Υπάρχει μια κούραση που δεν φαίνεται
στο σώμα, αλλά βαραίνει την ψυχή. Είναι η κόπωση εκείνου που προσπαθεί διαρκώς να
είναι καλός για όλους. Να μην δυσαρεστήσει, να μην ενοχλήσει, να μην φανεί αυστηρός
ή ατελής. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, βαθύς γνώστης της ανθρώπινης καρδιάς, θα
έλεγε ότι αυτή η κόπωση δεν γεννιέται από την αγάπη, αλλά από τον
φόβο. Ο άνθρωπος που ζει για την αποδοχή των άλλων μετατρέπει την αρετή σε βάρος.
Η καλοσύνη παύει να είναι ελεύθερη προσφορά και γίνεται υποχρέωση και τότε η ψυχή
κουράζεται, όχι επειδή αγαπά, αλλά επειδή προσποιείται.
Ο Άγιος Ιωάννης ξεχωρίζει καθαρά την
αρετή από την αρεσκότητα. Η αρετή γεννιέται από την αγάπη προς τον Θεό και τον
άνθρωπο, η αρεσκότητα γεννιέται από την ανάγκη να αρέσουμε. Η πρώτη ελευθερώνει,
η δεύτερη δεσμεύει. Όταν ο άνθρωπος επιδιώκει να είναι καλός για όλους, συχνά θυσιάζει
την αλήθεια, λέει αυτό που θα ακούσουν ευχάριστα οι άλλοι, όχι αυτό που είναι ωφέλιμο,
έτσι, η καλοσύνη χάνει το φως της και γίνεται σκιά.
Ο Χρυσόστομος δεν φοβάται να αποκαλύψει
τις κρυφές αιτίες της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Πίσω από την υπερβολική προσπάθεια
να είμαστε αποδεκτοί, συχνά κρύβεται ο φόβος της απόρριψης. Ο άνθρωπος φοβάται μήπως
μείνει μόνος, μήπως χάσει την αγάπη, μήπως θεωρηθεί ανεπαρκής. Αυτός ο φόβος
τον κάνει να προσαρμόζεται διαρκώς, αλλά η συνεχής προσαρμογή διαλύει την εσωτερική
ενότητα. Ο άνθρωπος παύει να ξέρει ποιος είναι πραγματικά και αρχίζει να ζει μέσα
από τις προσδοκίες των άλλων.
Ο Άγιος Ιωάννης, ο Χρυσόστομος, ήτανε
ποιμένας που δεν χάιδευε αυτιά. Γνώριζε ότι η αλήθεια κάποιες φορές πληγώνει, αλλά μόνο αυτή θεραπεύει. Η ψεύτικη καλοσύνη ανακουφίζει
πρόσκαιρα, αλλά αφήνει την ψυχή άδεια. Ο Χριστός μιλά με λόγο που άλλοτε παρηγορεί
και άλλοτε ελέγχει. Ο Χρυσόστομος βλέπει σε αυτό το πρότυπο της αληθινής αγάπης.
Η αγάπη δεν είναι πάντα ευχάριστη, αλλά είναι πάντα σωτήρια.
Όταν η καλοσύνη δεν συνοδεύεται από
διάκριση, γίνεται επικίνδυνη. Ο άνθρωπος δίνει χωρίς μέτρο, συγχωρεί χωρίς αλήθεια,
υποχωρεί χωρίς λόγο και κάποια στιγμή εξαντλείται και τότε έρχεται η πικρία και
η απογοήτευση. Ο Άγιος Ιωάννης θα έλεγε ότι αυτή η εξάντληση δεν προέρχεται από
την αγάπη, αλλά από την απουσία ορίων. Η αληθινή καλοσύνη γνωρίζει πότε να πει ναι
και πότε όχι, δεν φοβάται τη δυσαρέσκεια, όταν αυτή υπηρετεί το καλό.
Ο Χρυσόστομος μιλά συχνά για την ελευθερία
του χριστιανού. Εκείνος που εξαρτάται από τη γνώμη των άλλων δεν είναι ελεύθερος,
είναι δούλος της αποδοχής. Κάθε βλέμμα, κάθε σχόλιο, κάθε σιωπή γίνεται κριτήριο
αξίας. Αυτή η δουλεία κουράζει βαθιά. Ο άνθρωπος ζει σε διαρκή εγρήγορση, προσπαθώντας
να μαντέψει τι περιμένουν οι άλλοι από αυτόν και όσο περισσότερο προσπαθεί, τόσο
περισσότερο χάνει την ειρήνη του.
Για τον Άγιο Ιωάννη, η ταπείνωση δεν
είναι αυτο-υποτίμηση, αλλά ελευθερία. Ο ταπεινός άνθρωπος δεν προσπαθεί να φανεί
καλός, γιατί δεν έχει ανάγκη να αποδείξει τίποτα, γνωρίζει ότι η αξία του δεν εξαρτάται
από τα χειροκροτήματα. Όταν ο άνθρωπος ταπεινωθεί ενώπιον του Θεού, παύει να αγωνιά
για την εικόνα του στους ανθρώπους, τότε μπορεί να αγαπήσει αληθινά, χωρίς φόβο
και χωρίς υπολογισμό.
Ο Άγιος Ιωάννης τονίζει ότι ο χριστιανός
καλείται να ακούει πρώτα τη συνείδησή του και όχι τον θόρυβο των ανθρώπων. Η συνείδηση,
φωτισμένη από το Θεό, είναι ασφαλέστερος οδηγός από τη γνώμη του πλήθους. Όταν ο
άνθρωπος ζει σύμφωνα με τη συνείδησή του, μπορεί να δυσαρεστήσει, αλλά δεν διαλύεται
εσωτερικά. Η ειρήνη της καρδιάς αξίζει περισσότερο από την πρόσκαιρη αποδοχή.
Η ψεύτικη καλοσύνη συχνά κρύβει χειραγώγηση.
Ο άνθρωπος γίνεται καλός για να πάρει αγάπη, αναγνώριση, ασφάλεια. Ο Χρυσόστομος
αποκαλύπτει αυτή την παγίδα και καλεί σε αγάπη καθαρή. Η αληθινή αγάπη δεν ζητά
ανταλλάγματα, δεν φοβάται να χάσει, και γι' αυτό είναι δυνατή. Όταν η αγάπη απελευθερωθεί από τη σκοπιμότητα,
τότε παύει να κουράζει.
Ο Άγιος Ιωάννης στρέφει πάντοτε το βλέμμα
στο Χριστό. Ο Χριστός αγάπησε όλους, αλλά δεν προσπάθησε να αρέσει σε όλους, είπε
την αλήθεια ακόμη και όταν Τον εγκατέλειψαν και αυτή η στάση φανερώνει την τέλεια
αγάπη. Ο Χριστός δείχνει ότι η αλήθεια έχει κόστος, αλλά οδηγεί στη ζωή. Ο χριστιανός
που Τον ακολουθεί δεν καλείται να είναι ευχάριστος, αλλά αληθινός.
Όταν ο άνθρωπος σταματήσει να προσποιείται
την καλοσύνη και αρχίσει να ζει την αλήθεια με αγάπη, το κάτι αλλάζει βαθιά μέσα
του, η κόπωση υποχωρεί, η καρδιά αναπνέει. Ο Άγιος Ιωάννης θα έλεγε ότι η ειρήνη
αυτή είναι καρπός συμφιλίωσης με τον εαυτό και τον Θεό. Δεν χρειάζεται πια να αποδεικνύεις
ότι είσαι καλός αρκεί να είσαι αληθινός.
Η αληθινή καλοσύνη κατά τον Χρυσόστομο
δεν είναι αποτέλεσμα σκληρής προσπάθειας, αλλά καρπός της χάρης του Θεού. Όσο περισσότερο
ο άνθρωπος ενώνεται με τον Θεό, τόσο πιο φυσικά γίνεται καλός. Τότε η καλοσύνη δεν
κουράζει γιατί δεν είναι δική του κατάκτηση, αλλά θεϊκό δώρο. Ρέει χωρίς πίεση,
χωρίς άγχος, χωρίς φόβο.
Αν κουράστηκες να προσπαθείς να είσαι
καλός για όλους, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σου υπενθυμίζει ότι δεν κλήθηκες
να αρέσεις, αλλά να αγαπήσεις. Όχι με φόβο, αλλά με αλήθεια, όχι με προσποίηση,
αλλά με ελευθερία. Όταν πάψεις να ζεις για την αποδοχή των άλλων και αρχίσεις να
ζεις ενώπιον του Θεού, τότε η καλοσύνη σου θα γίνει φως και όχι βάρος, και η ψυχή
σου θα βρει την ανάπαυση που τόσο καιρό αναζητούσε.
ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
''ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου