8. Άγιος Φιλάρετος

Μας δίνουν τα περίφημα λόγια του Αγίου Φιλάρετου, που υποτίθεται ότι απεικονίζουν τον πατριωτισμό ως χριστιανική αρετή: «Δεν έδωσε η Βίβλος καλή παιδεία στον λαό του Θεού της Παλαιάς Διαθήκης; Δεν έδωσε ακόμη πιο τέλεια εκπαίδευση στον λαό του Θεού στην Καινής Διαθήκης; Διοργανώνοντας σοφά την εκπαίδευση των μελλοντικών πολιτών του Βασιλείου των Ουρανών, δεν της έλειπε η σοφία για να διδάξει τους σωστούς κανόνες για το σχηματισμό ενός καλού πολίτη του βασιλείου της γης και είχε την ανάγκη να τους διδάξει, επειδή ένας κακός πολίτης του βασιλείου της γης δεν είναι κατάλληλος για το Βασίλειο των Ουρανών. Έτσι, αξίζει τον κόπο να αναζητήσουμε διδασκαλίες για την εκπαίδευση στη Βίβλο. Η αρχαιότερη διδασκαλία σχετικά με αυτό βρίσκεται στον λόγο του Κυρίου προς τον Αβραάμ:

«Ο Αβραάμ θα αναδειχθή γενάρχης, πατριάρχης μεγάλου και ισχυρού έθνους και δι' αυτού θα λάβουν τας θείας ευλογίας όλοι οι λαοί της γης.

Διότι εγώ εγνώριζον απ' αρχής ότι ο πιστός και ενάρετος Αβραάμ θα διδάξη τα τέκνα του, εφ' όσον ζη, και δι' αυτών τους απογόνους του που θα γεννηθούν υστέρα απ' αυτόν, να τηρούν τας εντολάς του Κυρίου, ώστε να ζουν δικαιοσύνην και να εφαρμόζουν δικαίαν κρίσιν, δια να αποστείλη ο Κυριος στον Αβραάμ και τους απογόνους αυτού όλα όσα του έχει υποσχεθή». (Γεν. 18,18-19)

Εδώ, πρώτον, με την μορφή επαίνου για την ανατροφή που δίνει ο Αβραάμ στα παιδιά του, διδάσκεται ο βασικός κανόνας της αγωγής: Διδάξτε τους υιούς σας να διατηρούν τις οδούς του Κυρίου, να έχουν δικαιοσύνη και δίκαιη κρίση- ή, για να το πούμε με σύγχρονο τρόπο, προσφέρετε στα παιδιά σας ευσεβή και ηθική αγωγἠ, σύμφωνα με τον Νόμο του Θεού. Δεύτερον, εδώ παρουσιάζονται και τα ευεργετικά αποτελέσματα μιας τέτοιας αγωγής: Το έθνος του Αβραάμ θα γίνει μεγάλο και πολυάριθμο (Γένεση 17:5) - ο πατέρας μιας οικογένειας που δίνει στα παιδιά του ευσεβή και ηθική ανατροφή μπορεί να περιμένει από τον εαυτό του πολυάριθμους, σεβαστούς και ευημερούντες απογόνους.  Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι αυτός που δεν ενδιαφέρεται για μια τέτοια ανατροφή δεν μπορεί να περιμένει το ίδιο, αλλά τον απειλεί με το αντίθετο. Επιπλέον, βρίσκουμε άμεσα δηλωμένους κανόνες εκπαίδευσης στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, κυρίως διδακτικά, στο βιβλίο των παραβολών του Σολομώντα και στο βιβλίο του Ιησού, γιου του Σειράχ». - http://pagez.ru/philaret/nasl_159.php.

Μου φαίνεται προφανές ότι για τον άγιο, ο κακός πολίτης του επίγειου βασίλειου δεν είναι αυτός που δεν θέλει να αφιερώσει την καρδιά του σε μία επίγεια ηγεμονία, αλλά αυτός που δεν έχει ανατραφεί με τα λόγια του Θεού, δηλαδή με το ψεύδος. Κακός πολίτης του επίγειου βασίλειου επίσης, είναι αυτός που κλέβει, σκοτώνει, και γενικά όποιος δεν ανατράφηκε με τη Βίβλο, αλλά με κάτι άλλο. Σύμφωνα με την έννοια του Αγίου Φιλαρέτου, κακοί πολίτες του βασίλειου της γης, ακατάλληλοι για την βασιλεία των ουρανών, δεν είναι οι ουρανοπολίτες, αλλά πολλοί από τους συμπολίτες μας αυτή τη στιγμή, ανεξαρτήτως πατριωτισμού τους. Εάν οι άνθρωποι δεν ανατρέφονται σύμφωνα με τη Βίβλο, τότε δεν μπορούν να θεωρηθούν κατάλληλοι για τη Βασιλεία των ουρανών όπως και για τα επίγεια. Ποιος από τους Ουρανοπολίτες θα διαφωνούσε με αυτό; Αυτά τα λόγια δεν σημαίνουν ότι ο πατριωτισμός είναι χριστιανική αρετή. Για να το κάνετε αυτό, πρέπει απλώς να τα βγάλετε εκτός πλαισίου. Αν ερμηνεύαμε αυτά τα λόγια με την έννοια ότι όποιος προδώσει την επίγεια πατρίδα του για οποιονδήποτε λόγο, ακόμη και τον υψηλότερο, την εγκαταλείπει, και καλεί τους υπερασπιστές της να παραδοθούν, τότε θα αποδεικνυόταν σκόπιμα και κακός πολίτης του Βασιλείου των Ουρανών. Σε αυτήν την περίπτωση, ο άγιος Φιλαρέτος θα βρίσκονταν σε έντονη αντίφαση με τη Γραφή, όπου ο Αβραάμ, η Ραάβ, ο Ιερεμίας θα βρίσκονταν εκτός του Βασιλείου, και αν λάβουμε υπόψη ότι όλοι αυτοί απλά εκτελούσαν με ακρίβεια το θέλημα του Θεού, τότε ο ίδιος ο Θεός θα βρισκόταν εκτός του Βασιλείου.

Δεν υπάρχει εντολή να αγαπάμε την πατρίδα μας, αλλά υπάρχει σαφής εντολή για τον σεβασμό και την υποταγή στις αρχές. Γι' αυτό ακριβώς ο Ουρανοπολίτης συμμετέχει σε δίκαιους πολέμους, πληρώνει φόρους και κάνει ό,τι του ζητείται από το κράτος, αρκεί να μην διεκδικεί (το ίδιο) την καρδιά του και δεν απαιτεί την παράβαση των εντολών του Θεού. Ένα πράγμα τον διαφοροποιεί από τους πολίτες της γης - όλα τα ενδιαφέροντά του είναι για τον Ουρανό και για την Εκκλησία. Όσον αφορά το βασίλειο της γης, ο Ουρανοπολίτης πρέπει να το υπηρετεί, χωρίς όμως να παραδίδει την καρδιά του σε αυτό. Επαναλαμβάνω ότι η Γραφή και η Παράδοση (εμείς διδαχτήκαμε αυτό που πίστευαν πάντα όλοι και παντού) δεν αναγνωρίζουν αρχικά την έννοια της διπλής πατρίδας για τους χριστιανούς. Έχουμε μίαν μόνον πατρίδα - τον Ουρανό, και έναν «ξενώνα», όπου κατοικούμε τώρα. Όπως λέει ο Βασίλειος ο Μέγας, πάντοτε είμαστε σε ξένη πατρίδα, όπου κι αν βρισκόμαστε, αλλά σε κάθε τόπο κυριαρχεί η εξουσία του Θεού. Και όσον αφορά τους ορθόδοξους πατριώτες που επιθυμούν να υπηρετούν δύο κυρίους, γι' αυτούς είπε ο απόστολος Ιάκωβος: «ἀνὴρ δίψυχος ἀκατάστατος ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ»  (Ιάκωβος 1:8).




(συνεχίζεται)



 


0 comments:

Δημοσίευση σχολίου

 
Top