Δύναμη-επήρεια
Η δύναμη των δαιμόνων είναι άναμφιβολα μεγαλύτερη από εκείνη των ανθρώπων, γιατί ό Θεός δεν τους αφαίρεσε τά φυσικά ιδιώματα πού είχαν ως άγγελοι -«άμεταμελητα γαρ τα χαοίσματα του Θεοϋ» (Ρωμ. 11:29). ΟΙ ίδιοι τα "αμαύρωσαν" καί τά διέστρεψαν με τήν αποστασία τους. Ή ύπεράνθρωπη δύναμη τους φαίνεται από τη σφοδρότητα με τήν οποία γκρέμισαν τό σπίτι του Ίώβ, θανάτωσαν τά παιδιά του καί αφάνισαν τόν πλούτο του, τά ζώα του, τους δούλους του, τά υποστατικά του. Επίσης, φαίνεται καί στίς περιπτώσεις των δαιμονισμένων, πού τους βασανίζουν σκληρά καί τους κάνουν νά σπάζουν σάν σπάγγο χοντρά σκοινιά, νά ζουν γυμνοί μέσα στην παγωνιά χωρίς νά · κρυώνουν κ.ά. Επίδειξη δυνάμεως, άλλωστε, κάνουν καί μέσω των μάγων, που τους χρησιμοποιούν ως όργανά τους, παραπλανώντας πολλούς ανθρώπους μέ υπερφυσικά «σημεία και τέρατα».
Γνωρίζουν καλά τη δύναμη τους καί αρέσκονται νά εμφανίζονται ως "κοσμοκράτορες", πού εξουσιάζουν «πάσας τάς βασιλείας του κόσμου» (Ματθ. 4:8). Εντυπωσιακή φαντάζει ή δύναμη των δαιμόνων στό βιβλίο της Άποκαλύψεως, όπου τολμούν νά πολεμήσουν μέ τόν αρχάγγελο Μιχαήλ καί όπου ό αρχηγός τους, ό σατανάς, εμφανίζεται σάν τρομερός δράκοντας, πού μέ τήν ουρά του μόνο παρασέρνει στή γη τό ενα τρίτο απο τ' αστερια του ουρανού καί πού από τό στόμα του ξεχύνει ένα ποτάμι νερό. Επιπλέον, μεταβιβάζει τή δύναμη καί τήν εξουσία του στον Αντίχριστο, κι αυτός μέ τή σειρά του πλανά τους ανθρώπους, κατεβάζει φωτιά άπό τον ουρανό, δίνει λαλιά σέ άψυχη εικόνα του θηρίου κ.λπ. (κεφ. 11-13).
Σύμφωνα μέ τόν απόστολο 'Ιούδα, επίσης, τολμάει νά φιλονικήσει μέ τόν αρχάγγελο Μιχαήλ, διεκδικώντας τό νεκρό σώμα του προφήτη Μωυσή (στ. 9). Πάντως, όπως μάς βεβαιώνουν οι ΄Αγιες Γραφές καί όπως επαληθεύει η πείρα της Εκκλησίας μας, ή δύναμη τών δαιμόνων δέν είναι ανεξέλεγκτη. Κινείται πάντοτε μέσα σέ όρια πού καθορίζει ο Θεός. Γι' αυτό καί ό άββάς *Αμμωνάς τονίζει πώς οι δαιμονικοί πειρασμοί δέν συμβαίνουν επειδή τους επιβάλλει ό διάβολος, αλλά επειδή τούς παραχωρεί ο Θεός: «Ό άνθρωπος... παραδίνεται στό διάβολο για νά δοκιμαστεί. Ποιος τόν παραδίνει; Τό ίδιο τό Πνεύμα του Θεού. Είναι αδύνατον στό διάβολο νά πειραξει χριστιανό, αν δέν του τόν παραδώσει ό Θεός». Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα τόσο στον πειρασμό των άποστόλων όσο καί στή δοκιμασία τοΰ Ίώβ:
Λίγο πρίν άπό τό πάθος Του ό Κύριος προειδοποίησε τov απόστολο Πέτρο γιά τή δοκιμασία πού έμελλε νά ξεσπάσει: «Σίμων Σίμων, ιδού ό σατανάς έξητήσατο υμάς τον σινιάσαι ως τόν σίτον· εγώ δε έδεήθην περί σου ίνα μη έκλίπη ή πίστις σου» (Λουκ. 22:31-32). Ό σατανάς, δηλαδή, ζήτησε άπό τόν Θεό νά κάνει στους άποστόλους του γερό κοσκίνισμα, αλλά τού έπιβλήθηκαν περιορισμοί. Τό ίδιο συνέβη καί μέ τόν Ίώβ. Ό διάβολος δεν μπορούσε μέ δική του πρωτοβουλία νά τόν πειράξει. Ζήτησε τήν άδεια άπό τόν Θεό. Κι 'Εκείνος τού όρισε τό μέγεθος καί τήν έκταση τού πειρασμού. Τού έδωσε εξουσία νά καταστρέψει όλα του τά υπάρχοντα, αλλά όχι καί τόν ίδιο: «Ιδού πάντα, όσα εστίν αυτώ, δίδωμι εν τη χειρί σου, αλλ' αύτού μη άψη» (1:12). Στή συνέχεια, όταν ο διάβολος, μετά τό πρώτο χτύπημα, δέν κατόρθωσε νά κάμψει τήν ύπομονή τοΰ Ίώβ, ζήτησε άπό τόν Θεό νά του δώσει περισσότερα δικαιώματα. Ό Θεός, πράγματι, τού επέτρεψε να ρίξει τόν δίκαιο καί σέ σωματική ασθένεια, αλλά πάλι του έβαλε όριο. Του απαγόρεψε νά του στερήσει τή ζωή: «Ιδού παραδίδωμί σοι αυτόν· μόνον τήν ψυχήν αυτού διαφύλαξον» (2:6).
Οχι μόνο τους ενάρετους ανθρώπους μά ούτε καί τά ζώα δέν έχουν εξουσία νά πειράξουν οι δαίμονες, άν δέν τους τό επιτρέψει ό Θεός. "Ετσι, ούτε τά ζώα του Ίώβ ούτε καί τους χοίρους των Γεργεσηνών θά θανάτωναν, χωρίς τήν άδεια τοΰ Κυρίου. Στή δεύτερη περίπτωση, μάλιστα, Τόν παρακάλεσαν γι' αυτό:«Έπίτρεψον ήμίν άπελθείν είς τήν άγέλην των χοίρων» (Ματθ. 8:31).
Είναι γεγονός, βέβαια, ότι ό άνθρωπος, μέ τήν πτώση του καί τήν αποστασία του άπό τόν Θεό, υποδουλώθηκε στό διάβολο. Μαζί του συμπαρέσυρε καί όλη τήν υλική δημιουργία, ή οποία «συστενάζει καί συνωδίνει άχρι του νύν» (Ρωμ. 8:22).
Μέ τό έργο, όμως, της θείας Οικονομίας ό διάβολος έχασε τή δύναμη του. Γι' αυτό δέν μιλάμε τώρα τόσο γιά δύναμη των πονηρών πνευμάτων όσο γιά επήρειά τους. Ή δύναμη τους, δηλαδή, βρίσκεται στην ικανότητά τους νά εξαπατούν τόν άνθρωπο. Είναι οι μεγαλύτεροι και πιο επικίvδυvoι απατεώνες.
Ο άγιος Ίωάννης ό Χρυσόστομος λέει, ότι ό διάβολος τή δύναμη του τήν παίρνει άπό μάς τους ίδιους. "Οταν, δηλαδή, θέλουμε, γίνεται ισχυρός· κι όταν πάλι θέλουμε, γίνεται ασθενικός. Πώς; «"Αν προσέχουμε τόν εαυτό μας καί είμαστε κοντά στον δικό μας Βασιλιά, εκείνος ζαρώνει (άπό τό φόβο του) καί στον πόλεμο, πού μάς κάνει, δέν ξεπερνάει σέ δύναμη ένα μικρό παιδί. "Αν, όμως, άπομακρυνθούμε άπό κοντά Του, τότε ό διάβολος, βρίσκοντάς μας δίχως τή θεϊκή συμμαχία, ορθώνεται αλαζονικά έναντίον μας καί μάς απειλεί, μουγκρίζοντας καί τρίζοντας τά δόντια του».
Πρέπει, εξάλλου, νά γνωρίζουμε δτι καί γιά τους δαίμονές ό πόλεμος, πού κάνουν εναντίον μας, δέν είναι καθόλου εύκολος, άκοπος καί ακίνδυνος. Διαφορετικά δέν θά μιλούσαμε γιά μάχη καί γιά αγώνα ανάμεσα σ΄ εμάς καί σ' αυτούς, άλλα γιά εξόντωση καί πανωλεθρία μας. Δέν συμβαίνει, όμως, κάτι τέτοιο. 'Υφίστανται κι αυτοί, όπως ακριβώς κι εμείς, τίς συνέπειες ενός σκληρού αγώνα. Πέφτουν επίσης, όταν ηττηθούν, σέ μεγάλη σύγχυση καί θλίψη (άγιος Κασσιανός).
Γι' αυτό καί ό Μέγας 'Αντώνιος μάς συμβουλεύει νά μήν τους φοβόμαστε, άλλα νά είμαστε άγρυπνοι καί νά φυλάμε τήν καρδιά μας άπό τήν πανουργία τους, γιατί καί τολμηροί είναι καί αναιδείς. Καί προσθέτει: «Ό Κύριος έκανε τους δαίμονες νά σέρνονται κατάχαμα σάν τά φίδια καί τους σκορπιούς, ώστε νά καταπατούνται άπό μάς τους χριστιανούς... "Ας μή δίνουμε σημασία στά λόγια τους, γιατί ψεύδονται. Ούτε τά οράματά τους νά μάς τρομάζουν, γιατί είναι απατηλά... Μέ τή χάρη του Χριστού, όλες οι μεθοδείες τους αποβαίνουν μάταιες... 'Εξαρχής ό διάβολος ήταν άνθρωποκτόνος καί πατέρας τού ψεύδους. Έμεις, ωστόσο, είμαστε ζωντανοί καί τόν πολεμάμε όλο καί περισσότερο. Είναι ξεκάθαρο πώς οι δαίμονες είναι αδύναμοι. Γιατί ό τόπος δέν αποτελεί εμπόδιο γιά τίς μηχανορραφίες τους, ούτε μάς βλέπουν σάν φίλους, ώστε νά μάς λυπηθούν, ούτε αγαπούν τό καλό, ώστε νά διορθωθούν. Απεναντίας είναι μοχθηροί καί τίποτα δέν επιδιώκουν τόσο πολύ, όσο τό νά κάνουν κακό σ' έκείνους πού άγαπούν τήν άρετή καί σέβονται τόν Θεό. 'Αλλ' άφού δέν έχουν ουσιαστική δύναμη, δέν κάνουν τίποτε άλλο άπό τό ν' απειλούν καί νά φοβερίζουν... Καμιά τους, όμως, φοβέρα δέν μπορούν νά πραγματοποιήσουν... "Αν ήταν στό χέρι τους, δέν θ' άφηναν κανέναν άπό μάς, τους χριστιανους, νά ζήσει... "Ας φοβόμαστε, λοιπόν, μόνο τόν Θεό. Τους δαίμονες νά τους καταφρονούμε καί νά μήν τους φοβόμαστε».
Καί γιά νά επιβεβαιώσει τά λόγια του ό άγιος, ανέφερε τήν ακόλουθη προσωπική του εμπειρία: «Κάποτε χτύπησε κάποιος τήν πόρτα μου. "Οταν βγήκα έξω, είδα έναν αδύνατο καί ψηλό. Τόν ρώτησα: "Ποιος είσαι;". Μου είπε: "'Εγώ είμαι ό σατανάς". Τόν ξαναρώτησα: "Καί γιατί ήρθες έδώ;". 'Εκείνος μου παραπονέθηκε: "Γιατί μέ κατηγορούν άδικα οι μοναχοί καί όλοι οι άλλοι χριστιανοί; Γιατί μέ καταριούνται κάθε ώρα;". Έγώ του είπα: "Γιατί τους ενοχλείς;". Μου λέει: "Δέν τους ενοχλώ εγώ. Μόνοι τους ταράζονται. Έγώ είμαι πιά αδύναμος. Δέν διάβασαν ότι τά σπαθιά του εχθρού καταστράφηκαν εντελώς, καί γκρέμισες τίς πόλεις του'; (Ψαλμ. 9:7). Δέν έχω πιά ούτε τόπο ούτε βέλος ούτε πόλη. Παντού έχουν γίνει χριστιανοί. Καί ή έρημος ακόμα έχει γεμίσει άπό μοναχούς. "Ας προσεχουν τόν εαυτό τους καί άς μή μέ καταριούνται άδικα". Τότε έγώ θαύμασα τή χάρη του Θεού καί του είπα: ΄Αν καί είσαι πάντα ψεύτης καί ποτέ δέν λές τήν αλήθεια, όμως, σέ τούτη τήν περίπτωση, καί μή θέλοντας, μίλησες σωστά. Γιατί ό Χριστός, μέ τόν ερχομό Του στή γη, σέ άποδυνάμωσε καί, άφού σέ νίκησε, σέ απογύμνωσε". 'Εκείνος, ακούγοντας τό όνομα του Χριστού καί μήν υποφέροντας τό ζεμάτισμα άπό τό άκουσμα αυτό, έγινε άφαντος».
Συμπερασματικά, θά μπορούσαμε νά πούμε πώς οι δαίμονές δέν έχουν καμιάν εξουσία πάνω μας, παρά μόνο αν τους τή δώσει ο Θεός ή τους τή δώσουμε εμείς μέ τή θέλησή μας. Είναι, λοιπόν, λάθος μας νά μεταθέτουμε όλη τήν ευθύνη γιά τίς πτώσεις μας αποκλειστικά σ΄ εκείνους. Ο Θεός τους επιτρέπει νά μάς προσβάλλουν, όχι όμως να μας βιάζουν. Στό χέρι μας είναι νά δεχθούμε ή νά μή δεχθούμε τήν προσβολή. 'Εκείνοι δέν έχουν άδεια νά θίξουν τήν ελευθερία μας. Ή δύναμη πού διαθέτουν είναι προτρεπτική και όχι αναγκαστική. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε ν' αντιδράσουμε στην πολεμική τους καί νά μήν τους υπακούσουμε.
Αν, πάντως, ραθυμήσουμε καί αμελήσουμε, τότε τους δίνουμε πολλά δικαιώματα. Τότε δύναμή τους γίνεται ή δική μας οκνηρία καί απροσεξία. Καί ακόμα χειρότερο είναι τό νά υποτάξουμε συνειδητά τό θέλημά μας στό δικό τους, οπότε εκείνοι πιά αποκτούν μεγάλη δύναμη καί εξουσία επάνω μας. "Ετσι έκανε ό 'Ιούδας, πού άφησε τό σατανά νά μπεί μέσα του (Λουκ. 22:3), και μάλιστα νά τόν κυριέψει τόσο πολύ, ώστε, μολονότι αναγνώρισε τό λάθος του και λυπήθηκε πού πρόδωσε τόν Χριστό, δέν μπόρεσε νά μετανοήσει, άλλα αυτοκτόνησε. Τό ίδιο έπαθε καί ό Άνανίας, που έπεσε νεκρός μπροστά στον απόστολο Πέτρο, άκούγοντας άπό τό στόμα του αποστόλου τά φοβερά αυτά λόγια: «Γιατί άφησες τό σατανά νά κυριέψει τήν καρδιά σου;» (Πράξ. 5:3). Ή δύναμη αυτής της άπατης καί της πλάνης είναι πολύ μεγάλη. Ή επήρεια του σατανά μπορεί νά μας καταστρέψει, ή μάλλον νά μάς οδηγήσει στην αυτοκαταστροφή.
Έργο
Κύριο έργο του διαβόλου, μετά την πτώση του, είναι νά εναντιώνεται συνεχώς στό θείο θέλημα. Μισεί θανάσιμα τά δημιουργήματα του Θεού και ιδιαίτερα τους ανθρώπους, τους πλασμένους «κατ' εικόνα και καθ' όμοίωσιν» τον Δημιουργού. 'Αποστάτης ό ίδιος, αφού μέ δόλο παρέσυρε στην αποστασία καί τόν άνθρωπο, αγωνίζεται από τότε μέ κάθε τρόπο νά τόν κρατάει μακριά από τόν Θεό.
Ο Χριστός, μέ την ενανθρώπηση Του, έδωσε στους άνθρώπους τη δυνατότητα όχι μόνο της επιστροφής στό «άρχαίον κάλλος» αλλά καί τής θεώσεως. Ό διάβολος, όμως, άν καί αδύναμος τώρα, συνεχίζει νά παρασύρει μέ δόλο τά αγαπημένα πλάσματα του Θεού στην αμαρτία, προσπαθώντας μέ τόν τρόπο αυτό νά ματαιώσει τό άπολυτρωτικό έργο του Κυρίου. "Εχει κηρύξει, λοιπόν, εναντίον των ανθρώπων φοβερό καί αμείλικτο πόλεμο, όχι μόνο άπό μίσος, αλλά καί άπό φθόνο. Δέν μπορεί νά ανεχθεί τή δόξα καί τή θεία μακαριότητα πού περιμένει τους αγωνιστές. Γι' αυτό σπέρνει ανάμεσα τους τό κακό, τους παρακινεί στην αμαρτία και τους εμπνέει τήν απιστία προς τήν αλήθεια καί τήν αγάπη του Θεού. Σύμφωνα, μάλιστα, μέ μιά παραβολή του Ευαγγελίου, ό διάβολος είναι ό εχθρός πού έσπειρε ζιζάνια στον αγρό, όπου ό Κύριος έσπειρε καθαρό σιτάρι (βλ. Ματθ. 13:24-25).
Τό κακό συνιστά τήν καθημερινή τροφή του διαβόλου. Δέν σκέπτεται τίποτε άλλο καί δέν ικανοποιείται μέ τίποτε άλλο, παρά μόνο μ' αυτό. "Ετσι, κάθε κακό στον κόσμο είναι δικό του έργο. Οι φόνοι, οι πόλεμοι, οι μοιχείες, οι ακολασίες καί κάθε είδους αμαρτίες άπό τόν ίδιο υποκινούνται. «Ό ποιών τήν άμαρτίαν εκ του διαβόλου εστίν, ότι απ' αρχής ό διάβολος άμαρτάνει», λέει ό άγιος Ίωάννης ό Θεολόγος (Α' Ίω. 3:8).
Ό μεταπτωτικός άνθρωπος βρίσκεται ανέκαθεν στό στόχαστρο του διαβόλου. Κύριο μέλημα του πονηρού είναι νά κρατάει τόν άνθρωπο στην πλάνη, μακριά άπό τήν αλήθεια του Θεού. Γι' αυτό, όπως εξηγεί ό άγιος Ίουστίνος, παλαιότερα δίδαξε στους ανθρώπους τήν πολυθεία, ενώ τώρα επιχειρεί μέ χίλια-δυό τεχνάσματα νά κάνει τους πιστούς άπιστους καί νά κρατήσει τους άφώτιστους μακριά άπό τήν αλήθεια του Ευαγγελίου. Αυτό επιβεβαιώνει καί ό απόστολος Παύλος, όταν λέει ότι «θεός του αιώνος τούτου έτύφλωσε τά νοήματα τών άπίστων είς τό μη αυγάσαι αύτοίς τόν φωτισμόν του ευαγγελίου τής δόξης του Χριστού» (Β' Κορ. 4:4). "Ολοι όσοι δέν αποδέχονται το Ευαγγέλιο, έχουν παγιδευθεί καί τυφλωθεί άπό τό διάβολο, πού τους εξαναγκάζει πλέον νά κάνουν τό θέλημα του (Β' Τιμ. 2:26).
Μία άπό τίς σημαντικές δραστηριότητες τών πονηρών πνευμάτων είναι καί ή έναντίωσή τους στό έργο τής 'Εκκλησιας, πού τους είναι μισητό, γιατί καταργεί τό δικό τους έργο. "Ετσι εξηγούνται οι αφάνταστες δυσκολίες, τά εμπόδια και τά προβλήματα πού δημιουργούν σ' όποιον θελήσει νά διακονήσει μέσα στό χώρο τής 'Εκκλησίας. Ό σοφός Σειράχ προειδοποιεί: «Τέκνον εί προσέρχη δουλεύειν Κυρίω Θεώ, έτοίμασον τήν ψυχήν σου είς πειρασμόν» (2:1). Αλλωστε, καί ο απόστολος Παύλος στην ένέργεια του σατανά αποδίδει τίς περιστάσεις, πού εμπόδισαν τήν ποιμαντική του επίσκεψη στή Θεσσαλονίκη. Γι΄ αυτό λέει: «Ήθελήσαμεν έλθείν προς υμάς, εγώ μεν Παύλος καί άπαξ και δίς. Καί ένέκοψεν ήμάς ό σατανάς» (Α Θεσ. 2:18).
Ποιους πολεμούν
Οι δαίμονες μισούν όλους άνεξαιρέτως τους ανθρώπους, άλλα πολεμούν όποιον δέν κάνει υπακοή στά θελήματά τους. Περισσότερο, βέβαια, πολεμούν εκείνον πού μέ τό άγιο Βάπτισμα τους απαρνήθηκε καί έγινε συνειδητό μέλος τής Εκκλησίας του Χριστού.
Ό άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων εξηγεί στίς Κατηχήσεις του τή σημασία πού έχει ή άπάρνηση του διαβόλου άπό τόν κατηχούμενο, όταν, στραμμένος προς τή δύση, όμολογεί: «'Αποτάσσομαι σοι, Σατανά, καί πάσι τοις έργοις σου καί πάση τή πομπή σου καί πάση τή λατρεία σου». Επίσης, εξηγεί ποια είναι ή ψυχική δύναμη καί ή φώτιση πού παίρνει μέ τό Βάπτισμα ό πιστός, καί πόσο φρικτά είναι γιά τους δαίμονες τά πνευματικά εφόδια, πού του χαρίζονται άπό τό ΄Αγιο Πνεύμα.
'Επειδή, μάλιστα, ό πιστός μετά τήν είσοδό του στην 'Εκκλησία θ' αντιμετωπίσει οπωσδήποτε τόν πόλεμο πού θά ξεσηκώσει εναντίον του ό διάβολος, ό απόστολος Παύλος τόν προτρέπει νά ενδυθεί μέ κάθε θυσία «τήν πανοπλίαν τοϋ Θεού» (Έφ. 6:11 κ. έ.). Καί τήν "πανοπλία" αυτή τή συνθέτουν οι αρετές, πού τίς αποκτά κανείς μέ τόν προσωπικό του κόπο καί μέ τή συνεργεία τής θείας χάριτος.
Τά πονηρά πνεύματα, λοιπόν, πολεμούν όσους, καλλιεργώντας τίς αρετές, προκόβουν στην πνευματική ζωή. Ό άγιος 'Ιωάννης ό Καρπάθιος λέει, ότι οι δαίμονες «περισσότερο επιτίθενται εναντίον εκείνων πού έχουν μεγαλύτερη ευλάβεια καί θεοσέβεια, και μέ άβάσταχτους πολέμρυς τους σπρώχνουν νά διαπράξουν τήν αμαρτία, μήπως καί μπορέσουν έτσι ν' απομακρύνουν άπό τήν πίστη στον Χριστό καί άπό τήν προσευχή καί τήν καλή ελπίδα όσους δέχτηκαν τόν πόλεμό τους».
'Ιδιαίτερα πολεμούν εκείνους πού προσεύχονται, έπειδή τό όπλο τής προσευχής καταστρέφει όλα τους τά τεχνάσματα. Γι''αυτό, κάθε φορά πού ετοιμαζόμαστε γιά προσευχή, ετοιμάζεται καί ό διάβολος γιά επίθεση. Ό όσιος 'Ιωάννης τής Κλίμακος λέει, πώς, τήν ώρα πού χτυπάει το σήμαντρο για προσευχή, μπορούμε να παρατηρήσουμε «όρατώς μέν αθροιζόμενους αδελφούς, άοράτως δέ συναγομένους τους εχθρούς».
Γενικά, όποιος αγωνίζεται νά κόψει τά πάθη του, έρχεται αναπόφευκτα σέ σύγκρουση μέ τά πονηρά πνεύματα, όπως επισημάναμε καί προηγουμένως. Καί όσο πιό γενναία αντίσταση προβάλλει, τόσο πιό σκληρή επίθεση δέχεται. Γι' αυτό καί οι άγιοι, πού έφτασαν σέ ύψηλά μέτρα αρετής καί στολίστηκαν άπό τόν Θεό μέ εξαιρετικά χαρίσματα, αντιμετώπισαν όλο τό μίσος καί τή μανία τών δαιμόνων. Ή χάρη του Θεού, όμως, τους σκέπασε καί οι αγώνες τους στεφανώθηκαν μέ τή νίκη. Συμβουλεύει σχετικά ό όσιος Νικήτας ό Στηθάτος: «Πρόσεχε μέ ακρίβεια τίς επίβουλες των ολέθριων δαιμονων. Γιατί όσο άνεβαίνεις στίς υψηλές αρετές, ...τόσο αυτοί, βλέποντας ν' ανεβαίνεις στον ουρανό, τρίζουν τά δόντια τους και απλώνουν μέ επιμέλεια στον νοητό αέρα τά πολύπλοκα δίχτυα τής κακίας τους». 'Ανάλογη, λοιπόν, μέ τήν ποιότητα καί τήν ωριμότητα τής πνευματικής ζωής είναι καί ή ένταση του δαιμονικού πολέμου.
"Οσους, αντίθετα, δέν αντιστέκονται στά πονηρά τους θελήματα, δέν τους πολεμούν, γιατί τους θεωρούν δικούς τους. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν εθιστεί στά πάθη καί έχουν ταυτιστεί μαζί τους. "Εχουν γίνει «αύτεπίβουλοι καί αύτοπολέμιοι» (όσιος 'Ιωάννης ό Σιναΐτης). Οί δαίμονες φροντίζουν μόνο νά τους κρατούν σέ μιά κατάσταση έφησυχασμοϋ, κρύβοντας επιμελώς τήν παρουσία τους. "Ετσι, τους κάνουν είτε νά τους λησμονήσουν είτε ν' αμφισβητήσουν ακόμα καί τή δαιμονική τους ύπαρξη!
Κάτι ανάλογο παθαίνουν όσοι ραθυμήσουν καί χαλαρώσουν ή καί εγκαταλείψουν τόν πνευματικό αγώνα. Γίνονται οι ίδιοι δαίμονες γιά τόν εαυτό τους. Πώς, όμως, αύτοβασανίζονται εκείνοι πού δέν αντιστέκονται στην ορμή τών παθών τους; Μέ τό νά καίγονται άπό τήν ασίγαστη επιθυμία νά εκπληρώνουν τά θελήματά τους. «Τά γάρ θελήματα αυτών δαίμονες γεγόνασι· καί αυτά είσιν οι θλίβοντες αυτούς, ίνα πληρώσωσιν αυτά» (άββάς Ποιμήν).
Όταν, λοιπόν, αύτοπειραζόμαστε, ό διάβολος δέν μπαίνει στον κόπο νά μας πειράξει. «Δέν έχει ανάγκη ό σατανάς νά πειράζει εκείνους πού πειράζονται μόνοι τους καί σέρνονται πάντοτε στή γή μέ τίς βιοτικές υποθέσεις.. .Τά βραβεία καί τά στεφάνια είναι προορισμένα γιά όσους πειράζονται (άπό τό διάβολο) καί όχι γιά όσους δέν φροντίζουν γιά τόν Θεό» (άγιος 'Ιωάννης ό Καρπάθιος).
Όταν, όμως, οί αμελείς θελήσουν νά επιμεληθούν τή σωτηρία τους, αποτινάζοντας άπό πάνω τους τόν δαιμονικό ζυγό, τότε θ' αντιμετωπίσουν όλη τή μανία τών πονηρών πνευμάτων. Ό άββάς Δωρόθεος παραλληλίζει τό διάβολο μέ τόν Φαραώ: "Οπως ό Αιγύπτιος βασιλιάς έγινε πιό σκληρός απέναντι στους 'Ισραηλίτες, όταν τοϋ ζήτησαν, μέ εντολή του Θεού, νά φύγουν άπό τήν κυριαρχία του, κατά τόν ίδιο τρόπο ταράζεται καί ό διάβολος, όταν αντιληφθεί νά έρχεται τό έλεος του Θεού σέ κάποια ψυχή, γιά νά τή θεραπεύσει. Ξεσηκώνει εναντίον της όλα τά πάθη καί τήν πολεμάει μέ απίστευτη αγριότητα.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