π. Δανιήλ Σισόγιεφ - ''Ουρανοπολίτης'' (51ο)

Πρέπει να εξομολογηθώ στους αναγνώστες μου. Όταν έγραφα τη δημοσίευση σχετικά με την τιμωρία των ορθόδοξων λαών, υπέθετα ότι οι χριστιανοί θα έπρεπε να γνωρίζουν τα βασικά της πίστης τους. Όμως έκανα λάθος.
Τώρα θα προσπαθήσω να εξηγήσω το ίδιο πράγμα όσο το δυνατόν πιο απλά: πώς συνδέεται ο θάνατος ενός συγκεκριμένου ανθρώπου με την τιμωρία του Θεού.
Ως παράδειγμα θα αναφέρω την περίπτωση του Ιγκόρ, που έχασε τη ζωή του. Γιατί πέθανε; Υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους επέρχεται ο θάνατος:

1. Είτε ο άνθρωπος έχει βυθιστεί τόσο πολύ στην αμαρτία που δεν είναι άξιος να ζει. Αυτό είναι το κλασικό παράδειγμα της τιμωρίας του Θεού σε ένα συγκεκριμένο άτομο. Παράδειγμα μπορεί να είναι ο βασιλιάς Ηρώδης ή, στη σύγχρονη εποχή, ο Β. Τσερβόνι.

Ένας τέτοιος θάνατος είναι έκφραση του ελέους του Θεού προς εκείνους που παραμένουν ζωντανοί. Όμως, όσον αφορά τον ίδιο τον νεκρό, είναι εκδήλωση της δικαιοσύνης του Κυρίου, αν και μετριασμένη από το έλεός Του (γιατί, αν ο άνθρωπος δεν πέθαινε τώρα, τα αιώνια βάσανά του θα ήταν ακόμα πιο φοβερά).
Ταυτόχρονα, ο ίδιος ο θάνατος λογίζεται ως η πρώτη τιμωρία αυτού του αμαρτωλού, και συνεπώς η μελλοντική του κόλαση θα είναι ελαφρύτερη.

2. Είτε ο άνθρωπος έχει ήδη ωριμάσει για την αιωνιότητα. Είναι έτοιμος να λάβει την ανταμοιβή του, επομένως, για αυτόν, ο θάνατος είναι το μεγαλύτερο κέρδος, όπως έγραψε ο απόστολος Παύλος.

Για εκείνους που μένουν πίσω, ο θάνατος ενός τέτοιου ανθρώπου μπορεί να είναι τιμωρία από τον Θεό, επειδή ο Θεός τον πήρε από κοντά μας ως συνέπεια της αναξιότητάς μας για την παρουσία του.
Μερικές φορές, ένας τέτοιος δίκαιος άνθρωπος βιώνει έναν βασανιστικό θάνατο, ώστε να καθαρθεί από κάποιες αμαρτίες που θα μπορούσαν να εμποδίσουν την πνευματική του ανάπτυξη μετά θάνατον.

3. Ή ο άνθρωπος προστατεύεται από την πτώση στο κακό, το οποίο, όπως γνωρίζει ο Παντογνώστης Θεός, θα κατέστρεφε το καλό που υπάρχει μέσα του. Έτσι, ακόμα και αυτός ο θάνατος αποτελεί έκφραση του ελέους του Κυρίου προς τον άνθρωπο. Όμως, για εκείνους που μένουν πίσω, μπορεί να λειτουργήσει ως μια φοβερή υπενθύμιση ότι όλοι θα σταθούμε ενώπιον της Κρίσης του Θεού.

