Ο Γρηγόριος Ευστρατιάδης (1864-1950) υπήρξε νομικός, εκδότης και βουλευτής. Επί σειρά ετών υπήρξε εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας ''ΣΚΡΙΠ'' της Αθήνας. Το ''ΣΚΡΙΠ'' αμέσως μετά την ημερολογιακή καινοτομία του 1924 τάχθηκε κατά του συνόλου των νεωτερισμών, που εισήγαγαν στο σώμα της Εκκλησίας ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης. Φιλοξενούσε στις σελίδες του το σύνολο σχεδόν των ανακοινώσεων της ''Ελληνικής Εκκλησιαστικής Κοινότητας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών'', δημοσίευε -με εμπεριστατωμένα ρεπορτάζ- όλες τις ειδήσεις για τις διώξεις των χιλιάδων αποτειχισμένων ''Παλαιοημερολογιτών'' και παρουσίαζε άρθρα αντινεωτεριστικά και κατά της κίνησης για την ''Ένωση των Εκκλησιών'', όπως ονομαζόταν τότε η οικουμενική κίνηση. Το βιβλίο του ''Η Πραγματική Αλήθεια περί του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου'' δημοσιεύθηκε υπό την μορφή συνεχιζόμενων άρθρων τον Μάρτιο του 1928 και αποτέλεσε μια εμπεριστατωμένη δημοσιογραφική και θεολογική εργασία για το ημερολογιακό σχίσμα. Το περισσότερο -ίσως- ενδιαφέρον στο βιβλίο αυτό παρουσιάζει το γεγονός, ότι επιχειρήθηκε η προσέγγιση των δρώμενων της ημερολογιακής καινοτομίας και μέσα από το πληροφοριακό φάσμα της δημοσιογραφίας και εύλογα η επικαιρότητα ζωντανεύει ιδεατά στα ''πέτρινα'' αυτά χρόνια του Μεσοπολέμου, προσφέροντας στον αναγνώστη διαδραστικά τον επίκαιρο και ζωντανό παλμό των γεγονότων!
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος
Δημοσιογράφος
ΛΕ' Μέρος
Εις την κατά το έτος 1902 γενομένην πρόσκλησιν του Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ' προς απάσας τας αυτοκεφάλους ορθοδόξους Εκκλησίας, όπως μελετήσωσι τα του ημερολογίου και εκφράσουν την γνώμην αυτών, πρόσκλησιν γενομένην διά Πατριαρχικής και Συνοδικής εγκυκλίου, ην εδημοσιεύσαμεν εις το προηγούμενον άρθρον, αι ορθόδοξαι εκκλησίαι απήντησαν η μία κατόπιν της άλλης εκτός των Εκκλησιών:
1). Α λ ε ξ α ν δ ρ ε ί α ς, διότι τότε ο Πατριάρχης Φώτιος δεν είχεν αλληλογραφίαν μετά του Πατριάρχου Ιωακείμ ένεκα προσωπικών λόγων
2). Α ν τ ι ο χ ε ί α ς, διότι ήσαν τότε διακεκομμέναι αι σχέσεις
3). Κ ύ π ρ ο υ, διότι υστερείτο Προέδρου και
4). Κ α ρ λ ο β ι σ ί ο υ, διότι δεν είχεν αποσταλή εις αυτήν και η εγκύκλιος.
Και 1) Η Ρωσική Εκκλησία τη 28 Φεβρουαρίου 1903 απήντησεν, ως εξής: ''Τοις αγαπητοίς ημών και σεβασμίοις πατράσι και αδελφοίς, γνωστοί εισίν οι αιώνιοι της Ρώμης πόθοι, οίτινες ποτέ και υπήρξαν η αιτία αποστασίας αυτής. Γνωσταί εν τη ιστορία εισί και αι διαφόροι αυτής μεθοδείαι αι τε φανεραί και αι κρύφιαι, αι προς καθυπόταξιν της Ορθοδόξου Ανατολής τείνουσαι γνωσταί και νυν αι υφιστάμεναι και πολλάς τας δαπάνας απαιτούσι σχολαί, αι ιεροαποστολικαί τε εταιρείαι, τα ιδιαίτερα τε μοναχικά τάγματα και τα λοιπά και τα λοιπά καθιδρύματα, ον ο αριθμός αδιαλείπτως αυξάνει και ων ο μόνος σκοπός εστίν η των τέκων της Ορθοδοξου Εκκλησίας, ει δυνατόν σαγήνευσις...
Το ζήτημα της μεταβολής ή και της μερικής μόνον μεταρρυθμίσεως του ημερολογίου, ου μικρόν ωσαύτως, από πολλού ήδη τ α ρ ά τ τ ε ι τους ορθοδόξους και εν τη ημετέρα χώρα. Εντολή του εν μακαρία τη λήξει γενομένου αυτοκράτορος ημών, επίτηδες χάριν της εξετάσεως του ζητήματος τούτου, συνέστη παρά τη Αυτοκρατορική Ακαδημία των Επιστημών ιδιαιτέρα επιτροπή, εκ λογίων εκπροσωπούντων τους διαφόρους σχετικούς προς το θέμα κλάδους της γνώσεως. Αλλ' αι εργασίαι της επιτροπής ταύτης, πολυσύνθετοι λίαν και πολυποίκιλοι ούσαι, άχρι τούδε, εισέτι ουκ επερατώθησαν, αδύνατον δε προειπείν εκ των προτέρων το τελικόν εξαγόμενον αυτών.
Η εφαρμογή του νέου εν μόνη τη πολιτική χρονολογία άνευ μεταβολής του Πασχαλίου και άνευ μετακινήσεως των κινητών εορτών, μεταφερομένης δε της μετονομασίας των ημερομηνιών συμφώνως προς το νέον ημερολόγιον, βεβαίως ου μέλλει θίξειν ιδιαζόντως τα εκκλησιαστικά συμφέροντα, εν τη εκκλησιαστική πράξει, π α ρ α μ έ ν ε ι ε ν ό λ η α υ τ ο ύ τ η ι σ χ ύ ι τ ο Ι ο υ λ ι α ν ό ν Η μ ε ρ ο λ ό γ ι ο ν.
Αλλ' εάν θίξωμεν το ζήτημα της καθαρώς επιστημονικής εχεγγυότητος ταύτης τε και εκείνης της χρονολογίας, οι αυθεντικώτεροι των ημετέρων λογίων κλίνουσι μάλλον υπέρ του Ιουλιανού ημερολογίου... Η αυθεντική αύτη των λογίων φωνή ποιεί και ημάς τ ο υ ς τ η ς ε κ κ λ η σ ί α ς φ ρ ο υ ρ ο ύ ς π ρ ο σ φ έ ρ ε σ θ α ι μ ε τ ά μ ε γ ά λ η ς ε π ι φ υ λ ά ξ ε ω ς προς επιθυμίαν, όπως μεταβληθή το ημερολόγιον, εάν συνυπονοείται η μεταβολή και του πασχαλίου και της όλης εκκλησιαστικής χρονολογίας.
Η τοιαύτη γαρ μεταβολή, ως διασαλεύουσα την ανέκαθεν και πολλάκις καθαγιασθείσαν υπό της Εκκλησίας τάξιν, συνεπήγετο αν αναμφιβόλως διασαλεύσεις τινάς εκ τω εκκλησιαστικώ βίω... Διό το εφ' ημίν, ημείς υπεστηρίξαιμεν αν την τήρησιν εν τη εκκλησιαστική πράξει του Ιουλιανού ημερολογίου συγχωρούντες εν εσχάτη ανάγκη τυπικάς μόνον μεταβολάς εν σχέσει προς το νέον έτος και την μετονομασίαν των ημερομηνιών''.
2) Η Ε κ λ η σ ί α Ι ε ρ ο σ ο λ ύ μ ω ν τ η 5 η Ι ο υ ν ί ο υ 1 9 0 3 απήντησεν ως εξής: ''...Επί του περί δε του εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία κρατούντος Ιουλιανού Ημερολογίου ερωτήματος της Υμετέρας Γερασιμωτάτης Παναγιότητος τον λόγον μεταφέροντες, παρατηρούμεν προ παντός, ότι υφ' ας σήμερον η εν τη Ανατολή Ορθόδοξος Εκκλησία διατελεί συνθήκας, υπό των οπαδών της Καθολικής και της των Διαμαρτυρομένων Εκκλησίας, αδιαλείπτως διά των προσυλητιστικών ενεργειών προσβαλλομένη, πάσα περί μεταρρυθμίσεως του κρατούντος ημερολογίου και δη επί προτιμήσει του Γρηγοριανού απόφασις έ σ τ α ι ε π ί β λ ά β η της Ορθοδοξίας.
Ει δ' όμως, οι εν τη Δύσει χριστιανικοί λαοί έλθοιεν ποτέ εις επίγνωσιν του αντιευαγγελικού κ α ι δ ι ά τ ο σ χ έ δ ι ο ν τ η ς π α γ κ ο σ μ ί ο υ χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ή ς ε ν ό τ η τ ο ς, ολεθρίου του υπ' αυτών υποστηριζομένου έργου του προσηλυτισμού, και οι τούτων προιστάμενοι θελήσοιεν καταργήσαι και διά παντός εκ του μέσου άραι το σκάνδαλον, φρονούμεν ότι ουδέν ασυνεπές προς εαυτήν ποιήσει η ορθόδοξος Εκκλησία, παραδεχομένη το υπό της επιστήμης κατά το εφικτόν ακριβές υποδεικνυόμενον ημερολόγιον, προς τε χρονολογικήν ακρίβειαν, προς τε ευκολίαν εν ταις βιωτικαίς συναλλαγαίς, αλλά μην και προς δόξαν Χριστού, της των εις αυτόν πιστευόντων ενότητος και εν τη του χρόνου μετρήσει και εν τη των σωτηρίων εορτών, ταυτοχρόνω επιτελέσει καταφαινομένης...
Αλλά των ηθικών αιτίων, αφ' ων ό,τε Αποστολικός Κανών (περί της εορτής του Πάσχα) και η συνήθεια απέρρευσαν, ουκέτι υφισταμένων, πρόδηλον ως ουδέν το κωλύον από δογματικής απόψεως την ορθόδοξον εκκλησίαν ε ν ο μ ο φ ω ν ί α των μελών αυτής ετέρως, συμφώνως προς τα αληθή της επιστήμης πορίσματα, τα περί του ημερολογίου διατάξασθαι''.
3) Η Ε κ κ λ η σ ί α τ η ς Ε λ λ ά δ ο ς τ η 1 4 Ι ο υ λ ί ο υ 1 9 0 3 απήντησεν ούτω: ''...Ουχ ήττονος προσοχής ηξίωσεν η Ιερά Σύνοδος και του ζήτηματος της μεταρρυθμίσεως του απ' αιώνων εν τη ημετέρα Ορθοδόξω Εκκλησία κρατούντος ημερολογίου, ου η επίλυσις φαίνεται μεν ομαλωτέρα, πάντως όμως αύτη εξαρτάται εκ περιστάσεων και συνθηκών εθνικών και κοινωνικών. Και ποίον μεν εκ των δύο ημερολογίων είναι ακριβέστερον, το ημέτερον Ιουλιανόν, ή το εν τη Δύσει κρατούν Γρηγοριανόν, ή εάν και τούτο χρήζη τροποποιήσεως και ακριβεστέρου καθορισμού, τούτο είναι ζήτημα κυρίως αστρονομικόν, θρησκευτικής δε και θεολογικής σπουδαιότητος μετέχει τοσούτο μόνον, καθ' όσον μετ' αυτού συνδέεται το εορτολόγιον της Εκκλησίας.
