ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ (5ο ΜΕΡΟΣ)

Καί ὁ φιλοσοφικότερος όλων, ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, υπογραμμίζει την καινοτομία τῆς φύσεως μέ τήν συνύπαρξη τῆς Παρθενίας καί τῆς μητρότητας στο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου:

" Ὤ, ποιό θαῦμα. Ἡ Παρθένος γίνεται μητέρα καί παραμένει Παρθένος. Βλέπεις την καινοτομία τῆς φύσεως. Στίς ἄλλες γυναῖκες όσο μιά εἶναι παρθένος, δέν εἶναι μητέρα, ὃταν όμως γίνει μητέρα, δέν ἔχει πλέον τά γνωρίσματα τῆς Παρθενίας. Ἐδῶ ὅμως καί τά δύο ὀνόματα συνυπάρχουν (καί ή μητρότητα καί ἡ Παρθενία). Ἡ ἴδια εἶναι καί μητέρα καί Παρθένος, καί οὔτε ἡ Παρθενία εμπόδισε τή γέννηση, οὔτε κατέλυσε τήν παρθενία"[1].

Τήν άπειρη φιλανθρωπία του Παναγάθου Θεοῦ βλέπει καθαρά καί ὁ  ̓Επίσκοπος Κύπρου στο μυστήριο τῆς ἀειπαρθενίας τῆς Θεοτόκου. Καί τήν ἐντοπίζει αὐτή τή θεία εύσπλαγχνία στο ότι τόν φθαρέντα ἀπό τήν ἁμαρτία κόσμο τόν ἀφθαρτίζει κάνοντας ἀρχή ἀπό τήν Πάναγνη Θεοτόκο, τήν οποία τήρησε άσπιλη καί ἄφθορη καί μετά τό θεῖο τοκετό της.

"Ο Δεσπότης όλων καί Σωτήρας", σημειώνει ο Επιφάνιος, "επειδή θέλησε να θεραπεύσει τον πόνο τοῦ ἀνθρώπου καί νά οἰκοδομήσει ἐκεῖνο πού εἶναι καταστραμμένο και να διορθώσει ἐκεῖνο πού εἶναι ἐλαττωματικό (εξαιτίας της άμαρτίας), επειδή ὁ θάνατος εἰσῆλθε στον κόσμο από γυναίκα, ἀπό γυναίκα παρθένο γεννήθηκε Ἐκεῖνος (ὁ Χριστός) για νά καταλύσει τό θάνατο, καί ἐκεῖνο πού εἶναι ἐλλιπές να το συμπληρώσει, καί αὐτό πού εἶχε ἐλαττωθεῖ (ἀπό τήν ἁμαρτία) νά τό ὁλοκληρώσει, καί νά τό κάνει τέλειο (δηλαδή τόν ἄνθρωπο)[2].

Γιά τήν ἀειπαρθενία τῆς Θεοτόκου ὁμιλεῖ καί ὁ Ικονίου  ̓Αμφιλόχιος. Διευκρινίζει ὅτι, ἐνῶ ἦταν Παρθένος καί "κεκλεισμένη πύλη" ή Παναγία μας, ἐν τούτοις ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τίποτε τό κρυφό ή κλειστό δέν ὑπῆρχε. Διότι ὅλη ἡ ψυχοσωματική ύπαρξη τῆς Παρθενομήτορος ἦταν ναός άγιος, τόν ὁποῖο ἀπόλυτα γνώριζε, ἀλλά καί εὐαρεστήθηκε νά σκηνώσει Αὐτός ὁ Θεός. Γράφει ὁ Ἀμφιλόχιος:

"Ως πρός τήν παρθενική της φύση καθόλου δέν ἀνοίχθηκαν οι παρθενικές Της πύλες, καί αὐτό μέ τή θέληση τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος κυοφορήθηκε πλήρως μέσα Της, σύμφωνα μέ τό λόγο, πού εἶχε λεχθεῖ περί αὐτοῦ, "Αὐτή (ή Παναγία) εἶναι ἡ πύλη τοῦ Κυρίου καί θά εἰσέλθει καί θά ἐξέλθει (ὁ Κύριος) καί θά παραμείνει κλειστή (ή Παρθένος)". Ως προς τή δύναμη δέ τοῦ γεννηθέντος Δεσπότη Χριστοῦ, τίποτε δεν ἔχει κλεισθεῖ γιά τό Θεό, αλλά όλες ανοίχθηκαν"[3].

Ἐνῶ ὅμως ἡ ἀσύλληπτη αρετή καί ἁγνότητα τῆς Θεοτόκου ήταν ανοικτή στο Παντέφορο ὄμμα τοῦ Θεοῦ, οἱ ἄνθρωποι, ἀκόμη καί οἱ ἅγιοι, ὁμολογοῦν τήν πλήρη αδυναμία τους να προσεγγίσουν, ἔστω καί μερικῶς, τὸ ἀπύθμενο πέλαγος τοῦ μυστηρίου τῆς ἀειπαρθενίας. Γι' αυτό, μαζί μέ τόν Βασίλειο Σελευκείας, Τήν ἱκετεύουν ή ίδια να τούς διδάξει την κατάδυση στα αθέατα βάθη του μυστηρίου τῆς θείας κυοφορίας Της.

''Πως να τολμήσω", σημειώνει ὁ Σελευκείας, "μέσα σ' αυτό το μυστήριο το μεγάλο να ερευνήσω το παρθενικό πέλαγος, ἐάν δέν μέ διδάξεις Σύ, ή Θεοτόκος -όπως ένα άπειρο κολυμβητή- νά ἀποδυθῶ τόν παλαιό ἄνθρωπο, πού φθείρεται ἀπό τίς ἐπιθυμίες τῆς ἁμαρτίας; Έπειτα τό στόμα τῆς διανοίας μου, ἀφοῦ πληρώσεις μέ ἔλεος, νά καταδυθῶ στο πέλαγος τοῦ μυστηρίου τῆς κυοφορίας Σου"[4].

Βεβαίως, οἱ ἅγιοι Πάντες -ἀκριβῶς ἐπειδή ἦσαν ἅγιοι- εἶχαν ἰσχυρή πνευματική δράση καί διέκριναν ότι ἡ Παναγία μας είλκυσε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἔγινε Πολυαγαπημένη καί Ποθητή στον μόνο Ποθητό εξαιτίας τῆς καθολικῆς ἁγιότητάς Της. Αυτήν τήν συνείδηση έχει καί ὁ ἱερός Δαμασκηνός, όταν στόν Α' του λόγο στο Γενέσιο -όπως τόν ὀνομάζει- ἐξυμνεῖ τήν Ἀειπάρθενο:

"Καρδία καθαρή καί ἀμόλυντη, πού βλέπει καί ποθεῖ τόν ἀόρατο Θεό. Σπλάγχνα, πού μέσα τους ἦλθε νά κατοικήσει ὁ ἀχώρητος, καί στῆθος, πού μέ τό γάλα του έτράφει ὁ Θεός, τό παιδίον  ̓Ιησοῦς. Πύλη τοῦ Θεοῦ παρθενική γιά πάντα. Χέρια, πού κράτησαν τό Θεό, καί γόνατα, πού ἔγιναν θρόνος ὑψηλότερος καί ἀπό τά Χερουβείμ. Μέ αυτό στερεώθηκαν τα "παράλυτα χέρια καί τά ἀδύνατα πόδια". Πόδια όδηγημένα, σάν τό φωτεινό λυχνάρι, ἀπό τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, τρέχουν ὄπισθεν Αὐτοῦ ἀνεπίστρεπτα, έως ότου καί τράβηξαν τόν Ποθητό σ' Αυτήν, πού Τόν ποθοῦσε. Μέ ὅλο τό εἶναι Σου (εἶσαι) δωμάτιο νυμφικό του Πνεύματος· πόλη τοῦ ζῶντος Θεοῦ, πού "εύφραίνουν τά ρεύματα τοῦ ποταμοῦ", τά κύματα δηλαδή τῶν χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Πεντάμορφη καί πολυαγαπημένη τοῦ Θεοῦ. Διότι, ἀφοῦ ἐξεπέρασε τά Χερουβείμ καί ἀνέβη υψηλότερα καί ἀπό τά Σεραφείμ, ἔγινε πραγματικά τοῦ Θεοῦ ἡ πολυαγαπημένη"[5].

 

---

[1] "Ω, τοῦ θαύματος! Ἡ Παρθένος μήτηρ γίνεται καί διαμένει παρθένος. Ορᾷς τήν καινοτομίαν τῆς φύσεως. Επί τῶν ἄλλων γυναικῶν ἐπεί παρ θένος ἐστι, μήτηρ οὐκ ἔστιν, ἐπεὶ δ' ἂν μήτηρ γένηται, τήν παρθενίαν οὐκ ἔχει. Ἐνταῦθα δέ τά δύο συνέδραμε κατά ταυτόν τά ὀνόματα. Ἡ γάρ αὐτή μήτηρ καί Παρθένος έστι, καί οὔτε ἡ Παρθενία τόν τόκον ἐκώλυσεν, οὔτε ὁ τόκος τήν παρθενίαν ἔλυσεν" (Ε.Π.Ε. 10,338).

 

[2] "Ο πάντων Δεσπότης καί Σωτήρ, βουλόμενος θεραπεῦσαι τό ἄλγος καί οἰκοδομῆσαι τό κατεστραμμένον, καί διορθῶσαι τό ήλαττωμένον, έπει· δή από γυναικός ὁ θάνατος εἰς τόν κόσμον κατῆλθεν, ἐκ γυναικός Παρθένου Αὐτός ἐγένετο, ἵνα τόν θάνατον ἐκκλείση καί τό ἐλλείπον πληρώσῃ καί τό ἠλαττωμένον τελειώση" (P.G. 42,753).

 

[3] "Ως πρός μέν τήν παρθενικήν φύσιν ούδ' ὅλως αἱ παρθενικαί πύλαι ήνεώχθησαν, βουλήσει τοῦ ἀρτίως κυοφορηθέντος κατά τό φάσκον περί αὐτοῦ ρητόν. Αὕτη ἡ πύλη τοῦ Κυρίου καί εἰσελεύσεται καί ἐξελεύσεται καί ἔσται κεκλεισμένη. Ώς πρός δέ τήν δύναμιν τοῦ τεχθέντος δεσπότου οὐδέν κέκλεισθαι τῷ Κυρίῳ, ἀλλά πάντα ἠνέωκται" (P.G. 39,248-249).

 

[4]  "Πῶς παρθενικού κατατολμήσω πελάγους καί βυθόν ἀνερευνήσω μυστηρίου μεγάλου, εἰ μή σύ μέ διδάξης, ή Θεοτόκος, οἷον τινά κολυμβη τήν ἄπειρον, ἀποδύσασθαι τόν παλαιόν ἄνθρωπον τόν φθειρόμενον κατά τάς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης; Εἶτα τό στόμα της διανοίας ἐλέους πληρώσασα πρός τό βάθος καταδύναι τῆς σῆς κυοφορίας" (P.G. 85, 436).

 

[5]  "Καρδία καθαρά καί ἀμόλυντος, ὁρῶσα καί ποθοῦσα Θεόν τόν ἀόρα τον. Γαστήρ ἐν ᾗ ὁ ἀχώρητος ᾤκησε, καί μαστοί γάλακτος ἐξ ὧν ἐτράφη Θεός, τό παιδίον Ἰησοῦς. Πύλη Θεοῦ ἀειπαρθενεύουσα, χεῖρες Θεοῦ φέρουσαι καί γόνατα θρόνος τῶν Χερουβείμ υψηλότερος, δι' ὧν ἴσχυσαν χεῖρες ἐνειμέναι καί γόνατα παραλελυμένα. Πόδες, ὡς λύχνω φωτός τῷ τοῦ Θεοῦ ποδηγούμενοι νόμῳ καί ὀπίσω αὐτοῦ ἀνεπιστρόφως τρέχοντες, έως πρός τήν ποθοῦσαν τόν ποθούμενον είλκυσαν. Ὅλη παστάς τοῦ Πνεύματος· ὅλη πόλις Θεοῦ ζῶντος, ἣν εὐφραίνουσι τοῦ ποταμοῦ τά ὁρμήματα, τῶν τοῦ Πνεύματος χαρισμάτων τά κύματα· όλη καλή, ὅλη πλησίον Θεοῦ. Αύτη γάρ ὑπεραναβᾶσα τά Χερουβείμ καί τά Σεραφείμ ύπεραρθεῖσα πλησίον Θεοῦ ἐχρημάτισεν" (Έλλ. Πατρολογία ΚΕΠΕ Τόμος 96,676).

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ 

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (2)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (3)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (4)

 ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (5)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (6)

 ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (7)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (8)

 ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (9)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (10)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (11)

 ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (12)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (13)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (14)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (15)

ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ (16)

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ (4ο ΜΕΡΟΣ)