναι κανδηλαν ἔν τινι μέρει τοῦ ναοῦ ἢ καὶ δύο, ἔσθ' ὅτε καὶ τρεῖς ἀοράτως. Οὐκ ἐχρῆν μοι ταῦτα λέγειν, καὶ τοιούτοις σημείοις ἐναμβρύνεσθαι, εἰμὴ σύγε ὦ γαθέ, ἀπιστίαν ἡμῖν ἐνεκάλεις τὴν εἰς τὸν σὸν Πάππαν. ̓Αλλ' ἐγὼ καί τι παρόμοιον εἶδον πολλάκις, καὶ σὺν ἐμοὶ ἄλλοι πολλοὶ ἐν τῇ ἁγίᾳ κορυφῇ τοῦ ἁγίου Σινᾶ ὄρους, πρὸς δυσμὰς ἡλίου αἰθρίας οὔσης ὁρώμενον φῶς, ὅπως δὲ καὶ ὅπου τῆς κορυφῆς δείκνυται οἴδασιν οἱ ἰδόντες·».


ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ


Θα προσθέσω και ένα πέμπτο θαύμα, που όχι μόνο δεν το πιστεύετε, αλλά και το βλασφημείτε. Συμβαίνει κάθε χρόνο αδιαλείπτως και φανερά δοξάζει την ορθόδοξη Εκκλησία στα έθνη. Ομολογούν το θαύμα αυτό βαπτισμένοι και μη βαπτισμένοι, οι οποίοι είναι μάρτυρες του θείου θεάματος. Ποιο είναι αυτό;
Το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου στον ιερό τάφο του Σωτήρα μας, λάμπει ένα φως θεϊκότατο και υπερφυσικό. Την ημέρα αυτή, εμείς οι Ορθόδοξοι, σύμφωνα με το αρχαίο έθιμο του εορτασμού του Αγίου Πάσχα, παραλάβαμε από τους πατέρες μας την ιερή τελετή. Ο Πατριάρχης ή ο Αρχιερέας που τον αντικαθιστά, μπαίνει στον τάφο για προσευχή και προσκύνηση, έχοντας σβήσει όλα τα φώτα και τα καντήλια. Κρατώντας στα χέρια του κεριά (η θέα προκαλεί φόβο και τρόμο), βλέπει από την αγιότατη πέτρα ψηλά, να αναβλύζει ένα λεπτότατο πυρ, το οποίο απλώνεται. Από αυτό το φως ανάβει ο ίδιος ή ανάβουν αυτόματα τα κεριά που τοποθετούνται. Έτσι, οι πιστοί λαμβάνουν το θείο και αυτόματο εκβλυζόμενο φως, δια χειρός αυτού που το έφερε.
Ότι το θαύμα αυτό δεν είναι ψεύδος, δεν θα το αρνηθούν αυτοί που βλέπουν τα διάφορα καντήλια να ανάβουν αυτόματα έξω από τον τάφο την ώρα εκείνη. Τόσο οι Χριστιανοί όσο και οι Άραβες φωνάζουν και προσκυνούν με δέος αυτό το φαινόμενο. Συχνά συμβαίνει να ανάβουν τα καντήλια ακόμα και σε άπιστους και αρνητές, όπως εσάς τους Λατίνους, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Αυτό το θαύμα είναι τόσο βεβαιωμένο από την ασφαλή παράδοση, ώστε διάβασα για αυτό σε ένα αρχαίο βιβλίο στο Σινά που αναφέρει: «Το Άγιο και Μεγάλο Σάββατο, την ημέρα που οι θεϊκές κανδήλες ανάβουν αόρατα».
Δεν έπρεπε, αξιότιμε, επειδή κατέχουμε εμείς οι Ανατολικοί την μυστηριώδη τελετή στον ιερό τάφο του Ζωοδόχου, να αρνούμαστε και να κρύβουμε τόσο φανερά την αλήθεια, ώστε να καλύπτουμε και τη δόξα της πίστης. Από την αρχή, ο τάφος του Κυρίου είναι πηγή φωτός. Πώς αλλιώς, αφού ο Ιωάννης και ο Πέτρος, που μπήκαν στο σπήλαιο στο σκοτάδι, είδαν μόνο τα σάβανα μόνα; Έχετε και την σαφή ερμηνεία από τον θεολόγο Δαμασκηνό, όπου ψάλλει στον τέταρτο πλάγιο ήχο της Αναστάσεως, στο Τροπάριο Καθίσματος: «καὶ δρομαῖος ὁ Πέτρος ἐπέστη τῷ μνήματι, καὶ τὸ φῶς ἐν τῷ τάφῳ ὁρῶν κατεπλήττετο· ὅθεν καὶ κατεῖδε τὰ ὀθόνια μόνα· οὐδεὶς γὰρ βλέπειν δύναται ἐν νυκτὶ τὰ προκείμενα· καὶ πιστεύσας ἐβόησε· δόξα σοι Χριστὲ ὁ Θεὸς, ὅτι σώζεις ἅπαντας Σωτὴρ ἡμῶν, τοῦ πατρὸς γὰρ ὑπάρχεις ἀπαύγασμα».
Αλλά και εσείς οι ίδιοι το ομολογείτε, λέγοντας ότι υπήρχε εποχή που αυτό το θαύμα συνέβαινε, ενώ τώρα αρνείστε ότι γίνεται μέσω ημών. Και όμως, όχι μόνο μέσω ημών, αλλά όπως είπαμε, και έξω από τον Άγιο Τάφο, την ίδια ώρα, είναι αδύνατον να μην ανάψουν αόρατα ένα ή δύο, ή και μερικές φορές τρία καντήλια σε κάποιο σημείο του ναού. Δεν θα έπρεπε να πω αυτά τα πράγματα, και να στηρίζομαι σε τέτοια σημάδια, αν δεν με κατηγορούσατε εσείς, αγαπητέ, για απιστία προς τον Πάπα σας. Αλλά εγώ και κάτι παρόμοιο έχω δει πολλές φορές, και μαζί μου πολλοί άλλοι στην αγία κορυφή του όρους Σινά, προς δυσμάς του ήλιου, ένα φως να λάμπει σε καθαρό ουρανό. Πώς ακριβώς και πού στην κορυφή φαινόταν, το γνωρίζουν όσοι το είδαν.


Ευγενίου Βουλγάρεως,
Επιστολή προς Πέτρον τον Κλαίρκιον, 
σελ. 62-64, Αθήνησιν 1844



ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ


Τρίτη 16 Απριλίου 2024

Κωνσταντίνου Οικονόμου εξ΄ Οικονόμων: ''Σιωνίτης Προσκυνητής'' (αποσπάσματα με απόδοση στην νεοελληνική στ΄ μέρος)


«Ἔτι ἀπὸ τῶν πρώτων τῆς Εκκλησίας αἰώνων; (κατ' Αποστολικὴν ἴσως παράδοσιν) πᾶσα ἡ ὑπ ̓ οὐρανὸν  ̓Εκκλησία τὴν τοῦ μεγάλου Σαββάτου διανυκτέρευσιν, ἐπιφωσκούσης τῆς Ἀναστάσεως, μέχρι σήμερον ἐπιτελεῖ μετὰ φώτων· πανταχοῦ καὶ νῦν, καθὼς καὶ πάλαι ἐκφέρουσιν οἱ ἱερεῖς εἰς τὸν πιστὸν λαὸν φῶς ἐκ τοῦ ἱεροῦ, καὶ πολλαχοῦ ἐπιφωνοῦσι «Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός». ὁ δὲ λαὸς τοῦ Κυρίου προσάπτουσιν ἕκαστος τὰς λαμπάδας αὐτ τῶν, χαίροντες, καὶ καραδοκοῦντες τὰ πανέορτα τῆς Ἀναστάσεως εὐαγγέλια. Ταύτην δὲ τὴν ἀνέκαθεν φωταγωγίαν τῆς  ̓Εκκλησίας μαρτυροῦσιν ἀρχαιότατα παραδείγματα. ἐπὶ τοῦ ἱερωτάτου Ναρκίσσου (τῷ 162) κατὰ τὴν διανυκτέρευσιν τῆς Ἀναστάσεως, ἐν αὐτῇ τῇ ἱερουσαλήμ, ἐγένετο διὰ τοῦ θαυματουργηθέντος ἐλαίου ἡ ὁλόφωτος ἐν τῷ ναῷ λυχναψία (βλ. ὄπισθ. σελ. 64). ὁ δὲ Μ. Κωνσταντῖνος ἐπιλαμπρύνων τὴν φωταγωγίαν καὶ λαμπαδηφορίαν τῆς ἐκκλησίας, ἐκέλευσε καὶ τὴν πόλιν ὅλην καταφωτίσαι, «καὶ τὴν ἱερὰν διανυκτέρευσιν μετέβαλεν εἰς ἡμερινὰ φῶτα, κηροῦ κίονας ὑψηλοτάτους καθ' ὅλης ἐξαπτόν των τῆς πόλεως τῶν ἐπὶ τούτῳ τεταγμένων· λαμπάδες δ ̓ ἦσαν πυρὸς πάντα φωτίζουσαι τόπον, ὡς λαμπρᾶς ἡμέρας τηλευγεστέραν τὴν μυσικὴν διανυκτέρευσιν ἀποτελεῖσθαι» (Εὐσέβ. βίῳ Κωνσ. 4. κ6). Καὶ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «Τὸ ἅγιόν (φησι), πάσχα καὶ περιβόητον, ἡ βασίλισσα τῶν ἡμερῶν ἡμέρα, καὶ ἡ λαμπρὰ νύξ, ἡ λύουσα τὸ σκότος τῆς ἁμαρτίας, καθ ̓ ἣν ἡμεῖς ὑπὸ πλουσίῳ φωτὶ τὴν σωτηρίαν ἡμῶν αὐτῶν ἑορτάζομεν» (Λόγ. ιθ. σελ. 304). Τοῦτο δὲ τὸ κατὰ πάσας τὰς Εκκλησίας· καταλαμπρύνον τὴν νύκτα τῆς Αναστάσεως φῶς, πῶς φρονεῖ,καὶ πῶς ὀνομάζει ἡ θεολόγος γλῶσσα τοῦ Γρηγορίου; «Τοῦτο (λέγει) τοῦ μεγάλου φωτὸς ἀντίτυπον, ὅσον τε οὐρανὸς ἄνωθεν φρυκτωρεῖ, κόσμον ὅλον αὐγάζων τοῖς παρ' ἑαυτοῦ κάλλεσι, καὶ ὅσον ὑπερουράνιον, ἔν τε τοῖς ἀγγέλοις, τῇ πρώτη φωτεινῇ φύσει, – καὶ ὅσον ἐν τῇ Τριάδι, παρ' ἧς φῶς ἅπαν συνέστηκεν, ἐξ ἀμερίστου φωτός μεριζόμενον καὶ τιμώμενον· καὶ τοῦτο (προσίθησι) απρόδρομον τοῦ μεγάλου φωτὸς ἀνισταμένου, τὸ (τῆς διανυκτερεύσεως) φῶς » κτλ. (λόγ. εἰς τὸ Πάσχα, σελ. 676). Εἰ δὲ καὶ καθόλου τὸ φῶς τὸ κατὰ τὴν νύκτα τῆς Ἀναστάσεως καταυγάζον πᾶσαν Εκκλησίαν, (ήτις ἐστὶν ἀντίτυπος τῆς Σιών, ὡς καὶ ἡ θεία τράπεζα τοῦ τῆς Ἀναστάσεως Μνήματος, ουτως ἱερόν ἐστι καὶ τιμώμενον, πόσῳ μᾶλλον σεβασμιώτερον καὶ κατ ̓ ἐξοχὴν πρόδρομον τοῦ μεγάλου φωτὸς ἐξαστράπτει, τὸ ἐξ αὐτοῦ τοῦ πρωτοτύπου καὶ ζωηφόρου Μνήματος· ἀμέσως πηγάζον, καὶ ὡς ἂν εἴποις ὀφθαλμοφανῶς καὶ ἐπαισθητῶς ἐξ αὐτοῦ τοῦ ἀμερίστου φωτός μεριζόμενον ».


ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ


Από τους πρώτους αιώνες της Εκκλησίας (ίσως σύμφωνα με Αποστολική παράδοση), όλη η Εκκλησία κάτω από τον ουρανό τελεί την αγρυπνία του Μεγάλου Σαββάτου, μέχρι να ξημερώσει η Ανάσταση, με φώτα. Παντού, ακόμα και σήμερα, οι ιερείς μοιράζουν φως από το ιερό στους πιστούς, και σε πολλά μέρη ψάλλουν: «Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός». Ο λαός του Κυρίου ανάβει τις λαμπάδες του, χαίρεται και περιμένει με ανυπομονησία τα ευαγγέλια της πανηγυρικής Ανάστασης. Αυτή την αιώνια φωταγωγία της Εκκλησίας μαρτυρούν αρχαιότατα παραδείγματα. Επί της εποχής του ιερωτάτου Ναρκίσσου (το 162), κατά την αγρυπνία της Ανάστασης, στην ίδια την Ιερουσαλήμ, συνέβη η ολόφωτη λυχναψία στον ναό χάρη σε θαυματουργικό λάδι.Ο Μέγας Κωνσταντίνος, θέλοντας να λαμπρύνει ακόμα περισσότερο τη φωταγωγία και τη λαμπαδηφορία της Εκκλησίας, διέταξε να φωτιστεί ολόκληρη η πόλη. «Μετέτρεψε την ιερή αγρυπνία σε μέρα γεμάτη φως, υψώνοντας πανύψηλους κηροφάτες σε όλη την έκταση της πόλεως, με άντρες που ήταν επιφορτισμένοι με αυτό το καθήκον. Λαμπάδες πυρός φώτιζαν κάθε γωνιά, και η μυστική αγρυπνία έλαμπε πιο φωτεινή από την πιο λαμπρή μέρα.». Λέγει και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Το άγιο Πάσχα και περιβόητο, τής βασιλίσσης ημέρας των ημερών και τής λαμπράς νυκτὸς ποὺ διαλύει το σκότος τῆς ἁμαρτίας, τότε πού μέσα εἰς ἄπλετον φῶς ἑορτάζομεν τήν σωτηρίαν μας». Πώς ερμηνεύει και ονομάζει η θεολογική γλώσσα του Γρηγορίου του Θεολόγου αυτό το φως που λαμπρύνει τη νύχτα της Ανάστασης σε όλες τις Εκκλησίες; «Αυτό το φως (λέει ο Γρηγόριος) αποτελεί σύμβολο του μεγάλου φωτός, όπως ο ουρανός από ψηλά, φωτίζοντας ολόκληρο τον κόσμο με την ομορφιά του. Είναι σαν το υπερουράνιο φως, που υπάρχει στους αγγέλους, η πρώτη φωτεινή φύση. Είναι σαν το φως της Αγίας Τριάδας, από την οποία έχει δημιουργηθεί κάθε φως, μοιραζόμενο και τιμώμενο από το αδιαίρετο φως. Και αυτό το φως της αγρυπνίας (προσθέτει), είναι προπομπός του μεγάλου φωτός που ανατέλλει, του φωτός της Αναστάσεως». Αν ακόμα και το φως που λαμπρύνει όλες τις Εκκλησίες τη νύχτα της Αναστάσεως (η οποία είναι αντίτυπο της Σιών, όπως και η θεία τράπεζα του Μνήματος της Αναστάσεως), είναι ιερό και τιμημένο, πόσο μάλλον πιο σεβαστό και εξαιρετικό προπομπό του μεγάλου φωτός λάμπει το φως που πηγάζει άμεσα από το πρωτότυπο και ζωηφόρο Μνήμα. Σαν να λέγαμε, μοιράζεται ορατά και αισθητά από το ίδιο το αδιαίρετο φως. 


(συνεχίζεται)



ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ



Δευτέρα 15 Απριλίου 2024

π. Δανιήλ Σισόγιεφ - ''Ουρανοπολίτης'' (32ο)

 

6. Το πολίτευμα του ουρανού και τα έθνη

Όταν ένας χριστιανός ξεκινά την προσπάθεια να συνδυάσει την πίστη του με τον εθνικισμό, τον περιμένουν τεράστια προβλήματα. Αμέσως στο μυαλό μας έρχονται οι "αντιεθνικιστικές-ουρανοπολίτικες" δηλώσεις του Αποστόλου Παύλου: «Δεν υπάρχει πλέον Ιουδαίος ούτε Έλλην, ούτε δούλος, ούτε ελεύθερος.....» (Γαλ. 3:28), «Δεν υπάρχει Έλλην ούτε Ιουδαίος....» (Κολ. 3:11). Η διδαχή του Αποστόλου είναι ξεκάθαρη και κατανοητή. Δεν αφήνει χώρο για εθνικισμό στην Εκκλησία. Και εδώ αρχίζουν οι διάφορες υποθέσεις. Ορισμένοι λένε ότι τα λόγια αυτά δεν αφορούν την Εκκλησία, αλλά το Βασίλειο των Ουρανών. Παρόλο που είναι προφανές ότι ο απόστολος μιλά για τη σημερινή εποχή (βλ. το επίρρημα: ''τώρα'' Κολ. 3:6-8).
Άλλοι πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν έθνη μέσα στην Εκκλησία, αλλά έξω από αυτή, σαν να έχει ο χριστιανός το δικαίωμα να αυτοαποστασιοποιηθεί από την Εκκλησία σε ορισμένα μέρη. Ωστόσο, ο απόστολος Παύλος λέγει απευθείας ότι πεθάναμε για τον κόσμο με το βάπτισμα (Ρωμ. 6:1-11, Κολ. 3:1-4). Κάποιοι προσπαθούν να δικαιολογηθούν αναφερόμενοι στο γεγονός ότι εφόσον υπάρχει διαίρεση σε δύο φύλα, σημαίνει ότι και στους χριστιανούς διατηρείται η διαφορά των εθνών, και αυτό είναι φυσιολογικό. Παρόλο που η φυλετική διαφοροποίηση ξεπερνιέται στη μοναχική ζωή, και στον χριστιανικό γάμο υπάρχουν διαφορετικές διακονίες, η χάρη παραμένει η ίδια, ανεξάρτητα από το φύλο. Η εθνικότητα είναι περισσότερο ένα θέμα δικής σας αντίληψης, παρά αντικειμενικής ανάγκης, αντίθετα με το φύλλο. Όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι λόγω της προσκόλλησης στον πρόσκαιρο φθαρτό κόσμο, οι άνθρωποι χάνουν την αίσθηση της αιωνιότητας της Εκκλησίας, αλλά για τη Βίβλο, το να ανήκεις σε μια εθνικότητα δεν είναι κάτι απαραίτητο. Υπάρχουν διάφορα έθνη, ''η διαίρεση των γλωσσών''. Υπάρχουν οι Ιουδαίοι - ένας λαός που παραβίασε την Συνθήκη με τον Θεό, και υπάρχει ένας ξεχωριστός λαός - η Εκκλησία, ο λαός της Νέας Συνθήκης-Διαθήκης. Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από όλα τα έθνη της Γης. Δεν είμαστε εθνικιστές, δεν είμαστε εθνολάτρες για να ανήκουμε σε έθνη, είμαστε χριστιανοί, το έθνος του Ιησού Χριστού: «ὑμεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον, λαὸς εἰς περιποίησιν, ὅπως τὰς ἀρετὰς ἐξαγγείλητε τοῦ ἐκ σκότους ὑμᾶς καλέσαντος εἰς τὸ θαυμαστὸν αὐτοῦ φῶς·» (Α΄Πέτρ. 2: 9-10). Εμείς, που κάποτε ήμασταν Ρώσοι, Τατάροι, Εβραίοι, Αμερικανοί, τώρα είμαστε παιδιά του Θεού, λαός της Αγίας Τριάδος, πολίτες του Ουρανού. Ομιλούμε σε όλες τις γλώσσες απ' όπου προήλθαμε, αλλά είμαστε διαφορετικοί, είμαστε ένας τρίτος λαός. Και η ταυτότητά μας πρέπει να είναι με την Εκκλησία. Εμείς δεν είμαστε πολίτες του κόσμου (γι' αυτό δεν μπορούμε να είμαστε κοσμοπολίτες). Οι λαοί από τους οποίους προήλθαμε είναι το πρώτο (αλλά όχι το τελευταίο) ιεραποστολικό μας στάδιο. Ωστόσο, ουσιαστικά, πρόκειται για κάτι ξένο. Τα συναισθήματά μας είναι στην Εκκλησία. Στην θαυμάσια αυτή περιπλάνηση σε τούτο τον κόσμο, η πατρίδα οποιουδήποτε είναι στους Ουρανούς. Τα συμφέροντά της Εκκλησίας είναι διαφορετικά από κάθε άλλο βασίλειο της γης. Μπορεί να συμπίπτουν κάποιες φορές, μπορεί και όχι, αλλά ποτέ δεν θα είναι ταυτόσημα! «οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ Θεοῦ ἐστιν; ὃς ἂν οὖν βουληθῇ φίλος εἶναι τοῦ κόσμου, ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ καθίσταται» (Ιακ. 4,4). Ο Κύριος θεραπεύει αυτήν την ασθένεια, ώστε να μην καταδικαστούμε με τους εθνικούς. Ακριβώς για να αποκατασταθεί αυτή η αίσθηση της διαφορετικότητας των χριστιανών, και της βαθιάς συγγένειας των μελών της εκκλησίας ανεξάρτητα από τις εθνικότητές τους από τις οποίες απελευθερώθηκαν από τον Θεό, κηρύττεται ο ουρανοπολιτισμός. Αυτή είναι η μοναδική φυσική πραγματικότητα για όσους αισθάνονται εαυτούς μέλη της εκκλησίας.



(συνεχίζεται)


Αυτονόητος ο αφορισμός των αποστατών της Εκκλησίας

  

Ιερομάρτυς Ιλαρίων Τρόϊτσκι

Αυτονόητος ο αφορισμός των αποστατών της Εκκλησίας

Από το βιβλίο: Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίων Τρόϊτσκι (1886-1929) Ιερομάρτυς και πρόμαχος της Εκκλησίας του Χριστού

π.Ιωάννη Φωτόπουλου


     Συμπάθεια στον «Χριστιανισμό», εχθρότητα προς την Εκκλησία

Σε όλη αυτή τη σύγχρονη κενολογία πολύ συχνά εισχωρεί μια θλι­βερή παρανόηση, την οποία μπορούμε να ονομάσουμε χωρισμό του Χριστιανισμού από την Εκκλησία. Γι’ αυτό οι άνθρωποι αρχίζουν να συζητούν με υπερβολική αυτοπεποίθηση για τα θέματα της πίστεως και αποδέχονται τη δυνατότητα να υπάρχει κάποιος Χριστιανι­σμός, όχι μόνο ανεξάρτητος από την Εκκλησία, αλλά και εχθρικός προς αυτήν. Υποθέτουν ότι μπορεί να είναι κανείς χριστιανός και ταυτόχρονα να ενεργεί εχθρικά προς την Εκκλησία. Τώρα φέρο­νται τελείως διαφορετικά προς την Εκκλησία και τον Χριστιανισμό. Άνθρωποι, οι οποίοι ελάχιστα σκέπτονται για τον Θεό και την αιω­νιότητα, θεωρούν παρά ταύτα καθήκον ευπρέπειας, έστω στα λόγια, να εκφέρουν γνώμη για τον Χριστιανισμό με σεβασμό. Δεν έχουμε φθάσει ακόμη μέχρι την πλήρη και ανοιχτή περιφρόνηση προς τον Χριστιανισμό, μέχρι την ανοιχτή εχθρότητα προς αυτόν. Αυτό το όριο έφτασαν μόνο λίγοι «καταδυναστευόμενοι υπό του διαβόλου» (Πράξ. 10, 38), πιο «προχωρημένοι» (αν ασφαλώς το δούμε στην κα­τεύθυνση προς τον Άδη) εξωμότες.

Οι συνηθισμένοι «μικροαστοί», επαναλαμβάνουμε, για τον Χριστιανισμό μιλάνε συνήθως με κάποιο σεβασμό: «Ο Χριστιανισμός, ω!, είναι βέβαια μια υψηλή και μεγάλη διδασκαλία. Ποιος μπορεί να είναι εναντίον της;». Έτσι περίπου εκφράζονται για τον Χριστιανισμό. Ταυτόχρονα όμως θεωρείται σαν δείγμα ευγένειας να έχουν κάποια ανεπαίσθητη εχθρότητα σε κάθε τι εκκλησιαστικό.

Στην ψυχή πολλών συγχρόνων μας μοιάζουν να συμβιώνουν ο σεβασμός προς τον Χριστιανισμό και η περιφρόνηση προς την Εκκλησία. Δεν διστάζουν τουλάχιστον να ονομάζουν τον εαυτό τους χριστιανό σχεδόν όλοι, αλλά για την Εκκλησία, ούτε που θέλουν να ακούσουν και ντρέπονται να φανερώσουν σε κάτι τι τη σχέση τους με την ΕκκλησίαΆνθρωποι, που στα πιστοποιητικά γεννήσεως αναφέρονται ως «ορθοδόξου ομολογίας», με κάποια ανεξήγητη χαιρεκακία υποδεικνύουν κάποιες πραγματικές, αλλά συχνότερα φανταστικές, επινοημένες ελλείψεις της εκκλησιαστικής ζωής.

Δεν λυπούνται για τις ελλείψεις αυτές σύμφωνα με την εντολή του Αποστόλου: «είτε πάσχει εν μέλος συμπάσχει πάντα τα μέλη» Α’ Κορ. 12, 26), αλλά χαίρονται. Στον αποκαλούμενο «προοδευτι­κό» τύπο, υπάρχει πλήθος προσώπων που εξασφαλίζουν τα μέσα για την επιβίωσή τους σχεδόν αποκλειστικά με τη συκοφάντηση των εκκλησιαστικών Ιδρυμάτων και των προεστώτων της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Η συκοφάντηση για κάθε τι εκκλησιαστικό έγινε τώρα επικερδές επάγγελμα.

Σ’ αυτό το προφανές ψεύδος σπεύδουν να πιστεύσουν χωρίς καμιά αμφιβολία ακόμη κι εκείνοι που θεωρούν τον εαυτό τους αληθινό χριστιανό. Στους όχι καλούς ανθρώπους συμ­βαίνει το εξής: όταν ακούσουν κάτι άσχημο για τους εχθρούς τους, τότε σπεύδουν γρήγορα να το πιστεύσουν φοβούμενοι μη τυχόν το κακό αυτό αποδειχθεί ψεύδος. Το ίδιο παρατηρείται και στη σχέση πολλών με την Εκκλησία. Η Εκκλησία γι’ αυτούς είναι σαν εχθρός.

Το να ακουστεί κάτι κακό γι’ αυτήν είναι ευχάριστο στον αμαρτωλό άνθρωπο. Εδώ εμείς και πάλι βλέπουμε πόσο ευρέως είναι τώρα διαδεδομένος ο χωρισμός του Χριστιανισμού από την Εκκλησία. Θε­ωρούν τον εαυτό τους χριστιανό, αλλά για την Εκκλησία δεν θέλουν τίποτε καλό να ακούσουν.

     Αυτονόητος ο αφορισμός των αποστατών της Εκκλησίας

Πολύ περισσότερο σε περιβάλλον γενικώς απομακρυσμένο από την πίστη υπάρχει φανερά φοβερή σύγχυση στην κατανόηση. Όταν οι άνθρωποι που είναι μακριά από την Εκκλησία αρχίσουν να εκφέρουν κρίσεις γι’ αυτήν, τότε φαίνεται καθαρά ότι δεν κατανοούν καθό­λου την ουσία του Χριστιανισμού και της Εκκλησίας και γι’ αυτό τα πλεονεκτήματα της Εκκλησίας φαίνονται σ’ αυτούς σαν ελαττώματα.

Για παράδειγμα, πόσες εκρήξεις τυφλής έχθρας προς την Εκκλη­σία προκάλεσε στον καιρό του ο αφορισμός του Τολστόι από την Εκκλησία!

Μα, μήπως φταίει η Εκκλησία που ο Τολστόι παρεξέκλινε απ’ αυτήν και έγινε φανερός και επικίνδυνος εχθρός της; Πράγματι, αυτός ο ίδιος απεκόπη από την Εκκλησία, ως ορατή κοινωνία, αρνήθηκε γενικώς την αναγκαιότητα της Εκκλησίας, τη θεώρησε ως ένα βλαβερό ίδρυμα.

Το να κρατήσει τέτοια μέλη, δεν θα σήμαινε για την Εκκλησία ότι αρνείται τον εαυτό της; Εάν είναι έτσι, τότε τι σημαίνουν όλες αυτές οι επιθέσεις εναντίον της Εκκλησίας στον τύπο, στις διάφορες συγκεντρώσεις και τις προφορικές συζητήσεις; Ο νους αρνείται εντελώς να καταλάβει αυτή τη στάση. Δεν υπάρχει καμιά απολύτως δυνατότητα να βρεις έστω μια μηδαμινή σταγόνα λογικής στους λόγους και στις ενέργειες για τις οποίες έτυχε να διαβάσεις ή να ακούσεις.

Στ’ αλήθεια, σε κάθε πολιτικό κόμμα αναγνωρίζεται το αναφαίρετο δικαίωμα να αποκόπτει απ’ αυτό τα μέλη του, τα οποία άλλαξαν κομματική τοποθέτηση και άρχισαν να ενεργούν προς βλάβη αυτού του κόμματος. Μόνο η Ορθόδοξη Εκκλησία για κάποιο λόγο δεν μπορεί να αποκόψει εκείνον που μόνος του έφυγε μακριά της κι έγινε εχθρός της! Μόνο η Εκκλησία για κάποιο λόγο οφείλει να κρατά στους κόλπους της τους ξεκάθαρους εχθρούς της! Ποιος θα κατηγο­ρούσε ή θα έβριζε με οποιονδήποτε τρόπο κάποιους σοσιαλδημοκρά­τες ή οπαδούς του κόμματος των «Καντέτι»(Πολιτικό κόμμα στη Ρωσία (1905-1917) με κάποιες δη­μοκρατικές αρχές στο πρόγραμμά του) αν έπαυαν να έχουν στο κόμμα τους κάποιο μέλος το οποίο μεταπήδησε στο στρατόπεδο των μοναρχικών κι επειδή θα γνωστοποιούσαν δημόσια το γεγονός της ρήξεως, ανακοινώνοντας στα μέλη τους για την αποσκίρτηση του μέλους αυτού;

Όμως είναι θλιβερό ότι πολλοί ονειδίζουν την Εκκλησία στο όνομα του Χριστιανισμού. Συνέβη να ακούσω χιλιάδες φορές ή να διαβάσω: «Να, αφόρισαν τον Τολστόι. Δηλ. αυτός δεν ήταν αληθινός χριστιανός;». Λησμονώντας τις βλασφημίες του και την άρνηση του Θεανθρώπου Χριστού, τέτοια λόγια επαναλάμβαναν φανερά άνθρωποι ειλικρινείς, κι όχι μόνο οι επαγγελματίες ψεύτες των εφημερίδων. Το κυριότερο, ο Τολστόι δηλώνει και σπέρνει στον νου των συγχρόνων την ιδέα της δυνατότητας κάποιου «αληθινού Χριστιανισμού» χωρίς Εκκλησία η ακόμη και χριστιανισμού σφόδρα εχθρικού προς την Εκκλησία.

Όμως θα ήταν τάχα δυνατό κάτι τέτοιο αν ήταν σαφής η ιδέα της Εκκλησίας, αν δεν είχε υποκατασταθεί από άλλα τελείως ακατανόητα και απροσδιόριστα μεγέθη; Θα μπορούσε κανείς να φαντασθεί ότι στα χρόνια των Αποστόλων θα εκατηγορείτο η Εκκλησία από πλευράς των ειδωλολάτρων επειδή θα απέκοπτε από αυτήν ακατάλ­ληλα μέλη της, π.χ. αιρετικούς; Πράγματι, τα πρώτα χριστιανικά χρό­νια η αποκοπή από την Εκκλησία ήταν το πιο συνηθισμένο μέτρο εκκλησιαστικής πειθαρχίας και όλοι θεωρούσαν αυτό το μέτρο πλή­ρως νόμιμο και πολύ ωφέλιμο. Και πως έτσι; Επειδή τότε η Εκκλη­σία εμφανιζόταν ως ένα σαφές και καθορισμένο μέγεθος, δηλ. ως Εκκλησία, όχι σαν κάποιος… Χριστιανισμός. Τότε δεν υπήρχε χώρος για σκέψεις τέτοιου τύπου π.χ. ότι άλλο πράγμα ο Χριστιανισμός και άλλο η Εκκλησία, ότι υπάρχει Χριστιανισμός χώρια από την Εκκλη­σία.

Τότε έχθρα κατά της Εκκλησίας ήταν έχθρα και κατά του Χρι­στιανισμού. Η έχθρα κατά της Εκκλησίας δήθεν εν ονόματι κάποιου Χριστιανισμού, είναι αποκλειστικά φαινόμενο των θλιβερών ημερών μας. Όταν ο Χριστιανισμός παρουσιάστηκε στα μάτια του κόσμου, δηλ. η Εκκλησία, τότε αυτός ο ίδιος ο κόσμος κατάλαβε και αυθόρμητα αναγνώρισε ότι Εκκλησία και Χριστιανισμός είναι ένα και το αυτό.

Αλλά τώρα μια ξεκάθαρη οριοθέτηση, ένα είδος απομονώσεως της Εκκλησίας από κάθε τι που δεν είναι Εκκλησία, λείπει. Στην Εκκλησία τώρα κρατούν, βέβαια, όλους, ακόμα κι αυτούς που οι ίδιοι ζητούν να αποχωριστούν από αυτήν, όπως έγινε μετά τον αφορισμό του Λέοντος Τολστόι. Μπορούμε να πούμε, δεν υπάρχει καμιά εκκλη­σιαστική πειθαρχία. Όλα για τους διανοούμενους κοσμικούς έγιναν μη υποχρεωτικά: και η συμμετοχή στη θεία λατρεία και η εξομολό­γηση και η θεία Κοινωνία. Κι ακριβώς γι’ αυτό η Εκκλησία ως ορατή κοινότητα δεν έχει τώρα σαφή και καθορισμένα όρια τα οποία θα την ξεχώριζαν από τους «έξω».

Κάποτε φαίνεται σαν να είναι η Εκκλησία μας διεσπαρμένη, σε μια σκόρπια κατάσταση. Δεν γνωρίζεις ποιος είναι δικός μας και ποι­ος αντίπαλός μας. Βασιλεύει στον νου μας κάποια αναρχία. Εμφα­νίστηκαν πάρα πολλοί «διδάσκαλοι». Συμβαίνει κάποιο σχίσμα στο εκκλησιαστικό σώμα (A Κορ. 1,15). Στην αρχαία Εκκλησία δίδασκε ο επίσκοπος από τον επισκοπικό θρόνο. Τώρα εκείνος ο οποίος μόνος του λέει ότι μονάχα στον «πρόναο», μόνο «κοντά στους τοίχους της εκκλησίας» βρίσκεται, θεωρεί ότι έχει δικαίωμα να διδάσκει όλη την Εκκλησία, μαζί και την Ιεραρχία.

Για τις εκκλησιαστικές υποθέσεις γνωρίζουν και εκφράζουν γνώμη οι φανερά εχθρικές προς την Εκκλη­σία εφημερίδες. Σ’ αυτές, πάνω στα εκκλησιαστικά ζητήματα γράφουν είτε καθηρημένοι παπάδες είτε κάθε είδους εκκλησιαστικοί αποστάτες ή γενικά αυθάδεις «εμπαίκται» (Β’ Πέτρ. 3,3), άνθρωποι που δεν έχουν καμιά σχέση με την Εκκλησία, που δεν αισθάνονται γι’ αυτήν τίποτε άλλο από εχθρότητα ή που είναι ξεκάθαροι εχθροί του Χριστού.

Θλιβερή κατάσταση! Αυτή είναι η θλιβερή τοποθέτηση της εποχής μας και πρέπει να παροτρύνουμε κάθε άνθρωπο που θεωρεί πολύτιμη την πίστη και την αιώνια ζωή, να ασκήσει έλεγχο σ’ αυτήν την πλα­νεμένη σύγχρονη προκατάληψη, σύμφωνα με την οποία μπορούμε να διαχωρίσουμε τον Χριστιανισμό από την Εκκλησία.

     Υπάρχει Χριστιανισμός χωρίς Εκκλησία;

Με την καθοδήγηση του λόγου του Θεού και των συγγραφών των αγίων πατέρων πρέπει σε όλο το βάθος να εντρυφήσουμε σ’ αυτό το σπουδαίο ερώτημα: Είναι δυνατόν να υπάρχει Χριστιανισμός χωρίς Εκκλησία;

Η ζωή του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού εμφανίζει για εκείνον που διαβάζει το άγιο Ευαγγέλιο πάρα πολύ μεγάλες στιγμές, οι οποίες γεμίζουν την ψυχή με ιδιαίτερα συναισθήματα. Αλλά, ίσως, η πιο με­γάλη στιγμή στη ζωή όλης της ανθρωπότητας ήταν όταν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός στο σκοτάδι της νύχτας, κάτω από τους θόλους που σχημάτιζαν οι εληές στη Γεθσημανή, ανάμεσα από τις οποίες, με τα λαμπρά αστέρια που τρεμόφεγγαν, έμοιαζε να κοιτάζει ο ίδιος ο ουρανός στην αμαρτωλή γη, στην αρχιερατική Του προσευχή αναφώνησε: «Πάτερ άγιε! Τήρησαν αυτούς εν τω ονόματί σου, ους δέδωκάς μοι, ίνα ώσιν εν καθώς ημείς… Ου περί τούτων δε ερωτώ μόνον, άλλα και περί των πιστευόντων δια του λόγου αυτών εις εμέ, ίνα πάντες εν ώσι, καθώς συ, πάτερ, εν εμοί κάγώ εν σοι, ίνα και αυτοί εν ημίν εν ώσιν» (Ιωαν. 17, 11, 20-21). Σ’ αυτά τα λόγια του Χριστού πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή. Σ’ αυτά με σαφήνεια καθορίζεται η ουσία όλου του Χριστιανισμού.

Ο Χριστιανισμός δεν είναι κάποια ελκυστική διδασκαλία που γίνεται αποδεκτή με το μυαλό και τη­ρείται από τον καθένα χωριστά. Όχι. Ο Χριστιανισμός είναι κοινή ζωή στην οποία τα διακεκριμένα πρόσωπα είναι τόσο ενωμένα μετα­ξύ τους, που η ένωσή τους μπορεί να παρομοιαστεί με την ενότητα των Προσώπων της Αγίας Τριάδος. Πράγματι, ο Χριστός δεν προσεύχεται μόνο για να διαφυλαχθεί η διδασκαλία Του, για να εξαπλωθεί σε όλη την οικουμένη. Προσεύχεται για τη ζωντανή ενότητα όλων των πιστευόντων εις Αυτόν. Ο Χριστός προσεύχεται στον Ουράνιο Πατέ­ρα Του για τη δημιουργία, ή καλύτερα για την αναδημιουργία, στη γη της φυσικής ενότητος ολόκληρης της ανθρωπότητας. Η ανθρωπότητα δημιουργήθηκε ενωμένη(πρβλ. Πράξ. 17,26). «Δεν θα υπήρχε μετα­ξύ των ανθρώπων», γράφει ο Μ. Βασίλειος, «διαίρεση και διάσταση και πόλεμος, αν η αμαρτία δεν δίχαζε τη φύση». Και πιο κάτω: «Το κυριότερο στην κατά σάρκα οικονομία του Σωτήρος ήταν να επανα­φέρει την ανθρώπινη φύση σε ενότητα με τον εαυτό της και με τον Σωτήρα και αφού εξαφανίσει τον πονηρό διχασμό, να την αποκαταστήσει στην αρχέγονη ένωσή της, παρόμοια με έναν άριστο γιατρό, ο οποίος με τα θεραπευτικά του φάρμακα συνδέει εκ νέου το σώμα που είχε διαλυθεί σε πολλά μέρη».

 

Από το βιβλίο:

Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίων Τρόϊτσκι (1886-1929) Ιερομάρτυς και πρόμαχος της Εκκλησίας του Χριστού

π.Ιωάννη Φωτόπουλου

ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ – ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ entaksis.gr