Δεν έχουμε στοιχεία που να δείχνουν ότι ο Ιγκόρ ή όσοι έχασαν τη ζωή τους στην καταστροφή του υδροηλεκτρικού σταθμού ήταν οι πιο αμαρτωλοί άνθρωποι. Ας ελπίζουμε ότι η πρώτη αιτία δεν έχει καμία σχέση με αυτούς.
Όμως, όσον αφορά τη δεύτερη και την τρίτη αιτία, αν και αυτές μπορεί να ήταν ευεργετικές για τους ίδιους τους αποθανόντες, θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στη θεραπεία της αμαρτίας των επιζώντων. «Εάν δεν μετανοήσετε, όλοι ομοίως θα χαθείτε» – είπε ο Χριστός σχετικά με μια παρόμοια καταστροφή, χωρίς να υποδεικνύει ότι εκείνοι που πέθαναν ήταν οι πιο αμαρτωλοί.
Πρέπει, ωστόσο, να θυμόμαστε ότι ο Θεός είναι ο Κύριος τόσο της εισόδου μας σε αυτή τη ζωή όσο και της εξόδου μας από αυτήν. Αυτός ορίζει τον χρόνο της ζωής μας και κρατά στα χέρια Του τα κλειδιά του θανάτου.
Ο Θεός δεν θεωρεί τον φυσικό θάνατο του ανθρώπου ως τη μεγαλύτερη συμφορά, όπως επίσης δεν θεωρεί τη σωματική ταλαιπωρία ως το απόλυτο κακό. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή, τα παιδιά του Μπεσλάν δεν αισθάνονται πλέον τον πόνο από τα δεινά που τους προκάλεσαν οι τρομοκράτες. Έτσι, για αυτά, ο θάνατος και ο πόνος έχουν ήδη χάσει τη δύναμή τους. Ούτε ο Ιγκόρ αισθάνεται τον πόνο της αεροπορικής συντριβής, ούτε οι πνεύμονες όσων πνίγηκαν στην καταστροφή του υδροηλεκτρικού σταθμού γεμίζουν πλέον με νερό. Για αυτούς, η συμφορά αυτή έχει ήδη περάσει. Έχουν περάσει σε μια νέα ζωή.
Το να θεωρεί κανείς ότι ο Θεός είναι σαδιστής επειδή επέτρεψε στους ανθρώπους να πεθάνουν με οδυνηρό τρόπο είναι τόσο παράλογο όσο το να αποκαλεί κανείς έναν γιατρό σαδιστή επειδή χειρουργεί έναν ασθενή. Για εκείνους, η θεραπεία αυτή έχει ήδη ολοκληρωθεί, και σίγουρα έχει επέλθει βελτίωση στην κατάστασή τους. Τουλάχιστον σωματικά, η κατάστασή τους έχει ήδη βελτιωθεί.
Λένε ότι ο θάνατος είναι η μεγαλύτερη τραγωδία, αλλά ξεχνούν ότι έχει ήδη νικηθεί με την Ανάσταση του Χριστού.
Όλοι όσοι έχασαν τη ζωή τους σε αυτές τις καταστροφές θα αναστηθούν εν σαρκί, για να λάβουν την ανταπόδοση σύμφωνα με τα έργα τους.
Για τους χριστιανούς, δεν είναι φυσιολογικό να βλέπουν τον θάνατο σαν το απόλυτο τέλος. Αν ήταν πράγματι το τέλος, τότε θα ήταν η απόλυτη τραγωδία. Όμως δεν είναι έτσι. Είναι απλώς ένας προσωρινός χωρισμός της ψυχής από το σώμα.
Η μεγαλύτερη συμφορά, με την οποία ούτε ο Θεός δεν μπορεί να αναμετρηθεί χωρίς τη συνεργασία του ανθρώπου, είναι η αμαρτία. Χωρίς μετάνοια, η αμαρτία θα παραμείνει στον άνθρωπο για πάντα και θα τον διαβρώσει αιώνια. Για να αντιμετωπίσει αυτή τη μέγιστη συμφορά, ο Θεός χρησιμοποιεί κάθε δυνατό μέσο – και την τιμωρία, και το έλεος, και τις μαζικές καταστροφές, και τις μαζικές ευλογίες. Όλα γίνονται για έναν σκοπό: να οδηγηθούν οι άνθρωποι στη μετάνοια, γιατί χωρίς μετάνοια η αμαρτία δεν θεραπεύεται. Για να γίνει δυνατή η συγχώρεση των αμαρτιών, ο Θεός ανέβηκε στον Σταυρό και με τον θάνατό Του κατήργησε τον θάνατο. Ο Θεός τα κάνει όλα για τον καθένα. Δίνει ταυτόχρονα μια ευλογημένη έξοδο σε εκείνους που, κατά την ανεξερεύνητη κρίση Του, έφτασε η ώρα τους να πεθάνουν, και συγχρόνως, μέσω του δικού τους παραδείγματος, διδάσκει όσους μένουν πίσω (προσωρινά), ότι σύντομα κι εκείνοι θα πρέπει να φύγουν από αυτόν τον κόσμο. Και σας διαβεβαιώνω: μετά τον θάνατο, δεν έχει καμία σημασία αν κάποιος πέθανε γέρος στο κρεβάτι του ή αν πνίγηκε στο μηχανοστάσιο ενός υδροηλεκτρικού σταθμού.
Το πέρασμα έχει γίνει. Ο άνθρωπος έχει ήδη βγει έξω από τα όρια του θανάτου. Τώρα ήρθε η ώρα να λογοδοτήσει. Γι’ αυτό δεν πρέπει να αντιπαραθέτουμε τις δύο πλευρές της Θείας Πρόνοιας. Ο Θεός, από τη μία, δέχεται ήσυχα στις αγκάλες Του τις ψυχές όσων χάθηκαν σε καταστροφές, και από την άλλη, μέσα από αυτές τις ίδιες καταστροφές, προειδοποιεί αυστηρά τα έθνη.