Ο πνευματικός πατέρας εν γένει, σύμφωνα με τη διδασκαλία του Αγίου Συμεών αποτελεί μια χαρισματική, προφητική μορφή, και λαμβάνει το αξίωμα όχι εξ΄ανθρώπων αλλά από τον ίδιο τον Κύριο με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος[1].
Πρόκειται, σύμφωνα με το Κριβοσέιν, για ένα πρόσωπο χαρισματικό, που αποτελεί την ζωντανή εικόνα της παρουσίας του Χριστού. Είναι ο γεννήτορας του πιστού στην πνευματική του ζωή και ο ασφαλής οδηγός του για να κατακτήσει την αιώνια ζωή. Είναι εκείνος που μας οδηγεί προς το Χριστό και μας ενώνει με το Χριστό. Η σωτή εκλογή και επιλογή του κατάλληλου προσώπου γι’ αυτό το λειτούργημα και η έμπρακτη αφοσίωση σ’ αυτόν αποτελεί πραγμάτωση του θείου καλέσματος[2].
Σύμφωνα με τον Άγιο Συμεών ο πνευματικός πατέρας πρέπει να φέρει τις τρεις μεγάλες και σπουδαιότερες αρετές, της αγάπης τῆς ταπείνωσης και της απάθειας: «Περιεκτικάς δέ ἀρετάς λέγομεν ταπείνωσιν, τήν τῶν παθῶν ἀναιρέτην καί πρόξενον τῆς οὐρανίου καί ἀγγελικῆς ἀπαθείας, καί ἀγάπην, τήν μηδέποτε ἱσταμένην μήτε πίπτουσαν, ἀλλά διαπαντός προστιθεμένην τοῖς ἔμπροσθεν, πόθῳ πόθον προσλαμβανομένην καί ἔρωτι ἔρωτα, ἐξ ἧς ἡ τελεία χορηγεῖται διάκρισις, ἡ καί ἑαυτήν καί τούς αὐτῇ ἑπομένους καλῶς ὁδηγοῦσα καί ἀπροσκόπτως τήν νοητήν διαβιβάζουσα θάλασσαν· ἥν καί σοί εὔχομαι παρά Θεοῦ δωρηθῆναι»[3].
Μία ακόμα ικανότητα που πρέπει να έχει ο πνευματικός πατέρας, σύμφωνα με τις Κατηχήσεις του Αγίου Συμεών, είναι αυτή της ταπεινώσεως που μαζί με την αγάπη, καθιστούν τον πνευματικό πατέρα γνήσιο, αφού μέσω αυτών αποκτώνται η απάθεια και η διάκριση.
Οι ανωτέρω αρετές τις οποίες επικαλείται συχνά θα βοηθήσουν τον πνευματικό πατέρα να νικήσει τα πάθη. Η σημασία τους είναι τόσο μεγάλη που εκδηλώνεται με έντονο τρόπο, με ένταση, δάκρυα και εκφράσεις αντίστοιχες της μεγάλης οδύνης, που νιώθει ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια του πένθους: «Tότε ἡ ἁγία ταπείνωσις, ὁ νοητός λίθος ὁ ἐλαφρότατος καί χρηστός, ἐπιπεσών ἄνωθεν, πᾶσαν ὑγρότητα τῶν σαρκικῶν ἡδονῶν καί παθῶν ἐκπιέσασα, οὐκ ἄχρηστον τήν ἐκπιεσθεῖσαν ψυχήν ἀποδείκνυσιν, ἀλλά δάκρυσι ποταμηδόν αὐτήν καταντλήσασα τό ζῶν ὕδωρ ἐκβλύζειν ποιεῖ καί τά ἐκ τῶν ἁμαρτημάτων τραύματα ἰᾶται καί τόν ἰχῶρα καί τά ἕλκη αὐτῶν ἀποπλύνει καί χιόνος λαμπρότερον ὅλον ἐκεῖνον ἀποδεικνύει τόν ἄνθρωπον»[4].
Για την απόκτηση της αρετής της αγάπης, απαραίτητης σε έναν πνευματικό, χρειάζεται, σύμφωνα με τον Άγιο, και η απάθεια προκειμένου ο πνευματικός πατέρας να μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στα πνευματικά του τέκνα: «Τοῦτο λέγω εἶναι ἀπάθειαν οὐ τό ἔξω μόνον γενέσθαι τῆς πράξεως τῶν παθῶν, ἀλλά καί τό ἀλλοτριωθῆναι τῆς ἐπιθυμίας αὐτῶν, καί οὐδέ τοῦτο ἀλλά καί τό γυμνωθῆναι ἡμῶν τόν νοῦν ἐκ τῆς ἐννοίας αὐτῶν, ὡς ἄν, ὅτε βουλόμεθα, γινώμεθα ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν, ἔξω πάντων γινόμενοι ὁρατῶν τε καί αἰσθητῶν, οἱονεί ἀποκλειομένων ἡμῶν τῶν αἰσθήσεων καί τοῦ νοός ἡμῶν εἰς τά ὑπέρ αἴσθησιν ἐμβατεύοντος, συνεπιφερομένου δυνάμει τάς αἰσθήσεις μεθ᾿ἑαυτοῦ ὥσπερ τις ἀετός τάς ἑαυτοῦ πτέρυγας»[5].
Η αγάπη προς τον Θεό αποτελεί δρόμο προς τη σωτηρία, την οποία όμως ο πνευματικός δεν πρέπει να θέλει να αποκτήσει μόνο για τον εαυτό, του αλλά και για τα πνευματικά του τέκνα, τα οποία αγαπάει.
[1] BLOOM, Η εντός ημών βασιλεία, σ. 117. Πρβλ. Γ. ΠΑΤΡΏΝΟΥ, Θεολογία και Ορθόδοξο βίωμα, σσ. 278-279, όπου επισημαίνεται ότι «Ο καθοδηγητικός λόγος του Πνευματικού ταυτίζεται συνήθως με τη θεία θέληση και επομένως δεν επιδέχεται κανένα σχολιασμό και αμφισβήτηση. Στον καθοδηγούμενο πιστό καλλιεργείται έντεχνα η πεποίθηση, ότι όλα που διαμείβονται σ΄αυτή τη σχέση έχουν το στοιχείο του ‘’αλαθήτου’’, αφού όλη η υπόθεση στηρίζεται στο μυστηριακό γεγονός και στην επενέργεια του Αγίου Πνεύματος». .
[2] Μέσα στο φως του Χριστού, σ. 136.
[3] Κατήχησις 20, SC 104, 346-348.
[4] Κατήχησις 23, SC 113, 30
[5] Κεφάλαια Θεολογικά καί Πρακτικά ρ΄, SC 51, 89-90.
[1] BLOOM, Η εντός ημών βασιλεία, σ. 117. Πρβλ. Γ. ΠΑΤΡΏΝΟΥ, Θεολογία και Ορθόδοξο βίωμα, σσ. 278-279, όπου επισημαίνεται ότι «Ο καθοδηγητικός λόγος του Πνευματικού ταυτίζεται συνήθως με τη θεία θέληση και επομένως δεν επιδέχεται κανένα σχολιασμό και αμφισβήτηση. Στον καθοδηγούμενο πιστό καλλιεργείται έντεχνα η πεποίθηση, ότι όλα που διαμείβονται σ΄αυτή τη σχέση έχουν το στοιχείο του ‘’αλαθήτου’’, αφού όλη η υπόθεση στηρίζεται στο μυστηριακό γεγονός και στην επενέργεια του Αγίου Πνεύματος». .
[2] Μέσα στο φως του Χριστού, σ. 136.
[3] Κατήχησις 20, SC 104, 346-348.
[4] Κατήχησις 23, SC 113, 30
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου