Περὶ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων

Ἁγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου

Ο ΚΥΡΙΟΣ ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἅμα τῇ ἐνάρξει τοῦ θείου καὶ ἀπολυτρωτικοῦ Αὑτοῦ ἔργου ἐπὶ τῆς γῆς, ἐξέλεξε τοὺς πρώτους Αὑτοῦ Μαθητὰς ἐξ Ἰουδαίων ταπεινῶν καὶ ἀσήμων, ἀγραμμάτων καὶ ἁλιέων τὸ πλεῖστον. Εἰς τὴν πρώτην αὐτῶν κατήχησιν, καὶ τῆς ἐξαισίου χριστιανικῆς διδασκαλίας τὴν μύησιν, τοσοῦτον οὗτοι ἐθέλγησαν καὶ ἐσαγηνεύθησαν, ὥστε, ἀφήσαντες τὰ πάντα, καὶ πλοῖα, καὶ δίκτυα, καὶ γονεῖς, καὶ λοιποὺς συγγενεῖς, ἠκολούθησαν ἀμέσως τῷ Θείῳ Διδασκάλῳ, γενόμενοι ἐνθουσιώδεις λάτρεις, καὶ ἔνθερμοι θιασῶται τῆς διδασκαλίας Αὐτοῦ.

Σωκράτεις, Πυθαγόραι, καὶ Πλάτωνες, καὶ τόσοι ἄλλοι Διδάσκαλοι, μύσται τῆς φιλοσοφίας, καὶ τῆς τότε θεολογίας ὑψηλοὶ ἱεροφάνται, ἐπὶ ἔτη διδάσκοντες, καὶ τοὺς ἀκροατὰς αὐτῶν μὲ τὴν ἰδιάζουσαν τούτοις εὐγλωττίαν καὶ εὐφράδειαν ἡδέως κατακηλοῦντες τὰ ὦτα αὐτῶν, δὲν κατώρθωσαν οὐδὲ ἕνα, ὄχι βεβαίως ὅσον ἀφορᾷ τὴν παραδοχὴν τῶν φιλοσοφικῶν αὐτῶν διδαγμάτων, ἀλλ’ εἰς τὴν πρᾶξιν καὶ τὴν ἐφαρμογὴν αὐτῶν ἐν τῷ βίῳ, νὰ ἀποκτήσωσιν ὀπαδόν, δυνάμενον νὰ παραβληθῇ πρὸς ἕνα Ἀπόστολον.

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, μυήσας τοὺς Μαθητὰς αὐτοῦ εἰς τὰ ἀπόρρητα μυστήρια τῆς Θείας Οἰκονομίας, καὶ διανοίξας τὸν νοῦν αὐτῶν τοῦ συνιέναι τὰς Γραφὰς διὰ τῆς ἐμφυσήσεως τοῦ Παναγίου Πνεύματος, δὲν περιωρίσθη μέχρις αὐτοῦ τοῦ θεωρητικοῦ ἐπιπέδου, ἀλλὰ καὶ ἀνεκαίνισε τὴν καρδίαν αὐτῶν, καθαρίσας ταύτην τοῦ ρύπου τῆς παλαιᾶς ἁμαρτίας ἐν τῷ λουτρῷ τῆς πνευματικῆς παλιγγενεσίας. Οὕτω μεταγγίσας διὰ τῆς Πίστεως καὶ τοῦ Βαπτίσματος νέας ἠθικὰς δυνάμεις εἰς τὰς πνευματικὰς φλέβας καὶ ἀρτηρίας τῆς ψυχῆς, ἐζωογόνησε ταύτην λιποθυμοῦσαν, διὰ τῆς θείας Μεταλήψεως, τῆς θείας ταύτης πνευματικῆς πανδαισίας.

Οὕτω διῆλθεν ὁ Ἰησοῦς τὸν ἐπὶ τῆς γῆς βίον Αὑτοῦ διδάσκων καὶ εὐεργετῶν, καὶ διὰ τοῦ ἰδίου παραδείγματος τὴν ὑψηλὴν καὶ θείαν διδασκαλίαν Αὑτοῦ ἐπικυρῶν, καὶ πολλὰ παθών, τέλος ὡδηγήθη εἰς τὸν αἱμόρραντον Γολγοθᾶν, καλλιερησάμενος Ἑαυτὸν ἑκούσιον σφάγιον, καὶ σεπτὸν ὁλοκαύτωμα εἰς τὸν βωμὸν τῆς φιλανθρωπίας καὶ τῆς θείας δικαιοσύνης. Ἡ φάτνη τοῦ ἁγίου Σπηλαίου, καὶ ὁ πάνσεπτος Γολγοθᾶς, ἰδοὺ ὅ,τι μετὰ τὴν ἔνδοξον τοῦ Χριστοῦ Ἀνάστασιν ἀπετέλεσαν τὸν οὐράνιον πόλον καὶ τὴν ἐπίγειον πυξίδα τῆς ποντοπορούσης ἀνθρωπότητος ἐν τῷ τρικυμιώδει πελάγει τοῦ βίου αὐτῆς.

Τὰ δύο ταῦτα χριστιανικὰ σύμβολα, τὸ μὲν ἄσημον τέως καὶ ταπεινόν, τὸ δὲ ἐπονείδιστον καὶ χλευαστικόν, προώριστο νὰ καταστῶσι διὰ τὸν χριστιανικὸν κόσμον δύο κειμήλια, τιμαλφῆ καὶ θεσπέσια, πρὸ τῶν ὁποίων μετὰ σεβασμοῦ κλίνουν τὸ γόνυ Βασιλεῖς καὶ Ἄρχοντες, Ἡγεμόνες καὶ στρατηγοί, πλούσιοι καὶ πτωχοί, ἄσοφοι καὶ σοφοί. 

Ἡ ἀόρατος αὕτη πνευματικὴ καὶ θεία δύναμις, ἥτις ἐνεφυσήθη εἰς τὴν ἀσθενῆ ψυχὴν τῶν Ἀποστόλων διὰ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Παναγίου Πνεύματος, εἶχε καὶ τοῦτο τὸ θαυμαστόν, ὅτι δὲν ἠκολούθησε τὸν ἀδήριτον νόμον τῆς φυσικῆς ἐξελίξεως, ὡς συμβαίνει φυσικῶς εἰς τὰς δυνάμεις τῆς συνήθους διανοητικῆς καὶ ἠθικῆς ἀναπτύξεως. Καθ’ ὅσον, ἅμα τῇ καθόδῳ, ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν, τοῦ Παναγίου Πνεύματος ἐπὶ τῶν κεφαλῶν τῶν Ἀποστόλων, οἱ ἀγράμματοι οὗτοι καὶ δειλοὶ Ἰουδαῖοι ἐσοφίσθησαν ἄφνω, καὶ μεγάθυμοι τὴν ψυχὴν κατέστησαν, ὡς διὰ τῆς μετὰ ταῦτα ἀποστολικῆς δράσεως αὐτῶν περιτράνως ἀπέδειξαν. Τὴν Χριστιανικὴν Θρησκείαν, ὡς ἐκ τῆς ἱστορίας γνωστόν, ἐμμανῶς κατεδίωκον οἱ σταυρωταὶ τοῦ Ἀρχηγοῦ καὶ Θεμελιωτοῦ ταύτης Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ἤτοι οἱ ἄρχοντες καὶ νομοθέται τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ, οἵτινες, οὐ μόνον ἐκήρυττον ἀποσυνάγωγον πάντα, ὁμολογοῦντα τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ κατέδιδον αὐτόν, ὡς ποιοῦντα ἔγκλημα καθοσιώσεως, εἰς τὰς πολιτικὰς τοῦ τόπου Ἀρχάς.

Παρ’ ὅλον ὅμως τὸν ἀπηνῆ καὶ λυσσαλέον τοῦτον διωγμὸν ἐκ μέρους τῶν Φαρισαίων ὑποκριτῶν, οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι δὲν ἐδειλίασαν, οὐδ’ ἀπεδυσπέτησαν κατὰ τὰς ἀποστολικὰς αὐτῶν περιοδείας νὰ κηρύττωσιν εὐθαρσῶς καὶ πεπαρρησιασμένως, οὐχὶ ἐν κρυπτῷ καὶ παραβύστῳ, ἀλλὰ δημοσίᾳ καὶ ἐν ταῖς πλατείαις τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἀγράμματοι οὗτοι καὶ ἀμαθεῖς Ἰουδαῖοι, χωρὶς νὰ φοιτήσωσιν εἰς σχολεῖα καὶ Ἀκαδημίας, ἀνέπτυξαν κατὰ τὸ ἀποστολικὸν κήρυγμα αὐτῶν τόσην δύναμιν λόγου, καὶ τοιαύτην ἐξήσκουν γοητείαν καὶ πειστικότητα εἰς τὰ πνεύματα τῶν ἀκροατῶν, ὥστε κατὰ σωρείας προσήλκυον εἰς τὴν χριστιανικὴν θρησκείαν τοὺς ὀπαδούς, οὐχὶ μόνον ἐκ τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐκ τοῦ κόσμου τοῦ διανοουμένου καὶ τοῦ ἀριστοκρατικοῦ.

Οἱ δειλοὶ οὗτοι καὶ τέως ἄτολμοι Ἰουδαῖοι κατὰ τὸ ἀποστολικὸν στάδιον αὐτῶν τοσαύτην μεγαλοψυχίαν καὶ σθεναρὰν παρρησίαν ἐπέδειξαν, ὥστε, καὶ ἀγόμενοι ἐνώπιον ἡγεμόνων καὶ δικαστῶν, ὡς ἔνοχοι ἐσχάτης προδοσίας, ὑπερημύνοντο ἑαυτῶν μετὰ σθεναρότητος, οὐ τῆς τυχούσης, καὶ θαρραλεότητος ὄντως καταπλησσούσης. Συλλαμβανόμενοι οὗτοι, καὶ φυλακιζόμενοι ὡς διδάσκοντες καινὰ δαιμόνια, δι’ ὧν δῆθεν ὑπενόμευον τὸ καθεστὼς τῆς Πολιτείας, τοσαύτην κατὰ τὴν διαδικασίαν καὶ τὴν ἀπολογίαν αὐτῶν δύναμιν λόγου, καὶ ρητορικὴν πειθὼ ἀνέπτυσσον, ὥστε κατέπληττον καὶ αὐτοὺς τοὺς δικαστάς, ἐξαναγκαζομένους ὑπὸ τοῦ ἀδηρίτου σθένους τῆς λογικῆς καὶ τοῦ δικαίου νὰ κηρύττωσιν αὐτοὺς ἀθώους πάσης κατηγορίας.

Εἰς δὲ τὰς ἐνστάσεις τῶν Γραμματέων καὶ Φαρισαίων, ὅτι οὗτοι δὲν συμμορφοῦνται πρὸς τὰς θρησκευτικὰς διατάξεις τοῦ Νόμου τοῦ Μωϋσέως, οὐδὲ σέβονται τὴν ἀπαγόρευσιν αὐτῶν ὅπως μὴ κηρύττωσι τὸν Χριστόν, οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι δὲν ἐζήτουν ἐκ δειλίας δι’ ἐλιγμῶν καὶ στρεψοδικίας νὰ ὑπεκφύγωσι τὴν προσαπτομένην αὐτοῖς δῆθεν κατηγορίαν καὶ μομφήν, ἀλλὰ μετὰ περισσοῦ θάρρους, καὶ ἀξιαγάστου εὐτολμίας ὡμολόγουν ταύτην, καὶ δικαιολογούμενοι ἔλεγον, «ὅτι δεῖ πειθαρχεῖν Θεῷ μᾶλλον ἤ ἀνθρώποις» (Πράξ. Ε’ 29).

Καὶ τῶν ἄλλων μὲν Ἀποστόλων, προπάντων ὅμως τοῦ κατ΄ ἐξοχὴν Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν, ἤτοι τοῦ Ἀποστόλου Παύλου αἱ ἀπολογίαι, ἀποτελοῦσιν ἔξοχα ρητορικῆς τέχνης λογοτεχνήματα, περιηνθιμένα πλουσίως, οὐ μόνον ὑπὸ τῶν ἀνθέων τῆς στωμυλίας, καὶ τῆς ἐξάρσεως τῶν θεσπεσίων ἐννοιῶν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν δώρων τῆς δικανικῆς τέχνης. Ἀναγινώσκων τις προπάντων τὰς πράξεις τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, καὶ παρακολουθῶν τὴν ἀποστολικὴν αὐτοῦ δρᾶσιν καί, ἄς ἑκάστοτε ἐξήγγειλεν ἀπολογίας καὶ δημηγορίας, ὑπεραμυνόμενος ἑαυτοῦ κατὰ τοὺς διαφόρους διωγμοὺς καὶ αἰκισμούς, οὕς ἀνδρειοφρόνως καὶ καρτερικῶς ὑφίστατο ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ, ἀπορεῖ τις ἀληθῶς τὶ πρῶτον νὰ θαυμάσῃ, τὴν φαεινὴν καὶ ἔξοχον διάνοιάν του, ἤ τὴν νομικὴν εὐστροφίαν καὶ δικανικὴν ἐμβρίθειαν· τὴν τῶν ἠθῶν εὐκοσμίαν, ἤ τοῦ λόγου τὴν στωμυλίαν· τὴν εὐψυχίαν καὶ τὸν χαλύβδινον χαρακτῆρα, ἤ τὴν αὐταπάρνησιν καὶ τὴν αὐτοθυσίαν.

Διὸ καὶ ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος δίδει εἰς τὸν Ἀπόστολον Παῦλον τὸν ἑξῆς χαρακτηρισμόν: «Καθάπερ τις ἀθλητὴς ὁ Παῦλος παλαίων, τρέχων, πυκτεύων, ἤ στρατιώτης πεζομαχῶν, ναυμαχῶν, τειχομαχῶν, οὕτω πᾶν εἶδος μετήρχετο μάχης, καὶ πῦρ ἐνέπνει, καὶ πᾶσιν ἀπρόσιτος ἦν, ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ γλώττῃ καταλαμβάνων τὴν οἰκουμένην, καὶ ἅπασαν τοῦ διαβόλου καταλύων τὴν φάλαγγα».

Πόθεν λοιπὸν ἡ τόση σοφία καὶ ρητορεία, ἡ τόση εὐψυχία καὶ μεγαλοφροσύνη, ἡ τόση αὐταπάρνησις καὶ αὐτοθυσία; Πόθεν ἠρύσθησαν οἱ Ἀπόστολοι, γνωστοῦ ὄντος, ὅτι ἅπαντες σχεδὸν ἦσαν ἀγράμματοι καὶ ἁλιεῖς τὸ ἐπάγγελμα, τὴν τόσην εὐμάθειαν καὶ σοφίαν, τὴν τοιαύτην γενναιότητα καὶ μεγαθυμίαν, τὴν τηλικαύτην αὐταπάρνησιν καὶ αὐτοθυσίαν, προσόντα, ἅτινα ἐσαεὶ θὰ ἐκπέμπωσι τὴν σελαγίζουσαν ἀκτινοβολίαν περὶ τὸν ἠθικὸν φωτοστέφανον τῆς σεπτῆς καὶ ἀθανάτου μνήμης αὐτῶν;

Εἰς τὴν ἐρώτησιν ταύτην δίδει τὴν προσήκουσαν ἀπάντησιν αὐτὸς ὁ οὐράνιος Διδάσκαλος καὶ Δομήτωρ τῆς Χριστιανικῆς Θρησκείας Ἰησοῦς Χριστός. Οὗτος διδάσκων τοὺς Μαθητὰς Αὑτοῦ τὰ τῆς Πίστεως, καὶ προλέγων αὐτοῖς τὰ μέλλοντα συμβαίνειν, κατωχύρου διὰ τοῦ θυρεοῦ τῆς Πίστεως, καὶ τῆς περικεφαλαίας τῆς Θείας Χάριτος, ἵνα δυνηθῶσιν «ἀντιστῆναι πρὸς τὰς μεθοδίας τοῦ διαβόλου, καὶ σβέσαι τὰ πεπυρωμένα βέλη τοῦ πονηροῦ».

«Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων», ἔλεγεν εἰς αὐτούς, «παραδώσουσι γὰρ ὑμᾶς εἰς συνέδρια, καὶ ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν μαστιγώσουσιν ὑμᾶς καὶ ἐπὶ ἡγεμόνας δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεθε, ἕνεκεν ἐμοῦ εἰς μαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν. Ὅταν δὲ παραδιδῶσιν ὑμᾶς μὴ μεριμνήσητε πῶς ἤ τὶ λαλήσετε, δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τὶ λαλήσετε· οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ Πατρὸς ὑμῶν, τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν» (Ματθ. Ι’ 17-22) καὶ ἀλλαχοῦ.

Μέλλων ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς νὰ ἀναληφθῇ εἰς τοὺς Οὐρανοὺς μετὰ τὴν ἔνδοξον Αὑτοῦ Ἀνάστασιν, προλέγει εἰς τοὺς Μαθητάς Του, ὅτι δὲν θὰ ἀφήσῃ αὐτοὺς ὀρφανούς, ἀλλὰ θὰ πέμψῃ πρὸς φωτισμὸν καὶ παρηγορίαν καὶ ἐνίσχυσιν αὐτῶν τὸν Παράκλητον, τὸ Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, ὅ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται. «Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ Πατρός μου ἐφ’ ὑμᾶς· ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει Ἱερουσαλήμ, ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους» (Λουκ. ΚΔ΄ 48-55) καὶ ἀλλαχοῦ. «Ὅταν ἔλθῃ ὁ Παράκλητος, ὅν ἐγὼ πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ Πατρός, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὅ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ, καὶ ὁδηγήσει ὑμᾶς εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν» (Ἰωάν. ΙΕ΄ 26).

Οὕτω οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι καὶ Μαθηταὶ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ τὸν φωτισμὸν τοῦ Παναγίου Πνεύματος καὶ τὴν ἔξ ὕψους δύναμιν, στοιχοῦντες τοῖς ἴχνεσι τοῦ οὐρανίου αὐτῶν Διδασκάλου, ἀφιέρωσαν ὅλον αὐτῶν τὸν βίον εἰς τὴν ἐξάπλωσιν καὶ τὴν παγίωσιν τῆς Χριστιανικῆς Θρησκείας ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ τὴν μεταλαμπάδευσιν τοῦ φωτουργοῦ καὶ ζωοπαρόχου Πνεύματος τῆς θείας Χάριτος ἐν τοῖς ἀνθρώποις. Κατὰ δὲ τὰς μακρὰς καὶ πολυδαιδάλους αὐτῶν ἀποστολικὰς περιοδείας μετὰ τὸ κήρυγμα αὐτῶν καὶ τὴν σαγήνευσιν εἰς τὰ δίκτυα τῆς Πίστεως ἀκροατῶν κατὰ χιλιάδας, προέβαινον εἰς τὴν ἵδρυσιν κατὰ τόπους Ἐκκλησιῶν διὰ κοινῶν συνεισφορῶν τῶν προσερχομένων εἰς τὴν χριστιανικὴν θρησκείαν θερμῶν λάτρεων καὶ ὀπαδῶν. Ἀναχωροῦντες δὲ οὗτοι, ἀποκαθίστων κατὰ τόπους Ἐπισκόπους, Πρεσβυτέρους καὶ Διακόνους πρὸς διδασκαλίαν καὶ διαπαιδαγώγησιν τῶν εἰς Χριστὸν πιστευόντων, καὶ τὴν συντήρησιν τῶν Ἐκκλησιῶν καὶ κατάρτησιν τῶν πιστῶν ἐν πνεύματι ἀμοιβαίας ἀγάπης καὶ ἀλληλεγγύης.

Μετὰ δὲ τὸν καταρτισμὸν καὶ τὴν κατὰ τὸ δυνατὸν ὀργάνωσιν τῶν Ἐκκλησιῶν, οἱ πλείους ἐξ αὐτῶν ὑπέστησαν τὸν θάνατον τὸν μαρτυρικόν, οἱ δὲ ἄλλοι ἐν εἰρήνῃ ἀπεδήμησαν πρὸς Κύριον.

(Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Πρ. Φλωρίνης κ.κ. Χρυσοστόμου Καβουρίδου, Διαλέξεις περὶ τῆς ἠθικῆς καταστάσεως καὶ τῆς θείας ἀποστολῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ περὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ Ἐθνικῶν Παραδόσεων, Βόλος 1953, σελ. 26-30)

ΠΗΓΗ: http://www.ecclesiagoc.gr/index.php/parainetika/1401-logos-agion-apostolon-ag-chrisostomou