ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗ: Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ (ΚΓ' ΜΕΡΟΣ)

Ο Γρηγόριος Ευστρατιάδης (1864-1950) υπήρξε νομικός, εκδότης και βουλευτής. 

Επί σειρά ετών υπήρξε εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας ''ΣΚΡΙΠ'' της Αθήνας. 

Το ''ΣΚΡΙΠ'' αμέσως μετά την ημερολογιακή καινοτομία του 1924 τάχθηκε 

κατά του συνόλου των νεωτερισμών, που εισήγαγαν στο σώμα της Εκκλησίας 

ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης. 

Φιλοξενούσε 

στις σελίδες του το σύνολο σχεδόν των ανακοινώσεων της ''Ελληνικής Εκκλησιαστικής Κοινότητας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών'', 

δημοσίευε

 -με εμπεριστατωμένα ρεπορτάζ- όλες τις ειδήσεις για τις διώξεις των χιλιάδων αποτειχισμένων ''Παλαιοημερολογιτών'' 

και παρουσίαζε άρθρα αντινεωτεριστικά και κατά της κίνησης για την ''Ένωση των Εκκλησιών'', 

όπως ονομαζόταν τότε η οικουμενική κίνηση. 

Το βιβλίο του ''Η Πραγματική Αλήθεια περί του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου'' δημοσιεύθηκε 

υπό την μορφή 

συνεχιζόμενων άρθρων τον Μάρτιο του 1928 και αποτέλεσε

 μια εμπεριστατωμένη δημοσιογραφική και θεολογική εργασία για το ημερολογιακό σχίσμα. 

Το περισσότερο -ίσως- ενδιαφέρον 

στο βιβλίο αυτό παρουσιάζει το γεγονός, 

ότι επιχειρήθηκε η προσέγγιση των δρώμενων της ημερολογιακής καινοτομίας 

και

μέσα από το πληροφοριακό φάσμα της δημοσιογραφίας και εύλογα η επικαιρότητα ζωντανεύει ιδεατά 

στα ''πέτρινα'' αυτά χρόνια του Μεσοπολέμου, προσφέροντας στον αναγνώστη διαδραστικά τον επίκαιρο και ζωντανό παλμό των γεγονότων!

Γιώργος  Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

ΚΓ' Μέρος

Διά να κατανοηθή ευκόλως, ότι δεν είναι τι ασήμαντον και επουσιώδες από εκκλησιαστικής και θρησκευτικής απόψεως -ως ηθέλησε να παραστήση ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών- η μεταβολή του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου, αλλά σοβαρωτάτη ανατρεπτική καινοτομία, θίγουσα τον Πασχάλιον κύκλον και προσκρούουσα εις αυτήν την Ορθοδοξίαν και τους περί εκκλησιαστικής τάξεως κανόνας, πρέπει να εκθέσωμεν, πως έχουσι σήμερον μετά την εφαρμογήν του νέου Ημερολογίου τα του Πασχαλίου και, πως θα είχον αν δεν εγίνετο η μεταβολή. 

Εάν λάβωμεν υπ' όψει το ενεστώς έτος 1928, το Πάσχα συμπίπτει την 2 Απριλίου (κατά το Παλαιόν Ημερολόγιον), ήτις λόγω της προσθήκης των 13 ημερών του εφαρμοσθέντος νέου ημερολογίου αντιστοιχεί προς την 15 Απριλίου. Η θέσις λοιπόν του Πάσχα δεν μετεβλήθη. Διά τούτο δεν έχομεν Πάσχα την 8ην Απριλίου, ότε θα έχουν και οι καθολικοί, αλλά την 15ην Απριλίου, ήτις είναι αυτή η 2α Απριλίου του παλαιού Ημερολογίου. Αλλ' ακριβώς, διότι δεν μετεβλήθη το Πάσχα και μετεβλήθη κατά τα λοιπά συμφώνως προς το Πολιτικόν και το Εκκλησιαστικόν ημερολόγιον, ακριβώς διά τούτο επήλθε πλήρης αναστάτωσις εις τα του Πασχαλίου και ανατροπή της κρατούσης Εκκλησιαστικής τάξεως. 

Κατά τα κρατούντα εν τη Εκκλησία, μετά την Κυριακήν του Πάσχα έπονται οκτώ Κυριακαί, των οποίων η τελευταίαια, η 8η είναι των Αγ. Πάντων. Είναι η Κυριακή αύτη ο πρώτος σταθμός του Πασχαλίου κύκλου. Από τις Κυριακές των Αγίων Πάντων άρχεται άλλη σειρά Κυριακών μέχρι της Κυριακής της προ της Υψώσεως του Σταυρού, ήτις αποτελεί τον δεύτερον σταθμόν. Καθ' όλας τας Κυριακάς ταύτας είναι εκ των προτέρων διαγεγραμμένοι ιδιαίτεροι τυπικοί κανόνες, οίτινες τηρούνται υπό όλων των ορθοδόξων Εκκλησιών σχετικώς με τας ιεράς Ακολουθίας, τας περικοπάς των αναγιγνωσκομένων Ευαγγελίων, των Αποστολικών Πράξεων, τους ήχους των υμνωδών, τα διάφορα τροπάρια, τας καταβασίας, τους αίνους, κ.λ.π. 

Τούτων τεθέντων, ας ίδωμεν, αν εκ της μεταβολής μεν του Ημερολογίου, της μη μεταβολής δε του Πάσχα, επέρχεται μεταβολή εις το Κυριακοδρόμιον και το Πασχάλιον. Η Κυριακή των Αγίων Πάντων εφέτος, αν δεν μετεβάλλετο το Εκκλησιαστικόν ημερολόγιον θα συνέπιπτε την 28ην Μαίου, διότι είναι, ως είπομεν η 8η Κυριακή μετά την εορτήν του Πάσχα, όπερ θα ήτο την 2 Απριλίου. Σήμερον μετά την μεταβολήν, η Κυριακή των Αγίων Πάντων θα συμπέση την 10ην Ιουνίου. Μέχρι της ημέρας ταύτης, ουδεμία επέρχεται μεταβολή εις τον κύκλον του Πασχαλίου. 

Από της Κυριακής, όμως των Αγίων Πάντων μέχρι της Κυριακής, της προ υψώσεως του Σταυρού 14 Σεπτεμβρίου κατά την Εκκλησιαστικήν τάξιν και το τυπικόν της Εκκλησίας, εάν δεν εγίνετο η μεταβολή του Εκκλησιαστικού ημερολογίου, έπρεπε να μεσολαβήσουν 15 Κυριακαί, ήτοι μετά την 28 Μαίου (Κυριακήν των Αγίων Πάντων) η 4 Ιουνίου, η 11 Ιουνίου, η 18 Ιουνίου, η 25 Ιουνίου, η 2 Ιουλίου, η 9 Ιουλίου, η 16 Ιουλίου, η 23 Ιουλίου, η 30 Ιουλίου, η 6 Αυγούστου, η 13 Αυγούστου, η 20 Αυγούστου, η 27 Αυγούστου, η 3 Σεπτεμβρίου, η 10 Σεπτεμβρίου. 

Αλλ' ήδη, μετά την μεταβολήν από της Κυριακής των Αγίων Πάντων, ήτις ως είπομεν συμπίπτει την 10 Ιουνίου κατά το σημερινόν ημερολόγιον, μέχρι της Κυριακής της προ υψώσεως του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου) μεσολαβούν όχι 15 Κυριακαί, αλλά μόνον 13 Κυριακαί. Ήτοι μετά την 10 Ιουνίου (Κυριακήν των Αγίων Πάντων), η 17 Ιουνίου, η 24 Ιουνίου, η 1 Ιουλίου, η 8 Ιουλίου, η 15 Ιουλίου, η 22 Ιουλίου, η 29 Ιουλίου, η 5 Αυγούστου, η 12 Αυγούστου, η 19 Αυγούστου, η 26 Αυγούστου, η 2 Σεπτεμβρίου, η 9 Σεπτεμβρίου. 

Δύο Κυριακαί επομένως, καθ' ας είναι καθιερωμέναι υπό της Εκκλησίας από αιώνων, ωρισμέναι ακολουθίαι εσπερινού, όρθρου, λειτουργίας, συνδεόμεναι με τους διάφορους εκκλησιαστικούς ήχους, και καθ' ας είναι θεσπισμέναι ωρισμέναι περικοπαί Ευαγγελίων και Αποστολικών επιστολών, δύο λέγομεν Κυριακαί εξοστρακίζονται εκ του Πασχαλίου κύκλου αυθαιρέτως, αντικανονικώς, αντορθοδόξως, αντεκκλησιαστικώς. 

Είναι τούτο ή δεν είναι ανατροπή τελεία της Εκκλησιαστικής τάξεως, των εκκλησιαστικών κανόνων και των παραδόσεων της Εκκλησίας; Η αυτή ανατροπή επέρχεται εις τα Κυριακοδρόμια από της Κυριακής, της μετά την Ύψωσιν του Σταυρού, μέχρις της Κυριακής μετά τα Φώτα και έκτοτε μέχρι της ενάρξεως του Τριωδίου. Κατά την διαδρομήν ταύτην περισσεύουσιν αι Κυριακαί, ενώ κατά το παλαιόν ημερολόγιον θα ήσαν ολιγώτεραι. Ποίαι ακολουθίαι θα ψαλώσι  και ποία τάξις θα κρατήση κατά τους έξω του Πασχαλίου κύκλου Κυριακάς ταύτας; 

Εκ τούτου, από του έτους 1924 επήλθε τοιαύτη σύγχυσις, ώστε ουδείς ιερεύς πλέον γνωρίζει, ποιον Ευαγγέλιον θα αναγνώση ωρισμένας Κυριακάς. Εωθινόν θα ψαλή, Αποστολικήν Επιστολήν θα αναγνώση και ποια άλλα τροπάρια θα ψαλλούν; Όχι μόνον ιερείς μιας πόλεως ψάλλουν και αναγιγνωσκομένας υπό των ιερέων ετέρας πόλεως, αλλά και εν μια και τη αυτή πόλει, άλλα ο ιερεύς της μιας εκκλησίας και άλλα ο ιερεύς της άλλης. Συχνάκις δε, η Ι. Μητρόπολις απορούσα και αυτή περί του πρακτέου δίδει εκ του προχείρου λύσεις, αυτογνώμονας και αυθαιρέτους. 

Αλλά εκτός τούτου είναι γνωστόν, ότι μετά την εορτήν των Αγίων Πάντων άρχεται η νηστεία των Αγίων Αποστόλων, η εορτή των οποίων είναι τη 29 Ιουνίου. Λόγω της μεταβολής του ημερολογίου επέρχεται καθ' όλα τα έτη σύντμησις της νηστείας ταύτης κατά 13 ημέρας, διότι η Κυριακή των Αγίων Πάντων πλησιάζει προς την 29 Ιουνίου. Πέρυσιν, η νηστεία των Αγίων Αποστόλων περιωρίσθη εις οκτώ μόνον ημέρας, το δε προσεχές έτος και κατά παν έτος, καθ' ο το Πάσχα είναι εις το απώτατον χρονικόν όριον (22 Απριλίου), θα υπάρχει το κωμικόν πλέον φαινόμενον να προηγείται η εορτή των Αγίων Αποστόλων και να έπεται η διά την εορτήν αυτών θεσπισμένη νηστεία!! 

Διότι η Κυριακή των Αγίων Πάντων θα συμπέση μετά την 29 Ιουνίου. Καταργείται ούτως υπό της Εκκλησίας της Ελλάδος η  νηστεία των Αγίων Αποστόλων. 

Ερωτώμεν μετά τα ανωτέρω΄ η κατάργησις αύτη Κυριακών ακολουθιών και της νηστείας των Αγίων Αποστόλων δεν ανατρέπει το καθωρισμένον Εκκλησιαστικόν μηνολόγιον; Δεν αποκλείεται από τους κανόνας της Εκκλησίας; 

Αν δυνάμεθα ήδη, νεωτερίζοντες κατ' αρέσκειαν, να διαγράφωμεν εκ του Τυπικού της Εκκλησίας Ευαγγελικάς περικοπάς και να καταργώμεν νηστείας, χωρίς τούτο να ονομάζεται ανατροπή πάσης εκκλησιαστικής τάξεως και κατάλυσις εκκλησιαστικών παραδόσεων και κανόνων, τότε, ποια είναι η τάξις ην υποχρεούμεθα να κρατώμεν, ποιαι αι παραδόσεις, ποιαι αι κανόναι, ποια η Ορθοδοξία την οποίαν ακολουθούμεν; 

Αλλ' ας συνεχίσωμεν εις το επόμενον άρθρον το θέμα τούτο, διότι είναι το σπουδαιότερον.

Συνεχίζεται 

Εκ του βιβλίου του Γρηγορίου Ευστρατιάδη 

''Η Πραγματική Αλήθεια περί του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου'',

που δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα των Αθηνών ''ΣΚΡΙΠ'', 

την Τετάρτη 28 Μαρτίου 1928, 

έτος 32ον, αρ. φύλλου 8.942, σελ. 1η. 

Μεταφορά στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ. 

Διατηρήθηκε η Γραμματική τάξη της εποχής με την επέμβαση μόνο σε κάποια αναγκαία σημεία στίξης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗ: Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ (ΚΒ' ΜΕΡΟΣ) 

 ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΟΙ ''ΠΡΩΤΟΙ'' ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΕΣ ΤΑ ΕΝΩΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ; (11)

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ (19)

Η ΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΤΟΥ 1924 (22o MEΡΟΣ)