ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ ☦

Μεσσηνίας: Ο οικουμενικός ρόλος του Οικ. Πατριαρχείου και η συμμετοχή της Ορθοδοξίας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών

<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhVWcAIxuTxrSrwgQMr3gHrLlf7gZlVV0cvJHKKmjdflTXzfjDCas21MHx8AABXpmIkQERqop3m9lwgt9cWLWESWyY1LfDRinvVL1b2x0d7D9frBintyspBg19Scr1Eu3QeWzm0St9z3EjtP-BQTn99ntqHnaJGH3SK773AR_wz4siJPu12uEVC5A=s640" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="383" data-original-width="640" height="192" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhVWcAIxuTxrSrwgQMr3gHrLlf7gZlVV0cvJHKKmjdflTXzfjDCas21MHx8AABXpmIkQERqop3m9lwgt9cWLWESWyY1LfDRinvVL1b2x0d7D9frBintyspBg19Scr1Eu3QeWzm0St9z3EjtP-BQTn99ntqHnaJGH3SK773AR_wz4siJPu12uEVC5A=s320" width="320" /></a></div>  Την οικουμενική διάσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε κάθε τι που αφορά την χριστιανική ενότητα, επισημαίνει ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος Σαββάτος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε ομιλία του στην ημερίδα που διοργάνωσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με θέμα «Η αποδοχή της Πατριαρχικής Εγκυκλίου του 1920 από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες και η συμμετοχή τους στην Επιτροπή «Πίστις και Τάξις» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Εξαιτίας του διττού ρόλου του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει επιβεβαιώσει διαχρονικά ότι δεν μπορεί να μένει απαθές απέναντι στις εξελίξεις και στο διαχριστιανικό διάλογο, αλλά, αντιθέτως, θα πρέπει να προβάλλει τη δική του συμβολή και να καθοδηγεί ώστε η παρουσία των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην «Κοινωνία των Εκκλησιών» να είναι επίκαιρη, δυναμική, ουσιαστική και εποικοδομητική, υπογράμμισε ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Όπως σημείωσε, το Οικουμενικό Πατριαρχείο με το Διάγγελμα του 1973 και με την πανορθόδοξη διεύρυνση και επικαιροποίηση του περιεχομένου της Πατριαρχικής Εγκυκλίου του 1920, προσπάθησε να επισημάνει τον κίνδυνο μετατροπής του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών σε έναν οργανισμό απλού «κοινωνισμοῦ», ο οποίος ευδοκίμησε στους κόλπους του Προτεσταντισμού με έναν αντίστοιχο ηθικισμό, ως είδωλο μιας κατ’ επίφαση χριστιανικής ζωής και ενός «πρακτικού χριστιανισμού».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Η επιστημονικά, θεολογικά τεκμηριωμένη ομιλία του Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσοστόμου έχει ως εξής:<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ἡ Πατριαρχική Ἐγκύκλιος τοῦ 1920 «Πρός τάς ἁπανταχοῦ Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ»παρέχει μία ἀνάγλυφη εἰκόνα τῆς οἰκουμενικῆς μέριμνας καί διάστασης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου σέ κάθε τι πού ἀφορᾶ τήν χριστιανική ἑνότητα. Μέ τήν Ἐγκύκλιο τοῦ 1902 προσδιορίστηκε μέ σαφήνεια ἡ κανονική βάση γιά μία εὔρυθμη λειτουργία τῶν διορθοδόξων σχέσεων καί προτάθηκε μία νέα ἐκκλησιαστική πρόσεγγιση ἀνάπτυξης τῶν διαχριστιανικῶν σχέσεων[4], γι’ αὐτό καί δικαίως ἀξιολογήθηκε ἡ Ἐγκύκλιος αὐτή ὡς ὁ «πρόδρομος τῆς οἰκουμενικῆς ἐκκλησιαστικῆς κινήσεως»[5].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ἡ Πατριαρχική Ἐγκύκλιος τοῦ 1904, ἄμεση καί πλήρης ἀν-ταπόκριση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στίς τοποθετήσεις τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στήν Ἐγκύκλιο τοῦ 1902[6], προσδιόρισε καί τίς μελλοντικές σχέσεις τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μέ τίς δύο μεγάλες «ἀναδενδράδες» τοῦ δυτικοῦ Χριστιανισμοῦ, τή Διαμαρτύρηση και τούς Παλαιοκαθολικούς[7]. Μέ τήν Ἐγκύκλιο τοῦ 1920 ἀναγνωρίστηκε ἐπίσης μία μορφή ἐκκλησιαστικότητας σ’ αὐτές τίς «ἀναδενδράδες», ὡς ἀποσχι-σμένα ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία σώματα[8], καί ἀποδοκιμάστηκαν οἱ ἐθνικιστικοί καί ἐθνοφυλετικοί παροξυσμοί, οἱ ὁποῖοι ἔπληξαν τήν κανο-νική λειτουργία τῶν διορθοδόξων σχέσεων[9].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ἡ Πατριαρχική Ἐγκύκλιος τοῦ 1920 συνέχεια τῶν τριῶν προηγουμένων, τῶν ἐτῶν 1902, 1904 καί 1919[10] καί καρπός τῆς γενναίας πρωτοβουλίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἐπιβεβαιώνει τήν ἀναγ-καιότητα γιά μία κοινή πορεία πρός τόν οἰκουμενικό διάλογο μέ σκοπό τήν ἑνότητα τῶν Χριστιανῶν. Ἀφορμή ἀπετέλεσε ἡ νέα πραγματικότητα τοῦ κόσμου, ὅπως αὐτή προέκυψε ἀπό τίς τραγικές συνέπειες τοῦ μεσοπολέμου[11]. Μέ τήν συγκεκριμένη Ἐγκύκλιο τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο προβάλλει ἐπίσης τό ἦθος του μέσα ἀπό τήν ἐμπέδωση τοῦ διαλόγου, ὡς μία αὐθεντική ἀπάντηση στίς προκλήσεις μιᾶς διαφορετικῆς ἐποχῆς, ἀλλά καί ὡς ὑπέρβαση τοῦ παλαιοῦ ἀντιρρητικοῦ σχήματος τῆς Ἐγκυ-κλίου τοῦ 1848.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ἡ Πατριαρχική Ἐγκύκλιος τοῦ 1920 συνέπεσε χρονικά μέ τή Συνδιάσκεψη τῆς Εἰρήνης τῶν Παρισίων (1918), μέ τήν ὁποία τέθηκε τέρμα στόν αἱματηρό Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, μέ τά γεγονότα τῆς ρωσ-σικῆς ἐπανάστασης τοῦ 1917 καί μέ τά προβλήματα τοῦ ποιμνίου στήν Μ. Ἀσία, γεγονότα τά ὁποῖα προκάλεσαν ἀναστάτωση στήν μέχρι τότε ἰσχύ-ουσα κοινωνική καί πολιτική τάξη καί ἰσορροπία[12].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο μέ τήν πρόταση γιά τή δημι-ουργία μιᾶς «Κοινωνίας τῶν Ἐκκλησιῶν» κατενόησε ὅτι τά τεράστια κοινωνικά κυρίως προβλήματα δέν θά μποροῦσαν νά ἀντιμετωπιστοῦν μόνο μέ μία ἀπό κοινοῦ συνεργασία καί δράση τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἀλλά ἀπαιτοῦσαν συνεργασίες, γι’ αὐτό καί ἔτεινε χεῖρα συμφιλίωσης καί συνεργασίας καί πρός τίς λοιπές Χριστιανικές Ἐκκλη-σίες καί Ὁμολογίες.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Μέ τήν Πατριαρχική Ἐγκύκλιο τοῦ 1920 καί τήν ἀνάληψη πρωτοβουλίας γιά τήν διαχριστιανική συνεργασία καί ἑνότητα, τό Οἰκου-μενικό Πατριαρχεῖο, τήν συγκεκριμένη ἐποχή, ἐξέφραζε ἀφενός τήν ἄγρυπνη ποιμαντική φροντίδα του γιά τίς πολύπτυχες ἀνάγκες τοῦ δοκι-μαζόμενου ποιμνίου του καί ἀφετέρου τήν πεποίθησή του ὅτι μόνο μέ μία συνεργασία σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο θά μποροῦσαν οἱ Ἐκκλησίες νά ἀντι-σταθοῦν στούς ἰσχυρούς τῆς ἐποχῆς. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἡ προσπάθεια γιά τήν ἑνότητα τοῦ Χριστιανικοῦ κόσμου, χωρίς νά παραθεωρηθεῖ, θά μποροῦσε νά μετατεθεῖ προσωρινά στό ἀπώτερο μέλλον, ἀφοῦ δέν ἦταν ἂμεση προτεραιότητα τή συγκεκριμένη χρονική στιγμή[13].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ἐξαιτίας τοῦ πολυσήμαντου περιεχομένου καί τῆς πολυ-διάστατης σημασίας τῆς Πατριαρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920 κατανοήθηκε ἄμεσα καί τό βαθύτερο περιεχόμενό της καί ἡ συμβολή της γιά τήν ἑνότη-τα καί τήν ἐπίτευξη τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς, μέ τήν προώθηση καί ἀνάπτυξη τῶν διαχριστιανικῶν σχέσεων σέ ἕνα κόσμο δοκιμαζόμενο, διχασμένο καί συνεχῶς μεταβαλλόμενο, γι’ αὐτό καί ἡ ἀποδοχή της ἐκφράσθηκε ὄχι μόνο ἀπό ἐξέχουσες προσωπικότητες τῆς Δύσης (J. Kalmo-dim καί N. Söderblom )[14] ἀλλά καί ἀπό τίς περισσότερες Ὀρθόδοξες Ἐκκλη-σίες (Πατριαρχεῖα Ἱεροσολύμων, Ἀντιοχείας, Σερβίας, Ρουμανίας), μέ ἐξαίρεση τό Πατριαρχεῖο Μόσχας, τό ὁποῖο ἐξέφρασε ἀρνητική θέση[15]. Ἐπιστέγασμα τῆς ἀναγνώρισης καί τῆς ἀποδοχῆς τῆς Πατριαρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920 ἀποτελεῖ καί ἡ Πατριαρχική Ἐγκύκλιος τοῦ 1952, ἐπί Πατριάρχου Ἀθηναγόρα, μέ τό ἴδιο πάντοτε πνεῦμα τῆς Πατριαρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920 καί στή γραμμή πού εἶχε ἤδη χαρ-αχθεῖ. Ὑπενθύμιζε τούς σκοπούς τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλη-σιῶν καί συνηγοροῦσε στή συνεργασία ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, τονίζοντας ἰδιαίτερα ὅτι «ὁ κύριος σκοπός αὐτοῦ (ἐνν. τοῦ Παγκοσμίου Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν) ἐστί πρακτικός, τό δέ ἔργον αὐτοῦ ἀποτελεῖ θεάρεστον προσπάθειαν καί ἐκδήλωσιν εὐγενοῦς πόθου τοῦ Χριστιανικοῦ κόσμου, ὅπως αἱ Ἐκκλησίαι τοῦ Χριστοῦ, συντονίζουσαι τάς ἐνεργείας αὐτῶν, ἀντιμετωπίσωσιν ἀπό κοινοῦ τά μεγάλα προβλήματα τῆς ἀνθρωπότητος». Μέ τήν Πατριαρχική Ἐγκύκλιο τοῦ 1952 καί μέ βάση τήν πανορθόδοξη ἐμπειρία, ἀπό προηγού-μενα διαχριστιανικά καί θεολογικά συνέδρια, ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ὁ Α΄ τόνισε ἐπίσης, ὅτι ἡ συμμετοχή τῶν Ὀρθοδόξων στό Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, θά ἔπρεπε νά παραμένει στά θέματα τοῦ λεγό-μενου «Πρακτικοῦ Χριστιανισμοῦ» καί νά μήν ἀναμιχθεῖ σέ συζητήσεις γιά θεολογικά ζητήματα. Λαμβανομένου ὑπ’ ὄψιν ἔλεγε, «ὅτι ὅσον καί ἄν κύριος σκοπός τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν παραμένῃ ἡ συνεργασία τῶν Ἐκκλησιῶν ἐπί κοινωνικοῦ καί πρακτικοῦ πεδίου, ἐξακολουθεῖ οὐδέν ἧττον, ἵνα ὑφίσταται ὡς ἰδιαιτέρα παρ’ αὐτῷ Ἐπι-τροπή ἡ περί Πίστεως καί Διοικήσεως ὀργάνωσις, ἀσχολουμένη ἀποκλει-στικῶς περί ζητήματα δογματικά, δέον ὅπως ἀποφευχθῇ οἱαδήτις συμ-μετοχή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τάς συζητήσεις καί ἐργασίας τῆς Ἐπιτροπῆς ταύτης, ἐφ’ ὅσον αὕτη σκοπόν ἔχει τήν ἕνωσιν διά δογματικῶν συζητήσεων μεταξύ ἀντιπροσώπων βαθύτατα διισταμένων Ἐκκλησιῶν».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τήν ἀποδοχή της στήν Πατριαρχική Ἐγκύκλιο τοῦ 1920 ἐξέφρασε καί ἡ Α΄ Πανορθόδοξη Διάσκεψη τῆς Ρόδου (1961), ἡ ὁποία προσέβλεπε, ὥστε οἱ σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τήν Οἰκου-μενική Κίνηση νά πραγματοποιοῦνται πάντοτε μέσα στό πλαίσιο τῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920. Πράγματι στόν κατάλογο θεμάτων τῆς Προσυνόδυο, πού εἶχε ἐγκρίνει ὁμόφωνα ἡ Α΄ Πανορθόδοξος Διάσκεψη, διατύπωνε μέ τόν ἑξῆς τρόπο τό θέμα τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως. Ὑπό τόν γενικό τίτλο «Ὀρθοδοξία καί Οἰκουμενική Κίνησις» ἒθετε ὡς ὑποθέματα: «α) Ἡ ἐν τῷ πνεύματι τῆς Πατριαρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920 παρουσία καί συμμετοχή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῇ Οἰκουμενικῇ Κινήσει. β) Μελέτη τῶν θεολογικῶν καί ἄλλων θεμάτων τῶν σχέσιν ἐχόντων πρός τάς προϋποθέσεις τῆς συμμετοχῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τήν Οἰκουμενικήν Κίνησιν. γ) Ἡ σημασία καί ἡ συμβολή τοῦ συνόλου τῆς Ὀρθοδόξου συμμετοχῆς ἐν τῇ κατευθύνσει τῆς Οἰκουμενικῆς σκέψεως καί δράσεως»[16].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Στό σημεῖο αὐτό εἶναι ἀπαραίτητη μία ἐπισήμανση. Τό Πατριαρχεῖο Μόσχας ἀναφέρθηκε στήν Πατριαρχική Ἐγκύκλιο τοῦ 1920 ἐμμέσως καί ἀρνητικά προβάλλοντας ὡς ἐπιχειρήματα τούς παρακάτω λόγους: α) Ὁ σκοπός τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν νά συστή-σει μία «Οἰκουμενική Ἐκκλησία», δέν ἦταν σύμφωνος πρός τίς ἀρχές τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, β) Τό Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν μέ τήν δημιουργία μιᾶς «Οἰκουμενικῆς Ἐκκλησίας», ἔτεινε ν’ ἀσκήσει ἐπιρροή πάνω σέ διεθνῆ ζητήματα, γ) Ἡ Οἰκουμενική Κίνηση μέ τήν παροῦσα μορφή της εἶχε χάσει κάθε ἐλπίδα ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν καί ἀπέβλεπε μᾶλλον στήν πραγματοποίηση μιᾶς ἑνώσεως ἐπί κοινωνικοῦ, πολιτικοῦ καί οἰκονομικοῦ ἐπιπέδου, καί δ) Ἡ πίστη μόνο στόν Ἰησοῦ Χριστό ὡς Θεό καί Σωτῆρα δέν ἦταν ἀρκετή[17]. Ἐπιβεβαίωση τῶν ἀπόψεων αὐτῶν τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας εἶναι καί ἡ ἀπόφαση τήν ὁποίαν ἔλαβε γιά ἀποχή ἀπό τήν Γενική Συνέλευση τοῦ Ἄμστερνταμ (1948). Χαρακτηριστική εἶναι καί ἡ παρατήρηση τοῦ Πατριάρχου Μόσχας Ποιμένος, τό ἔτος 1974: «Στήν Ὀρθοδοξία κανείς δέν ἔχει δικαίωμα νά ὁμιλεῖ ἤ νά ἀξιολογεῖ καταστά-σεις ἐξ ὀνόματος ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν,…….οἱ ἀπόψεις τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἀναφορικά πρός τήν σύγχρονη Οἰκουμενική Κίνηση, μπαίνουν στήν σφαῖρα τῆς ἀνεξαρτησίας τους καί τῆς ἀσκήσεως τῶν δικαιωμάτων τους, πού πηγάζουν ἀπό αὐτή τήν αὐτο-κεφαλία τους»[18].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ἐρώτημα ὡς πρός τήν ἀποδοχή τῆς Πατριαρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920 διεφάνη μέ τήν ἀπόφαση τῆς Δ΄ Πανορθόδοξης Διά-σκεψης (Chambésy-Γενεύης, 1968), μέ τήν ὁποίαν ἐκφράσθηκε μία στροφή τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ὅσον ἀφορᾶ στίς προτεραιότητές τους στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, δίδοντας ἰδιαίτερη ἔμφαση στό ρόλο καί στήν προβληματική ὡς πρός τόν τρόπο καί τή συμμετοχή τους στήν Ἐπιτροπή «Πίστις καί Τάξις». Ἡ στροφή αὐτή διεφάνει ὡς μιά σαφῆ παρέκκλιση ἀπό τίς ἀρχές καί τίς προϋποθέσεις συνεργασίας πού εἶχαν θέσει τόσο ἡ Πατρι-αρχική Ἐγκύκλιος τοῦ 1920, ὅσο καί ἡ Ἐγκύκλιος τοῦ Πατριάρχη Ἀθηνα-γόρου τοῦ Α΄, τό ἔτος 1952.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Πράγματι, ἡ Δ΄ Πανορθόδοξη Διάσκεψη, ὡς πρός τήν συμ-μετοχή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στό ἔργο τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, ἐξέφρασε «τήν γενικήν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας συν-είδησιν ὅτι ἀποτελεῖ ὀργανικόν μέλος τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκ-κλησιῶν καί τήν στερράν ἀπόφασιν, ὅπως δι’ ὅλων τῶν εἰς τήν διάθεσιν αὐτῆς μέσων, θεολογικῶν καί ἄλλων, συμβάλῃ εἰς τήν προαγωγήν καί εὐόδωσιν τοῦ καθ’ ὅλου ἔργου τοῦ Συμβουλίου». Γιά τήν ἐνημέρωση ὡς πρός τό συγκεκριμένο ἔργο τοῦ Συμβουλίου προτείνεται και ἡ ἵδρυση μιᾶς μόνιμης Ὀρθοδόξου Γραμματείας στήν Ἐπιτροπή τοῦ Τμήματος «Πίστις καί Τάξις», ἐνῶ κρίνεται ἀπαραίτητη καί ἡ συμμετοχή εἰδικῶν Ὀρθοδόξων ἐκπροσώπων σέ κάθε ἐπί μέρους ὁμάδα μελέτης τῆς παρα-πάνω Ἐπιτροπῆς.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Στό σημεῖο αὐτό τίθενται τά ἑξῆς ἐρωτήματα: α) Ποῦ ὀφεί-λεται ἡ παρασιώπηση τῶν περιοριστικῶν θέσεων τῶν Ἐγκυκλίων τοῦ 1920 καί τοῦ 1952 σέ πανορθόδοξο ἐπίπεδο; β) Ποιός ἦταν ὁ νέος προσ-ανατολισμός καί τό ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον πλέον τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, συμπεριλαμβανομένου καί τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς πρός τήν συμμετοχή τους κατά τήν διεξαγωγή καί θεολογικῶν συζητή-σεων στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, κυρίως δέ στό πλαίσιο τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καί Τάξις», γεγονός τό ὁποῖο ἐπιβεβαιώθηκε τελικά καί μέ τό Πατριαρχικό Διάγγελμα τοῦ 1973;<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ὡς πρός τό πρῶτο ἐρώτημα πρέπει νά παρατηρηθεῖ ὅτι τόσο ἡ ἀλλαγή τῆς διατυπώσεως, ὅπως εἶχε ἀποφασισθεῖ στήν Α΄ Παν-ορθόδοξη Διάσκεψη τό 1961, ὃσο καί ἡ παύση τῆς μνείας τῆς Πατρι-αρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920, ὡς πρός τούς ὅρους συμμετοχῆς τῆς Ὀρθ-οδόξου στίς δραστηριότητες τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, σχετίζεται ἂμεσα μέ τήν προσπάθεια τῶν Ὀρθοδόξων ἐκείνων Ἐκκλησιῶν πού ἀρνήθηκαν μέν τή συμμετοχή τους στήν Συνέλευση τοῦ Ἄμ-στερνταμ (1948) προσπάθησαν ὃμως νά παρουσιάσουν ὅτι σταθμός γιά τή συμμετοχή τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στήν Οἰκουμενική Κίνηση δέν ἀποτελεῖ ἡ Πατριαρχική Ἐγκύκλιος τοῦ 1920 ἀλλά ἡ Γ΄ Γενική Συνέλευση τοῦ Νέου Δελχί (1961), κατά τήν ὁποία συμμετέσχον ὡς μέλη τοῦ Παγ-κοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν πολλές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες τῆς Ἀνα-τολικῆς Εὐρώπης μέ ἐπικεφαλῆς τό Πατριαρχεῖο Μόσχας.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ὡς πρός τό δεύτερο ἐρώτημα, ἡ ἀπάντηση σχετίζεται μέ τό ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν γιά τήν νέα προβλημα-τική τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καί Τάξις» καί συγκεκριμένα τῆς ἐνασχόλη-σης τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν καί μέ διάφορα θεολογικά ἐρωτήματα, ὑπό τό φῶς τῶν νέων «οἰκουμενικῶν» ζυμώσεων καί ἐξελί-ξεων, καί τά ὁποῖα ἄρχισαν νά ἐκδηλώνονται ἔντονα μετά τήν Δ΄ Παν-ορθόδοξο Διάσκεψη[19].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Εἶναι γνωστό ὅτι μετά τό ἔτος 1966 τό Παγκόσμιο Συμ-βούλιο Ἐκκλησιῶν κινδύνευε νά μετατραπεῖ σέ μία παγκόσμια χριστια-νική συνάντηση μέ ἔντονο κοινωνισμό καί μέ σημαντικό ἔλλειμα θεολο-γικοῦ περιεχομένου καί λόγου. Τό γεγονός αὐτό ἦταν ἡ ἀφορμή γιά τήν Δ΄ Πανορθόδοξη Διάσκεψη (1968) ὣστε νά ἐπισημάνει τήν ἀνάγκη νά προχωρήσει τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν καί στήν ἐξέταση θεο-λογικῶν θεμάτων, στό πλαίσιο τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καί Τάξις», συνηγορῶντας μέ τόν τρόπο αὐτό ὑπέρ τῆς συμμετοχῆς τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν σέ θεολογικές συζητήσεις ἐντός τῶν ὀργάνων τοῦ Παγ-κοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν. Μέ τήν Πανορθόδοξη αὐτή ἀπόφαση ἀφενός ἐπισημάνθηκε ὁ ἐμφωλεύων κίνδυνος μιᾶς ἐκκοσμικευμένης μετεξέλιξης τοῦ Παγ-κοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν σέ ἓναν ὀργανισμό μέ κοινωνικά καί μόνο ἐνδιαφέροντα καί στή βάση ἑνός «ἠθικισμοῦ», ὡς εἴδωλο μιᾶς κατ’ ἐπίφαση χριστιανικῆς ζωῆς[20], καί ἀφετέρου τονίστηκε ἡ ἒκφραση ἀποδο-χῆς ἐκ μέρους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τῶν Ἀποφάσεων τῆς Δ΄ Πανορθοδόξου Διάσκεψης τοῦ 1968.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Στό σημεῖο αὐτό θά συμφωνήσω μέ τήν ἄποψη τοῦ Πρωτο-πρ. Γεωργίου Τσέτση, ὅτι ἡ ἴδια ἡ ἀνάγκη καθορισμοῦ τῆς φύσης τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, ἡ θεολογική θεματολογία, μέ τήν ὁποία ἀσχολήθηκε κατά τίς Γενικές Συνελεύσεις, ἀλλά καί ἡ ἰδιαίτερη προβληματολογία τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καί Τάξις» «ἐπέβαλλαν» καί τήν θεολογική προσέγγιση τῶν διαφόρων θεμάτων, γεγονός τό ὁποῖο δέν θά μποροῦσε νά ἀφήσει ἀδιάφορα τά Ὀρθόδοξα μέλη τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, καί μάλιστα ὅταν αὐτή ἡ συμβολή θά ἔπρεπε νά εἶναι πανορθόδοξη καί ὄχι μεμονωμένη πρόταση κάποιων κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, μελῶν μόνον τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καί Τάξις».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">α) Τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν ἤδη γιά μία δεκα-ετία (1938-1948), εἶχε νά ἀντιμετωπίσει ἕνα οὐσιαστικό ἐρώτημα, τό ὁποῖο ἐτίθετο κατ’ ἐπανάληψη ἀπό τούς Ὀρθόδοξους-μέλη, καί τό ὁποῖο ἀφ-οροῦσε τή φύση καί τήν ἐκκλησιολογική βάση λειτουργίας τοῦ Παγ-κοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν. Τό 1950, στή Δήλωση τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς, στό Τορόντο τοῦ Καναδᾶ, δόθηκε ἡ ἀπάντηση, μέ τό κείμενο : «Ἡ Ἐκκλησία, οἱ Ἐκκλησίες καί τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν», τό ὁποῖο μέχρι σήμερα ἀποτελεῖ τό πλέον ὑπεύθυνο κείμενο περί τῆς φύσης καί τῆς ἐκκλησιολογικῆς ταυτότητας τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, ἐνῶ ἡ Α΄ Γενική Συνέλευση τοῦ Ἄμστερνταμ (1948) τό εἶχε ἢδη θέσει ἐπίσημα ὡς ἐρώτημα.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Στή Β΄ Γενική Συνέλευση, στό Ἔβαστον (1954), μέ τή δήλωση τῶν Ὀρθοδόξων κατανοήθηκε ἡ ἀδυναμία τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν νά κατανοήσει καί νά ἐμβαθύνει στό θέμα τῆς ἐν Χριστῷ ἑνότητας καί τῆς διαίρεσης τῶν Ἐκκλησιῶν[21], ἐνῶ στή Γενική Συνέλευση τοῦ Νέου Δελχί (1961) ἡ τροπολογία τοῦ Ἄρθρου-Βάση τοῦ Κανονισμοῦ τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν ἀπό Χριστολογικό σέ Τριαδολογικό, μέ πρωτοβουλία κυρίως Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, καί ἡ κατάθεση κειμένου περί τῆς ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας ἀπό μέρους τῶν Ὀρθοδόξων μελῶν ἀπετέλεσαν στοιχεῖα μιᾶς πραγματικῆς θεολογικῆς συμβολῆς, μέ τήν ὁποίαν ἐπιβεβαιώθηκε ἡ ἀναγκαιότητα ἀλλά καί ἡ σπουδαιότητα τῆς συμμετοχῆς πλέον τῶν Ὀρθοδόξων μελῶν τοῦ Παγ-κοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν στίς θεολογικές συζητήσεις στό πλαίσιο τῆς Οἰκουμενικῆς Κίνησης[22].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ἐπιπλέον ἡ υἱοθέτηση στήν θεματολογία τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν τῆς θεολογίας περί τοῦ ἁγίου Πνεύματος (1968), τῶν σωτηριολογικῶν προτεραιοτήτων, τῆς σημαντικῆς θέσης περί τοῦ Συμβόλου Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως καί ἡ προετοιμασία τοῦ θεολο-γικοῦ κειμένου «Βάπτισμα, Εὐχαριστία καί Λειτούργημα» (ΒΕΜ) ἀποτε-λοῦν θέματα γιά θεολογικές συζητήσεις, ἀπό τίς ὁποῖες δέν θά ἔπρεπε νά εἶναι ἀμέτοχη ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καί μάλιστα «ἄνευ προηγουμένης Πανορθοδόξου ἀποφάσεως», ὅπως ἀποφασίστηκε καί στήν εἰδική σύσκε-ψη τῶν Ὀρθοδόξων Ἀντιπροσώπων κατά τήν Ε΄ Γενική Συνέλευση στό Ναϊρόμπι, τό ἔτος 1975. Ἡ ἀπαίτηση ἄλλωστε ἀπό τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν γιά μία minimum θεολογική συμφωνία ἀπό τίς Ἐκκλησίες μέλη (χριστολογική καί τριαδολογική), δέν συνεπάγετο ὅτι οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες θα ἒπρεπε νά ἀρκεσθοῦν σέ αὐτή τή βάση συμ-φωνίας ἀλλά ἦταν ἀναγκαῖο νά δώσουν τό δικό τους θεολογικό στῖγμα, γιατί μία θεολογική αὐτάρκεια σέ μία minimum συμφωνία (1958) μέ ἀποκλεισμό τή θεολογική συμβολή καί τῶν λοιπῶν Ἐκκλησιῶν-μελῶν, ἐν προκειμένω τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, θά συνεπάγετο ὃτι τό Παγ-κόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν εἶναι ἤ ἕνα νέο διομολογιακό σχῆμα ἤ μία «ὑπέρ-Ἐκκλησία». Δέν εἶναι μάλιστα τυχαῖο ὅτι ἡ συμμετοχή τῶν Ὀρθο-δόξων Ἐκκλησιῶν φάνηκε τόσο δυναμική, πολύτιμη καί δημιουργική, ὥστε προκάλεσε ἀντιδράσεις ἀπό μία ὁμάδα προτεσταντικῶν μελῶν[23].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">β) Στό Νέο Δελχί ἔχουμε ἀκόμη μία θετική ἐξέλιξη. Τήν εἴσοδο καί ἄλλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ὡς μελῶν στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν. Ἐκτός ἀπό τά Πατριαρχεῖα Ἀλεξανδρείας, Ἀντι-οχείας καί Ἱεροσολύμων (1948), τά ὁποῖα ἢδη συμμετεῖχαν, ἐντάχθηκαν τά Πατριαρχεῖα Μόσχας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Πολωνίας, ἐνῶ τά ἑπόμενα ἔτη οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες τῆς Γεωργίας (1962) καί τῆς Σερβίας (1965).<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ὅλες αὐτές οἱ ἐξελίξεις καί κυρίως ὁ νέος προσανατο-λισμός τοῦ ἴδιου τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, ὡς πρός τή θεολογική θεώρηση τοῦ ρόλου του καί τῶν ἀποφάσεών του, ἀκόμη καί αὐτῶν πού σχετίζονται μέ κοινωνικά θέματα, ὑπό τήν πίεση τῶν Ὀρθοδόξων μελῶν τοῦ Συμβουλίου προχώρησε στήν ἐξέταση καί θεο-λογικῶν θεμάτων στή βάση τῶν προβληματισμῶν τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καί Τάξις».