Διά τούτο, αν άπασαι αι κατά τόπους Ορθόδοξοι Εκκλησίαι της Ανατολής πεισθώσιν, ότι αι περιστάσεις των Εθνών των διαφόρων Εκκλησιών εισί κατάλληλοι προς μεταρρύθμισιν του ημερολογίου, άνευ διαταράξεως των θρησκευτικών συνειδήσεων των απλουστέρων, των μη δυναμένων διακρίναι τα δόγματα και τα λειτουργικά ζητήματα από των αστρονομικών ζητημάτων, δύνανται αύται εν συνεννοήσει μετ' αλλήλων και μετά της πολιτείας εκάστης αυτών, να επιχειρήσωσι την μεταρρύθμισιν του νυν εν χρήσει παρ' ημίν ημεροιλογίου, συμφώνως προς τας προόδους και τα πορίσματα της Αστρονομικής επιστήμης.
4) Η Ε κ κ λ η σ ί α τ η ς Ρ ο υ μ α ν ί α ς απήντησεν ούτω: ''...Χωρίς να αναφερθώμεν εις τα αποτελέσματα των επιστημόνων, οίτινες εμελέτησαν το ζήτημα... η ιερά σύνοδος της Αγίας Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Ρουμανικής Εκκλησίας φρονεί και εξαιτείται, ί ν α μ έ ν ω μ ε ν ε ι ς ά π ε ρ ε υ ρ ι σ κ ώ μ ε θ α σ ή μ ε ρ ο ν. Επειδή είναι αδύνατον, να μη θίξωμεν τας κανονικάς διατάξεις, εάν ηθέλομεν σκεφθή περί μεταβολής τινος ή μεταρρυθμίσεως του Ιουλιανού Ημερολογίου, μεθ' ου η Ορθόδοξος Εκκλησία ζη από τοσούτου χρόνου, ή και για να μη αισθανθή στενοχωρίαν.
Εκτός τούτου, ο ύ τ ε δ ι ά τ ο υ δ α κ τ ύ λ ο υ δεν επιτρέπεται ημίν να θίξωμεν τας απηρχιωμένας αποφάσεις, αίτινες αποτελούσι την ημετέραν εκκλησιαστικήν δόξαν. Ο Θεός, ο Μέγας Κύριος των αιώνων, και υπό την άποψιν ταύτην, θέλει ορίσει το θέλημα Αυτού, και τι Αυτός θεωρεί εύλογον ίνα γίνηται. Μέχρι τούδε, εν τούτοις δεν ωμίλησεν ή άπαξ δι' εκείνων, οίτινες παρεδέξαντο το ημερολόγιον τούτο εν τη ημετέρα Εκκλησιαστική αρχαιότητι. Εάν δε πάλιν άλλως θελήση, εξ άπαντος θέλει μας φωτίσει διά του Αγίου Πνεύματος, όπως και εν ταύτη τη περιπτώσει γινόσκωμεν τι να θελήσωμεν και τι να πράξωμεν''.
Θα ίδωμεν εις το επόμενον άρθρον και των λοιπών Εκκλησιών τας γνώμας ως και την ανταπάντησιν διά του Ιωακείμ της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.
Συνεχίζεται
Εκ του βιβλίου του Γρηγορίου Ευστρατιάδη
''Η Πραγματική Αλήθεια περί του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου'',
που δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα των Αθηνών ''ΣΚΡΙΠ'',
την Τρίτη 17 Απριλίου 1928,
έτος 32ον, αρ. φύλλου 8.961, σελ. 1η.
Μεταφορά στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Διατηρήθηκε η Γραμματική τάξη της εποχής με την επέμβαση μόνο σε κάποια αναγκαία σημεία στίξης.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου