Ο Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, ένας από
τους μεγάλους πατέρες της ερήμου, μίλησε με βαθύτητα για την πνευματική φλόγα που
ανάβει μέσα στην καρδιά του ανθρώπου όταν
δέχεται τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Ο ίδιος, μέσα από προσευχή, άσκηση και αδιάκοπο
αγώνα, έγινε μάρτυρας της δύναμης που έχει αυτή η φλόγα να μεταμορφώνει τον άνθρωπο
σε παιδί του Θεού, όμως ο ίδιος προειδοποίησε με καθαρότητα. Η φλόγα αυτή δεν σβήνει
μόνο από μεγάλες πτώσεις ή ανοιχτές αμαρτίες, αλλά και από κάτι που μοιάζει αθώο,
από την καθημερινότητα που μας απορροφά, από τις έγνοιες, τις μέριμνες και τη ρουτίνα.
Ο διάβολος, πονηρός και υπομονετικός, δεν χρειάζεται πάντα να σπρώξει τον άνθρωπο
σε βαριές αμαρτίες, του αρκεί να τον κοιμήσει
μέσα στη φθορά του συνηθισμένου.
Η καθημερινότητα είναι γεμάτη με ανάγκες,
εργασία, οικογένεια, οικονομικά, υποχρεώσεις, κοινωνικές σχέσεις. Όλα αυτά δεν είναι
από μόνα τους κακά. Ο ίδιος ο Θεός μας έβαλε να ζούμε μέσα στον κόσμο και να διαχειριζόμαστε
τα πρακτικά της ζωής, όμως, το πρόβλημα αρχίζει όταν αυτά γίνονται το κέντρο, όταν
καταλαμβάνουν όλη την καρδιά και το νου, αφήνοντας μηδαμινό χώρο
για τον Χριστό. Τότε η πνευματική φλόγα που κάποτε άναψε μέσα μας αρχίζει να αδυνατίζει,
σαν κερί που το φυσάει αέρας. Δεν σβήνει με μιας, αλλά σταδιακά μέχρι που μένει
μόνο στάχτη.
Ο Άγιος Μακάριος εξηγούσε ότι η ψυχή
μοιάζει με ένα σπίτι γεμάτο φως. Όταν μπει μέσα το Άγιο Πνεύμα, όλα φωτίζονται και
ζεσταίνονται, αλλά αν ο άνθρωπος δεν προσέξει, αφήνει μικρές χαραμάδες ανοιχτές,
από όπου μπαίνει η σκόνη και η σκοτεινιά του κόσμου. Η αμέλεια στην προσευχή, η
αδιαφορία για την εκκλησία, η αργή χαλάρωση στην νηστεία και στην μετάνοια, όλα
αυτά ανοίγουν την πόρτα στην ψυχρότητα. Έτσι ο διάβολος, χωρίς να κάνει κάτι θεαματικό,
σιγά σιγά σβήνει τη φλόγα.
Ο Χριστός προειδοποίησε ότι δεν θέλει
χλιαρούς μαθητές: «Είθε να ήσουν ψυχρός ή ζεστός», λέει κατά την Αποκάλυψη, γιατί
ο χλιαρός είναι εκείνος που έχει χάσει την εγρήγορση. Η χλιαρότητα είναι το μεγάλο
όπλο του διαβόλου μέσα στην καθημερινότητα. Δεν σε κάνει φανερά εχθρό του Χριστού,
ούτε σε σπρώχνει αμέσως στην αθεΐα, σε αφήνει να ζεις σαν να είσαι πιστός, αλλά
χωρίς τη φωτιά, και ένας χριστιανός χωρίς φωτιά είναι ήδη μισός νεκρός.
Η καθημερινότητα μας δοκιμάζει με μικρές
μάχες. Ο ένας παρασύρεται από την αγωνία για το αύριο, ο άλλος πνίγεται μέσα σε
υποχρεώσεις, άλλος κυνηγάει τα υλικά αγαθά και τη διασκέδαση. Όλα αυτά δεν χρειάζεται
να καταστρέψουν εξωτερικά τον άνθρωπο για να σβήσουν την πίστη του, αρκεί να του
κλέψουν τον χρόνο και την προσοχή που θα έδινε στο Θεό. Και έτσι, χωρίς να το καταλάβει,
ξυπνά μια μέρα και νιώθει πως ο Θεός είναι μακρινός, ξένος, σαν κάποιος που πέρασε
από τη ζωή του και χάθηκε.
Ο Άγιος Μακάριος μιλούσε για το μυστήριο
της εσωτερικής φλόγας, η οποία ανάβει με τη μετάνοια και τη συνεχή επίκληση του
Χριστού. Έλεγε πως η ψυχή πρέπει να μοιάζει με δάδα που καίει και ότι αυτή η φωτιά
τρέφεται με την προσευχή, την ταπείνωση, την ευχαριστία και την κοινωνία με το
Θεό. Όταν όλα αυτά τα αφήσουμε να αδυνατήσουν, τότε η καθημερινότητα βρίσκει έδαφος
να μας πλήξει.
Δεν είναι τυχαίο ότι τόνιζαν την ανάγκη
της μνήμης του Θεού μέσα σε κάθε πράξη. Ο Άγιος Μακάριος και οι άλλοι αναχωρητές
ήξεραν πως δεν μπορεί κανείς να προσεύχεται μόνο λίγα λεπτά την ημέρα και να περιμένει
να κρατήσει άσβεστη τη φλόγα. Χρειάζεται να ενώνεται η προσευχή με την καθημερινή
ζωή. Να θυμόμαστε τον Χριστό στο φαγητό, στη δουλειά, στην οικογένεια, όπως το λάδι
τροφοδοτεί το λυχνάρι, έτσι και η μνήμη του Θεού τροφοδοτεί την καρδιά.
Η παγίδα της καθημερινότητας είναι ότι
φαίνεται ακίνδυνη. Ο διάβολος ξέρει πως ένας πιστός μπορεί να αντισταθεί σε μια
μεγάλη και ξεκάθαρη αμαρτία, αλλά δύσκολα αντιστέκεται στο σιγανό ρεύμα που τον
παρασύρει μέρα με τη μέρα. Έτσι, το να αφήσουμε την προσευχή μας για αργότερα, το
να αναβάλουμε τη μετάνοια, το να ξεχνάμε τη μελέτη του Λόγου του Θεού, όλα αυτά
χτίζουν μια συνήθεια λήθης και η λήθη του Θεού είναι ο πρώτος θάνατος της ψυχής.
Η μάχη δεν είναι μόνο ατομική, αλλά
και εκκλησιαστική. Ο Άγιος Μακάριος μιλούσε για την ανάγκη του χριστιανού να μένει
ενωμένος με το σώμα της εκκλησίας, γιατί εκεί ανανεώνεται η φλόγα. Στη Θεία Λειτουργία,
στη Θεία Κοινωνία, στα Μυστήρια, η ψυχή ξαναπαίρνει δύναμη. Αν ο άνθρωπος αποκοπεί
από αυτά, τότε η καθημερινότητα γίνεται πιο δυνατή από τη χάρη μέσα του.
Η φωτιά του Αγίου Πνεύματος δεν είναι κάτι που διατηρείται χωρίς αγώνα. Χρειάζεται
αγρυπνία, όπως είπε ο Χριστός στους μαθητές του. Γρηγορείται και προσεύχεσθε. Ο
Άγιος Μακάριος βίωνε ότι η προσευχή είναι μάχη, όχι άνεση. Είναι αγώνας να κρατηθεί
η καρδιά στραμμένη στον Χριστό, ενώ όλα γύρω φωνάζουν να την αποσπάσουν. Όποιος όμως μένει πιστός
σε αυτόν τον αγώνα, βλέπει ότι η φλόγα δεν σβήνει, αλλά δυναμώνει.
Ο διάβολος θέλει να μας κάνει να πιστέψουμε
ότι η ζωή είναι μόνο αυτό που φαίνεται. Εργασία, κέρδη, απολαύσεις, μικρές χαρές
και λύπες, αλλά ο Άγιος Μακάριος, όπως και όλοι οι Άγιοι, έβλεπαν ότι ο αληθινός
σκοπός είναι η ένωση με τον Χριστό. Όταν το καταλάβουμε αυτό, τότε η καθημερινότητα
παύει να είναι παγίδα και γίνεται πεδίο αγιασμού. Η δουλειά μας γίνεται ευχαριστία,
οι δυσκολίες μας γίνονται σταυρός που μας ενώνει με τον Χριστό, οι σχέσεις μας γίνονται
ευκαιρίες αγάπης. Έτσι η φλόγα όχι μόνο δεν σβήνει, αλλά δυναμώνει.
Ο άνθρωπος καλείται να απαντήσει καθημερινά:
θα αφήσω τον διάβολο να σβήσει τη φλόγα μου ή θα την τροφοδοτήσω με τη χάρη; Η επιλογή
δεν είναι θεωρητική αλλά πρακτική. Σημαίνει να βρίσκω χρόνο για προσευχή, έστω λίγη
αλλά με καρδιά. Να συγχωρώ εκεί που μου είναι δύσκολο, να επιστρέφω συχνά στη μετάνοια,
να πλησιάζω τα μυστήρια της Εκκλησίας, να αρνούμαι τον εγωισμό και την άνεση που
με κάνουν χλιαρό.
Ο Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος μας θυμίζει
ότι η ψυχή δεν μπορεί να ζήσει χωρίς φωτιά. Αν δεν καίγεται για τον Χριστό, τότε
θα καίγεται από τον κόσμο. Ο διάβολος θέλει να μας σβήσει με τη ρουτίνα, με την
απάθεια, με την αργή διάβρωση της καθημερινότητας, μα ο Χριστός μας καλεί να μείνουμε
άγρυπνοι, να τρέφουμε τη φλόγα με την προσευχή, τη μετάνοια και την κοινωνία μαζί
Του. Το ερώτημα είναι απλό αλλά αιώνιο. Θα Του χαρίσουμε τη φλόγα μας ή θα την κρατήσουμε
ζωντανή, ώστε όταν έρθει ο νυμφίος να μας βρει με τις λαμπάδες αναμμένες;
''ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου