1. Οι λαϊκοί, και πολλοί μοναχοί που ακόμη δεν έχουν γνωρίσει τον εαυτό
τους, θαυμάζουν πολύ τον ζήλο αυτόν. Γιατί; Επειδή δεν το καταλαβαίνουν, ότι
πηγή του είναι η φιλαυτία και η έπαρση! Και έτσι τον ζήλο αυτόν, τον εκτιμούν
σαν ζήλο για την πίστη, για την ευσέβεια, για την Εκκλησία, για τον Θεό! Αλλά
όχι! Όλη η ουσία του ζήλου αυτού είναι απλά, μια, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε
λιγότερο, σκληρή καταδίκη και απόρριψη των άλλων, για τα σφάλματά τους
παραβάσεις του ηθικού νόμου· ή για τα σφάλματα τους παραβάσεις της
εκκλησιαστικής τάξης!
2. Παρασυρμένοι από μια σφαλερή αντίληψη… για τον ζήλο, οι ου κατ’ επίγνωση
ζηλωτές φαντάζονται, ότι γίνονται έτσι εφάμιλλοι των αγίων Πατέρων και των
αγίων Μαρτύρων, ξεχνώντας οι ταλαίπωροι, ότι δεν είναι άγιοι, αλλά αμαρτωλοί.
3. Βέβαια οι άγιοι επέκριναν εκείνους που έκαναν παραβάσεις ή έσφαλαν στη
πίστη· όμως οι άγιοι τους επέκριναν κατ’ εντολήν του Θεού· από υποχρέωση· κατά
επίπνοια του Αγίου Πνεύματος· και όχι κατά υποβολή των παθών τους και των
δαιμόνων. Εκείνος όμως που παίρνει αυθαίρετα, δηλαδή από μόνος του την απόφαση
να επικρίνει τον αδελφό του, ή να του κάμει υποδείξεις και παρατηρήσεις, αυτός
το δείχνει ολοκάθαρα, το εξωτερικεύει, ότι θεωρεί τον εαυτό του πιο μυαλωμένο
και πιο ενάρετο από εκείνον που επικρίνει. Που να το φαντασθει, ότι ενεργεί παρασυρμένος
από κάποιο πάθος και από λογισμούς δαιμονικούς!
4. Αξίζει να θυμηθούμε την εντολή του Σωτήρα μας: «Ε, συ! Γιατί κάθεσαι και
κυττάζεις το μικρό σαριδάκι (=κάρφος) που μπήκε στο μάτι του αδελφού σου, και
δεν ρίχνεις μια ματιά να ιδείς την δοκό, που έχει μπεί στο δικό σου μάτι; Και
πώς θά ειπείς συ στον αδελφό σου: κάτσε να σου βγάλω το σαριδάκι από το μάτι
σου, την στιγμή που μια ολόκληρη δοκός έχει μπει στο δικό σου μάτι; Υποκριτή,
βγάλε πρώτα την δοκό από το δικό σου μάτι, και μετά ασχολήσου να βγάλεις και το
σαριδάκι από το μάτι του αδελφού σου» (Ματθ. 7, 3-5).
Τί ειναι η δοκός; Είναι το σαρκικό φρόνημα, που είναι χοντρό σαν την δοκό·
και γι’ αυτό, καταστρέφει ολοκληρωτικά την ικανότητα, που έχει δώσει ο
Δημιουργός στον νου και στην καρδιά μας, να βλέπει σωστά.
5. Ο άνθρωπος, που τον κυβερνάει το σαρκικό φρόνημα, δεν θα μπορέσει ποτέ
να κρίνει σωστά, ούτε την δική του εσωτερική κατάσταση, ούτε την κατάσταση των
άλλων.
Κρίνει και τον εαυτό του και τους άλλους, όπως ο ίδιος τους φαντάζεται!
Κρίνει τον εαυτό του, όπως ο ίδιος τον φαντάζεται με το σαρκικό του
φρόνημα.
Κρίνει τους άλλους, από το πως του φάνηκαν εξωτερικά με βάση το σαρκικό του
φρόνημα, και συνεπώς λανθασμένα! Και γι’ αυτό ο Λόγος του Θεού πολύ σωστά τον
άνθρωπο αυτό τον ονομάζει «υποκριτή» (= θεατρίνο).