Ημερίδα για το Filioque στη θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βέρνης

Η θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βέρνης με πρωτοβουλία του Τμήματος Ευαγγελικής Θεολογίας διοργάνωσε επιστημονική ημερίδα στα πλαίσια του καθιερωμένου στην Ελβετία θεσμού της συνάντησης των πέντε πανεπιστημιακών πόλεων, ήτοι της Βασιλείας, της Βέρνης, της Ζυρίχης, του Φριβούργου και της Λουκέρνης (Societas Pentapolitana). Η ημερίδα, η οποία οργανώθηκε από την έδρα Ιστορίας της Αρχαίας Εκκλησίας και Ιστορίας των Δογμάτων υπό τον καθηγητή κ. Martin George, αφορούσε στο ακανθώδες και πολυεδρικό ζήτημα της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος. Τίτλος της ενδιαφέρουσας αυτής συνάντησης ήταν «Η Τριαδική Θεολογική διδασκαλία και το Filioque στην αντιπαράθεση Ανατολής και Δύσης τον 9ο αιώνα». 

Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο διακεκρίμενος Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γοτθίγγης (Göttingen) Peter Gemeinhardt καθώς και ο Δρ. Θεόδωρος Αλεξόπουλος επιστημονικός βοηθός του φίλα διακείμενου προς την ορθόδοξη λατρευτική Παράδοση, ελλογιμώτατου καθηγητή κ. Martin George, ο οποίος είχε και την κεντρική επιμέλεια της διοργάνωσης. Τους συνέδρους καλοσώρισε ο Κοσμήτωρ της θεολογικής Σχολής της Βέρνης καθηγητής της νεότερης Εκκλησιαστικής  Ιστορίας κ. Martin Sallmann. Mεταξύ των πολλών ερευνητών συμμετείχαν καί ηχηρά ονόματα του κλάδου της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και της Οικουμενικής κίνησης, όπως οι Martin Wallraff (Basel) μαζί με τον Έλληνα βοηθό του Νικόλαο Μαρινίδη, Urs von Arx (Bern), Angela Berlis (Bern), Franz Mali (Fribourg) καθώς και ο διακεκριμένος φιλόλογος και λάτρης της αρχαίας κλασσικής και νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης καθηγητής κ. Arnd Kerkhecker. Χρήζει επίσης ιδιαίτερης μνείας το γεγονός ότι στην ημερίδα παρέστησαν και προσωπικότητες της ελβετικής πολιτικής σκηνής, όπως οι Δρ. Viktor Baumeler και Δρ. Anton Schwingruber από την κυβέρνηση του καντονίου της Λουκέρνης. 

Τα θέματα τα οποία αναπτύχθηκαν εκτενώς από τους δύο ομιλητές ήταν τα κάτωθι: 1) Ο Gottschalk von Orbais  και η καρολίνεια τριαδική θεολογία.  2) Η εξ απόψεως θεολογικής, φιλοσοφικής και εκκλησιολογικής αναίρεση του Filioque από τον ιερό Φώτιο. Ο πρώτος ομιλητής εισήγαγε το στη συντριπτική του πλειοψηφία δυτικό ακροατήριο στην αναφυείσα τον 9ο αιώνα στη δύση οξεία  διαμάχη μεταξύ των Hinkmar von Reims  και Gottschalk von Orbais σχετικά με τον χρησιμοποιούμενο από τον δεύτερο θεολογικό όρο‚trina deitas‘.

Στόχος του δεύτερου ομιλητή ήταν να καταστήσει στους ειδικούς της ανωτέρω πολυσύνθετης θεματικής ευκρινείς και κατανοητές τις ενστάσεις της ορθοδόξου θεωρήσεως κατά της αυθαίρετης προσθήκης του Filioque στο σύμβολο της Πίστεως με βάση ένα από τα σημαντικότερα αντιρρητικά κείμενα του 9ου αιώνα, την Περί του Αγίου Πνεύματος Μυσταγωγία του περιώνυμου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Φωτίου, του οποίου η σκέψη δεν είναι ευρέως γνωστή στους προτεσταντικούς θεολογικούς κύκλους. Η ημερίδα στέφθηκε από μεγάλη επιτυχία όχι μόνο ένεκα της μεγάλης συμμετοχής ειδικών του χώρου της Εκκλ. Ιστορίας και της Δογματικής, αλλά και επειδή υπήρξε εκτενέστατη συζήτηση και εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων μεταξύ των ερευνητών προς αναζήτηση μιας κοινά αποδεκτής λύσης σ’ ένα θεολογικό πρόβλημα οικουμενικού ενδιαφέροντος, το οποίο όμως παραμένει δυστυχώς άλυτο εδώ και αιώνες και αποτελεί ένα από τα βασικά εμπόδια για την πολυπόθητη επανένωση των εκκλησιών. Οι περισσότεροι εκ των συνέδρων συνταχθήκαν με την άποψη ότι μία σταθερή βάση για την επιτεύξη μελλοντικής σύγκλισης πάνω στο ζήτημα του Filioque συνιστούν οι αποφάσεις της φωτιανής συνόδου του 879/80, ό,τι δηλαδή υπεγράφη από κοινού και συνομολογήθηκε από τίς δύο εκκλησίες. Μετά το πέρας της ημερίδας οι σύνεδροι ξεναγήθηκαν από τους διοργανωτές και τον ομότιμο καθηγητή Rudolf Dellsperger στον καθεδρικό ναό της πόλης της Βέρνης.

ΠΗΓΗ ''amen.gr''