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τήν ἀπόφαση αὐτή ἔπρεπε νά ἀκολουθήσει καί τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ὡς ἱδρυτικό μέλος τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, γι’ αὐτό καί ἐξέδωσε τό Διάγγελμα τοῦ 1973, μέ τό ὁποῖο ἀναγνώριζε ὅτι τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν «κληθέν ἀρχῆθεν ὅπως ὑπηρετήσῃ τάς Ἐκκλησίας ἐν τῇ ἀπό μέρους τούτων προσφορᾷ μαρτυρίας καί διακονίας πρός τόν ἄνθρωπο, τήν κοινωνίαν καί τόν κόσμον», τό ὁποῖο δροῦσε μέσα σέ μιά πολυδιάστατη καί ἀγχώδη πραγματικότητα, καί ἀνεγνώριζε τοῦτο ὡς θεσμό «ἐν τῇ ὑπηρεσίᾳ τῶν Ἐκκλησιῶν» καί τό ὁποῖο ἔχει ὡς ἔργο «ἵνα ἀποβαίνῃ ἑκάστοτε τό ἐπί τούτῳ ὄργανον τῶν Ἐκκλησιῶν ἐν τῇ ἀπό κοινοῦ ἀναζητήσει τῆς διασαλευθείσης καί φυγαδευθείσης ἑνότητος τῶν Ἐκκλησιῶν, τόσον ἐν τῇ ἐκφράσει τῶν κοινῶν σημείων τῆς ἐμπεπιστευμένης εἰς αὐτάς χάριτος, ἀληθείας καί πίστεως, ὅσον καί ἐν τῇ διερευνήσει καί ἀποκαταστάσει τῶν ὑφισταμένων διαφορῶν».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Εἴκοσι χρόνια λοιπόν μετά τήν Ἐγκύκλιο τοῦ 1952 καί πενήντα δύο ἀπό τήν Ἐγκύκλιο τοῦ 1920, πού ἀπέτρεπε τή συμμετοχή σέ θεολογικές συζητήσεις μέσα στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο μέ τό Διάγγελμα τοῦ 1973 ἔπαιρνε μιά δια-μετρικά ἀντίθετη θέση, συνηγορῶντας καί Αὐτό στό πανορθόδοξο πλέον αἴτημα περί ἑνός θεολογικοῦ διαλόγου «καί τῆς ἐν θεολογικῇ εὐθύτητι καί ἀκεραιότητι ἀνενδοιάστου προβολῆς τῆς πίστεως καί διδασκαλίας τῶν συμβαλλομένων μερῶν, ἵνα ἐκ τῆς πολλαπλότητος τῶν ἐκδοχῶν ἐκ-πηγάζῃ ἡ μοναδικότης τῆς ἐν Χριστῷ ἀποκεκαλυμένης ἀληθείας, ὥς τε Ἁγίας Γραφῆς καί ὡς Ἱερᾶς Παραδόσεως»[24].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τό ἰδιαίτερο αὐτό περιεχόμενο τοῦ συγκεκριμένου Διαγγέλματος τοῦ 1973 ἀντικατοπτρίζει τή θετική στάση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὡς πρός τήν συνεργασία τῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν ὄχι μόνο στόν λεγόμενο «Πρακτικό Χριστιανισμό» ἀλλά κυρίως καί οὐσιαστικά στόν θεολογικό προβληματισμό. Ὑπογραμμίζει τή σπουδαιό-τητα τοῦ ἔργου τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καί Τάξις» καί τονίζει τήν προ-ώθηση τοῦ θεολογικοῦ διαλόγου. Τό συγκεκριμένο Διάγγελμα διερμηνεύει τίς θέσεις τόσο τῆς Δ΄ Πανορθόδοξης Διάσκεψης (Γενεύη 1968), ὅσο καί τῆς Α΄ Προσυνοδικῆς Πανορθόδοξης Διάσκεψης (1976)[25]. Ἡ ἀλλαγή αὐτή θά πρέπει νά ἐπισημάνουμε ὅτι δέν συνεπάγεται ἀπόρριψη ἤ μή ἀποδοχή τῶν Ἐγκυκλίων τοῦ 1920 καί 1952, ἀλλά μία «αὔξηση», διεύρυνση καί ἐπικαιροποίηση τῶν ἀπόψεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γιά τήν συνεργασία καί τήν συμβολή τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στήν Οἰκουμενική Κίνηση ἰδιαίτερα στήν Ἐπιτρο-πή « Πίστις καί Τάξις», ὡς πρός τό περιεχόμενο αὐτῆς τῆς συμβολῆς καί ὡς πρός τό πλαίσιο τῆς συνεργασίας τῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τέλος ἒναντι τοῦ δογματικοῦ σχετικισμοῦ πολλῶν δυτικῶν μελῶν τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, μέ τόν ὁποῖον ὁδηγήθη-καν σέ μία ἐκκοσμικεύμενη ἀντίληψη τοῦ ρόλου καί τῶν σκοπῶν τοῦ Συμβουλίου, τό Διάγγελμα τοῦ 1973 τόνισε ὅτι τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν ἔπρεπε νά βρεῖ τρόπους ἔκφρασης τῆς Χριστιανικῆς διδασκα-λίας «ἵνα ὁ λόγος αὐτοῦ μή ἧ λόγος ἀσήμαντος ἐκκοσμικευθείσης Κινή-σεως, ὡς καί τόσοι ἄλλοι, μηδέ φωνή ὑπό τῆς ἀγόνου γραφειοκρατίας ἐμπνεομένη, ἀλλά λόγος πλούσιος εἰς προφητικόν τόνον, λόγος Χρι-στοῦ».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο μέ τό Διάγγελμα τοῦ 1973 καί μέ τήν πανορθόδοξη διεύρυνση καί ἐπικαιροποίηση τοῦ περιεχομένου τῆς Πατριαρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920, προσπάθησε νά ἐπισημάνει:<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">α) Τόν κίνδυνο μετατροπῆς τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν σέ ἕναν ὀργανισμό ἁπλοῦ «κοινωνισμοῦ», ὁ ὁποῖος κατά τόν 18ο αἰῶνα εὐδοκίμησε στούς κόλπους τοῦ Προτεσταντισμοῦ μέ ἕναν ἀντίστοιχο «ἠθικισμό», ὡς εἴδωλο μιᾶς κατ’ ἐπίφαση Χριστιανικῆς ζωῆς καί ἑνός «Πρακτικοῦ Χριστιανισμοῦ»[26].<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">β) Νά προκαλέσει καί νά προσκαλέσει τίς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, μέλη τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, σέ μία συνεργασία ἀποτροπῆς αὐτῆς τῆς μετάλλαξης τῆς διαχριστιανικῆς δηλα-δή συνεργασίας σέ ἕνα μέσον «κοινωνικοῦ ἀκτιβισμοῦ».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">γ) Νά δημιουργήσει τή θεολογική βάση ἀνάπτυξης καί ἐν-ίσχυση μιᾶς διαχριστιανικῆς συνεργασίας στήν προοπτική τῶν σκοπῶν τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καί Τάξις».<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ἀντίστοιχης ἐξέλιξης ὡς πρός τό πλαίσιο καί τό περιεχόμενο τοῦ ρόλου καί τῆς παρουσίας τῶν Ὀρθοδόξων μελῶν στή συνεργασία τους μέ τίς λοιπές Χριστιανικές Ἐκκλησίες τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν ἀποτελοῦν καί οἱ ἀποφάσεις τῆς Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς (Special Commission) (1998-2002)[27], γιά τήν Ὀρθόδοξη συμμετοχή στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, προϊόν ἀντίστοιχου ἐκκλησιολογικοῦ προβλημα-τισμοῦ καί σπουδαιότητας.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Tό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν ὡς διαχριστιανι-κός ὀργανισμός γιά τήν ἐπίτευξη τῆς ἑνότητας, ἐμφανίζει προβλήματα, τά ὁποῖα πρέπει νά ἐπιλύει ἀπό κοινοῦ μέ ὅλες τίς Χριστιανικές Ἐκκλη-σίες, μέλη του, καί μέ τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ὑπό τήν διπλή του ἰδιότητα, δηλαδή τόσο ὡς ἀναγνωρισμένου προστάτου καί συντονιστοῦ τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τῆς Ἀνατολῆς ὅσο καί ὡς προκαθημένη Ἐκκλησία τῶν ἁπανταχοῦ Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ὅπως καί ἀναγνωρίζε-ται πανορθοδόξως, σέ σχέση πρός τά διάφορα διορθόδοξα καί τά δια-χριστιανικά θέματα[28]. Ἐξαιτίας αὐτοῦ τοῦ διπλοῦ ρόλου του, τό Οἰκου-μενικό Πατριαρχεῖο ἒχει ἐπιβεβαιώσει διαχρονικά ὃτι δέν μπορεῖ νά μένει ἀπαθές ἀπέναντι στίς ἐξελίξεις οὒτε καί στόν διαχριστιανικό διάλογο ἀντίθετα θά πρέπει νά προβάλλει τή δική του συμβολή καί νά καθοδηγεῖ ὥστε ἡ παρουσία τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν σ’ αὐτή τήν συγκεκριμένη «Κοινωνία τῶν Ἐκκλησιῶν» νά εἶναι ἐπίκαιρη, δυναμική, οὐσιαστική καί ἐποικοδομητική. Τόσο οἱ Ἐγκύκλιοι τοῦ 1920 καί 1952, οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν ὁριακές ἐκφράσεις τοῦ Ὀρθόδοξου Οἰκουμενισμοῦ, ὡς ἡ λογική συνέπεια καί φυσική συνέχεια τῶν δύο Ἐγκυκλίων τοῦ Πατριάρχου Ἰωακείμ τοῦ Γ΄ (1902, 1904), ὅσο καί τό Διάγγελμα τοῦ ἔτους 1973, ἀντικατοπτρίζουν τήν ἀγωνία ὅπως τήν ἐξέφρασε πρός τό τέλος τῆς πατριαρχείας του ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ὁ Α΄: «Σήμερα βρισκόμαστε ἤ μπροστά στόν πειρασμό νά ἀρκεσθοῦμε στά ἐπιτεύγματά μας καί νά ὁδηγήσουμε τήν Οἰκουμενική Κίνηση σέ μιά στατικότητα, ἤ μπροστά στήν εὐκαιρία νά τήν ἐμποτίσουμε μέ μιά νέα δυναμική ἐνέργεια, μέ τήν ὁποία θά μᾶς ὁδηγοῦ-σε πρός μιά ἀνακαίνιση, πού ἀποτελεῖ τήν θεμελιώδη προϋπόθεση γιά τήν συνάντηση τῶν Ἐκκλησιῶν στόν δρόμο τῆς ἑνότητος», καί στήν προσπάθεια αὐτή φαίνεται ὃτι ἤθελε τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία νά διαδραματίζει ἕνα πρωταγωνιστικό ρόλο.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΙ<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Παπαδοπούλου Ἀντ., Κείμενα Διορθοδόξων καί Διαχριστιανικῶν Σχέσεων, ἐκδ. Ἀφῶν Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1984.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Σκουτέρη Κ., «Ἡ Ἐγκύκλιος τοῦ 1902 καί οἱ διορθόδοξες σχέσεις κατά τήν ἐποχή τῆς ἐκδόσεώς της, ἰδίως στά Βαλκάνια καί τή Μέση Ἀνατολή, καί ἡ σημασία της γιά τήν τότε καί γιά τήν ἐνεστῶσα πραγματικότητα», ἐν Ὀρθοδοξία Β΄ I (2003), σελ. 229-241.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Ταρνανίδου Ἰ., «Τά αἴτια τά ὁποῖα προκάλεσαν τήν ἐξαπόλυση τῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1902 ἐκ μέρους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Ἰωακείμ τοῦ Γ΄, καί εἰδικότερα ἡ ἀναφορά της στήν διορθόδοξη ἀναζήτηση τῆς συνεργασίας καί τῆς ἑνότητας», ἐν Ὀρθοδοξία Β΄ I (2003), σελ. 243-252.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τσέτση, Ἀνάλεκτα= Πρωτ. Τσέτση Γ., Οἰκουμενικά Ἀνάλεκτα, ἐκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1987.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τσέτση, Συμβολή= Πρωτ. Τσέτση Γ., Ἡ Συμβολή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στήν ἵδρυση τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, ἐκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1988.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Τσέτση, Οἰκουμενικός θρόνος= Πρωτ. Τσέτση Γ., Οἰκουμενικός Θρόνος καί Οἰκουμένη. Ἐπίσημα Πατριαρχικά Κείμενα, ἔκδ. Τέριος, Κατερίνη 1989.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">Φειδᾶ Βλ., «Αἱ Ἐγκύκλιοι τοῦ 1902 καί τοῦ 1904 ὡς πρόδρομοι τῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920 ἐν τῇ εὐρυτέρᾳ οἰκουμενικῇ προοπτική τῆς Μητρός Ἐκκλησίας», ἐν Ὀρθοδοξία Β΄ I (2003), σελ. 129-139.[1]. Φειδᾶ, 138.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[2]. Πρβλ. Τσέτση, Οἰκουμενικός θρόνος, 55 καί 57.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[3]. Τά κείμενα τῶν Ἐγκυκλίων καί τῆς Ἐπιστολῆς, βλ. Ἀντ. Παπαδόπουλου, Κείμενα, 9-97 μέ τίς ἀντίστοιχες ἀπαντήσεις τῶν λοιπῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. καί Πρωτοπρ. Γεωργίου Τσέτση, Οἰκουμενικός θρόνος, 25-64, ὅπου οἱ δημοσιεύσεις τῶν πρωτοτύπων Κειμένων καί μεταφράσεων τους καί ἡ σχετική βιβλιογραφία.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;"><div id="post-before" style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background: repeating-linear-gradient(45deg, transparent, rgb(238, 238, 238) 2px, rgb(238, 238, 238) 4px) rgb(255, 255, 255); border: 0px; color: #222222; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 600; line-height: 1.785em; margin: 2rem 42.5px 2.5rem; outline: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 25px 0px; vertical-align: top;"><div data-google-query-id="COmq3qH-5fUCFZ6Cgwcd4lAG_g" id="div-gpt-ad-1554800343832-0" style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); border: 0px; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 1.785em; margin: 0px; outline: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: top;"><div id="google_ads_iframe_/112100012/EKK//article//banner2_0__container__" style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); border: 0pt none; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 1.785em; margin: 0px; outline: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; vertical-align: top;"><iframe aria-label="Advertisement" data-google-container-id="2" data-load-complete="true" frameborder="0" height="90" id="google_ads_iframe_/112100012/EKK//article//banner2_0" marginheight="0" marginwidth="0" name="google_ads_iframe_/112100012/EKK//article//banner2_0" role="region" sandbox="allow-forms allow-popups allow-popups-to-escape-sandbox allow-same-origin allow-scripts allow-top-navigation-by-user-activation" scrolling="no" style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); border-style: initial; border-width: 0px; font-style: inherit; font-weight: inherit; margin: 0px; max-width: 100%; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: bottom;" tabindex="0" title="3rd party ad content" width="728"></iframe></div></div></div>[4]. Φειδᾶ, 131.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[5]. Τσέτση, Οἰκουμενικός θρόνος, 25.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[6]. Σκουτέρη 239.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[7]. Τσέτση, Ἡ συμβολή, 35.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[8]. Φειδᾶ, 135.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[9]. Φειδᾶ, 137.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[10]. Βλ. Τσέτση, Οἰκουμενικός θρόνος, 48. Τοῦ ἰδίου, Συμβολή, 62.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[11]. Φειδᾶ, 138.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[12]. Τσέτση, Συμβολή, 74.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[13]. Τσέτση, Συμβολή, 90-91.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[14].Πρβλ. Τσέτση, Συμβολή, 91.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[15]. Βλ. Τσέτσης, Ἀνάλεκτα, 82-85.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[16]. Τσέτση, Συμβολή, 179-181, ὅπου καί ἡ σχετική βιβλιογραφία. Τσέτση, Ἀνάλεκτα, 129.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[17]. Τσέτση, Συμβολή, 182, ὑποσ. 28.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[18]. Τσέτση, Ἔνθ’ ἀνωτ, 183, ὑποσ. 29.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[19]. Τσέτση, Συμβολή, 181-184.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[20]. Τσέτση, Συμβολή, 186.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[21]. Γιά τή συμβολή τῶν Ὀρθοδόξων, βλ. Τσέτση, Ἀνάλεκτα, 23.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[22]. Τσέτση, Ἀνάλεκτα, 29-30.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[23]. Γ. Τσέτση, Ἀνάλεκτα, 63 καί 67.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[24]. Τσέτση, Συμβολή, 185.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[25]. Τσέτση, Οἰκουμενικός θρόνος, 91 καί Τοῦ ἰδίου, Συμβολή, 196.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[26]. Τσέτση, Συμβολή, 186.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[27]. Τό σημαντικό αὐτό κείμενο τῆς «Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς», βλ. Π. Βασιλειάδη (ἐπιμ.), Ὀρθόδοξη Θεολογία καί Οἰκουμενικός Διάλογος, ἐκδ. Ἀποστολική Διακονία, Ἀθήνα 2005. Εἰδικές ἀναφορές, βλ. Θεολογικές Σποδές καί Οἰκουμένη με εἰδική ἀναφορά στη συμμετοχή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στού Διαχριστιανικούς Διαλόγους καί τό μέλλον τους (ἐπιμ. Βασιλική.Ηλ. Σταθοκώστα), Ἀθήνα 2013, σελ. 63-114.<p style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(0, 0, 0, 0.1); background-color: white; border: 0px; color: #222222; line-height: inherit; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px 42.5px; vertical-align: baseline;">[28]. Πρβλ. Ἐκκλησιαστική Ἀλήθεια (ἐφημ.) Μ΄ (1920), 149-151. ΠΗΓΗ: <a href="https://www.ekklisiaonline.gr/nea/messinias-o-ikoumenikos-rolos-tou-ik-patriarchiou-ke-i-symmetochi-tis-orthodoxias-sto-pagkosmio-symvoulio-ekklision/">https://www.ekklisiaonline.gr/nea/messinias-o-ikoumenikos-rolos-tou-ik-patriarchiou-ke-i-symmetochi-tis-orthodoxias-sto-pagkosmio-symvoulio-ekklision/</a>

