(ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ π. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΑΚΚΑ)
«τῆς κατὰ τὴν πίστιν συμφωνίας ἐρρωμένης ἡμίν,
οὐδὲν ἕτερόν ἐστι τὸ ἐμποδίζον
πρὸς τὸ εἶναι ἠμᾶς ἓν σῶμα καὶ ἓν πνεῦμα»
(Μ. Βασιλείου, ΡG. 32, 701).
Παραμένοντες πάντοτε στην υπηρεσία της εν Αληθεία ενότητας όλων των γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών με στεντόρεια φωνή είχαμε εγείρει και στο παρελθόν ζήτημα ενώσεως των διχασμένων αδελφών. Έτσι όταν ζήσαμε φέτος την Άνοιξη το θαύμα της ενότητας των δύο μεγάλων Δικαιοδοσιών σε μία Σύνοδο πλέον υπό τον Αρχιεπίσκοπο κ. Καλλίνικο, στηρίξαμε με όλες μας τις δυνάμεις την ενωμένη Σύνοδό μας, η οποία φρονούμε πως είναι σε θέση να ανατρέψει την τελματώδη κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο Ιερός μας Αγώνας τις τελευταίες δεκαετίες.
Στη Σύνοδό μας ανήκει η μεγάλη πλειοψηφία των Γ.Ο.Χ.. Ένα μικρό μέρος ανήκει σε Σύνοδο στην οποία προεξάρχει ως Αρχιεπίσκοπος ο Μακάριος Καββακίδης, ενώ ένα λίγο μεγαλύτερο από αυτό μέρος ανήκει στις Συνόδους των Ματθαιϊκών.
Θα μπορούσε να επιτευχθεί η πολυπόθητη ενότητα με τις παραπάνω Δικαιοδοσίες και υπό ποίες προϋποθέσεις;
Αρχίζοντας από την Σύνοδο Μακαρίου, πρέπει να πούμε πως υπάρχουν σε αυτήν μερικοί αξιόλογοι κληρικοί και λαϊκοί που γνωρίζουμε, αλλά δυστυχώς η νοοτροπία που έχουν τα υπεύθυνα πρόσωπα της Συνόδου αυτής είναι αντιενωτική.
Χαρακτηριστικά δείγματα της νοοτροπίας τους είναι τα εξής:
α) Η αντίδρασή τους στην Ένωση των Γ.Ο.Χ. την Άνοιξη του 2014.
Ενώ αποδείχθηκε πως με θυσιαστικό πνεύμα και εν Χριστώ αγάπη οι διαφορές ξεπερνιούνται και η ενότητα των γνησίων Ορθοδόξων επιτυγχάνεται εύκολα, αφού η Χάρις του Θεού "τα ασθενή θεραπεύει και τα ελλείποντα αναπληροί", οι υπεύθυνοι της Συνόδου αυτής όχι μόνο γύρισαν την πλάτη στο θαύμα αυτό, αλλά αντέδρασαν τελείως παιδιάστικα χειροτονώντας όχι έναν, ούτε δύο, αλλά εννέα νέους επισκόπους, δηλαδή σχεδόν τους μισούς τους ιερομονάχους!
β) Η τακτική τους να αποδέχονται στους κόλπους τους καθηρημένους ιερείς.
Και αν το να αποδέχονται καθηρημένους από άλλες Συνόδους των Γ.Ο.Χ. μπορεί να δικαιολογηθεί, αφού έχει ξανασυμβεί σε περιόδους που οι Ορθόδοξοι ήταν διοικητικώς χωρισμένοι (ο Μέγας Φώτιος αναφέρει [P.G. 104, 1229-1232] για την περίοδο που οι ορθόδοξοι ήταν χωρισμένοι σε δύο παρατάξεις την του Αγίου Φωτίου και την του Αγίου Ιγνατίου ότι "και ετέρους πλείστους καθαιρεθέντας επί εγκλήμασι παρά του αγιωτάτου Ιγνατίου ημείς εδεξάμεθα, και τους υφ' ημών καθαιρεθέντας ο εν αγίοις Ιγνάτιος εδέξατο"), πως μπορεί όμως να δικαιολογηθεί η αποδοχή καθηρημένων από το χώρο του νέου ημερολογίου, καθηρημένων όχι για "Παλαιοημερολογιτισμό" (δηλαδή για λόγους πίστεως), αλλά για ηθικά και άλλα κανονικά παραπτώματα;
Με τέτοια νοοτροπία δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει ένωση επί ίσοις όροις με την Σύνοδο του Μακαρίου. Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε πως τα υγιή στοιχεία που υπάρχουν σε αυτήν, να προσέλθουν για το καλό του Ιερού Αγώνος στην ενωμένη Σύνοδό μας, όπως έπραξε πριν λίγους μήνες και ο άξιος Επίσκοπος Φιλίππων κ. Αμβρόσιος, αποδεικνύοντας εμπράκτως τον πόθο του για την ενότητα των Γ.Ο.Χ..
Σχετικά με τις Συνόδους των Ματθαιϊκών έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
1. Το 1995 η μέχρι τότε ενιαία Σύνοδος των Ματθαιϊκών διασπάστηκε σε δύο Συνόδους. Μια ομάδα πέντε επισκόπων αποσχίστηκε από την Σύνοδο του Αρχιεπισκόπου Ανδρέα, την οποία κατηγόρησε τάχα για "εικονομαχία", ενώ όποιος μελετήσει τα στοιχεία της περιόδου εκείνης, εύκολα διαπιστώνει ότι η κατηγορία ήταν παντελώς άδικη, αφού μπορεί μεν να είχαν εκφρασθεί κάποιες επιφυλάξεις από μεμονωμένα πρόσωπα (σωστές ή λάθος δεν το εξετάζουμε) για το αν πρέπει να ζωγραφίζονται κάποιες παραστάσεις και ίσως κάποιες μεμονωμένες αντιδράσεις σχετικές με ορισμένες εικόνες, αλλά η επίσημη θέση της Συνόδου ήταν ξεκάθαρη και δεν άφηνε περιθώρια για να την κατηγορήσει κανείς για εικονομαχία.
2. Παρόλα αυτά το σχίσμα έγινε και δημιουργήθηκε η λεγόμενη Σύνοδος των Πέντε (με πρόεδρο τον "Μεσσηνίας" Γρηγόριο). Το 2002 δημιουργήθηκε σχίσμα στην Σύνοδο αυτή με αφορμή διαμάχες που ξέσπασαν για εκκλησιολογικά και θεολογικά θέματα, τα οποία όταν προσπαθούν να ερμηνεύσουν παντελώς αδαή πρόσωπα αναμενόμενο είναι να δημιουργούνται έριδες και σκάνδαλα. Έτσι εκείνο το έτος οι δύο από τους πέντε επισκόπους που είχαν απομείνει (οι υπόλοιποι είχαν κοιμηθεί), "Μεσσηνίας" Γρηγόριος και "Θεσσαλονίκης" Χρυσόστομος Μητρόπουλος διαφώνησαν και χωρίστηκαν μεταξύ τους.
3. Ο "Μεσσηνίας" Γρηγόριος, όπως μάθαμε πρόσφατα, προχώρησε το 2002 σε χειροτονίες επισκόπων ΜΟΝΟΣ του! Στην Σύνοδό του, μετά την κοίμησή του, προεδρεύει ο "Θηβών" Χρυσόστομος Τζανής. Αν τα εκκλησιολογικά, τα εικονολογικά και τα θεολογικά ζητήματα πιστεύουμε ότι θα μπορούν αν όχι να λυθούν άμεσα, να παραπεμφθούν στην Μεγάλη Γενική Σύνοδο των Γνησίων Ορθοδόξων, η Αποστολική Διαδοχή της Συνόδου αυτής βρίσκεται στον αέρα, εξαιτίας των υφ' ενός χειροτονιών. Αυτή η πράξη μάλιστα ήταν ασυγκρίτως πιο κατακριτέα από του Ματθαίου Καρπαθάκη, διότι το 2002 υπήρχε πληθώρα γνησίων ορθοδόξων Επισκόπων. Οι επίσκοποι της Συνόδου αυτής επομένως είναι υπόδικοι στην Μεγάλη Σύνοδο και η τυχόν εισδοχή των κληρικών της στους κόλπους της ενωμένης Συνόδου των Γ.Ο.Χ. πρέπει να γίνει, κατ' άκραν οικονομία, με χειροθεσία.
4. Ο "Θεσσαλονίκης" Χρυσόστομος Μητρόπουλος έχει απομείνει μόνος του με λίγους πιστούς διάσπαρτους ανά την Ελλάδα. Ευχόμαστε ο Θεός να τον φωτίσει τουλάχιστον να μην προβεί σε χειροτονίες μόνος του, όπως έκανε ο ποτέ συνεπίσκοπός του.
5. Από την Σύνοδο του Αρχιεπισκόπου Ανδρέα, τον οποίο διαδέχτηκε ο Αρχιεπίσκοπος Νικόλαος, αποσχίστηκε το 2005 ο Μεσογαίας Κήρυκος Κοντογιάννης και καθαιρέθηκε. Ο Κήρυκος δημιούργησε καινούρια Σύνοδο, παγκοσμίου εμβέλειας, την οποία ονόμασε "Πανορθόδοξη". Φυσικά και δεν πρέπει να τίθεται θέμα για ενότητα με τέτοιες παράνομες καταστάσεις.
Έχουμε την εντύπωση πως με τις αποσχίσεις του 1995 και 2005, έφυγαν από την Σύνοδο του τότε Αρχιεπισκόπου Ανδρέα, συν τοις άλλοις και τα πλέον ακραία και σκανδαλοποιά στοιχεία της, Σήμερα αυτής της Συνόδου, προεδρεύει ο Αρχιεπίσκοπος Στέφανος.
Με την Σύνοδο αυτή επιβάλλεται ένα Διάλογος Ενότητας επί ίσοις όροις. Αν η Ενότητα αυτή επιτευχθεί θα μιλάμε για ένωση, των λεγόμενων "Παλαιοημερολογιτών" στην Ελλάδα, της τάξεως του 90%. Μια ένωση απαραίτητη για την πνευματική μας επιβίωση και σίγουρο αντίδοτο στην πανούκλα του Οικουμενισμού και πάσης της πομπής αυτού.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανός περιγράφει εδώ την ανεπίσημη συνάντησή του (με αφορμή το τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο του αγαπητού τοις πάσι π. Βασιλείου Σακκά) με τον Μητροπολίτη Κιτίου κ. Σεβαστιανό της Εκκλησίας Γ.Ο.Χ. της Κύπρου, ο οποίος ανήκει στην Σύνοδο του Αρχιεπισκόπου Στεφάνου.
Τα όσα αναφέρει ο Σεβασμιώτατος είναι ελπιδοφόρα.
Είναι ευχής έργον η δημιουργία Επιτροπών Διαλόγου των δύο Συνόδων και πιστεύουμε πως μια τέτοια προσπάθεια θα ευοδωθεί. Επειδή κάποιοι ίσως δυσανασχετήσουν (είτε από τη δική μας πλευρά για ένωση με "ματθαιϊκούς", είτε από την άλλη πλευρά για ένωση με "χλιαρούς"), αξίζει να κάνουμε ορισμένες παρατηρήσεις:
α) Στο εκκλησιολογικό θέμα πιστεύουμε ότι η συμφωνία μπορεί να γίνει πάνω στο γνωστό Κοινό Εκκλησιολογικό Κείμενο, πάνω στο οποίο έγινε και η ένωση των δύο Συνόδων την Άνοιξη του 2014. Για την ένωση αυτή μάλιστα ο αείμνηστος π. Βασίλειος Σακκάς ευχήθηκε σε ηλεκτρονική επιστολή του, που μας κοινοποίησε, πως μπορεί να "γίνῃ ἡ ἀπαρχὴ καὶ ἀποτελέσῃ ἐγγύησιν καὶ δέλεαρ γιὰ τὴν ἐν Χριστῷ καὶ ἐν ἀληθείᾳ ἕνωσιν καὶ μετὰ πάντων τῶν ὑπολοίπων". Περί δε της παλαιάς αντιπαράθεσης περί ακύρων-εγκύρων Μυστηρίων, που αποτέλεσε πρόφαση για τον χωρισμό του 1937, νομίζουμε ότι θα λυθεί πολύ εύκολα. Αξίζει όμως να δώσουμε τον λόγο πάλι στον κεκοιμημένο πλέον π. Βασίλειο Σακκά:
"δεν είναι ούτε συμφέρον ούτε συνετό να ερίζουν οι Γ.Ο.Χ. μεταξύ τους και να ασχολούνται με τα μυστήρια ή μή των Νεοημερολογιτών.Λέγει και ο Απόστολος : "Τι γάρ μοι και τούς έξω κρίνειν; τοὺς δὲ ἔξω ο Θεός κρίνει! (Α' Κορ. ε' 12,13). Εμείς αφού τούς παραδώσαμε στο έλεος του Θεού, Εκείνος ξέρει αν θα μακροθυμήση απέναντί τους, πῶς θα μακροθυμήση και για πόσο θα μακροθυμήση. Εμείς δεν είμαστε διαχειριστές του Ελέους του Θεού. Εμείς έχουμε υποχρέωσιν ως θεωρούντες πάντα νεωτερισμόν ως υπαγόρευμα του διαβόλου, να μην παραβλάψουμε την "Παραδοθείσαν Πίστιν" ούτε κατά ένα ιώτα ή μίαν κεραίαν. Το πρωτεύον λοιπόν είναι να συνεχίσουμε την καλήν αρχήν πού ετέθη, να ενωθούμε γενικά όλοι οι Γ.Ο.Χ. υπό μίαν ορθόδοξον ομολογίαν, με την οποίαν θα είμεθα συνεπείς ακολουθούντες κοινήν γραμμήν, και στην συνέχεια να συγκαλέσωμεν Πανορθόδοξον Σύνοδον, η οποία είναι και το επίσημον στόμα της Εκκλησίας, και θα εκφέρη τας επισήμους διατυπώσεις περί των παρεκλινόντων και απομακρυνθέντων της πατρώας ευσεβείας. Μέχρι εκείνης όμως της στιγμής εμείς δεν δυναμέθα να έχωμεν ουδεμίαν κοινωνίαν μετ' αυτών εν τοις μυστηρίοις και τή προσευχή γενόμενοι ούτω "κοινωνοί αλλοτρίων αμαρτημάτων" ομολογούντες ότι απορρίπτομεν και αποπτύομεν τα καινοτομηθέντα των καλαντάρια, τον οικουμενισμόν τους και το νεόκοπον βάπτισμά ή μάλλον επίχυσίν τους. Από τα λίγα πού γνωρίζω νομίζω ότι έτσι έκαμαν και οι Πατέρες απέναντι των αιρετικών. Αυθωρεί και παραχρήμα διέκοπτον κοινωνίαν μετά των αιρετικών, ανέμενον δε την σύγκλησιν τού αρμοδίου οργάνου, δηλαδή της Οικουμενικής Συνόδου, όχι για να μάθουν και να αποφασίσουν αν η κακοδοξία ήτο αίρεσις, αλλά όπως δια τού επισήμου στόματος της Εκκλησίας γίνουν όλες οι επίσημες διασαφήσεις και διατυπώσεις περί του ορθού δόγματος και εκφρασθή η επίσημος καταδίκη των αιρετικών. Ιστέον δε ότι την Σύνοδον την αποτελούσαν μόνον Ορθόδοξοι".
β) Στο θέμα της Αποστολικής Διαδοχής νομίζουμε πως δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα αφού και οι δύο Σύνοδοι έλκουν την Αποστολική τους Διαδοχή από την Εκκλησία των Ρώσων της Διασποράς. Άλλωστε, οι πρωτεργάτες που πολέμησαν την πράξη της αναγνωρίσεως των χειροτονιών που έγινε το 1971 (Κοντογιάννης, Γκουτζίδης), έχουν αποσχιστεί από το 2005.
γ) Ακόμη και για το πρόσωπο του Ματθαίου Καρπαθάκη μπορεί να υπάρξει λύση, αφού η στάση της Συνόδου του Αρχιεπισκόπου Στεφάνου απέναντι στον Ματθαίο, είναι στάση σεβασμού (εκτιμώντας τα θετικά του στοιχεία) και τιμής μέσα στα επιτρεπτά όρια, χωρίς αυθαίρετη αγιοποίηση και τυφλή προσωπολατρεία. Θα μπορούσε δηλαδή η ενωμένη Σύνοδος που θα προκύψει να γράψει στα δίπτυχά της και τον Ματθαίο και τους άλλους επισκόπους, όπως ακριβώς έκανε και η Σύνοδος του Πατριαρχείου Αντιοχείας το 413, όταν ο άγιος Πατριάρχης Αλέξανδρος έγραψε στα Δίπτυχα τον Παυλίνο και τον, υπό μόνου του Παυλίνου χειροτονηθέντος, Ευάγριο, για να επέλθει η ένωση με τους ορθοδόξους "Ευσταθιανούς".
δ) Τέλος, ακόμη και περί του ζητήματος ποιος θα προεξάρχει της Συνόδου, θα βρεθεί λύση. Ο Άγιος Μελέτιος Αντιοχείας παρακαλώντας τον σκληροκάρδιο Παυλίνο για ενότητα των Ορθοδόξων, οι οποίοι ήταν χωρισμένοι σε "Μελετιανούς" και "Ευσταθιανούς" του είχε πει:
"Επειδή και εμοί των δε των προβάτων την επιμέλειαν ο των προβάτων ενεχείρισεν Κύριος, και συ των άλλων αναδέδεξαι την φροντίδα, κοινωνεί δε αλλήλοις της ευσεβείας τα θρέμματα, συνάψωμεν, ω φιλότης, τα ποίμνια, και την περί της ηγεμονίας καταλύσωμεν διαμάχην· κοινή δε τα πρόβατα νέμοντες, κοινήν αυτοίς προσενέγκωμεν θεραπείαν. Ει δε ο μέσος θώκος την έριν γεννά, εγώ και ταύτην εξελάσαι πειράσομαι. Εν γαρ τούτω το θείον προτεθεικώς Ευαγγέλιον, εκατέρωθεν ημάς καθήσθαι παρεγγύω· και ει μεν πρώτος εγώ δεξαίμην του βίου το πέρας, μόνος σχης, ω φίλος, την της ποίμνης ηγεμονίαν. Ει δε συ πρότερος τούτο πάθοις, εγώ πάλιν εις δύναμιν των προβάτων επιμελήσομαι" (ΠΗΓΗ).
ΟΙ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΛΟΓΙΩΝ "ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ" ΚΑΙ "ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ"