Ο Πράσινος, ο Κόκκινος και ο Μέλας Πατριάρχης
Του κ. Παναγιώτου Κατραμάδου
H Ορθόδοξος Εκκλησία σήμερα βιώνει διχαστικές τάσεις, κρίνοντες τα γεγονότα με γνώμονα τι συμβαίνει εις τον διοικητικόν χάρτην.
Ο πάπας της Ανατολής εναντίον του πάπα του Βορρά
Δύο εμπερίστατα Πατριαρχεία, αυτά της Αντιοχείας και των Ιεροσολύμων, τελούν εις διακοπήν κοινωνίας δια δικαιοδοσιακά ζητήματα (δια το Κατάρ, το οποίον ισχυρίσθη και το Φανάρι ότι του ανήκει) και άλλα δύο πανίσχυρα, Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας, διέκοψαν την κοινωνίαν δια δικαιοδοσίαν της Ουκρανίας, αλλά αλληλοκατηγορούνται δια κακοδοξίας. Το πρώτον κατηγορεί την Μόσχαν ότι θέλει να καταστή «Τρίτη Ρώμη» και το δεύτερον τον κ. Βαρθολομαίον ότι είναι ο «Πάπας της Ανατολής».
Αι προσπάθειαι παρακάμψεως των κατηγοριών ήσαν εντελώς αφελείς. Ηκούσθη και προσφάτως από τον Σεβ. Σμύρνης π. Βαρθολομαίον εις το Βέλγιον, ο οποίος επανέλαβε το επιχείρημα του Σεβ. Ναυπάκτου, ότι δεν δύναται να υπάρξη «Τρίτη Ρώμη», διότι υπήρξε Ρώμη και «Νέα Ρώμη» αλλά όχι «Δευτέρα Ρώμη». Δηλαδή, αν η Μόσχα ωνομάζετο «Νεωτέρα Ρώμη», θα ελύετο το πρόβλημα; Επίσης είναι αντιφατικόν να κατηγορής κάποιον ότι επιθυμεί να καταστή «Τρίτη Ρώμη» και ταυτοχρόνως να υποστηρίζης ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξη «Τρίτη Ρώμη», επειδή δεν υπήρξε «Δευτέρα». Ομοίως αντιφατικόν είναι να αναγνωρίζης ότι ανεδείχθης εις «Νέαν Ρώμην» δια πολιτικούς αποκλειστικώς λόγους, αλλά ταυτοχρόνως να καταδικάζης το επιχείρημα αυτό, όταν το επικαλήται η Μόσχα.
Δεν διαφεντεύουν οι Πατριάρχαι
Τόσον το Φανάρι όσον και η Μόσχα υπογράφουν σύμφωνα ειρήνης με όλας τας παρακμιακάς θρησκείας του αιώνος τούτου, καίτοι ενδοορθοδόξως προξενούν ανηλεή πόλεμον. Αμφότερα τα Πατριαρχεία έχουν επιδοθή εις τον οικουμενισμόν, δια να συνενώσουν την χριστιανοσύνην έναντι της εκκοσμικεύσεως, ενώ θα είχε μεγαλυτέραν απήχησιν εις τον σύγχρονον κόσμον, εάν τα ίδια ωμονοούσαν. Η ηθική κατάπτωσις του παπισμού, όπου πρότριτα κατεδικάσθη δια κακουργήματα ο μέχρι πρότινος στενός σύμβουλος του Πάπα, παραδόξως δεν τους απωθεί…
Η ομόνοια προϋποθέτει την παραδοχήν της αληθείας, ότι δηλαδή έσφαλαν και τα δύο Πατριαρχεία: η Μόσχα διότι έπρεπε να είχε δώσει την ευχήν της, όταν η Εκκλησία της Ουκρανίας εζήτει αυτοκεφαλίαν και το Φανάρι να μη ανακατευθή καθόλου -και μάλιστα απομονωμένον από όλους- με αστείας προφάσεις περί παγκοσμίων υπερδικαιοδοσιών που δήθεν παρεχώρησεν εις αυτό η ιστορία προκειμένου να προασπισθή τα δίκαια της… Ουκρανίας!
Ακόμη όμως και Ιεράρχαι και θεολόγοι δεν έχουν αντιληφθή ότι Φανάρι και Μόσχα «μαλώνουν σε ξένο αχυρώνα», όπως λέει ο θυμόσοφος λαός, διότι αφ’ ης στιγμής κάποια Εκκλησία υποβάλη το αίτημα της αυτοκεφαλίας, το ζήτημα έχει λήξει. Κάθε Εκκλησία έχει κεφαλή της τον Χριστόν και όχι κάποια «μητέρα» Εκκλησία. Δεν δύναται κανείς να παρακάμψη τον αδέκαστον Κανόνα περί της μεταβολής εκκλησιαστικών καταστάσεων συμφώνως προς τα πολιτικά όρια, ούτε βεβαίως να καταπιέζης με τεχνητούς τρόπους ανεξάρτητα κράτη. Αυτό όμως εις καμίαν περίπτωσιν δεν δικαιολογεί πραξικοπηματικού τύπου εισπήδησιν, η οποία όζει φασισμού και θέτει βόμβα εις τα θεμέλια της Εκκλησίας.
Κάθε Εκκλησία από την στιγμήν που ζητεί αυτοκεφαλίαν είναι και αυτοκέφαλος, διότι αυτό ήτο ανέκαθεν το σύστημα της Εκκλησίας, κάθε μητροπολιτική σύνοδος να είναι αυτοδιοίκητος και μόνον ως δευτεροβάθμιον δικαστήριον να χρησιμοποιήται η μείζων Σύνοδος της Επαρχίας. Αυτό ήτο το «έκκλητον», που διαστρεβλώνεται σήμερον ως υπερόριον αποκλειστικόν δικαίωμα του Κωνσταντινουπόλεως!
Εκδίκησις και αντεκδικήσεις
Αυτήν την στιγμήν επικρατεί ένας άκρατος «ρεβανσισμός». Όσα είχε δηλώσει εις εφημερίδα ο Σεβ. Γαλλίας, ότι δηλ. το Ουκρανικόν αυτοκέφαλον θα μειώση την επιρροήν της Μόσχας, υπονοών ότι μεταξύ των κινήτρων του Φαναρίου ήτο η εκδίκησις δια την μη προσέλευσιν της Ρωσίας εις το αποτυχημένον Κολυμβάριον, επεβεβαιώθησαν την 1ην Μαρτίου από την απαντητικήν επιστολήν που απέστειλεν ο Κωνσταντινουπόλεως προς τον Πατριάρχην Αντιοχείας. Εκεί αναφέρει ότι άδικα αιτείται τώρα ο Αντιοχείας Πανορθόδοξον, καθώς απουσίασεν από το Κολυμβάριον! Εκφράζει επίσης την απαισιοδοξίαν ότι και να συγκληθή Πανορθόδοξος Σύνοδος θα διαπιστωθή μόνον η διαφωνία τους.
Η απαισιοδοξία αυτή σημαίνει έλλειψιν εμπιστοσύνης εις την διακυβέρνησιν της Εκκλησίας υπό του Χριστού και απιστία προς την δράσιν του Αγίου Πνεύματος εις Σύνοδον, όταν αυτή λειτουργή ελευθέρως και όχι δια μεθοδεύσεων. Βεβαίως όλα αποτελούν «προφάσεις εν αμαρτίαις», διότι δεν είναι μονάρχης ο Κωνσταντινουπόλεως να αποφασίζη εκείνος αντί των Ορθοδόξων Εκκλησιών το αν και πότε θα συγκληθή Σύνοδος. Η πλειονότης αποφασίζει και όχι ένας!
Ωστόσον και η Μόσχα οξύνει την αντιπαράθεσιν δια τούτο και προέβη εις δημιουργίαν Ι. Μητροπόλεων εις την Άπω Ανατολήν με την ιδίαν ακριβώς «απάθειαν», την οποίαν επέδειξε το Φανάρι προ διμήνου καταργών την Εξαρχίαν των παροικιών Δυτικής Ευρώπης της ρωσικής παραδόσεως.
Οι «Φραγκοπατέρες» των εθνών
Αι συγκρούσεις κατά το Σχίμα του 1054 δεν εδίδαξαν κανένα; Τότε ο Πάπας, όπως και σήμερα ο «Πάπας της Ανατολής», ήγειρε ζήτημα συγκεντρωτικής εξουσίας εφ’ όλης της Εκκλησίας παραθεωρών το συνοδικόν σύστημα, ενώ διεκήρυσσεν ότι η παπική έδρα δεν κρίνεται από κανένα! Αι ρίζαι της αποκλίσεως βεβαίως ευρίσκοντο τρεις αιώνας ενωρίτερον, όταν ο Πάπας είχε προσδεθή εις το άρμα της φραγκικής εξουσίας, μιας αδυσωπήτου πολιτικής, η οποία μετέτρεψε την Εκκλησίαν εις όχημά της.
Τα ίδια συμβαίνουν και σήμερα. Φανάρι και Μόσχα έχουν προσδεθή εις την πολιτικήν των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Είναι λίαν χαρακτηριστικόν των πολιτικών παρεμβάσεων ότι εις συνέντευξιν τύπου την 20ην Δεκεμβρίου ο Βλαντιμίρ Πούτιν εδήλωσεν ότι «τα χρήματα και η αμερικανική ενθάρρυνση αποτέλεσαν κλειδί για την απόφαση του Βαρθολομαίου να στηρίξει την αυτοκεφαλία στην Ουκρανία». Παραλλήλως αι ΗΠΑ εκτός ότι προέβησαν εις τρεις ανακοινώσεις υπέρ της ψευδοαυτοκεφαλίας, ο πρέσβυς των ΗΠΑ κ. Πάιατ εδήλωσε μόλις την 2αν Μαρτίου από τους Δελφούς ότι «η επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης είναι κομμάτι ενίσχυσης της θέσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην «υπαρξιακή μάχη» που έχει ξεκινήσει μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Μόσχας». Μήπως εννοεί ότι πρόκειται περί αλληλοεξοντώσεως;
Η διαφορά βεβαίως Πατριαρχείου Μόσχας με Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως είναι ότι οι πρώτοι ευρίσκονται εις ομόδοξον χώραν και τουλάχιστον ακολουθούν τα συμφέροντα της πατρίδος των, εις αντίθεσιν με το Φανάρι που ποδηγετείται από το υπερατλαντικόν κέντρον της μασωνίας που πάντοτε αντιμετώπιζε την Ελλάδα ως προσωπικόν του προτεκτοράτον.
Να αναλάβουν πρωτοβουλίας
Τα υπόλοιπα Πατριαρχεία και αι Αρχιεπισκοπαί παρακολουθούν με αμηχανίαν τα τεκταινόμενα και αποτείνονται εις το Φανάρι αιτούντα Πανορθόδοξον. Πως είναι δυνατόν να αναμένουν λύσιν από εκείνους που εδημιούργησαν το πρόβλημα; Συμβαίνει εις τα εκκλησιαστικά ο,τι και εις τα πολιτικά: ψηφίζουν δια σωτήρας τους ολετήρας της χώρας, αντί να στραφούν εις νέας προσωπικότητας και παρατάξεις.
Βεβαίως δεν υπάρχει άλλη διέξοδος εις την Ορθοδοξίαν εκτός από την ενεργοποίησιν του συνοδικού συστήματος εις οικουμενικήν κλίμακα. Αυτό όμως σημαίνει κινητοποίησιν όλων των Εκκλησιών δι’ αυτήν την σύγκλησιν και όχι να «κρέμωνται από τα χείλη» του Κωνσταντινουπόλεως. Εις την θεωρίαν λέγουν όλοι ότι δεν έχομεν πάπαν εις την Ορθοδοξίαν, αλλά εις την πράξιν συμβαίνει εντελώς το αντίστροφον.
Η σημερινή παθητική στάσις αναμονής δεν είναι εκκλησιολογικώς ορθή, διότι κατά βάθος προδίδει ότι αι Εκκλησίαι σκέπτονται πως το πρόβλημα αφορά μόνο τους δύο (Φανάρι – Μόσχα) και όχι ολόκληρον το σώμα της Εκκλησίας. Αδιαμφισβήτητα, δεν επιθυμούν να έλθουν εις διένεξιν είτε με τον ένα είτε με τον έτερον, διότι αι καλαί σχέσεις –δυστυχώς- με τα κέντρα εξουσίας είναι πολυτιμότεροι της αληθείας ως αποδεικνύεται…
Δεν πρέπει να θεωρήσωμεν μικροτέραν αιτίαν το γεγονός ότι έχει επικρατήσει και η ασύγγνωστα εσφαλμένη άποψις ότι δεν δύναται να συγκληθή Πανορθόδοξος, εάν δεν την συγκαλέση ο Κωνσταντινουπόλεως. Καίτοι αυτό δεν ερείδεται επί κανενός Κανονικού θεμελίου ως αποδεικνύουν πάμπολλαι Σύνοδοι, επικρατεί αύτη ως κυρίαρχος αντίληψις, η οποία μάλλον οφείλεται εν μέρει εις την προπαγάνδα των Φαναριωτών και εν μέρει εις το γενικόν σύνδρομον αδρανείας που προεκλήθη μεταβυζαντινά από την απουσίαν του Αυτοκράτορος, όπου ο,τιδήποτε ανεφέρετο εις αυτήν την μόνην αρχήν.
Να διαδοθή παντού και να καταστή συνείδησις ότι: είναι εις την ευχέρειαν εκάστου Προκαθημένου να διενεργήση κύκλον επαφών δια Πανορθόδοξον. Κάθε αίτημα Πανορθοδόξου δεν είναι δυνατόν να κρίνεται με το ποίαν στάσιν εκράτησε κάποια Εκκλησία εις το Κολυμβάριον. Κάθε περίπτωσις είναι μοναδική και αναδύεται εντός νέων πραγματικών εκκλησιαστικών δεδομένων. Άλλωστε η αποτυχία του Κολυμβαρίου δεν δύναται να αποδοθή, όσον και αν το επιθυμούν κάποιοι, δια να αποσείσουν από επάνω τους τας ευθύνας (σημειωθήτω ότι ακριβής οικονομικός απολογισμός δεν έχει δοθή από τους ιθύνοντας…), μόνον εις την Ρωσίαν, αλλά εις το γεγονός της εξαπατήσεως του Αγίου Πνεύματος, εφ’ όσον εμεθόδευσαν Σύνοδον τόσον με προειλημμένας αποφάσεις όσον και Ιεράρχας «μαριονέττας» άνευ ψήφου και λόγου! Μάλιστα μερικούς εξ αυτών ανεζήτουν εις Αθήνας, δια να υπογράψουν εκ των υστέρων…
Πατριάρχαι της Αποκαλύψεως;
Πολλοί λέγουν ότι ζώμεν αποκαλυπτικάς σκηνάς, αφού πράγματι όσα συμβαίνουν τα τελευταία έτη εις την εκκλησιαστικήν και την πολιτικήν ζωήν είναι πρωτοφανή. Ανατρέχοντες εις την Αποκάλυψιν του Ιωάννου αναγινώσκομεν δια τέσσαρας ίππους μετά ιππέων. Ο εις είναι ο «χλωρός» και ο αναβάτης του ο Θάνατος, κάτι που μας ενεθύμισε τον αποκαλούμενον «πράσινον» Πατριάχην και την πνευματικήν νέκρωσιν του Φαναρίου. Ο έτερος είναι ο «ίππος πυρρός» και ο αναβάτης αυτού κρατά μάχαιραν που συμβολίζει τον πόλεμον, φέρων εις τον νουν το Πατριαρχείον Μόσχας που φέρει τα στίγματα της «κόκκινης πλατείας». Ο τρίτος είναι ο «μέλας» και ο αναβάτης του κρατά ζυγαριά, που συμβολίζει τον λιμόν. Απευθείας η σκέψις μας περιεπλανήθη εις τον Πατριάχην της «μαύρης Ηπείρου», που θα ηδύνατο να παρέμβη ως «κριτής της Οικουμένης», αλλά αντ’ αυτού αφήνει την Ορθοδοξίαν εις λιμώττουσαν κατάστασιν. Οι τρεις αυτοί βαρύνονται με βαρυτάτας κατηγορίας δια την οικουμενικήν κατάστασιν.
Υπάρχει όμως και ο «λευκός ίππος», ο οποίος κρατά τόξον. Ποίος θα είναι ο Προκαθήμενος που θα βγάλη τα βέλη από την φαρέτραν; Δι’ αυτόν εγράφη ότι «εδόθη αυτώ στέφανος, και εξήλθε νικών και ίνα νικήση» δια την Εκκλησίαν.
και