Μεσσηνίας: Ο οικουμενικός ρόλος του Οικ. Πατριαρχείου και η συμμετοχή της Ορθοδοξίας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών

Την οικουμενική διάσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε κάθε τι που αφορά την χριστιανική ενότητα, επισημαίνει ο μητροπολίτης Μεσσηνίας...

Διαβάστε περισσότερα »

Le Figaro: Ανησυχία για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

<img alt="agia sophia figaro" height="505" loading="lazy" src="https://www.romfea.gr/images/article-images/2022/02/romfea2/ag_trifonas/agia-sophia-figaro.jpeg" style="border: 0px; height: auto; max-width: 100%; vertical-align: middle;" width="770" />Όσα αναφέρει ανταποκρίτρια της γαλλικής εφημερίδας μετά από εκτεταμένη έρευνά της<hr style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: solid; border-image: initial; border-left: 0px; border-right: 0px; border-top-color: rgb(238, 238, 238); border-top-style: solid; color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 16px; margin: 20px 0px;" />Την ανησυχία της για την κατάσταση της Αγίας Σοφίας εκφράζει η ανταποκρίτρια της εφημερίδας Le Figaro, Αν Αντλάουερ, μετά και τη μετατροπή του μνημείου σε τζαμί τον Ιούλιο του 2020.Σε εκτεταμένη έρευνά της, η ανταποκρίτρια σημειώνει πως την 1η Φεβρουαρίου έληξε η προθεσμία που είχε θέσει η Unesco στην Τουρκία για να υποβάλει σχετική έκθεση για τα προβλήματα στο μνημείο λόγω της μετατροπής της χρήσης του.Χαρακτηριστικό παράδειγμα των προβλημάτων είναι η αδυναμία των επισκεπτών να δουν ορισμένα από τα ψηφιδωτά του ναού, όπως εκείνα της Αψίδας και του επάνω ορόφου, της λεγόμενης γκαλερί.Συγκεκριμένα, τα ψηφιδωτά της Αψίδας κρύβονται πίσω από πέπλα, τα οποία το τουρκικό καθεστώς είχε δεσμευτεί ότι θα έκλειναν μόνον την ώρα της προσευχής.Τι απαντούν οι ΤούρκοιΘρησκευτικοί κύκλοι αναφέρουν στη δημοσιογράφο πως οι κουρτίνες δεν μπορούν να ανοίξουν επειδή τα ψηφιδωτά βρίσκονται στην πλευρά της Μέκκας οπότε και εμποδίζουν τους πιστούς να προσευχηθούν, ενώ κρατικοί αξιωματούχοι συνεχίζουν να υπόσχονται ότι τα εμπόδια θα απομακρυνθούν.Αξίζει στο μεταξύ να σημειωθεί ότι οι επισκέπτες είναι αποκλεισμένοι και από την γκαλερί με τα καλύτερα διατηρημένα ψηφιδωτά που παραμένει κλειστή, ενώ οι υπηρεσίες του δηλώνουν πως εξετάζονται οι τεχνικές πτυχές ώστε να μην υποστεί ζημιά.Εξαιρετικά σημαντική είναι και η μαρτυρία αρχιτέκτονα, μέλους του επιστημονικού συμβουλίου που έχει δημιουργήσει το 1993 το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού για τη συντήρηση του κτιρίου, η οποία δηλώνει ότι δεν υπάρχουν «μη αναστρέψιμες αλλοιώσεις», αλλά εκτιμά ότι σίγουρα γίνονται λάθη λόγω προτεραιότητας στη λειτουργία του τζαμιού.Το ίδιο ερώτημα, δηλαδή εάν το τζαμί της Αγίας Σοφίας είναι τόσο καλά προστατευμένο όσο και όταν λειτουργούσε ως μουσείο, διατυπώνουν και όλοι οι ειδικοί, όπως ιστορικοί, αρχιτέκτονες και συντηρητές έργων τέχνης.Η ανταπόκριση αναφέρεται, επίσης, στην επίπτωση που είχε στους ορθοδόξους της Τουρκίας και όλου του κόσμου, για τους οποίους η Αγία Σοφία αποτελεί σύμβολο. <a href="https://www.romfea.gr/diafora/48235-le-figaro" target="_blank">ΠΗΓΗ</a>

Le Figaro: Ανησυχία για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Όσα αναφέρει ανταποκρίτρια της γαλλικής εφημερίδας μετά από εκτεταμένη έρευνά της Την ανησυχία της για την κατάσταση της Αγίας Σοφίας εκφράζ...

Διαβάστε περισσότερα »

ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Με την βοήθειά του Πανάγαθου Θεού, την ευλογία του Παναγίου και Ζωοδόχου Τάφου του Κυρίου μας και τις μεσιτίες του Αγίου Γεράσιμου επέστρεψα στην Έρημο του Ιορδάνου, στον τόπο της μετανοίας μου. Ο Καρδιογνώστης Θεός επέτρεψε να δεχθώ και εγώ την επίσκεψη της επάρατης νόσου για να βιώσω και να κατανοήσω τον πόνο των άλλων ανθρώπων.<div dir="auto" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;">Θέλω να ευχαριστήσω εκ βάθους καρδίας τους θεράποντες μου γιατρούς, τον κ. Λινό οποίος εκτός από γιατρός πλέον υπηρετεί και ως ιατρός ψυχών, τον κ. Καραγιάννη και την κ. Βλαστού που κάνανε τα ανθρωπίνως αδύνατα δυνατά. Επίσης θέλω να ευχαριστήσω τον Μακαριώτατο μας για την έμπρακτη και πατρική αγάπη του, το ενδιαφέρον όλης της Αδελφότητας και όλους εσάς που με την αγάπη σας μου συμπαρασταθηκατε αυτή την περίοδο. Τέλος ζητώ την κατανόηση σας για την έκδηλη πολλές φορές συγκίνηση μου η οποία οφείλεται στην περίπου τετράμηνη απουσία μου από την Αγία Γη, το Μοναστήρι και ιδιαίτερα τη λειτουργική ζωή των Αγίων Τόπων</div><div dir="auto" style="background-color: white; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"> <div class="separator" style="clear: both; color: #050505; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiRa7KN0erelGMOfcUdA5F0APfA8ytjQ_vPe4Qek4S_BoZJmwoQ-kynPO4-2_XXiL_IEbbPBaNHBaJ0CZrapGRZpoeyMj563k5pdRFlrD5NGv3SMt_VPEdNWJffPx7xvC6V9nC_eeDshdHTX2e916Wo9h_QagnjXKBUQ5LGcU8yL5SUBS4sLU4gOw=s600" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="270" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiRa7KN0erelGMOfcUdA5F0APfA8ytjQ_vPe4Qek4S_BoZJmwoQ-kynPO4-2_XXiL_IEbbPBaNHBaJ0CZrapGRZpoeyMj563k5pdRFlrD5NGv3SMt_VPEdNWJffPx7xvC6V9nC_eeDshdHTX2e916Wo9h_QagnjXKBUQ5LGcU8yL5SUBS4sLU4gOw=s16000" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; color: #050505; text-align: center;"> </div><div class="separator" style="clear: both; color: #050505; text-align: center;"> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: right;"><a href="https://www.facebook.com/groups/69108808124/" target="_blank">ΠΗΓΗ</a></div> </div>

ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Με την βοήθειά του Πανάγαθου Θεού, την ευλογία του Παναγίου και Ζωοδόχου Τάφου του Κυρίου μας και τις μεσιτίες του Αγίου Γεράσιμου επέστρε...

Διαβάστε περισσότερα »

Πώς έλαβε χώρα το 1972 η κρυφή ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Θεοφάνη του Έγκλειστου, τα οποία παρέμειναν κρυμμένα για κάποιο χρονικό διάστημα

<div class="block-doc__above" style="background-color: white; border: 0px; font-family: Georgia, "Times New Roman", serif; font-size: 18px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px 26px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: baseline;"><p class="block-doc__author" style="border: 0px; clear: both; font-family: inherit; font-size: 1em; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px 0px 26px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><a href="https://gr.pravoslavie.ru/144278.html" style="border: 0px; color: #007c5b; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;">Ιερομόναχος Παφνούτιος (Φόκιν)</a></div><article style="background-color: white; border: 0px; font-family: Georgia, "Times New Roman", serif; font-size: 18px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span class="content_image center link zoom" data-href="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375968.b.jpg?mtime=1643962586" data-id="0" style="border: 0px; color: #555555; cursor: pointer; display: block; font-family: inherit; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px auto; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 700px;" title=""><img alt="" src="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375968.p.jpg?mtime=1643962586" style="border: 0px; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;" /><span class="content_image_text" style="border: 0px; display: block; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;"><em style="border: 0px; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ἡ ἔνδοξος μνήμη ἐπέφανε, Θεοφάνους τοῦ <em style="border: 0px; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">ἐγκλείστου, τοῦ ἐν ὁσίοις θαυμαστοῦ καὶ τρισμάκαρος.Κατά την εορτή των Θεοφανείων το 1998, εγώ μαζί με τον αρχιμανδρίτη Γεώργιο (Τιερτίσνικοβ) επιστρέφαμε από τη Θεολογική Ακαδημία. Έξω υπήρχε μια τεράστια ουρά ανθρώπων, που περίμεναν για αγιασμό. Περνώντας κοντά από την ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη, ο πατήρ Γεώργιος είπε: «Ενώ δεν μπορούν να κάνουν τον κόσμο να συμμετέχει στις εκλογές (1), όταν πρόκειται για τον αγιασμό ο λαός εξακολουθεί να πηγαίνει και ούτε οι καιρικές συνθήκες δεν μπορούν να τον σταματήσουν!»Στον δρόμο ο πατήρ Γεώργιος μοιράστηκε τη χαρά του μαζί μου. Ήταν μια ξεχωριστή ημέρα γι’ αυτόν, η ημέρα της αναπαύσεως του Αγίου Θεοφάνη (η ημέρα πανηγύρεως του ναού, όπου λειτουργούσε καθημερινά ο ίδιος ο Άγιος Θεοφάνης, ευρισκόμενος στην εγκλείστρα). Ο πατήρ Γεώργιος εξήγησε ότι, κατόπιν εισήγησής του, η ημέρα μνήμης του Αγίου Θεοφάνη ορίστηκε τη 10η Ιανουαρίου (23η Ιανουαρίου με το νέο ημερολόγιο), ημέρα γεννήσεως του Αγίου, επειδή το τυπικό δεν προβλέπει να τελούνται ακολουθίες των Αγίων την ημέρα των Θεοφανείων. Ήδη μετά τον θάνατο του πατρός Γεωργίου το όνομα του Οσίου Έγκλειστου, κατόπιν αιτήματος των μοναχών της Λαύρας και με την ευλογία του Παναγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου, καταχωρήθηκε επιπλέον στο γενικό εκκλησιαστικό Μηνολόγιο του επίσημου ημερολογίου του Πατριαρχείου της Μόσχας την ημέρα της αναπαύσεως του Αγίου (6/19 Ιανουαρίου) (2).<blockquote style="background: url("/media/pics/doc_citation.png") left 20px no-repeat; border-bottom-color: rgb(218, 221, 224); border-bottom-style: solid; border-image: initial; border-left-color: initial; border-left-style: initial; border-right-color: initial; border-right-style: initial; border-top-color: rgb(218, 221, 224); border-top-style: solid; border-width: 1px 0px; float: right; font-family: inherit; font-size: 1em; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin: 2em 0px 2em 2em; padding: 1.5em 0px 1.5em 2em; quotes: none; text-align: left; vertical-align: baseline; width: 310px;">Ο αρχιμανδρίτης Γεώργιος ήταν ο πρώτος άνθρωπος στη σύγχρονη ιστορία, που εκλαΐκευσε την κληρονομιά του Αγίου Θεοφάνη</blockquote>Ο αρχιμανδρίτης Γεώργιος ήταν ο πρώτος άνθρωπος στη σύγχρονη ιστορία, που εκλαΐκευσε την κληρονομιά του Αγίου Θεοφάνη, δείχνοντας ότι τα έργα του είναι επίκαιρα και στις μέρες μας και απαντούν σε πολλές δύσκολες ερωτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Όντας άνθρωπος με μεγάλη εργατικότητα, γεμάτος δημιουργικές δυνάμεις, ο πατήρ Γεώργιος άρχισε τη γνωριμία του με την προσωπικότητα του Αγίου Θεοφάνη και την πνευματική του κληρονομιά ακόμη από τον καιρό που σπούδαζε στη Θεολογική Ακαδημία της Μόσχας.***Σήμερα ο βίος και η πλούσια πνευματική κληρονομιά του Αγίου Θεοφάνη είναι γνωστά σε πολλούς. Τα πολυάριθμα έργα του για τη χριστιανική ηθική, οι μεταφράσεις πνευματικών βιβλίων (σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και η «Φιλοκαλία»), οι βαθύτερες ερμηνείες της Αγίας Γραφής, οι επιστολές προς διάφορα πρόσωπα, που του ζητούσαν συμβουλή ή πνευματική υποστήριξη, όλα αυτά και πολλά άλλα έχουν εκδοθεί και επανεκδοθεί. Και όμως, πολύ λίγοι ξέρουν το πώς έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου. Η ιστορία της επιστροφής των τιμίων λειψάνων στο χωριό Βίσα συνδέεται με την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος της Λαύρας του Αγίου Σεργίου.<span class="content_image center link zoom" data-href="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375969.b.jpg?mtime=1643962596" data-id="1" style="border: 0px; color: #555555; cursor: pointer; display: block; font-family: inherit; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px auto; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 700px;" title="Επιτύμβια πλάκα του Αγίου Θεοφάνη στον ναό, ο οποίος πριν είχε μετατραπεί σε αποθήκη"><img alt="Επιτύμβια πλάκα του Αγίου Θεοφάνη στον ναό, ο οποίος πριν είχε μετατραπεί σε αποθήκη" src="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375969.p.jpg?mtime=1643962596" style="border: 0px; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;" /><span class="content_image_text" style="border: 0px; display: block; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;">Επιτύμβια πλάκα του Αγίου Θεοφάνη στον ναό, ο οποίος πριν είχε μετατραπεί σε αποθήκηΟ Επίσκοπος Θεοφάνης θάφτηκε το 1894 στο δεξί παστοφόριο, αφιερωμένο στον Άγιο Βλαδίμηρο, του ναού της εικόνας της Παναγίας του Καζάν, στην Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Βίσα, όπου ο ίδιος πέρασε έγκλειστος 22 χρόνια. Πάνω από τον τάφο του τοποθετήθηκε η επιτύμβια πλάκα από λευκό μάρμαρο, στο οποίο απεικονίζονται τρία βιβλία του Αγίου: Η «Φιλοκαλία», η «Ερμηνεία των Αποστολικών Επιστολών» και το «Περίγραμμα της Χριστιανικής Ηθικής Διδασκαλίας».Τη δεκαετία του 1920, κατά τη διάρκεια των διωγμών εναντίον των πιστών, το μοναστήρι έκλεισε, το καμπαναριό του ναού καταστράφηκε, τα κτήρια και όλη η περιουσία κρατικοποιήθηκαν και οι μοναχοί εκδιώχτηκαν. Στην περιοχή της μονής, στη συνέχεια, έδρευε ένα δασαρχείο, ένα χοιροτροφείο, μια παιδική χαρά και από το 1938 ένα περιφεριακό ψυχιατρείο. Σ’ αυτά τα δύσκολα χρόνια, τα λείψανα του Αγίου Θεοφάνη βρίσκονταν στη θέση τους, στον βεβηλωμένο ναό της εικόνας της Παναγίας του Καζάν.<span class="content_image center link zoom" data-href="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375970.b.jpg?mtime=1643962619" data-id="2" style="border: 0px; color: #555555; cursor: pointer; display: block; font-family: inherit; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px auto; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 550px;" title=""><img alt="" src="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375970.p.jpg?mtime=1643962619" style="border: 0px; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;" /><span class="content_image_text" style="border: 0px; display: block; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;">Το φθινόπωρο του 1972, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας ηγουμένου Μάρκου (Λοζίνσκι), ο ιερομόναχος Γεώργιος (Τιερτίσνικοβ), ο ιερέας Γεώργιος Γκλαζουνόβ(3) και ο Γιεβγκένι Ντιντένκο (ο μελλοντικός αρχιμανδρίτης Ελευθέριος) πραγματοποίησαν το ταξίδι στη μονή, στο χωριό Βίσα. Σύμφωνα με τ’ απομνημονεύματα του πρωθιερέα Γεωργίου (Γκλαζουνόβ), ο πατήρ Γεώργιος (Τιερτίσνικοβ) είχε επισκεφτεί τη Βίσα μερικές φορές. Πρώτα ως προσκυνητής και ύστερα μαζί με τον ηγούμενο Μάρκο και τον Γιεβγκένι Ντιντένκο. Μαζί με τον ιερέα Γεώργιο τέλεσαν μνημόσυνο πάνω στον βεβηλωμένο τάφο του Επισκόπου Θεοφάνη και αποφάσισαν να μεταφέρουν τα τίμια λείψανα του Αγίου από αυτόν τον μισοκατεστραμμένο ναό.<span class="content_image center link zoom" data-href="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375971.b.jpg?mtime=1643962628" data-id="3" style="border: 0px; color: #555555; cursor: pointer; display: block; font-family: inherit; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px auto; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 580px;" title="Μνημόσυνο δίπλα στη επιτύμβια πλάκα του Επισκόπου Θεοφάνη, στον κατεστραμμένο ναό της εικόνας της Παναγίας του Καζάν. Ο ιερομόναχος Γεώργιος (Τιερτίσνικοβ), ο ιερέας Γεώργιος (Γκλαζουνόβ), ο ηγούμενος Μάρκος (Λοζίνσκι). Εν έτει 1972."><img alt="Μνημόσυνο δίπλα στη επιτύμβια πλάκα του Επισκόπου Θεοφάνη, στον κατεστραμμένο ναό της εικόνας της Παναγίας του Καζάν. Ο ιερομόναχος Γεώργιος (Τιερτίσνικοβ), ο ιερέας Γεώργιος (Γκλαζουνόβ), ο ηγούμενος Μάρκος (Λοζίνσκι). Εν έτει 1972." src="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375971.p.jpg?mtime=1643962628" style="border: 0px; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;" /><span class="content_image_text" style="border: 0px; display: block; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;">Μνημόσυνο δίπλα στη επιτύμβια πλάκα του Επισκόπου Θεοφάνη, στον κατεστραμμένο ναό της εικόνας της Παναγίας του Καζάν. Ο ιερομόναχος Γεώργιος (Τιερτίσνικοβ), ο ιερέας Γεώργιος (Γκλαζουνόβ), ο ηγούμενος Μάρκος (Λοζίνσκι). Εν έτει 1972.<blockquote style="background: url("/media/pics/doc_citation.png") left 20px no-repeat; border-bottom-color: rgb(218, 221, 224); border-bottom-style: solid; border-image: initial; border-left-color: initial; border-left-style: initial; border-right-color: initial; border-right-style: initial; border-top-color: rgb(218, 221, 224); border-top-style: solid; border-width: 1px 0px; float: right; font-family: inherit; font-size: 1em; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin: 2em 0px 2em 2em; padding: 1.5em 0px 1.5em 2em; quotes: none; text-align: left; vertical-align: baseline; width: 310px;">Μαζί με τον ιερέα Γεώργιο τέλεσαν μνημόσυνο και αποφάσισαν να μεταφέρουν τα τίμια λείψανα του Αγίου από αυτόν το μισοκατεστραμμένο ναό</blockquote>Δεν ήταν δυνατό ν’ ανοίξουμε τον τάφο με τα λείψανα αμέσως, καθώς έπρεπε να καταστρώσουμε ένα σχέδιο με λεπτομέρεια. Ο ιερέας Γεώργιος έπρεπε να συμφωνήσει με την αποθηκάριο(4) ότι θα προσέρχονταν κάποιοι επισκέπτες, δήθεν επιστήμονες, και αυτή θα τους άνοιγε την αποθήκη. Αργότερα ο πατήρ Γεώργιος έλεγε:«Κρατώντας στο χέρι έναν φακό, κατεβήκαμε μαζί με τον πατέρα Ελευθέριο στην κρύπτη και καθαρίσαμε τα λείψανα. Στη συνέχεια αρχίσαμε να ταξινομούμε με τα χέρια μας όλα τα κομμάτια των λειψάνων και στο τέλος τα μαζέψαμε όλα, τόσο τη σπονδυλική στήλη, όσο και τα οστά. Μετά αρχίσαμε να μαζεύουμε μ’ ένα πινέλο τα όποια υπολείμματα, που τυλίξαμε με πλαστικό. Βρήκαμε και το Ευαγγέλιο, που βρισκόταν στο στήθος του Αγίου. Ήταν σαν καινούργιο, μόνο μετά από το άνοιγμα τα φύλλα άρχισαν να σπάζουν, πιθανώς από την υγρασία. Παρέδωσα αυτό το Ευαγγέλιο στον πατέρα Μάρκο. Τα λείψανα τα μεταφέραμε στο σπίτι μου. Ύστερα μ’ επισκέφτηκε ένας ψηλός κύριος με γυαλιά, έμπιστο πρόσωπο του πατρός Μάρκου. Εκείνος τα μάζεψε όλα, τα τακτοποίησε και τα έβαλε περιποιημένα στη βαλίτσα του. Έτσι τα λείψανα μεταφέρθηκαν στη Λαύρα».<span class="content_image right link zoom" data-href="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375972.b.jpg?mtime=1643962643" data-id="4" style="border: 0px; color: #555555; cursor: pointer; display: block; float: right; font-family: inherit; font-size: 14px; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px 2em 2em; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: 300px;" title="Ο Παναγιώτατος Πατριάρχης Αλέξιος Β΄ στον ναό του Οσίου Σεργίου του Ράντονεζ, στο χωριό Εμμανουίλοβκα, εν έτει 2002"><img alt="Ο Παναγιώτατος Πατριάρχης Αλέξιος Β΄ στον ναό του Οσίου Σεργίου του Ράντονεζ, στο χωριό Εμμανουίλοβκα, εν έτει 2002" src="https://pravoslavie.ru/sas/image/103759/375972.p.jpg?mtime=1643962643" style="border: 0px; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;" /><span class="content_image_text" style="border: 0px; display: block; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12px; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px; overflow-wrap: break-word; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;">Ο Παναγιώτατος Πατριάρχης Αλέξιος Β΄ στον ναό του Οσίου Σεργίου του Ράντονεζ, στο χωριό Εμμανουίλοβκα, εν έτει 2002Αυτό έγινε το 1972. Στη Λαύρα ο πατήρ Γεώργιος (Τιερτίσνικοβ), που είχε πτυχίο Ιατρικής Σχολής, έπλυνε, συναρμολόγησε, κατέγραψε τα λείψανα και τα τακτοποίησε.Με την ευλογία του πνευματικού της Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος της Λαύρας του Αγίου Σεργίου, του αρχιμανδρίτη Κυρίλλου (Πάβλοβ), τα λείψανα του Αγίου Θεοφάνη τα έκρυψαν στον ναό των Πάντων των Αγίων, που βρίσκεται κάτω από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σύμφωνα με τ’ απομνημονεύματα του αρχιμανδρίτη Ελευθερίου, τα τοποθέτησαν στην αριστερή πλευρά, δίπλα στον τόπο ταφής του Πατριάρχη Ποιμένα. Τα λείψανα τα έβαλαν μέσα στον τοίχο και τα έκλεισαν εκεί, περίπου στο ύψος του θώρακα.«Δεν ξέρω ποιος άλλος, εκτός του πατρός Μάρκου και του πατρός Γεωργίου (Τιερτίσνικοβ), γνώριζε αυτό το μυστικό», έλεγε ο πατήρ Ελευθέριος, «Το ήξερε ο πατήρ Κύριλλος. Και ύστερα ο πατήρ Γεώργιος το είπε και σ’ εμένα. Ότι, δηλαδή τα λείψανα βρίσκονται εκεί και ότι εκείνος συγκεντρώνει το υλικό για την αγιοκατάταξη του Επισκόπου Θεοφάνη».<blockquote style="background: url("/media/pics/doc_citation.png") left 20px no-repeat; border-bottom-color: rgb(218, 221, 224); border-bottom-style: solid; border-image: initial; border-left-color: initial; border-left-style: initial; border-right-color: initial; border-right-style: initial; border-top-color: rgb(218, 221, 224); border-top-style: solid; border-width: 1px 0px; float: right; font-family: inherit; font-size: 1em; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin: 2em 0px 2em 2em; padding: 1.5em 0px 1.5em 2em; quotes: none; text-align: left; vertical-align: baseline; width: 310px;">Τα λείψανα του Αγίου Θεοφάνη τα έκρυψαν στον ναό των Πάντων των Αγίων, που βρίσκεται κάτω από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου</blockquote>Το 1988, τα λείψανα του Επισκόπου Θεοφάνη μεταφέρθηκαν στο Ριαζάν, σ’ έναν μικρό τάφο, και την 5η Ιουνίου, μια μέρα πριν την αγιοκατάταξή του από την Εκκλησία, τοποθετήθηκαν στον ναό του Οσίου Σεργίου του Ράντονεζ, στο χωριό Εμμανουίλοβκα. Εκεί βρίσκονταν, σε νέο τάφο, επί 14 χρόνια.Το 1990, κάποια κτήρια της παλιάς μονής στη Βίσα επιστράφηκαν στην Εκκλησία και από τότε ξεκίνησε η αποκατάστασή της, ενώ από το 1993 αναγεννήθηκε και η μοναχική ζωή -άρχισε να λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι. Οι ακολουθίες τελούνταν στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τον μοναδικό ναό που πρόλαβαν ν’ αποκαταστήσουν εκείνην την περίοδο. Οι αδελφές δεν ζούσαν ακόμα στο μοναστήρι, αλλά πολύ κοντά, επειδή τα κτήρια που θα χρησιμοποιούνταν για κελλιά ήταν ακόμα κατειλημμένα από ασθενείς ψυχιατρείου.Επιτέλους, την 29η Ιουνίου του 2002 τα λείψανα του Αγίου μεταφέρθηκαν από το χωριό Εμμανουίλοβκα στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της γυναικείας μονής στη Βίσα. Τα λείψανα του Αγίου Θεοφάνη του Έγκλειστου επιστράφηκαν στο μοναστήρι ακριβώς 30 χρόνια μετά το γεγονός της μετακομιδής τους στη Λαύρα, το 1972, για να σωθούν από τη βεβήλωση.<ol style="border: 0px; font: inherit; list-style-image: initial; list-style-position: initial; margin: 0px 0px 20px 40px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><li style="border: 0px; font-family: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.5; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Σ.τ.Μ. : Στη Ρωσία η παρουσία στις εκλογές δεν είναι υποχρεωτική .</li><li style="border: 0px; font-family: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.5; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Συνήθως οι μέρες μνήμης των Αγίων, που συμπίπτουν με τις δεσποτικές εορτές, μεταφέρονται σε επόμενες ημερομηνίες. Όμως στο Μηνολόγιο υπάρχουν μερικοί Άγιοι, τα ονόματα των οποίων παραμένουν στη θέση τους, ως απόδειξη ότι οι ημέρες κοιμήσεώς τους έχουν στενή σχέση με το γεγονός που εορτάζει η Εκκλησία εκείνην την ημέρα. Έτσι, την ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού του Κυρίου εκοιμήθη ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και την ημέρα του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου εκοιμήθη ο Άγιος Τύχων (Μπελάβιν). Τα ονόματα αυτών των Αγίων περιλαμβάνονται, επίσης, στο Μηνολόγιο τις μέρες των δεσποτικών εορτών, με την υποσημείωση «ημέρα της αναπαύσεως».</li><li style="border: 0px; font-family: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.5; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Ο προϊστάμενος του ναού του Αγίου Σεργίου του Ράντονεζ, στο χωριό Εμμανουίλοβκα της περιοχής του Ριαζάν, που απέχει τρία χιλιόμετρα από τη Βίσα. Ο ναός χτίστηκε και αγιάστηκε με την ευλογία του ιδίου του Αγίου Θεοφάνη κι έναν χρόνο πριν την αγιοκατάταξή του ο Μητροπολίτης Ριαζάν Σίμων (Νόβικοβ) έδωσε την ευλογία του να χτιστεί εκεί ένα ναό, αφιερωμένο στον Άγιο Σπυρίδωνα.</li><li style="border: 0px; font-family: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.5; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Στον ναό εκείνην την περίοδο βρισκόταν μια αποθήκη, όπου αποθηκεύονταν ρόδες, βαρέλια, σωλήνες, καρφιά και άλλα παλιοσίδερα.</li></ol></article><div class="block-doc__under" style="background-color: white; border: 0px; font-family: Georgia, "Times New Roman", serif; font-size: 18px; font-stretch: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px 0px 26px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: baseline;"><p class="block-doc__author" style="border: 0px; clear: both; font-family: inherit; font-size: 1em; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px 0px 26px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><a href="https://gr.pravoslavie.ru/144278.html" style="border: 0px; color: #007c5b; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;">Ιερομόναχος Παφνούτιος (Φόκιν)</a> Μετέφρασε από τα Ρωσικά στα Ελληνικά η <a href="https://gr.pravoslavie.ru/123829.html" style="border: 0px; color: #007c5b; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;">Κατερίνα Πολονέιτσικ</a><p class="block-doc__source" style="border: 0px; font-family: inherit; font-size: 1em; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px 0px 26px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><a href="https://pravoslavie.ru/144025.html" style="border: 0px; color: #007c5b; font: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;" target="_blank">Pravoslavie.ru</a><p class="block-doc__date" style="border: 0px; clear: both; font-family: inherit; font-size: 1em; font-stretch: inherit; font-style: italic; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 1.4; margin: 0px 0px 26px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">2/4/2022</div>

Πώς έλαβε χώρα το 1972 η κρυφή ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Θεοφάνη του Έγκλειστου, τα οποία παρέμειναν κρυμμένα για κάποιο χρονικό διάστημα

Ιερομόναχος Παφνούτιος (Φόκιν) Ἡ ἔνδοξος μνήμη ἐπέφανε, Θεοφάνους τοῦ ἐγκλείστου, τοῦ ἐν ὁσίοις θαυμαστοῦ καὶ τρισμάκαρος. Κατά την εορτ...

Διαβάστε περισσότερα »