«τό πίπτειν ἀνθρώπινον,
τό μετανοεῖν θεῖον,
τό ἐμμένειν σατανικόν»
(Πατερικό Γνωμικό)
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ ''ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''. Ο Κ. ΡΙΖΟΣ ΜΑΣ ΑΠΕΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ. ΘΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΝΕΑ ΑΝΤΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ Κ. ΜΑΝΝΗ.
κγ. Συνεχίζετε την εργασία σας αναφερόμενος στην διαφοροποίηση των νηστειών κατά τους πρώτους αιώνες. Μα αυτή η διαφοροποίηση ήταν φυσική απόρροια και της εορτολογικής ασυμφωνίας. Επομένως κάποτε όντως δεν υπήρχε κοινή τάξη και στις νηστείες, η οποία όμως επιτεύχθηκε και αυτή σταδιακά! Αφού λοιπόν επιτεύχθηκε επιτέλους, και για τόσους αιώνες, τί επιθυμείτε τώρα, κ. Ρίζο, να δεχθούμε αδιαμαρτύρητα την αταξία που έφερε το νέο ημερολόγιο, όταν και σεις ομολογείτε πως "ήταν πάντα ζητούμενο να υπάρχει συντονισμός και ταύτιση χρόνων και τρόπων στις νηστείες"; Μη λησμονείτε δε πως το θέμα της νηστείας, είναι μόνο ένα από τα πολλά αρνητικά του νέου ημερολογίου. Επομένως δεν μπορείτε να το απομονώνετε και να αναρωτιέστε "γιατί δεν έγινε παλαιότερα σχίσμα για το θέμα της νηστείας"!
κδ. Επίσης και σε αυτό το κεφάλαιο δεν αποφύγατε σημαντικά σφάλματα, όπως τα εξής:
1. Γράφετε: "Σύμφωνα με τις Αποστολικές Διατάξεις [44=Βιβλίο ε΄, κεφ. κ΄, P.G.1, 900B-901A.] η νηστεία των αγίων Αποστόλων άρχιζε μία εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή και κράταγε 3 μήνες".
Όπως βλέπουμε όμως, από την παραπομπή που δίνετε, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Ακόμη και προ της τελικής διαμορφώσεώς της η λεγόμενη νηστεία των Αγίων Αποστόλων ποτέ δεν κράταγε τρεις μήνες! Αρχικά υπήρχε η εξής τάξη: μια εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή (καλή ώρα όπως αυτήν που διανύουμε τώρα) οι Χριστιανοί να εορτάζουν (με κατάλυση εις πάντα) "διὰ τὴν χαρὰν τῆς ἐπελεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος" (Αγ. Νικοδήμου, Πηδάλιον, Υποσημ. 2 στον ΞΘ΄ Αποστολικό Κανόνα), ενώ την επόμενη εβδομάδα να νηστεύουν "διὰ τὴν προλαβοῦσαν ἑπταήμερον ἄνεσιν" (αυτόθι). Αρχικά λοιπόν η νηστεία ήταν επτά ημέρες, και αργότερα επεκτάθηκε μέχρι την εορτή των Αγίων Αποστόλων. Επειδή λοιπόν η αρχή της εξαρτάται από την Πεντηκοστή, και ως εκ τούτου από το Πάσχα, οι ημέρες της δεν είναι σταθερές (κυμαίνονται από 8 έως 42), αλλά ποτέ δεν πέφτουν κάτω από τις επτά, που όρισαν οι Άγιοι Απόστολοι! Με το νέο ημερολόγιο υπάρχουν χρονιές που η αποστολοπαράδοτη αυτή νηστεία εξαφανίζεται και έτσι όχι 42 ημέρες - που μπορεί να φθάσει η νηστεία με το παλιό ημερολόγιο -, αλλά ούτε οι 7 που όρισαν οι Άγιοι Απόστολοι δεν νηστεύονται! Ο δε Άγιος Νικόδημος αποδεικνύεται ακόμη πιο "φανατικός Ζηλωτής" (βασιζόμενος σε κάτι άλλους "φανατικούς" Πατέρες της Εκκλησίας), γράφοντας (για την περίπτωση που η νηστεία διαρκεί πάνω από 7 ημέρες) πως όποιοι κρατάνε μόνο την αποστολοπαράδοτη επταήμερη νηστεία και όχι και τις υπόλοιπες μέρες, της εκ παραδόσεως, "ὡς παραβάται τῆς ἀρχαίας θεσμοθεσίας τῆς Ἐκκλησίας καταδικάζονται" (αυτόθι).
2. Αμέσως μετά γράφετε: "Διαφορές εμφάνιζε στις νηστείες και η Δυτική Εκκλησία όπως σημειώνει ο Μ.Φώτιος.[67=Μεγάλου Φωτίου, Ἐπιστολή ιγ΄, βιβλίο α΄, κεφ. ε΄, P.G.102, 724CD] Είναι συγκλονιστική η δήλωση του Μ. Φωτίου: «Παρά τας των λειτουργικών ετερότητας , τας εν ταις ευχαίς, τας ταις επικλήσεσι, τας εν τάξει και ακολουθία, τας εν του χρόνου μήνει και τη βραχύτητι, τας εν πλήθει και ολιγότητι…ώ του θαύματος! Ο κοινός άρτος εις σώμα Χριστού μεταβάλλεται, και ο κοινός οίνος αίμα χρηματίζει [γίνεται]»[68=Ἐπιστολή β΄, βιβλίο α΄, P.G.102, 608B]".
Και όμως ο Μέγας Φώτιος αναφερόμενος στις διαφορές της νηστείας με τους Δυτικούς δεν γράφει διαπιστωτικά (δηλαδή ότι υπάρχουν μεν διαφορές, αλλά δεν πειράζει), αλλά κατακριτικά!
Βλέπετε, αγαπητέ κ. Ρίζο, τί διδάσκει ο Μέγας Πατήρ; "Οἶδε δὲ καὶ ἡ μικρὰ τῶν παραδοθέντων ἀθέτησις, καὶ πρὸς ὅλην τοῦ δόγματος ἐπιτρέψαι καταφρόνησιν" (Από την Εγκύκλιο Επιστολή του το 867). Δεν ήταν λοιπόν μόνο το filioque η αιτία για την οποία κατέκρινε την Εκκλησία της Ρώμης ο Μέγας Φώτιος.
Το δε απόσπασμα που παραθέσατε πρέπει να το δείτε και να το ερμηνεύσετε σε συνάρτηση όχι μόνο με την υπόλοιπη επιστολή στην οποία περιλαμβάνεται (πρόκειται για την Απολογητική Επιστολή του προς τον Πάπα Νικόλαο), αλλά και εντός των πλαισίων της εν γένει δράσεως του. Έτσι αρχικά απολογείται προς τον Πάπα (ο οποίος δεν ήθελε να τον αναγνωρίσει) και κρατά μια στάση οικονομίας με τις διαφορές στα διαφορετικά έθιμα Ανατολής και Δύσης (με την ελπίδα μελλοντικής συμφωνίας με βάση την Γραφή και την Παράδοση), όπως το ξύρισμα και την αγαμία των κληρικών, την νηστεία του Σαββάτου, την κρεοφαγία των μοναχών και την λειτουργική διαφορά στη Θεία Ευχαριστία. Στην τελευταία αναφέρεται το απόσπασμα που παραθέσατε και γράφει στον Πάπα πως παρόλο που υπάρχουν διαφορές στις ευχές, τις επικλήσεις, την τάξη και την ακολουθία, στο μήκος του χρόνου και την συντομία του, στα περισσότερα και στα λιγότερα (διότι προφανώς διαβάζονταν ή παραλείπονταν κάποιες ευχές εκατέρωθεν), αυτές δεν εμποδίζουν να μεταβληθεί ο άρτος και οίνος σε Σώμα και Αίμα Χριστού αντίστοιχα (είναι φανερή λοιπόν η αμυντική του διάθεση, και σίγουρα η θέση του πως οι καινοτομίες δεν επηρεάζουν το κύρος των Μυστηρίων, όσο οι φορείς τους δεν έχουν κατακριθεί για αυτές και αποβληθεί από την Εκκλησία). Παρόλη όμως αυτή την αρχική ανοχή των διαφορετικών εθίμων - και μετά από την προσπάθεια των Δυτικών να τα επιβάλλουν και στην Ανατολή, με αρχή την Βουλγαρία - η στάση του Μεγάλου Φωτίου αλλάζει και τα καταδικάζει με την Εγκύκλιο Επιστολή του το 867. Για αυτό έγραψε ένας έγκριτος εκκλησιαστικός ιστορικός της εποχής μας, με αφορμή την Εγκύκλιο αυτή, πως "ἡ ἀμοιβαία ὑποχρέωση γιὰ τὸ σεβασμὸ τῶν διαφορετικῶν ἐθίμων στὴ λατρεία καὶ στὴ ζωὴ τῶν ἐκκλησιῶν Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, καίτοι εἶχε διακηρυχθῆ ὡς ἀναγκαία ἀπὸ τὸν ἱ. Φώτιο στὴ λεγομένη «ἀπολογητική» του Ἐπιστολή, δὲν ἴσχυε πλέον" (Βλ. Φειδά, Εκκλησιαστική Ιστορία Β΄, Αθήνα, 1994, σελ. 112).
3. Πιο κάτω συνεχίζετε γράφοντας: "Λειτουργική αταξία όμως υπάρχει και στο παλαιό ημερολόγιο, σύμφωνα με το οποίο είναι δυνατό να συμβεί ο εορτασμός της Υπαπαντής μαζί με την Καθαρά Δευτέρα ή άλλη μέρα της Σαρακοστής. Μία ημέρα δηλαδή χαρμόσυνη Δεσποτικής εορτής, να εορταστεί ταυτόχρονα με μία μέρα πένθους και νηστείας που μας εισαγάγει η Καθαρά Δευτέρα. Με το παλαιό ημερολόγιο επίσης μπορεί να τύχει η γιορτή του Ευαγγελισμού να εορταστεί τη Μεγάλη Εβδομάδα, και να πρέπει να ψάλουμε ταυτόχρονα χαρμόσυνους ύμνους μαζί με πένθημους. «Σήμερον κρεμάται επι ξύλου…» και «Σήμερον χαράς ευαγγέλια…»! Αυτά όμως ποτέ δεν μπορούν να συμβούν με το «διορθωμένο Γρηγοριανό» των Νεοημερολογιτών!".
Έκτακτα κ. Ρίζο! Ήταν "άτακτοι" λοιπόν οι Πατέρες που εόρταζαν πάνω από χίλια χρόνια την Υπαπαντή και τον Ευαγγελισμό σε πένθιμες ημέρες και διορθώσατε εσείς το λάθος τους! Πάντως για να γνωρίζετε και να μη λέτε ανυπόστατα πράγματα (σας το λέω και ως ψάλτης) το "Σήμερον κρεμάται επί ξύλου" με το "Σήμερον χαράς ευαγγέλια" ΠΟΤΕ δεν ψάλλονται μαζί, διότι η Εκκλησία έχει ορίσει όταν του Ευαγγελισμού πέφτει Μεγάλη Παρασκευή, να μετατίθεται η εορτή για την ημέρα του Πάσχα, για να μη γίνει η αταξία, για την οποία αδίκως μας κατηγορείτε.
Καταλάβατε, κ. Ρίζο; Η Εκκλησία ορίζει τα τυπικά και θεραπεύει τις αταξίες, όχι μερικοί μασώνοι και νεωτεριστές επίσκοποι.
κε. "Ο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης αναφέρεται στον 56ο και 19ο Κανόνα της Πενθέκτης και Γάγγρας Συνόδου, λέγοντας ότι αυτοί οι κανόνες «Ρητώς παραγγέλουσι επι ποινή καθαιρέσεως, αφορισμού και αναθέματος, όπως επικρατεί η αυτή τάξις εις όλας τας εκκλησίας, ίνα εορτάζουσι και νηστεύουσι ομού [εν τω αυτώ τόπω, μαζί, συγχρόνως, εν συνόλω τας ιδίας ημέρας». Η ερμηνεία του αυτή όμως δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνους τους Πατέρες και τις Συνόδους των αιώνων που περιγράψαμε στα ανωτέρω. Δεν επιχείρησε να ερμηνεύσει το ζήτημα με την θέση των Πατέρων, αλλα με την δική του γνώμη".
Για να δούμε όμως αν έχετε δίκαιο να εγκαλείτε τον Άγιο πρ. Φλωρίνης πως ερμήνευσε λάθος τους Κανόνες αυτούς και δεν βασίστηκε στους Πατέρες, σε αντίθεση με εσάς που τους κατανοήσατε καλύτερα (δεν μιλώ ειρωνικά, θα δείτε παρακάτω σε τί είδους συμπεράσματα οδηγεί η δική σας "κατανόηση").
Ας παραθέσουμε όμως αρχικά το κείμενο των σχετικών Κανόνων:
ΚΑΝΩΝ ΝΣΤ' ΤΗΣ ΣΤ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ:
"Ὠσαύτως μεμαθήκαμέν ἔν τε τῇ Ἀρμενίων χώρᾳ, καὶ ἐν ἑτέροις τόποις, ἐν τοῖς σάββασι, καὶ ἐν ταῖς Κυριακαῖς τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ᾠὰ καὶ τυρὸν ἐσθίειν τινάς. Ἔδοξε τοίνυν καὶ τοῦτο, ὥστε τὴν κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαν, μιᾷ κατακολουθοῦσαν τάξει, τὴν νηστείαν ἐπιτελεῖν, καὶ ἀπέχεσθαι, ὥσπερ θυτοῦ παντοίου, οὕτω δὴ ᾠοῦ, καὶ τυροῦ, ἃ καρπός εἰσι, καὶ γεννήματα, ὧν ἀπεχόμεθα. Εἰ δὲ μὴ τοῦτο παραφυλλάττοιεν, εἰ μὲν κληρικοὶ εἶεν, καθαιρείσθωσαν· εἰ δὲ λαϊκοί, ἀφοριζέσθωσαν".
ΚΑΝΩΝ ΙΘ΄ ΤΗΣ ΕΝ ΓΑΓΓΡᾼ ΤΟΠΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ
"Εἴ τις τῶν ἀσκουμένων, χωρὶς σωματικῆς ἀνάγκης, ὑπερηφανεύοιτο,καὶ τὰς παραδεδομένας νηστείας εἰς τὸ κοινόν, καὶ φυλασσομένας ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας παραλύοι, ὑποικουροῦντος ἐν αὐτῷ τελείου λογισμοῦ, ἀνάθεμα ἔστω".
Εσείς ερμηνεύοντάς τους γράφετε τα εξής: "Επιπλέον όμως, αυτοί οι Κανόνες άλλα λένε από αυτά που δηλώνει ο πρώην Φλωρίνης. Ο 56ος της Πενθέκτης λέει: «Επίσης μάθαμε ότι στη χώρα των Αρμενίων και σε άλλους τόπους,τα Σάββατα και τις Κυριακές τις αγίας Τεσσαρακοστής, μερικοί τρώνε αυγά και τυρί. Αποφασίστηκε λοιπόν και αυτό, σε όλη την του Θεού εκκλησία ανα την οικουμένη, μία τάξη [κοινή] να ακολουθήται στην επιτέλεση της νηστείας, και να απέχετε όπως από όλα τα κρέατα, έτσι κι από τα αυγά και το τυρί. Άν δε,[αυτό] δεν το τηρούν κάποιοι, αν είναι κληρικοί να καθαιρεθούν, αν είναι λαϊκοί να αφοριστούν». Είναι φανερό ότι η κοινή «τάξη»στην οποία αναφέρεται ο κανόνας μιλά για το τι δεν πρέπει να τρώνε ΟΣΟΙ νηστεύουν τα Σάββατα και τις Κυριακές τις Σαρακοστής και δεν αναφέρεται στον χρόνο επιτέλεσης της νηστείας. Με άλλα λόγια λέει, αυτοί που νηστεύουν τα Σάββατα και τις Κυριακές τις Σαρακοστής να μη τρώνε αυγά και τυρί. Μιλάει ο Κανόνας για τον τρόπο της νηστείας αυτών που νηστεύουν σε εκείνες τις μέρες. Οι τρώγοντες αυγά και τυρι καθαιρούνται και αναθεματίζονται. Ο δε 19ος της Γάγγρας απλά λέει: Όποιος δεν νηστεύει στις παραδεδομένες υπο της εκκλησίας νηστείες χωρίς σωματική ανάγκη να είναι αναθεματισμένος. Ο άγιος Νικόδημος στην Ερμηνεία του στους δύο παραπάνω Κανόνες πουθενά δεν κάνει νήξη ή υπονοεί κάτι περί του χρόνου των νηστειών, αυτά δηλαδή που ο Χρ. Καβουρίδης διαπιστώνει και οι παλαιοημερολογίτες διακηρύσσουν".
Μας λέτε δηλαδή ότι οι Κανόνες αφορούν μόνο τον τρόπο της νηστείας και όχι και τον χρόνο. Και έτσι να ήταν πάλι βρίσκεστε υπό το ανάθεμα, διότι αθετείτε παραδεδομένες υπό της Εκκλησίας νηστείες, όπως των Αγίων Αποστόλων!
κστ. Κατηγορείτε επίσης τον Άγιο πρ. Φλωρίνης πως δεν αναζήτησε την ερμηνεία των Αγίων Πατέρων, "γιατί αν αναζητούσε την ερμηνεία των Πατέρων θα μάθαινε από τον ιερό Χρυσόστομο ότι: «Ο Χριστός όχι μόνο δεν διέταξε να φυλάσσουμε ορισμένες ημέρες, άλλα και μας απάλλαξε από την υποχρέωση αυτή». Οι νηστείες κατά τον ιερό Χρυσόστομο δεν γίνονται για την επικείμενη εορτή άλλα για τις αμαρτίες μας. Νηστεύουμε για να προετοιμαστούμε για το κάθε Πάσχα που συμβαίνει σε κάθε Θ.Λειτουργία. Η πρέπουσα προσέλευση μας στην Θεία Ευχαριστία δεν εξαρτάται από την τήρηση των καιρών αλλά από την καθαρή συνείδηση. Συνάρτηση της κάθαρσης της συνειδήσεως δεν αποτελεί ο καιρός και ο χρόνος των νηστειών άλλα η νηστεία αυτή καθ΄εαυτή, η μετάνοια, η ελεημοσύνη, το πένθος, οι προσευχές, τα δάκρυα, η εξομολόγηση. «Ο Θεός αδιαφορεί για την φύλαξη ορισμένων ημερών… Κανείς δεν τιμωρήθηκε, ούτε αποκλείστηκε από τον παράδεισο επειδή ετέλεσε Πάσχα αυτόν ή τον άλλον μήνα». Και άλλού ο άγιος μας λέει: «Το να διαφωνούμε στο χρόνο της νηστείας και να λέμε, τώρα ή ύστερα νηστεύουμε, δεν είναι έγκλημα». Και αλλού: «Ο χριστιανός δεν πρέπει να γιορτάζει σύμφωνα με τους μήνες ή τις νουμηνίες ή τις Κυριακές, αλλά σε όλη του τη ζωή πρέπει να ζεί με την πρέπουσα γιορτή. Αν έχεις καθαρή συνείδηση, έχεις πάντοτε γιορτή». Άρα λοιπόν και δια του Χρυσορρήμονος ο πρώην Φλωρίνης και οι παλαιοημερολογίτες σφάλλουν οικτρά".
Τα συμπεράσματα που βγαίνουν από αυτές τις επιλεγμένες φράσεις του Αγίου Χρυσοστόμου (ο οποίος χτυπάει την τυπολατρεία, όχι τον τύπο) οδηγούν σε μια φοβερή απαξίωση των εορτών και των νηστειών που θα ζήλευαν ακόμη και οι Προτεστάντες! Άνετα λοιπόν, με βάση την δική σας λογική, θα μπορούσε να έλθει κάποιος και να ισχυριστεί πως αφού δεν έχει σημασία ο χρόνος των εορτών και των νηστειών, μπορεί ο καθένας να εορτάζει και να νηστεύει όποτε θέλει (και αν θέλει)! Σωστά, κ. Ρίζο;
κζ. Μετά τον Άγιο πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομο Καβουρίδη σειρά είχε ο μακαριστός π. Θεοδώρητος Μαύρος (είναι πραγματικά πολύ λυπηρό να παρουσιάζεστε ανώτερος όλων αυτών των αγίων μορφών, οι οποίοι ανάλωσαν την ζωή τους για την Ορθοδοξία): "Γράφει ο π. Θεοδώρητος Μαύρος: «Όταν στην Ευρώπη ακούς τις καμπάνες της Ελληνικής Εκκλησίας να καλούν τους πιστούς, οι καμπάνες τις Ρωσικής [επειδή έχουν το παλαιό ημερολόγιο] παραμένουν βουβές. Και τότε διερωτάται κανείς είναι οι δύο εκκλησίες Ορθόδοξες;».[76=Ιερομ. Θεοδωρήτου Μαύρου, Παλαιόν και Νέον, σελ. 98.] Ας μου επιτραπεί να αναρωτηθώ κι εγώ. Όταν στην Πτολεμαΐδα ο ναός των παλαιοημερολογιτών στη μια ενορία χτυπάει την καμπάνα για αγρυπνία, οι πιστοί θα κοινωνήσουν και μετά θα καταλύσουν στα σπίτια τους, ενώ η καμπάνα του άλλου παλαιοημερολογίτικου ναού μένει βουβή και οι πιστοί αυτής της ενορίας κοιμούνται νηστικοί για να πάνε στην εκκλησία όταν ξημερώσει και να κοινωνήσουν έχουμε ταυτόχρονο εορτασμό και νηστεία; Στον έναν ναό έχουν πεί το «Δι΄ ευχών...» και τρώνε κρέας και στον άλλον ακόμα δεν είπαν το «Ευλογημένη η Βασιλεία...» και νηστεύουν. Πρόκειται για διαφορετικές εκκλησίες;"
Δυστυχώς η υποψία μου πως τα κείμενα των Παλαιοημερολογιτών τα ξεφυλλίζετε μάλλον και τα κοιτάτε επιλεκτικά, παρά τα μελετάτε, επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά και από το γεγονός πως το απόσπασμα που βάλατε (το οποίο βρίσκεται στην σελ. 96 και όχι 98) είναι του αειμνήστου ιατρού Αλέξανδρου Καλόμοιρου, και όχι του π. Θεοδωρήτου, όπως φαίνεται από σημείωση του τελευταίου στην σελ. 105:
Αυτό βέβαια δεν έχει σημασία, ως προς την ουσία του επιχειρήματος που είναι ορθό, μόνο αποδεικνύει το είδος της μελέτης που κάνατε, όπως προείπα.
Εσείς βεβαίως διαφωνείτε με αυτό το επιχείρημα και για να υποστηρίξετε την διαφωνία σας χρησιμοποιείτε ένα ατυχέστατο παράδειγμα. Το αν ο ένας ορθόδοξος ναός στην Πτολεμαΐδα, κ. Ρίζο, έχει αγρυπνία και ο άλλος έχει πρωινή ακολουθία, δεν αναιρεί την ταυτόχρονη τέλεση της εορτής εφόσον η Λειτουργία γίνεται την ίδια ημερομηνία, ασχέτως αν στον ένα ναό τελειώσει στις 3 π. μ. και στον άλλο στις 10 π. μ.. Το ταυτοχρόνως, εορτολογικά, δεν σημαίνει την ίδια ώρα, αλλά την ίδια ημέρα. Και δεν αναιρείται ούτε όταν υπάρχει μεγάλη απόσταση. Έτσι ταυτοχρόνως εορτάζουν οι Ορθόδοξοι το Πάσχα, ασχέτως αν όταν λένε το "Χριστός Ανέστη" στην Ελλάδα, είναι ακόμη Μεγάλο Σάββατο στην Αμερική. Την ίδια ημερομηνία τελείται η εορτή και όχι σε άλλη. Μπορεί άραγε να γίνει σύγκριση με την περίπτωση που έχει υιοθετηθεί άλλο ημερολόγιο (αιρετικών), με το οποίο μάλιστα υπάρχει διαφορά 13 ολόκληρων ημερών, εξ αιτίας της οποίας συμπίπτουν πολλές εορτές με τις εορτές των αιρετικών αυτών;
Έτσι, κ. Ρίζο, είτε ο ένας ναός των Παλαιοημερολογιτών στην Πτολεμαΐδα τελειώσει στις 3 π. μ. της 25ης Δεκεμβρίου με το παλαιό, είτε στις 10 π. μ. της ίδιας ημερομηνίας, είναι η ίδια ημέρα, η ημέρα που εορτάζουν οι Ορθόδοξοι τα Χριστούγεννα, σε αντίθεση με εσάς που τα εορτάσατε πριν από 13 ημέρες μαζί με την "Ελεύθερη Ευαγγελική Εκκλησία της Πτολεμαΐδας" και με τους άλλους αιρετικούς της Δύσεως σε όλο τον κόσμο.
Έτσι όταν παρακάτω γράφετε πως "η «ακρίβεια» του π. Θεοδωρήτου και των άλλων παλαιοημερολογιτών είναι αμάρτυρη και αστήρικτη από τους αγίους μας και συνεπώς αντιπατερική και δεν δικαιολογεί σχίσμα της Εκκλησίας ιδιαίτερα σε καιρό αίρεσης", είναι απλά προσωπικές κρίσεις και θέσεις, εντελώς αστήρικτες και χαρακτηριζόμενες από έλλειψη σοβαρών επιχειρημάτων και μονομέρεια εφόσον εδώ δεν πρόκειται μόνο για ένσταση κατά της αταξίας στις εορτές και τις νηστείες, αλλά κυρίως για την παρανομία της ημερολογιακής μεταβολής, καθώς και για τον σκοπό τον οποίο έγινε. Η αταξία στις εορτές και τις νηστείες είναι μόνο μία πτυχή του ζητήματος.
κη. Τα γραφόμενα του Αγίου Νικοδήμου για τον εορτασμό τοπικών αγίων είναι επίσης άσχετα με το θέμα μας. Κάθε Τοπική Εκκλησία, αλλά και κάθε χώρα ή τόπος μπορεί να έχει κάποιους Αγίους που να τιμά ιδιαιτέρως σε σχέση με άλλες Εκκλησίες ή περιοχές. Αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο στην εορτολογική συμφωνία, που εξαρτάται κυρίως από τις μεγάλες εορτές, οι οποίες μάλιστα καθορίζουν και τις νηστείες της Εκκλησίας.
κθ. Περί δε του Μεγάλου Φωτίου (το απόσπασμα που βάζετε είναι από την ίδια Απολογητική Επιστολή προς τον Πάπα Νικόλαο) σας απάντησα παραπάνω.
λ. Για να υποστηρίξετε την στάση της Οικονομίας απέναντι στην Καινοτομία του νέου ημερολογίου γράφετε: "Την ίδια στάση κρατά και η υπόλοιπη Εκκλησία που δια στόματος του αγίου Ευλογίου Αλεξανδρείας λέει: «μέχρι τούτου τα της οικονομίας ο ορθός λόγος ανέχεται, μέχρις αν ουδέν καινοτομείται των της Εκκλησίας δογμάτων... ότε το δόγμα της ευσεβείας ουδέν παραβλάπτεται». Στην εξωτερική, λειτουργική ζωή και λατρεία, στα ήθη και έθιμα, καθώς και στις διοικητικές μορφές καί σχήματα της Εκκλησίας, «εν οις ουκ έστι πίστις το αθετούμενον, ουδέ κοινού τε και καθολικού ψηφίσματος έκπτωσις», [δεν αποτελεί πτώση], συνεπώς είναι ανεκτές και επιτρεπτές ορισμένες κατά τόπους παραλλαγές και διαφοροποιήσεις. Μήπως η Ανατολική Εκκλησία δεν έδειχνε ανοχή στην αναγκαστική αγαμία του κλήρου που επέβαλαν οι Δυτικοί κατά παράβαση διατάξεων της ΣΤ΄ Οικουμενικής; Ή επίσης δεν έδειχναν ανοχή για την αντίληψη των Λατίνων ότι μόνο οι επίσκοποι έχουν δικαίωμα να τελούν το μυστήριο του χρίσματος; Ή ακόμα το πολύ χειρότερο το οποίο ήταν η εφ΄άπαξ κατάδυση στο βάπτισμα κι όχι η τριπλή;".
Είναι αλήθεια πως δεν περίμενα από έναν οπαδό της Ακρίβειας, να ζητούσε Οικονομία και μάλιστα για μια Καινοτομία που ξεκάθαρα παραβλάπτει το δόγμα της ευσεβείας, όπως φαίνεται τόσο μέσα από την Εγκύκλιο του 1920 και το "Πανορθόδοξο" Συνέδριο του 1923, όσο και από το ποιόν των αρχηγών της Καινοτομίας.
Όσο για το επαναλαμβανόμενο επιχείρημα περί ανοχής της Εκκλησίας στις παραβάσεις της Τοπικής Εκκλησίας της Ρώμης, σας απάντησα ήδη ότι αυτή η ανοχή τελείωσε μόλις θέλησε η Ρώμη να της επιβάλλει και στην Ανατολή, αρχής γενομένης από την Βουλγαρία. Ποια σύγκριση μπορεί να γίνει με την παράβαση των νεοημερολογιτικών Εκκλησιών, οι οποίες την επέβαλαν με την βία στους πιστούς; Και την οποία παράβαση ακόμη ανέχονται οι άλλες Τοπικές Εκκλησίες, επειδή πολύ απλά συμπλέουν μέσα στο πέλαγος της αλληλοανοχής του Οικουμενισμού!
λα. Και συνεχίζεται ως εξής: "Και είναι να απορεί κανείς γιατί αυτή η «ακρίβεια» εμφανίστηκε μόνο για το εορτολόγιο κι όχι για το θέμα των μικτών γάμων (δηλ. γάμος Ορθοδόξου με ετερόδοξο) που πρόσφατα (1850-1878) η Σύνοδος επέτρεψε για πρώτη φορά επίσημα, κατά παράβαση των ιερών Κανόνων. Γιατί αυτό το σπουδαίο ζήτημα αγνοήθηκε από τους κατά τα άλλα ευαίσθητους;".
Μην απορείτε καθόλου, κ. Ρίζο, δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση μεταξύ των μικτών γάμων, ζήτημα σχετικό με τις πολιτικές συνθήκες παλαιότερα και άσχετο ακόμη με τον Οικουμενισμό (όσο σχετικό και αν μας φαίνεται αν το εξετάσουμε αποκλειστικά με τα κριτήρια του σήμερα), με την Ημερολογιακή Καινοτομία του 1924, η οποία όχι μόνο αποδεδειγμένα έγινε για να εξυπηρετήσει την αίρεση του Οικουμενισμού, αλλά είχε και συνέπειες σε ολόκληρο το πλήρωμα της Εκκλησίας, συνέπειες που δεν είχε ένας μικτός γάμος όταν και όπου συνέβαινε.
Πρώτα από όλα όμως σας ενημερώνω πως η θέση σας πως το 1850 "η Σύνοδος (σ. ποια Σύνοδος δεν μας λέτε όμως) επέτρεψε για πρώτη φορά επίσημα" τους μικτούς γάμους δεν είναι ορθή, αφού είχαν ήδη προηγηθεί τα εξής:
1. Τον ΙΗ΄ αιώνα η Σύνοδος της Ρωσικής Εκκλησίας επιτρέπει κατ' οικονομίαν τους μικτούς γάμους μεταξύ των Ορθοδόξων Ρώσων και των Λουθηρανών κατοίκων των χωρών της Βαλτικής (που μόλις είχε καταλάβει η Ρωσία από την Σουηδία με τον Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο), με την προυπόθεση το "τελεσιουργεῖσθαι ὑπὸ Ὀρθοδόξου ἱερέως τὸ τοῦ γάμου μυστήριον, καὶ πάντα ἀνεξαιρέτως τὰ ἐξ αὐτῶν τέκνα βαπτίζειν κατὰ τὸ Ἀνατολικὸν ἀρχαῖον δόγμα διὰ τριῶν καταδύσεων καὶ ἀναδύσεων" (Θεοδ. Αριστοκλέους, Κωνσταντίου Α΄ Πατριάρχου Βιογραφία και συγγραφαί, Κωνσταντινούπολη, 1866, σελ. 166).
2. Το 1783 η υπό τον Πατριάρχη Γαβριήλ Δ΄ Σύνοδος του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως έδωσε κατ' οικονομίαν άδεια γάμου στους Ορθοδόξους της Ινδίας να παντρευτούν Αρμένισες και Παπικές (αυτόθι):
Γιατί κανείς τότε δεν αντέδρασε, κ. Ρίζο;
Αλλά και αν με τον καιρό αυτή η οικονομία των μικτών γάμων, με την επίδραση του Οικουμενισμού, άρχισε γίνεται ακρίβεια τί σημαίνει αυτό; Ότι επειδή οι Ορθόδοξοι του ΙΗ΄ και του ΙΘ΄ αιώνος δεν αντέδρασαν τότε, φταίνε οι Ορθόδοξοι του 1924 που αντέδρασαν; Και τί είδους παράλογη λογική είναι αυτή, να κατηγορούνται κάποιοι επειδή δεν έδειξαν ευαισθησία για κάτι που συνέβη πριν γεννηθούν;
λβ. Γράφετε: "Πόσο καινοφανή διδασκαλία έφεραν οι παλαιοημερολογίτες σε σχέση με αυτήν των αγίων Πατέρων! Λέει ο ιερός Χρυσόστομος: «Αν προσέλθεις με καθαρή συνείδηση κάνεις Πάσχα, όποτε κι αν κοινωνείς, είτε σήμερα, είτε αύριο, είτε οποτεδήποτε. Διότι δεν έχει σχέση το πνευματικό Πάσχα με εποχές και καιρούς, άλλα με την καθαρή συνείδηση κρίνεται η συμμετοχή μας στη θεία Κοινωνία»".
Για να αποδειχθεί και στον πλέον δύσπιστο αναγνώστη πως παρερμηνεύετε εντελώς τον Ιερό Χρυσόστομο, σε τέτοιο βαθμό που ούτε εσείς ο ίδιος δεν πιστεύετε πραγματικά αυτήν την παρερμηνεία, σας προκαλώ την προσεχή Κυριακή (ή όποια άλλη ημέρα θέλετε) να επιτελέσετε αντί για την κανονισμένη Ακολουθία την Ακολουθία του Πάσχα. Αναμένουμε, κ. Ρίζο, να μας αποδείξετε το πόσο υπεράνω ημερών και χρόνων είστε...
λγ. Πολύ σωστά τα λέτε στο τέλος του κεφαλαίου (οι υπογραμμίσεις δικές μου ως απάντηση που βρίσκετε και πάλι μπροστά στα μάτια σας): "Την αλήθεια μας την δίνουν ξεκάθαρα οι άγιοι Πατέρες: «ένθαμή Θεός ή πίστις τό κινδυνευόμενον, νεύειν αεί πρός τό ειρηνικόν και φιλάδελφον [όταν υπάρχει διαφωνία άλλα από αυτήν δεν κινδυνεύει η Πίστη, τότε καλό είναι να ρέπουμε προς την συνδιαλλαγή και την ειρήνη]», κατά τον πατριάρχη Πέτρο Αλεξανδρείας".
λδ. Ολοκληρώνετε την εργασία σας καταγράφοντας στον επίλογο τα εξής συμπεράσματα:
1. "Οι παλαιοημερολογίτες ανήγαγαν σε δόγμα δευτερεύοντα ζητήματα και υποστήριξαν πως όποιος δεν είναι με το παλαιό πάει στην κόλαση".
Όπως έχει αποδειχθεί ήδη (και από πολλές εργασίες διαφόρων εγκρίτων συγγραφέων), ούτε δευτερεύον ζήτημα είναι το Ημερολογιακό, ούτε θεωρήθηκε δόγμα το ημερολόγιο, αλλά και ούτε είναι επίσημη θέση των Παλαιοημερολογιτών ότι όποιος δεν ακολουθεί το παλαιό δεν σώνεται.
2. "Το εορτολογικό σχίσμα εξυπηρέτησε τους Μασόνους, γιατί ένα μεγάλο τμήμα ευσεβούς λαού και κλήρου ξεκόπηκε (!) από την... Εκκλησία (!)".
Ξαναγράφω το φιλοοικουμενιστικού τύπου αυτό συμπέρασμα, προσαρμόζοντάς το στην εποχή μας και βάζοντάς το στα χείλη των μνημονευτών: "Το σχίσμα των Αποτειχισμένων εξυπηρέτησε τους Μασόνους, γιατί ένα τμήμα ευσεβούς λαού ξεκόπηκε από την Εκκλησία". Πως σας φαίνεται, κ. Ρίζο; Δεν είναι σαν να διαβάζετε το ιστολόγιο του κ. Τελεβάντου; Προφανώς ούτε εσείς έχετε κατανοήσει κατά βάθος ότι αποτειχιζόμενοι από τους παραβάτες δεν ξεκοβόμαστε από την Εκκλησία!
3. "Το παλαιό ημερολόγιο δεν έσωσε ούτε τους Παλαιοημερολογίτες από τις διασπάσεις και τους αλληλοαναθεματισμούς, ούτε το Άγιον Όρος, που το ακολουθεί, από την αίρεση".
Αφού σας ζητήσω αρχικά "να μας παρουσιάσετε τα περίφημα έγγραφα που αποδεικνύουν ότι όλες οι Σύνοδοι του Παλαιού έχουν καθαιρέσει και αφορίσει η μία τους Επισκόπους της άλλης, ώστε να δικαιολογείται ο παραπλανητικός χαρακτηρισμός «αλληλοκαθαιρούμενες και αλληλοαναθεματιζόμενες»" (το είχα ζητήσει από τον πνευματικό σας εδώ, αλλά δεν απάντησε ποτέ), θέλω να σας ενημερώσω πως παρά τις ανθρώπινες αδυναμίες και διασπάσεις (που πάντοτε εν καιρώ αιρέσεως υπήρχαν στους Ορθοδόξους), οι Παλαιοημερολογίτες σώθηκαν από την θανάσιμη κοινωνία με την αίρεση του Οικουμενισμού, όχι λόγω του ημερολογίου, αλλά επειδή κατανόησαν τον σκοπό της αλλαγής του. Το δε Άγιον Όρος (αλλά και οι υπόλοιπες Τοπικές Εκκλησίες που το κράτησαν), όντως δεν τους ωφέλησε η χρήση του, αφού παραμένουν στην θανάσιμη αυτήν κοινωνία.
4. "Η εμμονή κάποιων στο αμετακίνητο της ισημερίας έκανε κακό στην Εκκλησία". Αυτοί οι κάποιοι είναι, όπως αποδείχθηκε, οι Άγιοι Πατέρες, κ. Ρίζο, οι οποίοι επί 1600 χρόνια δεν μετακίνησαν την ημερομηνία της ισημερίας, διότι δεν ήταν ημερολάτρες, ώστε να τους ενδιαφέρει πότε γίνεται η πραγματική ισημερία, αλλά τους ενδιέφερε η ενότητα της Εκκλησία, την οποία μασόνοι και οικουμενιστές Λυκοποιμένες, τύπου Μεταξάκη (τους οποίους δυστυχώς υπερασπίζεστε) την διέσπασαν.
λε. Θα έκλεινα την απάντησή μου στην εργασία σας, κ. Ρίζο, με μια προτροπή για αναθεώρηση των απόψεών σας, κατόπιν των όσων εσφαλμένων σας υποδείχθηκαν. Διότι όχι μόνο δεν είναι ντροπή να αναθεωρεί κανείς (όταν μάλιστα τόσο ξεκάθαρα αποδεικνύεται το εσφαλμένο των επιχειρημάτων του) αλλά είναι και δείγμα φιλαλήθειας και γενναιότητας, καθιστά δε αξιοσέβαστο και το πρόσωπο εκείνο το οποίο το πράττει. Ένα τέτοιο πρόσωπο, σεβαστό από όλους, ως σοφός και δάσκαλος του Γένους, υπήρξε ο Μανουήλ Γεδεών, ο οποίος κατέστρεψε 450 αντίτυπα ενός βιβλίου του, μόλις ανακάλυψε και άλλα στοιχεία, τα οποία δεν είχε υπόψιν του.
Δυστυχώς η νέα απάντησή σας δεν μου δίνει ελπίδες ότι έχετε σκοπό να αναθεωρήσετε. Και φυσικά μου είναι αδιάφορο αν προσπαθείτε να απαξιώσετε το πρόσωπό μου με ύβρεις, χαρακτηρισμούς και ειρωνείες (με προφανή σκοπό να υποτιμηθούν τα στοιχεία που προσκόμισα στην αναίρεσή μου), αλλά δεν θα γίνει ανεκτή ούτε η στρεψοδικία και η συνεχιζόμενη διαστρέβλωση της Ιστορίας, ούτε η άδικη και ανιστόρητη επίθεση σε πρόσωπα, παρά πάντων των Ορθοδόξων σεβαστά και τιμώμενα, όπως ο Σεβαστός Κυμινήτης ή ο Ιερεμίας ο Τρανός, τους οποίους κατηγορείτε άνευ σοβαρών στοιχείων. Αναμένω όμως την συνέχεια (μιας και μου γράψατε "συνεχίζεται εν αναμονή του επιλόγου σας"), ώστε να σας απαντήσω ολοκληρωμένα.
Έως τότε θυμηθείτε για κάθε τι, που γράφουμε, που λέμε, που πράττουμε, φέρουμε ευθύνη όχι μόνο απέναντι στον συνομιλητή μας, όχι μόνο στις ψυχές των ανθρώπων που θα μας διαβάσουν και θα έχουμε μεγάλο κρίμα στο λαιμό μας (αν τους παρασύρουμε σε λάθος ατραπούς), αλλά και στον ίδιο τον Χριστό μας, ο οποίος θα μας κρίνει. Και εκεί, κ. Ρίζο, στο Κριτήριο, δεν έχουν πέραση όλα τα σοφίσματα του κόσμου.