Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η αρετή που αποκτά ο άνθρωπος δεν έχει τον χαρακτήρα μιας νέας, ξένης και εξώτερης πραγματικότητας. Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής παρατηρεί ότι: «ου προς το έξωθεν προσφάτως επεισαγαγείν τας αρετάς» (Διάλογος μετά Πύρρου, PG 91, 309c). Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σαφώς αναφέρει: «Η άσκησις και οι πόνοι ου προς το επικτήσασθαι την αρετήν έξωθεν επείσακτον ούσαν επενοήθησαν» (Έκθεσις ακριβής, 3, 14). Πράγματι, οι αρετές είναι συνιστώσες και συστατικά στοιχεία της φύσης του ανθρώπου. Ο Θεός τις φύτεψε μέσα στον άνθρωπο από την αρχή, δημιουργώντας τον «Καθ΄ ομοίωσίν Του». Την κατάσταση αυτή, που έχασε ο άνθρωπος μετά το προπατορικό αμάρτημα, αποκατέστησε ο Χριστός και κάθε βαπτισμένος την αποκτά και πάλι. Αν ωστόσο υποκύψει εκ νέου στην αμαρτία και παραδοθεί στα πάθη, οι αρετές δεν παύουν να ορίζουν την αληθινή του φύση· τα πάθη είναι ξένα προς αυτή, έχουν εξωτερική προέλευση, είναι επιπρόσθετα, την καλύπτουν και την παρασιτούν. Τα πάθη έχουν παρόμοια σχέση προς την ενάρετη φύση μ΄ αυτή του ιού [Σ.Τ.Μ. δηλαδή της σκουριάς] προς το [μεταλλικό] σίδηρο, όπως σημειώνουν οι Άγιοι Μάξιμος (Διάλογος μετά Πύρρου, PG 91,312A) και Ιωάννης Δαμασκηνός (Έκθεσις ακριβής, 3, 14). Αποτελούν επιπλέον, για να δανειστούμε την εικόνα από τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης, το γήινο περίζωμα, που φορά ο πεσμένος στο βόρβορο της αμαρτίας άνθρωπος, και το οποίο κρύβει, δίχως να καταστρέφει, το φυσικό του κάλλος (ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ, Περί Παρθενίας, 12, 2). Η καταφυγή στις έννοιες της υγείας και της νόσου συμβάλλει στο ν΄ αντιληφθούμε ακόμη καλύτερα τα πράγματα, καθώς οι αρετές συνιστούν την ευεξία της ψυχής και τα πάθη τα νοσήματά της. Τόσο για την ψυχή όσο και για το σώμα, η υγεία αποτελεί το πρώτο και το δυσιλογικό συστατικό της φύσης, ενώ η ασθένεια έπεται και εισάγεται ως ένα ξένο στοιχείο, που προκαλεί ταραχή (ΕΥΑΓΡΙΟΣ, Κεφάλαια γνωστικά, 1, 41) και (ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ, Λόγος 83). Μελετώντας την παθολογία του ξεπεσμένου ανθρώπου, τα πάθη, τα νοσήματα της ψυχής, είναι στην ουσία τους διαστροφή της ανθρώπινης φύσης· και πιο συγκεκριμένα αποτελούν εκτροπή όλων των δυνάμεών της που προπτωτικά και κατά φύση ήταν στραμμένες προς το Θεό, το φυσιολογικό προορισμό τους. Έτσι αποστράφηκαν Αυτόν, μετην αμαρτία, και προσανατολίστηκαν παρά φύση και παρά λόγο προς τα αισθητά.
Απο τότε είναι σαφές ότι για τον άνθρωπο η επιστροφή στην υγεία έγκειται στην ανάκτηση της προπτωτικής φύσης του πραγματοποιώντας την αντίστροφη κίνηση, δηλαδή απομακρύνοντας όλες τις δυνάμεις του από τα σαρκικά (όντα) για να τις ξανα-στρέψει στο Θεό. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι χρησιμοποιώντας τον όρο μεταστροφή και μάλιστα με το ετυμολογικό περιέχομένο του, δηλαδή την επιστροφή, την αλλαγή προσανατολισμού, η Αγία Γραφή και όλη η Παράδοση υπενθυμίζουν τη σωτηρία και καθορίζουν τις προϋποθέσεις της. Επειδή, όπως η αμαρτία και γενικότερα το κακό πραγματοποιούνται, όταν ο άνθρωπος απομακρύνεται από το Θεό αποστρεφόμενος Αυτόν, η σωτηρία και γενικότερα το αγαθό συνίστανται αντίστροφα στην επαναπροσέγγισή Του με τη στροφή όλου του είναι του πρός Αυτόν.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου