Εκ του προηγούμενου
Δεύτερον έργον μεγίστης και κατεπειγούσης ανάγκης εστίν, ίνα καταργηθή ως τάχιστα το επί Αντιβασιλείας κατ' εισήγησιν της επιβουλής τεθέν αντιχριστιανικώτατον, Σατανικόν και ολέθριον σύστημα, το οποίον εάν διετελέση έτι ολίγον επαπειλεί, ίνα φέρη το γενικόν ναυάγιον, και όσω μάλλον διαρκεί τόσω φέρει κακά μεγάλα και γενικά και τόσον πλέον τρομερά επαπειλούνται η απ' ουρανού οργή.
Εις την κατάργησιν τούτου, ουδέν άλλο πρόσκομμα απαντάται, εις μη μόνη η εκ της Αγγλίας, επιβουλή. Αυτή διά του Αμανσπέργου έφερεν αυτό απ' αρχής, και αυτή διά των ιδίων αυτής οργάνων, εστήριξε, στηρίζει και φέρει αυτό εις πρόοδον και ανάπτυξιν μέχρι τούδε, και συγχρόνως προσάπτει την αιτίαν εις τον Βασιλέα της Ελλάδος προς ερεθισμόν της αποστασίας ως και άλλοτε είπα.
Εκ των όσων φαίνονται αναγκαία εις την κατάργησιν και εις την επί το κρείττον μεταβολήν και αλλοίωσιν τούτου, διά την κοινήν ωφέλειαν και σωτηρίαν υπάρχουσι προς τοις άλλοις τα εφεξής.
Πρώτον μεν εκείνο το οποίον εστί μεγίστης και κατεπειγούσης ανάγκης υπάρχει το φυγείν ως τάχιστα, η πολιτική αρχή και απομακρυνθήναι όλως και κατά πάντα από της επί Αντιβασιλείας, δι' εισηγήσεως και ενεργείας του υιού της ανομίας της Δύσεως, νεμοθετημένης ιεροσυλίας και επεμβάσεως εις τα θεία και ιερά αντικείμενα της Εκκλησίας,
τόσο διά της διαλύσεως πολλών Μοναστηρίων, διά του σφετερισμού των τούτων κτημάτων, διά των επιβαλλομένων δασμών και φόρων εις τα έτι διατηρούμενα διά της μισθοδοσίας εις τινας των Ποιμένων εκ του πολιτικού Ταμείου, και διά πολλών άλλων μυρίων έργων της ιεροσυλίας όσον και πολλώ μάλλον διά της επεμβάσεως,
διά της οποίας από τότε η πολιτική αρχή θεωρείται ως κεφαλή, ως νομοθέτης, ως Κριτής και ως διοικητής και ως επικριτής, εις όλα της Εκκλησίας θεία και ιερά, σύστημα δε το πάντων των άλλων απαισιότατον και φρικτόν.
Δεύτερον δε ίνα παύση ο καθ' όλην την Ανατολήν προ πεντήκοντα περίπου ετών, δι' εισηγήσεως αυτού του κοινού εχθρού ενεργούμενος και προοδεύων μέχρι της ώρας ταύτης δόλιος κατά της πίστεως διωγμός, διά των Σχολείων, και δι' άλλων μυρίων ραδιουργιών, εξ ων εμνημόνευσα ολίγων τινών εξ αυτών προλαβόντως εις την σειράν της επιστολής μου.
Εις όποιον Κράτος λάβη χώραν η Ιεροσυλία και η επέμβασις εις τα θεία της Κοσμικής αρχής, εκεί αναποφεύκτως έρχεται φρικτή και τρομερά η απ' ουρανού οργή, φέρουσα την καταστροφήν της Αρχής, μεγάλας δε και γενικάς συμφοράς και εις τον εν αυτή λαόν, και πολλώ μάλλον εάν αδιαφορή ή συνεργή εις τοιαύτας απαισίους Ιεροσυλίας και επεμβάσεις.
Όπου δε πάλιν ενεργείται και προοδεύει η εκ της πίστεως αποστασία, και η ασέβεια εκεί πάντοτε κατά θείον νόμον ακολουθούσιν εκ της θείας οργής θάνατοι γενικοί, σφαγαί, και άλλοι πολλοί τρομεροί θόρυβοι και ανωμαλίαι.
Αύται αι δύο απαίσιαι και φρικταί ανομίαι, ου μόνον ενεργούνται και προοδεύουσιν εις όλην εν γένει την Ανατολήν, δι' ενεργείας υποκεκρυμμένης αυτού του υιού της ανομίας της Δύσεως αλλ' από Αντιβασιλείας, και πολλώ μάλλον μετά το Σύνταγμα εγένοντο νόμος και σύστημα.
Ένεκα τούτου φρίττει και τρέμει ο ουρανός και η γη διά την επαπειλουμένην εκ Θεού μεγάλην οργήν, της οποίας βλέπομεν κατά καιρούς και τόπους πολλά εναργή δείγματα, θεωρούμενα ως προοίμια και αρχαί ωδίνων.
Τρίτον τα μέγιστα κατεπείγον και αναγκαιότατον έργον διά την ασφάλειαν και οικοδομήν της του Χριστού Εκκλησίας και του έθνους ημών, απαιτείται η πραγματική ένωσης της κατά το βασίλειον της Ελλάδος μετά της εν Κωνσταντινουπόλει Εκκλησίας, κατά την απ' αρχής παράδοσιν και κατά τους Αποστολικούς και Συνοδικούς Κανόνας.
Εις την εκείσε Σύνοδον ανήκει η εκλογή, η ψήφος, η χειροτονία, η πρόνοια, η κρίσις όλης της Ιεραρχίας της ούσης υπό τας επαρχίας των τεσσάρων Πατριαρχών και μερικώτερον η πειθαρχία όλων εν γένει των Επισκόπων, προς τον Πατριάρχην εις του οποίου την Επαρχίαν έκαστος ανήκει.
Εκτός πολλών άλλων, εκ των όσων φαίνονται αναγκαία ίνα φέρη εις έργον αυτή η πραγματική ένωσις θεωρούνται και ταύτα τα τρία.
Α'. Η κατά βάθος και ακριβής έρευνα και ανάκρισις όλης εν γένει της ιεραρχίας, τόσον ως προς την θεωρίαν, όσον και ως προς την πράξιν της πίστεως διά την ασφάλειαν και οικοδομήν της Εκκλησίας.
Β'. Ψήφος και χειροτονία, όσον το δυνατόν αξίων, αγίων και καθαρών Επισκόπων, Αρχιερέων και Μητροπολιτών και ο τούτων διορισμός εις τόσας πολλάς προ πολλού χειρευούσας Επαρχίας.
Γ'. Η διόρθωσις, ως προς τας όσας καινοτομίας, μεγάλα και δεινά σκάνδαλα έφερεν η ξένη επιβουλή εις την Εκκλησίαν.
Μεγίστης Ευχής και ανάγκης έργον αποβαίνει η συγκρότησις, ει δυνατόν Οικουμενικής Συνόδου εκ πάσης της Ιεραρχίας των απανταχού Ορθοδόξων συντρέχοντες εν αυτή και πολλοί άλλοι ορθόδοξοι κληρικοί τε και λαικοί, και συναγωνιζόμενοι διά νηστείας, δι' αγρυπνίας και προσευχής.
Ταύτης καθώς και όλων των προλαβουσών, το μόνον και κύριον έργον φαίνεται, το επινοήσαι και το νομοθετήσαι, όσα φαίνονται κατάλληλα και αναγκαία, τόσον διά την ασφάλειαν, όσον και διά την προκοπήν της Εκκλησίας και οικοδομήν αυτής.
Εκ τούτων το πάντων των άλλων αναγκαιότατον εστί:
Α'. Το μη γίνεσθαι η χειροτονία της Ιεραρχίας εις μη εις άνδρας αναβάντας εις υψηλόν βαθμόν γνώσεως αγιασμού τε και φωτισμού.
Β'. Η ασφάλεια και ο καταρτισμός του μοναχικού βίου, δι' ου ως επί το πλείστον γίνεται η προκοπή των πιστών.
Γ'. Η δις ή η άπαξ του ενιαυτού συνέλευσις της Συνόδου, κατά τους Κανόνας των Αποστόλων της οποίας το προ πάντων των άλλων οφειλόμενον και αναγκαίον έργον υπάρχει η επαγρύπνησις ως προς την διαγωγήν της Ιεραρχίας, η ταύτης διατήρησις εις τον απαιτούμενον βαθμόν του υιού, ή εις κατεπείγουσαν ανάγκην και εις εκείνον του φίλου.
Δ'. Σχολεία Εκκλησιαστικά και ορθόδοξα, έχοντα Καθηγητάς πεπαιδευμένους, ορθοδόξους, εναρέτους και καθαρούς κ.τ.λ.
Ε'. Καταρτισμός και αποστολή Ιεροκηρύκων εναρέτων και αγίων ανδρών.
Στ'. Επαγρύπνησις των Ποιμένων ίνα διατηρώσι, κατά τας θείας Γραφάς, το σώμα της Εκκλησίας, ανόθευτον, καθαρόν και άγιον, επιβάλλοντες τον αφορισμόν εις τους αθετούντας την πίστιν, ή την αγάπην και τον αγιασμόν, εις κληρικούς τε και λαικούς,
κατά τους Κανόνας των Αποστόλων και των Συνόδων, και απαγορεύοντες την μετ' αυτών κοινωνίαν εις τους πιστούς, αποδεχομένους δε και συγχωρούντας τους εν αληθινή μετανοία επιστρέφοντας.
Ζ'. Μέτρα αρμόδια και κατάλληλα εις τελείαν κατάργησιν των όσων σκανδάλων απ' αρχής συστηματιώς η επιβουλή ενεργεί εις διόρθωσιν των όσων Εκκλησιαστικών βιβλίων ενόθευσε και νοθεύει, και εις ορθήν και επίσημον διά τύπου έκδοσιν πολλών ορθοδόξων βιβλίων,
και προ πάντων η έκδοσις εις τα βιβλία των Πατέρων της Εκκλησίας, των οποίων την τελείαν κατάργησιν διά πολλών και ποικίλων τρόπων προ πολλού η επιβουλή ενεργεί.
Εκτός δε των όσων άλλων μυρίων φαίνονται τα μέγιστα αναγκαία και εκ μέρους της πολιτικής αρχής και των λαικών διά την τούτων σωτηρίαν, ασφάλειαν, πρόοδον και ευδαιμονίαν, θεωρούνται προς τοις άλλοις και τα εξής.
Α'. Η των ορθοδόξων κοινή ένωσις και η τούτων ορθή και η ειλικρινής ομόνοια.
Εκ των όσων άλλων υπάρχουσιν αναγκαίο εις τούτο φαίνεται προ πάντων, πρώτον μεν η διατήρησις της ορθοδόξου θρησκείας και δεύτερον, η όσον το δυνατόν μεγαλόφωνος και η αδιάλειπτος στηλίτευσις των ραδιουργιών, και των όλως και ολεθριωτάτων σκοπών αυτής της Επιβουλής.
Εφαίνετο προς τούτοις αναγκαίον όπως συνελθόντες όλοι εν γένει οι ορθόδοξοι εις ένωσιν και ομόνοιαν ανακαλύψωσιν όσον το δυνατόν τας ραδιουργίας και τους σκοπούς της επιβουλής
και εις όλους τους επιβουλευομένους λαούς του δυτικού δόγματος μήπως εκ τούτου έλθωσιν εις γενικωτέραν ένωσιν και λάβωσι τα περί της κοινής ασφαλείας αναγκαία και κατάλληλα μέτρα.